Είπε ο Θεός: «Ας δημιουργήσουμε τον άνθρωπο σύμφωνα με την εικόνα τη δική μας κι έτσι που να μπορεί να μας μοιάσει κι ας εξουσιάζει τα ψάρια της

Transcript

1 Η δημιουργία του ανθρώπου

2 Θεϊκή προέλευση του ανθρώπου Είπε ο Θεός: «Ας δημιουργήσουμε τον άνθρωπο σύμφωνα με την εικόνα τη δική μας κι έτσι που να μπορεί να μας μοιάσει κι ας εξουσιάζει τα ψάρια της θάλασσας, τα πτηνά του ουρανού, τα ζώα και γενικά όλη τη γη και τα ερπετά που σέρνονται πάνω σ αυτήν. (Γέν. 1, 26-28). Τότε ο Κύριος ο Θεός έπλασε τον άνθρωπο από το χώμα της γης και φύσηξε στο πρόσωπό του πνοή ζωής. Έτσι έγινε ο άνθρωπος ζωντανό πλάσμα. (Γέν. 2, 7 ).

3 Ο πληθυντικός «Ποιήσωμεν (ας δημιουργήσουμε) άνθρωπον...» δηλώνει την ιδιαίτερη φροντίδα που έδειξε ο Θεός για τον άνθρωπο και δείχνει ότι ολόκληρη η Αγία Τριάδα συνεργάστηκε για τη δημιουργία του ανθρώπου. «Ὁ Πατὴρ δι Υἱοῦ ἐν Ἁγίῳ Πνεύματι ποεῖ τὰ πάντα» (Μ. Αθανάσιος).

4 Ανθρωπομορφική έκφραση Ο Θεός έπλασε τον άνθρωπο με χώμα και νερό. Θεολογική σημασία της Στη δημιουργία του ανθρώπου ο Θεός χρησιμοποιεί όχι μόνο το Λόγο Του αλλά και την ύλη (το χώμα), θέλοντας να δείξει την ενότητα του ανθρώπου με τη φύση. Άνθρωπος και φύση είναι φτιαγμένοι από το ίδιο υλικό. Αδάμ = χωματένιος, χοϊκός, πλασμένος από ύλη.

5 Ανθρωπομορφική έκφραση Ο Θεός φύσηξε στο πρόσωπο του ανθρώπου. Θεολογική σημασία της Αυτή η πνοή ζωής δημιουργεί μια μεγάλη εγγύτητα (συγγένεια) ανάμεσα στο Θεό και τον άνθρωπο. Ο άνθρωπος προορίζεται να γίνει θεός, «ζῶον Θεούμενον», ένα ζωντανό πλάσμα που έχει λάβει την κλήση να γίνει Θεός. (Γρηγ. Θεολόγος, Εἰς τό ἅγιον Πάσχα, P.G. 36, 632ΑΒ).

6 «Ας πλάσουμε τον άνθρωπο κατ εικόνα και καθ ομοίωση» (Ημέρα έκτη) Γέν. 1, Ψηφιδωτό από το Μονρεάλε της Σικελίας, 13ος αι. Ο Θεός δημιουργεί τον άνθρωπο ως κάτι εντελώς ξεχωριστό για το οποίο νοιάζεται και αγαπάει.

7 Ο άνθρωπος δημιουργήθηκε "κατ εἰκόνα καί καθ ὁμοίωσιν τοῦ Θεοῦ" Το «κατ εἰκόνα» σημαίνει ότι, στον άνθρωπο δόθηκαν πνευματικά χαρίσματα (= λογικό, ελεύθερη θέληση, συνείδηση, ανώτερα συναισθήματα, δημιουργικότητα), που τον κάνουν να ξεχωρίζει από τα ζώα. Η «καθ ὁμοίωσιν» του Θεού δημιουργία του ανθρώπου, σημαίνει ότι αν ο άνθρωπος θέλει, μπορεί να καλλιεργήσει και να αναπτύξει αυτά τα πνευματικά χαρίσματα και να πλησιάσει, να μοιάσει με το Θεό. Η δυνατότητα ομοίωσης με το Θεό (ο προορισμός του ανθρώπου) ονομάζεται «θέωση».

