ΝΝ Ελληνική Ανώνυμη Ασφαλιστική Εταιρία Ζωής

Transcript

1 . ΝΝ Ελληνική Ανώνυμη Ασφαλιστική Εταιρία Ζωής Χρηματοοικονομικές Καταστάσεις 2016 Σύμφωνα με τα Διεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Αναφοράς Χρηματοοικονομικές Καταστάσεις 2016 Σύμφωνα με τα Διεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Αναφοράς nnhellas.gr You matter

2 Περιεχόμενα Έκθεση Διοικητικού Συμβουλίου... 4 Έκθεση Ελέγχου Ανεξάρτητου Ορκωτού Ελεγκτή Κατάσταση Συνολικού Εισοδήματος Κατάσταση Χρηματοοικονομικής Θέσης Κατάσταση Μεταβολών Ιδίων Κεφαλαίων Κατάσταση Ταμειακών Ροών (έμμεση μέθοδος) Σημειώσεις επί των Χρηματοοικονομικών Καταστάσεων Γενικές Πληροφορίες Βασικές Λογιστικές Αρχές Πλαίσιο κατάρτισης των Χρηματοοικονομικών Καταστάσεων Περίληψη Σημαντικών Λογιστικών Αρχών Πρότυπα που έχουν εκδοθεί αλλά δεν έχουν εφαρμογή στην παρούσα λογιστική περίοδο και η Εταιρία δεν έχει υιοθετήσει νωρίτερα Σημαντικές Λογιστικές Κρίσεις, Εκτιμήσεις και Παραδοχές της Διοίκησης Καθαρά δεδουλευμένα ασφάλιστρα Έσοδα Επενδύσεων Έσοδα από αμοιβές και προμήθειες Αποζημιώσεις και παροχές σε ασφαλισμένους Μεταβολή υποχρεώσεων ασφαλιστικών και επενδυτικών συμβολαίων Έξοδα πρόσκτησης ασφαλιστικών και επενδυτικών συμβολαίων Έξοδα αμοιβών και προμηθειών Έξοδα προσωπικού Λοιπά λειτουργικά έξοδα Φορολογία Ενσώματα περιουσιακά στοιχεία Υπεραξία και Άυλα περιουσιακά στοιχεία Μεταφερόμενα Έξοδα Πρόσκτησης (ΜΕΠ) Επενδύσεις σε θυγατρικές Χρηματοοικονομικά στοιχεία Διαθέσιμα προς πώληση Χρηματοοικονομικά στοιχεία στην εύλογη αξία μέσω αποτελεσμάτων Επενδύσεις για λογαριασμό ασφαλισμένων που φέρουν τον επενδυτικό κίνδυνο Unit Linked Δάνεια και προκαταβολές Ασφαλιστικές και λοιπές απαιτήσεις Ταμειακά διαθέσιμα και ισοδύναμα Ίδια Κεφάλαια Υποχρεώσεις ασφαλιστικών και επενδυτικών συμβολαίων Χρηματοοικονομικές Καταστάσεις 2016 Σελίδα 2

3 25. Υποχρεώσεις παροχών στο προσωπικό Υποχρεώσεις ασφαλιστικών δραστηριοτήτων Λοιπές υποχρεώσεις και Λοιπά Στοιχεία Παθητικού Διαχείριση κεφαλαίου Διαχείριση Κινδύνων Περιγραφή του συστήματος διαχείρισης κινδύνων της NN Hellas Ασφαλιστικός κίνδυνος Κίνδυνος επιχειρηματικής δραστηριότητας Κίνδυνος αγοράς και πιστωτικός κίνδυνος Κίνδυνος Συγκέντρωσης Λειτουργικός κίνδυνος Κίνδυνος μη συμμόρφωσης Κίνδυνος Ρευστότητας Ενδεχόμενες Υποχρεώσεις και δεσμεύσεις Συναλλαγές με Συνδεδεμένα Μέρη Μεταγενέστερα Γεγονότα Χρηματοοικονομικές Καταστάσεις 2016 Σελίδα 3

4 Έκθεση Διοικητικού Συμβουλίου Το Διοικητικό Συμβούλιο της ΝΝ Ελληνική Ανώνυμη Ασφαλιστική Εταιρία Ζωής παρουσιάζει την έκθεση διαχείρισης και τις ετήσιες χρηματοοικονομικές καταστάσεις για τη χρήση που έληξε την 31η Δεκεμβρίου Η ελληνική Οικονομία και η ασφαλιστική αγορά το 2016 Το 2016 ήταν έτος σταθεροποίησης για την ελληνική οικονομία. Το ισοζύγιο της γενικής κυβέρνησης εμφανίζεται πλεονασματικό κατά 0,7% του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ). Το πρωτογενές πλεόνασμα ανήλθε σε 4,2% του ΑΕΠ το 2016 και πρακτικά, το αποτέλεσμα αυτό καλύπτει σχεδόν το σύνολο της απαιτούμενης προσαρμογής έως το τέλος του τρέχοντος προγράμματος δημοσιονομικής σταθεροποίησης το Το πρόγραμμα σταθεροποίησης κάτω από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Οικονομικής Σταθερότητας έχει ως στόχο την στήριξη των προσπαθειών της Ελληνικής Κυβέρνησης να αντιμετωπίσει τις οικονομικές ανισορροπίες, να αντιμετωπίσει τις κοινωνικές προκλήσεις και να προετοιμάσει το έδαφος για βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη και δημιουργία νέων θέσεων απασχόλησης. Η μέση τιμή του δείκτη τιμών καταναλωτή για το 2016 παρέμεινε σε αρνητικά επίπεδα -0,8% για άλλο ένα έτος, αντανακλώντας την επιβράδυνση του ρυθμού ανάπτυξης και τον περιορισμό των εισοδημάτων προς διάθεση. Ο μέσος ετήσιος δείκτης ανεργίας μειώθηκε στα επίπεδα της τάξεως του 23,5% έναντι 25% το Το ΑΕΠ παρέμεινε αμετάβλητο το Λόγω της βραχυπρόθεσμης χρηματοδότησης και της μείωσης των πολιτικών κινδύνων, το ΑΕΠ αναμένεται να αυξηθεί κατά 1% το Η ανάκαμψη φαίνεται να επιταχύνει τον ρυθμό ανάπτυξης της οικονομίας κατά 1,5% έως 2% το Οι μεσοπρόθεσμες προοπτικές για την ανάπτυξη παραμένουν ευοίωνες, εφόσον όμως συνεχιστεί απρόσκοπτα η εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων. Παράλληλα, σημαντικό ρόλο στην ανάκαμψη διαδραματίζουν και οι θετικές οικονομικές και πολιτικές εξελίξεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Το 2016 η καταγεγραμμένη παραγωγή ασφαλίστρων στην ελληνική αγορά ανήλθε σε 3,78 δισ. Ευρώ αυξημένη κατά 4,6% σε σύγκριση με το Η παραγωγή του κλάδου Ζωής σημείωσε αύξηση κατά 6,1% η οποία οφείλεται κυρίως στις σημαντικές πωλήσεις ασφαλιστικών προϊόντων με εφάπαξ ασφάλιστρο εγγυημένης απόδοσης κυρίως μέσω του τραπεζικού δικτύου διανομής. Η παραγωγή Unit Linked προϊόντων σημείωσε πτώση 17% ανερχόμενη σε 272 εκ. Η παραγωγή του κλάδου των Ομαδικών Ασφαλίσεων ανήλθε συνολικά σε 486 εκ. σημειώνοντας αύξηση κατά 12%, η οποία προέρχεται κυρίως από τα ομαδικά επενδυτικά προγράμματα τα οποία αυξήθηκαν κατά 41%. Αντίθετα οι ομαδικές ασφαλίσεις ζωής και προσαρτημάτων παρουσίασαν μείωση κατά 5,2%. Βάσει των δημοσιευμένων στοιχείων της Ένωσης Ασφαλιστικών Εταιριών Ελλάδος, το 40% των ασφαλίστρων ζωής προέρχεται από τα εξαρτημένα δίκτυα των ασφαλιστικών εταιριών, το 35% από πωλήσεις μέσω τραπεζών, το 15% από το πρακτορειακό και μεσιτικό δίκτυο ενώ οι πωλήσεις από direct δίκτυα καταλαμβάνουν το 10% της αγοράς. Σχολιασμός αποτελεσμάτων και εργασιών για το 2016 Το 2016 ήταν ένα μεταβατικό έτος για την NN Hellas και τα αποτελέσματα της Εταιρίας επηρεάστηκαν δυσμενώς από πολλά μη επαναλαμβανόμενα ζημιογόνα στοιχεία. Μεταξύ αυτών ήταν ένα έξοδο για φόρο εισοδήματος ύψους 9 εκατ. ευρώ, το οποίο οφείλεται κυρίως σε διαγραφή απαιτήσεων από φόρους, σε αντίθεση με την περσινή χρονιά κατά την οποία καταχωρήθηκε ένα έσοδο από αναβαλλόμενη φορολογία ύψους 26 εκατ. ευρώ. Τα πραγματοποιηθέντα κέρδη ύψους 11 εκατ. ευρώ από τη πώληση χρεογράφων το 2015 δεν επαναλήφθηκαν το Η κεφαλαιακή θέση της NN Hellas παραμένει ισχυρή με το δείκτη επιλέξιμων ιδίων κεφαλαίων προς κεφαλαιακή απαίτηση φερεγγυότητας (SCR Ratio) να διαμορφώνεται στο 252%. Η διοίκηση της Εταιρίας στοχεύει στην περαιτέρω ανάπτυξη τα επόμενα χρόνια. Χρηματοοικονομικές Καταστάσεις 2016 Σελίδα 4

5 Τα κύρια οικονομικά μεγέθη για την Εταιρία είναι τα παρακάτω: (ποσά σε εκατ. ευρώ) Καθαρά Δεδουλευμένα Ασφάλιστρα 394,3 320,1 Έσοδα από Επενδύσεις και Λοιπά Έσοδα 28,4 31,7 Έσοδα από αμοιβές και προμήθειες 7 8,1 Αποζημιώσεις και παροχές σε ασφαλισμένους (282) (231,7) Μεταβολή υποχρεώσεων ασφαλιστικών και επενδυτικών συμβολαίων (61,6) (40,4) Λοιπά Έξοδα (103,2) (89,4) Κέρδος/(Ζημία) προ φόρων (17) (1,7) Κέρδος/(Ζημία) μετά από φόρους (25,8) 24,5 Σύνολο Ενεργητικού 1.425, ,7 Ίδια Κεφάλαια 165,9 124,1 Υποχρεώσεις Ασφαλιστικών και Επενδυτικών Συμβολαίων 1.162, ,9 Η Εταιρία πέτυχε αύξηση 23% σε σύγκριση με την περσινή χρονιά στα καθαρά δεδουλευμένα ασφάλιστρα, η οποία προήλθε κυρίως από τη νέα παραγωγή ασφαλιστικών προϊόντων εγγυημένου κεφαλαίου τόσο μέσω του εξαρτημένου δικτύου αντιπροσώπων της NN Hellas όσο και μέσω του τραπεζοασφαλιστικού δικτύου. Τα έσοδα από επενδύσεις και τα λοιπά έσοδα μειώθηκαν κατά 10% κυρίως λόγω των χαμηλότερων πραγματοποιηθέντων κερδών από επενδύσεις και των απομειώσεων στους μετοχικούς τίτλους. Τα έσοδα από αμοιβές και προμήθειες σημείωσαν μείωση 14%, κυρίως λόγω των χαμηλότερων προμηθειών αντασφάλισης ως αποτέλεσμα της αλλαγής των όρων αντασφαλιστικών συμβάσεων. Οι αποζημιώσεις και οι παροχές σε ασφαλισμένους αυξήθηκαν κατά 22% λόγω της αύξησης των εξαγορών ασφαλιστηρίων συμβολαίων ζωής και ασφαλιστηρίων συμβολαίων συνδεδεμένων με επενδύσεις (Unit Linked). Οι αποζημιώσεις και παροχές σε ασφαλισμένους ανέρχονται στο 72% επί των καθαρών δεδουλευμένων ασφαλίστρων (2015: 72%). Η καθαρή μεταβολή υποχρεώσεων ασφαλιστικών και επενδυτικών συμβολαίων αυξήθηκε κατά 52% σε σχέση με την περσινή περίοδο, λόγω της αυξημένης παραγωγής ασφαλιστικών προϊόντων συνδεόμενων με δείκτες και προϊόντων που συνδυάζουν ασφάλιση ζωής και επένδυση. Τα λοιπά έξοδα αυξήθηκαν κατά 15%, λόγω των υψηλότερων εξόδων πρόσκτησης, ως αποτέλεσμα της αυξημένης παραγωγής ασφαλιστηρίων συμβολαίων και λόγω των υψηλότερων λειτουργικών εξόδων τα οποία σχετίζονται με εφάπαξ έξοδα της χρήσης στα πλαίσια του λειτουργικού μετασχηματισμού. Το αποτέλεσμα μετά φόρων επηρεάστηκε από τη μείωση της αναβαλλόμενης φορολογικής απαίτησης κατά 25% το 2016 σε σύγκριση με την περσινή χρονιά. Το 2016 σημειώθηκε μία αύξηση του συνόλου ενεργητικού και των ασφαλιστικών αποθεμάτων κυρίως λόγω των υψηλότερων πωλήσεων ασφαλιστικών προϊόντων συνδεόμενων με δείκτες και λόγω της αύξησης των ασφαλιστικών απαιτήσεων ως αποτέλεσμα της προκαθορισμένης προμήθειας που προέρχεται από τη νέα αντασφαλιστική σύμβαση μέσω της οποίας εκχωρούνται κίνδυνοι συμβολαίων ασφάλισης ασθενείας. Τα Ίδια Κεφάλαια αυξήθηκαν κατά 33% κυρίως μέσω της αύξησης του μετοχικού κεφαλαίου ύψους 60 εκατομμυρίων ευρώ με την έκδοση νέων μετοχών στην οποία προχώρησε ο Όμιλος ΝΝ κατά τη διάρκεια του 2016, στο πλαίσιο της περαιτέρω ενίσχυσης της Κεφαλαιακής Θέσης της NN Hellas και λόγω της μεταβολής στην εύλογη αξία του αποθεματικού χρηματοοικονομικών στοιχείων διαθέσιμων προς πώληση. Κατά την 31/12/2016 δεν υφίστανται βάρη στα ακίνητα της Εταιρίας. Χρηματοοικονομικές Καταστάσεις 2016 Σελίδα 5

6 Βασικά αποτελέσματα ασφαλιστικής δραστηριότητας 2016 Ασφάλιση με συμμετοχή στα κέρδη Ασφαλιστικά προϊόντα συνδεόμενα με δείκτες και προϊόντα που συνδυάζουν ασφάλιση ζωής και επένδυση Άλλα προϊόντα ασφάλισης ζωής (ποσά σε χιλιάδες ) Ασφάλιση ασθενείας Σύνολο Μεικτά δεδουλευμένα ασφάλιστρα Μεικτές ασφαλιστικές Αποζημιώσεις (Αύξηση)/Μείωση λοιπών τεχνικών προβλέψεων (90.266) 13 (61.559) Τα μεικτά δεδουλευμένα ασφάλιστρα ανήλθαν σε 400 εκατ. ευρώ. Τα ασφαλιστικά προϊόντα συνδεόμενα με δείκτες και τα προϊόντα που συνδυάζουν ασφάλιση ζωής και επένδυση αντιπροσωπεύουν το 44% του συνολικού ποσού, ενώ τα προϊόντα ασφάλισης ασθενείας και παραδοσιακά προϊόντα αποτελούν το 27% και 23% αντίστοιχα. Τα συνολικά έσοδα από ασφάλιστρα περιλαμβάνουν εισπράξεις εφάπαξ ασφαλίστρων συνδεδεμένων με επενδύσεις ύψους 113 εκατ. ευρώ. Οι νέες πωλήσεις το 2016 αυξήθηκαν σε σύγκριση με το 2015 κυρίως λόγω της αυξημένης παραγωγής των προϊόντων που συνδέονται με δείκτες και των προϊόντων που συνδυάζουν ασφάλιση ζωής και επένδυση (Smart Plan & Genius). Η αύξηση αποδίδεται στην αύξηση της παραγωγής μέσω του ασφαλιστικού και του τραπεζοασφαλιστικού δικτύου. Οι πληρωθείσες αποζημιώσεις το 2016 ανήλθαν σε 285 εκατ. ευρώ. Οι καταβληθείσες παροχές σε ασφαλισμένους με Ασφάλιση Ασθενείας ήταν 83 εκατομμύρια ευρώ. Οι εξαγορές των παραδοσιακών προϊόντων και των προϊόντων που συνδυάζουν ασφάλιση ζωής και επένδυση ήταν 79 εκατ. ευρώ και 58 εκατ. ευρώ αντίστοιχα. Οι λήξεις των παραδοσιακών προϊόντων και των προϊόντων που συνδυάζουν ασφάλιση ζωής και επένδυση ήταν 30 εκατ. ευρώ και 16 εκατ. ευρώ αντίστοιχα, ενώ το σύνολο των αποζημιώσεων θανάτου για το έτος ανήλθε σε 5 εκατ. ευρώ. Αποτελέσματα Επενδύσεων Τα αποτελέσματα επενδύσεων της NN Hellas κατά τη διάρκεια του 2016 παρουσιάζονται στον παρακάτω πίνακα. Όλα τα κέρδη ή οι ζημιές που αναφέρονται σε αυτόν τον πίνακα έχουν αναγνωριστεί στην Κατάσταση Συνολικού Εισοδήματος. (ποσά σε χιλιάδες ) Έσοδα τόκων από χρεόγραφα διαθέσιμα προς πώληση Έσοδα τόκων από δάνεια: ενυπόθηκα δάνεια δάνεια σε ασφαλισμένους λοιπά δάνεια Έσοδα από μερίσματα Έσοδα από Επενδύσεις Πραγματοποιηθέντα κέρδη/(ζημίες) από τη πώληση διαθέσιμων προς πώληση χρεωστικών τίτλων Πραγματοποιηθέντα κέρδη/(ζημίες) από τη πώληση διαθέσιμων προς πώληση αμοιβαίων κεφαλαίων (42) - Απομειώσεις μετοχικών τίτλων διαθέσιμων προς πώληση (5.533) - Πραγματοποιηθέντα κέρδη/(ζημίες) από επενδυτικούς τίτλους (807) Κέρδη/(ζημίες) αποτίμησης επενδύσεων Unit Linked (2.482) Κέρδη/(ζημίες) αποτίμησης επενδύσεων Unit Linked (2.482) Λοιπά έσοδα Έσοδα από Επενδύσεις και Λοιπά Έσοδα (ποσά σε χιλιάδες ) Χρηματοοικονομικές Καταστάσεις 2016 Σελίδα 6

