Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΩΝ ΑΓΟΡΩΝ

Transcript

1 Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΩΝ ΑΓΟΡΩΝ Άντε πάλι.. Για να δούμε πόσες φορές θα κάνουμε αυτή τη δουλειά Κεφάλαιο 2 Οικονομικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 1

2 Εισαγωγή? Η λειτουργία των αγορών προσδιορίζεται από δύο βασικές δυνάμεις, την ζήτηση και την προσφορά? Εγώ είμαι η ζήτηση ή η προσφορά;;;? Οικονομικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 2

3 Η καμπύλη ζήτησης Η καμπύλη ζήτησης συνδέει τη ζητούμενη ποσότητα ενός αγαθού με την τιμή του Τιμή Ο Νόμοςτης Ζήτησης μας λεει ότι η καμπύλη ζήτησης έχει αρνητική κλίση Ποσότητα Ζήτηση Οικονομικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 3

4 Ατομική και συνολική καμπύλη ζήτησης Το οριζόντιο άθροισμα των ατομικών καμπυλών ζήτησης μας δίνει την συνολική καμπύλη ζήτησης Τιμή Ζήτηση Συνολική Ζήτηση Ποσότητα Οικονομικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 4

5 Η καμπύλη ζήτησης Παράγοντες που μετακινούν την καμπύλη ζήτησης: Εισόδημα καταναλωτών Τιμές σχετικών προϊόντων Διαφήμιση Καταναλωτικές προτιμήσεις Πληθυσμός Προσδοκίες καταναλωτών Οικονομικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 5

6 Η συνάρτηση ζήτησης Γενικά η συνάρτηση ζήτησης θα μπορούσε να διατυπωθεί ως Π Α = φ(τ Α, Τ i, Y, K, Λ) όπου: Π Α =ποσότητα του αγαθού Α Τ Α =τιμή του αγαθού Α Τ i =τιμή των αγαθών i=β,,ω Υ=εισόδημα Κ=καταναλωτικές προτιμήσεις Λ=περιουσιακά στοιχεία Οικονομικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 6

7 Η συνάρτηση ζήτησης Η συνάρτηση ζήτησης δείχνει τη σχέση μεταξύ Π Α και Τ Α υποθέτοντας ότι οι προσδιοριστικοί παράγοντες Τ i, Y, K, και Λ παραμένουν σταθεροί, δηλαδή Π Α = φ(τ Α ) Οικονομικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 7

8 Ελαστικότητα ζήτησης Οβαθμόςαντίδρασηςτηςζητούμενηςποσότητας σε μεταβολές της τιμής μετράται από την ελαστικότητα ζήτησης ως προς την τιμή τόξου σημείου ε = (ΔΠ/ΔΤ)[(Τ 1 +Τ 2 )/(Π 1 +Π 2 )] ε = ( Π/ Τ)(Τ/Π) όπου: ε = ελαστικότητα ζήτησης ως προς την τιμή Οικονομικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 8

9 Τιμή Ερώτηση Δ Γ Β Είναι η ελαστικότητα ίδια μεταξύ Α και Β και Β και Γ;;;; Α + Δ - Δεν είναι πιο απλό να χρησιμοποιήσουμε την κλίση για την μέτρηση μεταβολών;;??? Ποσότητα Οικονομικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 9

10 Ελαστικότητα ζήτησης Τιμή $ Μια αύξηση στην τιμή... Ζήτηση ανελαστική ζήτηση Ποσότητα 2. δεν αλλάζει την ζητούμενη ποσότητα Οικονομικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 10

11 Ελαστικότητα ζήτησης Τιμή 1.Για κάθε τιμή πάνω από $4 η ζήτηση είναι μηδέν 4 Ζήτηση απείρως ελαστική ζήτηση 2. Στην τιμή των $4, οι καταναλωτές αγοράζουν οποιαδήποτε ποσότητα 0 3. Για κάθε τιμή κάτω από $4, Η ζητούμενη ποσότητα είναι άπειρη Ποσότητα Οικονομικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 11

