Η εκπαίδευση για το περιβάλλον και την αειφορία (ΕΠΑ):

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Η εκπαίδευση για το περιβάλλον και την αειφορία (ΕΠΑ):"

Ευτρόπιος Σπανού
7 χρόνια πριν
Προβολές:

1 Η εκπαίδευση για το περιβάλλον και την αειφορία (ΕΠΑ): στόχοι, μέθοδοι, προοπτικές Αναγνωστάκης Σπύρος, Υπεύθυνος - Οικονόμου Κων., Μέλος Π.Ο. ΚΠΕ Κισσάβου Ελασσόνας Επιμορφωτικό Πρόγραμμα Δια Βίου Μάθησης για την Εκπαίδευση και την Αειφορία για εκπαιδευτικούς «Το Δάσος στην Εκπαίδευση για το Περιβάλλον και την Αειφορία» Σάββατο, 7 Δεκεμβρίου Εγκαταστάσεις Κ.Π.Ε. στην Αγιά

3 Το περιβαλλοντικό πρόβλημα έναυσμα και πηγή προβληματισμού Εμφάνιση στον κόσμο μιας κρίσης που προσδιορίζεται από περιβαλλοντικούς, οικονομικούς και κοινωνικούς όρους Ερώτηση: Ποια είναι η επιζητούμενη μορφή βιώσιμης ανάπτυξης που ικανοποιεί τις τωρινές ανθρώπινες ανάγκες φροντίζοντας παράλληλα, να ικανοποιηθούν και οι ανάγκες των μελλοντικών γενεών; Απάντηση: μια ανάπτυξη αειφόρος, ανάπτυξη δηλαδή με όρους συνέχειας

4 Το περιβαλλοντικό πρόβλημα ως εκπαιδευτικό πρόβλημα Η περιβαλλοντική εκπαίδευση (ΠΕ) και η ανανέωσή της Η εκπαίδευση αποτελεί την ελπίδα και το μέσο για την επίτευξη της αειφόρου ανάπτυξης (UNESCO, 1997): περιβαλλοντική εκπαίδευση (ΠΕ) Η ΠΕ εννοιολογήθηκε στο πολύ στενό πλαίσιο της μελέτης θεμάτων του φυσικού περιβάλλοντος (Περιβαλλοντικές σπουδές). Οι έννοιες της αειφόρου ανάπτυξης και της αειφορίας έκαναν την εμφάνισή τους για να προσδώσουν στην ΠΕ μια νέα δυναμική και ένα νέο χαρακτήρα και σκοπό.

5 Από την Περιβαλλοντική Εκπαίδευση (ΠΕ) στην Εκπαίδευση για την Αειφόρο Ανάπτυξη (ΕΑΑ) και στην Εκπαίδευση για το Περιβάλλον και την Αειφορία (ΕΠΑ) Αποκρυστάλλωση της ιδέας για μία Eκπαίδευση για την Aειφόρο Aνάπτυξη (Education for Sustainable Development): υιοθέτηση ενός νέου εκπαιδευτικού παραδείγματος - ανάπτυξη της συστημικής και κριτικής σκέψης, ολιστική - διεπιστημονική προσέγγιση / θεώρηση των θεμάτων και ανάπτυξη δράσης υπέρ του περιβάλλοντος και του ανθρώπου.

6 Από την Περιβαλλοντική Εκπαίδευση (ΠΕ) στην Εκπαίδευση για την Αειφόρο Ανάπτυξη (ΕΑΑ) - Εκπαίδευση για το Περιβάλλον και την Αειφορία (ΕΠΑ) Η Eκπαίδευση για την Αειφόρο Ανάπτυξη είναι μετεξέλιξη της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης (ΠΕ) με ευρύτερο προσανατολισμό. Συμπεριλαμβάνει όλες τις καινοτομίες που εμφανίστηκαν μετέπειτα ή σχεδόν παράλληλα με την ΠΕ, όπως για παράδειγμα την εκπαίδευση για την ειρήνη, τα ανθρώπινα δικαιώματα, τη διαφορετικότητα και την υγεία. Η ΕΑΑ είναι μια κριτική ΠΕ

7 Από την Περιβαλλοντική Εκπαίδευση (ΠΕ) στην Εκπαίδευση για την Αειφόρο Ανάπτυξη (ΕΑΑ) - Εκπαίδευση για το Περιβάλλον και την Αειφορία (ΕΠΑ) Δεκαετία της Unesco για την αειφορία: : «Νερό Γαλάζιος Πλανήτης» : «Καταναλωτισμός & Περιβάλλον» : «Δάσος Πράσινος Πλανήτης» : «Γεωργία, Διατροφή & Ποιότητα Ζωής» : «Ενέργεια- Ανανεώσιμες Πηγές & Τοπικές Κοινωνίες» : «Εκπαίδευση για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα» : «Υγεία & Παραγωγικές Διαδικασίες» : «Ανθρωπογενές Περιβάλλον & Αειφόρος Διαχείριση» : «Ενεργοί Πολίτες»

8 Από την Περιβαλλοντική Εκπαίδευση (ΠΕ) στην Εκπαίδευση για την Αειφόρο Ανάπτυξη (ΕΑΑ) - Εκπαίδευση για το Περιβάλλον και την Αειφορία (ΕΠΑ) Σύλληψη της έννοιας της Αειφόρου Ανάπτυξης (Α.Α.) : περισσότερο ηθικός κανόνας και λιγότερο επιστημονικός όρος/έννοια πρωταρχικά ζήτημα πολιτισμού προαπαιτεί να αναγνωρίσουμε τη σχέση αλληλεξάρτησης μεταξύ ανθρώπου και φυσικού περιβάλλοντος