7 Μεταβολές στην εύλογη αξία των διαθέσιμων προς πώληση χρεογράφων που αναγνωρίζονται απευθείας στα ίδια κεφάλαια Μεταβολές στην εύλογη αξία των διαθέσιμων προς πώληση μετοχικών τίτλων που αναγνωρίζονται απευθείας στα ίδια κεφάλαια Μεταβολές στην εύλογη αξία των διαθέσιμων προς πώληση αμοιβαίων κεφαλαίων που αναγνωρίζονται απευθείας στα ίδια κεφάλαια Μεταβολή στην εύλογη αξία χρηματοοικονομικών στοιχείων Διαθεσίμων προς Πώληση που αναγνωρίζονται απευθείας στα ίδια κεφάλαια (3.361) (733) (60) (8) (4.102) Αποτελέσματα άλλων δραστηριοτήτων Η NN Hellas έχει έσοδα από αμοιβές και προμήθειες ποσού 7 εκατομμυρίων ευρώ, τα οποία αφορούν κατά κύριο λόγο προμήθειες επί εργασιών Αμοιβαίων Κεφαλαίων (εξαιρ. Unit Linked), προμήθειες Αμοιβαίων Κεφαλαίων προϊόντων Unit Linked συνολικού ύψους 2,8 εκατ. ευρώ και αμοιβές διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων ύψους 3,9 εκατ. ευρώ. Όσον αφορά τα λειτουργικά έξοδα της Εταιρίας, γίνεται αναφορά στον κάτωθι πίνακα: (ποσά σε χιλιάδες ) Έξοδα Προσωπικού Λοιπά Λειτουργικά Έξοδα Σύνολο Λειτουργικών Εξόδων Τα λοιπά λειτουργικά έξοδα περιλαμβάνουν κυρίως αμοιβές συμβούλων, δαπάνες κτηριακών εγκαταστάσεων και αποσβέσεις, έξοδα προβολής και διαφήμισης και έξοδα ταξιδιών. Η NN Hellas στις 31/12/2016 διαθέτει 18 υποκαταστήματα και δίκτυο πωλήσεων με ασφαλιστικούς συμβούλους. Διαχείριση Ασφαλιστικών, Χρηματοοικονομικών και Μη Χρηματοοικονομικών Κινδύνων Πλαίσιο Διαχείρισης Κινδύνων Η προσέγγιση της NN Hellas για τη διαχείριση του κινδύνου βασίζεται στα ακόλουθα στοιχεία: Δομή διαχείρισης του κινδύνου και συστήματα διακυβέρνησης Η δομή διαχείρισης του κινδύνου και τα συστήματα διακυβέρνησης της ΝΝ Hellas ακολουθούν το μοντέλο των «τριών γραμμών άμυνας», το οποίο περιγράφει τις αρμοδιότητες λήψης αποφάσεων, την εκτέλεση και την εποπτεία για την εφαρμογή της διαχείρισης του κινδύνου της NN Hellas. Σύστημα διαχείρισης κινδύνου Το σύστημα διαχείρισης κινδύνου της NN Hellas λαμβάνει υπ όψιν όλες τις αρχές διαχείρισης κινδύνου, συμπεριλαμβανομένης της ένταξής της στον κύκλο στρατηγικού σχεδιασμού της NN Hellas, των πληροφοριών που έχει διαθέσιμες η Διοίκηση καθώς και της αξιολόγησης όλων των περιοχών κινδύνου. Αυτό περιλαμβάνει ένα ολοκληρωμένο πακέτο πολιτικών διαχείρισης κινδύνου, πρότυπα και διαδικασίες τα οποία ενημερώνονται τακτικά για την ευθυγράμμιση με τις κορυφαίες πρακτικές της αγοράς, τους ισχύοντες νόμους και κανονισμούς και τις αλλαγές στη δραστηριότητα και το προφίλ κινδύνου της ΝΝ Hellas. Οι πολιτικές διαχείρισης κινδύνου, τα πρότυπα και οι διαδικασίες ισχύουν σε όλο τον Όμιλο ΝΝ και χρησιμοποιούνται για τη δημιουργία, τον καθορισμό και την αξιολόγηση των επιπέδων ανοχής κινδύνου της NN Hellas και των διαδικασιών ελέγχου των κινδύνων καθώς και για να διασφαλιστεί ότι τα επίπεδα και οι πολιτικές ανοχής κοινοποιούνται σε όλη την οργανωτική δομή. Οι κυριότεροι κίνδυνοι που αντιμετωπίζει η Εταιρία στα πλαίσια της λειτουργίας της είναι οι κατωτέρω: Χρηματοοικονομικές Καταστάσεις 2016 Σελίδα 7

8 Ασφαλιστικός κίνδυνος Κίνδυνος αγοράς Πιστωτικός κίνδυνος Κίνδυνος ρευστότητας Κίνδυνος Συγκέντρωσης Επιχειρησιακός κίνδυνος Λειτουργικός κίνδυνος Το Διοικητικό Συμβούλιο είναι υπεύθυνο για τον καθορισμό, την εγκατάσταση και την παρακολούθηση της οργάνωσης διαχείρισης του κινδύνου προκειμένου να εξασφαλιστεί ότι τα συστήματα ελέγχου του είναι αποτελεσματικά. Το Διοικητικό Συμβούλιο της Εταιρίας ή οι υποεπιτροπές της εγκρίνει/εγκρίνουν όλες τις πολιτικές διαχείρισης κινδύνων καθώς και τα ποσοτικά και ποιοτικά στοιχεία της διάθεσης ανάληψης κινδύνου της NN Hellas. Το πλαίσιο διαχείρισης κινδύνων συμπληρώνουν η Λειτουργία Διαχείρισης Κινδύνων, η Αναλογιστική Λειτουργία, η Λειτουργία Κανονιστικής Συμμόρφωσης και η Λειτουργία Εσωτερικού Ελέγχου. Λεπτομερής αναφορά επί της διαχείρισης των ασφαλιστικών, χρηματοοικονομικών και μη χρηματοοικονομικών κινδύνων πραγματοποιείται στη σημείωση 29 επί των Οικονομικών Καταστάσεων. Αξιολόγηση ιδίων κινδύνων και φερεγγυότητας (ORSA) Η επιχειρηματική στρατηγική και οι εταιρικοί στόχοι, οι βασικές δηλώσεις διάθεσης ανάληψης κινδύνου, η διαχείριση κινδύνου και κεφαλαίων είναι ευθυγραμμισμένα με την ORSA σε συγχρονισμό με το ετήσιο μεσοπρόθεσμο επιχειρηματικό σχέδιο. Η έκθεση ORSA υποστηρίζει την Εκτελεστική Επιτροπή για την εκτίμηση του προφίλ του συνολικού κινδύνου και κεφαλαίων της επιχείρησης. Η ORSA ορίζεται ως το σύνολο των διεργασιών και των διαδικασιών για τον εντοπισμό, την αξιολόγηση, την παρακολούθηση, τη διαχείριση και την αναφορά των βραχυπρόθεσμων και μακροπρόθεσμων κινδύνων της NN Hellas που αντιμετωπίζει ή δύναται να αντιμετωπίσει καθώς και να καθορίσει τα ίδια κεφάλαια που είναι απαραίτητα για να διασφαλιστεί η ικανοποίηση των συνολικών αναγκών φερεγγυότητας. Ειδικότερα, η ORSA: είναι ένα ειδικό μέσο στο πλαίσιο του συστήματος διαχείρισης κινδύνων της NN: αποτελεί μια υψηλού επιπέδου προνοητική ανάλυση για την κεφαλαιακή επάρκεια με βάση το τρέχον και το αναδυόμενο προφίλ κινδύνου μιας οντότητας, δεδομένων της στρατηγικής και της διάθεσης ανάληψης κινδύνων δεν εξυπηρετεί στον υπολογισμό των κεφαλαιακών απαιτήσεων, αν και ενίσχυση των απαιτούμενων κεφαλαίων θα μπορούσαν να εξεταστούν λαμβάνοντας υπ όψιν τα αποτέλεσμα της ORSA αποτελεί αναπόσπαστο μέρος του επιχειρηματικού σχεδιασμού. Ως εκ τούτου, η ORSA συνδέεται με τη διαδικασία της στρατηγικής διαχείρισης και του σχετικού πλαισίου λήψης αποφάσεων. Σύστημα διακυβέρνησης Το σύστημα διακυβέρνησης αναφέρεται στις δομές και τις διαδικασίες που ισχύουν εντός της Εταιρίας και καθορίζει τον τρόπο με τον οποίο λαμβάνονται οι αποφάσεις τόσο για τα θέματα συνήθους λειτουργίας όσο και για τις στρατηγικές αποφάσεις. Μια γενική δομή της διακυβέρνησης της NN Hellas παρουσιάζεται στο κάτωθι διάγραμμα, όπου φαίνεται η δομή των Επιτροπών που εφαρμόζεται στην Εταιρία. Χρηματοοικονομικές Καταστάσεις 2016 Σελίδα 8

9 Διοικητικό Συμβούλιο Το Διοικητικό Συμβούλιο («Δ.Σ.») είναι το ανώτατο διοικητικό όργανο λήψης αποφάσεων της Εταιρίας για νομικούς και κανονιστικούς σκοπούς. Τα μέλη του διακρίνονται σε εκτελεστικά, μη εκτελεστικά και ανεξάρτητα μέλη. Ο πρωταρχικός σκοπός του Δ.Σ. είναι να διασφαλιστεί ότι οι επιχειρηματικές δραστηριότητες της Εταιρίας είναι αποτελεσματικά δομημένες, οργανωμένες, στελεχωμένες, συντονισμένες και ελεγμένες προκειμένου να συμμορφώνονται με την εγχώρια νομοθεσία, τους κανονισμούς, τις κατευθυντήριες γραμμές εποπτείας καθώς και τις βέλτιστες πρακτικές για την ασφάλεια και την ευρωστία των χρηματοοικονομικών λειτουργιών και ικανοτήτων της Εταιρίας. Εκτελεστική Επιτροπή («Ε.Ε.») Η διοίκηση και ο συντονισμός των καθημερινών δραστηριοτήτων της Εταιρίας έχουν ανατεθεί στην Εκτελεστική Επιτροπή της Εταιρίας, τα μέλη της οποίας διορίζονται από τον Διευθύνοντα Σύμβουλο. Η Ε.Ε. είναι το όργανο επιχειρησιακής διαχείρισης, επιβλέποντας όλους τους τομείς της Εταιρίας. Είναι υπεύθυνη για όλα τα θέματα της Εταιρίας που δεν εμπίπτουν στο πεδίο ευθύνης των άλλων οργάνων. Κύριες αρμοδιότητες της Ε.Ε. είναι να εξασφαλιστεί ότι (α) η Εταιρία λειτουργεί πλήρως σύμφωνα με το ισχύον ελληνικό και ευρωπαϊκό νομικό πλαίσιο, τις κανονιστικές απαιτήσεις περί καταχώρισης και υποβολής εκθέσεων, τις επιχειρηματικές αρχές της NN, τον κώδικα δεοντολογίας, τις στρατηγικές, τους στόχους, τους σκοπούς και τις εταιρικές πολιτικές, (β) οι επιχειρηματικές πολιτικές των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων της Εταιρίας συντονίζονται, όπου αυτό είναι απαραίτητο και δεν συγκρούονται, (γ) τα σημαντικά έργα της Εταιρίας είναι σε προτεραιότητα ορθώς, (δ) τα τμήματα έχουν αποτελεσματική οργάνωση και διαχείριση, ούτως ώστε να επιτελούν τις δραστηριότητες της Εταιρίας και ότι (ε) η Εταιρία συμμορφώνεται με τις απαιτήσεις της Οδηγίας Φερεγγυότητα II. Επιπροσθέτως και σε συνδυασμό με τα ανωτέρω, η Ε.Ε. είναι υπεύθυνη για την ανάπτυξη μιας στρατηγικής πωλήσεων και μάρκετινγκ για τη δραστηριότητα περί ασφάλισης ζωής, σύμφωνα με τη συνολική αποστολή, το όραμα και τους μακροπρόθεσμους στόχους του οργανισμού. Η Ε.Ε. αποφασίζει για τους στόχους των πωλήσεων, τα νέα προϊόντα που θα αναπτυχθούν, τα πρότυπα εξυπηρέτησης πελατών και άλλους Κύριους Δείκτες Επιδόσεων (KPI) για το Ενδιάμεσο Επιχειρηματικό Σχέδιο (MTP). Χρηματοοικονομικές Καταστάσεις 2016 Σελίδα 9

10 Επιπλέον, η Ε.Ε. αναλαμβάνει τον ρόλο, τις αρχές και τις ευθύνες της Επιτροπής Διαχείρισης Κινδύνων και Χρηματοοικονομικών στην οποία εξετάζονται θέματα διαχείρισης κινδύνων και κεφαλαίων. Επιτροπή Διαχείρισης Κινδύνων («Ε.Κ.») Η Επιτροπή Διαχείρισης Κινδύνων της NN Hellas είναι το όργανο λήψης αποφάσεων σχετικά με τη διαχείριση των κινδύνων υπό το πλαίσιο διάθεσης για ανάληψη κινδύνου και το πλαίσιο που προβλέπεται από τον Όμιλο NN. Είναι υπεύθυνη για τη διασφάλιση διαφανούς και αποτελεσματικής διαχείρισης των κινδύνων με σαφή και τεκμηριωμένη λήψη αποφάσεων πληρώντας τόσο τους εσωτερικούς όσο και εξωτερικούς κανόνες. Η Ε.Κ. είναι το φόρουμ συζητήσεων και ελέγχου του συνόλου των κινδύνων που αντιμετωπίζει η NN Hellas για την αντιμετώπιση των κινδύνων με ολοκληρωμένο τρόπο και περιλαμβάνει μεταξύ άλλων χρηματοοικονομικούς κινδύνους, κινδύνους προϊόντων και μη χρηματοοικονομικούς κινδύνους. Για κάθε κατηγορία κινδύνου, έχει συσταθεί μια ξεχωριστή υποεπιτροπή που υπάγεται οργανωτικά στην Ε.Κ. Συνεπώς, η Ε.Κ. έχει τις κάτωθι υποεπιτροπές: Επιτροπή Διαχείρισης Κινδύνου Προϊόντων της NN Hellas Επιτροπή Διαχείρισης Ενεργητικού και Παθητικού της NN Hellas (ALCO) Επιτροπή μη Χρηματοοικονομικών Κινδύνων της NN Hellas Επιτροπή Μοντέλων της ΝΝ Hellas Επιτροπή Διαχείρισης Κρίσης της ΝΝ Hellas Επιτροπή Ελέγχου Η Επιτροπή Ελέγχου είναι ανεξάρτητο όργανο της Εταιρίας που ιδρύθηκε με απόφαση της Γενικής Συνέλευσης των Μετόχων της Εταιρίας. Η Επιτροπή Ελέγχου αξιολογεί, με ανεξάρτητο τρόπο, την αποτελεσματικότητα της λειτουργίας του Εσωτερικού Ελέγχου και του Συστήματος Διαχείρισης Κινδύνων καθώς και την ποιότητα των αντίστοιχων διαδικασιών και των μέτρων ελέγχου. Όλα τα μέλη της Επιτροπής Ελέγχου είναι μη εκτελεστικά μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου της Εταιρίας. Επιτροπή Διαχείρισης Ενεργητικού και Παθητικού («ALCO») Η Επιτροπή Διαχείρισης Ενεργητικού και Παθητικού της ΝΝ Hellas είναι μια υποεπιτροπή της Ε.Κ. Οι κύριες αρμοδιότητες της ALCO είναι να συμβουλεύει την Ε.Κ. και να (προ)εγκρίνει τα θέματα χρηματοοικονομικού κινδύνου όπως έχει εξουσιοδοτηθεί από την Επιτροπή Διαχείρισης Κινδύνων και Χρηματοοικονομικών. Επιτροπή Κινδύνου Προϊόντων («Ε.Κ.Π.») Η Επιτροπή Κινδύνου Προϊόντων της ΝΝ Hellas είναι μια υποεπιτροπή της Επιτροπής Διαχείρισης Κινδύνων και Χρηματοοικονομικών. Οι κύριες αρμοδιότητες της Ε.Κ.Π. είναι να συζητά και να λαμβάνει αποφάσεις σχετικά με θέματα που σχετίζονται με τον κίνδυνο των προϊόντων καθώς και να προετοιμάζει και να (προ)εγκρίνει ορισμένα θέματα περί κινδύνου προϊόντων κατ εξουσιοδότηση της Επιτροπής Διαχείρισης Κινδύνων και Χρηματοοικονομικών αλλά και να συμβουλεύει την Ε.Κ. για θέματα που σχετίζονται με τον κίνδυνο των προϊόντων. Η ευθύνη της Ε.Κ.Π. περιλαμβάνει όλες τις δραστηριότητες που σχετίζονται με τον κίνδυνο των προϊόντων που φέρει η NN Hellas. Επιτροπή μη Χρηματοοικονομικού Κινδύνου («Ε.Μ.Χ.Κ.») Το κύριο πεδίο δραστηριότητας της Ε.Μ.Χ.Κ. είναι η παρακολούθηση του μη χρηματοοικονομικού κινδύνου, ο καθορισμός προτεραιοτήτων και η υποβολή αναφορών σχετικά με τον μη χρηματοοικονομικό κίνδυνο. Η κύρια ευθύνη της Ε.Μ.Χ.Κ. είναι να προσδιορίζει, να μετρά και να παρακολουθεί τους επιχειρησιακούς κινδύνους, τους κινδύνους συμμόρφωσης και τους νομικούς κινδύνους της επιχειρηματικής δραστηριότητας, της περιοχής ή της Χρηματοοικονομικές Καταστάσεις 2016 Σελίδα 10