12 Ελαστικότητα ζήτησης Τιμή $ Μια αύξηση 22% στην τιμή... Ζήτηση μοναδιαίας ελαστικότητας ζήτηση Ποσότητα 2. οδηγεί σε 22% μείωση της ζητούμενης ποσότητας Οικονομικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 12

13 Ελαστικότητα ζήτησης Τιμή $ Μια αύξηση 22% στην τιμή... ελαστική ζήτηση Ζήτηση Ποσότητα 2. οδηγεί σε 67% μείωση της ζητούμενης ποσότητας Οικονομικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 13

14 Ελαστικότητα ζήτησης Τιμή $5 ανελαστική ζήτηση 4 1. Μια αύξηση 22% στην τιμή... Ζήτηση Ποσότητα 2. οδηγεί σε 11% μείωση της ζητούμενης ποσότητας Οικονομικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 14

15 Ελαστικότητα ζήτησης Προσδιοριστικοί παράγοντες ελαστικότητας Σημασία δαπάνης στον προϋπολογισμό του καταναλωτή Όσο πιο σημαντικό τόσο πιο ελαστική η ζήτηση Ύπαρξη υποκατάστατων, συμπληρωματικών αγαθών Όσο περισσότερα υποκατάστατα τόσο πιο ελαστική η ζήτηση χρόνος? Αν είναι συμπληρωματικό άλλων αγαθών;;;? Μακροπρόθεσμα οι καταναλωτές μπορούν να προσαρμοστούν καλύτερα στις μεταβαλλόμενες τιμές και επομένως μακροπρόθεσμα η ζήτηση είναι πιο ελαστική Οικονομικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 15

16 Άσκηση Υπολογίστε την τοξοειδή ελαστικότητα της καμπύλης ζήτησης από το Α στο Β Τιμή Β $5 Α 4 Ζήτηση Ποσότητα Οικονομικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 16

17 + % Δ Άσκηση $5 Τιμή 4 Β Α Ζήτηση ε = = (100-50) 100 ( ) percent - 25 percent = -2 Ποσότητα Η ζήτηση είναι ελαστική Οικονομικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 17

18 Ελαστικότητα ζήτησης Σταυροειδής ελαστικότητα ζήτησης ανάμεσα στα αγαθά Α και Β: Η % μεταβολή στην ζητούμενη ποσότητα ενός αγαθού Α λόγω μιας μεταβολής της τάξεως του 1% στην τιμή ενός αγαθού Β: ε ΑΒ = ν = ( Π Α / Τ Β )(Τ Β /Π Α ) Εισοδηματική ελαστικότητα ζήτησης: Η εισοδηματική ελαστικότητα ζήτησης για ένα αγαθό είναι η % μεταβολή της ζητούμενης ποσότητας λόγω μιας αύξησης της τάξεως του 1% στο εισόδημα: μ = ( Π/ Υ)(Υ/Π) Οικονομικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 18

19 Ελαστικότητα και πρόσοδος Τιμή $4 Προσδιορισμός συνολικής προσόδου Τ Τ X Π = $400 (συνολική πρόσοδος) Ζήτηση Ποσότητα Π Οικονομικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 19

20 Ελαστικότητα και πρόσοδος Τιμή Με ελαστική ζήτηση, Τ Π (κατά μεγαλύτερο ποσοστό) και επομένως σε μείωση της προσόδου? Τιμή $5 $4 Ζήτηση Πρόσοδος = $200 Πρόσοδος = $100 Ζήτηση 0 50 Ποσότητα 0 20 Ποσότητα Οικονομικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 20

21 Ελαστικότητα και πρόσοδος Τιμή Με ανελαστική ζήτηση, Τ Π (κατά μικρότερο ποσοστό) και επομένως σε αύξηση της προσόδου? Ζήτηση Τιμή Ζήτηση $3 $1 Πρόσοδος = $100 Πρόσοδος = $ Ποσότητα 0 80 Ποσότητα Οικονομικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 21

