«Οι άνεμοι στη ζωή του ανθρώπου»

Transcript

1 ΤΜΗΜΑ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Α1 «Οι άνεμοι στη ζωή του ανθρώπου» ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΡΙΕΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΙ: κ. ΔΡΙΜΑΛΑ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ κ. ΣΤΑΘΟΥΛΙΑ ΑΣΗΜΙΝΑ

2 ΤΜΗΜΑ Α1

3 3 ΟΜΑΔΕΣ - ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ

4 Πως επηρέασαν τη ζωή του Πως τους χρησιμοποίησε Πως αντιμετώπισε ο άνθρωπος αρχικά τους ανέμους Φυσικά φαινόμενα και η επίδραση τους στον ανθρώπινο πολιτισμό

5 ΑΝΕΜΟΙ ΚΑΙ.. ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ ΣΤΟΝ ΟΜΗΡΟ ΝΑΥΣΙΠΛΟΪΑ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΠΡΟΣΩΠΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΠΡΟΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΕΠΟΧΗ (ΑΝΕΜΟΜΥΛΟΙ) ΑΕΡΟΣΤΑΤΑ-ΑΕΡΟΠΛΑΝΑ-ΕΛΙΚΟΠΤΕΡΑ ΜΕΤΕΩΡΟΛΟΓΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΜΟΥΣΙΚΗ (ΠΝΕΥΣΤΑ ΟΡΓΑΝΑ) ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ

6 ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ Όταν λέμε άνεμος, εννοούμε τον ατμοσφαιρικό αέρα που βρίσκεται σε κίνηση Ο άνεμος, όταν πνέει κοντά στην επιφάνεια του εδάφους, είναι οριζόντιος, πολλές φορές όμως η κίνησή του αυτή γίνεται στροβιλοειδής (κυκλικ και τότε έχουμε το γνωστό μας ανεμοστρόβιλο. άνεμος δημιουργείται, όταν μεταξύ δύο τόπων υπάρχει διαφορά ατμοσφαιρικής πίεσης, καμιά φορά όμως οφείλεται και στις πολλές ανωμαλίε του εδάφους.

7 Τα χαρακτηριστικά του ανέμου, που μας ενδιαφέρουν περισσότερο, είναι δυο: Η διεύθυνση και η ένταση ή ταχύτητα. Η διεύθυνση μας δείχνει από που πνέει ο άνεμος. Και επειδή είναι δύσκολο να καθοριστεί ακριβώς, πήραν σαν θέσεις τα τέσσερα σημεία του ορίζοντα. Δηλαδή ονομάζονται "βόρειοι", "βορειοανατολικοί" κλπ.

8 ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ-ΟΜΗΡΟΣ Στην Ησιόδεια θεογονία, όπου καταγράφεται η γένεση των θεών και η δημιουργία του κόσμου από αυτούς, οι φυσικές δυνάμεις όπως είναι οι άνεμοι, δεν είναι παρά προσωποποιημένες θεότητες, γόνοι Θεών, που γεννούν και αυτοί με τη σειρά τους, άλλα δαιμονικά όντα. Ο Ζέφυρος, ο Βορέας και ο Νότος, εξουσίαζαν με την δυναμική παρουσία τους και δρούσαν ευεργετικά, αλλά και συχνά κακόβουλα απέναντι στους ανθρώπους.

9 Η έκφραση συναντάται και λανθασμένα στον πληθυντικό ως Ασκοί του Αιόλου, που άν και χρησιμοποιείται ευρέως είναι λανθασμένη αφού ο Αίολος είχε έναν ασκό (και όχι πολλούς). Κατά την Ελληνική Μυθολογία ο θεός των ανέμων Αίολος διατηρούσε τους ανέμους κλεισμένους εντός ασκού από τον οποίο και επέτρεπε να πνέουν αυτοί κατά βούληση. Ο Ασκός του Αιόλου είναι στοιχείο πλοκής στην Οδύσσεια του Ομήρου. Εκεί, ο Ασκός αυτός δόθηκε στον Οδυσσέα. Οι ναύτες του όμως, από περιέργεια, τον άνοιξαν για να δουν τι περιείχε και οι άνεμοι ελευθερώθηκαν. Η θαλασσοταραχή που ακολούθησε προκάλεσε μεγάλες ζημιές στο καράβι του Οδυσσέα και είχε ως αποτέλεσμα να χάσει τον προσανατολισμό του, επιμηκύνοντας το ταξίδι της επιστροφής στην Ιθάκη Σήμερα χρησιμοποιείται ο όρος αυτός για πράξεις που έχουν ανεξέλεγκτες συνέπειες. Λέγεται τότε ότι αυτός που προέβη στην πράξη "άνοιξε τον ασκό του Αιόλου".