11 επιχειρηματικής μονάδας με κατάλληλη ποιότητα και λεπτομέρεια και να διασφαλίζει ότι τα κατάλληλα μέτρα λαμβάνονται από τους αρμόδιους διευθυντές των τμημάτων της Εταιρίας. Αυτό περιλαμβάνει εποπτεία του πλαισίου εσωτερικού ελέγχου και της εφαρμογής του εντός των δραστηριοτήτων της Εταιρίας. Η Ε.Μ.Χ.Κ. είναι υπεύθυνη για όλες τις δραστηριότητες διαχείρισης των κινδύνων που σχετίζονται με τους ακόλουθους τομείς κινδύνου: Λειτουργικός κίνδυνος Κίνδυνος συμμόρφωσης Νομικός κίνδυνος Κίνδυνος Ανθρώπινου Δυναμικού Κίνδυνος φήμης Επιτροπή Μοντέλου («Ε.Μ.») Η Επιτροπή Μοντέλου της ΝΝ Hellas είναι μια υποεπιτροπή της Επιτροπής Διαχείρισης Κινδύνων και Χρηματοοικονομικών. Η κύρια ευθύνη της Ε.Μ. είναι η έγκριση των μοντέλων της Βέλτιστης Εκτίμησης των Υποχρεώσεων (BEL) (συμπεριλαμβανομένων της προβολής Ταμειακών Ροών και των μοντέλων Κινδύνου/Κεφαλαίου). Η Ε.Μ. λειτουργεί στο πλαίσιο εξουσιοδότησης από την Ε.Μ. του Ομίλου. Το κύριο πεδίο εφαρμογής της Ε.Μ. είναι οι αξιολογήσεις των μοντέλων Κινδύνου/Κεφαλαίου και των Υποθέσεων που σχετίζονται ειδικά με τις Τεχνικές Προβλέψεις, τα Ίδια Κεφάλαια ή τα εποπτικά κεφάλαια (διαθέσιμα και απαιτούμενα) που αφορούν στο ασφαλιστικό χαρτοφυλάκιο της NN Hellas. Η Ε.Μ. διευθύνεται από τον CRO της ΝΝ Hellas, ενώ σε περίπτωση μη διαθεσιμότητάς του, ο πρόεδρος μπορεί, κατά την κρίση του, να διορίσει άλλο μέλος της Ε.Μ. προκειμένου να προεδρεύσει της συνεδρίασης. Επιτροπή Διαχείρισης Κρίσης («Ε.Δ.Κ.») Η Επιτροπή Διαχείρισης Κρίσης της ΝΝ Hellas είναι μια υποεπιτροπή της Επιτροπής Διαχείρισης Κινδύνων και Χρηματοοικονομικών. Το κύριο πεδίο εφαρμογής και η ευθύνη της Ε.Δ.Κ. είναι ο χειρισμός χρηματοοικονομικών και μη χρηματοοικονομικών καταστάσεων κρίσης, όπως ορίζεται από την Ε.Κ. ή την Διοίκηση του Ομίλου NN. Η Ε.Δ.Κ. λειτουργεί στο πλαίσιο εξουσιοδοτημένης της Ε.Δ.Κ. του Ομίλου ΝΝ και συνεδριάζει ad-hoc. Διαχείριση Κεφαλαίου Η Φερεγγυότητα ΙΙ, το νέο ενιαίο πλαίσιο λειτουργίας και εποπτείας των ασφαλιστικών και αντασφαλιστικών επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στην Ευρωπαϊκή Ένωση και τον Ενιαίο Οικονομικό Χώρο, ενσωματώθηκε στην ελληνική έννομη τάξη με τον Ν.4364 (ΦΕΚ Α 13/ ) και τέθηκε σε εφαρμογή την 1η Ιανουαρίου Η NN Hellas έχει αναπτύξει και εφαρμόσει μια δομή διαχείρισης του κινδύνου που έχει σχεδιαστεί για τον εντοπισμό, την αξιολόγηση, τον έλεγχο και την παρακολούθηση των κινδύνων που συνδέονται με τις δραστηριότητές της. Δουλεύοντας εντός αυτής της δομής, η NN Hellas έχει ως στόχο να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις της προς τους ασφαλισμένους και σε λοιπούς πελάτες και πιστωτές, να διαχειρίζεται το κεφάλαιό της αποτελεσματικά και να συμμορφώνεται με τους ισχύοντες νόμους και κανονισμούς. Η NNHellas εξασφαλίζει την κεφαλαιακή της επάρκεια, δηλαδή τα Επιλέξιμα Ίδια Κεφάλαια για την κάλυψη των κεφαλαιακών απαιτήσεων, μέσα από τη διαδικασία του κεφαλαιακού προγραμματισμού που ξεκινά με την ετήσια διαδικασία κατάρτισης του προϋπολογισμού. Η διάθεση ανάληψης κινδύνου από την NNHellas εναρμονίζεται με τη στρατηγική διαχείρισης κινδύνου του Ομίλου της NN. Άλλοι σημαντικοί παράγοντες που λαμβάνονται υπ όψιν στον κεφαλαιακό προγραμματισμό είναι η αποτελεσματική αξιοποίηση και η δημιουργία πλεονάσματος κεφαλαίου. Χρηματοοικονομικές Καταστάσεις 2016 Σελίδα 11

12 Η NN Hellas υπολογίζει τις Κεφαλαιακές Απαιτήσεις Φερεγγυότητας (SCR) και τις Ελάχιστες Κεφαλαιακές Απαιτήσεις (MCR) σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν.4364/2016 και με βάση τον τυποποιημένο μαθηματικό τύπο. Η NN Hellas εφαρμόζει μεταβατικά μέτρα για τα επιτόκια άνευ κινδύνου στη μέτρηση των τεχνικών προβλέψεων κατόπιν εγκρίσεως της Εποπτικής Αρχής. Η κεφαλαιακή θέση της ΝΝ Hellas βάσει της Φερεγγυότητας ΙΙ συνοψίζεται στον παρακάτω πίνακα: 2016 Επιλέξιμα Ίδια Κεφάλαια για την κάλυψη των Κεφαλαιακών Απαιτήσεων Φερεγγυότητας (SCR) Κεφαλαιακές απαιτήσεις φερεγγυότητας (SCR) Δείκτης επιλέξιμων ιδίων κεφαλαίων προς κεφαλαιακή απαίτηση φερεγγυότητας 252% Επιλέξιμα Ίδια Κεφάλαια για την κάλυψη των Ελάχιστων Κεφαλαιακών Απαιτήσεων (ΜCR) Ελάχιστες Κεφαλαιακές απαιτήσεις (ΜCR) Δείκτης επιλέξιμων ιδίων κεφαλαίων προς ελάχιστη κεφαλαιακή απαίτηση 695% Περιβαλλοντικά, κοινωνικά και εργασιακά θέματα Οι 3 σημαντικότερες αξίες της Εταιρίας είναι οι εξής: Νοιαζόμαστε, Είμαστε Ξεκάθαροι, Δεσμευόμαστε. Οι αξίες αυτές περιλαμβάνονται στο DNA του οργανισμού και αντικατοπτρίζουν την κουλτούρα της Εταιρίας. Η Εταιρία διατηρεί άμεση επαφή με την αγορά, έχει αγαστές σχέσεις με τις υπόλοιπες εταιρίες του κλάδου, στα πλαίσια που επιτρέπει ο ανταγωνισμός, ενώ αποτελεί δραστήριο μέλος της Ένωσης Ασφαλιστικών Εταιριών. Επίσης, η δραστηριοποίησή της Εταιρίας είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την ίδια την κοινωνία, από τη στιγμή που ο βασικός προσανατολισμός των προγραμμάτων της είναι η βελτίωση της ποιότητας ζωής και η διασφάλιση του οικονομικού μέλλοντος των ανθρώπων. Για το λόγο αυτό στηρίζονται εκδηλώσεις που πραγματοποιούνται από ελληνικούς και διεθνείς οργανισμούς και έχουν ως στόχο την ενημέρωση του ευρύτερου κοινού. Αναλυτικότερα: Κοινωνικά θέματα Η NN Hellas έχει δημιουργήσει το πρόγραμμα Εταιρικής Υπευθυνότητας «Ζήσε Υπεύθυνα». Για την Εταιρία, η υπεύθυνη συμπεριφορά αφορά όλους: τους εργαζόμενους, τους ασφαλιστικούς συμβούλους, τους πελάτες και τους συνεργάτες. Το πρόγραμμα βασίζεται σε διάφορους πυλώνες και ένας από τους κύριους αφορά στην Κοινωνία & Παιδί. Σε αυτά τα πλαίσια πραγματοποιούνται πολλές φιλανθρωπικές δράσεις, ενίσχυση κοινωφελών ιδρυμάτων, δωρεές σε σχολεία και ιδρύματα, εθελοντισμός, προώθηση της φιλοσοφίας για καλή/υγιή ζωή- Live Well - στους εργαζόμενους και την κοινωνία με δράσεις σε σχέση με τον αθλητισμό κ.α. Περιβάλλον Λόγω της φύσης των εργασιών η Εταιρία δεν αντιμετωπίζει περιβαλλοντικά θέματα, καθότι σαν Εταιρία παροχής υπηρεσιών δεν καταναλώνονται μεγάλες ποσότητες φυσικών πόρων όπως από εταιρίες άλλων κλάδων. Στα πλαίσια όμως της εξαιρετικά ευρείας και έντονης δραστηριότητας σε επίπεδο κοινωνίας και Εταιρικής Υπευθυνότητας, η οικολογική ευαισθητοποίηση και η δραστηριοποίηση για την προστασία του περιβάλλοντος προωθούνται. Η υπεύθυνη συμπεριφορά αφορά όλους: τους εργαζόμενους, τους ασφαλιστικούς συμβούλους, τους πελάτες και τους συνεργάτες. Αναλαμβάνονται δράσεις με κεντρικό στόχο τη μείωση του αποτυπώματος που έχει η λειτουργία της Εταιρίας στο περιβάλλον, με αφετηρία τις καθημερινές πρακτικές που εφαρμόζονται στο χώρο εργασίας, στη βάση του τρίπτυχου «επαναχρησιμοποίηση, ανακύκλωση, εξοικονόμηση ενέργειας». Χρηματοοικονομικές Καταστάσεις 2016 Σελίδα 12

13 Εργασιακά θέματα Η NN Hellas υιοθετεί μία ισχυρή εταιρική κουλτούρα, που καλωσορίζει και σέβεται τους πάντες. Συγκεκριμένα, εκτιμούνται και αναδεικνύονται οι ικανότητες, η τεχνογνωσία και η εξειδίκευση των εργαζομένων της εταιρίας οι οποίες αποτελούν τα βασικά στοιχεία της επιτυχίας. Σε όλα τα τμήματα εντοπίζονται και αναπτύσσονται οι ικανότητες, μέσα από σωστά συστήματα και διαδικασίες διαχείρισης της απόδοσης των εργαζομένων. Πραγματοποιείται αξιοκρατική, διαφανής και αντικειμενική αξιολόγηση της απόδοσης, των προαγωγών, καθώς και των αμοιβών και παροχών του ανθρώπινου δυναμικού. Ενισχύονται οι δεξιότητες και οι δυνατότητες εξέλιξης των εργαζόμενών, μέσω προγραμμάτων ανάπτυξης που είναι συνδεδεμένα με τη στρατηγική της Εταιρίας και τους προσωπικούς τους στόχους. Επίσης ο Όμιλος ΝΝ δεσμεύεται στην παροχή ίσων ευκαιριών εργασίας και στη συμμόρφωση με την ισχύουσα νομοθεσία σχετική με τις ευκαιρίες στον εργασιακό χώρο. Η Εταιρία, απορρίπτει κάθε μορφή κοινωνικού αποκλεισμού και δεσμεύεται στην παροχή ίσων ευκαιριών εργασίας, εκπαίδευσης, ανάπτυξης και προαγωγών σε όλους, ανεξαρτήτως δημογραφικών, κοινωνικών και άλλων χαρακτηριστικών και πτυχών, διαφορετικότητας ή μειονεκτικότητας, και βασισμένη αποκλειστικά στην αντικειμενική αξιολόγηση των ικανοτήτων και άλλων σχετικών με την εργασιακή απόδοση κριτηρίων. Στα πλαίσια του σεβασμού των δικαιωμάτων των εργαζόμενων και της συνδικαλιστικής ελευθερίας, οι εκπρόσωποι του Συμβουλίου Εργαζομένων ή του Σωματείου Εργαζομένων μπορούν να απευθύνουν τα αιτήματα/ ερωτήματά τους στην Πρόεδρο ΔΣ & Διευθύνουσα Σύμβουλο ή στο Γενικό Διευθυντή Ανθρώπινου Δυναμικού. Επίσης, οι εργαζόμενοι συμμετέχουν στην ετήσια Έρευνα Δέσμευσης Εργαζομένων, εκφράζοντας την άποψή τους πάνω σε κρίσιμα θέματα σχετικά με το εργασιακό περιβάλλον, τη στρατηγική, την κουλτούρα και το μέλλον της Εταιρίας. Τέλος, η ΝΝ Hellas νοιάζεται για τους εργαζομένους της και μεριμνά ώστε να λαμβάνονται όλα τα αναγκαία μέτρα πρόληψης των κινδύνων στο χώρο εργασίας. Προάγεται η υγεία και η ασφάλεια επιβλέποντας την ορθή εφαρμογή των απαραίτητων μέτρων, τις συνθήκες εργασίας και την τήρηση των κανόνων μέσα από ένα οργανωμένο πλαίσιο διαχείρισης κινδύνων. Παράλληλα, ενθαρρύνεται η επιμόρφωση των εργαζομένων με εκπαιδεύσεις σε θέματα πρώτων βοηθειών, πυρασφάλειας και εκκένωσης των χώρων. Η υγεία και η ασφάλεια των εργαζομένων αποτελεί κομμάτι της εταιρικής κουλτούρας και εξασφαλίζεται σε όλες τις πτυχές της εργασίας. Αναλυτικά στοιχεία σχετικά με την επίδοση της εταιρίας για το έτος 2016 παρουσιάζονται στον ετήσιο απολογισμό (Sustainability Report) του Ομίλου της NN. Προοπτικές για το 2017 Το 2016 ξεκίνησε η υλοποίηση της νέας στρατηγικής της εταιρίας η οποία βασίζεται σε καινοτόμες και αποτελεσματικές ενέργειες. Πιο συγκεκριμένα, εγκαινιάστηκε ένα νέο μοντέλο εταιρικής διακυβέρνησης, το οποίο περιλαμβάνει εφαρμογή βέλτιστων πρακτικών, δομικές αλλαγές και ανακατανομή ρόλων. Επιπρόσθετα, ο οργανισμός εμπλούτισε τα προϊόντα και τις υπηρεσίες του, ενδυνάμωσε τα δίκτυα διανομής του και επένδυσε στην τεχνολογία με τη δημιουργία νέων εργαλείων προς όφελος των συνεργατών και των ασφαλισμένων της Πρωταρχικός στόχος της ΝΝ Ηellas για το 2017 είναι να συνεχίσει να στηρίζει όλους τους πυλώνες πάνω στους οποίους βασίζεται η λειτουργία του οργανισμού και αυτοί είναι οι πελάτες, οι εργαζόμενοι, τα δίκτυα συνεργατών, ο μέτοχος καθώς και η κοινωνία συνολικά. Το νέο όραμα της εταιρίας είναι να αποτελέσει έναν πρότυπο οργανισμό με εύρυθμη λειτουργία και αναπτυξιακή πορεία. Η NN Hellas παραδοσιακά κατατάσσεται μεταξύ των πρώτων τριών ασφαλιστικών εταιριών ως προς το μερίδιο αγοράς. H ενίσχυση της κεφαλαιακής επάρκειας, η ανάπτυξη με κερδοφορία και οι καινοτόμες πρακτικές αναφορικά με την εταιρική της διακυβέρνηση, θα παραμείνουν πρώτη προτεραιότητα για τον οργανισμό και για το Χρηματοοικονομικές Καταστάσεις 2016 Σελίδα 13

14 Το Διοικητικό Συμβούλιο αποτελείται από τα ακόλουθα μέλη: Μαρία-Ιωάννα Πολιτοπούλου του Γεωργίου Πρόεδρος του Δ.Σ. και Διευθύνουσα Σύμβουλος, Εκτελεστικό Μέλος. Γεώργιος Μπιμπίρης του Στυλιανού CRO, Αντιπρόεδρος του Δ.Σ., Εκτελεστικό Μέλος Gabor Szegedi του Zoltan CFO, Αναπληρωτής Διευθύνων Σύμβουλος, Εκτελεστικό Μέλος Μιχαήλ Σωτηράκος του Γεωργίου CSO, Αναπληρωτής Διευθύνων Σύμβουλος, Εκτελεστικό Μέλος Bernard Jacob Kuiper του Jaap Jacob Μη Εκτελεστικό Μέλος. Edwin Smaal του Arie Adriaan - Μη Εκτελεστικό Μέλος. Marco Sijbesma του Dirk Ανεξάρτητο Μη Εκτελεστικό Μέλος. Καλλιθέα, 29 Αυγούστου 2017 Η Πρόεδρος του Δ.Σ. και Διευθύνουσα Σύμβουλος ΜΑΡΙΑ-ΙΩΑΝΝΑ ΠΟΛΙΤΟΠΟΥΛΟΥ Χρηματοοικονομικές Καταστάσεις 2016 Σελίδα 14

