ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΡΟΑΓΩΓΗΣ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΤΟ ΠΕΡΑΣΜΑ ΣΤΗΝ ΕΦΗΒΕΙΑ

Transcript

1 1 ο ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΓΛΥΦΑΔΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΡΟΑΓΩΓΗΣ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΤΟ ΠΕΡΑΣΜΑ ΣΤΗΝ ΕΦΗΒΕΙΑ Στο 1 ο Δημοτικό Σχολείο Γλυφάδας εφαρμόστηκε για πρώτη φορά πρόγραμμα προαγωγής ψυχικής υγείας, το οποίο σχεδιάστηκε από το Κέντρο Πρόληψης Δήμου Γλυφάδας. Το πρόγραμμα διήρκησε δύο μήνες (από μέσα Ιανουαρίου έως μέσα Μαρτίου 2012) και στόχο είχε τη στήριξη των παιδιών στη μετάβασή τους στην εφηβεία. Για το λόγο αυτό σχεδιάστηκαν: 5 παρεμβάσεις στα δύο τμήματα της ΣΤ δημοτικού. 5 συναντήσεις βιωματικού χαρακτήρα στους γονείς των παιδιών και 3 συναντήσεις με τους δασκάλους της ΣΤ τάξης κ. Ντάλη Στέλιο και Χρυσοχόου Ξένια και τη δασκάλα ειδικής αγωγής κ. Τσαμούρη Δέσποινα. Το πρόγραμμα σχεδιάστηκε και υλοποιήθηκε από τις: κ. Μελίνα Χαρατσίδου, κλινική ψυχολόγο επιστημονική υπεύθυνη του Κ.Π.Γ. και Ελευθερία Καραντάνα, κοινωνική ανθρωπολόγο εμψυχώτρια στέλεχος του Κ.Π.Γ., οι οποίες ανταποκρίθηκαν άμεσα στο σχετικό αίτημα του Δ/ντή του σχολείου κ. Κασσέρη Μάριου. Προηγήθηκαν δύο συναντήσεις: α) με το Δ/ντή και τις επιστημονικά υπεύθυνες του Κ.Π.Γ. και β) με το Δ/ντή, τους ενδιαφερόμενους εκπαιδευτικούς και τις επιστημονικά υπεύθυνες του Κ.Π.Γ., προκειμένου να αποφασιστεί από κοινού το όλο πλαίσιο του προγράμματος. Το πρόγραμμα ολοκληρώθηκε με την επίσκεψη των μαθητών της ΣΤ τάξης στο 1 ο & 2 ο Γυμνάσιο Γλυφάδας, όπου οι γυμνασιάρχες κ. Βασιλοπούλου Γεωργία Βάγια και κ. Σταματάκης Ιπποκράτης αντίστοιχα, ξενάγησαν τους μαθητές μας στους χώρους των σχολείων

2 τους και οι καθηγητές πραγματοποίησαν υποδειγματικές μικροδιδασκαλίες. Μέσα από τις συναντήσεις που έγιναν με τους εκπαιδευτικούς, τους δόθηκε η δυνατότητα να αγγίξουν θέματα εφηβείας αλλά και να έχουν ένα καθρέφτισμα της τάξης τους με στόχο να δομήσουν οι ίδιοι το επόμενο βήμα για το μεγάλωμά της.. Οι εκπαιδευτικοί, οι γονείς και τα παιδιά δούλεψαν παράλληλα και έφεραν σε διαφορετικά επίπεδα τους ίδιους προβληματισμούς. Παράλληλα με τις παρεμβάσεις στη ΣΤ τάξη του σχολείου, σχεδιάστηκε και ένα βιωματικό εργαστήρι για γονείς των παιδιών που συμμετείχαν στο πρόγραμμα. Τελικά, το βιωματικό εργαστήρι πραγματοποιήθηκε με γονείς παιδιών όλων των τάξεων που επιθυμούσαν να μάθουν για την εφηβεία. Μέσα από τη δουλειά που έκαναν στις μικρές ομάδες, οι γονείς είπαν: Ένιωσαν καλά που μοιράστηκαν κοινούς προβληματισμούς. Δυσκολεύτηκαν να ανοίξουν θέματα που τους απασχολούν γιατί ήταν στην ίδια ομάδα με ανθρώπους που γνώριζαν. Παρόλα αυτά συνειδητοποιούν ότι η συνεργασία για να καρποφορήσει χρειάζεται χρόνο για να καλλιεργηθεί ένα κλίμα εμπιστοσύνης. Με ομπρέλες το μοίρασμα, την επικοινωνία, την αρμονία, την υποστήριξη, τα όρια και το σεβασμό, οι γονείς έχουν ως

