Σεμινάριο Φυσικής. Ενότητα 11. Γεωργακίλας Αλέξανδρος Ζουμπούλης Ηλίας Μακροπούλου Μυρσίνη Πίσσης Πολύκαρπος

Transcript

1 Σεμινάριο Φυσικής Ενότητα 11 Γεωργακίλας Αλέξανδρος Ζουμπούλης Ηλίας Μακροπούλου Μυρσίνη Πίσσης Πολύκαρπος 1

2 Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες, που υπόκειται σε Άδεια χρήσης άλλου τύπου, αυτή πρέπει να αναγράφεται ρητώς. 2

3 ΣΕΜΦΕ-ΕΜΠ Θέμα στο μάθημα Σεμινάριο Φυσικής Ονοματεπώνυμο: Υπεύθυνη καθηγήτρια: Μακροπούλου Μυρσίνη Ημερομηνία παρουσίασης: 10/6/2014

4 Εισαγωγή Φυσική των Laser Αλληλεπίδραση LASER-Ιστού Διάγνωση και Θεραπεία Καρκίνου Συμπεράσματα 4

5 Σήμερα μπορούμε να διαμερίσουμε την ύλη με ακρίβεια σε κομμάτια έως και 1 nm (μόρια). Τα μόρια αποτελούνται από άτομα.[2] Εικόνα 1: Υλικό με μη προσδιορισμένη προέλευση. Σε περίπτωση που είστε ο κάτοχος του κύριου δικαιώματος επικοινωνήστε μαζί μας. Μόρια νερού, H2O 5

6 Η σύνθεση των ατόμων έγινε γνωστή με τα πειράματα Rutherford. Εικόνα 2: Υλικό με μη προσδιορισμένη προέλευση. Σε περίπτωση που είστε ο κάτοχος του κύριου δικαιώματος επικοινωνήστε μαζί μας. Το άτομο Το πείραμα Rutherford Εικόνα 3: Υλικό με μη προσδιορισμένη προέλευση. Σε περίπτωση που είστε ο κάτοχος του κύριου δικαιώματος επικοινωνήστε μαζί μας. Τα άτομα αποτελούνται από πρωτόνια, νετρόνια κι ηλεκτρόνια. 6

7 Αξιώματα Bohr Τα ηλεκτρόνια καταλαμβάνουν συγκεκριμένες τροχιές γύρω απ τον πυρήνα. Τα ηλεκτρόνια μπορούν μόνο να μεταπηδούν από τροχιά σε τροχιά. Εικόνα 4 Υλικό με μη προσδιορισμένη προέλευση. Σε περίπτωση που είστε ο κάτοχος του κύριου δικαιώματος επικοινωνήστε μαζί μας. 7

8 Ενεργειακό διάγραμμα ατόμου Φωτόνια Εικόνα 5: Υλικό με μη προσδιορισμένη προέλευση. Σε περίπτωση που είστε ο κάτοχος του κύριου δικαιώματος επικοινωνήστε μαζί μας. κατά τη μεταπήδηση από τροχιά υψηλότερης ενέργειας σε χαμηλότερης, έχουμε παραγωγή φωτός, ενέργειας ίσης με τη διαφορά ενέργειας των 2 αυτών τροχιών. (φωτόνιο) κβάντο ΔΕ=hf Σταθερά Planck συχνότητα Το φωτόνιο συμπεριφέρεται είτε ως σωματίδιο είτε ως Η/Μ κύμα (δυαδικότητα κύματος σωματιδίου) 8

9 Το ηλεκτρομαγνητικό πεδίο του φωτός αποτελείται από ένα περιοδικά μεταβαλλόμενο ηλεκτρικό και ένα ορθογώνιο σε αυτό μαγνητικό πεδίο. Τα χαρακτηριστικά του ηλεκτρομαγνητικού κύματος σχετίζονται c=λ*ν συχνότητα Ταχύτητα φωτός στο κενό Μήκος κύματος Εικόνα 6: Υλικό με μη προσδιορισμένη προέλευση. Σε περίπτωση που είστε ο κάτοχος του κύριου δικαιώματος επικοινωνήστε μαζί μας. 9

10 Το ηλεκτρομαγνητικό φάσμα Εικόνα 7: Υλικό με μη προσδιορισμένη προέλευση. Σε περίπτωση που είστε ο κάτοχος του κύριου δικαιώματος επικοινωνήστε μαζί μας. 10