15 Έκθεση Ελέγχου Ανεξάρτητου Ορκωτού Ελεγκτή Προς τους Μετόχους της NN Ελληνική Ανώνυμη Ασφαλιστική Εταιρία Ζωής Έκθεση επί των Χρηματοοικονομικών Καταστάσεων Ελέγξαμε τις συνημμένες Χρηματοοικονομικές Καταστάσεις της NN Ελληνική Ανώνυμη Ασφαλιστική Εταιρία Ζωής (η «Εταιρία») που αποτελούνται από την Κατάσταση Χρηματοοικονομικής Θέσης της 31 Δεκεμβρίου 2016, τις Καταστάσεις Συνολικού Εισοδήματος, Μεταβολών Ιδίων Κεφαλαίων και Ταμειακών Ροών της χρήσεως που έληξε την ημερομηνία αυτή, καθώς και περίληψη σημαντικών λογιστικών πολιτικών και λοιπές επεξηγηματικές Σημειώσεις. Ευθύνη της Διοίκησης για τις Χρηματοοικονομικές Καταστάσεις Η Διοίκηση είναι υπεύθυνη για την κατάρτιση και εύλογη παρουσίαση αυτών των Χρηματοοικονομικών Καταστάσεων σύμφωνα με τα Διεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Αναφοράς, όπως αυτά έχουν υιοθετηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση, όπως και για εκείνες τις εσωτερικές δικλείδες, που η Διοίκηση καθορίζει ως απαραίτητες ώστε να καθίσταται δυνατή η κατάρτιση χρηματοοικονομικών καταστάσεων, απαλλαγμένων από ουσιώδη ανακρίβεια, που οφείλεται είτε σε απάτη είτε σε λάθος. Ευθύνη του Ελεγκτή Η δική μας ευθύνη είναι να εκφράσουμε γνώμη επί αυτών των χρηματοοικονομικών Καταστάσεων, με βάση τον έλεγχό μας. Διενεργήσαμε τον έλεγχό μας σύμφωνα με τα Διεθνή Πρότυπα της Ελεγκτικής που έχουν ενσωματωθεί στην Ελληνική Νομοθεσία. Τα Πρότυπα αυτά απαιτούν να συμμορφωνόμαστε με κανόνες δεοντολογίας, καθώς και να σχεδιάζουμε και να διενεργούμε τον έλεγχο με σκοπό την απόκτηση εύλογης διασφάλισης για το εάν οι χρηματοοικονομικές καταστάσεις είναι απαλλαγμένες από ουσιώδη ανακρίβεια. Ο έλεγχος περιλαμβάνει τη διενέργεια διαδικασιών για την απόκτηση ελεγκτικών τεκμηρίων, σχετικά με τα ποσά και τις γνωστοποιήσεις στις χρηματοοικονομικές καταστάσεις. Οι επιλεγόμενες διαδικασίες βασίζονται στην κρίση του ελεγκτή περιλαμβανομένης της εκτίμησης του κινδύνου ουσιώδους ανακρίβειας των χρηματοοικονομικών καταστάσεων, που οφείλεται είτε σε απάτη είτε σε λάθος. Κατά τη διενέργεια αυτών των εκτιμήσεων κινδύνου, ο ελεγκτής εξετάζει τις εσωτερικές δικλείδες που σχετίζονται με την κατάρτιση και εύλογη παρουσίαση των χρηματοοικονομικών καταστάσεων της εταιρίας, με σκοπό το σχεδιασμό ελεγκτικών διαδικασιών κατάλληλων για τις περιστάσεις, αλλά όχι με σκοπό την έκφραση γνώμης επί της αποτελεσματικότητας των εσωτερικών δικλείδων της εταιρίας. Ο έλεγχος περιλαμβάνει επίσης την αξιολόγηση της καταλληλότητας των λογιστικών πολιτικών που χρησιμοποιήθηκαν και του εύλογου των εκτιμήσεων που έγιναν από τη διοίκηση, καθώς και αξιολόγηση της συνολικής παρουσίασης των χρηματοοικονομικών καταστάσεων. Πιστεύουμε ότι τα ελεγκτικά τεκμήρια που έχουμε συγκεντρώσει είναι επαρκή και κατάλληλα για τη θεμελίωση της ελεγκτικής μας γνώμης. Γνώμη Κατά τη γνώμη μας, οι συνημμένες Χρηματοοικονομικές Καταστάσεις απεικονίζουν ακριβοδίκαια την οικονομική θέση της NN Ελληνική Ανώνυμη Ασφαλιστική Εταιρία Ζωής κατά την 31 Δεκεμβρίου 2016 και τη χρηματοοικονομική της επίδοση και τις ταμειακές της ροές για τη χρήση που έληξε την ημερομηνία αυτή σύμφωνα με τα Διεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Αναφοράς όπως αυτά έχουν υιοθετηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Χρηματοοικονομικές Καταστάσεις 2016 Σελίδα 15

16 Αναφορά επί Άλλων Νομικών και Κανονιστικών Θεμάτων Λαμβάνοντας υπόψη ότι η Διοίκηση έχει την ευθύνη για την κατάρτιση της Έκθεσης Διαχείρισης του Διοικητικού Συμβουλίου, κατ εφαρμογή των διατάξεων της παραγράφου 5 του Άρθρου 2 (μέρος Β) του Ν. 4336/2015, σημειώνουμε ότι: α) Κατά τη γνώμη μας η Έκθεση Διαχείρισης του Διοικητικού Συμβουλίου έχει καταρτισθεί σύμφωνα με τις ισχύουσες νομικές απαιτήσεις του Άρθρου 43α του Κ.Ν. 2190/1920 και το περιεχόμενο αυτής αντιστοιχεί με τις συνημμένες Χρηματοοικονομικές Καταστάσεις της χρήσης που έληξε την 31 Δεκεμβρίου β) Με βάση τη γνώση που αποκτήσαμε κατά τον έλεγχό μας, για την NN Ελληνική Ανώνυμη Ασφαλιστική Εταιρία Ζωής και το περιβάλλον της, δεν έχουμε εντοπίσει ουσιώδεις ανακρίβειες στην Έκθεση Διαχείρισης του Διοικητικού της Συμβουλίου. Αθήνα, 7 Σεπτεμβρίου 2017 KPMG Ορκωτοί Ελεγκτές ΑΕ ΑΜ ΣΟΕΛ 114 Φίλιππος Κάσσος, Ορκωτός Ελεγκτής Λογιστής ΑΜ ΣΟΕΛ Χρηματοοικονομικές Καταστάσεις 2016 Σελίδα 16

17 Κατάσταση Συνολικού Εισοδήματος Για τη χρήση που έληξε την 31 η Δεκεμβρίου (Ποσά σε χιλ. ) Σημειώσεις Ακαθάριστα δεδουλευμένα ασφάλιστρα Εκχωρηθέντα ασφάλιστρα (5.239) (8.049) Καθαρά δεδουλευμένα ασφάλιστρα Έσοδα από Επενδύσεις Πραγματοποιηθέντα κέρδη/ (ζημίες) επενδύσεων σε χρεόγραφα 5 (807) Κέρδη/(Ζημίες) αποτίμησης επενδύσεων Unit Linked (2.482) Έσοδα από αμοιβές και προμήθειες Λοιπά έσοδα Συνολικά έσοδα Αποζημιώσεις και παροχές σε ασφαλισμένους Μεταβολή υποχρεώσεων ασφαλιστικών και επενδυτικών συμβολαίων Έξοδα πρόσκτησης ασφαλιστικών και επενδυτικών συμβολαίων Έξοδα αμοιβών και προμηθειών Έξοδα προσωπικού Τόκοι και συναφή έξοδα Λοιπά λειτουργικά έξοδα Σύνολο εξόδων Κέρδος/(Ζημία) προ φόρων (17.043) (1.665) Φόρος Εισοδήματος 13 (8.742) Κέρδος/(Ζημία) μετά από φόρους (25.785) Λοιπά Συνολικά Εισοδήματα Ποσά που ενδέχεται να αναταξινομηθούν μεταγενέστερα στην κατάσταση αποτελεσμάτων Μεταβολή στην εύλογη αξία χρηματοοικονομικών στοιχείων διαθέσιμων προς πώληση, μετά από φόρους (6.886) Ποσά που δεν ενδέχεται να αναταξινομηθούν μεταγενέστερα στην κατάσταση αποτελεσμάτων Επανεκτίμηση των καθορισμένων παροχών προσωπικού, μετά από φόρους (138) Μεταβολή στην εύλογη αξία οικοπέδων και κτιρίων, μετά από φόρους 13 - (349) Λοιπά συνολικά εισοδήματα/(έξοδα), μετά από φόρους (7.372) Συγκεντρωτικά συνολικά εισοδήματα χρήσης, μετά από φόρους (18.128) Οι σημειώσεις στις σελίδες αποτελούν αναπόσπαστο μέρος αυτών των χρηματοοικονομικών καταστάσεων. Καλλιθέα, 29 Αυγούστου 2017 H Πρόεδρος του Δ.Σ. και Ο Αναπλ. Διευθύνων Σύμβουλος και Η Υπεύθυνη Ο Διευθυντής Διευθύνουσα Σύμβουλος Γενικός Διευθυντής Οικ/κών Υπηρεσιών Αναλογίστρια Λογιστηρίου ΜΑΡΙΑ ΙΩΑΝΝΑ ΠΟΛΙΤΟΠΟΥΛΟΥ GABOR SZEGEDI ΜΑΡΙΑ ΚΑΠΕΡΩΝΗ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΣΤΑΘΟΠΟΥΛΟΣ Α.Δ.Τ. Σ Α.Δ. BB Α.Δ.Τ. AK Α.Δ.Τ. Π Α.Μ.Α Τάξης A' Χρηματοοικονομικές Καταστάσεις 2016 Σελίδα 17

18 Κατάσταση Χρηματοοικονομικής Θέσης (Ποσά σε χιλ. ) Σημειώσεις 31/12/ /12/2015 Ενεργητικό Ενσώματα περιουσιακά στοιχεία Υπεραξία & Άυλα περιουσιακά στοιχεία Μεταφερόμενα έξοδα πρόσκτησης (ΜΕΠ) Επενδύσεις σε θυγατρικές Αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις Χρηματοοικονομικά στοιχεία Διαθέσιμα προς πώληση Χρηματοοικονομικά στοιχεία στην εύλογη αξία μέσω αποτελεσμάτων Επενδύσεις για λογαριασμό ασφαλισμένων που φέρουν τον επενδυτικό κίνδυνο Unit Linked Δάνεια και προκαταβολές Ασφαλιστικές και λοιπές απαιτήσεις Συμβάσεις Αντασφάλισης Ταμειακά διαθέσιμα και ισοδύναμα Σύνολο ενεργητικού Ίδια Κεφάλαια Μετοχικό Κεφάλαιο Διαφορά από έκδοση μετοχών υπέρ το άρτιο Ζημίες εις νέον 23 (88.790) (62.734) Λοιπά αποθεματικά Σύνολο ιδίων κεφαλαίων Υποχρεώσεις Υποχρεώσεις ασφαλιστικών συμβολαίων Υποχρεώσεις επενδυτικών συμβολαίων Υποχρεώσεις παροχών στο προσωπικό Υποχρεώσεις ασφαλιστικών δραστηριοτήτων Λοιπές Υποχρεώσεις και Λοιπά Στοιχεία Παθητικού Σύνολο Υποχρεώσεων Σύνολο ιδίων κεφαλαίων και υποχρεώσεων Οι σημειώσεις στις σελίδες αποτελούν αναπόσπαστο μέρος αυτών των χρηματοοικονομικών καταστάσεων. Καλλιθέα, 29 Αυγούστου 2017 H Πρόεδρος του Δ.Σ. και Ο Αναπλ. Διευθύνων Σύμβουλος και Η Υπεύθυνη Ο Διευθυντής Διευθύνουσα Σύμβουλος Γενικός Διευθυντής Οικ/κών Υπηρεσιών Αναλογίστρια Λογιστηρίου ΜΑΡΙΑ ΙΩΑΝΝΑ ΠΟΛΙΤΟΠΟΥΛΟΥ GABOR SZEGEDI ΜΑΡΙΑ ΚΑΠΕΡΩΝΗ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΣΤΑΘΟΠΟΥΛΟΣ Α.Δ.Τ. Σ Α.Δ. BB Α.Δ.Τ. AK Α.Δ.Τ. Π Α.Μ.Α Τάξης A' Χρηματοοικονομικές Καταστάσεις 2016 Σελίδα 18

19 Κατάσταση Μεταβολών Ιδίων Κεφαλαίων Για τη χρήση που έληξε την 31η Δεκεμβρίου (Ποσά σε χιλ. ευρώ) Σημ. Μετοχικό κεφάλαιο Υπέρ το άρτιο Κέρδη/(ζημίες) εις νέον Λοιπά αποθεματικά Σύνολο Ιδίων Κεφαλαίων Υπόλοιπο κατά την 1η Ιανουαρίου (62.734) Μεταβολή στην εύλογη αξία χρηματοοικονομικών στοιχείων 13, Διαθεσίμων προς Πώληση Επανεκτίμηση των καθορισμένων παροχών προσωπικού 13,23 (271) Σύνολο ποσών αναγνωρισμένων άμεσα στην καθαρή θέση (Λοιπά - - (271) συνολικά εισοδήματα) Καθαρά αποτελέσματα περιόδου (25.785) (25.785) Συνολικά εισοδήματα - - (26.056) (18.400) Μεταβολές στο μετοχικό κεφάλαιο & υπέρ το άρτιο Πληρωμές βασιζόμενες σε μετοχές Συνολικές συναλλαγές που αναγνωρίζονται άμεσα στην καθαρή θέση Υπόλοιπο κατά την 31η Δεκεμβρίου (88.790) Υπόλοιπο κατά την 1η Ιανουαρίου (87.279) Μεταβολή στην εύλογη αξία χρηματοοικονομικών στοιχείων 13,23 (6.886) (6.886) Διαθεσίμων προς Πώληση Επανεκτίμηση των καθορισμένων παροχών προσωπικού 13,23 (138) (138) Μεταβολή στην εύλογη αξία οικοπέδων και κτιρίων 13,23 (349) (349) Σύνολο ποσών αναγνωρισμένων άμεσα στην καθαρή θέση (Λοιπά (7.372) (7.372) συνολικά εισοδήματα) Καθαρά αποτελέσματα περιόδου Συνολικά εισοδήματα (7.372) Πληρωμές βασιζόμενες σε μετοχές Συνολικές συναλλαγές που αναγνωρίζονται άμεσα στην καθαρή θέση Υπόλοιπο κατά την 31η Δεκεμβρίου (62.734) Οι σημειώσεις στις σελίδες αποτελούν αναπόσπαστο μέρος αυτών των χρηματοοικονομικών καταστάσεων. Χρηματοοικονομικές Καταστάσεις 2016 Σελίδα 19

20 Κατάσταση Ταμειακών Ροών (έμμεση μέθοδος) Για τη χρήση που έληξε την 31η Δεκεμβρίου (Ποσά σε χιλ. ευρώ) Σημειώσεις Ταμειακές ροές από λειτουργικές δραστηριότητες Κέρδη/(Ζημίες) προ φόρων (17.043) (1.665) Προσαρμογές για μη ταμειακά στοιχεία Αποσβέσεις και απομειώσεις περιουσιακών στοιχείων και άυλων 14, Λοιπές προβλέψεις &απομειώσεις (697) Έξοδα προγραμμάτων καθορισμένων παροχών προς το προσωπικό 25 (108) 678 (Κέρδη) / Ζημιές από πώληση/λήξη επενδύσεων 5 (4.726) (11.338) (Κέρδη) / Ζημιές από πώληση και καταστροφή περιουσιακών στοιχείων (Κέρδη)/ Ζημιές από απομείωση χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων 5, (1.042) και επισφαλών απαιτήσεων Έσοδα από τόκους, μερίσματα και λοιπά έσοδα Επενδύσεων (19.597) (21.681) (Κέρδη) / Ζημιές από αποτίμηση επενδύσεων Unit Linked 5 (8.591) Λοιπές Προσαρμογές (1.783) 101 Σύνολο προσαρμογών (20.393) (28.930) Μεταβολή στοιχείων απαιτήσεων / υποχρεώσεων Μεταβολή Μεταφερόμενων εξόδων πρόσκτησης (ΜΕΠ) 16 (5.009) (14.240) Μεταβολή υποχρεώσεων ασφαλιστικών συμβολαίων Μεταβολή υποχρεώσεων επενδυτικών συμβολαίων 24 (579) Μεταβολή χρεωστών ασφαλίστρων και λοιπών απαιτήσεων (33.767) (20.934) Μεταβολή απαιτήσεων από αντασφαλιστικές δραστηριότητες Μεταβολή λοιπών υποχρεώσεων (15.959) Αγορές αξιόγραφων ( ) ( ) Πωλήσεις αξιόγραφων Ταμειακές εισροές από μερίσματα Ταμειακές εισροές από τόκους Ταμειακές εκροές από τόκους (210) (637) Καθαρές ταμειακές ροές από λειτουργικές δραστηριότητες (32.200) (11.976) Ταμειακές ροές από επενδυτικές δραστηριότητες Αγορές ενσώματων & άυλων περιουσιακών στοιχείων 14, 15 (3.344) (3.780) Καθαρές ταμειακές ροές από επενδυτικές δραστηριότητες (3.344) (3.780) Ταμειακές ροές από χρηματοδοτικές δραστηριότητες Αύξηση μετοχικού κεφαλαίου Καθαρές ταμειακές ροές από χρηματοδοτικές δραστηριότητες Καθαρή αύξηση/(μείωση) ταμειακών διαθεσίμων και ισοδυνάμων (15.756) Ταμειακά διαθέσιμα και ισοδύναμα στην αρχή της περιόδου Ταμειακά διαθέσιμα και ισοδύναμα τέλους περιόδου Οι σημειώσεις στις σελίδες αποτελούν αναπόσπαστο μέρος αυτών των χρηματοοικονομικών καταστάσεων. Χρηματοοικονομικές Καταστάσεις 2016 Σελίδα 20

21 Σημειώσεις επί των Χρηματοοικονομικών Καταστάσεων 1. Γενικές Πληροφορίες Η «NN Ελληνική Ανώνυμη Ασφαλιστική Εταιρία Ζωής», η οποία αρχικά ονομαζόταν «NATIONALE NEDERLANDEN Ελληνική Ανώνυμη Ασφαλιστική Εταιρία Ζωής», συστάθηκε έπειτα από τη μετατροπή του υποκαταστήματος στην Ελλάδα της ολλανδικής ασφαλιστικής εταιρίας «Nationale Nederlanden Levensverzekering Maatschappij NV» σε Ανώνυμη Εταιρία. Η σύσταση και λειτουργία της Εταιρίας καθώς και το καταστατικό της εγκρίθηκαν από την υπ αριθμόν K3/7211/ υπουργική απόφαση, εγγεγραμμένη στο Μητρώο Ασφαλιστικών Εταιριών του Υπουργείου Ανάπτυξης την Στις 24 Οκτωβρίου 2002, η Εταιρία μετονομάστηκε σε «ING Ελληνική Ανώνυμη Ασφαλιστική Εταιρία Ζωής» και στις 15 Ιανουαρίου 2015 η Εταιρία μετονομάστηκε σε «ΝΝ Ελληνική Ανώνυμη Εταιρία Ασφάλειας Ζωής» και υιοθέτησε τον διακριτικό τίτλο «NN Hellas». Η σχετική απόφαση της Συνέλευσης των Μετόχων καταχωρήθηκε στο Γενικό Εμπορικό Μητρώο (Γ.Ε.ΜΗ.) στις Η έδρα της Εταιρίας βρίσκεται στην Καλλιθέα, επί της Λεωφόρου Συγγρού 198, 17671, Αθήνα, Ελλάδα. Την 31 η Δεκεμβρίου 2016, η Εταιρία είχε 455 υπαλλήλους (2015: 443 υπαλλήλους) H NN Hellas δραστηριοποιείται στην Ελλάδα για περισσότερα από 36 έτη. Η κύρια δραστηριότητα της Εταιρίας είναι η πώληση ασφαλιστικών προϊόντων, παρέχοντας ασφάλιση ζωής, συντάξεις, ασφάλιση κατά ατυχημάτων και ασφάλιση υγείας για ατομικά και ομαδικά συμβόλαια στην Ελλάδα. Η Εταιρία κατέχει το 100% του μετοχικού κεφαλαίου της ΝΝ Ελληνική Ανώνυμη Εταιρία Μεσιτείας Ασφαλίσεων, η οποία εδρεύει στην Καλλιθέα, Αττική. Η Εταιρία δεν έχει καταρτίσει ενοποιημένες χρηματοοικονομικές καταστάσεις για τη χρήση που έληξε την 31 η Δεκεμβρίου 2016, βάσει της εξαίρεσης που προβλέπεται από την Οδηγία 94/1992 της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς οι χρηματοοικονομικές καταστάσεις τόσο της ίδιας όσο και της θυγατρικής της ενοποιούνται από την τελική μητρική εταιρία, της Ολλανδικής εταιρίας με την επωνυμία NN Continental Europe Holdings BV. Οι ενοποιημένες Χρηματοοικονομικές Καταστάσεις της NN Continental Europe Holdings BV είναι διαθέσιμες στην ιστοσελίδα Η τρέχουσα σύνθεση του Διοικητικού Συμβουλίου της Εταιρίας, κατά την ημερομηνία δημοσίευσης των Χρηματοοικονομικών Καταστάσεων της χρήσης που έληξε την 31 Δεκεμβρίου 2016, είναι η ακόλουθη: Μαρία-Ιωάννα Πολιτοπούλου του Γεωργίου Πρόεδρος του Δ.Σ. και Διευθύνουσα Σύμβουλος, Εκτελεστικό Μέλος Γεώργιος Μπιμπίρης του Στυλιανού Αντιπρόεδρος του Δ.Σ., Εκτελεστικό Μέλος Gabor Szegedi του Zoltan - Αναπληρωτής Διευθύνων Σύμβουλος, Εκτελεστικό Μέλος Μιχαήλ Σωτηράκος του Γεωργίου Αναπληρωτής Διευθύνων Σύμβουλος, Εκτελεστικό Μέλος Bernard Jacob Kuiper του Jaap Jacob Μη Εκτελεστικό Μέλος. Edwin Smaal του Arie Adriaan - Μη Εκτελεστικό Μέλος. Marco Sijbesma του Dirk Ανεξάρτητο Μη Εκτελεστικό Μέλος. Κατά την διάρκεια της χρήσης και μέχρι την ημερομηνία δημοσίευσης των Χρηματοοικονομικών Καταστάσεων της ως άνω χρήσης, πραγματοποιήθηκαν οι ακόλουθες αλλαγές στην σύνθεση του Διοικητικού Συμβουλίου: Χρηματοοικονομικές Καταστάσεις 2016 Σελίδα 21

