Η διαχείριση αποβλήτων στο Τμήμα Χημείας του Παν/μιου Ιωαννίνων

Transcript

1 Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων Η διαχείριση αποβλήτων στο Τμήμα Χημείας του Παν/μιου Ιωαννίνων MSc. Χριστίνα Πιπερίδη Χημικός, Ε.ΔΙ.Π Υπεύθυνη της Μονάδας Διαχείρισης Τοξικών Αποβλήτων Εργαστήριο Χημείας Τροφίμων Τμήμα Χημείας

2 Εργαστηριακά Απόβλητα Τα εργαστηριακά απόβλητα αποτελούν μια σημαντική κατηγορία αποβλήτων υψηλής επικινδυνότητας, καθώς στις περισσότερες περιπτώσεις συγκαταλέγονται χημικές ουσίες με μεγάλη τοξική δράση.

3 Εργαστηριακά Απόβλητα Τα εργαστηριακά απόβλητα περιλαμβάνουν: μεμονωμένους χρησιμοποιηθέντες οργανικούς διαλύτες (π.χ. ακετόνη, διχλωρομεθάνιο) μίγματα οργανικών διαλυτών ( π.χ. n-εξάνιο-οξικός αιθυλεστέρας) υδατικά διαλύματα (οξέα, βάσεις, ανόργανα άλατα) υδατικά μίγματα (π.χ. ακετονιτρίλιο-νερό)

4 Εργαστηριακά Απόβλητα στερεά απόβλητα σπασμένα υαλικά τριβλία χρωματογραφικά υλικά (silica gel) αφυδατικά άλατα (θειικό νάτριο, χλωριούχο ασβέστιο) αλλοιωμένες στερεές χημικές ουσίες

5 Διαχείριση Εργαστηριακών Αποβλήτων? Γιατί είναι τόσο σημαντική?

6 Πολιτική Διαχείριση των Αποβλήτων (ΠΔΑ) (Waste Management Policy) Σύμφωνα με την περιβαλλοντική πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τα τελευταία χρόνια διαμορφώνεται μια σύγχρονη αντίληψη για τη διαχείριση των πάσης φύσεως αποβλήτων, κατά την οποία η διάθεσή τους θα είναι εφικτή μόνο εκεί όπου μπορούν να επιτευχθούν συνθήκες ασφάλειας για τη δημόσια υγεία και το περιβάλλον. Βασικοί στόχοι της είναι : Η ποσοτική μείωση της παραγωγής τους. Η ελαχιστοποίηση της χρήσης επικινδύνων ουσιών.

7 Διαχείριση Εργαστηριακών Αποβλήτων στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων Η ολοκληρωμένη διαχείριση των εργαστηριακών αποβλήτων στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων ξεκίνησε το Μάιο του Βασικός άξονας της ΔΕΑ είναι η ασφαλής συλλογή των εργαστηριακών αποβλήτων σε κατάλληλα σημασμένα δοχεία, η μεταφορά τους σε χώρο προσωρινής αποθήκευσης και η τελική τους διάθεση, είτε σε μονάδες αποτέφρωσης του εξωτερικού με έκδοση αντίστοιχου πιστοποιητικού καταστροφής, είτε σε μονάδες επεξεργασίας αποβλήτων.

8 Κανόνες διαχείρισης αποβλήτων.. Διαχείριση στερεών αποβλήτων Διαχωρισμός οργανικών από ανόργανα αντιδραστήρια και συλλογή τους σε ξεχωριστά δοχεία. Διαχείριση υγρών αποβλήτων Προσδιορισμός των αντιδραστηρίων και κατηγοριοποίησή τους (οξέα, βάσεις κ.λ.π). Διαχωρισμός χημικών αποβλήτων με υψηλή τοξικότητα.

9 Κανόνες διαχείρισης αποβλήτων.. Διάθεση ακατάλληλων προς χρήση χημικών αντιδραστηρίων ακολουθώντας τις προβλεπόμενες προδιαγραφές. Διαχωρισμός των χημικών αντιδραστηρίων με βάση την επικινδυνότητά τους, π.χ. εύφλεκτα χωριστά από οξειδωτικά, οξέα χωριστά από βάσεις. Εκτίμηση της συμβατότητας των αποβλήτων πριν την ανάμιξη. Ετήσια απογραφή των χημικών αποβλήτων.

10 Βασικές Αρχές της ΔΕΑ Η ομαδοποίηση των εργαστηρίων σε κέντρα συλλογής των αποβλήτων. Η τοποθέτηση εντός των εργαστηριακών μονάδων αριθμού σημασμένων δοχείων συγκεκριμένων προδιαγραφών και χωρητικότητας, για την προσωρινή αποθήκευση των εργαστηριακών αποβλήτων που παράγονται. Η διαμόρφωση ειδικού χώρου στο Τμήμα Χημείας για την προσωρινή αποθήκευση των εργαστηριακών αποβλήτων, που θα συλλέγονται με σκοπό την απομάκρυνσή τους σε τακτά χρονικά διαστήματα από το χώρο του πανεπιστημίου.