11 Light Amplification by Stimulated Emission of Radiation : ενίσχυση του φωτός με εξαναγκασμένη εκπομπή ακτινοβολίας. [1] Η βάση για τη δημιουργία laser είναι η εξαναγκασμένη εκπομπή κι η αντιστροφή πληθυσμών. Tο 1917 ο Εinstein έδωσε την έννοια της εξαναγκασμένης εκπομπής. Εικόνα 8: Υλικό με μη προσδιορισμένη προέλευση. Σε περίπτωση που είστε ο κάτοχος του κύριου δικαιώματος επικοινωνήστε μαζί μας. 11

12 το προσπίπτον κύμα καθορίζει τη φάση και τη διεύθυνση της εξαναγκασμένης εκπομπής Διαδικασίες απορρόφησης, αυθόρμητης και εξαναγκασμένης εκπομπής φωτονίου Εικόνα 9: Υλικό με μη προσδιορισμένη προέλευση. Σε περίπτωση που είστε ο κάτοχος του κύριου δικαιώματος επικοινωνήστε μαζί μας. 12

13 Επιτυγχάνεται όταν Ν Ε2 >Ν Ε1 (συνθήκη μη ισορροπίας) Ένα υλικό που παρουσιάζει αντιστροφή πληθυσμών ονομάζεται ενεργό υλικό. Αντιστροφή πληθυσμών σε σύστημα με 3 ενεργειακές καταστάσεις Εικόνα 10: Υλικό με μη προσδιορισμένη προέλευση. Σε περίπτωση που είστε ο κάτοχος του κύριου δικαιώματος επικοινωνήστε μαζί μας. 13

14 Η ταλάντωση laser ξεκινά όταν ικανοποιηθεί μια συνθήκη κατωφλίου. Διάταξη laser Gate.iesl.forth.gr/~kafesaki/Modern_physics/lectures/modern_physics6.html#c, Copyrighted material 14

15 Ιδιότητες laser: Συμφωνία Κατευθυντικότητα Μονοχρωματικότητα Λαμπρότητα Αυτά τα χαρακτηριστικά, μπορούν να τα έχουν κι άλλες πηγές φωτός, αλλά το laser είναι η μοναδική πηγή φωτός που τα συνδυάζει όλα ταυτόχρονα. 15

16 Εικόνα 11: Υλικό με μη προσδιορισμένη προέλευση. Σε περίπτωση που είστε ο κάτοχος του κύριου δικαιώματος επικοινωνήστε μαζί μας. Η γωνία περίθλασης μιας δέσμης laser είναι μικρή θ=βλ/d Διάμετρος δέσμης το laser να μπορεί να δράσει σε βιολογικό ιστό με πολύ μεγάλη ακρίβεια! 16

17 Κάνει τη χρήση του laser ειδική! Εικόνα 11: Υλικό με μη προσδιορισμένη προέλευση. Σε περίπτωση που είστε ο κάτοχος του κύριου δικαιώματος επικοινωνήστε μαζί μας. 17

18 Όταν δέσμη laser πέσει πάνω σε ένα κομμάτι ύλης μπορούν να συμβούν στη δέσμη τα εξής: ανάκλαση-διάθλαση απορρόφηση Εικόνα 12: Υλικό με μη προσδιορισμένη προέλευση. Σε περίπτωση που είστε ο κάτοχος του κύριου δικαιώματος επικοινωνήστε μαζί μας. σκέδαση [3] Ανάκλαση, απορρόφηση, σκέδαση και διάχυση δέσμης laser από ιστό 18

19 Υπάρχουν διαφανή κι αδιαφανή υλικά. Τα διαφανή υλικά συνήθως δεν απορροφούν Η/Μ ακτινοβολία. Το νερό απορροφά υπέρυθρη (IR) ακτινοβολία. Η απορρόφηση στους βιολογικούς ιστούς γίνεται κυρίως από μόρια νερού. Η ικανότητα του υλικού να απορροφά ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία εξαρτάται από την ηλεκτρονιακή σύσταση των ατόμων και των μορίων του, το πάχος του κι εσωτερικούς παράγοντες, όπως η θερμοκρασία ή η συγκέντρωση απορροφητικών παραγόντων.(μελανίνη, αιμογλοβίνη) 19