22 Αποχωρήσεις Μελών : Mariken Louise Tannemaat του Rudolf Johannes - Μη Εκτελεστικό Μέλος έως την 20/01/2016 Johannes Martinus Maria Boers του Johannes - Μη Εκτελεστικό Μέλος έως την 20/01/2016 Luis Miguel Gomez Ortiz του Luis - Πρόεδρος του Δ.Σ. και Διευθύνων Σύμβουλος, Εκτελεστικό Μέλος έως την 27/04/2016 Σοφία Ρατσιάτου του Νικοδημητρίου - Εκτελεστικό Μέλος έως την 30/09/2016 Χαρίλαος Στρατουδάκης του Γεωργίου - Εκτελεστικό Μέλος έως την 12/10/2016 Marinus Johannes Scholten του Johannes Theresia Maria - Αντιπρόεδρος του Δ.Σ. και Αναπληρωτής Διευθύνων Σύμβουλος, Εκτελεστικό Μέλος έως την 17/02/2017 Christian Evert Böhlke του Friedrich Gustav Lorenz - Εκτελεστικό Μέλος έως την 28/04/2017 Μενέλαος Μόσιαλος του Νικολάου - Εκτελεστικό Μέλος έως την 31/05/2017 Νέα Μέλη : Bernard Jacob Kuiper του Jaap Jacob Μη Εκτελεστικό Μέλος από την 20/01/2016 Edwin Smaal του Arie Adriaan - Μη Εκτελεστικό Μέλος από την 20/01/2016 Μιχαήλ Σωτηράκος του Γεωργίου Εκτελεστικό Μέλος από την 12/10/2016 (Αναπληρωτής Διευθύνων Σύμβουλος, Εκτελεστικό Μέλος από την 17/02/2017) Gabor Szegedi του Zoltan - Αναπληρωτής Διευθύνων Σύμβουλος, Εκτελεστικό Μέλος από την 17/02/2017 Αλλαγές ως προς τα αξιώματα: Γεώργιος Μπιμπίρης του Στυλιανού Εκτελεστικό Μέλος έως την 17/02/2017Αντιπρόεδρος του Δ.Σ., Εκτελεστικό Μέλος από την 17/02/2017 Μιχαήλ Σωτηράκος του Γεωργίου Εκτελεστικό Μέλος έως την 17/02/2017 Αναπληρωτής Διευθύνων Σύμβουλος, Εκτελεστικό Μέλος : από την 17/02/2017 Οι Χρηματοοικονομικές Καταστάσεις της Εταιρίας εγκρίθηκαν από το Διοικητικό της Συμβούλιο την 29/08/2017 και υπόκεινται στην έγκριση της ετήσιας Γενικής Συνέλευσης των Μετόχων. Χρηματοοικονομικές Καταστάσεις 2016 Σελίδα 22

23 2. Βασικές Λογιστικές Αρχές 2.1 Πλαίσιο κατάρτισης των Χρηματοοικονομικών Καταστάσεων Οι χρηματοοικονομικές καταστάσεις έχουν συνταχθεί σύμφωνα με τα Διεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Αναφοράς (ΔΠΧΑ) όπως αυτά έχουν εκδοθεί από το Συμβούλιο Διεθνών Λογιστικών Προτύπων («ΣΔΛΠ»), καθώς και σύμφωνα με τις σχετικές Διερμηνείες τους, όπως αυτές έχουν εκδοθεί από την Επιτροπή Διερμηνειών Προτύπων του ΣΔΛΠ, όπως αυτά έχουν υιοθετηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση («ΕΕ») και εφαρμόζονται υποχρεωτικά για τις χρήσεις που λήγουν την 31η Δεκεμβρίου Δεν υπάρχουν πρότυπα και διερμηνείες προτύπων που να έχουν εφαρμοστεί πριν την ημερομηνία έναρξης εφαρμογής τους. Οι χρηματοοικονομικές καταστάσεις έχουν συνταχθεί βάσει της αρχής του ιστορικού κόστους, με εξαίρεση τα ακίνητα, τα διαθέσιμα προς πώληση χρηματοοικονομικά στοιχεία και τα χρηματοοικονομικά στοιχεία στην εύλογη αξία μέσω αποτελεσμάτων, τα οποία αποτιμώνται στην εύλογη αξία. Η Εταιρία έχει μεταβεί ομαλά στο νέο ενιαίο πλαίσιο λειτουργίας και εποπτείας των ασφαλιστικών και αντασφαλιστικών επιχειρήσεων, εξασφαλίζοντας την κεφαλαιακή της επάρκεια. Ο δείκτης επιλέξιμων ιδίων κεφαλαίων προς κεφαλαιακή απαίτηση φερεγγυότητας ανέρχεται στο 252% κατά την Η Εταιρία θεωρεί ότι η κεφαλαιακή της βάση, η υψηλή ποιότητα του χαρτοφυλακίου επενδύσεων της αλλά και η συνεχής στήριξη του ομίλου ΝΝ Group, αποτελούν ισχυρές εγγυήσεις για τη συνέχιση της επιχειρηματικής της δραστηριότητας. Συνεπώς οι χρηματοοικονομικές καταστάσεις της έχουν συνταχθεί με βάση την αρχή της συνεχιζόμενης δραστηριότητας (going concern). Η κατάρτιση των χρηματοοικονομικών καταστάσεων απαιτεί από τη Διοίκηση τη χρήση κρίσεων και εκτιμήσεων. Τα πραγματικά γεγονότα ενδέχεται να διαφέρουν από τις εκτιμήσεις της Διοίκησης. Οι χρηματοοικονομικές καταστάσεις παρουσιάζονται σε Ευρώ που είναι το λειτουργικό νόμισμα της Εταιρίας. Πραγματοποιείται στρογγυλοποίηση στο πλησιέστερο σε χιλιάδες ευρώ εκτός αν αναφέρεται κάτι διαφορετικό. Τυχόν διαφορές οφείλονται στις εν λόγω στρογγυλοποιήσεις. 2.2 Περίληψη Σημαντικών Λογιστικών Αρχών Οι βασικές λογιστικές αρχές που εφαρμόσθηκαν κατά την σύνταξη αυτών των χρηματοοικονομικών καταστάσεων περιγράφονται παρακάτω. Μετατροπή σε ξένο νόμισμα Λειτουργικό νόμισμα και νόμισμα απεικόνισης Τα κονδύλια που περιλαμβάνονται στις χρηματοοικονομικές καταστάσεις της NN Hellas επιμετρούνται με τη χρήση του νομίσματος του πρωταρχικού οικονομικού περιβάλλοντος εντός του οποίου λειτουργεί η Εταιρία ( το λειτουργικό νόμισμα ). Οι χρηματοοικονομικές καταστάσεις απεικονίζονται σε χιλιάδες ευρώ. Συναλλαγές και υπόλοιπα Οι συναλλαγές σε ξένο νόμισμα μετατρέπονται στο λειτουργικό νόμισμα με βάση τις ισοτιμίες συναλλάγματος που ίσχυαν κατά την ημερομηνία διενέργειας της εκάστοτε συναλλαγής. Οι συναλλαγματικές διαφορές που προκύπτουν από την εκκαθάριση των εν λόγω συναλλαγών και από τη μετατροπή των χρηματικών περιουσιακών στοιχείων και υποχρεώσεων που εκφράζονται σε ξένο νόμισμα με την ισοτιμία που ισχύει κατά τη λήξη του έτους, αναγνωρίζονται στην Κατάσταση Συνολικού Εισοδήματος. Χρηματοοικονομικές Καταστάσεις 2016 Σελίδα 23

24 Οι συναλλαγματικές διαφορές σε μη χρηματικά περιουσιακά στοιχεία επιμετρούνται στην εύλογη αξία ως κέρδη ή ζημίες. Οι συναλλαγματικές διαφορές σε μη χρηματικά περιουσιακά στοιχεία που καταχωρούνται στην εύλογη αξία στα Λοιπά Συνολικά Έσοδα (καθαρή θέση) περιλαμβάνονται στο αποθεματικό αναπροσαρμογής αξίας εντός της καθαρής θέσης. Οι συναλλαγματικές διαφορές στον λογαριασμό αποτελεσμάτων περιλαμβάνονται στα λοιπά λειτουργικά έξοδα. Οι συναλλαγματικές διαφορές που σχετίζονται με τη διάθεση των διαθέσιμων προς πώληση χρεωστικών τίτλων θεωρείται ότι αποτελούν εγγενές τμήμα των κεφαλαιακών κερδών και ζημιών που αναγνωρίζονται στα έσοδα επενδύσεων. Αναγνώριση και αποαναγνώριση χρηματοοικονομικών μέσων Τα χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία (απο)αναγνωρίζονται εν γένει κατά την ημερομηνία συναλλαγής, η οποία αποτελεί την ημερομηνία κατά την οποία η NN Hellas αγοράζει ή πωλεί το περιουσιακό στοιχείο. Δάνεια και απαιτήσεις αναγνωρίζονται κατά την ημερομηνία εξόφλησης, η οποία είναι η ημερομηνία κατά την οποία η NNHellas παραλαμβάνει ή παραδίδει το περιουσιακό στοιχείο. Τα χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία αποαναγνωρίζονται όταν τα δικαιώματα είσπραξης ταμειακών ροών από τα χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία έχουν λήξει ή όταν η NN Hellas έχει μεταβιβάσει ουσιαστικά κάθε κίνδυνο και όφελος κυριότητας ή δεν έχει πλέον τον έλεγχό του. Πραγματοποιηθέντα κέρδη και ζημίες σε επενδύσεις καθορίζονται ως η διαφορά μεταξύ των προσόδων της πώλησης και του αναπόσβεστου κόστους. Για χρεωστικούς τίτλους και μετοχές, το κόστος καθορίζεται από την τιμή κτήσης. Εύλογη Αξία χρηματοοικονομικών στοιχείων και υποχρεώσεων Οι εύλογες αξίες χρηματοοικονομικών μέσων βασίζονται σε μη προσαρμοσμένες προσφερόμενες τιμές αγοράς κατά την ημερομηνία ισολογισμού κατά περίπτωση. Η εύλογη αξία που χρησιμοποιείται για τα χρηματοοικονομικά μέσα που διακρατά η NN Hellas είναι η τρέχουσα τιμή προσφοράς, ενώ η εύλογη αξία που χρησιμοποιείται για χρηματοοικονομικές υποχρεώσεις είναι η τρέχουσα τιμή ζήτησης. Οι εύλογες αξίες χρηματοοικονομικών στοιχείων τα οποία δεν διαπραγματεύονται σε ενεργή αγορά, καθορίζονται με τη χρήση τεχνικών αποτίμησης, βάσει των αγοραίων συνθηκών που ισχύουν κατά την ημερομηνία κάθε Χρηματοοικονομικής Θέσης. Ενεργές αγορές χρηματοοικονομικών στοιχείων είναι αγορές στις οποίες οι συναλλαγές έχουν επαρκή συχνότητα και όγκο έτσι ώστε η πληροφόρηση σχετικά με τιμές να παρέχεται σε συνεχή βάση και επιπλέον χαρακτηρίζονται από χαμηλά περιθώρια κέρδους. Η αξιολόγηση του κατά πόσο η αγορά είναι ενεργή απαιτεί κρίση, λαμβάνοντας υπ όψιν συγκεκριμένους παράγοντες που αφορούν το χρηματοοικονομικό μέσο. Όλα τα περιουσιακά στοιχεία και υποχρεώσεις για τα οποία η εύλογη αξία επιμετράται ή γνωστοποιείται στις Χρηματοοικονομικές καταστάσεις κατηγοριοποιείται εντός της ιεραρχίας εύλογης αξίας, με βάση το χαμηλότερο επίπεδο δεδομένων που είναι σημαντικά για την επιμέτρηση της εύλογης αξίας στο σύνολό της, ως εξής: Επίπεδο 1 - Εισηγμένες (μη προσαρμοσμένες) τιμές αγοράς σε ενεργές αγορές για πανομοιότυπα περιουσιακά στοιχεία ή υποχρεώσεις Επίπεδο 2 - Τεχνικές αποτίμησης για τις οποίες το κατώτερο επίπεδο δεδομένων που είναι σημαντικό για την επιμέτρηση της εύλογης αξίας είναι άμεσα ή έμμεσα παρατηρήσιμο. Επίπεδο 3 - Τεχνικές αποτίμησης, για τα οποία το κατώτερο επίπεδο δεδομένων που είναι σημαντικό για την επιμέτρηση της εύλογης αξίας είναι μη παρατηρήσιμο. Στις σημειώσεις 18 και 19 γίνεται αναφορά στη βάση καθορισμού της εύλογης αξίας των χρηματοοικονομικών μέσων. Χρηματοοικονομικές Καταστάσεις 2016 Σελίδα 24

25 Συμψηφισμός χρηματοοικονομικών στοιχείων και χρηματοοικονομικών υποχρεώσεων Όταν η NN Hellas έχει νομικό δικαίωμα να συμψηφίζει τα αναγνωρισμένα ποσά και προτίθεται είτε να εξοφλήσει στην καθαρή αξία ή να ρευστοποιήσει το περιουσιακό στοιχείο και να εξοφλήσει ταυτόχρονα την υποχρέωση, Τα χρηματοοικονομικά στοιχεία και οι χρηματοοικονομικές υποχρεώσεις συμψηφίζονται και το καθαρό ποσό αναφέρεται στην κατάσταση οικονομικής θέσης, Χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία και υποχρεώσεις στην εύλογη αξία μέσω αποτελεσμάτων Τα χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία καταχωρούνται στην εύλογη αξία μέσω αποτελεσμάτων εάν διακρατούνται για εμπορικούς σκοπούς ή εάν κατηγοριοποιηθεί στην εύλογη αξία μέσω αποτελεσμάτων κατά την αρχική τους αναγνώριση από τη Διοίκηση. Η Διοίκηση θα προβεί στην εν λόγω κατηγοριοποίηση μόνο εάν αυτό θα εξαλείψει μία λογιστική ασυμμετρία ή εάν τα σχετικά περιουσιακά στοιχεία και υποχρεώσεις διαχειρίζονται στη βάση της εύλογης αξίας. Η ανωτέρω κατηγορία περιλαμβάνει επενδύσεις για λογαριασμό ασφαλισμένων που φέρουν τον επενδυτικό κίνδυνο, οι οποίες είναι επενδύσεις που πραγματοποιούνται έναντι ασφαλιστικών υποχρεώσεων για τις οποίες κάθε μεταβολή στην εύλογη αξία των επενδυόμενων περιουσιακών στοιχείων αντισταθμίζεται από ισόποση μεταβολή στις ασφαλιστικές υποχρεώσεις. Τα χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία και υποχρεώσεις στην εύλογη αξία μέσω των αποτελεσμάτων αναγνωρίζονται αρχικά σε εύλογη αξία και οι δαπάνες συναλλαγής εξοδοποιούνται στα αποτελέσματα. Τα έσοδα από τόκους που αφορούν τίτλους χαρτοφυλακίου επενδύσεων καταχωρούνται στα έσοδα από τόκους. Τα έσοδα από μερίσματα αναγνωρίζονται στην κατάσταση συνολικού εισοδήματος στα «Καθαρά λοιπά έσοδα/έξοδα» όταν έχει κατοχυρωθεί το δικαίωμα είσπραξης των μερισμάτων και αυτή είναι η ημερομηνία έγκρισης των μερισμάτων από τη Γενική Συνέλευση. Μεταγενέστερα της αρχικής αναγνώρισης, οι επενδύσεις αυτές επιμετρώνται στην εύλογη αξία. Οι προσαρμογές της εύλογης αξίας και τα πραγματοποιηθέντα κέρδη και ζημιές αναγνωρίζονται στα αποτελέσματα χρήσης. Χρηματοοικονομικά στοιχεία διαθέσιμα προς πώληση Τα διαθέσιμα προς πώληση χρηματοοικονομικά στοιχεία περιλαμβάνουν διαθέσιμους προς πώληση χρεωστικούς τίτλους, διαθέσιμους προς πώληση μετοχικούς τίτλους και διαθέσιμα προς πώληση αμοιβαία κεφάλαια. Τα διαθέσιμα προς πώληση χρηματοοικονομικά στοιχεία αναγνωρίζονται αρχικά στην εύλογη αξία πλέον των δαπανών συναλλαγής. Για τα διαθέσιμα προς πώληση χρεόγραφα, η διαφορά μεταξύ του κόστους και της ονομαστικής αξίας αποσβένεται. Έσοδα από τόκους αναγνωρίζονται με τη χρήση της μεθόδου πραγματικού επιτοκίου. Τα διαθέσιμα προς πώληση χρηματοοικονομικά στοιχεία επιμετρούνται στη συνέχεια στην εύλογη αξία. Έσοδα τόκων από χρεωστικούς τίτλους που κατηγοριοποιούνται ως Διαθέσιμοι προς Πώληση αναγνωρίζονται στα Έσοδα Επενδύσεων στην Κατάσταση Συνολικού Εισοδήματος. Έσοδα από μερίσματα μετοχικών τίτλων και αμοιβαίων κεφαλαίων που καταχωρούνται ως Διαθέσιμα προς πώληση, αναγνωρίζονται στα Έσοδα Επενδύσεων στην Κατάσταση Συνολικού Εισοδήματος όταν έχει εξαγγελθεί το μέρισμα. Μη πραγματοποιηθέντα κέρδη και ζημίες που προκύπτουν από μεταβολές στην εύλογη αξία αναγνωρίζονται ως Λοιπά Συνολικά Έσοδα. Κατά τη πώληση, οι σχετικές προσαρμογές στην εύλογη αξία απεικονίζονται στην Κατάσταση Συνολικού Εισοδήματος ως Κέρδη/Ζημιές από πώληση/λήξη επενδύσεων. Για απομειώσεις διαθέσιμων προς πώληση χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων γίνεται αναφορά στο κεφάλαιο Απομείωση χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων. Δάνεια και προκαταβολές Τα δάνεια αποτελούν μη παράγωγα χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού με πάγιες ή προσδιοριστέες πληρωμές που δεν διαπραγματεύονται σε ενεργή αγορά. Αναγνωρίζονται αρχικά στην εύλογη αξία πλέον του κόστους Χρηματοοικονομικές Καταστάσεις 2016 Σελίδα 25

26 συναλλαγής. Στη συνέχεια, επιμετρούνται στο αποσβεσμένο κόστος βάσει της μεθόδου πραγματικού επιτοκίου μείον τυχόν ζημία απομείωσης. Έσοδα τόκων από δάνεια αναγνωρίζονται στα Έσοδα Επενδύσεων στην Κατάσταση Συνολικού Εισοδήματος με τη χρήση της μεθόδου πραγματικού επιτοκίου. Απαιτήσεις κατά χρεωστών ασφαλίστρων Οι απαιτήσεις κατά χρεωστών ασφαλίστρων περιλαμβάνουν ασφάλιστρα από ασφαλισμένους. Οι εισπράξεις των ασφαλίστρων γενικά πραγματοποιούνται σύμφωνα με τα οριζόμενα στην σχετική πολιτική της Εταιρίας. Οι απαιτήσεις κατά χρεωστών ασφαλίστρων καταχωρούνται στις Χρηματοοικονομικές Καταστάσεις την ημερομηνία έκδοσης των Ασφαλιστηρίων Συμβολαίων. Αναγνωρίζονται αρχικά στην εύλογη αξία και στη συνέχεια επιμετρούνται στο αποσβεσμένο κόστος μείον τυχόν ζημία απομείωσης. Απομειώσεις χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων Η NN Hellas αξιολογεί σε κάθε ημερομηνία αναφοράς, εάν υπάρχουν αντικειμενικές ενδείξεις ότι ένα χρηματοοικονομικό περιουσιακό στοιχείο ή μία ομάδα χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων έχουν υποστεί απομείωση. Ένα χρηματοοικονομικό περιουσιακό στοιχείο ή μία ομάδα χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων έχει υποστεί απομείωση και η ζημία απομείωσης αναγνωρίζεται, εάν και μόνο εάν, υπάρχουν αντικειμενικές ενδείξεις της απομείωσης συνεπεία ενός ή περισσότερων γεγονότων που επήλθαν μετά από την αρχική αναγνώριση του περιουσιακού στοιχείου ( ζημιογόνο γεγονός ) και το εν λόγω ζημιογόνο γεγονός (ή γεγονότα) έχει επίδραση στις αναμενόμενες μελλοντικές ταμειακές ροές του χρηματοοικονομικού περιουσιακού στοιχείου ή της ομάδας των χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων που μπορούν να υπολογισθούν με αξιοπιστία. Στην περίπτωση επενδυτικών τίτλων που κατηγοριοποιούνται ως Διαθέσιμοι προς Πώληση, μία σημαντική και παρατεταμένη μείωση της εύλογης αξίας του χρεογράφου κάτω του κόστους λαμβάνεται υπ' όψιν, για να καθορισθεί εάν υπήρξε απομείωση των περιουσιακών στοιχείων. Οι όροι σημαντική και παρατεταμένη ερμηνεύονται κατά περίπτωση χωριστά για συγκεκριμένους μετοχικούς τίτλους. Ζημίες απομείωσης που αναγνωρίζονται σε μετοχικούς τίτλους δεν μπορούν ποτέ να αντιστραφούν μέσω της κατάστασης αποτελεσμάτων. Εάν, σε μεταγενέστερη περίοδο, η ζημία απομείωσης ενός δανείου ή χρεωστικού τίτλου που κατηγοριοποιείται ως διαθέσιμος προς πώληση μειωθεί και η μείωση μπορεί αντικειμενικά να συσχετισθεί με γεγονός που επήλθε μετά από τη αναγνώριση της ζημίας απομείωσης στην Κατάσταση Αποτελεσμάτων, η αρχικά αναγνωρισμένη ζημία απομείωσης αντιστρέφεται μέσω της Κατάστασης Συνολικού Εισοδήματος. Απομείωση άλλων μη χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων Περιουσιακά στοιχεία που έχουν ωφέλιμη ζωή αορίστου διάρκειας για παράδειγμα η γη δεν υπόκεινται σε απόσβεση και εξετάζονται ετησίως για απομείωση. Περιουσιακά στοιχεία που υπόκεινται σε απόσβεση εξετάζονται για απομείωση οποτεδήποτε γεγονότα ή μεταβολές των συνθηκών υποδεικνύουν ότι η λογιστική αξία ενδέχεται να μην είναι ανακτήσιμη. Η ζημία απομείωσης αναγνωρίζεται για το ποσό κατά το οποίο η λογιστική αξία υπερβαίνει την ανακτήσιμη αξία του περιουσιακού στοιχείου. Η ανακτήσιμη αξία είναι η υψηλότερη μεταξύ της εύλογης αξίας του περιουσιακού στοιχείου μείον το κόστος πώλησης και της αξίας χρήσης. Για τους σκοπούς της εκτίμησης της απομείωσης, τα περιουσιακά στοιχεία ομαδοποιούνται στα χαμηλότερα επίπεδα όπου μπορούν να προσδιοριστούν ξεχωριστές ταμειακές ροές (μονάδες δημιουργίας ταμειακών ροών-μδτρ). Για την εξέταση της απομείωσης, η υπεραξία κατανέμεται στις ΜΔΤΡ. Κάθε μονάδα στην οποία κατανέμεται η υπεραξία, αντιπροσωπεύει το χαμηλότερο επίπεδο εντός της επιχείρησης στο οποίο παρακολουθείται η υπεραξία για εσωτερικούς διοικητικούς σκοπούς. Η απομείωση της υπεραξίας εξετάζεται ετησίως ή πιο συχνά εάν γεγονότα ή μεταβολές συνθηκών υποδηλώνουν ενδεχόμενη απομείωση. Η λογιστική αξία της υπεραξίας συγκρίνεται με το ανακτήσιμο ποσό, το οποίο είναι το μεγαλύτερο μεταξύ της αξίας χρήσης και της εύλογης αξίας μείον του κόστους πώλησης. Οποιαδήποτε απομείωση αναγνωρίζεται αμέσως ως έξοδο και δεν αντιλογίζεται μελλοντικά. Προηγούμενες απομειώσεις μη Χρηματοοικονομικές Καταστάσεις 2016 Σελίδα 26

27 χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων, πέραν της υπεραξίας, ελέγχονται για ενδεχόμενο αντιλογισμό σε κάθε ημερομηνία αναφοράς. Κατά την 31/12/2016 η Εταιρία πραγματοποίησε έλεγχο απομείωσης συγκρίνοντας την λογιστική αξία της υπεραξίας με την αξία χρήσης. Η αξία λόγω χρήσης είναι η παρούσα αξία των μελλοντικών ταμιακών ροών που αναμένεται να αντληθούν από τη μονάδα δημιουργίας ταμειακών ροών. Οι μελλοντικές ταμειακές ροές που χρησιμοποιήθηκαν για τον προσδιορισμό της αξίας λόγω χρήσης αντλήθηκαν από το επιχειρησιακό πλάνο, το οποίο έχει εγκριθεί από τη Διοίκηση της Εταιρίας. Οι μελλοντικές ταμειακές ροές που ξεπερνούν αυτές του επιχειρησιακού πλάνου προσδιορίστηκαν με αναγωγή των προβλέψεων που βασίζονται στο επιχειρησιακό πλάνο, χρησιμοποιώντας ένα σταθερό συντελεστή ανάπτυξης για τα επόμενα έτη. Το επιτόκιο προεξόφλησης που χρησιμοποιήθηκε για τον υπολογισμό της παρούσας αξίας των μελλοντικών ταμειακών ροών είναι το μέσο σταθμισμένο κόστος κεφαλαίου της Εταιρίας, ώστε να προσδιορίζεται όσο είναι δυνατό μία αγοραία εκτίμηση της διαχρονικής αξίας του χρήματος για τις περιόδους που καλύπτονται κατά τον προσδιορισμό της αξίας λόγω χρήσης. Μισθώσεις Η NN Hellas συμμετέχει ως μισθωτής σε λειτουργικές μισθώσεις. Οι συνολικές πληρωμές που πραγματοποιούνται βάσει λειτουργικών μισθώσεων αναγνωρίζονται στην Κατάσταση Συνολικού Εισοδήματος κατά την περίοδο της μίσθωσης. Όταν μία λειτουργική μίσθωση καταγγέλλεται πριν τη λήξη της περιόδου μίσθωσης, οποιαδήποτε καταβολή ποινικής ρήτρας που γίνεται στον εκμισθωτή αναγνωρίζεται ως έξοδο κατά την περίοδο στην οποία λαμβάνει χώρα η καταγγελία. Τρέχουσα και αναβαλλόμενη φορολογία Τρέχουσα φορολογία Οι απαιτήσεις και υποχρεώσεις φόρων εισοδήματος για την τρέχουσα περίοδο επιμετρούνται στο ποσό που αναμένεται να ανακτηθεί από ή να πληρωθεί στις φορολογικές αρχές. Τα ποσοστά του φόρου και οι φορολογικοί νόμοι που χρησιμοποιούνται για τον υπολογισμό του ποσού είναι εκείνα που έχουν θεσπιστεί ή κατ ουσία θεσπιστεί έως την ημερομηνία κατάστασης χρηματοοικονομικής θέσης στην Ελλάδα στην οποία λειτουργεί η Εταιρία και δημιουργεί φορολογητέο εισόδημα. Ο τρέχων φόρος εισοδήματος που αφορά στοιχεία που αναγνωρίζονται απευθείας στην καθαρή θέση ή στα λοιπά συνολικά εισοδήματα αναγνωρίζεται στην καθαρή θέση ή στα λοιπά συνολικά εισοδήματα και όχι στα Αποτελέσματα Χρήσης. Η Διοίκηση αξιολογεί περιοδικά τη θέση που έχει πάρει αναφορικά με τη φορολογική δήλωση που σχετίζεται με υποθέσεις στις οποίες οι φορολογικοί κανονισμοί επιδέχονται ερμηνείας και σχηματίζει σχετική πρόβλεψη όπου είναι απαραίτητο. Αναβαλλόμενη φορολογία Ο αναβαλλόμενος φόρος εισοδήματος αναγνωρίζεται στις προσωρινές διαφορές οι οποίες προκύπτουν μεταξύ της φορολογικής βάσης των απαιτήσεων και υποχρεώσεων και της λογιστικής τους αξίας στις χρηματοοικονομικές καταστάσεις. Ο αναβαλλόμενος φόρος καθορίζεται με τη χρήση φορολογικών συντελεστών που αναμένεται να εφαρμοστούν στην περίοδο κατά την οποία θα τακτοποιηθεί η απαίτηση ή η υποχρέωση λαμβάνοντας υπόψη τους φορολογικούς συντελεστές (και φορολογικούς νόμους) που έχουν θεσπιστεί ή ουσιωδώς θεσπιστεί μέχρι την ημερομηνία Ισολογισμού. Οι αναβαλλόμενοι φόροι περιουσιακών στοιχείων και υποχρεώσεων δεν προεξοφλούνται. Οι αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις αναγνωρίζονται σε όλες τις προσωρινές διαφορές και στις μεταφερόμενες αχρησιμοποίητες φορολογικές ζημιές στον βαθμό που είναι πιθανόν ότι θα υπάρχουν μελλοντικά φορολογητέα κέρδη έναντι των οποίων οι προσωρινές διαφορές μπορούν να χρησιμοποιηθούν. Οι αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις και υποχρεώσεις συμψηφίζονται όταν υπάρχει νομικό δικαίωμα να συμψηφιστούν οι τρέχουσες φορολογικές απαιτήσεις με τις τρέχουσες φορολογικές υποχρεώσεις και όταν οι αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις και υποχρεώσεις σχετίζονται με φόρο εισοδήματος που επιβάλλεται από την ίδια φορολογική αρχή και υπάρχει η πρόθεση να τακτοποιηθούν τα υπόλοιπα σε καθαρή βάση. Χρηματοοικονομικές Καταστάσεις 2016 Σελίδα 27

28 Παροχές προς υπαλλήλους Προγράμματα συνταξιοδότησης καθορισμένων παροχών Ως πρόγραμμα καθορισμένων παροχών ορίζεται ένα πρόγραμμα παροχών σε εργαζομένους μετά την έξοδο από την υπηρεσία, στο οποίο οι παροχές καθορίζονται με βάση οικονομικές και δημογραφικές παραδοχές. Οι πιο σημαντικές παραδοχές, μεταξύ άλλων, είναι η ηλικία, τα έτη προϋπηρεσίας, ο μισθός, οι δείκτες προσδόκιμης ζωής, το επιτόκιο προεξόφλησης, ο ρυθμός αύξησης αποδοχών και συντάξεων. Στα προγράμματα καθορισμένων παροχών, η αξία της υποχρέωσης είναι ίση με την παρούσα αξία των καθορισμένων πληρωτέων παροχών κατά την ημερομηνία σύνταξης των χρηματοοικονομικών καταστάσεων μειωμένης κατά την εύλογη αξία των περιουσιακών στοιχείων του προγράμματος. Το κόστος υπηρεσίας (τρέχουσας και προϋπηρεσίας (συμπεριλαμβανομένων των περικοπών) και τα κέρδη ή οι ζημίες που προκύπτουν από διακανονισμούς) και το καθαρό χρηματοοικονομικό κόστος της καθαρής υποχρέωσης/(απαίτησης) των καθορισμένων παροχών αναγνωρίζονται στην Κατάσταση Συνολικού Εισοδήματος και περιλαμβάνονται στα Έξοδα Προσωπικού. Η καθαρή υποχρέωση καθορισμένων παροχών (μετά την αφαίρεση των περιουσιακών στοιχείων) αναγνωρίζεται στην κατάσταση Χρηματοοικονομικής Θέσης, με τις μεταβολές που προκύπτουν από την επαναμέτρηση (περιλαμβανομένων των αναλογιστικών κερδών και ζημιών, της επίδραση της μεταβολής της οροφής των περιουσιακών στοιχείων (αν υφίσταται) και της αναμενόμενης απόδοσης των περιουσιακών στοιχείων (εξαιρουμένου του επιτοκίου)), να αναγνωρίζονται άμεσα στα Λοιπά Συνολικά Εισοδήματα, χωρίς να επιτρέπεται μεταγενέστερα η μεταφορά της στην κατάσταση αποτελεσμάτων. Προγράμματα καθορισμένων εισφορών Ως πρόγραμμα καθορισμένων εισφορών ορίζεται το πρόγραμμα παροχών σε εργαζομένους μετά την έξοδο από την υπηρεσία, σύμφωνα με το οποίο η NN Hellas καταβάλλει συγκεκριμένες εισφορές χωρίς καμία άλλη νομική ή τεκμαιρόμενη δέσμευση για περαιτέρω εισφορές στην περίπτωση που το Ταμείο δεν έχει τα απαιτούμενα περιουσιακά στοιχεία ώστε να πληρώσει τις παροχές των ασφαλισμένων που αφορούν στην τρέχουσα και προηγούμενες περιόδους. Οι εισφορές της Εταιρίας στα προγράμματα καθορισμένων εισφορών καταχωρούνται στα αποτελέσματα κατά τη διάρκεια της περιόδου που αφορούν και περιλαμβάνονται στο λογαριασμό «Έξοδα Προσωπικού». Παροχές που εξαρτώνται από την αξία των μετοχών Οι παροχές που εξαρτώνται από την αξία των μετοχών αναγνωρίζονται ως έξοδα προσωπικού κατά την περίοδο παροχής της μισθωτής εργασίας. Όταν οι εν λόγω πληρωμές βασιζόμενες σε μετοχές διακανονίζονται μέσω συμμετοχικών τίτλων αναγνωρίζεται αντίστοιχη αύξηση στην καθαρή θέση. Η εύλογη αξία των εν λόγω συναλλαγών επιμετρείται στην ημερομηνία παραχώρησης. Για συναλλαγές μετοχών που διακανονίζονται σε μετρητά, η δαπάνη αναγνωρίζεται στην εύλογη αξία στις υποχρεώσεις. Η εν λόγω εύλογη αξία επιμετρείται εκ νέου σε κάθε ημερομηνία αναφοράς. Έσοδα και έξοδα από τόκους Τα έσοδα και έξοδα από τόκους αναγνωρίζονται στην Κατάσταση Συνολικού Εισοδήματος με τη χρήση της μεθόδου πραγματικού επιτοκίου. Η μέθοδος πραγματικού επιτοκίου είναι μία μέθοδος για τον υπολογισμό του αποσβεσμένου κόστους ενός χρηματοοικονομικού περιουσιακού στοιχείου ή υποχρέωσης και της κατανομής των εσόδων ή εξόδων από τόκους κατά τη σχετική περίοδο. Το πραγματικό επιτόκιο είναι το επιτόκιο που προεξοφλεί με ακρίβεια τις αναμενόμενες μελλοντικές εκροές ή εισροές κατά την διάρκεια της αναμενόμενης ζωής του χρηματοοικονομικού μέσου ή κατά περίπτωση, σε μικρότερη περίοδο στην καθαρή λογιστική αξία του χρηματοοικονομικού στοιχείου ενεργητικού ή παθητικού. Κατά τον υπολογισμό του πραγματικού επιτοκίου, η Εταιρία αξιολογεί τις ταμειακές ροές λαμβάνοντας υπ' όψιν όλους τους συμβατικούς όρους του χρηματοοικονομικού μέσου (για παράδειγμα, επιλογές προπληρωμής) αλλά δεν λαμβάνει υπ' όψιν μελλοντικές ζημίες. Ο υπολογισμός περιλαμβάνει όλες τις αμοιβές που καταβάλλονται ή λαμβάνονται μεταξύ των μερών της σύμβασης που αποτελούν αναπόσπαστο τμήμα του πραγματικού επιτοκίου, τα κόστη συναλλαγής και λοιπές προεξοφλήσεις. Όταν μία απαίτηση απομειώνεται, τα έσοδα από τόκους Χρηματοοικονομικές Καταστάσεις 2016 Σελίδα 28

29 αναγνωρίζονται με τη χρήση του επιτοκίου που εφαρμόσθηκε για την προεξόφληση των μελλοντικών ταμειακών ροών για το σκοπό της επιμέτρησης της ζημίας απομείωσης. Κατάσταση Ταμειακών Ροών Η κατάσταση ταμειακών ροών καταρτίζεται σύμφωνα με την έμμεση μέθοδο, κατηγοριοποιώντας τις ταμειακές ροές ως ταμειακές ροές από λειτουργικές, επενδυτικές και χρηματοδοτικές δραστηριότητες. Στην καθαρή ταμειακή ροή από λειτουργικές δραστηριότητες, τα αποτελέσματα προ φόρων προσαρμόζονται για εκείνα τα κονδύλια στην Κατάσταση Αποτελεσμάτων και τις μεταβολές στα κονδύλια του ισολογισμού που δεν οδηγούν σε πραγματικές ταμειακές ροές κατά τη διάρκεια της χρήσης. Για τους σκοπούς της κατάστασης ταμειακών ροών, τα ταμειακά διαθέσιμα και ισοδύναμα περιλαμβάνουν υπόλοιπα με διάρκεια λήξης μικρότερη των τριών μηνών από την ημέρα κτήσης. Οι επενδύσεις κατατάσσονται ως ταμειακό ισοδύναμο εάν είναι άμεσα μετατρέψιμες σε μετρητά και δεν υπόκεινται σε σημαντικό κίνδυνο μεταβολής της αξίας τους. Ενσώματα περιουσιακά στοιχεία Ιδιοχρησιμοποιούμενα οικόπεδα και κτίρια παρουσιάζονται στην εύλογη αξία κατά την ημερομηνία Χρηματοοικονομικής Θέσης. Αυξήσεις της λογιστικής αξίας αναγνωρίζονται στα Λοιπά Συνολικά Έσοδα (καθαρή θέση). Μειώσεις της λογιστικής αξίας που συμψηφίζονται με προηγούμενες αυξήσεις αυτής εγγράφονται σε χρέωση των Λοιπών Συνολικών Εσόδων (καθαρής θέσης). Κάθε άλλη μείωση εγγράφεται στην Κατάσταση Συνολικού Εισοδήματος. Αυξήσεις που αντιστρέφουν τη μείωση της αναπροσαρμογής αξίας για το ίδιο περιουσιακό στοιχείο που προηγουμένως είχαν αναγνωρισθεί στα καθαρά αποτελέσματα, αναγνωρίζονται πλέον στην Κατάσταση Συνολικού Εισοδήματος. Η απόσβεση αναγνωρίζεται βάσει της εύλογης αξίας και της εκτιμώμενης διάρκειας ωφέλιμης ζωής και υπολογίζεται με τη μέθοδο σταθερής απόσβεσης. Η μέση διάρκεια ωφέλιμης ζωής των ακινήτων είναι τα 24 έτη. Κατά τη διάθεση, το σχετικό αποθεματικό αναπροσαρμογής αξίας στην καθαρή θέση μεταφέρεται στα Κέρδη εις νέον. Η εύλογη αξία οικοπέδων και κτιρίων βασίζεται σε τακτικές αποτιμήσεις από ανεξάρτητους πιστοποιημένους εκτιμητές. Μεταγενέστερες δαπάνες περιλαμβάνονται στη λογιστική αξία του περιουσιακού στοιχείου όταν είναι πιθανόν ότι τα μελλοντικά οικονομικά οφέλη που σχετίζονται με το κονδύλι θα εισρεύσουν στην Εταιρία και το κόστος του κονδυλίου μπορεί να μετρηθεί με αξιοπιστία. Ο εξοπλισμός απεικονίζεται στο κόστος μείον την συσσωρευμένη απόσβεση και τυχόν ζημίες απομείωσης. Το κόστος των περιουσιακών στοιχείων αποσβένεται με τη μέθοδο σταθερής απόσβεσης κατά την εκτιμώμενη διάρκεια ωφέλιμης ζωής του στοιχείου, η οποία εκτιμάται εν γένει ως ακολούθως: για Ηλεκτρονικούς Υπολογιστές πέντε (5) έτη και δέκα (10) έτη για έπιπλα και σκεύη. Οι δαπάνες για συντήρηση και επισκευές αναγνωρίζονται στην Κατάσταση Αποτελεσμάτων ως πραγματοποιηθείσες. Οι δαπάνες που πραγματοποιούνται για σημαντικές βελτιώσεις, κεφαλαιοποιούνται και αποσβένονται με βάση την ωφέλιμη ζωή τους. Η διαφορά μεταξύ του εσόδου από τη διάθεση και της καθαρής λογιστικής αξίας αναγνωρίζεται στην Κατάσταση Συνολικού Εισοδήματος ως Λοιπά Έσοδα. Υπεραξία & Άυλα περιουσιακά στοιχεία Υπεραξία Η ΝΝ Hellas υιοθέτησε για πρώτη φορά τα ΔΠΧΑ το 2015 και επέλεξε να μην εφαρμόσει το ΔΠΧΑ 3 αναδρομικά στις συνενώσεις επιχειρήσεων που πραγματοποιήθηκαν πριν την ημερομηνία μετάβασης στα ΔΠΧΑ. Η εξαίρεση των συνενωμένων επιχειρήσεων ισχύει για όλες τις συναλλαγές που πληρούν τον ορισμό του ΔΠΧΑ σχετικά με αυτές (συμπεριλαμβανομένων συνενώσεων εκτός του πεδίου εφαρμογής του ΔΠΧΑ 3, ανεξάρτητα από την αρχική του κατάταξη σύμφωνα με τις Ευρέως Αποδεκτές Λογιστικές Αρχές που εφάρμοζε προηγουμένως η οντότητα). Η επίπτωση Χρηματοοικονομικές Καταστάσεις 2016 Σελίδα 29

30 της εξαίρεσης στο ΔΠΧΑ 1 είναι ότι οι συνενώσεις επιχειρήσεων πριν την ημερομηνία μετάβασης δεν χρειάζεται να αναδιατυπωθούν. Καθώς χρησιμοποιήθηκε η εξαίρεση του ΔΠΧΑ 1 για τις συνενώσεις επιχειρήσεων, η υπεραξία στην Κατάσταση Χρηματοοικονομικής Θέσης ανοίγματος σύμφωνα με τα ΔΠΧΑ, αναφέρεται στη λογιστική αξία που είχε πριν από την ημερομηνία μετάβασης σύμφωνα με τις Ευρέως Αποδεκτές Λογιστικές Αρχές που εφαρμόζονταν προηγουμένως, προσαρμοσμένη, κατά περίπτωση, μόνο για δύο πράγματα: (α) οποιαδήποτε προηγουμένως αναγνωρισμένα στοιχεία ενεργητικού που δεν πληρούν τις προδιαγραφές για αναγνώριση σύμφωνα με τα ΔΠΧΑ (β) οποιαδήποτε ζημία απομείωσης που θα είχε προέλθει από τον έλεγχο απομείωσης κατά την ημερομηνία μετάβασης στα ΔΠΧΑ, βάσει των συνθηκών που επικρατούσαν κατά την ημερομηνία μετάβασης. Επομένως, κατά την ημερομηνία μετάβασης, η Εταιρία αναγνώρισε τη λογιστική αξία ύψους 29,3 εκ., σύμφωνα με τις χρηματοοικονομικές καταστάσεις βάσει των Ευρέως Αποδεκτών Λογιστικών Αρχών κατά την Η εν λόγω υπεραξία προήλθε από την απορρόφηση της " ING A.E.Ομαδικών & Ατομικών Ασφαλίσεων Ζωής " το Λογισμικό Λογισμικό που έχει αγορασθεί ή δημιουργηθεί εσωτερικά για ίδια χρήση αναφέρεται στο κόστος μείον αποσβέσεις και τυχόν ζημίες απομείωσης. Η απόσβεση υπολογίζεται με τη μέθοδο σταθερής απόσβεσης κατά την ωφέλιμη διάρκεια ζωής η οποία είναι πέντε (5) έτη. Η απόσβεση απεικονίζεται στα λοιπά λειτουργικά έξοδα. Λοιπά άυλα περιουσιακά στοιχεία Τα λοιπά άυλα περιουσιακά στοιχεία αποτελούνται κατά κύριο λόγο από την δεκαετή σύμβαση διάθεσης προϊόντων (bancassurance) που παρέχει στην ΝΝ Hellas πρόσβαση στo τραπεζικό δίκτυο της Τράπεζας Πειραιώς και επιμετρούνται στο κόστος μείον αποσβέσεις και τυχόν ζημίες απομείωσης. Η οικονομική ζωή του περιουσιακού στοιχείου καθορίζεται λαμβάνοντας υπ' όψιν την περίοδο κατά την οποία αναμένεται να αποφέρει οικονομικά οφέλη, αλλά όχι με διάρκεια μεγαλύτερη της διάρκειας της σύμβασης διανομής και βάσει όλων των οικονομικών και νομικών παραγόντων όπως η σταθερότητα του κλάδου, η ανταγωνιστική θέση και η περίοδος ελέγχου επί των περιουσιακών στοιχείων. Η διάρκεια ωφέλιμης ζωής του περιουσιακού στοιχείου καθορίζεται από τη σύμβαση διανομής. Η απόσβεση περιλαμβάνεται στα "Λοιπά λειτουργικά έξοδα". Ασφαλιστήρια Συμβόλαια Ασφαλιστήρια συμβόλαια χαρακτηρίζονται αυτά που φέρουν σημαντικό ασφαλιστικό κίνδυνο ή/και περιλαμβάνουν προαιρετικά χαρακτηριστικά συμμετοχής. Η Εταιρία εξετάζει τον ασφαλιστικό κίνδυνο κατά την πώληση του προϊόντος κατά την αρχική αναγνώριση. Από τη στιγμή που ένα συμβόλαιο έχει ταξινομηθεί ως ασφαλιστήριο συμβόλαιο, παραμένει ασφαλιστήριο συμβόλαιο έως την λήξη του ακόμη και εάν ο ασφαλιστικός κίνδυνος μειώνεται σημαντικά κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, εκτός εάν όλα τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις εξαλειφτούν ή λήξουν. Οι ασφαλιστικές υποχρεώσεις αντιπροσωπεύουν εκτιμήσεις μελλοντικών εκροών που θα απαιτηθούν σε περίπτωση αποζημιώσεων, συμπεριλαμβανομένων των εξόδων που σχετίζονται με τις εν λόγω ζημιές. Οι μεταβολές στις ασφαλιστικές υποχρεώσεις αναγνωρίζονται στην Κατάσταση Αποτελεσμάτων. Οι ασφαλιστικές υποχρεώσεις αναγνωρίζονται σύμφωνα με το ΔΠΧΑ 4 "Ασφαλιστήρια Συμβόλαια". Σύμφωνα με το ΔΠΧΑ 4, ο ασφαλιστής μπορεί να συνεχίσει να εφαρμόζει τις υφισταμένες προ των ΔΠΧΑ λογιστικές πρακτικές για ασφαλιστήρια συμβόλαια, υπό την προϋπόθεση ότι πληρούνται ορισμένες ελάχιστες προϋποθέσεις. Με την υιοθέτηση των ΔΠΧΑ το 2015, η Εταιρία αποφάσισε να συνεχίσει τις υφιστάμενες λογιστικές αρχές για ασφαλιστήρια συμβόλαια, οι οποίες βασίζονταν στον Νόμο 400/1970 περί ιδιωτικής ασφάλισης - Φερεγγυότητα I. Επιπροσθέτως στην υφισταμένη πρακτική, η Εταιρία εισήγαγε τον Έλεγχο Επάρκειας Αποθεμάτων (Liability Adequacy Test LAT). Χρηματοοικονομικές Καταστάσεις 2016 Σελίδα 30

31 Υποχρεώσεις Ασφαλιστηρίων Συμβολαίων Ζωής Οι υποχρεώσεις ασφαλιστηρίων συμβολαίων ζωής υπολογίζονται εν γένει με βάση μία συνετή αναλογιστική μέθοδο. Οι μεθοδολογίες που ακολουθούνται αντανακλούν τις προηγούμενες εποπτικές απαιτήσεις και πρακτικές για συγκεκριμένα χαρακτηριστικά προϊόντων. Οι ασφαλιστικές υποχρεώσεις στα παραδοσιακά ασφαλιστήρια ζωής υπολογίζονται ως η διαφορά που προκύπτει µεταξύ της αναλογιστικής παρούσας αξίας των εκροών λόγω ασφαλιστικών υποχρεώσεων που έχει αναλάβει η ασφαλιστική εταιρία για κάθε συμβόλαιο ασφαλίσεως ζωής και της αναλογιστικής παρούσας αξίας των καθαρών ασφαλίστρων που οφείλονται από τον ασφαλισµένο και είναι καταβλητέα στην ασφαλιστική εταιρία κατά την διάρκεια ισχύος του συμβολαίου. Ορισμένα συμβόλαια περιέχουν ελάχιστες εγγυήσεις (τόκους) για τα πληρωτέα ποσά σε περίπτωση θανάτου ή λήξης του συμβολαίου. Οι ασφαλιστικές υποχρεώσεις καλύπτουν την επίπτωση των εν λόγω ελάχιστων υποχρεώσεων (τόκων), λαμβάνοντας υπ' όψιν τη διαφορά μεταξύ του πιθανού ελάχιστου πληρωτέου οφέλους και του συνολικού υπολοίπου του λογαριασμού, την αναμενόμενη θνησιμότητα και τα ποσοστά ακυρώσεων. Για ασφαλιστήρια συμβόλαια με χαρακτηριστικά συμμετοχής στα κέρδη, αναγνωρίζεται ένα ποσό επιμερισμού κερδών για το ποσό των μη πραγματοποιηθέντων κερδών επενδύσεων µε βάση τους όρους των ασφαλιστηρίων συμβολαίων. Οι προβλέψεις ασφαλίσεων ζωής για συμβόλαια συνδεδεμένα με επενδύσεις που οι ασφαλισμένοι φέρουν τον επενδυτικό κίνδυνο απεικονίζονται γενικώς στην αξία λογαριασμού των σχετικών επενδύσεων. Υποχρεώσεις για μη δεδουλευμένα ασφάλιστρα και ασφαλιστικούς κινδύνους σε ισχύ Οι υποχρεώσεις υπολογίζονται κατ' αναλογία με τις περιόδους κάλυψης κινδύνων που δεν έχουν ακόμη λήξει. Για ασφαλιστήρια συμβόλαια τα οποία καλύπτουν έναν αυξανόμενο κίνδυνο κατά τη διάρκεια του συμβολαίου με χρεώσεις ασφαλίστρων ανεξαρτήτως της ηλικίας, ο εν λόγω κίνδυνος λαμβάνεται υπ' όψιν κατά τον καθορισμό της υποχρέωσης. Για την κάλυψη υποχρεώσεων από ασφαλιστήρια συμβόλαια που δεν έχουν λήξει και που ενδέχεται να υπερβούν τα μη δεδουλευμένα ασφάλιστρα και τα ασφάλιστρα που οφείλονται αναφορικά με τα εν λόγω συμβόλαια σχηματίζονται περαιτέρω αποθέματα. Υποχρεώσεις για εκκρεμείς αποζημιώσεις Οι υποχρεώσεις για εκκρεμείς αποζημιώσεις υπολογίζονται στο ύψος της εκτιμούμενης πρόβλεψης με βάση τις διαθέσιμες πληροφορίες για κάθε αναγγελθείσα περίπτωση χωριστά και κατά προσέγγιση βάσει της παρελθούσας εμπειρίας. Επιπρόσθετα, οι υποχρεώσεις αναγνωρίζονται για ζημίες που έχουν συμβεί αλλά δεν έχουν αναγγελθεί (IBNR) στην ασφαλιστική εταιρία κατά την ημερομηνία σύνταξης των χρηματοοικονομικών καταστάσεων και για έξοδα διαχείρισης των ζημιών. Συμβάσεις αντασφάλισης Η Εταιρία εκχωρεί συμβάσεις αντασφάλισης κατά τη συνήθη πορεία των εργασιών της, με όρια παρακράτησης που ποικίλουν ανά γραμμή εργασιών. Τα αντασφάλιστρα αναγνωρίζονται ως έξοδα, λαμβάνοντας υπ' όψιν την κατάταξη του προϊόντος της αντασφάλισης. Το κόστος αντασφάλισης που σχετίζεται με συμβάσεις μακράς διαρκείας υπολογίζεται για τη συνολική διάρκεια των υποκείμενων συμβολαίων αντασφάλισης, με τη χρήση παραδοχών που συνάδουν με αυτές που χρησιμοποιούνται για τον υπολογισμό των εν λόγω συμβολαίων. Οι αντασφαλιστικές απαιτήσεις περιλαμβάνουν υπόλοιπα που οφείλονται από εταιρίες αντασφάλισης για εκχωρούμενες ασφαλίσεις (η συμμετοχή αντασφαλιστών σε εκκρεμείς ζημίες, σε μαθηματικά αποθεματικά και προβλέψεις για μη δεδουλευμένα ασφάλιστρα). Τα εισπρακτέα ποσά από τους αντασφαλιστές εκτιμώνται με τρόπο που συνάδει με τις υποκείμενες συμβατικές υποχρεώσεις, τις προβλέψεις για εκκρεμείς ζημίες ή διευθετημένες Χρηματοοικονομικές Καταστάσεις 2016 Σελίδα 31