9 Από την Περιβαλλοντική Εκπαίδευση (ΠΕ) στην Εκπαίδευση για την Αειφόρο Ανάπτυξη (ΕΑΑ) - Εκπαίδευση για το Περιβάλλον και την Αειφορία (ΕΠΑ) Στόχευση σε τέσσερα αλληλεξαρτώμενα συστήματα: Τα φυσικά συστήματα. Τα οικονομικά συστήματα Τα κοινωνικά συστήματα Τα πολιτικά συστήματα

10 Βασικό πλαίσιο στόχων της ΠΕ/Ε.Α.Α. Η Συνειδητοποίηση Οι Γνώσεις Ο Τρόπος σκέψης Οι Ικανότητες Η Συμμετοχή

11 Βασικές αρχές και αξίες της ΠΕ/Ε.Α.Α. Οι μαθητές/τριες ως υπεύθυνοι ενεργοί πολίτες πρέπει να κατανοούν και να εφαρμόζουν στην καθημερινή ζωή γνώσεις και διαδικασίες σχετικές με: Τις βασικές ανθρώπινες ανάγκες, Τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις θεμελιώδεις αρχές, Την αλληλεξάρτηση / αλληλεπίδραση μεταξύ όλων των μορφών ζωής, Την αναγνώριση ότι η παραγωγή ή η κατανάλωση ενός προϊόντος ή μίας υπηρεσίας, σε ένα μέρος του πλανήτη, εξαρτάται από τους φυσικούς πόρους σε άλλα μέρη του πλανήτη Το οικολογικό αποτύπωμα, δηλαδή της έκτασης γης και των φυσικών πόρων που καταναλώνονται από ένα άτομο, μία κοινότητα ή έναν πληθυσμό, Την αρχή της πρόληψης, δηλαδή της γνώσης των συνεπειών στο περιβάλλον από ανθρώπινες δραστηριότητες.

12 Βασικές αρχές και αξίες της ΠΕ/Ε.Α.Α. Kαθώς η έννοια της αειφορίας απαντά στη διττή ανάγκη «εξαφάνιση της φτώχειας και διατήρηση των φυσικών πόρων για εγγύηση της κοινωνικής δικαιοσύνης και της ευημερίας στις παρούσες και μελλοντικές γενιές», είναι απαραίτητος ο σεβασμός πλέγματος αξιών, μεταξύ των οποίων κυριαρχούν οι εξής: Αλληλεγγύη Αυτονομία και υπευθυνότητα

13 Μεθοδολογία της ΕΠΑ Οι εκπαιδευτικές πρακτικές της ΕΠΑ: βιωματική προσέγγιση ως βασική παιδαγωγική μέθοδος. Ευρύ πεδίο δράσης. μεγάλη ποικιλία μέσων, από τις Τεχνολογίες της Πληροφορίας και της Επικοινωνίας μέχρι τα Μαζικά Μέσα Ενημέρωσης, Η ΕΠΑ διαπραγματεύεται τόσο τις φυσικές ποιότητες των σχέσεων ανθρώπου και περιβάλλοντος όσο και την πνευματική πλευρά αυτών των σχέσεων. Η ΕΠΑ δίνει έμφαση στη προσωπική συμμετοχή για την πρόληψη και την αντιμετώπιση των περιβαλλοντικών προβλημάτων.

14 Μεθοδολογία της ΕΠΑ Οι εκπαιδευτικοί, εμπλεκόμενοι με την ΕΠΑ αναζητούν εναλλακτικές μεθόδους διδασκαλίας έξω από τον ισχύοντα δασκαλοκεντρικό τρόπο εκπαίδευσης. Το σχολείο, ως αποδέκτης των προβλημάτων της κοινωνίας, επιχειρεί μια προσπάθεια ανατροπής μη επιθυμητών συμπεριφορών, ενεργοποιεί τους μαθητές να αναπτύξουν θετικές περιβαλλοντικές δράσεις, ενώ συγχρόνως γίνεται πιο σύγχρονο, πιο επίκαιρο, με ρόλο στη διαμόρφωση και ενθάρρυνση αειφορικών συμπεριφορών

15 Οι προοπτικές της ΕΠΑ στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα Χαρακτηριστικά προγραμμάτων ΕΠΑ: Εθελοντική συμμετοχή Προαιρετικός χαρακτήρας Εγκάρσια εξάπλωση στο πρόγραμμα Προσαρμογή στο Έτος αειφορίας Ελλάδα: Τα τελευταία χρόνια τα θέματα του περιβάλλοντος και της αειφορίας προωθούνται αρκετά.

16 Οι προοπτικές της ΕΠΑ στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα Το πιο σημαντικό είναι η καλή κατάρτιση των εκπαιδευτικών και η επικαιροποίηση των γνώσεων και των δεξιοτήτων τους. Φυσικά και το κράτος οφείλει να εντάξει όλη τη σχετική δράση του σε μια οργανωμένη στρατηγική.

Σχετικά έγγραφα

Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Κισσάβου - Ελασσόνας

Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Κισσάβου - Ελασσόνας Η εκπαίδευση για το περιβάλλον και την αειφορία (ΕΠΑ): στόχοι, μέθοδοι, προοπτικές Αναγνωστάκης Σπύρος, Υπεύθυνος - Οικονόμου Κων., Μέλος Π.Ο. ΚΠΕ Κισσάβου Ελασσόνας Περίληψη Πριν από μερικές δεκαετίες