20 νόμος του Lambert: Ένταση ακτινοβολίας σε απόσταση z I(z)=I0exp(-az) Συντελεστής απορροφητικότητας (cm -1 ) z=1/aln[i 0 /I(z)] L=1/a : μήκος απορρόφησης : I(z)=Ι 0 /e 20

21 Φάσμα απορρόφησης της μελανίνης στο δέρμα και της αιμογλοβίνης στο αίμα. Οι σχετικές κορυφές απορρόφησης της αιμογλοβίνης είναι στα 280 nm, 420 nm, 540 nm, και 580 nm. Data according to Boulnois (1986) Εικόνα 13: Υλικό με μη προσδιορισμένη προέλευση. Σε περίπτωση που είστε ο κάτοχος του κύριου δικαιώματος επικοινωνήστε μαζί μας. 21

22 Φάσμα απορρόφησης του δέρματος, του τοιχώματος της αορτής και του αμφιβληστροειδούς. Στο ορατό, η απορρόφηση του δέρματος είναι φορές μεγαλύτερη από αυτή στους ιστούς του αμφιβληστροειδούς. Το φάσμα απορρόφησης του τοιχώματος της αορτής παρουσιάζει παρόμοιες κορυφές με αυτές τις αιμογλοβίνης. Data according to Parrish and Anderson (1983), Keijzer et al. (1989), and Eichler and Seiler (1991) Εικόνα 14: Υλικό με μη προσδιορισμένη προέλευση. Σε περίπτωση που είστε ο κάτοχος του κύριου δικαιώματος επικοινωνήστε μαζί μας. 22

23 Απορρόφηση του νερού. Data calculated from Hale and Querry (1973) Εικόνα 15: Υλικό με μη προσδιορισμένη προέλευση. Σε περίπτωση που είστε ο κάτοχος του κύριου δικαιώματος επικοινωνήστε μαζί μας. 23

24 όταν ιστός ακτινοβοληθεί με laser χαρακτηριστικοί μηχανισμοί ενεργοποιούνται με πιο σημαντικούς τους εξής: Φωτοχημικές αντιδράσεις Θερμικές αντιδράσεις 24

25 Γίνονται σε χαμηλές πυκνότητες ισχύος (1W/cm 2 ) και σχετικά σε μεγάλους χρόνους έκθεσης (sec ή και cw) Μία από αυτές είναι η : 3 S + 3 O 2 = 1 S + 1 O 2. το προϊόν 1 O 2 είναι πολύ «αντιδραστικό» κι οδηγεί σε κυτταρική οξείδωση και νέκρωση. Πριν συμβούν οι φωτοχημικές αντιδράσεις συμβαίνει φθορισμός ή φωσφορισμός. με χρήση κατάλληλων laser και ειδικών χρωστικών μπορούν να δημιουργηθούν ελεγχόμενες φωτοχημικές αντιδράσεις για τη διάγνωση και θεραπεία του καρκίνου.(pdt) 25

26 οι πρώτες μελέτες που συσχέτιζαν laser και χρωστικές για τη θεραπεία του καρκίνου ξεκίνησαν το 1942 από τους Auler και Banzer. μόλις το 1976 έγινε η πρώτη εφαρμογή σε ανθρώπινο καρκίνωμα από τους Kelly and Snell. 26

27 Χορηγούνται περίπου 2.5 5mg HpD ανά kg. Μετά από ώρες δεν εμφανίζεται στα υγιή κύτταρα. Φωτοδυναμική θεραπεία Εικόνα 16: Υλικό με μη προσδιορισμένη προέλευση. Σε περίπτωση που είστε ο κάτοχος του κύριου δικαιώματος επικοινωνήστε μαζί μας. 27

28 Σχετικός φθορισμός του HpD σε υγιή και καρκινικά κύτταρα. Ο μέσος χρόνος αποσύνθεσης είναι 2.5ns και 1.0 ns, αντίστοιχα. Data according to Kinoshita (1988) Εικόνα 17: Υλικό με μη προσδιορισμένη προέλευση. Σε περίπτωση που είστε ο κάτοχος του κύριου δικαιώματος επικοινωνήστε μαζί μας. 28

