1. Γένεση, καταβολές καιεξέλιξητηςπε

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "1. Γένεση, καταβολές καιεξέλιξητηςπε"

Αριάδνη Παυλόπουλος
6 χρόνια πριν
Προβολές:

1 1. Γένεση, καταβολές καιεξέλιξητηςπε

2 Η Περιβαλλοντική Εκπαίδευση γεννιέται. Πότε; Η ΠΕ γεννιέται και διαµορφώνεται σε αυτόνοµο πεδίο στις δεκαετίες Πώς; Προέρχεται από τη συνειδητοποίηση του σύγχρονου περιβαλλοντικού/ οικολογικού προβλήµατος και του κοινωνικού αιτήµατος για επίλυσή του Γιατί; Η εκπαίδευση θεωρείται ένα από τα µέτρα/ µέσα για την αποτελεσµατική αντιµετώπιση του προβλήµατος Τι; Προτείνεται η εισαγωγή της σε όλες τις βαθµίδες της τυπικής και στις διάφορες µορφές της µη-τυπικής εκπ/σης και άτυπης µάθησης

3 Η αναγκαιότητα και η προβληµατική γιατηνπε Η ιδέα για µια«περιβαλλοντική εκπαίδευση» µε τη σύγχρονη έννοια κυοφορείται µέσα στη δεκαετία 1960 Εκπαίδευση: βασικό µέτρο για την αντιµετώπιση της σύγχρονης περιβαλλοντικής/ οικολογικής κρίσης Αρχικά: ΠΕ = εκπαίδευση τεχνικών/ ειδικών στη διαχείριση της οικολογικής κρίσης Σύντοµα όµως: η ΠΕ προβάλλεται µέσα από µια πιο διευρυµένη αντίληψη, ως µια αγωγή των πολιτών

4 Η αναγκαιότητα και η προβληµατική γιατηνπε Η οικολογική κρίση δεν αντιµετωπίζεται µόνο µε τεχνικά και θεσµικά µέτρα Τα περιβαλλοντικά προβλήµατα δεν δηµιουργούνται από κάποιες ιδιοτροπίες των φυσικών φαινοµένων και λειτουργιών Είναι αποτελέσµατα συγκεκριµένων κοινωνικών, πολιτισµικών και οικονοµικών επιλογών και πρακτικών

5 Η αναγκαιότητα και η προβληµατική γιατηνπε Οικολογικήκρίση= κοινωνική/ πολιτισµική κρίση, κρίση στις σχέσεις των ανθρώπων και των κοινωνιών µεταξύ τους και µε τη φύση Η αντιµετώπιση της οικολογικής κρίσης απαιτεί επανεξέταση των κριτηρίων που κατεύθύνουν τις επιλογές των ανθρώπων/ κοινωνιών διαµόρφωση νέων αξιών(«ανάγκες», «πρόοδος» των κοινωνιών)

6 Η αναγκαιότητα και η προβληµατική γιατηνπε Περιβαλλοντική εκπαίδευση = αγωγή των πολιτών που στοχεύει σε ριζικές αλλαγές στις αντιλήψεις, τις στάσεις, τις αξίες και τις συµπεριφορές των ατόµων και των κοινωνιών Ανάπτυξη αισθήµατος περιβαλλοντικής ευθύνης, περιβαλλοντικού ήθους και συνείδησης Ενδυνάµωση των πολιτών για διεκδίκηση και συµµετοχή στη λήψη αποφάσεων

7 ΠριναπότηνΠΕ, όµως, τι ; Η ΠΕ γεννιέται στις δεκαετίες του60 και70, αποτελεί όµως µέρος µιας εξελικτικής πορείας µε ρίζες στο παρελθόν Υπήρξαν και άλλες προηγούµενες προσπάθειες που επιχείρησαν να συνδέσουν την εκπαίδευση µε το περιβάλλον Οι προσπάθειες αυτές άσκησαν σηµαντική επίδραση στο λόγο και την προβληµατική της ΠΕ, όπως επίσης στην πρακτική της.

8 Εκπαίδευση και περιβάλλον: οι καταβολές 18ος αι- J. Locke(εµπειρισµός): Η αγωγή θα πρέπει να συνδυάζει το φυσικό τρόπο ζωής άσκηση στο φυσικό περιβάλλον Η προσωπικότητα διαµορφώνεται καλύτερα από το περιβάλλον και όχι από τη διδασκαλία η γνώση βασίζεται αποκλειστικά στις εντυπώσεις των αισθήσεων η µάθηση επιτυγχάνεται µέσω εµπειρίας και δοκιµής 18ος 19οςαι E. Kant, Hegel (ιδεαλισµός): Νους και φύση υπάρχουν αρµονικά µόνο µέσα από µια σχέση αλληλεξάρτησης 18ος- Rousseau (ροµαντισµός): το περιβάλλον είναι πεδίο για την ανάπτυξη των φυσικών ικανοτήτων του παιδιού η επαφή µε τη φύση είναι απαραίτητη, γιατί εκεί θα βρει το παιδί πράγµατα που το ενδιαφέρουν 19ος αι Ch. Darwin (πραγµατισµός): Όλη η νοητική δοµή του ανθρώπου εξελίσσεται µέσω της αλληλεπίδρασής του µε το περιβάλλον

9 Εκπαίδευση και περιβάλλον: οι καταβολές 19ος- Herbart: η µάθηση πρέπει να αρχίζει από το άµεσο περιβάλλον του παιδιού το περιβάλλον είναι η καλύτερη πηγή υλικού το περιβάλλον αποτελεί σηµείο εκκίνησης για τη µελέτη θεµάτων πέρα από τις αισθήσεις 19ος- Pestalozzi, Froebel: η εκπαιδευτική πορεία ως διαλεκτική πορεία µπορεί να συµβάλλει στην επίτευξη της αρµονίας ανάµεσα στο νου και στη φύση Νέα Αγωγή: έµφαση στη φυσική δραστηριότητα, την προσωπική ανακάλυψη, ο δάσκαλος-οδηγός, ενοποίηση αντικειµένων 20όςαι Dewey: στενή σχέση σχολείου µε ζωή Εκπαιδευτικό σύστηµα βασισµένο στην πραγµατικότητα

10 Πρόδροµες εκπαιδευτικές κινήσεις η προοδευτική κίνηση στην εκπαίδευση η µελέτη της φύσης οι αγροτικές σπουδές η εκπαίδευση για τη διατήρηση της φύσης η εκπαίδευση έξω από το σχολείο η µελέτη πεδίου οι περιβαλλοντικές σπουδές

11 Από τη φύση στο περιβάλλον Τέλη19ου πρώτες δεκαετίες20ού αι: το ενδιαφέρον και το αίτηµα ήταν η φύση και η διατήρηση/ προστασία της εκαετία του60: το πέρασµα από τη φύση στο περιβάλλον Ανάπτυξη του σύγχρονου οικολογικού κινήµατος

12 Από την εκπαίδευση µε προσανατολισµό τη φύση στην ΠΕ Εκπαίδευση για τη διατήρηση και προστασία της φύσης: - ενηµέρωση/ ευαισθητοποίηση πολιτών - απόκτηση δεξιοτήτων - ενεργός συµµετοχή στη µάθηση και τη διερεύνηση - διεπιστηµονικότητα Στόχος: - η διατήρηση/ προστασία της φύσης(βιοκεντρικός προσανατολισµός, η φύση ως αυταξία) - Η συνετή διαχείριση της φύσης και των φυσικών πόρων (ανθρωποκεντρικός προσανατολισµός, η βιώσιµη χρήση του φυσικού περιβάλλοντος)

13 Από την εκπαίδευση µε προσανατολισµό τη φύση στην ΠΕ Μελέτη της φύσης νατουραλισµός, ροµαντισµός, αίτηµα για επιστροφή στη φύση, ανησυχία για την άγρια ζωή, ιδέα για την προστασία της φύσης, έναρξη αµφισβήτησης της εκβιοµηχάνισης, ίδρυση εταιρειών για την προστασία της φύσης, εκπαίδευση του παιδιού µέσα στη φύση για καλύτερη κατανόηση και σεβασµό προς τη φύση. η ενασχόληση µε το φυσικό περιβάλλον αναπτύσσει πνευµατικά τον άνθρωπο πρόταση για µια ολιστική προσέγγιση της φύσης ανάπτυξη παρατηρητικότητας, ερευνητικού πνεύµατος, ενδιαφέροντος για φυσικά φαινόµενα

14 Από την εκπαίδευση µε προσανατολισµό τη φύση στην ΠΕ Περιβαλλοντική Εκπαίδευση - περιβάλλον: η πραγµατικότητα που συγκροτείται από την αλληλόδραση όλων των παραγόντων που δρουν ταυτόχρονα, συνδυαστικά και διαχρονικά στη φύση και την κοινωνία - Στηρίζεται πάνω σε µια άλλη ρητορική, βασικά σηµεία της οποίας είναι µεταξύ άλλων: ένα νέο ήθος η ποιότητα ζωής η αλλαγή στις σχέσεις του ανθρώπου µε τον άνθρωπο και µε τη φύση η κοινωνική και πολιτική ευθύνη ο επαναπροσδιορισµός της έννοιας της οικονοµικής ανάπτυξης

15 ΗΠΕστηνΕλλάδα Η ιδέα για την εισαγωγή της ΠΕ στην τυπική εκπαίδευση της χώρας µας κυοφορείται από το 1977 Αρχικά: πειραµατικά προγράµµατα σε σχολεία Νόµος 1892/1990: η ΠΕ εισάγεται επίσηµα στη ευτεροβάθµια Εκπ/ση Y.A. 1991: εισαγωγή της ΠΕ και στην Πρωτοβάθµια Εκπ/ση Μέσα στην τελευταία δεκαετία: εισάγεται ως αντικείµενο σε όλα τα Παιδαγωγικά Τµήµατα

Σχετικά έγγραφα

Εκπαίδευση για το περιβάλλον και την αειφορία

Εκπαίδευση για το περιβάλλον και την αειφορία Τι είναι περιβάλλον; Το περιβάλλον προσεγγίζεται... ως «πρόβλημα»... ως φυσικός πόρος... ως φύση... ως ο χώρος της καθημερινής μας ζωής... ως ο χώρος της συλλογικής