10 ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟ ΑΝΕΜΟΛΟΓΙΟ Ο Μαΐστρος, ο Λεβάντες, ο Γαρμπής, ο Πουνέντες, ο Γραίγος, ο Σιρόκος, η Τραμουντάνα, η Όστρια ή Νοτιάς Οδυσσέας Ελύτης : «Του μικρού βοριά παράγγειλα, να 'ναι καλό παιδάκι. Μη μου χτυπάει πορτόφυλλα και το παραθυράκι» «οξειδώθηκα μες στον ΝΟΤΙΑ των ανθρώπων, μακρινή μητέρα ρόδο μου αμάραντο» «Κι όταν φυσάει το μαϊστράλι αγκαλιαστοί κι αγάλι αγάλι με το καράβι των ονείρων το τρελό θα ρίξουμ' άγκυρα στης λήθης το γιαλό» Ο Νίκος Καββαδίας, ναυτικός και ποιητής ταυτόχρονα, μας έχει δώσει εκείνο το εκπληκτικό «ΤΑ ΜΑΤΙΑ ΣΟΥ ΤΑ ΚΥΒΕΡΝΟΥΣΕ ΣΟΡΟΚΑΔΑ»

11 ΑΝΕΜΟΚΙΝΗΣΗ ΣΤΗΝ ΠΡΟΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΕΠΟΧΗ Η πρώτη σημαντική αξιοποίηση της αιολικής ενέργειας θεωρείται ότι ήταν η χρήση της για την πρόωση ιστιοφόρων. Η κύρια χρήση της ανεμοκίνησης, τόσο στο Αιγαίο όσο και στο Ιόνιο, είχε σκοπό τη λειτουργία των αλεστικών μηχανισμών (πιθανότατα από τον 12 αι.) και των αντλητικών ανεμόμυλων.

12 ΤΡΙΗΡΗΣ Η Tριήρης ήταν ταχύτατο αρχαίο κωπήλατο πολεμικό πλοίο, του οποίου ο τύπος εξελίχθηκε στον αρχαίο ελλαδικό χώρο (αρχικά στην Κόρινθο, σύμφωνα με την παράδοση) από τη διήρη, η οποία ήδη κυριαρχούσε στις ελληνικές αποικίες της Μ. Ασίας, στην Κύπρο και τη Φοινίκη. Χαρακτηρίστηκε, από τη γενικευμένη χρήση της, ως μεσογειακή τεχνολογία της εποχής με τρεις σειρές κωπηλατών (ερετών), που στον ελληνικό χώρο κατανέμονταν σε ισάριθμα καταστρώματα (τρίκροτες τριήρεις), αλλά στη Φοινίκη, στην Καρχηδόνα και στην Ιταλία εμφανίστηκαν επίσης δίκροτες τριήρεις, δηλαδή με δυο καταστρώματα, αλλά 2 κωπηλάτες ανά κουπί στο πάνω, καθώς και μονόκροτες, δηλαδή με ένα κατάστρωμα, αλλά 3 κωπηλάτες ανά κουπί.