22 Ελαστικότητα και πρόσοδος (συνολική και οριακή) Υποθέτοντας ότι η συνάρτηση ζήτησης είναι: Τ = α βπ Τότε, η συνολική πρόσοδος είναι: ΣΠ = απ βπ 2 Και η οριακή πρόσοδος είναι: ΟΠ = dσπ/dπ = α 2βΠ Καθώς έχουμε ορίσει την ελαστικότητα ως: ε = -(dπ/dτ) x (Τ/Π) Τότε έχουμε: ε = (1/β) x (α - βπ)/π Οικονομικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 22

23 Ελαστικότητα και πρόσοδος (συνολική και οριακή) Κάτι που θα μας φανεί αρκετά χρήσιμο είναι η έκφραση της ΟΠ σαν συνάρτηση της ελαστικότητας. ΗΟΠείναι: ΟΠ = dσπ/dπ = α βπ-βπ =Τ βπ = Τ[1 β(π/τ)] ΟΠ = Τ[1 1/ε] Καθώς η ελαστικότητα ισούται με: ε = (1/β) x Τ/Π Οικονομικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 23

24 Ελαστικότητα και πρόσοδος (συνολική και οριακή) Συνολική, οριακή πρόσοδος και ελαστικότητα Οικονομικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 24

25 Προσδιορισμός ζήτησης από την ελαστικότητα Αν γνωρίζουμε την ελαστικότητα της ζήτησης καθώς και την τιμή και την ποσότητα ισορροπίας και πιστεύουμε ότι η καμπύλη ζήτησης είναι γραμμική, μπορούμε να επιλύσουμε για: Π = a bτ καθώς ε = ( Π/ Τ)(Τ/Π) = -b(τ/π) επομένως, εάν γνωρίζουμε τα ε, Τ και Π, μπορούμε να βρούμε το b και εάν γνωρίζουμε τα b, Τ και Π, μπορούμε να λύσουμε ως προς a Οικονομικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 25

26 Άσκηση Υπολογίστε την ελαστικότητα τιμής, την σταυροειδή ελαστικότητα και την ελαστικότητα εισοδήματος της παρακάτω συνάρτησης ζήτησης Π Α = Τ Α + 0.5Τ Β Υ Λύση ε = -.2 (Τ Α /Π) ν = +.5 (Τ Β /Π) μ = +.04 (Υ/Π) Οικονομικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 26

27 Η καμπύλη προσφοράς Η καμπύλη προσφοράς συνδέει την προσφερόμενη ποσότητα ενός αγαθού με την τιμή του Τιμή Ο Νόμοςτης Προσφοράς Προσφορά μας λεει ότι η καμπύλη προσφοράς έχει θετική κλίση Ποσότητα Οικονομικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 27

28 Η καμπύλη προσφοράς Παράγοντες που μετακινούν την καμπύλη προσφοράς: Τιμές εισροών Τεχνολογία και κυβερνητικές πολιτικές Αριθμός επιχειρήσεων Υποκατάστατα στην παραγωγή Φορολογία, επιδοτήσεις Φυσικοί παράγοντες Οικονομικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 28

29 Η συνάρτηση προσφοράς Γενικά η συνάρτηση προσφοράς θα μπορούσε να διατυπωθεί ως Π ΠΑ = φ(τ Α, Τ Σ, Φ, Ε, Τ) όπου: Π ΠΑ =ποσότητατουαγαθούα Τ Α =τιμή του αγαθού Α Τ Σ =τιμή των εισροών Σ=1,2,.. Φ=φυσικοί παράγοντες Ε=επιδοτήσεις και φόροι Τ=τεχνολογία Οικονομικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 29

30 Η συνάρτηση προσφοράς Η συνάρτηση προσφοράς δείχνει τη σχέση μεταξύ Π ΠΑ και Τ Α υποθέτοντας ότι οι προσδιοριστικοί παράγοντες Τ Σ, Φ, Ε, και Τ παραμένουν σταθεροί, δηλαδή Π ΠΑ = φ(τ Α ) Οικονομικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 30

31 Ελαστικότητα προσφοράς Ο βαθμός αντίδρασης της προσφερόμενης ποσότητας σε μεταβολές της τιμής μετράται από την ελαστικότητα προσφοράς ως προς την τιμή τόξου σημείου ε = (ΔΠ/ΔΤ)[(Τ 1 +Τ 2 )/(Π 1 +Π 2 )] ε = ( Π/ Τ)(Τ/Π) όπου: ε = ελαστικότητα προσφοράς ως προς την τιμή Οικονομικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 31