11 Βασικές Αρχές της ΔΕΑ Μελέτη των ειδών και ποσοτήτων εργαστηριακών αποβλήτων που παράγονται. Κατηγοριοποίηση σε έξι κατηγορίες βάσει: της συμβατότητας συναποθήκευσης των χημικών ενώσεων του «κύκλου ζωής» κάθε χημικής ένωσης (αξιοποίηση, ανακύκλωση, θερμοκαταστροφή).

12 Κατηγορίες Εργαστηριακών Αποβλήτων Κατηγορία Ι Κατηγορία ΙΙ Αλογονωμένοι Υδρογονάνθρακες Μη αλογονωμένοι υδρογονάνθρακες διχλωρομεθάνιο, χλωροφόρμιο κλπ. BTEX, n-εξάνιο, οξεικός αιθυλ/ρας κ.α. Κατηγορία ΙΙΙ Υδατικά οξέα νιτρικό, θειικό, οξεικό κ.α. Κατηγορία ΙV Υδατικές βάσεις υδροξείδιο νατρίου, καλίου Κατηγορία V Ειδικοί διαλύτες ακετονιτρίλιο, DMF, TFA Κατηγορία VI Στερεά απόβλητα silica gel, άλατα σπ.γαιών

13 Ομαδοποίηση εργαστηριακών ομάδων σε κέντρα συλλογής 30 εργαστηριακά κέντρα συλλογής. Παράδειγμα 1: ΚΕΝΤΡΟ ΣΥΛΛΟΓΗΣ υπ. 14- Βιοχημεία εργαστηριακές ομάδες κ. Τσελέπη, Τσουκάτου, Λέκκα. Παράδειγμα 2: ΚΕΝΤΡΟ ΣΥΛΛΟΓΗΣ υπ. 10- Οργ. Χημεία εργαστηριακές ομάδες κ. Γεροθανάση και Τζάκος. Παράδειγμα 3: ΚΕΝΤΡΟ ΣΥΛΛΟΓΗΣ υπ. 27- Φαρμακολογία εργαστηριακή ομάδα κ. Μαρσέλου.

14 Συλλογή Στο εργαστήριο σε πλαστικά δοχεία HDPE, εγκεκριμένα κατά UN χωρητικότητα 25 λίτρα κατάλληλα σημασμένα με καρτέλα εύκολης κατηγοριοποίησης του αποβλήτου

15 Συλλογή Τα δοχεία συλλογής θα πρέπει: Να είναι κοντά στο σημείο συλλογής των αποβλήτων κάτω από έλεγχο αυτών που «παράγουν» τα απόβλητα. Να έχουν ετικέτα στην οποία θα αναγράφονται τα περιεχόμενα απόβλητα (π.χ. υδατικά οξέα). Να βρίσκονται σε καλή κατάσταση. Να είναι συμβατά με τα απόβλητα. Να διατηρούνται κλειστά. Να μεταχειρίζονται κατά τέτοιο τρόπο ώστε να αποφευχθεί οποιοδήποτε σπάσιμο ή διαρροή του δοχείου.

16 Προσωρινή Αποθήκευση Στο Χώρο Προσωρινής Αποθήκευσης (ΧΠΑ).

17 Προσωρινή Αποθήκευση Σε: Δεξαμενές 1 m 3 HDPE, εγκεκριμένες κατά UN. Πλαστικά βαρέλια UN ανοικτού τύπου χωρητικότητας 60Kg.

18 Μεταφορά Από το εργαστήριο στο Χώρο Προσωρινής Αποθήκευσης με καρότσι που φέρει μεταλλικό κιγκλίδωμα ασφαλείας για αποφυγή ατυχημάτων.

19 Μεταφορά -Μετάγγιση

20 Μέτρα Ασφαλείας-Προστασίας Ατομικά μέτρα προστασίας: Φόρμα εργασίας ή εργαστηριακή ποδιά Γάντια Προστατευτικά γυαλιά Μάσκα Κράνος ασφαλείας

21 Μέτρα Ασφαλείας-Προστασίας Γείωση Καλός αερισμός Πυροσβεστήρες

22 Μέτρα Ασφαλείας-Προστασίας Απορροφητικά υλικά

23 Αποκομιδή Σήμανση. Συσκευασία σε container για οδική μεταφορά. Μεταφορά με φορτηγό ADR σύμφωνα με όρους ασφαλείας.

24 Ο «Παραγωγός» αποβλήτων Θα πρέπει να προσπαθεί συνεχώς: για την ελαχιστοποίηση των αποβλήτων Η Διαχείριση είναι δική μας ευθύνη!