13 ΑΕΡΟΣΤΑΤΑ-ΑΕΡΟΠΛΑΝΑ- ΕΛΙΚΟΠΤΕΡΑ

14 Πώς πετάνε τα αεροπλάνα; Όλο το κόλπο για να πετάξει ένα αεροπλάνο, είναι ο αέρας! Αν δεν υπήρχε ο αέρας, δεν θα μπορούσαν να πετάνε τα αεροπλάνα με τίποτα. Ας ξεκινήσουμε λοιπόν, απλά και κατανοητά. Αρχικά, για να πάρουμε τα πράγματα με σωστή σειρά, ας δούμε όλες τις αεροδυναμικές πιέσειςδυνάμεις που ασκούνται σε ένα αεροπλάνο. Σε ένα αεροσκάφος υπάρχουν 4 δυνάμεις: η δύναμη της ανύψωσης, είναι αυτή που ωθεί το αεροπλάνο προς τα πάνω, εξαιτίας της συμπεριφοράς του (πχ επιτάχυνση κατά την απογείωση και ρύθμιση των φτερών για απογείωση) η δύναμη της αντίστασης, είναι η δύναμη της αντίστασης του αέρα η δύναμη της ώθησης, είναι η δύναμη που δίνει ο κινητήρας στο σκάφος για να επιταχύνει - κινείται η δύναμη της βαρύτητας, είναι αυτή που δημιουργείται από το βάρος του αεροσκάφους.

15 Έτσι, για να καταφέρει ένα αεροσκάφος να πετάξει, θα πρέπει η δύναμη της ώθησης να είναι μεγαλύτερη από τη δύναμη της αντίστασης του αέρα και η δύναμη της ανύψωσης μεγαλύτερη επίσης από τη δύναμη της βαρύτητας. Τα φτερά του αεροπλάνου, δεν είναι επίπεδα. Είναι ελαφρώς καμπύλα, κατά τρόπο αεροδυναμικό. Κατά την πτήση μας, ο αέρας περνάει πάνω και κάτω από κάθε φτερό. Έτσι, τα φτερά έχουν μια ελαφρώς ανηφορική κλήση, ώστε να εξοστρακίζουν τον περισσότερο αέρα στο κάτω μέρος των φτερών, με αποτέλεσμα να δημιουργείται πίεση κάτω από τα φτερά.

16 Αυτή η πίεση ωθεί το αεροπλάνο να πάει προς τα πάνω. Είναι σαν να το πιάνουμε κάτω από τα φτερά και να το πιέζουμε προς τα πάνω. Σκεφτείτε το έτσι απλά: αυτό γίνεται γιατί κάτω από τα φτερά υπάρχει πολύς αέρας, και πάνω από τα φτερά, λίγος αέρας. Έτσι, ο πολύς αέρας, προσπαθεί να πάει επάνω να καλύψει το κενό του λίγου αέρα. Αλλά επειδή μεσολαβεί το φτερό, σπρώχνει και το φτερό προς τα επάνω. Παράδειγμα: Πάρτε ένα χαρτί και βάλτε το όπως στην παρακάτω εικόνα. Φυσήξτε όπως στην εικόνα και θα δείτε το φύλλο να σηκώνεται.

17 Αυτό συμβαίνει για τον ίδιο λόγο: φυσώντας από την πάνω μεριά, διώχνουμε στιγμιαία την πίεση του αέρα που υπάρχει από πάνω, με αποτέλεσμα η πίεση από κάτω να είναι μεγαλύτερη και να ωθεί το χαρτί προς τα πάνω! Τώρα, στο αεροπλάνο, όσο περισσότερη επιτάχυνση για απογείωση αποκτήσει, τόσο πιο έντονα γίνεται αυτό, δηλαδή τόσο μεγαλύτερη πίεση δημιουργείται κάτω από τα φτερά και τόσο ελαχιστοποιείται η πίεση του αέρα από πάνω. Έτσι αυξάνετε η δύναμη της ανύψωσης που αναφέραμε στην αρχή! Βέβαια, παράλληλα όσο επιταχύνει το αεροπλάνο, τόσο μεγαλύτερη γίνεται και η αντίσταση του αέρα στο σκάφος. Γι' αυτό το λόγο όλο το σκάφος έχει πλήρως αεροδυναμική μορφή, ώστε να ελαχιστοποιεί όσο γίνεται την αύξηση της αντίστασης του αέρα, κατά την επιτάχυνση και την κίνησή του. Τώρα, για τον περαιτέρω χειρισμό του αεροπλάνου, εκμεταλλευόμαστε με παρόμοιο τρόπο τον αέρα είτε για να το στρίψουμε, είτε για να το ανεβοκατεβάσουμε, είτε για να το "φρενάρουμε".