29 Ο ασθενής είναι υποχρεωμένος να παραμείνει σε σκοτεινό δωμάτιο τουλάχιστον την πρώτη βδομάδα της θεραπείας. Η παραγωγή του HpD είναι ακριβή. Η θεραπεία καρκίνου γίνεται σε περιοχές κοντά στην επιφάνεια που εφαρμόζεται το laser γιατί δεν απορροφά στο IR. 29

30 37 ο C : θερμοκρασία σώματος 42 ο C-50 ο C : υπερθερμία, καταστροφή δεσμών, φθορά μεμβρανών, για t>λεπτά -> νέκρωση ιστού 50 ο C 60 ο C: μείωση δραστηριότητας ενζύμων, μη μεταφορά ενέργειας στο κύτταρο, ακινησία κυττάρου 60 ο C : μετουσίωση πρωτεϊνών ->νέκρωση κυττάρου με κατάλληλη επιλογή Laser και εφαρμογή του για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, ελεγχόμενες θερμικές αντιδράσεις υλοποιούνται σε μηχανισμούς διάγνωσης και θεραπείας καρκίνου (LITT) 30

31 Σχετικές θερμοκρασίες για την κυτταρική νέκρωση. Data according to Henriques (1947) and Eichler and Seiler (1991) Εικόνα 18: Υλικό με μη προσδιορισμένη προέλευση. Σε περίπτωση που είστε ο κάτοχος του κύριου δικαιώματος επικοινωνήστε μαζί μας. 31

32 Καρκινική μετάσταση στο ανθρώπινο δέρμα απανθρακωμένο με CW CO2 laser (power: 40W). Photograph kindly provided by Dr. Kurek (Heidelberg), Copyrighted material 32

33 Οι πρώτες παρουσιάσεις της μεθόδου ξεκίνησαν το 1989 και συνεχίστηκαν μέχρι το Χρησιμοποιούνται συνήθως laser Nd:YAG (1064 nm) ή διοδικού τύπου laser ( nm) Τυπικές παράμετροι μεθόδου: 1-5 W cw ακτινοβολία κάποια λεπτά πάνω από 40mm διάμετρο του σημείου πήξης 33

34 Συνήθως χρησιμοποιούμε οπτική ίνα με διάμετρο 400μm Πειραματική διάταξη για τη μέθοδο LITT. Ακτινοβολία laser εφαρμόζεται σε ιστό μέσο οπτικής ίνας. Η οπτική ίνα εισάγεται στον ιστό με χρήση ενός ειδικά σχεδιασμένου διαφανούς καθετήρα. Η νέκρωση του κυττάρου συμβαίνει μόνο για επιλεγμένες τιμές του όγκου πήξης. Εικόνα 19: Υλικό με μη προσδιορισμένη προέλευση. Σε περίπτωση που είστε ο κάτοχος του κύριου δικαιώματος επικοινωνήστε μαζί μας. 34

35 Η περιοχή του σημείου πήξης είναι ορατή Ιστός συκωτιού μετά από έκθεση σε ακτινοβολία Nd:YAG laser, με χρήση οππτκής ίνας(laser power: 5.5W, exposure duration: 10 min). Photograph kindly provided by Dr. Roggan (Berlin), Copyrighted material 35

36 Τα νανοσωματίδια είναι οργανικά ή ανόργανα σωματίδια με μεγέθη στην περιοχή των nm. [5] Υπάρχουν πολλά είδη νανοσωματιδίων. Ένα από αυτά είναι και τα κβαντικά κοκκία (QDs) τα οποία είναι ημιαγώγιμα πολλά υποσχόμενα φθορίζοντα στοιχεία σήμανσης. Έχουν διάμετρο 2-10nm κι αποτελούνται από μια ποικιλία συστατικών. Εικόνα 20: Υλικό με μη προσδιορισμένη προέλευση. Σε περίπτωση που είστε ο κάτοχος του κύριου δικαιώματος επικοινωνήστε μαζί μας. 36

37 το 1998 οι Bruchez et al ανακοίνωσαν ότι τα QDs μπορούν αν χρησιμοποιηθούν σαν φθορίζοντες ανιχνευτές σήμανσης κυττάρων σε καλλιέργειες. Υπερτερούν σε σχέση με τις συμβατικές φθορίζουσες ουσίες όσον αφορά τη φωτοσταθερότητα, την ένταση του σήματος και το φασματικό εύρος. Το 2004 έγιναν οι πρώτες μελέτης για την in vivo απεικόνιση ζωντανών κυττάρων με τη βοήθεια των QDs. 37

