Στήριξη της ΕΕ προς τη Λ Κ κατά τη διάρκεια της εκλογικής διαδικασίας

Transcript

1 ~ ~ENHMEΡΩΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ~ ΕΚΛΟΓΕΣ Λ Κ 2006 Στήριξη της ΕΕ προς τη Λ Κ κατά τη διάρκεια της εκλογικής διαδικασίας RDC/02/EN Ιούνιος 2006 έκα χρόνια πριν και την επαύριο της γενοκτονίας της Ρουάντας, η Λαϊκή ηµοκρατία του Κονγκό βυθίστηκε σε δύο αλλεπάλληλους πολέµους (το 1996 και το 1998), που στο τέλος πήραν ηπειρωτικές σχεδόν διαστάσεις. Εκατοµµύρια άνθρωποι πέθαναν, ολόκληρη η περιοχή των Μεγάλων Λιµνών πήρε φωτιά, δεκαετίες ανάπτυξης καταστράφηκαν και πληθυσµοί ολόκληροι υπέστησαν αδιανόητα βάσανα, δυστυχίες και αναστάτωση. Οι συντονισµένες προσπάθειες της διεθνούς κοινότητας οδήγησαν στις συµφωνίες της Πραιτώριας και του Σαν Σίτυ το 2002, που προελείαναν τον δρόµο για την µετάβαση που πραγµατοποιήθηκε έκτοτε και που τώρα πλησιάζει στο τέλος της. Αυτή η ειρηνευτική διαδικασία στην Λ Κ δίνει την ευκαιρία για ένα καλύτερο µέλλον. Ο λαός του Κονγκό είναι εκείνος που φέρει προ πάντων την ευθύνη να αξιοποιήσει την ευκαιρία αυτή µε την υποστήριξη των γειτόνων του και των Αφρικανών εταίρων. Η ΕΕ τονίζει ως εκ τούτου πόση σηµασία έχει µια διαφανής και αδιάβλητη εκλογική διαδικασία στην οποία να βρίσκουν την έκφρασή τους τα απαραµείωτα κυριαρχικά δικαιώµατα του λαού του Κονγκό. Το 2006 λοιπόν ενδέχεται να αποδειχθεί το σηµαντικότερο έτος για την Λ Κ µετά την ανεξαρτησία. Το καλοκαίρι του 2006, οι πολίτες της τρίτης µεγαλύτερης αφρικανικής χώρας θα µεταβούν στις κάλπες για να εκλέξουν δηµοκρατική κυβέρνηση και πρόεδρο. Όπως εκτίθεται στο παρόν ενηµερωτικό σηµείωµα, η ΕΕ στηρίζει αποφασιστικά τη διαδικασία αυτή ως βάση για την ειρήνη και την ευηµερία της χώρας. Η ΕΕ δροµολογεί ήδη µια νέα στρατιωτική επιχείρηση προς επικουρία της MONUC κατά την προεκλογική περίοδο, η οποία συνιστά µέρος της εν γένει βοήθειας της ΕΕ για την µεταβατική φάση στην Λ Κ. Η βοήθεια αυτή καταµερίζεται σε διπλωµατική και θεσµική υποστήριξη αφ'ενός και σε στρατιωτική και τεχνική υποστήριξη αφ'ετέρου. ιπλωµατική υποστήριξη της εκλογικής διαδικασίας Έχοντας ανεπιφύλακτα ταχθεί υπέρ της ειρήνης, της σταθερότητας και της ανάπτυξης στην Αφρική, η ΕΕ αναµιγνύεται ενεργά στην αναζήτηση µόνιµης διευθέτησης των συγκρούσεων στην περιοχή των Μεγάλων Λιµνών της Αφρικής. Ο Ύπατος Εκπρόσωπος κ. Javier Solana και ο Επίτροπος κ. Louis Michel έπαιξαν σηµαντικό ρόλο σε πολλές και κρίσιµες στιγµές, προωθώντας την µεταβατική διαδικασία και κινητοποιώντας την διεθνή βοήθεια. Ο Ειδικός Εντεταλµένος για την περιοχή των Τ Υ Π Ο Σ C o u n c i l o f t h e E u r o p e a n U n i o n - G e n e r a l S e c r e t a r i a t R u e d e l a L o i B B Ρ Υ Ξ Ε Λ Λ Ε Σ T η λ. : ( 0 ) / / / Φ α ξ : ( 0 ) press.office@consilium.europa.eu