18 Τώρα, κατά τη διάρκεια της πτήσης, όταν αποκτήσει το επιθυμητό ύψος, για να μη συνεχίσει να πηγαίνει κι άλλο επάνω, το πίσω μέρος των φτερών, παίρνει τέτοια κλήση, ώστε να ρυθμίσει την πίεση του αέρα που περνάει από τα φτερά: να την εξισορροπήσει εξίσου ίδια πάνω και κάτω από τα φτερά. Έτσι, το αεροπλάνο πηγαίνει ευθεία (και δεν ανεβαίνει προς τα πάνω). Αντίστοιχα, αν θέλουμε να κατέβει, το πίσω μέρος των φτερών αλλάζει κλήση, με αποτέλεσμα να χαλάει την ισορροπία της πίεσης πάνω και κάτω από τα φτερά: δημιουργεί μεγαλύτερη πίεση από πάνω και μικρότερη από κάτω από τα φτερά. Έτσι εδώ γίνεται το αντίστροφο, ωθεί το αεροπλάνο να κατέβει. Επίσης, για να στρίψει το αεροπλάνο με γύρσιμο, παίρνουν αντίστοιχες κλήσεις τα πίσω μέρη των φτερών, παίζοντας πάντα με την πίεση του αέρα, και πάει λέγοντας. Προσπαθήσαμε να απλοποιήσουμε κατά πολύ και να σας μεταφέρουμε τη βασική λογική βάσει της οποία πετάνε τα αεροπλάνα, για να καταλάβετε.

19 ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΣΤΗΝ 116 Π.Μ- ΑΡΑΞΟ

20

21

22

23

24 ΜΕΤΕΩΡΟΛΟΓΙΑ 1. Ημερήσιοι Άνεμοι Οι ημερήσιοι άνεμοι οφείλονται και αυτοί στο φαινόμενο της μεταφοράς θερμότητας από μία περιοχή σε μια άλλη. 2. Εποχικοί άνεμοι ή Μουσσώνες Οι θαλάσσιες και απόγειες αύρες δε δημιουργούνται μόνο σε μια περιορισμένη περιοχή της ξηράς και της θάλασσας αλλά και σε ολόκληρες ηπείρους και ωκεανούς και κρατούν μια ολόκληρη εποχή. Γι αυτό και οι άνεμοι αύτη καλούνται εποχικοί ή μουσσώνες, από την παλαιά αραβική λέξη mausin που σημαίνει εποχή. Κλασσικό παράδειγμα εποχικού ανέμου είναι ο μουσσώνας (monsoon του ινδικού ωκεανού. 3. Τοπικοί Άνεμοί Γενικά, οι τοπικοί άνεμοι δημιουργούνται από τοπογραφική διαμόρφωση μιας περιοχής σε συνδυασμό με ορισμένες καιρικές

25 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΚΑΙ ΑΕΡΑΣ! Πάει όπου φυσάει ο αέρας Παίρνω τον αέρα μου Πήρες πολύ αέρα Του έχει πάρει τον αέρα θα σου κόψω τον αέρα είμαστε στον αέρα αέρας κοπανιστός λόγια του αέρα είναι αεριτζής Αερολογίες! κ.α

26 ΑΝΕΜΟΣ ΚΑΙ ΒΙΟΛΟΓΙΑ Το αναπνευστικό σύστημα είναι το σύστημα εκείνων των οργάνων που χρησιμεύουν στην πρόσληψη του ατμοσφαιρικού αέρα από το περιβάλλον, την εισαγωγή του στους πνεύμονες, την παραλαβή του οξυγόνου από αυτόν και την απόδοση σε αυτόν του διοξειδίου του άνθρακα. Όλη αυτή η διαδικασία που τροφοδοτεί τον οργανισμό με το απαραίτητο στη ζωή οξυγόνο είναι η αναπνοή