8 Η δημιουργία της γυναίκας Ο Κύριος ο Θεός είπε: «Δεν είναι καλό να είναι ο άνθρωπος μόνος. Ας δημιουργήσουμε για χάρη του έναν σύντροφο όμοιο μ αυτόν... Τότε ο Κύριος ο Θεός τον έριξε σε βαθύ ύπνο κι αποκοιμήθηκε. Μετά πήρε μια πλευρά του και στη θέση της έβαλε σάρκα. Με την πλευρά που πήρε από τον Αδάμ ο Κύριος ο Θεός έκανε τη γυναίκα και την έφερε στον Αδάμ. Τότε ο Αδάμ είπε: «Αυτό είναι οστό από τα οστά μου και σάρκα από τη σάρκα μου Γι αυτόν το λόγο θα εγκαταλείπει ο άνθρωπος τον πατέρα του και τη μητέρα του και θα ενώνεται με τη γυναίκα του. Και θα γίνονται οι δυο τους ένα σώμα. Ο Θεός τους ευλόγησε και τους είπε: «Να κάνετε πολλά παιδιά να γεμίσετε τη γη και να κυριαρχήσετε σ αυτήν. Να εξουσιάσετε τα ψάρια της θάλασσας, τα πτηνά του ουρανού και κάθε ζώο που κινείται πάνω στη γη Να! σας δίνω όλα τα φυτά, καθώς και όλα τα δέντρα» (Γέν. 2, )

9 Η δημιουργία της Εύας. Ψηφιδωτό από το Μονρεάλε της Σικελίας, 13ος αι.

10 Ο Νυμφαγωγός. Ψηφιδωτό από το Μονρεάλε της Σικελίας, 13ος αι.

11 Γιατί είδους σχέση προορίζει ο Θεός τον άντρα και τη γυναίκα; Οι άνθρωποι, άντρας και γυναίκα, πλάθονται ισότιμοι, για να ζήσουν ως σύντροφοι και συνεργάτες. Αναγνωρίζουμε αυτή την ισοτιμία στις σύγχρονες σχέσεις αντρών γυναικών;

12 Η σχέση του ανθρώπου με το φυσικό περιβάλλον Ύστερα ο Κύριος ο Θεός φύτεψε (έμπροσθεν του ανθρώπου) έναν κήπο στην Εδέμ προς την ανατολή Πήρε ο Θεός τον άνθρωπο, τον οποίο δημιούργησε, και τον έβαλε στον παράδεισο της χαράς και της τέρψεως, για να εργάζεται σ αυτόν και να τον φυλάσσει (=προσέχει). Γέν. 2, Ο Κύριος έφερε όλα τα ζώα του αγρού και τα πτηνά του ουρανού μπροστά στον άνθρωπο, για να δει πώς θα τα ονομάσει. Και ό,τι όνομα έδινε ο άνθρωπος σε κάθε ζωντανή ύπαρξη, αυτό ήταν και το όνομά της. Έδωσε ονόματα σε όλα τα ζώα, στα πτηνά του ουρανού και στα άγρια θηρία. (Γέν. 2,18.)

13 Παράδεισος Χρησιμοποιώντας τη λέξη Παράδεισος δεν εννοούμε απλώς έναν όμορφο κήπο ή τόπο, αλλά έναν τρόπο ζωής. Το βασικό χαρακτηριστικό αυτού του τρόπου ζωής είναι η αγάπη, η οποία κυριαρχούσε στη σχέση του ανθρώπου με το Θεό, με το συνάνθρωπό του και με το περιβάλλον. Άρα ο Παράδεισος αποτελεί κατάσταση αγάπης. Η απουσία της αγάπης είναι η κόλαση. Επιπλέον ο άνθρωπος δεν γνώριζε τι είναι το κακό, η αμαρτία και ο θάνατος. Η ζωή στον Παράδεισο ήταν χωρίς λύπη και πόνο. Και αυτή η παραδείσια ζωή της κοινωνίας με το Θεό μπορούσε να μην αλλάξει ποτέ.

14 Ανθρωπομορφική έκφραση Ο Θεός έβαλε τον άνθρωπο μέσα στον κήπο της Εδέμ για εργάζεται... Θεολογική σημασία της Η εργασία του ανθρώπου είναι ευλογημένη, γι αυτό και ονομάζεται εργασία και όχι δουλειά < δουλεία =υποδούλωση του ανθρώπου.

15 Ανθρωπομορφική έκφραση Ο Θεός έβαλε τον άνθρωπο μέσα στον κήπο της Εδέμ για να τον... και να τον προσέχει. Θεολογική σημασία της Ο άνθρωπος αναλαμβάνει την ευθύνη του κόσμου ως συνεργάτης του Θεού.

16 Ο Θεός τοποθετεί τον Αδάμ στον κήπο της Εδέμ. Γέν. 2, 8-9. Ψηφιδωτό από το Μονρεάλε της Σικελίας, 13ος αι.

17 Η φράση Να εξουσιάζει όλη τη γη... σημαίνει ότι σημαίνει ότι Ο Θεός δημιούργησε τον άνθρωπο κορωνίδα (=κορυφαίο, σημαντικότερο δημιούργημα), αρχηγό της δημιουργίας.

18 Ο άνθρωπος φύλακας και όχι δυνάστης της φύσεως Ο Αδάμ «δίνει όνομα στα ζώα». Η ονοματοδοσία των ζώων δείχνει την ανωτερότητα του ανθρώπου και την ευθύνη που έχει να τα προστατεύει.

19 Φυσική ζωή για τους ανθρώπους σημαίνει αρμονικές σχέσεις με το Θεό, το συνάνθρωπο και τον κόσμο ολόκληρο. Και να αγαπάτε τους αγνώστους και τους αδιάφορους ως αδελφούς. Και να αφήνετε το τρεμάμενο είναι σας να αγαπά την κτίση και τα ζώα, τα χώματα, τα δέντρα, τα ποτάμια, τα βουνά... και όλη τη δημιουργία, που περιμένει την ευλογία της αγάπης σας. Αρχ. Βασίλειος, ηγούμενος της Ι. Μονής Ιβήρων

20 Χαρά και ευχαριστία για το δώρο της ζωής Συνειδητοποιώντας όσα μας χάρισε ο Θεός τον ευγνωμονούμε και τον ευχαριστούμε. Γι αυτό οι χριστιανοί, τη συγκέντρωση που κάνουν για να λατρέψουν το Θεό, την ονομάζουν θεία Ευχαριστία.

21 Η δημιουργία του Αδάμ. Καπέλα Σιξτίνα, Michelangelo

22 Δημιουργία της Εύας. Καπέλα Σιξτίνα, Michelangelo

23 Η εικονογράφηση του Θεού Πατέρα με άσπρα μαλλιά και ως γέροντας δεν είναι της ορθόδοξης ανατολικής τεχνοτροπίας. Πραγματική απεικόνιση της απερίγραπτης Ουσίας του Θεού δεν μπορεί να γίνει. Γι' αυτό ο Παντοκράτορας Πατέρας (στους τρούλους των εκκλησιών) έχει μόνο τη μορφή του σαρκωμένου Λόγου. Ο Υιός που σαρκώθηκε και έλαβε ανθρώπινη μορφή παραπέμπει στο Πατέρα. Ο Παλαιός των Ημερών της συμβολικής οράσεως του Δανιήλ είναι ολόκληρος ο Τριαδικός Θεός, και όχι ένα μόνο από τα πρόσωπα της Αγίας Τριάδος.

24 Ο Θεός τοποθετεί τον Αδάμ στον κήπο της Εδέμ. Γέν. 2, 8-9. Ψηφιδωτό από το Μονρεάλε της Σικελίας, 13ος αι.