3 στόχο μια καλή και ανοιχτή σχέση μεταξύ τους έτσι ώστε να βοηθήσουν τα παιδιά τους να αυτονομηθούν και να κοιτάξουν τη ζωή τους με περιέργεια και ενδιαφέρον. Είναι σημαντικό στα «κύματα» και στις δυσκολίες της ζωής αλλά και στις όμορφες στιγμές «ανθοφορίας» το ζευγάρι να μην ξεχνά ότι τα παιδιά χρειάζεται να είναι στην περιφέρεια της σχέσης για να είναι η οικογένεια καλά. Προϋπόθεση για αυτό είναι ο αλληλοσεβασμός ανάμεσα στους γονείς, η αγάπη χωρίς όρους αλλά με όρια απέναντι στο παιδί, το χιούμορ αλλά και η αποφυγή κόντρας με το παιδί. Με αυτόν τον τρόπο ο γονιός καταφέρνει να στηρίζει το παιδί του και να σχετίζεται καλά μαζί του μέσα σε ένα πλαίσιο ασφάλειας. Καταλάβαμε ότι ο γονιός χρειάζεται να αγαπά χωρίς όρους αλλά με όρια Τελικά είναι σημαντικό να αποφεύγεις την κόντρα με το παιδί σου Να είσαι καλός γονιός προϋποθέτει αλληλοσεβασμό ανάμεσα στο ζευγάρι Αξιολογώντας τις παρεμβάσεις που έγιναν στα παιδιά διακρίνουμε τα εξής: Μέσα απ τη συνεργασία και τις μικρές ομάδες τα παιδιά μπόρεσαν να σχετισθούν και με παιδιά που δεν είχαν σχετισθεί. Η ίδια η συνεργασία και το μοίρασμα που τους κινητοποίησε και

4 τους ικανοποίησε τους δυσκόλεψε κιόλας γιατί είναι κάτι που δεν το γνωρίζουν. Ενώ χάρηκαν τη δουλειά στις μικρές ομάδες δυσκολεύτηκαν να συνθέσουν τις διαφορετικές απόψεις που προέκυπταν γράφοντας στην αξιολόγηση «δυσκολευτήκαμε να ενώσουμε όλες τις σκέψεις ενώ είναι διαφορετικές». Παρόλα αυτά έμαθαν ότι η σύνθεση των διαφορετικών απόψεων είναι αναγκαία για να πραγματοποιήσουν το έργο που τους ζητείται. Ανακουφίστηκαν που έμαθαν τι είναι η εφηβεία και μπόρεσαν να ρωτήσουν ό, τι τους απασχολεί γύρω από αυτήν. Ένιωσαν την ανάγκη να εκφράσουν ένα μεγάλο ευχαριστώ για την ευκαιρία που τους έδωσαν οι γονείς και το σχολείο. Τόνισαν ότι έμαθαν να είναι ο εαυτός τους, να εκφράζουν τα συναισθήματά τους, να ακούνε τη γνώμη του άλλου, να λένε ελεύθερα τη γνώμη τους και με αυτό τον τρόπο να συνεργάζονται καλύτερα. Εκφράσανε την ανάγκη για τέτοιες παρεμβάσεις που δεν έχουν σχέση με το σχολικό σύστημα που απαιτεί επιδόσεις. Μέσα από τη δουλειά που έκαναν στις μικρές ομάδες, τα παιδιά είπαν: Εσείς μας μάθατε να λειτουργούμε σε ομάδες με φίλους ή χωρίς Μάθαμε τις αξίες μας και πώς να συνεργαζόμαστε σωστά.. Γνωρίστηκα καλύτερα με κάποιους που δεν γνώριζα ή δεν ήθελα να γνωρίσω. Τώρα νιώθω πιο άνετα στην τάξη μου

5 Η συνεργασία προϋποθέτει εμπιστοσύνη Μας μάθατε να συνεργαζόμαστε και ανακαλύψαμε τον κρυμμένο εαυτό μας.. Τώρα είμαστε πιο φιλικοί ο ένας με τον άλλον. Μας μάθατε πια να συνεργαζόμαστε όχι μόνο με φίλους μας αλλά και με άλλους που παλιά δεν είχα επαφή και σας ευχαριστώ πολύ για αυτό Φιλία είναι όταν όλοι οι άλλοι σε ξεχάσουν τώρα που φεύγεις.. Αυτή θα είναι κοντά σου.. Αλληλοσυνεργασία, αλληλοβοήθεια, ελεύθερη έκφραση και σχέση Περισσότερο από όλα μου άρεσε που συνεργάστηκα και με άλλα παιδιά, γνωρίστηκα καλύτερα και με κάποιους που δε γνώριζα ή δεν ήθελα να γνωρίσω, τώρα νιώθω πιο άνετα στην τάξη μου. Μου άρεσε πολύ ο τρόπος που μας διδάξατε την προσαρμογή μας στο γυμνάσιο Η εφηβεία είναι σαν μια ταινία που αλλάζει σκηνές Δεν ήξερα ότι το άλλο φύλο είναι μέρος της εφηβείας Μας καλομαθαίνετε Έμαθα για την εφηβεία. Σε αυτήν τη φάση βρίσκομαι; Η βιωματική δουλειά μας βοηθά να εκφραζόμαστε ελεύθερα και να είμαστε ο εαυτός μας.