32 Ελαστικότητα προσφοράς Τέλεια ελαστική: ε = Ελαστική: ε > 1 Μοναδιαία ελαστική: ε = 1 Ανελαστική: ε < 1 Τέλεια ανελαστική: ε = 0 Οικονομικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 32

33 Ερώτηση Εξετάστε τις επιπτώσεις που θα έχει στην αγορά σιταριού η ανακάλυψη ενός νέου πιο αποδοτικού υβριδίου Μπορεί μια βελτίωση στις μεθόδους καλλιέργειας να αποβεί σε βάρος των αγροτών;; μεταλλαγμένου;;;;??? Οικονομικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 33

34 Απάντηση Τιμή 4. Σαν αποτέλεσμα, ησυνολική πρόσοδος μειώνεται από $300 σε $ Με ανελαστική ζήτηση, μια αύξηση της προσφοράς... S 1 S οδηγεί σε μεγάλη πτώση της τιμής... $ και μια αναλογικά μικρότερη αύξηση στην ποσότητα Ζήτηση Ποσότητα Οικονομικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 34

35 % + Δ Απάντηση E D = = Η ζήτηση είναι ανελαστική Αύξηση της προσφοράς με ανελαστική ζήτηση μειώνει τη συνολική πρόσοδο Οικονομικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 35

36 Η ισορροπία στην αγορά Τιμή Η θέση ισορροπίας είναι αυτή η οποία Προσφορά μπορεί να διατηρηθεί Ουφ!! Επιτέλους ισορροπήσαμε Ζήτηση Ποσότητα Οικονομικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 36

37 Η ισορροπία στην αγορά Τιμή $ Όταν υπάρχει πλεόνασμα, υπάρχει πίεση για μείωση Πλεόνασμα Προσφορά της τιμής Ζήτηση Ζητούμενη Προσφερόμενη ποσότητα ποσότητα Ποσότητα Οικονομικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 37

38 Η ισορροπία στην αγορά Τιμή 2.00 Όταν υπάρχει έλλειμμα, υπάρχει πίεση για αύξηση της τιμής Προσφορά $1.50 Έλλειμμα Ζήτηση Προσφερόμενη Ζητούμενη ποσότητα ποσότητα Ποσότητα Οικονομικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 38

39 Μετατόπιση ζήτησης και ισορροπία Τιμή 1. Ένας καύσωνας αυξάνει την ζήτηση παγωτών... $ με αποτέλεσμα την αύξηση της τιμής και την αύξηση της ποσότητας Νέοσημείοισορροπίας Αρχική ισορροπία Προσφορά D 1 D Ποσότητα Οικονομικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 39

40 Μετατόπιση προσφοράς και ισορροπία Τιμή Νέο σημείο ισορροπίας S 2 1. Μία χαλαζόπτωση μειώνει την προσφορά ντομάτας... S 1 $ με αποτέλεσμα την αύξηση της τιμής... Αρχική ισορροπία 3. και τη μείωση της ποσότητας Ζήτηση Ποσότητα Οικονομικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 40

41 Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΩΝ ΑΓΟΡΩΝ Πάει κι αυτό Τέλος 2 ου Κεφαλαίου Οικονομικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 41

42 Άσκηση Η ζήτηση για κομπιούτερ δίνεται από την εξίσωση: Τ Κ =12.4 4Π Κ Η προσφορά κομπιούτερ: Τ Κ = Π ΠΚ Κάνε το διάγραμμα της προσφοράς και ζήτησης βρες την τιμή και ποσότητα ισορροπίας Υποθέστε μια μετακίνηση της ζήτησης: Τ Κ =15.4 4Π Κ Απεικόνισε την μετακίνηση στο διάγραμμα και την υπολόγισε νέα ισορροπία Οικονομικά των Επιχειρήσεων Ε.Σ.Σαρτζετάκης 42