38 Τα DLD-1 κύτταρα (α) διαχωρίστηκαν από το θρεπτικό υλικό με τη χρήση MBs συζευγμένων με CEA/EpCAM (β) και ειδικού μαγνήτη (γ). Στο σύμπλοκο αυτό στη συνέχεια προστέθηκε βιτινιλιωμένο αντι-ck-19 ή αντι-ck-20 (δ) και συζευγμένα με στρεπταβιδίνη QDs (ε) με τα οποία ύστερα από πλύσεις ανιχνεύτηκε το ειδικό σήμα φθορισμού σε υπεριώδες φως (στ). Εικόνα 21: Υλικό με μη προσδιορισμένη προέλευση. Σε περίπτωση που είστε ο κάτοχος του κύριου δικαιώματος επικοινωνήστε μαζί μας. 38

39 Αντιπροσωπευτικά αποτελέσματα ανίχνευσης DLD-1 κυττάρων με την προτεινόμενη μεθοδολογία. CK-20 και CK-19 Εικόνα 22: Υλικό με μη προσδιορισμένη προέλευση. Σε περίπτωση που είστε ο κάτοχος του κύριου δικαιώματος επικοινωνήστε μαζί μας. 39

40 1: cells/ml 2: cells/ml 3: 1000 cells/ml 4: 100 cells/ml 5: 10 cells/ml Εικόνα 22: Υλικό με μη προσδιορισμένη προέλευση. Σε περίπτωση που είστε ο κάτοχος του κύριου δικαιώματος επικοινωνήστε μαζί μας. 40

41 Προκαταρτικό πείραμα in vivo απεικόνησης του όγκου. Και τα δυο ποντίκια αφορούν καρκινικά xenografts. Στο ποντίκι 1 ενέθηκαν ενδοφλέβια 0.4 nmoles QDs μη συνδεδεμένων με αντίσωμα CK-19. Στο ποντίκι 2 ενέθηκε η ίδια ποσότητα QDs συνδεδεμένων με τον ανιχνευτή (CK-19). Η παρατήρηση έγινε 1 ώρα μετά τη χορήγηση. Οι περιοχές με τα βέλη που ανιχνεύονται με κίτρινο είναι οι περιοχές που έχουν δημιουργηθεί οι όγκοι. Εικόνα 23: Υλικό με μη προσδιορισμένη προέλευση. Σε περίπτωση που είστε ο κάτοχος του κύριου δικαιώματος επικοινωνήστε μαζί μας. 41

42 Πλεονεκτήματα φωτοσταθερότητα Ευρύ φάσμα μηκών κύματος Παρέχουν τη δυνατότητα ταυτόχρονης σήμανσης Έγκαιρη διάγνωση Οριοθέτηση όγκου Μείωση κόστους Απαιτούμενη έρευνα Ελάχιστος χρόνος ανίχνευσης Ελάχιστη απαιτούμενη περιεκτικότητα QDs στο αίμα Τοξικότητα 42

43 Τα laser έχουν μοναδικές ιδιότητές και μπορούν να δράσουν σε βιολογικό ιστό με πολύ μεγάλη ακρίβεια και σε πραγματικό χρόνο και να πετύχουν θεραπεία καρκίνου προσαρμοσμένη στις ανάγκες του εκάστοτε νοσούντα. Σε συνδυασμό με άλλες επιστήμες, (πχ επιστήμη υλικών), τα laser μπορούν να χρησιμοποιηθούν και για την έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου αλλά και για την θεραπεία του καρκίνου με οδήγηση φαρμάκων. 43