2 Μεγάλων Λιµνών κ. Aldo Ajello βρίσκεται σε τακτική και επί τόπου επαφή µε όλους τους βασικούς ενδιαφεροµένους από το 1996 και εντεύθεν, συνεργαζόµενος στενά µε την αντιπροσωπεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Λ Κ. Η ΕΕ είναι επίσης µέλος της ιεθνούς Επιτροπής για την Πλαισίωση της Μεταβατικής ιαδικασίας (CIAT), η οποία παρέχει στήριξη στην µεταπολιτευτική φάση. Επίσης, η ΕΕ έχει αρχίσει να προετοιµάζεται για έναν πιό συγκροτηµένο πολιτικό διάλογο µε την νεοεκλεγείσα κυβέρνηση της Λ Κ δυνάµει του άρθρου 8 της Συµφωνίας του Κοτονού. Στις 15 Μαΐου 2006, οι Υπουργοί Εξωτερικών της ΕΕ εχαιρέτισαν την διεξαγωγή των εκλογών που επρόκειτο να ικανοποιήσουν την ειλικρινή επιθυµία του λαού του Κονγκό να εκλέξει εκείνους που θα τον εκπροσωπούν στις διάφορες βαθµίδες των δηµοκρατικών θεσµών και να ψηφίσει για προγράµµατα και κοινωνικά σχέδια που θα επηρεάσουν το µέλλον της χώρας: για την ειρήνη, την ανάπτυξη, την ασφάλεια, τη χρηστή διακυβέρνηση και για να µπεί τέλος στην ατιµωρησία. Οι Υπουργοί Εξωτερικών υπογράµµισαν ότι η διεθνής κοινότητα πρέπει να συνεχίσει να ενδιαφέρεται για την Λ Κ και πέραν της εκλογικής περιόδου, δείχνοντας έτσι ότι υποστηρίζει µονίµως τον λαό του Κονγκό στο θέµα της ανασυγκρότησης της χώρας και της ασφάλειας. Τονίστηκε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι αποφασισµένη να συνεχίσει τις προσπάθειές της προς υποστήριξη της κυβέρνησης που θα αναδειχθεί από τις εκλογές. Υποστήριξη των βασικών θεσµών ως βάσης για την εκλογική επιτυχία Η συνεργασία της Ευρωπαϊκής Κοινότητας µε την Λ Κ ξανάρχισε το 2002 δυνάµει της Συµφωνίας του Κοτονού. Το ενδεικτικό πρόγραµµα της Επιτροπής για το διάστηµα επιδιώκει να καταπολεµήσει τη φτώχια, να βοηθήσει στην οικοδόµηση θεσµών και να παράσχει µακροοικονοµική βοήθεια. Από το 2002 οι προτεραιότητες αυτές έχουν χρηµατοδοτηθεί µε 750 εκατοµµύρια ευρώ περίπου. Αναλογιζόµενη το επόµενο ενδεικτικό πρόγραµµα για το διάστηµα , η Επιτροπή θα επιδιώξει να χρησιµοποιήσει ως έρεισµα την εκλογική διαδικασία, υποβοηθώντας τη µεταρρύθµιση των τοµέων της διακυβέρνησης, της δικαιοσύνης και της ασφάλειας. Η στήριξη που παρέχει η Ευρωπαϊκή Ένωση για τη µεταρρύθµιση της δικαιοσύνης και της διακυβέρνησης στο ανατολικό τµήµα της Λ Κ έχει νευραλγική σηµασία για την εγκαθίδρυση δηµοκρατικών και υπόλογων θεσµών. Η συγκρότηση και υποστήριξη της Ενοποιηµένης Αστυνοµικής Μονάδας (IPU) βοήθησε και αυτή να δηµιουργηθεί µια βάση για τη σύγχρονη και επαγγελµατική άσκηση καθηκόντων αστυνόµευσης στην Λ Κ. Ζωτικής σηµασίας υπήρξε επίσης η στήριξη των στρατιωτικών µεταρρυθµίσεων και δη η στήριξη της διαδικασίας αφοπλισµού, αποστράτευσης και επανένταξης καθώς και της διαδικασίας ανάµιξης και αφοµοίωσης ('brassage'). H Eπιτροπή ήδη επεξεργάζεται ορισµένα σχέδια που θα συµβάλουν στη µετεκλογική παροχή 'µερίσµατος δηµοκρατίας' για τους πολίτες της Λ Κ και στα οποία συµπεριλαµβάνονται διάφορα βασικά έργα υποδοµής και ένα µεγάλο σχέδιο αρωγής και ανάπτυξης για το ανατολικό τµήµα της Λ Κ. Ένα παρόµοιο εγχείρηµα εντοπισµού 'σχεδίων άµεσης αποτελεσµατικότητας' έχει ήδη δροµολογηθεί στα πλαίσια της διµερούς συνεργασίας κρατών µελών της ΕΕ µε την Λ Κ. 2

3 Τεχνική στήριξη της εκλογικής διαδικασίας Η στήριξη της εκλογικής διαδικασίας της Λ Κ από την Ευρωπαϊκή Ένωση ανέρχεται σε 149 εκατοµµύρια ευρώ, πράγµα που την καθιστά την µεγαλύτερη συνεισφορά που κατέβαλε ποτέ η Κοινότητα σε εκλογική διαδικασία. Μαζί µε τα 100 εκατ. ευρώ διµερούς βοήθειας που παρέχουν τα κράτη µέλη, το ποσό ανέρχεται σε 250 εκατ. ευρώ (320 εκατ. δολ. ΗΠΑ), ήτοι σχεδόν στο 80% του συνολικού κόστους των εκλογών. Πέραν των τεχνικών εµπειρογνωµόνων στους κόλπους της αντιπροσωπείας στην Κινσάσα, η ΕΕ έχει αρχίσει να τοποθετεί µια µεγάλη αποστολή εκλογικών παρατηρητών (ΕΟΜ), της οποίας προΐσταται ο στρατηγός Philippe Morillon, µέλος του Ευρωπαΐκού Κοινοβουλίου και η οποία θα περιλαµβάνει µια βασική οµάδα και παρατηρητές σε µακροπρόθεσµη και βραχυπρόθεσµη βάση. Τις µέρες των εκλογών αναµένεται να τοποθετηθούν σε ολόκληρη τη χώρα περισσότεροι από 250 παρατηρητές. Η αποστολή θα δώσει ιδιαίτερη προσοχή στη διαδικασία ανακοίνωσης των αποτελεσµάτων. Παραµένοντας πάντοτε ανεξάρτητη, η αποστολή εκλογικών παρατηρητών της ΕΕ θα διατηρεί σύνδεσµο µε άλλες διεθνείς αποστολές παρατηρητών, και δη µε τις αποστολές της Αφρικανικής Ένωσης και της Αναπτυξιακής Κοινότητας της Μεσηµβρινής Αφρικής. Η στρατιωτική επιχείρηση της ΕΕ για την στήριξη της MONUC κατά τη διάρκεια της εκλογικής περιόδου Στις 27 Απριλίου 2006, το Συµβούλιο υιθέτησε κοινή δράση για τη στρατιωτική επιχείρηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης προς στήριξη της MONUC κατά την εκλογική διαδικασία. Η Κοινή ράση συνιστά τη νοµική βάση για την ΕΕ και θέτει το πλαίσιο για την επιχείρηση. Η στρατιωτική επιχείρηση θα διεξαχθεί κατόπιν πλήρους συµφωνίας των αρχών της Λαϊκής ηµοκρατίας του Κονγκό (Λ Κ) και σε στενό συντονισµό µαζί τους και µε τη MONUC. Αυτή η αυτοτελής ενωσιακή επιχείρηση θα διεξαχθεί στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Ασφάλειας και Άµυνας (ΕΠΑΑ). Το Συµβούλιο διόρισε τον Αντιστράτηγο Karlheinz VIERECK (Γερµανία) ως ιοικητή Επιχειρήσεων της ΕΕ και τον Υποστράτηγο Christian DAMAY (Γαλλία) ως ιοικητή υνάµεων της ΕΕ. Η στρατιωτική επιχείρηση µε κωδική ονοµασία EUFOR RD Κονγκό θα διεξαχθεί σύµφωνα µε την εντολή που περιέχεται στην Απόφαση 1671 (2006) του Συµβουλίου Ασφαλείας των Ηνωµένων Εθνών, η οποία εγκρίθηκε οµόφωνα στις 25 Απριλίου. Η EUFOR RD Κονγκό επιφορτίζεται µε τα εξής καθήκοντα : υποστήριξη της MONUC για τη σταθεροποίηση της κατάστασης, στην περίπτωση που η MONUC αντιµετωπίζει σοβαρές δυσκολίες για την εκπλήρωση της εντολής της στα πλαίσια των υφισταµένων ικανοτήτων της, συµβολή στη προστασία των πολιτών που βρίσκονται υπό άµεση απειλή φυσικής βίας στις περιοχές τοποθέτησής της και µε την επιφύλαξη των ευθυνών της κυβέρνησης της Λαϊκής ηµοκρατίας του Κονγκό, συµβολή στην προστασία του αεροδροµίου στην Κινσάσα, ευθύνη της ασφάλειας και της ελευθερίας κινήσεων του προσωπικού, καθώς και προστασία των εγκαταστάσεων της EUFOR RD Κονγκό, εκτέλεση επιχειρήσεων περιορισµένου χαρακτήρα προκειµένου να διασωθούν άτοµα που βρίσκονται σε κίνδυνο. 3

4 Η EUFOR RD Κονγκό θα περιλαµβάνει : (i) την ανάπτυξη στην Κινσάσα προωθηµένης µονάδας µερικών εκατοντάδων στρατιωτικών και (ii) τη διαθεσιµότητα δυνάµεων σε µέγεθος τάγµατος, «σε ετοιµότητα», εγκατεστηµένων εκτός της χώρας, αλλά που θα µπορούν να αναπτυχθούν ταχέως, εφόσον χρειαστεί. Αυτή η δύναµη θα βρίσκεται σε ετοιµότητα, έτοιµη να αναπτυχθεί κατόπιν αποφάσεως της ΕΕ. Η EUFOR RD Κονγκό θα αναπτυχθεί στη Λ Κ για µια περίοδο που θα λήξει τέσσερις µήνες µετά την ηµεροµηνία του πρώτου γύρου των προεδρικών και κοινοβουλευτικών εκλογών. Το Επιχειρησιακό Στρατηγείο της ΕΕ θα εδρεύει στο Potsdam (Γερµανία). Υπό την ευθύνη του Συµβουλίου της ΕΕ, η Επιτροπή Πολιτικής και Ασφάλειας θα ασκεί τον πολιτικό έλεγχο και τη στρατηγική διεύθυνση της EUFOR RD Κονγκό. Άλλες αποστολές ΕΠΑΑ Πριν από τη νέα επιχείρηση προς στήριξη της MONUC, οι παλαιότερες επιχειρήσεις που διεξήχθησαν από την ΕΕ στην Λ Κ στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Ασφάλειας και Άµυνας - η επιχείρηση ARTEMIS το 2003 και οι συνεχιζόµενες αποστολές EUPOL Kinshasa και EUSEC RD Congo - αποτελούν συγκεκριµένα παραδείγµατα της δράσης της ΕΕ για την υποστήριξη της σταθερότητας και της µεταπολιτευτικής διαδικασίας της χώρας, καθώς και της στενής και δραστήριας συνεργασίας µεταξύ ΕΕ και ΟΗΕ στη διαχείριση κρίσεων. Οι αποστολές αυτές έχουν παίξει σηµαντικό ρόλο, συµβάλλοντας στην επίτευξη των στόχων της ειρήνης, της ανάπτυξης και της σταθερότητας κατά τα αναφερόµενα στη Συµφωνία του Κοτονού και στην Στρατηγική της ΕΕ για την Αφρική. 4

5 α) Η επιχείρηση ARTEMIS η οποία πραγµατοποιήθηκε το θέρος του 2003 υπό την ηγεσία της ΕΕ και σύµφωνα µε την απόφαση 1484 της Συµβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, επέτυχε να σταθεροποιήσει τις συνθήκες ασφαλείας, να βελτιώσει την ανθρωπιστική κατάσταση και να προστατεύσει τον πληθυσµό και τη διεθνή παρουσία στη Μπούνια (Ιτούρι, ανατολική Λ Κ). Η ταχεία ανάπτυξη της ευρωπαϊκής πολυεθνικής δύναµης σταµάτησε έναν επικίνδυνο φαύλο κύκλο και βοήθησε στην επαναδροµολόγηση της ειρηνευτικής διαδικασίας στη Λ Κ. Η επιχείρηση ARTEMIS δηµιούργησε τις κατάλληλες συνθήκες για να τοποθετηθεί η ενισχυµένη MONUC σύµφωνα µε τα οριζόµενα στην απόφαση 1493 της Συµβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. β) Η αστυνοµική αποστολή της ΕΕ στην Κινσάσα για την Ενοποιηµένη Αστυνοµική Μονάδα (EUPOL Kinshasa) ξεκίνησε τον Απρίλιο του 2005 σε στενό συντονισµό µε τον ΟΗΕ. Ανταποκρινόµενη σε πρόσκληση της κυβέρνησης της Λ Κ, η EUPOL Kinshasa είναι η πρώτη µη στρατιωτική αποστολή για διαχείριση κρίσεων στην Αφρική, στα πλαίσια της ΕΠΑΑ. Σκοπός της είναι να παρέχει ένα πλαίσιο για την Ενοποιηµένη Αστυνοµική Μονάδα 1 (IPU) καθώς και συµβουλές προς αυτήν, υπό κογκολέζικη διοίκηση. Σκοπός είναι να εξασφαλίζεται ότι οι δράσεις της IPU ευθυγραµµίζοναι µε τις διεθνείς βέλτιστες αστυνοµικές πρακτικές. Η τριακονταµελής αποστολή έχει τοποθετήσει προσωπικό σε διάφορα τµήµατα τη διοίκησης της IPU. γ) Η αποστολή της ΕΕ για την παροχή συµβουλών και συνδροµής όσον αφορά τη µεταρρύθµιση της Λ Κ στον τοµέα της ασφάλειας (EUSEC- RD CONGO) άρχισε τον Ιούνιο του 2005 κατόπιν αιτήµατος της κυβέρνησης της Λ Κ. Η αποστολή παρέχει συµβουλές και συνδροµή προς τις αρχές του Κονγκό τις επιφορτισµένες µε την ασφάλεια, ενώ ταυτόχρονα µεριµνά για την προώθηση πολιτικών που συµβαδίζουν µε τα ανθρώπινα δικαιώµατα και τη διεθνή ανθρωπιστική νοµοθεσία, τα δηµοκρατικά πρότυπα, τις αρχές της χρηστής δηµόσιας διοίκησης, της διαφάνειας και της διαφύλαξης της έννοµης τάξης. Οι εµπειρογνώµονες της αποστολής έχουν διοριστεί σε νευραλγικές θέσεις στους κόλπους της κονγκολέζικης διοίκησης. Ένα βασικό σχέδιο ασχολείται µε τη διαδικασία πληρωµών των στρατιωτικών. 1 Αυτή η IPU είναι το θέµα ενός σχεδίου µε σκοπό να εκπαιδευθούν 1008 Κονγκολέζοι αστυνοµικοί. Στόχος της IPU είναι να αυξήσει κλιµακωτά την ουδέτερη δύναµη που διέθεσε η MONUC προκειµένου να κατοχυρωθεί η ασφάλεια των κυβερνητικών και µεταβατικών θεσµών. Η εκπαίδευση και ο εξοπλισµός της IPU χρηµατοδοτούνται από το Ευρωπαϊκό Ταµείο Ανάπτυξης το οποίο διαχειρίζεται η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, καθώς και από µια κοινή δράση µε αντικείµενο συνεισφορές από τον προϋπολογισµό ΚΕΠΠΑ και από κράτη µέλη. 5