27 ΑΝΕΜΟΣ ΚΑΙ ΒΙΟΛΟΓΙΑ Για πολλά από τα φυτά του πλανήτη μας ο αέρας αποτελεί μια μηχανή της αναπαραγωγής.το σιτάρι, το κριθάρι, το καλαμπόκι, τα ένα σωρό λουλούδια και όχι μόνο για να μεγιστοποιήσουν τις πιθανότητες επικονίασης διασπείρουν τη ΓΥΡΗ τους και ο πιο άμεσος τρόπος είναι να την εναποθέσουν στον αέρα. Και αυτό συμβαίνει σε πάνω από τα εννέα δέκατα της χλωρίδας του πλανήτη Γη. Τα ανεμόφυλλα φυτά παράγουν εκπληκτικές ποσότητες γύρης ένας θύσανος αραβοσίτου παράγει έως και 5 εκατομμύρια κόκκους γύρης και ένα απλό φύσημα του ανέμου είναι ικανό να μεταφέρει την πανάλαφρη ΓΥΡΗ μισό χιλιόμετρο μακριά μέσα σε ένα δευτερόλεπτο, μια ταχύτητα υπερηχητική. Η γύρη ταξιδεύει έτσι δεκάδες χιλιόμετρα σε ψάχνοντας για ταίρι. Για όσα ζουν στο βόρειο ημισφαίριο ο Μαρτιος-Απρίλιος είναι εποχή που η ιεροτελεστία συντελείται με μεγάλους ρυθμούς

28 ΠΝΕΥΣΤΑ ΜΟΥΣΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ Αρμόνιο, Ασκός, Γκάιντα, Το Eπιστόμιο, Εκκλησιαστικό όργανο, Κλαρινέτο, Μπαντονεόν, Όμποε, Σαξόφωνο, Σεγκ, Σύριγγα (μουσικό όργανο), Τούμπα, Τρομπέτα, Τρομπόνι, Φαγκότο

29 ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΑΕΡΑΣ Η Ελλάδα διαθέτει ιδανικό κλίμα για πτήσεις με ανεμοπορία, αιωροπτερισμό και αλεξίπτωτο πλαγιάς, καθώς όσο πιο ξηρό είναι το κλίμα μιας περιοχής ή μιας χώρας, τόσο καταλληλότερο για την ανάπτυξη των παραπάνω αθλημάτων, που βασίζονται στην εκμετάλλευση ανοδικών ρευμάτων της ατμοσφαίρας, που κάνουν το ανεμόπτερο, τον αετό ή το αλεξίπτωτο πλαγιάς να πετούν για αρκετή ώρα. Καλύτερη εποχή θεωρείται το διάστημα από Απρίλιο ως Οκτώβριο. Η ιστιοπλοΐα είναι η τέχνη του αρμενίσματος στο νερό (σε θάλασσα ή σε λίμνη) χρησιμοποιώντας ως αποκλειστική ή κύρια πηγή ενέργειας τον άνεμο Το όνομά της είναι σύνθετο από το ιστίο πλους, δηλαδή πλεύση με το πανί που τα παλιά χρόνια χρησιμοποιούσαν τα σκάφη για να ταξιδεύουν. Τα πανιά δένονταν στα κατάρτια (ιστούς), και με τη βοήθεια του αέρα τα σκάφη που ονομάζονταν ιστιοφόρα αρμένιζαν στις θάλασσες όλου του κόσμου. Και σήμερα ακόμη υπάρχουν πολλά τέτοια σκάφη, που όμως διατηρούν τις μηχανές ως βοηθητικές, σε περίπτωση που επικρατεί άπνοια, δηλαδή δεν φυσάει αέρας. Γνωριμία με το kitesurf Το kitesurf προέρχεται από το συνδυασμό πολλών άλλων αθλημάτων (windsurfing, waterski, wakeboard, paragliding) και από μια άποψη θα μπορούσε να θεωρηθεί η φυσική εξέλιξη του windsurfing, αφού η χρήση ελαφρύτερου εξοπλισμού προσφέρει απεριόριστες δυνατότητες στον αναβάτη. Ο αναβάτης χρησιμοποιεί ένα μικρό σκάφος, το οποίο οδηγεί ενώ κρατά τη μάτσα, που τον συνδέει με μακριά σχοινιά με τον αετό. Το βασικό χαρακτηριστικό, που διακρίνει το kitesurf, είναι η δύναμη της άντωσης, η τρίτη δηλαδή δύναμη, που έχει προστεθεί, με την οποία ο αναβάτης μπορεί να χρησιμοποιήσει την έλξη του αετού προς τα επάνω, για να πραγματοποιήσει πολύ ψηλά άλματα και, κατά συνέπεια, εντυπωσιακότατους ελιγμούς.

30 ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ!