Εβδομαδιαίο Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών Παρασκευή 4 Μαρτίου Ελληνική Οικονομία

Transcript

1 Εβδομαδιαίο Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών Παρασκευή 4 Μαρτίου 2016 Ελληνική Οικονομία Η οικονομία εισήλθε σε νέο κύκλο υφέσεως στο δεύτερο εξάμηνο του 2015, καθώς τα στοιχεία που ανακοίνωσε η ΕΛΣΤΑΤ αυτήν την εβδομάδα επιβεβαιώνουν την επιδείνωση των οικονομικών συνθηκών. Η περιορισμένη υποχώρηση του ΑΕΠ, σε σχέση με την αρχικώς αναμενόμενη, οφείλεται στην σημαντική θετική συμβολή του εξωτερικού τομέα στο δεύτερο εξάμηνο 2015, κυρίως λόγω της ικανοποιητικής επιδόσεως του τουρισμού. Ειδικότερα, στο τέταρτο τρίμηνο 2015 το ΑΕΠ μειώθηκε κατά 0,8%, από -1,7% το τρίτο τρίμηνο Συνολικά το 2015, το ΑΕΠ μειώθηκε κατά 0,2%, έναντι αυξήσεως 0,7% το Η πτώση του ΑΕΠ στο δεύτερο εξάμηνο 2015, κατά 1,2%, έναντι αυξήσεως 0,6% το πρώτο εξάμηνο 2015, μπορεί να ερμηνευθεί ως ακολούθως: Πρώτον, όπως φαίνεται στο Γράφημα 1, η συμπεριφορά της ιδιωτικής καταναλώσεως ήταν ο βασικός προσδιοριστικός παράγοντας αυτού του φαινομένου. Συγκεκριμένα, η ιδιωτική κατανάλωση αυξήθηκε κατά 1,2% σε ετήσια βάση στο πρώτο εξάμηνο 2015, συμβάλλοντας θετικά στο ΑΕΠ κατά 0,8 εκατοστιαίες μονάδες. Η θετική μεταβολή της καταναλώσεως στο εξάμηνο αυτό, οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην βελτίωση του δείκτη καταναλωτικής εμπιστοσύνης σε σχέση με το πρώτο εξάμηνο 2014 (1 ο εξάμηνο 2015: -40,3 μονάδες, 1 ο εξάμηνο 2014: -55,8 μονάδες), αλλά και τις χαμηλές τιμές του πετρελαίου που ενίσχυσαν το πραγματικό διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών. Στο τρίτο τρίμηνο 2015, η υποχώρηση της ιδιωτικής καταναλώσεως θεωρείται περιορισμένη (-0,3% σε ετήσια βάση), παρά την επιβολή των κεφαλαιακών ελέγχων, καθώς τα νοικοκυριά προέβησαν σε δαπάνες μέσω ηλεκτρονικών πληρωμών σε συνθήκες υψηλής αβεβαιότητας. Επιπλέον, επισημαίνεται και η θετική συμβολή της αυξημένης τουριστικής κινήσεως στην ιδιωτική κατανάλωση στο τρίμηνο αυτό. Στο τέταρτο τρίμηνο 2015, η ιδιωτική κατανάλωση υπεχώρησε κατά 0,9%, σε ετήσια βάση, λόγω των αυξήσεων του συντελεστή ΦΠΑ το καλοκαίρι, σε ένα ευρύ φάσμα προϊόντων και υπηρεσιών. Η μείωση του δείκτη καταναλωτικής εμπιστοσύνης στους δύο πρώτους μήνες του 2016 (5,7 μονάδες από τον Δεκέμβριο 2015) αντανακλά την απαισιοδοξία των νοικοκυριών όσον αφορά στις μελλοντικές οικονομικές τους συνθήκες και συμβαδίζει ενδεχομένως, με νέα υποχώρηση της κατανάλωσης το επόμενο διάστημα (Γράφημα 2). Δεύτερον, το 2015 σημειώθηκε υποχώρηση των επενδύσεων παγίου κεφαλαίου κατά 2,8%, σε ετήσια βάση, στο δεύτερο εξάμηνο 2015, έναντι αυξήσεως 4,9% το πρώτο εξάμηνο Οι επενδύσεις ως ποσοστό του ΑΕΠ αποτελούν πλέον μικρό ποσοστό, το 11,6% του ΑΕΠ το 2015, έναντι 24,5% του ΑΕΠ που αναλογούσε το Συνολικά το 2015 συνεχίσθηκε η επενδυτική ένδεια, λόγω της επιδεινώσεως του επιχειρηματικού κλίματος, των κεφαλαιακών περιορισμών και της διαρκούς μειώσεως του προγράμματος δημοσίων επενδύσεων, που δυσχέραναν την πραγματοποίηση επενδυτικών σχεδίων. Κατά συνέπεια οι επιχειρήσεις, είτε προβαίνουν σε επενδύσεις με ίδια κεφάλαια, είτε μεταθέτουν τις επιχειρηματικές τους αποφάσεις και αντιμετωπίζουν τις διακυμάνσεις της ζητήσεως δια της μεταβολής των αποθεμάτων τους. Επίσης, οι αρνητικές καθαρές επενδύσεις των τελευταίων ετών, δηλαδή η διαφορά των επενδύσεων από τις αποσβέσεις, επέφεραν σημαντική απαξίωση του παραγωγικού κεφαλαίου μειώνοντας σημαντικά το καθαρό πραγματικό κεφαλαιακό απόθεμα της οικονομίας (Γράφημα 3). Στην περίοδο , οι αποσβέσεις ξεπέρασαν την επενδυτική δαπάνη σωρευτικά κατά 42,3 δισ. ( ). Επομένως, θεμελιώδεις αναπτυξιακές παράμετροι της οικονομίας, όπως είναι οι επενδύσεις παγίου κεφαλαίου, παραμένουν ουσιαστικά αδρανείς (κοντά στο ύψος του 2007) υπονομεύοντας την αναπτυξιακή δυναμική της ελληνικής οικονομίας. π.μ. 15 Γράφημα 1. Συμβολές των Μεταβλητών του ΑΕΠ 10 ΑΕΠ (% ετήσια μεταβολή) Ι ΙΙ ΙΙΙ IV Ι ΙΙ ΙΙΙ IV Ι ΙΙ ΙΙΙ IV Ι ΙΙ ΙΙΙ IV Ι ΙΙ ΙΙΙ IV Επενδύσεις (συμπ. Αποθεμάτων) Δημόσια Κατανάλωση Καθαρές Εξαγωγές Ιδιωτική Κατανάλωση Πηγή: ΕΛΣΤΑ Τ 12% 8% 4% 0% -4% -8% -12% Γράφημα 2. Ιδιωτική Κατανάλωση και Δείκτης Καταναλωτικής Εμπιστοσύνης Δκτ Καταναλωτικής Εμπιστοσύνης, αριστ. άξονας Ιδιωτική Κατανάλωση (% ετήσια μεταβολή), δεξ. άξονας Ι ΙΙ ΙΙΙ ΙV Ι ΙΙ ΙΙΙ ΙV Ι ΙΙ ΙΙΙ ΙV Ι ΙΙ ΙΙΙ ΙV Ι ΙΙ ΙΙΙ ΙV Ι ΙΙ ΙΙΙ ΙV Ι ΙΙ ΙΙΙ ΙV Ι ΙΙ ΙΙΙ ΙV Ι Πηγή: ΙΟΒΕ, ΕΛΣΤΑΤ 10% 8% 6% 4% 2% 0% -2% -4% -6% -8% -10% -12% -14% -16%

2 Απρ-10 Αυγ-10 Δεκ-10 Απρ-11 Αυγ-11 Δεκ-11 Απρ-12 Αυγ-12 Δεκ-12 Απρ-13 Αυγ-13 Δεκ-13 Απρ-14 Αυγ-14 Δεκ-14 Απρ-15 Αυγ-15 Δεκ-15 Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων Αξιοσημείωτη είναι, επίσης, η συνεχής εκτεταμένη μείωση των επενδύσεων σε κατοικίες από την αρχή της οικονομικής κρίσεως μέχρι σήμερα, που σε μεγάλο βαθμό είναι συνδεδεμένη με την υψηλή φορολόγηση επί της ακίνητης περιουσίας. Όπως προκύπτει από το Γράφημα 2, οι επενδύσεις σε κατοικίες και σε μηχανολογικό εξοπλισμό έχουν συρρικνωθεί ως ποσοστό του ΑΕΠ από το 2008 στο Ενδεικτικά αναφέρεται ότι οι επενδύσεις σε κατοικίες αποτελούν πλέον μόλις το 0,8% επί του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος, ενώ το 2008 το ποσοστό αυτό αντιστοιχούσε στο 7,6% Πηγή: ΕΛΣΤΑ Τ * προσωρινά στοιχεία Γραφημα 3. Εξέλιξη Αποεπένδυσης, (σε εκατ. ) * 2012* 2013* 2014* Ακαθάριστος Σχηματισμός Κεφαλαίου Αποσβέσεις Παγίου Κεφαλαίου Δ Επενδύσεων- Αποσβέσεων Σε μια περίοδο κατά την οποία διαταράχθηκε σημαντικά η ομαλότητα στη ροή των εισαγωγών, μέρος των άμεσων αναγκών της αγοράς για εισαγόμενα αγαθά και πρώτες ύλες καλύφθηκε μέσω αναλώσεως αποθεμάτων. Το φαινόμενο αυτό είχε ως αποτέλεσμα η συνεισφορά της μεταβολής των αποθεμάτων στον ρυθμό μεταβολής του ΑΕΠ να διαμορφωθεί σε έντονα αρνητικό επίπεδο στο τέταρτο τρίμηνο 2015 κατά -2,5 εκατοστιαίες μονάδες από -2,3 εκατοστιαίες μονάδες στο τρίτο τρίμηνο % Γράφημα 4. Εξέλιξη Επενδύσεων ανά Κατηγορία ως % του ΑΕΠ εισαγωγών αγαθών και υπηρεσιών συνέβη στο δεύτερο εξάμηνο 2015, καθώς αυτές υποχώρησαν κατά 15,8%, σε ετήσια βάση, έναντι αυξήσεως κατά 2,9% στο πρώτο εξάμηνο 2015 αντίστοιχα. Η πτώση των εισαγωγών αποδίδεται, τόσο στην επιβολή κεφαλαιακών ελέγχων, όσο και στην υποχώρηση των τιμών του πετρελαίου. Το Διανεμητικό Εμπόριο το 2015: O κύκλος εργασιών των λιανικών πωλήσεων (εκτός καυσίμων) μειώθηκε το 2015 κατά 0,8%, έναντι μείωσης κατά 0,9% το Μαζί με τα καύσιμα η μείωση επιταχύνεται στο 2,8% το 2015, έναντι μείωσης κατά 1,1% το 2014, εξαιτίας της πτώσης των πωλήσεων των καταστημάτων καυσίμων κατά 11,7% το 2015, έναντι μείωσης κατά 1,6% το Η πτώση του κύκλου εργασιών του λιανεμπορίου θα ήταν κατά πολύ μεγαλύτερη το 2015 αν δεν δρούσαν εξισορροπητικά η αύξηση της τουριστικής ζήτησης και η ευρεία χρήση πιστωτικών και χρεωστικών καρτών και των αποσυρθέντων από τα τραπεζικά ιδρύματα -σε προηγούμενο διάστημα- ρευστών διαθεσίμων από τα νοικοκυριά προκειμένου να διατηρήσουν την κατανάλωσή τους. 2% 0% -2% -4% -6% -8% -10% -12% -14% -16% -18% Ιδιωτική Κατανάλωση και Λιανικές Πωλήσεις 20% 15% Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ Ιδιωτική Κατανάλωση (%ετήσια μεταβολή) Λιανικές Πωλήσεις (% ετήσια μεταβολή, κινητός μέσος 3μηνών) 10% 5% 0% Λοιπά Μηχανολογικός εξοπλισμός Άλλες κατασκευές Κατοικίες Πηγή:ΕΛΣΤΑΤ Τρίτον, σημειώνεται, η εκ νέου μεγάλη μείωση των εξαγωγών αγαθών και υπηρεσιών κατά 8,8%, σε ετήσια βάση, στο τέταρτο τρίμηνο 2015, η οποία υπολείπεται της μειώσεως των εισαγωγών αγαθών και υπηρεσιών κατά -12,5%. Συνεπώς, ο εξωτερικός τομέας είχε σημαντική θετική συμβολή στο ΑΕΠ κατά 1,5 εκατοστιαίες μονάδες στο τέταρτο τρίμηνο 2015, από +3,3 π.μ. το τρίτο τρίμηνο 2015 και -0,2 π.μ. το πρώτο εξάμηνο. Η μεγάλη υποχώρηση των Επισημαίνεται ότι οι λιανικές πωλήσεις εκτός καυσίμων μειώθηκαν κατά 26,5% σωρευτικά το διάστημα , αντανακλώντας μεταξύ άλλων και την επιδείνωση του βιοτικού επιπέδου των καταναλωτών. Η παράλληλη επιδείνωση του δείκτη εμπιστοσύνης των καταναλωτών από το δεύτερο τρίμηνο του 2015 (δεύτερο τρίμηνο 2015: -43,6 μονάδες, Νοέμβριος και Δεκέμβριος 2015: -64,1 και - 61,1 μονάδες αντίστοιχα) αντικατοπτρίζει την κλιμάκωση της αβεβαιότητας στην περίοδο αυτή. Σημειώνεται ότι ο δείκτης λιανικού εμπορίου (χωρίς καύσιμα) μετά τις αυξήσεις κατά 1,4% και 0,6% στο πρώτο και δεύτερο τρίμηνο μετατράπηκε σε έντονα αρνητικός στο τρίτο τρίμηνο (-2,7%) και σε λιγότερο στο τέταρτο τρίμηνο του 2015 (-1,1%). 2

3 Παρόμοια εξέλιξη παρουσίασε και η ιδιωτική κατανάλωση. Ειδικότερα σύμφωνα με τους Εθνικούς Λογαριασμούς, ο ρυθμός μεταβολής της ιδιωτικής κατανάλωσης, ενώ αυξήθηκε κατά 1,2% στο πρώτο εξάμηνο του 2015 στο δεύτερο εξάμηνο μειώθηκε κατά 0,6%, εξαιτίας των φορολογικών υποχρεώσεων των νοικοκυριών στο τελευταίο τρίμηνο του 2015 και των αυξήσεων στην έμμεση φορολογία. Η υποχώρηση του όγκου των λιανικών πωλήσεων το 2015, αντανακλάται στη μείωση του δείκτη επιχειρηματικού κλίματος στο λιανικό εμπόριο (ΙΟΒΕ) στις 81,0 μονάδες το 2015, έναντι 89,1 μονάδων το Εντούτοις, στους δύο πρώτους μήνες του 2016 σημειώνεται σημαντική βελτίωση των επιχειρηματικών προσδοκιών στο λιανικό εμπόριο, καθώς ο δείκτης ανήλθε στις 95,9 μονάδες τον Φεβρουάριο 2015 από 90,5 μονάδες τον Ιανουάριο του 2015, έναντι των χαμηλών 88,8 και 88,0 μονάδων του Φεβρουαρίου και Ιανουαρίου Όσον αφορά στους επιμέρους υποκλάδους των καταστημάτων λιανικού εμπορίου, τη μεγαλύτερη μείωση των λιανικών πωλήσεων παρουσίασαν το 2015: (α) Τα καταστήματα επίπλων-οικιακού εξοπλισμού (2015: -6,6%, 2014: -5,1%). (β) Τα Πολυκαταστήματα (2015: -5,4%, 2014: - 9,4%). (γ) Τα μικρά καταστήματα τροφίμων (2015: -2,1%, 2014: -6,5%). (δ) Οι πωλήσεις φαρμακευτικών-καλλυντικών (2015: -2,0%, 2014: +2,2%). (ε) Τα μεγάλα καταστήματα τροφίμων (2015: -1,4%, 2014: -0,2%). Σημειώνεται ότι κατά το 2015, ορισμένοι υποκλάδοι του λιανικού εμπορίου, που αναφέρονται σε αγαθά που καλύπτουν βασικές ανάγκες, όπως τα τρόφιμα και τα φαρμακευτικά είδη κατέγραψαν το 2015 αρνητική πορεία. Αντίθετα, αύξηση των πωλήσεων σημειώθηκε στα καταστήματα ένδυσης και υπόδησης (2015: +4,2%, 2014: +2,2%), βιβλίων χαρτικών (2015: +5,1%, 2014: +3,4%), καθώς και των πωλήσεων εκτός καταστημάτων (2015: +0,9%, 2014: +2,4%). Πτώση του κύκλου εργασιών σημείωσε και ο άλλος κλάδος του διανεμητικού εμπορίου το χονδρικό εμπόριο κατά 4,3% το 2015, από οριακή αύξηση 0,1% το Ωστόσο σε τριμηνιαία βάση, αυξήθηκε σε 12μηνο ρυθμό κατά 8,2% στο τέταρτο τρίμηνο του 2015, έναντι μείωσης κατά 2,2% στο τέταρτο τρίμηνο του Σημειώνεται ότι το διανεμητικό εμπόριο αντιπροσωπεύει το 1/8 της ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας της οικονομίας (2014) και το 1/5 του συνόλου των απασχολούμενων. Μολονότι το χονδρικό εμπόριο είναι σημαντικότερο σε όρους προστιθέμενης αξίας, αφού καλύπτει περίπου το 50% του συνόλου του διανεμητικού εμπορίου, στο λιανικό εμπόριο καταγράφεται η πλειονότητα των επιχειρήσεων και απασχολουμένων. Δείκτες Οικονομικού Κλίματος: Ο Δείκτης Οικονομικού Κλίματος (ESI) για την Ελλάδα, ως καταρτίζεται από τον ΙΟΒΕ, επιδεινώθηκε τον Φεβρουάριο Η υποχώρηση των επιχειρηματικών προσδοκιών αποδίδεται στις αισθητά μειωμένες εκτιμήσεις στις Υπηρεσίες, ύστερα από τη σημαντική ανόδο τον Ιανουάριο 2016, ενώ και ο δείκτης Καταναλωτικής Εμπιστοσύνης κατήλθε στο χαμηλότερο επίπεδο από τον Σεπτέμβριο Αντίθετα, ο δείκτης στη Βιομηχανία ακολουθεί συνεχή ανοδική τάση για έκτο διαδοχικό μήνα. Βελτιώθηκαν και οι εκτιμήσεις στο Λιανικό Εμπόριο για έκτο κατά σειρά μήνα και ενισχύθηκαν οι προσδοκίες των Κατασκευαστικών Επιχειρήσεων Πηγή: IOBE 82,0 Δείκτης Οικονομικού Κλίματος (ESI) 80,7 79,9 Μέσος Όρος Έτους 90,6 99,5 88,7 Κινητός Μέσος 6 μηνών Σημειώνεται η υποχώρηση του δείκτη επιχειρηματικών προσδοκιών, τόσο στην Ζώνη του Ευρώ (Φεβρ. 16: 103,8, Ιαν. 16: 105,1), όσο και στην ΕΕ-28 (Φεβρ. 16: 105,2, Ιαν. 16: 106,7), που αποδίδεται στην μείωση της καταναλωτικής εμπιστοσύνης των νοικοκυριών. Αναλυτικά, η εξέλιξη των βασικών κλαδικών υποδεικτών, που απαρτίζουν τον δείκτη ESI στην Ελλάδα έχει ως ακολούθως: (Α) Στη Βιομηχανία, ο δείκτης επιχειρηματικών προσδοκιών βελτιώθηκε στις 89,2 μονάδες τον Φεβρουάριο 2016 (Ιανουάριος 2016: 87,9 μον.) και διαμορφώθηκε υψηλότερα έναντι, της περυσινής του επίδοσης (Φεβρουάριος 2015: 86,6 μον.). Η βελτίωση του δείκτη προσδοκιών στη Βιομηχανία προήλθε από τη συνεχιζόμενη θετική διαμόρφωση του ισοζυγίου των προβλέψεων για τις εξαγωγές στο προσεχές τρίμηνο ( Φεβρ. 16: +15,2, Ιαν. 16: +15,2), την περαιτέρω ισχυροποίηση του ισοζυγίου των προβλέψεων για την παραγωγή στο προσεχές τρίμηνο (Φεβ. 16: +16,6. Ιαν. 16: +5,8) και το σημαντικά θετικό ισοζύγιο των προβλέψεων για τις πωλήσεις (Φεβ. 16: +16,5, Ιαν. 16: +3,1). Επίσης, βελτιώθηκε και το ισοζύγιο των εκτιμήσεων για την απασχόληση στο προσεχές τρίμηνο, αν και παραμένει αρνητικό (Φεβ. 16: -4,4, Ιαν. 16:-11,5). 3

4 (Β) Συνεχίζεται ομοίως η βελτίωση των επιχειρηματικών προσδοκιών στον κλάδο του Λιανικού Εμπορίου για έκτο συνεχή μήνα, με αποτέλεσμα ο δείκτης να ενισχυθεί στις 95,9 μονάδες τον Φεβρουάριο 2016 (Ιανουάριος 2016: 90,5 μον.) υψηλότερα σε σύγκριση με την περυσινή του επίδοση (Φεβρουάριος 2015: 88,8 μον.) Πηγή: IOBE Δείκτες Εμπιστοσύνης Επιχειρήσεων και Νοικοκυριών Δείκτης Επιχειρηματικών Προσδοκιών στη Βιομηχανία Δείκτης Καταναλωτικής Εμπιστοσύνης Επιβολή κεφαλαιακών ελέγχων Η ενίσχυση του δείκτη προσδοκιών στο Λιανικό Εμπόριο προήλθε από τη μείωση του αρνητικού ισοζυγίου των παραγγελιών (Φεβρουάριος 2016: - 0,9, Ιανουάριος 2016: -2,0) και των πωλήσεων (Φεβρουάριος 2016: -0,8, Ιανουάριος 2016: -4,4) για το επόμενο τρίμηνο. Επίσης, θετικό διαμορφώθηκε το ισοζύγιο των απαντήσεων σχετικά με τις τρέχουσες πωλήσεις (Φεβρουάριος 2016:+6,9 Ιανουάριος 2016: -17,3). (Γ) Στις Υπηρεσίες ο δείκτης επιχειρηματικών προσδοκιών παρουσίασε τον Φεβρουάριο 2016 σημαντική εξασθένιση, υποχωρώντας στις 63,2 μονάδες από τις 77,5 μον. του Ιανουαρίου Η χειροτέρευση προήλθε από το έντονα αρνητικό ισοζύγιο για τις προοπτικές της ζήτησης στο επόμενο 3μηνο (Φεβρουάριος 2016: -10,2, Ιανουάριος 2016: +9,4). Βελτιώθηκαν ωστόσο οι τουριστικοί δείκτες εμπιστοσύνης, αφού ο σύνθετος δείκτης Ξενοδοχεία- Εστιατόρια-Τουριστικά Πρακτορεία ενισχύθηκε στις 72,8 μονάδες τον Φεβρουάριο 2016 (Ιανουάριος 2016: 72,4 μον.), έναντι του χαμηλού των 66,4 μονάδων του Δεκεμβρίου του (Δ) Στις Κατασκευές, ο δείκτης επιχειρηματικών προσδοκιών αυξήθηκε στις 72,7 μονάδες τον Φεβρουάριο 2016, από 65,6 μονάδες τον Ιανουάριο 2016 και κινήθηκε ελαφρά υψηλότερα σε σχέση με την αντίστοιχη περυσινή του επίδοση (71,9 μον.). Από την ανάλυση του δείκτη των κατασκευαστικών επιχειρήσεων προκύπτει η μικρή βελτίωση των προσδοκιών στην Κατασκευή Δημοσίων Έργων τον Φεβρουάριο (63,2 μον.) και Ιανουάριο 2015 (63,1 μον.), έναντι του Δεκεμβρίου του 2015 (47,2 μον.), λόγω επιτάχυνσης των πληρωμών του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων. Ενισχύθηκε σημαντικά και ο δείκτης προσδοκιών στις Κατασκευές Λοιπών Ιδιωτικών Κτιρίων (Φεβρ ,9 μον. Ιαν. 16: 72,1 μον.), που αναφέρονται σε ζήτηση κυρίως από το εξωτερικό για αγορά ακινήτων επηρεάζοντας έτσι θετικά το Σύνολο των Ιδιωτικών Κατασκευών (Φεβρ. 16: 100,9 μον. Ιαν. 16: 71,6 μον.) (Ε) Αντίθετα, οι προσδοκίες των Καταναλωτών ελαττώθηκαν και πάλι στις -66,8 μονάδες τον Φεβρουάριο 2016, από -63,9 μονάδες τον Ιανουάριο 2016, τιμή κατά πολύ χειρότερη της αντίστοιχής περυσινής (Φεβρουάριος 2015: -30,6 μον.). Από την ανάλυση του δείκτη εμπιστοσύνης προκύπτει ότι: (α) αυξήθηκε σημαντικά το ποσοστό των νοικοκυριών που δηλώνει ότι «μόλις τα βγάζει πέρα» στο 69% τον Φεβρουάριο 2016 από 57% τον Δεκέμβριο 2015). (β) χειροτέρευσαν επίσης σημαντικά οι προβλέψεις των νοικοκυριών για την οικονομική τους κατάσταση στο επόμενο 12μηνο στις -62,0 μον. τον Φεβρουάριο 2016 από -53,9 τον Ιανουάριο 2016, έναντι -38,7 μον. τον Δεκέμβριο Αυξήθηκε στο 71% τον Φεβρουάριο 2016 (Ιανουάριος 2016: 70%, Δεκέμβριος 2015: 60%) το ποσοστό των νοικοκυριών που εκτιμούν ότι θα συμβεί μικρή ή αισθητή επιδείνωση της οικονομικής τους κατάστασης, ενώ το ποσοστό των νοικοκυριών, που αναμένουν βελτίωση ελαττώθηκε στο 3% από 5% τον Ιανουάριο 2016, έναντι 15% τον Δεκέμβριο του (γ) Μειώθηκαν αισθητά οι προβλέψεις των νοικοκυριών για την οικονομική κατάσταση της χώρας στους προσέχεις 12 μήνες στις -69,8 μον. τον Φεβρουάριο 2016 (Ιαν. 16: -62,1 μον.), έναντι του καλύτερου Ιανουαρίου 2016 των -62,1 μονάδων. Τραπεζική Χρηματοδότηση του Ιδιωτικού Τομέα: Συνεχίσθηκε το 2015 με βραδύ ρυθμό, η μείωση της χρηματοδότησης προς τον ιδιωτικό τομέα (Ιανουάριος 2016 :-2,1%, Δεκέμβριος 2015: - 2,0%, Ιανουάριος 2014: -2,9%) που είχε ξεκινήσει από το δεύτερο τρίμηνο του Εν γένει σε όλους τους μήνες του 2015 μέχρι και τα πρόσφατα στοιχεία ο αρνητικός ρυθμός μεταβολής των πιστώσεων στην οικονομία κινείται περί το -2%. Στο 2015 παρατηρήθηκε προοδευτικός περιορισμός του ετήσιου ρυθμού μείωσης των τραπεζικών δανείων προς επιχειρήσεις, με αποτέλεσμα η τραπεζική πίστη να περικοπεί μόνο κατά 0,9% τον Δεκέμβριο του 2015, έναντι μείωσης κατά 3,7%,τον Δεκέμβριο του Μάλιστα επί πέντε μήνες κατά τη διάρκεια του 2015 (συμπεριλαμβανομένου του Δεκεμβρίου) η καθαρή ροή των τραπεζικών πιστώσεων διαμορφώθηκε σε θετικό επίπεδο. Από τους επιχειρηματικούς κλάδους, τον Ιανουάριο 2016, τη μεγαλύτερη αύξηση σε 12-μηνη βάση, παρουσίασαν οι πιστώσεις, προς τη Βιομηχανία (+0,8% από +2,4% τον Δεκ.15%), ενώ αυξήθηκε οριακά ο ετήσιος ρυθμός δανείων προς τον Τουρισμό (+0,4%) και τις Χερσαίες Μεταφορές (+0,8%). Στους λοιπούς κλάδους μειώθηκε ελαφρά ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής της τραπεζικής χρηματοδότησης, εκτός της ναυτιλίας, που εξακολουθεί να παρουσιάζει σημαντικά αρνητικό ρυθμό μεταβολής (-8,6%). 4

5 Αναφορικά με τα νοικοκυριά, ο 12-μηνος ρυθμός μείωσης των τραπεζικών πιστώσεων διαμορφώθηκε στο 3,0% τον Ιανουάριο 2016 (Δεκέμβριος 2015: - 3,1%), έναντι μείωσης κατά 2,9% τον Ιανουάριο του Από την ανάλυση της χρηματοδότησης των νοικοκυριών, η ετήσια μείωση των στεγαστικών δανείων επιβραδύνθηκε οριακά σε 3,4% (Δεκέμβριος 2015: -3,5%), ενώ επιβραδύνθηκε και η καθοδική πορεία των υπολοίπων των καταναλωτικών δανείων (Ιανουάριος 2016: -2,1%, Δεκέμβριος 2015: -2,3%) Τραπεζικές Καταθέσεις Ιδιωτικού Τομέα: Μειωθήκαν κατά 1,15 δισ. οι καταθέσεις του ιδιωτικού τομέα, σε μηνιαίες συναλλαγές, τον Ιανουάριο 2016 μετά από αύξηση κατά 2,5 δισ. που παρουσίασαν τον Δεκέμβριο του Η αισθητή αυτή κάμψη των καταθέσεων του ιδιωτικού τομέα αποδίδεται στην επίταση της αβεβαιότητας σχετικά με την ολοκλήρωση της αξιολόγησης και αφετέρου στην επιβράδυνση της οικονομικής δραστηριότητας, γεγονός που στοιχειοθετείται από την μηνιαία πτώση των καταθέσεων όψεως ( -1,4 δισ.). Η εντός του Ιανουαρίου 2016 εκροή των ιδιωτικών καταθέσεων προήλθε πρωτίστως από τη μείωση των επιχειρηματικών καταθέσεων ( 1,3 δισ.) και κατά πολύ λιγότερο των νοικοκυριών ( 161 εκατ.). Κατά συνέπεια το υπόλοιπο των ιδιωτικών καταθέσεων διαμορφώθηκε τον Ιανουάριο του 2016 στα εκατ. μειωμένο κατά 25,8 δισ. ή κατά - 17,4% έναντι του Ιανουαρίου του Σημειώνεται επίσης ότι οι ιδιωτικές καταθέσεις του Ιανουαρίου 2016 των 122,2 δισ. ήταν μειωμένες κατά 115,5 δισ. έναντι του μεγίστου υπολοίπου καταθέσεων ιδιωτών των 237,8 δισ. που κατεγράφη τον Σεπτέμβριο του Μάλιστα το 32,9% της μείωσης κατεγράφη στο πρώτο εξάμηνο του 2015 και οδήγησε στη θέσπιση στις 28 Ιουνίου 2015 της τραπεζικής αργίας. Μεταξύ του Νοεμβρίου 2014 και του Ιουνίου 2015, οι τραπεζικές καταθέσεις των ιδιωτών μειώθηκαν κατακόρυφα κατά 40,5 δισ. ή κατά -26%. Μάλιστα η εκροή καταθέσεων τον Ιανουάριο του 2015 ύψους 11,2 δισ. ήταν η μεγαλύτερη από την εκδήλωση της ελληνικής κρίσης. Σχετικά με τη σύνθεση των καταθέσεων τον Ιανουάριο 2016 συγκριτικά με τον Ιανουάριο 2015 παρατηρήθηκε πτώση των καταθέσεων προθεσμίας κατά 41,3% και αύξηση των καταθέσεων ταμιευτηρίου (+14,4%) και όψεως (+12,6%). Σημειώνεται ωστόσο ότι οι καταθέσεις όψεως μειώθηκαν σημαντικά σε μηνιαία βάση κατά 1,4 δισ. ή κατά 6,0%, εξέλιξη που είναι συνεπής με τη μείωση του όγκου των συναλλαγών. Η υποκατάσταση καταθέσεων προθεσμίας σε ταμιευτηρίου παρατηρείται εντονότερα από τον Ιούλιο 2015, όταν επιβλήθηκαν οι έλεγχοι στην κίνηση κεφαλαίων. Είναι χαρακτηριστικό ότι στο πεντάμηνο Ιουλίου-Δεκεμβρίου 2015 οι καταθέσεις ταμιευτηρίου αυξήθηκαν κατά 5,0 δισ. οι καταθέσεις όψεως κατά 4,3 δισ. ενώ οι προθεσμιακές καταθέσεις μειώθηκαν κατά 6,7 δισ. Η Σύνοδος των υπουργών Οικονομικών και των διοικητών των Κεντρικών Τραπεζών των είκοσι πιο ανεπτυγμένων χωρών του πλανήτη (G-20) που πραγματοποιήθηκε την περασμένη εβδομάδα στην Σαγκάη της Κίνας, απογοήτευσε τους επενδυτές, καθώς δεν ελήφθη κάποια απόφαση για ανάληψη νέων πρωτοβουλιών προκειμένου να ενισχυθεί η παγκόσμια ανάπτυξη, ενώ για πολλοστή φορά υπήρξε δέσμευση για επιπλέον ενέργειες, προκειμένου να επιτευχθούν οι αναπτυξιακοί στόχοι. Στα πλαίσια της συνάντησης, δόθηκε έμφαση στις διαρθρωτικές αλλαγές που απαιτούνται για να υπάρξει ώθηση της παγκόσμιας οικονομίας, καθώς και η δημιουργία ενός συστήματος δεικτών για την περαιτέρω βελτίωση της αξιολόγησης και παρακολούθησης της προόδου των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και την επάρκειά τους, λαμβάνοντας υπόψη την διαφορετικότητα κάθε κράτους-μέλους. Ταυτόχρονα διαπιστώθηκε η αναγκαιότητα αποφυγής της ανταγωνιστικής υποτίμησης των νομισμάτων (νομισματικός πόλεμος) προκειμένου να κερδηθεί ανταγωνιστικό πλεονέκτημα. Διαπιστώθηκε ότι η υπερβολική μεταβλητότητα και οι ανεξέλεγκτες διακυμάνσεις των συναλλαγματικών ισοτιμιών, μπορεί να έχουν αρνητικές συνέπειες στην οικονομική και χρηματοπιστωτική σταθερότητα, ενώ εκτιμήθηκε, ότι η ταχεία πρόοδος στις διαρθρωτικές αλλαγές θα ενδυναμώσει μεσοπρόθεσμα την ανάπτυξη και θα καταστήσει τις οικονομίες των κρατών της ομάδας G- 20 περισσότερο καινοτόμες, ευέλικτες και ανθεκτικές. Σύμφωνα με το κοινό ανακοινωθέν της Συνόδου, η ανάκαμψη της παγκόσμιας οικονομίας συνεχίζεται, αλλά παραμένει άνιση και υπολείπεται της φιλόδοξης εκτίμησης για ισχυρή, βιώσιμη και ισόρροπη ανάπτυξη. Ωστόσο, οι κίνδυνοι έχουν αυξηθεί, λόγω των ευμετάβλητων κεφαλαιακών ροών, της μεγάλης υποχώρησης των τιμών των βασικών εμπορευμάτων, της κλιμάκωσης των γεωπολιτικών εντάσεων, της ενδεχόμενης εξόδου του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση και του αυξανόμενου αριθμού των προσφύγων σε ορισμένες περιοχές. Επιπλέον, υπάρχουν αυξανόμενες ανησυχίες σχετικά με τον κίνδυνο της προς τα κάτω αναθεώρησης των προοπτικών της παγκόσμιας οικονομίας. Αναγνωρίζοντας τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η παγκόσμια οικονομία, εκτιμάται ότι το μέγεθος της μεταβλητότητας στις αγορές δεν αντανακλά τα θεμελιώδη δεδομένα της παγκόσμιας οικονομίας. Το G-20 προσδοκά ότι η οικονομική δραστηριότητα θα συνεχίσει να αναπτύσσεται με μέτριους ρυθμούς στις 5

6 περισσότερες προηγμένες οικονομίες, ενώ η ανάπτυξη στις βασικές αναδυόμενες οικονομίες, παραμένει ισχυρή. Οι υπουργοί Οικονομικών της ομάδας G-20 συμφώνησαν να χρησιμοποιήσουν όλα τα εργαλεία νομισματικού, δημοσιονομικού και διαρθρωτικού χαρακτήρα, σε ατομικό και συλλογικό επίπεδο για την επίτευξη των αναπτυξιακών στόχων. Παράλληλα, επισημάνθηκε η ανάγκη επικοινωνίας των μακροοικονομικών και διαρθρωτικών πολιτικών, προκειμένου να μειωθεί η αβεβαιότητα, να ελαχιστοποιηθούν οι αρνητικές επιπτώσεις και να προωθηθεί η διαφάνεια και η εκ των προτέρων ενημέρωση για αποφάσεις που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε υποτιμήσεις εθνικών νομισμάτων. Ωστόσο, η συνάντηση της Σαγκάης μπορεί να συγκριθεί με εκείνη της Συνόδου του G-20 τον Απρίλιο του 2009 στο Πίτσμπεργκ των ΗΠΑ, όπου οι συμμετάσχοντες αξιωματούχοι συμφώνησαν σε συντονισμένες προσπάθειες προκειμένου να αποφευχθεί μια γενίκευση της ύφεσης, εξαιτίας της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης. Πέραν τούτου, όμως δεν υπήρξε κάτι ουσιαστικό. Στην παρούσα συγκυρία ορισμένοι επενδυτές, λόγω των ανησυχιών για την επιβράδυνση της οικονομικής ανάπτυξης στην Κίνα και δεδομένου του ευμετάβλητου κλίματος στις αγορές, ανέμεναν την παρουσίαση κάποιου σχεδίου. Η απουσία του τελευταίου αποτέλεσε αιτία της απογοήτευσης. Εν τούτοις, η δέσμευση της ομάδας G-20 για τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις δεν αποτελεί κάτι καινοτόμο. Ήδη, στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ του Νταβός τον περασμένο Ιανουάριο, αρκετοί αξιωματούχοι έκαναν εκκλήσεις για ανάληψη πρωτοβουλιών σε διαρθρωτικό επίπεδο. Συγκεκριμένα, οι ΗΠΑ πρέπει να επενδύσουν περισσότερο στην εκπαίδευση, η Ιαπωνία πρέπει να επιτρέψει στην οικονομία της να λειτουργεί περισσότερο ανταγωνιστικά, ενώ η Ευρώπη χρειάζεται μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας. Η Κίνα έχει θέσει ήδη μια σειρά μεταρρυθμίσεων που στόχο έχουν να μετατρέψουν το οικονομικό της μοντέλο που μέχρι σήμερα επικεντρώνεται στις εξαγωγές και στις επενδύσεις παγίων περιουσιακών στοιχείων, σε ένα μοντέλο ισόρροπης και βιώσιμης ανάπτυξης στηριζόμενο στην εγχώρια κατανάλωση. Σε κάθε περίπτωση, όμως η Κίνα θα συνεχίσει τις διαρθρωτικές προσαρμογές σύμφωνα με το δικό της χρονοδιάγραμμα και όχι στηριζόμενη στις όποιες αποφάσεις του G-20 ή κάποιου διεθνούς οργανισμού. Ίσως η σημαντικότερη πρόκληση που αντιμετωπίζουν πολλά κράτη-μέλη της G-20 στην εφαρμογή σημαντικών διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, αποτελεί η απουσία πολιτικής βούλησης. Ο ρυθμός των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων δεν εξαρτάται από τις προθέσεις του G-20, αλλά από την πολιτική που θέλει να εφαρμόσει έκαστο κράτος στο εσωτερικό του. Στην περίπτωση δε, που η υιοθέτηση των μεταρρυθμίσεων βρίσκεται χρονικά κοντά στη διεξαγωγή εκλογών, εξαιτίας των επιδράσεων τους στο εκλογικό αποτέλεσμα, αυξάνεται η πιθανότητα της χρονικής τους μετάθεσης. ΗΠΑ ΑΕΠ Ο ρυθμός αύξησης του πραγματικού ΑΕΠ στο 4 ο τρίμηνο 2015 (δεύτερη εκτίμηση), εκτιμάται στο 1,0% σε ετήσια βάση, περισσότερο από όσο ανέμεναν οι αγορές και από όσο προέβλεπε η πρώτη εκτίμηση έναν μήνα πριν (0,7%). Η επιβράδυνση του ρυθμού αύξησης του ΑΕΠ, από 2,0% το 3 ο τρίμηνο, είναι αποτέλεσμα κυρίως της εξασθένησης της ιδιωτικής κατανάλωσης και των δημοσίων δαπανών. Η αναθεώρηση προς τα πάνω του ΑΕΠ προήλθε από τη σημαντική αναθεώρηση του ρυθμού μεταβολής των εισαγωγών και των αποθεμάτων. Πιο συγκεκριμένα, στην πρώτη εκτίμηση προεβλέπετο ότι οι εισαγωγές θα αυξάνονταν κατά 1,2% αλλά πλέον εκτιμάται ότι θα μειωθούν, συμβάλλοντας θετικά στη μεταβολή του ΑΕΠ. Αντίστοιχα, η μείωση αποθεμάτων προβλέπονταν να είναι της τάξεως του 20,5% αλλά πλέον εκτιμάται σε -4,9%. Σημειώνεται ότι, οι εξαγωγές μειώθηκαν κατά 2,7%, κυρίως λόγω του ισχυρού δολαρίου και της μειωμένης ζήτησης για κεφαλαιουχικά αγαθά του ενεργειακού κλάδου ενώ οι εισαγωγές μειώθηκαν ελαφρώς (-0,1%). Αναφορικά με το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών, σε ετήσια βάση και σε πραγματικές τιμές, αυξήθηκε κατά 2,5% το 4 ο τρίμηνο 2015, έναντι αύξησης 3,2% το 3 ο τρίμηνο Παράλληλα, η αποταμίευση ως ποσοστό του διαθέσιμου προσωπικού εισοδήματος αυξήθηκε σε 5,1% στο 4 ο τρίμηνο 2015, από 5,0% στο 3 ο τρίμηνο Δείκτης PMI Markit Ο ενοποιημένος δείκτης PMI Markit (πρώτη εκτίμηση) μειώθηκε σημαντικά, στις 50,1 μονάδες τον Φεβρουάριο από 53,2 μονάδες τον Ιανουάριο. Το επίπεδο του δείκτη δεικνύει ότι υπάρχει κίνδυνος η οικονομία των ΗΠΑ να συρρικνωθεί το 1 ο τρίμηνο του Αναφορικά με τους επιμέρους δείκτες, ο δείκτης PMI Markit για τις υπηρεσίες (πρώτη εκτίμηση) διαμορφώθηκε κάτω από το επίπεδο των 50 μονάδων που σηματοδοτεί επέκταση του κλάδου, στις 49,8 μονάδες που αποτελεί το χαμηλότερο 6

7 επίπεδο των τελευταίων 28 μηνών, έναντι 53,2 μονάδων τον Ιανουάριο. Ο δείκτης PMI Markit για τη μεταποίηση (πρώτη εκτίμηση) ομοίως μειώθηκε, στις 51,0 μονάδες τον Φεβρουάριο έναντι 52,4 μονάδων τον Ιανουάριο, και πλέον ευρίσκεται στο χαμηλότερο επίπεδο από τον Οκτώβριο του Σημειώνεται ότι, όλα τα επιμέρους στοιχεία του δείκτη PMI Markit για τη μεταποίηση (επίπεδο παραγωγής, παραγγελίες, προοπτική εξαγωγών και απασχόλησης) σημείωσαν επιδείνωση. Ζώνη του Ευρώ (ΖτΕ) Πιστωτική επέκταση H προσφορά χρήματος (M3) στην ΖτΕ αυξήθηκε κατά 5,0% σε ετήσια βάση τον Ιανουάριο, έναντι ανόδου 4,7% τον Δεκέμβριο. Περαιτέρω, με επιβραδυνόμενο ρυθμό αυξήθηκε η νομισματική βάση (Μ1), κατά 10,5% τον Ιανουάριο από 10,8% τον Δεκέμβριο, σηματοδοτώντας ετήσια αύξηση της καταναλωτικής δαπάνης κατά 2%. Αναλυτικότερα, τον Ιανουάριο, ο συνολική χρηματοδότηση προς τον ιδιωτικό τομέα ενισχύθηκε σημειώνοντας αύξηση κατά 0,9% σε ετήσια βάση, έναντι 0,8% τον Δεκέμβριο. Αναλυτικότερα, ο ρυθμός πιστωτικής επέκτασης προς τις επιχειρήσεις αυξήθηκε κατά 0,4%, έναντι μηδενικής μεταβολής τον Δεκέμβριο. Παράλληλα, ο ρυθμός αύξησης της χρηματοδότησης προς τα νοικοκυριά παρέμεινε αμετάβλητος για τρίτο συνεχόμενο μήνα, στο 1,9%. Από τα επιμέρους στοιχεία, η καταναλωτική πίστη αυξήθηκε κατά 4,0% τον Δεκέμβριο, έναντι 3,8% τον Δεκέμβριο, ενώ ο ρυθμός αύξησης της στεγαστικής πίστης μειώθηκε ελαφρώς, στο 2,0% τον Ιανουάριο από 2,1% τον Δεκέμβριο. Πληθωρισμός Ο πληθωρισμός τον Ιανουάριο σημείωσε ελαφρά άνοδο σε ετήσια βάση, στο 0,3%, έναντι 0,2% τον Δεκέμβριο. Η ανάλυση των επιμέρους στοιχείων του ΔΤΚ στη ΖτΕ δείχνει ότι η άνοδος του δείκτη οφείλεται κυρίως στην αποδυνάμωση των αποπληθωριστικών πιέσεων από την τιμή της ενέργειας. Πιο συγκεκριμένα, ο ρυθμός μείωσης των τιμών της ενέργειας διαμορφώθηκε στο 5,4% τον Ιανουάριο, έναντι -5,8% τον Δεκέμβριο. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα ο δομικός πληθωρισμός να αυξηθεί ελαφρώς, στο 1,0% τον Ιανουάριο από 0,9% τον Δεκέμβριο. Περαιτέρω, σύμφωνα με την πρώτη εκτίμηση για τον πληθωρισμό τον Φεβρουάριο, ο πληθωρισμός επανέρχεται στο αρνητικό πεδίο τιμών, στο -0,2%, από 0,3% τον Ιανουάριο. Σημειώνεται η σημαντική ενίσχυση των αποπληθωριστικών πιέσεων από την τιμή της ενέργειας η οποία υποχώρησε κατά 8,0% τον Φεβρουάριο, έναντι -5,4% τον Ιανουάριο. Επιπλέον, τόσο ο δομικός πληθωρισμός όσο και ο ΔΤΚ εξαιρουμένης της ενέργειας μειώθηκαν στο 0,7%, από 1,0% τον Ιανουάριο. Περάν της ενέργειας, αποδυναμωμένος είναι ο ρυθμός ανόδου των τιμών και των άλλων δύο κατηγοριών, των τροφίμωνποτών-καπνού και των υπηρεσιών. Ειδικότερα για τις τιμές των υπηρεσιών οι οποίες αντανακλούν τις πληθωριστικές πιέσεις από την εγχώρια ζήτηση, αυξήθηκαν κατά 1,0% τον Φεβρουάριο, έναντι 1,2% τον Ιανουάριο. Τα ανωτέρω στοιχεία του πληθωρισμού ελαχιστοποιουν την πιθανότητα να μην ενδυναμωθεί το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ κατά την επόμενη συνεδρίαση, στις 10 Μαρτίου. Ποσοστό ανεργίας Το ποσοστό ανεργίας (εποχικά διορθωμένα στοιχεία) υποχώρησε περαιτέρω, για τέταρτο συνεχόμενο μήνα, στο 10,3% τον Ιανουάριο, από 10,4% τον Δεκέμβριο, και πρόκειται για το χαμηλότερο επίπεδο από τον Αύγουστο του Είναι αξιοσημείωτο ότι, στη Γερμανία το ποσοστό ανεργία υποχώρησε σε νέο ιστορικό χαμηλό (4,3%). Έναν χρόνο πριν, τον Ιανουάριο του 2015, το ποσοστό ανεργίας στη ΖτΕ διαμορφώνονταν στο 11,3% ενώ σε επίπεδο χώραςμέλους, σημαντική μείωση του ποσοστού ανεργίας κατέγραψε η Ισπανία (Ιανουάριος 2015: 23,4%, Ιανουάριος 2016: 20,5%). Παρά τη μείωση του ποσοστού ανεργίας, το επίπεδο παραμένει σχετικά υψηλό, με αποτέλεσμα να μην δημιουργούνται ισχυρές πιέσεις για αύξηση των μισθών και, κατ επέκτασιν, για αύξηση του πληθωρισμού. Ο αριθμός των ανέργων τον Ιανουάριο μειώθηκε κατά 105 χιλ. άτομα, στα 16,64 εκατ. άτομα. Αναφορικά με το ποσοστό ανεργίας των νέων κάτω των 25 ετών, μειώθηκε στο 22,0% του εργατικού τους δυναμικού τον Ιανουάριο, έναντι 22,8% τον Ιανουάριο του

8 εκτιμάται ότι θα αναπτυχθεί με ρυθμό περίπου 2% το ΙΑΠΩΝΙΑ Δείκτης οικονομικού κλίματος (ΕSI) Ο δείκτης οικονομικού κλίματος (ESI) μειώθηκε εκ νέου και σημαντικά, στις 103,8 μονάδες τον Φεβρουάριο από 105,1 μονάδες τον Ιανουάριο. Η μείωση αυτή δεν ήταν αναμενόμενη ενώ το επίπεδο του δείκτη βρίσκεται στο χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων 8 μηνών, υπογραμμίζοντας την επιβράδυνση της οικονομίας της ΖτΕ. Σημειώνεται ότι, επιδεινώθηκε αισθητά η εμπιστοσύνη μεταξύ των καταναλωτών, από -6,3 μονάδες τον Ιανουάριο σε - 8,8 μονάδες τον Φεβρουάριο, αντικατοπτρίζοντας τις ανησυχίες τους για την γενικότερη οικονομική κατάσταση, την χρηματοοικονομική τους κατάσταση και αποταμίευση καθώς και το αναμενόμενο επίπεδο ανεργίας. Επιπλέον, επιδεινώθηκε η εμπιστοσύνη για όλους τους επιχειρηματικούς κλάδους εκτός των κατασκευών, με τους επιχειρηματίες να αναπροσαρμόζουν προς τα κάτω τα σχέδιά τους για μελλοντικές προσλήψεις. Σε επίπεδο χώρας-μέλους, επιδείνωση καταγράφηκε στις πέντε μεγαλύτερες οικονομίες της ΖτΕ, με την Ολλανδία και την Ιταλία να καταγράφουν σημαντική μείωση, της τάξεως των 2,0 και 1,4 μονάδων, αντίστοιχα. Γερμανία Δείκτης καταναλωτικών προσδοκιών GfK Ο δείκτης καταναλωτικών προσδοκιών για το προσεχές δωδεκάμηνο αυξήθηκε ελαφρώς, στις 9,5 μονάδες τον Φεβρουάριο από 9,4 μονάδες τον Ιανουάριο. Επιπλέον, για το επόμενο δωδεκάμηνο, τα νοικοκυριά εκτιμούν ότι η οικονομική δραστηριότητα θα παραμείνει σταθερή ενώ ενισχυμένη είναι η αισιοδοξία για τα εισοδήματά τους και η πρόθεση να προβούν σε αγορές προϊόντων. Η αισιοδοξία των νοικοκυριών πηγάζει από τις εξαιρετικά καλές συνθήκες στην αγορά εργασίας και την αύξηση της απασχόλησης. Σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας, η γερμανική οικονομία Τα πρόσφατα στοιχεία για τον πληθωρισμό, τη βιομηχανική παραγωγή και τις λιανικές πωλήσεις υποδεικνύουν ότι στο 1 ο τρίμηνο 2016 η οικονομική δραστηριότητα είναι πιθανό να παρουσιάσει μείωση όπως και στο 4 ο τρίμηνο 2015 όταν μειώθηκε κατά 1,4% για δεύτερη φορά μέσα στο Η ενίσχυση της εσωτερικής ζήτησης την οποία επιδιώκει η κυβέρνηση μέσω της ακολουθούμενης πολιτικής ενίσχυσης της νομισματικής βάσης καθώς και μέσω της πρόσφατης μείωσης του βασικού επιτοκίου της Τράπεζας της Ιαπωνίας σε αρνητικό επίπεδο στο - 0,1% δεν έχει σημειωθεί ακόμη. Παράλληλα, η εξωτερική ζήτηση παραμένει αδύναμη, λόγω της επιβράδυνσης της ανάπτυξης στην Κίνα, με αρνητική επίπτωση στις εξαγωγές της Ιαπωνίας όπως φάνηκε από τα στοιχεία για το εμπορικό έλλειμμα του Ιανουαρίου. Οι αναλυτές εκτιμούν ότι θα συνεχισθεί η ακολουθούμενη νομισματική πολιτική και ότι θα μειωθεί σε χαμηλότερο επίπεδο το βασικό επιτόκιο της Τράπεζας της Ιαπωνίας, καθώς και ότι θα ενταθούν οι συζητήσεις μεταξύ κυβέρνησης και εργοδοτών για αύξηση των μισθών ώστε να αυξηθεί η ιδιωτική κατανάλωση. Ο πληθωρισμός υποχώρησε στο 0,0% τον Ιανουάριο από 0,2% τον Δεκέμβριο 2015, όπως αναμενόταν, λόγω της πτώσης της τιμής του πετρελαίου. Επίσης υποχώρηση παρουσίασαν ο δομικός πληθωρισμός (εξαιρουμένων των τροφίμων και της ενέργειας) στο 0,7% από 0,8%, καθώς και ο δομικός πληθωρισμός (εξαιρουμένων των τροφίμων) στο 0,0% από 0,1%. 4,0 3,5 3,0 2,5 2,0 1,5 1,0 0,5 0,0-0,5-1,0 Ο πληθωρισμός υποχώρησε στο 0,0%, σε χαμηλό τεσσάρων μηνών 01/14 03/14 05/14 07/14 09/14 11/14 01/15 03/15 05/15 07/15 09/15 11/15 01/16 Πληθωρισμός Δομικός πληθωρισμός (ΤτΙαπωνίας) Δομικός πληθωρισμός Παράλληλα, η βιομηχανική παραγωγή παρουσίασε μείωση, κατά 3,8%, σε ετήσια βάση, τον Ιανουάριο, έναντι μείωσης κατά 1,9% τον Δεκέμβριο Αντιθέτως, αύξηση σημείωσε η βιομηχανική παραγωγή, σε μηνιαία βάση, για πρώτη φορά τους τελευταίους τρεις μήνες, κατά 3,7%, έναντι μείωσης κατά 1,4% τον Δεκέμβριο 2015 λόγω της αυξημένης παραγωγής μηχανημάτων και οχημάτων. Ωστόσο, για τον Φεβρουάριο οι επιχειρήσεις αναμένουν μείωση κατά 5,2%, σε μηνιαία βάση και για τον Μάρτιο αναμένουν αύξηση κατά 3,1%. Επίσης μείωση παρουσίασαν οι λιανικές πωλήσεις κατά 0,1%, σε ετήσια βάση, τον Ιανουάριο, έναντι 0,7 0,0 0,0 Πηγή: Εθνική Στατιστική Υπηρεσία Ιαπωνίας 8

9 μείωσης κατά 1,1% τον Δεκέμβριο 2015, ενώ αναμενόταν αύξηση. Σε μηνιαία βάση, οι λιανικές πωλήσεις μειώθηκαν κατά 1,1% τον Ιανουάριο, έναντι μείωσης κατά 0,3% τον Δεκέμβριο Η υποχώρηση των λιανικών πωλήσεων ήταν αποτέλεσμα της μείωσης των πωλήσεων καυσίμων κατά 11,4%, σε ετήσια βάση, λόγω των χαμηλότερων τιμών του πετρελαίου, ενώ οι πωλήσεις μηχανημάτων, οχημάτων, ενδυμάτων, τροφίμων και φαρμάκων σημείωσαν αύξηση. αναμένεται να αυξήσουν τις δημόσιες δαπάνες και το δημόσιο χρέος. Η κυβέρνηση θα προσδιορίσει τα μέτρα της πολιτικής της στην ετήσια συνεδρίαση του κοινοβουλίου που αρχίζει στις 5 Μαρτίου. Η αναμενόμενη αύξηση του δημόσιου χρέους οδήγησε τον οίκο αξιολόγησης Moody s στην υποβάθμιση των προοπτικών της Κίνας σε αρνητικές από σταθερές, διατηρώντας, όμως, την αξιολόγησή της σε Αα3. 53,0 Οι δείκτες PMI στη μεταποίηση υποχώρησαν περαιτέρω, παραμένοντας χαμηλότερα του 50,0 6,0 4,0 2,0 0,0-2,0-4,0-6,0-8,0-10,0 Η βιομηχανική παραγωγή και οι λιανικές πωλήσεις συνέχισαν να υποχωρούν Ιαν-15 Μαρ-15 Μαϊ-15 Ιουλ-15 Σεπ-15 Νοε-15 Ιαν-16 Βιομηχανική παραγωγή Λιανικές πωλήσεις Πηγή: Υπουργείο Οικονομίας, Εμπορίου και Βιομηχανίας Ιαπωνίας 51,0 49,0 47,0 45,0 50,7 49,9 50,1 50,1 50,2 50,2 50,0 49,7 49,8 49,8 49,6 49,7 49,8 49,0 49,6 48,9 49,2 49,4 48,6 48,3 48,4 48,2 47,8 48,0 47,3 47,2 Φεβ-15 Απρ-15 Ιουν-15 Αυγ-15 Οκτ-15 Δεκ-15 Φεβ-16 PMI Markit PMI Πηγές: Εθνική Στατιστική Υπηρεσία Κίνας, Markit ΚΙΝΑ Η Τράπεζα της Κίνας, στις 29 Φεβρουαρίου προχώρησε, για πρώτη φορά το 2016, στη μείωση του ποσοστού υποχρεωτικών δεσμεύσεων για τις μεγάλες τράπεζες κατά 50 μ.β. στο 17,0%. Η κίνηση αυτή, που δεν ήταν αναμενόμενη αυτή τη χρονική στιγμή, εκτιμάται ότι ισοδυναμεί με την παροχή ρευστότητας στις τράπεζες ύψους $100 δισ. και στόχο έχει την αύξηση της παροχής δανείων από τις τράπεζες στις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά. Οι επιχειρήσεις επηρεάζονται αρνητικά από την αδύναμη ζήτηση τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό, ενώ τα νοικοκυριά επηρεάζονται αρνητικά από την έλλειψη νέων θέσεων εργασίας και τις αναμενόμενες απολύσεις στους κλάδους παραγωγής χάλυβα και κάρβουνου που παρουσιάζουν υπερβάλλουσα δυναμικότητα, καθώς και την πίεση στους μισθούς και είναι επιφυλακτικά να προβούν σε δαπάνες. Η κυβέρνηση εκτιμά ότι η δυνατότητα περαιτέρω δανειοδότησης θα ενισχύσει τις επιχειρήσεις που αντιμετωπίζουν πρόβλημα και θα τονώσει την ιδιωτική κατανάλωση με συνέπεια την ενίσχυση της ανάπτυξης η οποία παρουσιάζει επιβράδυνση. Η ανάπτυξη αναμένεται από τους αναλυτές να υποχωρήσει περαιτέρω στο 6,5% το 2016 από το 6,9% το 2015 που ήταν ο χαμηλότερος ρυθμός ανάπτυξης των τελευταίων 25 ετών, ενώ η κυβέρνηση επιδιώκει ρυθμό ανάπτυξης μεταξύ 6,5% και 7,0%. Η προοπτική για περαιτέρω επιβράδυνση της ανάπτυξης επιβεβαιώνεται από την υποχώρηση τόσο του επίσημου όσο και αυτού που καταρτίζεται από τη Markit δεικτών ΡΜΙ στη μεταποίηση, αλλά και του δείκτη ΡΜΙ στις υπηρεσίες τον Φεβρουάριο. Για την επίτευξη του στόχου για την ανάπτυξη, η κυβέρνηση θα προβεί σε διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, επενδύσεις, έργα υποδομής, κοινωνικές δαπάνες και μειώσεις φορολογίας που Ισοτιμίες Σύμφωνα με τα στοιχεία του Χρηματιστηρίου του Σικάγο, οι τοποθετήσεις στο δολάριο ΗΠΑ (USD+DXY) για μη εμπορικές συναλλαγές (specs) την εβδομάδα