«Η επαγγελματική αποκατάσταση των ΑμΕΑ στην Κορινθία μέσα. από τα μάτια των εκπαιδευτικών»,

Transcript

1 «Η επαγγελματική αποκατάσταση των ΑμΕΑ στην Κορινθία μέσα από τα μάτια των εκπαιδευτικών», της κα Κόντη Αλεξίας, Κοινωνικής Λειτουργού του Ε.Ε.Ε.Ε.Κ. Ν. Κορινθίας Τo Εργαστήριο Ειδικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης Κατάρτισης είναι το Β/θμιο Σχολείο Ειδικής Αγωγής στο οποίο φοιτούν μαθητές με Ειδικές Εκπαιδευτικές Ανάγκες. Η φοίτηση των μαθητών διαρκεί από πέντε έως οχτώ έτη. Το Ε.Ε.Ε.Ε.Κ. Ν.Κορινθίας διανύει φέτος το πέμπτο έτος λειτουργίας του. Μέσα στα χρόνια αυτά οι εκπαιδευτικοί του σχολείου μας εργάστηκαν ώστε οι μαθητές να κατακτήσουν προεπαγγελματικές και επαγγελματικές δεξιότητες ανάλογα με τις δυνατότητές τους με κύριο σκοπό να βγουν στην κοινωνία και να εργαστούν ισότιμα με όλους μας. Σε ποια κοινωνία; Γνωρίζει η τοπική κοινωνία τι είναι τα Άτομα με Ειδικές Ανάγκες; Γνωρίζουν οι συμπολίτες μας ότι μπορούν και αυτά τα παιδιά να εργαστούν; Υπάρχουν οι κατάλληλες θέσεις εργασίες και πόσο οι τοπικές επιχειρήσεις είναι πρόθυμες να προσλάβουν ΑμΕΑ; Ερωτήματα όπως αυτά απασχόλησαν το σχολείο μας και ενόψει της συμπλήρωσης της πρώτης πενταετίας αποφασίσαμε να πάρουμε τις πρώτες απαντήσεις. Το πρόγραμμα αναλάβαμε τρεις εκπαιδευτικοί: Η κα Στραβοδήμου, τεχνολόγος γεωπόνος και υπεύθυνη του εργαστηρίου βιολογικών καλλιεργειών του σχολείου μας, η κα Τσιόπελα εκπαιδευτικός πληροφορικής και υπεύθυνη του εργαστηρίου και εγώ. Θα θέλαμε εκ των προτέρων να ευχαριστήσουμε τον /ντη του σχολείου μας κο Σιφακάκη Πολυχρόνη για τις πολύτιμες συμβουλές του καθ όλη την διάρκεια του προγράμματος καθώς και την εκπαιδευτικό κα ημουλιά Καίτη που συνόδευσε μαζί μας τους μαθητές του σχολείου στις επισκέψεις στις επιχειρήσεις. Στην υλοποίηση του προγράμματος συμμετείχαν ενεργά τρεις ομάδες. Οι μαθητές, οι εκπαιδευτικοί και οι γονείς. Στο σχολείο μας το τρίπτυχο αυτό μαθητής, σχολείο, οικογένεια - αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση

2 για την ολοκλήρωση οποιουδήποτε στόχου που αφορά το μαθητή. Για το λόγο αυτό η συμμετοχή των γονέων στο πρόγραμμα ήταν απαραίτητη. Στόχος του προγράμματος ήταν να ανιχνευθούν: Οι προσωπικές επιθυμίες των μαθητών για την επαγγελματική τους αποκατάσταση Οι προσδοκίες των γονέων για τα παιδιά τους και Οι δυνατότητες απασχόλησης των ΑμΕΑ στο νομό μας Οι δραστηριότητες που πραγματοποιήσαμε ήταν οι εξής: Ανίχνευση των προσωπικών επιθυμιών των μαθητών για τα επαγγέλματα που τους ενδιαφέρουν Αποστολή ερωτηματολογίων σε επιχειρήσεις Επισκέψεις σε επιχειρήσεις του νομού Συναντήσεις με τους γονείς Ανίχνευση των προσωπικών επιθυμιών των μαθητών για τα επαγγέλματα που τους ενδιαφέρουν. Σε συζήτηση με τους μαθητές παρατηρήθηκε ότι λίγοι ήταν αυτοί που είχαν ρεαλιστική εικόνα της αγοράς εργασίας και των δικών τους δυνατοτήτων. Οι περισσότεροι, ή φοβούνται να εργαστούν ή πιστεύουν ότι δεν μπορούν να ανταπεξέλθουν σε εργασιακές υποχρεώσεις ή επιλέγουν εργασίες που δεν αναλογούν στις δυνατοτήτές τους (θέλουν να γίνουν δικηγόροι. προσωπικό ασφαλείας, τραγουδιστές κτλ.). Αποστολή ερωτηματολογίων σε επιχειρήσεις, στα πλαίσια έρευνας για τις δυνατότητες απορρόφησης των ατόμων με ειδικές ανάγκες στο νομό Κορινθίας. Στάλθηκαν ερωτηματολόγια σε 60 περίπου επιχειρήσεις, που θα μπορούσαν να απασχολήσουν ΑμΕΑ. Τριάντα από αυτά στάλθηκαν ταχυδρομικά ή με , ενώ τα υπόλοιπα δόθηκαν αυτοπροσώπως από τους συμμετέχοντες του προγράμματος. Είναι χαρακτηριστικό ότι από τις πρώτες τριάντα επιχειρήσεις, με τις οποίες δεν είχαμε τηλεφωνική επικοινωνία, καμία δεν επέστρεψε το ερωτηματολόγιο.

3 Επισκέψεις σε επιχειρήσεις του νομού Κορινθίας. Οι μαθητές μαζί με τους υπεύθυνους του προγράμματος, επισκέφθηκαν πέντε επιχειρήσεις : Ένα τυπογραφείο, ένα κτήμα βιολογικών καλλιεργειών, ένα εστιατόριο, ένα θερμοκήπιο και ένα φυτώριο. Οι αντιδράσεις των μαθητών ποικίλαν ανάλογα με το είδος της επιχείρησης. Για παράδειγμα κατά την επίσκεψη στο τυπογραφείο οι μαθητές διαπίστωσαν ότι πρόκειται για ένα επάγγελμα που απαιτεί εξαιρετική κατάρτιση και ειδικές γνώσεις τεχνολογίας. Αντίθετα, κατά την επίσκεψη στις βιολογικές καλλιέργειες οι μαθητές συνάντησαν έννοιες που τους ήταν ήδη γνωστές από την κατεύθυνση των βιολογικών καλλιεργειών που παρακολουθούν στο σχολείο, με αποτέλεσμα να συμμετέχουν ενεργά στην ξενάγηση με ερωτοαπαντήσεις. Επίσης κατά την επίσκεψη στο εστιατόριο οι μαθητές διαπίστωσαν ότι πρόκειται για μια εργασία με έντονους ρυθμούς και με αυστηρό πλαίσιο, όπου όλοι οι εργαζόμενοι έπρεπε να συνεργάζονται συνεχώς για την γρήγορη και άμεση εξυπηρέτηση των πελατών. Τα παιδιά έμαθαν εκεί τί σημαίνει βάρδια και συνεχές οκτάωρο και πολλά από αυτά εξέφρασαν την αμφιβολία τους για το κατά πόσο θα μπορούσαν να ανταπεξέλθουν σε ένα τέτοιο πλαίσιο εργασίας. Αξίζει να τονισθεί ότι μέσα από τις συζητήσεις που έγιναν με τους μαθητές μετά τις επισκέψεις, διαπιστώσαμε ότι τα παιδιά απέκτησαν μια πιο σαφή εικόνα για το τί σημαίνει εργασία, ωράριο, βάρδια και θέση εργασίας. Επίσης, παρατήρησαν ότι μέσα σε κάθε επιχείρηση προσφέρονται πολλές και διαφορετικές θέσεις απασχόλησης, τις οποίες οι άνθρωποι καταλαμβάνουν ανάλογα με τα προσόντα και τις δυνατότητές τους. Συναντήσεις με τους γονείς. Πραγματοποιήθηκε (α) μια εισαγωγική συνάντηση, (β) ενημέρωση από συμβούλους εργασίας του ΟΑΕ Κορίνθου και (γ) ενημέρωση από εκπροσώπους του Επιμελητηρίου Κορίνθου. Στην πρώτη συνάντηση οι υπεύθυνοι του προγράμματος περιέγραψαν το πρόγραμμα στους γονείς και τους λόγους για τους οποίους αποφασίστηκε η υλοποίησή του. Οι γονείς ήταν αρχικά δύσπιστοι, μιας και πολλοί από αυτούς δεν πιστεύουν ότι τα παιδιά τους θα μπορέσουν να απασχοληθούν σε κάποια θέση εργασίας στο Νομό. Μετά από συζήτηση πείστηκαν ότι αξίζει να γίνει μια πρώτη προσέγγιση σε φορείς και

4 επιχειρήσεις του νομού, ώστε να διαπιστωθεί αν και κατά πόσο υπάρχουν δυνατότητες απορρόφησης των πρώτων αποφοίτων του Ε.Ε.Ε.Ε.Κ. από την αγορά εργασίας. Επίσης, οι γονείς εξέφρασαν τους φόβους και τις αγωνίες τους σχετικά με την απομάκρυνση των παιδιών τους από την οικογένεια και την ασφάλειά τους μέσα σε ένα εργασιακό περιβάλλον, αφού όπως λένε, τα παιδιά συχνά δεν είναι σε θέση να προστατέψουν τον εαυτό τους. Θεωρούσαν ότι οι δυνατότητες των παιδιών τους είναι τόσο περιορισμένες που καμία θέση εργασίας δεν θα μπορούσε να τα απορροφήσει. Τελικά, αφού τους παρουσιάστηκαν παραδείγματα από ομάδες ΑμΕΑ, που απορροφήθηκαν με επιτυχία από την αγορά εργασίας, συμφώνησαν να συμμετέχουν στο πρόγραμμα. Κατά τις επόμενες δύο συναντήσεις παρουσιάστηκαν τα επιδοτούμενα προγράμματα που υπάρχουν τόσο για την δημιουργία επιχειρήσεων από τα ΑμΕΑ, όσο και για την απασχόλησή τους σε επιχειρήσεις. Οι γονείς έδειξαν μεγαλύτερο ενδιαφέρον για την δημιουργία οικογενειακών επιχειρήσεων, αλλά κυρίως για τη δυνατότητα ίδρυσης Αυτόνομων Εργαστηρίων μέσα στα οποία τα ΑμΕΑ θα εργάζονται αλλά και θα μένουν. Η προοπτική αυτή ήταν και η πιο αποδεκτή από τους γονείς αφού θα έδινε τέλος στην αγωνία τους για το τί θα κάνουν τα παιδιά τους όταν οι ίδιοι δε θα μπορούν πλέον να τα φροντίσουν. Μέσα από την έρευνα αυτή εμείς οι εκπαιδευτικοί διαπιστώσαμε τα εξής: - Οι θέσεις εργασίας για ΑμΕΑ στο νομό είναι περιορισμένες. Οι περισσότεροι επιχειρηματίες δεν γνωρίζουν τί είναι τα ΑμΕΑ και ποιές είναι οι δυνατοτητές τους. Πολλοί απο αυτούς εξεπλάγησαν από τις δυνατότητες των μαθητών και αναθεώρησαν την άποψή τους. Η ανταπόκριση που είχαμε στα ερωτηματολόγια ήταν μικρή. Αυτό μας έδειξε ότι οι πολίτες δεν γνωρίζουν για τα ΑμΕΑ. Αυτό λοιπόν που θα πρέπει να γίνει είναι να ευαισθητοποιηθούν οι πολίτες για την ειδική μεν αλλά ενεργή ομάδα αυτή των ΑμΕΑ.

5 - Οι περισσότερες θέσεις εργασίας δεν αρμόζουν σε ΑμΕΑ: Το ωράριο είναι εξοντωτικό, συνήθως υπάρχει πρόβλημα προσβασιμότητας και σπάνια υπάρχει το περιθώριο εκπαίδευσης των εργαζομένων για τη συγκεκριμένη θέση εργασίας. - Ο χρόνος διάρκειας του προγράμματος ήταν πολύ λίγος, και καλό θα ήταν να πραγματοποιηθούν και περισσότερες επισκέψεις και εκτενέστερη έρευνα ώστε να έχουμε μια πιο ολοκληρωμένη εικόνα για το νομό Κορινθίας. - Οι μαθητές φάνηκαν να απολαμβάνουν τις επισκέψεις και τις συζητήσεις γύρω από τις δυνατότητες απασχόλησής τους και άρχισαν να σκέφτονται το ενδεχόμενο απασχόλησης τους στο μέλλον. - Οι περισσότεροι γονείς αγνοούν τις ευνοϊκές ρυθμίσεις της νομοθεσίας για τα ΑμΕΑ. - Με το πέρασμα των χρόνων και όσο τα παιδιά μεγαλώνουν, οι γονείς απογοητεύονται και εγκαταλείπουν τις ελπίδες να δουν τα παιδιά τους αυτόνομα και ενεργά μέλη της κοινωνίας. Προσδοκούν από κάποιον άλλον να τους βοηθήσει ενώ οι ίδιοι κουράζονται και παραιτούνται. Πιστεύουμε ότι οι γονείς θα πρέπει να στηρίζονται από την στιγμή της γέννησης ενός ειδικού παιδιού. Αν θέλουμε να πούμε ότι θα εντάξουμε επιτυχώς τα παιδιά αυτά στην αγορά εργασίας, θα πρέπει πρωτίστως να στηρίξουμε τους γονείς, ώστε αυτοί εν συνεχεία να τροφοδοτήσουν τα παιδιά τους με αισιοδοξία καθώς και να πιστέψουν πάλι ότι και αυτοί έχουν δικαίωμα στη ΖΩΗ. Το ραγισμένο δοχείο Μια γριά κινέζα κουβαλούσε νερό με δύο μεγάλα δοχεία, κρεμασμένα από τους ώμους της Το ένα δοχείο ήταν άψογο και μετέφερε πάντα όλη την ποσότητα νερού που έπαιρνε Το άλλο είχε μια ρωγμή και στο τέλος της μακριάς διαδρομής από το ρυάκι στο σπίτι έφθανε μισοάδειο.

6 Έτσι για δύο ολόκληρα χρόνια η γριά κουβαλούσε καθημερινά μόνο ενάμισι δοχείο νερό στο σπίτι της. Φυσικά το τέλειο δοχείο ένιωθε υπερήφανο που εκπλήρωνε απόλυτα και τέλεια το σκοπό για τον οποίο είχε κατασκευαστεί. Το ραγισμένο δοχείο ήταν δυστυχισμένο που μόλις και μετά βίας μετέφερε τα μισά από αυτά που έπρεπε και ένιωθε ντροπή για την ατέλειά του. Ύστερα από δύο χρόνια δεν άντεχε πια την κατάσταση αυτή και αποφάσισε να μιλήσει στη γριά «Ντρέπομαι τόσο για τον εαυτό μου και θέλω να σου ζητήσω συγνώμη!» «Μα γιατί» ρώτησε η γριά. «Για ποιο λόγο νοιώθεις ντροπή;» «Ε, να!» ύο χρόνια τώρα μεταφέρω μόνο το μισό νερό λόγω της ρωγμής μου και εξαιτίας μου κοπιάζεις άδικα και εσύ!» Η γριά χαμογέλασε: «Παρατήρησες ότι στο μονοπάτι υπάρχουν λουλούδια μόνο στη δική σου πλευρά και όχι στη μεριά του άλλου δοχείου; Πρόσεξα την ατέλειά σου και την εκμεταλλεύτηκα» Φύτεψα σπόρους στην πλευρά σου και εσύ τους πότιζες. ύο χρόνια τώρα μαζεύω τα άνθη και στολίζω το τραπέζι μου. Αν δεν ήσουν εσύ αυτή η ομορφιά δε θα λάμπρυνε το σπίτι μου!» Βέβαια δεν ήταν η ατέλεια του δοχείου που το έκανε ξεχωριστό αλλά η ιδιαίτερη ικανότητα της γριάς να διακρίνει και να χρησιμοποιεί την αδυναμία του. Ο καθένας μας έχει τις «ρωγμές» του και τις «αδυναμίες» του που μπορούν να γίνουν χρήσιμες και να ομορφύνουν τη ζωή μας. Μέσα από την καθημερινή εκπαιδευτική διαδικασία προσπαθούμε να εκμεταλλευτούμε την «ατέλεια» του κάθε μαθητή και να την κάνουμε χρήσιμη πρώτα γι αυτόν και ύστερα για τους γύρω του. Αν όλοι πιστέψουμε σ αυτό τα άτομα με ειδικές ανάγκες δε θα αποτελούν πια ξεχωριστή και ιδιαίτερη ομάδα αλλά ενεργά και δημιουργικά μέλη της κοινωνίας μας. Αυτό που ζητάμε είναι τη συμμετοχή σας στην υλοποίηση αυτού του ονείρου!