44 Καλό καλοκαίρι! 44

45 1) Στασινοπούλου Βενετία, Ταμπαθάνη Νικολέτα, Χριστογιάννη Μαριάννα «Το Laser κι οι Εφαρμογές του». 2) Berlin HP Applied laser medicine. 3) Markolf H.Niemz 2007 Laser-tissue interactions fundamentals and applications 4) Ιωάννης Καφεζάς 26/11/2013 Καρκίνος. Εξατομικευμένη θεραπεία, νέες ελπίδες. 1400g.wordpress.com/2013/11/26/καρκίνος-εξατομικευμένη-θεραπεία-νέ/ 5) Νικόλας Ι.Νικητέας, Μαρία Γαζούλη, Ευσταθόπουλος Ευστάθιος, 2011 «Ανάπτυξη νανοανιχνευτών για τη στοχευμένη μοριακή ανίχνευση και απεικόνιση των μκρομεταστάσεων» 6) Gereon Huttmann, Cuiping Yao, Elmar Endl, 2005 «New concepts in laser medicine: Towards a laser surgery with cellular precision» 7) Weibo Cai, Ting Gao, Hao Hong, Jiangtao Sun, 2008 «Applications of gold nanoparicles in cancer nanotechnology» 8) Prashant K.Jain, Ivan H. El-Sayed, Mostafa A. El-Sayed, 2007 Au nanoparticles target cancer 45

46 Οι πρώτες εφαρμογές των laser στην ιατρική έγιναν το Mπορούν να ομαδοποιηθούν ανάλογα με Τον ιστό προς θεραπεία Το είδος της θεραπείας Το είδος Laser 46

47 Εφαρμογές ανάλογα με το είδος του ιστού: Οφθαλμολογία Οδοντιατρική Γυναικολογία Ουρολογία Χειρουργική Αγγειοπλαστική Καρδιολογία Δερματολογία Ορθοπεδική Γαστρεντερολογία Ωτορινολαρυγγολογία Διάγνωση και θεραπεία του καρκίνου [3] 47

48 Εικόνα 24: Υλικό με μη προσδιορισμένη προέλευση. Σε περίπτωση που είστε ο κάτοχος του κύριου δικαιώματος επικοινωνήστε μαζί μας. Συμφωνία φάσης σε μέτωπα κύματος Η βασική συνέπεια της συμφωνίας φάσης είναι το πολύ συγκεκριμένο και μικρό εύρος συχνοτήτων της δέσμης. 48

49 ανάκλαση διάθλαση: Ένα πολύ μικρό ποσοστό της προσπίπτουσας ακτινοβολίας ανακλάται απευθείας από την επιφάνεια του ιστού. (<40%) Η διάθλαση είναι σημαντική μόνο όταν ακτινοβολείται διαφανές μέσο, όπως ο κερατοειδής. Στα αδιαφανή είναι δύσκολο να μετρηθεί λόγω της απορρόφησης και της σκέδασης. 49

50 Διατάξεις μέτρησης (a) Πειραματική διάταξη μέτρησης συνολικής απόσβεσης. (b) Πειραματική διάταξη μέτρησης της απορρόφησης (c) Πειραματική διάταξη για την απόδειξη της γωνιακής εξάρτησης της σκέδασης Εικόνα 25: Υλικό με μη προσδιορισμένη προέλευση. Σε περίπτωση που είστε ο κάτοχος του κύριου δικαιώματος επικοινωνήστε μαζί μας. 50

51 Εικόνα 28: Υλικό με μη προσδιορισμένη προέλευση. Σε περίπτωση που είστε ο κάτοχος του κύριου δικαιώματος επικοινωνήστε μαζί μας. Σφαιρική διάταξη διπλής ενσωμάτωσης για τη στιγμιαία μέτρηση των διαφορετικών οπτικών ιδιοτήτων. Οι αισθητήρες μετρούν τη μεταδιδόμενη σύμφωνη ακτινοβολία (Tc), τη σκεδαζόμενη ακτινοβολία (Td), και την ανακλώμενη ακτινοβολία (Rd) 51

52 Εικόνα 29: Υλικό με μη προσδιορισμένη προέλευση. Σε περίπτωση που είστε ο κάτοχος του κύριου δικαιώματος επικοινωνήστε μαζί μας. Τοποθεσία θερμικών επιδράσεων στον ιστό 52

53 Εικόνα 30: Υλικό με μη προσδιορισμένη προέλευση. Σε περίπτωση που είστε ο κάτοχος του κύριου δικαιώματος επικοινωνήστε μαζί μας. Σχεδιάγραμμα με σημαντικές παραμέτρους για τη μοντελοποίηση των θερμικών αλληλεπιδράσεων 53

54 Κατάλληλη Θεραπεία Στον κάθε Ασθενή Μαθαίνουμε τις γονιδιακές διαφοροποιήσεις του κάθε ασθενούς μεμονωμένα!!! [4] 54

55 Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα Ε.Μ.Π.» έχει χρηματοδοτήσει μόνο την αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικού πόρους. 55