6 Τα παιδιά έγραψαν: Α ομάδα. Αγόρια. Απαιτούνται κορίτσια! Ενδιαφερόμαστε για κορίτσια 12 χρονών!!! Ενδιαφέροντα αγοριών: κορίτσια, αθλήματα, σινεμά και μουσική. Χρειαζόμαστε περισσότερο χρόνο! Το σχολείο μας τρώει τη μισή μέρα, ενώ θα μπορούσαμε να παίζουμε. Τουλάχιστον να μας άφηναν να μην έχουμε σχολείο την Παρασκευή!!! Β ομάδα. Αγόρια. Η εφηβεία είναι όταν έχω μεγαλύτερο ενδιαφέρον για το άλλο φύλο, όταν αλλάζει το σώμα μου και η διάθεσή μου! Επίσης είναι η αλλαγή της προσωπικής μου ζωής. Έχω περισσότερους τσακωμούς με τους γονείς μου και θέλω να παίρνω ευθύνες! Η εφηβεία για μένα είναι ότι οι άλλοι μπορούν να βασιστούν πάνω μου! Γ ομάδα. Η αρχή της εφηβείας είναι διαφορετική για κάθε παιδί. Για παράδειγμα στα αγόρια αλλάζει ο σωματότυπός τους π.χ. ψηλώνουν μέχρι τα 18, ενώ τα κορίτσια μέχρι τα 16. Είναι δύσκολη η εφηβεία και στα αγόρια και στα κορίτσια. Υπάρχουν εντάσεις μεταξύ των γονέων και των εφήβων, περισσότερα νεύρα και διαφορετικοί χαρακτήρες. Τα παιδιά πολλές φορές απαιτούν πολλά, ενώ έχουν ήδη αρκετά. Στο γυμνάσιο πολλές φορές αγόρια και κορίτσια θέλουν σχέσεις και προχωράνε χωρίς να σκέφτονται τις αιτίες.

7 Δ ομάδα. Κορίτσια. Δύσκολες ώρες της εφηβείας Υπάρχουν φορές όπου τα παιδιά της εφηβείας αντιμετωπίζουν πολλές αλλαγές και δυσκολίες στην καθημερινή τους ζωή. Μια αλλαγή είναι το ύψος, μια άλλη το βάρος, μια τρίτη το εσωτερικό του σώματός μου γίνεται πιο δυνατό. Στη συνέχεια είμαι πιο έμπειρος και μπορώ να καταλάβω τα προβλήματα στη χώρα μας, μπορώ να συζητήσω περισσότερα θέματα και να έχω περισσότερους στόχους. Ε ομάδα. Κορίτσια. Το μονοπάτι προς την εφηβεία Η εφηβεία είναι μια μεγάλη και σημαντική αλλαγή στη ζωή μας, που μας συμβαίνει όταν είμαστε χρονών. Οι αλλαγές είναι σωματικές αλλά και της συμπεριφοράς. Σωματικές είναι π.χ. ψηλώνεις, βαραίνεις, βγάζεις ακμή, το σχήμα του σώματός σου αλλάζει κ.α. Συμπεριφοράς π.χ. η διάθεση αλλάζει, ενοχλείσαι εύκολα, τσακώνεσαι με τους γονείς σου συχνά γιατί κρατάς θυμό μέσα σου, παίρνεις περισσότερες και πιο σημαντικές αποφάσεις και αλλάζεις γούστα. Επίσης, όταν είσαι έφηβος, έχεις πολλά προβλήματα που μπορούν να σου προκαλέσουν λύπη, άγχος και ντροπή, γι αυτό κλείνεσαι στον εαυτό σου.

8 ΣΤ ομάδα. Κορίτσια. Εφηβεία, το μεγάλο ερώτημα να αντιμετωπίσουμε. It s hard to be έφηβοι!!!!! Η εφηβεία είναι όταν οι ζωές και τα σώματά μας αλλάζουν. Όταν από παιδιά γινόμαστε ενήλικοι, όταν αρχίζουμε να ενδιαφερόμαστε για την εικόνα μας και τη γνώμη των άλλων. Τότε αρχίζουμε να τσαντιζόμαστε με τους άλλους περισσότερο από ποτέ. Οπότε εμείς οι έφηβοι έχουμε πολλά νέα προβλήματα Ζ ομάδα. Αγόρια. Τι είναι η εφηβεία; Η εφηβεία είναι ένα στάδιο που περνά ο οργανισμός μας. Κατά τη διάρκεια αυτού του σταδίου μεταμορφωνόμαστε από παιδιά σε ενήλικες. Βγάζουμε ακμή στο πρόσωπο και τρίχες στις μασχάλες και στα γεννητικά μας όργανα (το δεύτερο πιο πολύ στα αγόρια). Επίσης θέλουμε να είμαστε κάτι παραπάνω από φίλοι με το άλλο φύλο. Επίσης βιώνουμε αλλαγές, όπως το να σκεφτόμαστε αν αξίζει τη φιλία μας κάποιος ή να σκεφτόμαστε πιο σοβαρά θέματα από το τι ώρα δείχνει το αγαπημένο μας σήριαλ.