που έληξε στις μειώθηκαν, ενώ οι συνολικές καθαρές (αγορές μείον πωλήσεις) θέσεις παρέμειναν σε θετικό επίπεδο για 94 η εβδομάδα. Ενισχύθηκε το αγοραστικό ενδιαφέρον για το ευρώ με αποτέλεσμα η καθαρή θέση υπέρ του δολαρίου να διαμορφωθεί στα $10,5 δισ. Οι τοποθετήσεις κατά του ευρώ για μη εμπορικές συναλλαγές (specs), την εβδομάδα που έληξε στις , μειώθηκαν κατά συμβόλαια, με αποτέλεσμα οι συνολικές καθαρές (αγορές μείον πωλήσεις) θέσεις να διαμορφωθούν στα συμβόλαια από την προηγούμενη εβδομάδα. Σημειώνεται ότι πρόκειται για την έβδομη συνεχή εβδομαδιαία μείωση από τις 5 Ιανουαρίου. Αναμένεται σταθεροποίηση των specs θέσεων εναντίον (short) του ευρώ δισ. Ιαν-00 Ιαν-15 Μαρ-15 Μαϊ-15 Ιουλ-15 Σεπ-15 Νοε-15 Ιαν-16 Πηγή: CFTC,IMM, Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών Alpha Bank Ευρώ: Το ευρώ, εμφανίζεται εξασθενημένο στην αρχή της εβδομάδας, έναντι του δολαρίου-ηπα. Η ισοτιμία δολαρίου-ευρώ στις 29 Φεβρουαρίου διαμορφωνόταν περί τα 1,0890 USD/EUR από -5,9 9

10 1,1080 USD/EUR που ήταν στις 22 Φεβρουαρίου, με αποτέλεσμα το ευρώ να καταγράφει από την αρχή του έτους κέρδη 0,3% έναντι του δολαρίου. Οι επενδυτές εκτιμούν ότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα αναγκασθεί στη συνεδρίαση του Διοικητικού της Συμβουλίου που θα πραγματοποιηθεί την ερχόμενη εβδομάδα, να ανακοινώσει την λήψη επιπρόσθετων μέτρων (μείωση επιτοκίου καταθέσεων, αύξηση μηναίου ορίου προγράμματος αγοράς περιουσιακών στοιχείων) για την τόνωση της πραγματικής οικονομίας της Ευρωζώνης. Άλλωστε η επιβράδυνση του ρυθμού μεταβολής (χαμηλότερος ρυθμός δωδεκαμήνου) της βιομηχανικής δραστηριότητας ΡΜΙ Markit στην Ευρωζώνη το Φεβρουάριο στο 51,2 από 52,3 τον προηγούμενο μήνα, είναι ενδεικτική της καταστάσεως που έχει αρχίσει σταδιακά να δημιουργείται. Ελβετικό φράγκο: Το ευρώ, εμφανίζεται εξασθενημένο στην αρχή της εβδομάδας, κινούμενο στην περιοχή των 1,0916 φράγκων. Σημειώνεται, ότι το ευρώ έχει ενισχυθεί από την αρχή του έτους έναντι του φράγκου, κατά 0,3%. Ωστόσο, την προηγούμενη εβδομάδα, δεν υπήρξε κάποια παρέμβαση της SNB στην αγορά συναλλάγματος για αποτροπή ενίσχυσης του φράγκου, καθώς το ποσό των μετρητών που οι εμπορικές τράπεζες της Ελβετίας έχουν καταθέσει στην ΤτΕλβετίας, αυξήθηκε την εβδομάδα που έληξε στις 26 Φεβρουαρίου στα 477,6 δισ. φράγκα από 476,2 δισ. φράγκα, που ήταν την προηγούμενη εβδομάδα. Στερλίνα: Αδύναμη η εβδομαδιαία εικόνα της στερλίνας, καθώς στις 29 Φεβρουαρίου, εμφανίζει απώλειες τόσο έναντι του δολαρίου-ηπα (1,3856 USD/GBP), όσο και έναντι του ευρώ (0,7860 GBP/EUR). Ωστόσο, η στερλίνα διαπραγματεύεται από την αρχή του έτους χαμηλότερα κατά 6,7% έναντι του ευρώ και κατά 6,0% έναντι του δολαρίου. Αρνητικά επηρέασε την στερλίνα, η ανακοίνωση ότι ο δείκτης ΡΜΙ/Markit στην μεταποίηση, υποχώρησε το Φεβρουάριο στο 50,8 από 52,9 τον Ιανουάριο. Σημειώνεται ότι η μεγαλύτερη μηνιαία υποχώρηση των τελευταίων τριών ετών η οποία αποδίδεται στην μειωμένη ζήτηση τόσο στο εσωτερικό, όσο και στο εξωτερικό. Αγορές ομολόγων Η πορεία του προγράμματος QE της ΕΚΤ Ανοδικές τάσεις καταγράφηκαν σε εβδομαδιαία βάση στις ομολογιακές αγορές της Ευρωζώνης, ωστόσο την τρέχουσα εβδομάδα αναμένεται να επικρατήσουν σταθεροποιητικές τάσεις, καθώς οι επενδυτές θα προσπαθήσουν να διαπιστώσουν εάν θα καρποφορήσει η προσπάθεια σχηματισμού κεντρο-σοσιαλιστικής κυβέρνησης στην Ισπανία ή θα οδηγηθούμε σε νέα εκλογική αναμέτρηση. Σε παγκόσμιο επίπεδο, σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση του οίκου αξιολόγησης Standard & Poor's, το δημόσιο χρέος αναμένεται να αυξηθεί το 2016 κατά 2% στα $ 42,4 τρισ., ενώ ό νέος δανεισμός να αγγίξει τα $ 6,7 τρισ. από $ 6,9 τρισ. το Στις ΗΠΑ, ο δανεισμός αναμένεται να αυξηθεί σε ετήσια βάση 8% ή $ 163 δισ. και στην Κίνα 18% ή $ 51 δισ. Στη Ζώνη του Ευρώ αναμένεται να υπάρξει πτώση του δανεισμού περί το 6%, αν και ο συνολικός δανεισμός στην συγκεκριμένη περιοχή θα διαμορφωθεί λίγο υψηλότερα από τα 7 τρισ., καθώς οι χώρες της περιοχής δανείζονται περισσότερα από όσα αποπληρώνουν. Οι αγορές κρατικών ομολόγων από την ΕΚΤ την εβδομάδα μέχρι 26 Φεβρουαρίου στα πλαίσια εφαρμογής του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης (QE), διαμορφώθηκαν στα 594,77 δισ., με αποτέλεσμα ο μέσος εβδομαδιαίος όρος να διαμορφωθεί στα 11,6 δισ. Παράλληλα, στην ίδια περίοδο, η ΕΚΤ προέβη σε αγορές καλυμμένων ομολόγων, ύψους εκ. και πωλήσεις ABS ύψους 13 εκ. δισ Πρόγραμμα αγοράς κρατικών ομολόγων ΕΚΤ Εφαρμογή προγράμματος: 51 εβδομάδες Πηγή: Ευρωπαική Κεντρική Τράπεζα, Διεύθυνση Oικονομικών Μελετών-Alpha Bank Στην Ελληνική αγορά ομολόγων, το εύρος τιμών (αγορά) του 10-ετούς ομολόγου λήξης 2025 στις 29 Φεβρουαρίου διαμορφωνόταν σε τιμές μεταξύ 60,14-60,59 ή με απόδοση 10,49%-10,61%. Υπενθυμίζεται ότι στις το 10-ετές ομόλογο είχε καταγράψει χαμηλό 5,475% και στις υψηλό 19,27%. Θετικό κλίμα στις ομολογιακές αγορές των χωρών της ΖτΕ. Γερμανία Ολλανδία Γαλλία Πορτογαλία Ιταλία Ισπανία Ελλάδα 0,20 0,12 0,34 0,26 0,56 0,47 3,24 1,54 2,88 1,44 1,70 1,56 10,91 10, /2/ /2/2016 Πηγή: Reuters, Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών Alpha Bank Η διαφορά απόδοσης μεταξύ των ελληνικών 10-ετών και γερμανικών ομολόγων (spread) υποχώρησε στις μονάδες βάσης. Η απόδοση του 10-ετούς γερμανικού ομολόγου, το σημείο αναφοράς για το κόστος δανεισμού της ζώνης του ευρώ, υποχώρησε στο 0,12%. Η 10-ετία της Πορτογαλίας στις 29 Φεβρουαρίου εμφάνιζε απόδοση 2,88%, της Ισπανίας 1,56% και της Ιταλίας 1,44%. Η διαφορά απόδοσης του 10-ετούς πορτογαλικού ομολόγου σε σχέση με την αντίστοιχη του γερμανικού, υποχώρησε σε εβδομαδιαία βάση, στις 276 μ.β. από 304 μ.β. και του 10-ετούς ιταλικού ομολόγου στις 132 μ.β. από 133 μ.β. Στις ΗΠΑ, η απόδοση του 10-ετούς 10

11 ομολόγου διαμορφωνόταν στο 1,76% στις Όσον αφορά την προσφορά στην πρωτογενή αγορά, το επενδυτικό ενδιαφέρον την τρέχουσα εβδομάδα, συγκεντρώνεται στις εκδόσεις 5-ετούς διάρκειας (νέα έκδοση), 14-ετούς διάρκειας και ενός ομολόγου συνδεόμενου με τον πληθωρισμό, στην Ισπανία, συνολικά εκτιμώμενου ύψους 3,5-4,5 δισ. με το δείκτη κάλυψης να αγγίζει το 3,2, καθώς ο αποπληθωρισμός ενισχύει την ελκυστικότητα των ομολόγων. στα 127,3 εκατ. στην περίοδο Ιανουαρίου- Δεκεμβρίου 2015 από 68,7 εκατ. στην αντίστοιχη περίοδο του Η αύξηση του ελλείμματος ήταν κυρίως αποτέλεσμα του υψηλότερου ελλείμματος του ισοζυγίου εισοδημάτων, αλλά και του μικρότερου πλεονάσματος του ισοζυγίου υπηρεσιών και του ισοζυγίου τρεχουσών μεταβιβάσεων. Αντιθέτως, θετική συμβολή στο ισοζύγιο των τρεχουσών συναλλαγών είχε η μείωση του εμπορικού ελλείμματος. 100 Το έλλειμμα του ισοζυγίου των τρεχουσών συναλλαγών αυξήθηκε κυρίως λόγω υψηλότερου ελλείμματος του ισοζυγίου εισοδημάτων (εκατ. ευρώ) 65, ,6 26,7 39,1 0 2,9 3,4 Κύπρος Εναρμονισμένος πληθωρισμός Ο εναρμονισμένος πληθωρισμός παρουσίασε υποχώρηση, μετά από αύξηση τριών διαδοχικών μηνών, στο -1,1% τον Ιανουάριο από -0,6% τον Δεκέμβριο Τη μεγαλύτερη μείωση παρουσίασαν οι τιμές στέγασης, ύδρευσης, ηλεκτρισμού και υγραερίου (-9,9%), ενώ τη μεγαλύτερη αύξηση σημείωσαν οι τιμές ένδυσης και υπόδησης (2,1%). Σύμφωνα με τις προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Φεβρουάριος 2016), ο εναρμονισμένος πληθωρισμός θα διαμορφωθεί σε θετικό επίπεδο στο 0,2% το 2016 και θα αυξηθεί στο 1,3% το 2017 από -1,5% το ,0 0,5 0,0-0,5-1,0-1,5-2,0-2,5-3,0 Ο εναρμονισμένος πληθωρισμός είναι αρνητικός για δεκατέσσερις διαδοχικούς μήνες Ιαν-15 Απρ-15 Ιουλ-15 Οκτ-15 Ιαν-16-19,2-22, ,5-36,7-57,1-70, ,9 12/14 01/15 02/15 03/15 04/15 05/15 06/15 07/15 08/15 09/15 10/15 11/15 12/15 Σερβία Ποσοστό της ανεργίας Το ποσοστό της ανεργίας αυξήθηκε στο 17,9% στο 4 ο τρίμηνο 2015 από 16,7% στο 3 ο τρίμηνο Στο 4 ο τρίμηνο 2015, το ποσοστό ανεργίας αυξήθηκε τόσο στους άνδρες στο 17,4% από 15,8% όσο και στις γυναίκες στο 18,4% από 17,9%. Ο αριθμός των ανέργων αυξήθηκε στα άτομα στο 4 ο τρίμηνο 2015 από άτομα στο 3 ο τρίμηνο Σύμφωνα με τις προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Φεβρουάριος 2016), το ποσοστό της ανεργίας θα υποχωρήσει στο 16,8% το 2016 και στο 16,1% το 2017 από 17,9% το ,0 20,0 18,0 Πηγή: National Bank of FYROM Το ποσοστό ανεργίας αυξήθηκε μετά από δύο διαδοχικά τρίμηνα μείωσης Πηγή: Στατιστική Αρχή ΠΓΔΜ 16,0 1ο Τρίμ.'14 2ο Τρίμ.'14 3ο Τρίμ.'14 4ο Τρίμ.'14 1ο Τρίμ.'15 2ο Τρίμ.'15 3ο Τρίμ.'15 4ο Τρίμ.'15 Πηγή: Στατιστική Αρχή Ισοζύγιο των τρεχουσών συναλλαγών Το έλλειμμα του ισοζυγίου των τρεχουσών συναλλαγών αυξήθηκε κατά 85,2%, σε ετήσια βάση, 11

12 Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΕ ΑΡΙΘΜΟΥΣ (ετήσιες εκατοστιαίες μεταβολές) Ετήσια στοιχεία ΑΕΠ (σε σταθερές τιμές αγοράς) -4,3-5,5-9,2-7,3-3,1 0,7-0,3 Ιδιωτική Κατανάλωση -1,6-6,4-9,9-7,9-2,5 0,7 0,3 Δημόσια Κατανάλωση 2,1-4,2-7,0-7,2-5,5-2,4-0,1 Ακαθάριστες Επενδύσεις -13,8-19,3-20,7-23,4-9,3-2,6 0,9 Εξαγωγές -18,2 4,4 0,8 1,1 1,7 7,4-3,7 Εισαγωγές -20,2-3,4-8,2-9,4-2,9 7,8-6,9 Ανεργία (%) 9,6 12,7 17,9 24,4 27,5 26,5 Συνολική Απασχόληση -1,2-3,6-7,6-8,9-4,9 0,7 Δείκτης Τιμών Καταναλωτή (μέσα επίπεδα) 1,2 4,7 3,3 1,5-0,9-1,3-1,7 Χρηματοδότηση Ιδιωτικού Τομέα 4,2 0,0-3,1-4,0-3,9-3,1-2,0 Πρωτογενές Ισοζύγιο της Γενικής Κυβέρνησης (% ΑΕΠ) -10,1-5,4-3,0-3,7-8,4 0,4 Χρέος Γενικής Κυβέρνησης (% ΑΕΠ) 126,7 146,2 172,0 159,4 177,0 178,6 Ισοζύγιο Τρεχ. Συναλλαγών (% ΑΕΠ) -12,4-11,4-10,0-3,8-2,1-2,1 0,0 Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ Δείκτες Οικονομικής Συγκυρίας Τελευταία διαθέσιμη έτος έτος Q1 Q2 Q3 Q4 περίοδος Οικονομική Δραστηριότητα Όγκος Λιανικών Πωλήσεων (εκτός καυσίμων & λιπαντικών) -8,4-0,7 1,4 0,6-2, ,5 (12μηνο) Νέες εγγραφές ΙΧ Αυτοκινήτων 3,1 30,1 19,2 33,2-2,2 2,1 5,5 (Ιαν. 2016) Ιδιωτική Οικοδομική Δραστηριότητα -25,6-5,8 29,2-5,6-22,2-6,4 (10μηνο) Μεταποίηση -1,1 1,8 5,2-1,0-0,2 1,2 1,2 (12μηνο) Δείκτης Υπευθύνων Προμηθειών ΡΜΙ στη μεταποίηση 46,0 49,9 48,5 47,1 37,5 48,6 50,0 (Ιαν. 2016) Δείκτης Οικονομικού Κλίματος 90,6 99,5 96,8 91,6 79,9 86,7 89,0 (Φεβ. 2016) Δείκτης Επιχειρηματικών Προσδοκιών στη Βιομηχανία 87,8 94,6 87,1 85,6 71,9 82,9 89,2 (Φεβ. 2016) Δείκτης Εμπιστοσύνης Καταναλωτών -69,0-54,0-37,0-44,0-61,0-62,0-66,8 (Φεβ.2016) Πιστωτική Επέκταση (τέλος περιόδου) Ιδιωτικός Τομέας -3,9-3,1-2,5-1,7-1,9-2,0-2,1 (Ιαν.) Επιχειρήσεις -4,9-3,7-2,2-0,5-0,8-0,9-1,4 (Ιαν.) - Βιομηχανία -2,8-3,3-0,9 2,7 2,8 2,4 0,8 (Ιαν.) - Κατασκευές 0,6-1,2 0,5 0,9 0,0-0,9-0,6 (Ιαν.) - Τουρισμός -2,6-0,6-1,2 0,4 0,6 0,6 0,4 (Ιαν.) Νοικοκυριά -3,5-2,9-3,0-3,1-3,2-3,1-3,0 (Ιαν.) - Καταναλωτικά Δάνεια -3,9-2,8-2,5-2,3-2,8-2,3-2,1 (Ιαν.) - Στεγαστικά Δάνεια -3,3-3,0-3,3-3,4-3,5-3,5-3,4 (Ιαν.) Τιμές Δείκτης Τιμών Καταναλωτή -0,9-1,3-2,4-2,1-1,8-0,6-0,7 (Ιαν.) Δομικός Πληθωρισμός -1,7-0,7-0,7-0,9-0,5 0,3-0,1 (Ιαν.) Δείκτης Τιμών Διαμερισμάτων -10,9-7,5-3,9-5,0-6,1-5,4-5,4 (4ο 3μηνο) ΑΕΠ σε σταθερές τιμές -3,1 0,7 0,3 0,9-1,7-0,8-0,8 (4ο 3μηνο) Ιδιωτική Κατανάλωση -2,5 0,7 0,7 1,7-0,3-0,9-0,9 (4ο 3μηνο) Δημόσια Κατανάλωση -5,5-2,4 0,4-1,5-2,0 2,8 2,8 (4ο 3μηνο) Επενδύσεις -9,3-2,6 9,9 0,1-11,4 5,7 5,7 (4ο 3μηνο) Εξαγωγές Αγαθών & Υπηρεσιών 1,7 7,4 3,3 1,5-10,3-8,8-8,8 (4ο 3μηνο) Εισαγωγές Αγαθών & Υπηρεσιών -2,9 7,8 9,3-3,3-19,8-12,5-12,5 (4ο 3μηνο) Ισοζύγιο Πληρωμών σε δισ. Εξαγωγές Αγαθών 26,9 26,8 6,1 6,5 6,0 6,2 27,8 (12μηνο) Εισαγωγές Αγαθών 47,7 49,1 11,1 11,1 9,2 10,6 42,0 (12μηνο) Εμπορικό Ισοζύγιο -20,8-22,3-5,0-4,6-3,3-4,4-17,2 (12μηνο) Ισοζύγιο Τρεχ/σών Συναλλαγών -3,7-3,8-3,2-0,4 5,6-1,7 0,0 (12μηνο) Πηγή: Τράπεζα της Ελλάδος, ΕΛΣΤΑΤ, ΙΟΒΕ Το παρόν δελτίο έχει αποκλειστικά ενημερωτικό χαρακτήρα. Οι πληροφορίες που περιέχει προέρχονται από πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες αλλά δεν έχουν επαληθευτεί από την Alpha Bank. Το παρόν δεν αποτελεί συμβουλή ή σύσταση ούτε προτροπή για την διενέργεια οποιασδήποτε συναλλαγής. Επίσης δεν συνιστά έρευνα στον τομέα των επενδύσεων κατά την έννοια της ισχύουσας νομοθεσίας και ως εκ τούτου δεν έχει συνταχθεί σύμφωνα με τις απαιτήσεις του νόμου για τη διασφάλιση της ανεξαρτησίας της έρευνας στον τομέα των επενδύσεων. Η Alpha Bank δεν υποχρεούται να επικαιροποιεί ή να αναθεωρεί το δελτίο αυτό ούτε να προβαίνει σε ανακοινώσεις ή ειδοποιήσεις σε περίπτωση που οποιοδήποτε στοιχείο, γνώμη, πρόβλεψη ή εκτίμηση που περιέχεται σε αυτό μεταβληθεί ή διαπιστωθεί εκ των υστέρων ως ανακριβής. Η Alpha Bank και οι θυγατρικές της, καθώς επίσης τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου, τα στελέχη και οι υπάλληλοι αυτών δεν παρέχουν καμία διαβεβαίωση ούτε εγγυώνται την ακρίβεια, την πληρότητα και την ορθότητα των πληροφοριών που περιέχονται και των απόψεων που διατυπώνονται στο παρόν ή την καταλληλότητά τους για συγκεκριμένη χρήση και δεν φέρουν καμία ευθύνη για οποιανδήποτε άμεση ή έμμεση ζημία θα μπορούσε τυχόν να προκύψει σε σχέση με οποιανδήποτε χρήση του παρόντος και των πληροφοριών που περιέχει εν όλω ή εν μέρει. Οποιαδήποτε αναπαραγωγή ή αναδημοσίευση αυτού του δελτίου ή τμήματος του πρέπει υποχρεωτικά να αναφέρει την Alpha Bank ως πηγή προελεύσεώς του. 12