32 αποζημιώσεις που σχετίζονται με τα αντασφαλισθέντα συμβόλαια και σύμφωνα με τη σχετική σύμβαση αντασφάλισης. Εάν υπάρξει απομείωση μιας απαίτησης αντασφάλισης, η Εταιρία μειώνει ανάλογα τη λογιστική της αξία και αναγνωρίζει την απομείωση στην Κατάσταση Συνολικού Εισοδήματος. Μια απαίτηση αντασφάλισης απομειώνεται εάν υπάρχουν αντικειμενικές ενδείξεις, συνεπεία γεγονότος που επήλθε μετά την αρχική αναγνώριση της αντασφαλιστικής απαίτησης, ότι η Εταιρία μπορεί να μην εισπράξει όλα τα ποσά που οφείλονται προς αυτή υπό τους όρους της σύμβασης και το γεγονός έχει μία αξιόπιστα μετρούμενη επίπτωση στα ποσά που θα εισπράξει η Εταιρία από τον αντασφαλιστή. Έλεγχος Επάρκειας Αποθεμάτων Η επάρκεια των ασφαλιστικών υποχρεώσεων, μη συμπεριλαμβανομένων των Μεταφερόμενων Εξόδων Πρόσκτησης (ΜΕΠ), αξιολογείται σε κάθε ημερομηνία σύνταξης χρηματοοικονομικής θέσης από την Εταιρία. Ο έλεγχος περιλαμβάνει τη σύγκριση των σχηματισμένων ασφαλιστικών υποχρεώσεων με τις τρέχουσες αναλογιστικές εκτιμήσεις µελλοντικών ταµειακών ροών των ασφαλιστηρίων συμβολαίων της. Εάν προκύψει ότι υπάρχει έλλειμμα, τότε αυτό αναγνωρίζεται αμέσως και επιβαρύνει τα αποθέματα της περιόδου και συνεπώς τα σχετικά αποτελέσματα της περιόδου. Επενδυτικά Συμβόλαια Ασφαλιστήρια συμβόλαια που δεν φέρουν σημαντικό ασφαλιστικό κίνδυνο απεικονίζονται ως επενδυτικά συμβόλαια. Οι υποχρεώσεις των επενδυτικών συμβολαίων παρουσιάζονται στο αναπόσβεστο κόστος, με τη μέθοδο του πραγματικού επιτοκίου (συμπεριλαμβανομένων ορισμένων αρχικών εξόδων πρόσκτησης). Η σημαντικότητα του ασφαλιστικού κινδύνου αξιολογείται αρχικά σε σχέση με τα ποιοτικά χαρακτηριστικά των προϊόντων. Τα υπό αξιολόγηση χαρακτηριστικά συμπεριλαμβάνουν το επίπεδο της παροχής κινδύνου, ξεχωριστές χρεώσεις που συνδέονται με τον κίνδυνο και τις διαδικασίες που ακολουθούνται στην ανάληψη κινδύνου για την ασφαλιστική κάλυψη που αξιολογείται. Εάν η κατηγοριοποίηση δεν μπορεί να αποφασισθεί βάσει των ανωτέρω, η Εταιρία προβαίνει σε ποσοτική αξιολόγηση των πρόσθετων παροχών που ενδέχεται να καταβληθούν κατά την επέλευση ασφαλισμένου γεγονότος ως ποσοστό του σχηματισμένου αποθεματικού. Οι υποχρεώσεις που αφορούν σε επενδυτικά συμβόλαια DAF (Deposit Administration Funds Συμβόλαια Διαχείρισης Ομαδικών Συνταξιοδοτικών Κεφαλαίων) παρουσιάζονται στην αξία λογαριασμού των ασφαλισμένων. Η Εταιρία διενεργεί έλεγχο για το επίπεδο ασφαλιστικού κινδύνου κατά την αρχική αναγνώριση ώστε να καθορίσει την αρχική κατηγοριοποίηση. Μόλις κατηγοριοποιηθεί το συμβόλαιο ως ασφαλιστήριο συμβόλαιο, παραμένει με αυτή τη μορφή έως ότου όλα τα δικαιώματα και υποχρεώσεις εξαλειφθούν ή λήξουν. Αντιθέτως, όταν κατηγοριοποιείται αρχικά ως επενδυτικό προϊόν, οι έλεγχοι θα πρέπει να εκτελούνται σε τακτική βάση ώστε να επιβεβαιώνεται ότι η σύμβαση δεν έχει μετατραπεί σε ασφαλιστήριο συμβόλαιο, λόγω αύξησης του επιπέδου ασφαλιστικού κινδύνου σε σχέση με το σχηματισμένο απόθεμα. Μεταφερόμενα Έξοδα Πρόσκτησης (ΜΕΠ) Οι προμήθειες και τα λοιπά έξοδα πρόσκτησης, που συνδέονται με την έκδοση νέων ασφαλιστηρίων συμβολαίων και την ανανέωση υπαρχόντων ασφαλιστηρίων συμβολαίων, κεφαλαιοποιούνται ως περιουσιακό στοιχείο του ενεργητικού. Κατά την υιοθέτηση των ΔΠΧΑ το 2015, η Εταιρία εισήγαγε τα μεταφερόμενα έξοδα πρόσκτησης σε προϊόντα συνδεδεμένα με επενδύσεις (Unit Linked). Χρηματοοικονομικές Καταστάσεις 2016 Σελίδα 32

33 Τα ΜΕΠ αποσβένονται γενικά κατά την περίοδο πληρωμής ασφαλίστρων κατ' αναλογία με τα έσοδα ή τα μικτά κέρδη των συμβολαίων. Η Εταιρία αξιολογεί την ανακτησιμότητα των ΜΕΠ κατά την αρχική τους αναγνώριση και ακολούθως ελέγχονται σε τακτική βάση κατά τον έλεγχο επάρκειας αποθεμάτων βάσει ΔΠΧΑ 4. Ακαθάριστα Έσοδα από Ασφάλιστρα Τα ασφάλιστρα από ασφαλιστήρια συμβόλαια ζωής αναγνωρίζονται ως δεδουλευμένο έσοδο αναλογικά της περιόδου ασφάλισης. Τα ασφάλιστρα εφάπαξ καταβολής από ασφαλιστήρια συμβόλαια ζωής συνδεδεμένα με επενδύσεις αναγνωρίζονται κατά την είσπραξη. Έσοδα και έξοδα από αμοιβές και προμήθειες Αμοιβές και προμήθειες αναγνωρίζονται γενικά κατά την παροχή της υπηρεσίας. Οι αμοιβές για την παροχή διαχειριστικών και λοιπών συμβουλευτικών υπηρεσιών χαρτοφυλακίου αναγνωρίζονται βάσει των εν ισχύ συμβάσεων υπηρεσιών κατά την παροχή της υπηρεσίας. Οι αμοιβές διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων που σχετίζονται με επενδυτικά κεφάλαια και οι αμοιβές για συμβάσεις επενδύσεων αναγνωρίζονται σε αναλογική βάση κατά την περίοδο παροχής της υπηρεσίας. 2.3 Πρότυπα που έχουν εκδοθεί αλλά δεν έχουν εφαρμογή στην παρούσα λογιστική περίοδο και η Εταιρία δεν έχει υιοθετήσει νωρίτερα ΔΛΠ 16 Ακίνητα, Εγκαταστάσεις & Εξοπλισμός και ΔΛΠ 38 Άυλα περιουσιακά στοιχεία (Τροποποιήσεις): Αποσαφήνιση των Αποδεκτών Μεθόδων Απόσβεσης Η τροποποίηση παρέχει πρόσθετες οδηγίες για το πώς θα πρέπει να υπολογίζονται οι αποσβέσεις ακινήτων, εγκαταστάσεων, εξοπλισμού και άυλων περιουσιακών στοιχείων. Η τροποποίηση αυτή αποσαφηνίζει την αρχή του ΔΛΠ 16 Ενσώματα Πάγια και του ΔΛΠ 38 Άυλα Περιουσιακά Στοιχεία ότι τα έσοδα αντανακλούν τις οικονομικές ωφέλειες που δημιουργούνται από τη λειτουργία μιας επιχείρησης (της οποίας το περιουσιακό στοιχείο αποτελεί μέρος) αντί των οικονομικών ωφελειών που καταναλώνονται μέσω χρήσης του περιουσιακού στοιχείου. Ως αποτέλεσμα, ο λόγος των εσόδων που δημιουργούνται προς το σύνολο των εσόδων που αναμένεται να δημιουργηθούν, δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την απόσβεση των ενσώματων παγίων περιουσιακών στοιχείων και μπορεί να χρησιμοποιηθεί μόνο σε πολύ περιορισμένες περιπτώσεις για την απόσβεση των άυλων περιουσιακών στοιχείων. Η υιοθέτηση της ανωτέρω τροποποίησης από την Εταιρία δεν είχε επίπτωση στις Χρηματοοικονοµικές της Καταστάσεις. Τροποποίηση του Διεθνούς Λογιστικού Προτύπου 16 «Ενσώµατες Ακινητοποιήσεις» και του Διεθνούς Λογιστικού Προτύπου 41 «Γεωργία»: Φυτά που φέρουν καρπούς (Κανονισµός 2015/2113/ ) Την το Συµβούλιο των Διεθνών Λογιστικών Προτύπων εξέδωσε τροποποίηση στα ΔΛΠ 16 και ΔΛΠ 41 µε την οποία αποσαφηνίζεται ότι τα φυτά που φέρουν καρπούς, τα οποία ορίζονται ως εκείνα που: - χρησιµοποιούνται στην παραγωγή ή στην προµήθεια γεωργικών προϊόντων, - αναµένεται να παράγουν προϊόντα για περισσότερες από µία περιόδους και - υπάρχει πολύ µικρή πιθανότητα να πωληθούν ως γεωργικά προϊόντα, εκτός από το ενδεχόµενο πώλησής τους ως scrap, πρέπει να λογιστικοποιούνται βάσει του ΔΛΠ 16 και όχι βάσει του ΔΛΠ 41. Η ανωτέρω τροποποίηση δεν έχει εφαρµογή στις δραστηριότητες της Εταιρίας. Χρηματοοικονομικές Καταστάσεις 2016 Σελίδα 33

34 ΔΠΧΑ 9 Χρηματοοικονομικά μέσα Ταξινόμηση και επιμέτρηση Το πρότυπο εφαρμόζεται για ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 1 Ιανουαρίου 2018 ενώ επιτρέπεται η εφαρμογή του νωρίτερα. Η τελική έκδοση του ΔΠΧΑ 9 αφορά τα χρηματοοικονομικά μέσα και αντικαθιστά το ΔΛΠ 39 Χρηματοοικονομικά Μέσα: Αναγνώριση και επιμέτρηση και όλες τις προηγούμενες εκδόσεις του ΔΠΧΑ 9. Το πρότυπο εισάγει νέες απαιτήσεις για την ταξινόμηση και επιμέτρηση, απομείωση και λογιστική αντιστάθμισης. Ενδεικτικά αναφέρονται τα ακόλουθα: Ταξινόµηση και αποτίµηση Τα χρηµατοοικονοµικά στοιχεία του ενεργητικού πρέπει, κατά την αρχική αναγνώριση, να ταξινοµούνται σε δύο µόνο κατηγορίες, σε εκείνη στην οποία η αποτίµηση γίνεται στο αναπόσβεστο κόστος και σε εκείνη στην οποία η αποτίµηση γίνεται στην εύλογη αξία. Τα κριτήρια τα οποία θα πρέπει να συνυπολογιστούν προκειµένου να αποφασιστεί η αρχική κατηγοριοποίηση των χρηµατοοικονοµικών στοιχείων του ενεργητικού είναι τα ακόλουθα: - Το επιχειρησιακό µοντέλο (business model) το οποίο χρησιµοποιεί η επιχείρηση για τη διαχείριση των µέσων αυτών - Τα χαρακτηριστικά των συµβατικών ταµειακών ροών των µέσων Επιπρόσθετα, το ΔΠΧΑ 9 επιτρέπει, κατά την αρχική αναγνώριση, οι επενδύσεις σε συµµετοχικούς τίτλους να ταξινοµηθούν σε κατηγορία αποτίµησης στην εύλογη αξία µέσω των λοιπών αποτελεσμάτων τα οποία καταχωρούνται απευθείας στην καθαρή θέση. Προκειµένου να συµβεί αυτό, η επένδυση αυτή δεν θα πρέπει να διακρατείται για εμπορικούς σκοπούς. Επίσης, όσον αφορά στα ενσωµατωµένα παράγωγα, στις περιπτώσεις που το κύριο συµβόλαιο εµπίπτει στο πεδίο εφαρµογής του ΔΠΧΑ 9, το ενσωµατωµένο παράγωγο δεν θα πρέπει να διαχωρίζεται, ο δε λογιστικός χειρισµός του υβριδικού συµβολαίου θα πρέπει να βασιστεί σε όσα αναφέρθηκαν ανωτέρω για την ταξινόµηση των χρηµατοοικονοµικών µέσων. Σε ότι αφορά στις χρηµατοοικονοµικές υποχρεώσεις, η βασικότερη διαφοροποίηση σχετίζεται µε εκείνες τις υποχρεώσεις που µία εταιρία επιλέγει κατά την αρχική αναγνώριση να αποτιµήσει στην εύλογη αξία µέσω των αποτελεσµάτων. Στην περίπτωση αυτή, η µεταβολή της εύλογης αξίας θα πρέπει να καταχωρείται στην Κατάσταση Συνολικού Εισοδήματος, µε εξαίρεση το ποσό της µεταβολής που αποδίδεται στον πιστωτικό κίνδυνο του εκδότη, το οποίο θα πρέπει να καταχωρείται απευθείας στην καθαρή θέση. Αποµείωση Σε αντίθεση µε το υφιστάµενο ΔΛΠ 39, µε βάση το οποίο µία εταιρία αναγνωρίζει ζηµίες λόγω πιστωτικού κινδύνου µόνο όταν οι ζηµίες αυτές έχουν συµβεί, το νέο πρότυπο απαιτεί την αναγνώριση των αναµενόµενων ζηµιών λόγω πιστωτικού κινδύνου για όλη τη διάρκεια ζωής των µέσων σε εκείνες τις περιπτώσεις που η πιστοληπτική ικανότητα των εκδοτών έχει επιδεινωθεί σηµαντικά µετά την αρχική αναγνώριση. Αντιθέτως, για τις απαιτήσεις εκείνες που η πιστοληπτική ικανότητα των εκδοτών δεν έχει επιδεινωθεί σηµαντικά από την αρχική τους αναγνώριση, η πρόβλεψη για τις αναµενόµενες ζηµίες λόγω πιστωτικού κινδύνου αναγνωρίζεται για τις αναµενόµενες ζηµίες 12 µηνών. Λογιστική αντιστάθµισης Οι νέες απαιτήσεις για τη λογιστική αντιστάθµισης είναι περισσότερο ευθυγραµµισµένες µε τη διαχείριση των κινδύνων της οικονοµικής οντότητας ενώ οι κυριότερες µεταβολές σε σχέση µε τις υφιστάµενες διατάξεις του ΔΛΠ 39 συνοψίζονται στα ακόλουθα: - διευρύνεται ο αριθµός των στοιχείων που µπορούν να συµµετέχουν σε µία σχέση αντιστάθµισης είτε ως µέσααντιστάθµισης είτε ως αντισταθµιζόµενα στοιχεία, Χρηματοοικονομικές Καταστάσεις 2016 Σελίδα 34

35 - καταργείται το εύρος 80%-125% το οποίο µε βάση τις υφιστάµενες διατάξεις θα πρέπει να ικανοποιείται προκειµένου η αντιστάθµιση να θεωρείται αποτελεσµατική. Ο έλεγχος αποτελεσµατικότητας της αντιστάθµισης γίνεται πλέον µόνο προοδευτικά, ενώ υπό συγκεκριµένες συνθήκες η ποιοτική µόνο αξιολόγηση καθίσταται επαρκής, - στην περίπτωση που µία σχέση αντιστάθµισης παύει να είναι αποτελεσµατική αλλά ο στόχος της διαχείρισης κινδύνων της εταιρίας ως προς τη σχέση αντιστάθµισης παραµένει ο ίδιος, η εταιρία θα πρέπει να προβεί σε εξισορρόπηση (rebalancing) της σχέσης αντιστάθµισης ώστε να ικανοποιούνται τα κριτήρια της αποτελεσµατικότητας. Επισηµαίνεται πως στις νέες απαιτήσεις δεν περιλαµβάνονται εκείνες που αφορούν στην αντιστάθµιση ανοιχτών χαρτοφυλακίων (macrohedging) οι οποίες δεν έχουν ακόµαδιαµορφωθεί. Πέραν των ανωτέρω τροποποιήσεων, η έκδοση του ΔΠΧΑ 9 έχει επιφέρει την τροποποίηση και άλλων προτύπων και κυρίως του ΔΠΧΑ 7 στο οποίο έχουν προστεθεί νέες γνωστοποιήσεις. Η Εταιρία εξετάζει τις επιπτώσεις που θα έχει η υιοθέτηση του ΔΠΧΑ 9 στις Χρηματοοικονομικές της Καταστάσεις. Τροποποίηση του Διεθνούς Προτύπου Χρηµατοοικονοµικής Αναφοράς 4 «Ασφαλιστήρια συμβόλαια»: Εφαρμόζοντας το ΔΠΧΑ 9 Χρηματοοοικονομικά Μέσα με το ΔΠΧΑ 4 Ασφαλιστήρια Συμβόλαια Η τροποποίηση εφαρμόζεται για ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 1 Ιανουαρίου Την το Συμβούλιο Διεθνών Λογιστικών Προτύπων εξέδωσε τροποποίηση στο ΔΠΧΑ 4 με την οποία διευκρινίζει ότι: - οι ασφαλιστικές εταιρίες, των οποίων η κύρια δραστηριότητα συνδέεται με τις ασφάλειες, έχουν τη δυνατότητα να λάβουν προσωρινή εξαίρεση από την εφαρμογή του ΔΠΧΑ 9 και - όλες οι εταιρίες που εκδίδουν ασφαλιστήρια συμβόλαια και υιοθετούν το ΔΠΧΑ 9 έχουν τη δυνατότητα να παρουσιάζουν τις μεταβολές στην εύλογη αξία επιλέξιμων χρηματοοικονομικών στοιχείων του ενεργητικού στα λοιπά εισοδήματα που καταχωρούνται απευθείας στην καθαρή θέση και όχι στα αποτελέσματα. Η Εταιρία εξετάζει τις επιπτώσεις που θα έχει η υιοθέτηση της ανωτέρω τροποποίησης στις Χρηματοοικονομικές της Καταστάσεις. ΔΠΧΑ 15 Έσοδα από Συμβάσεις με πελάτες Το πρότυπο εφαρμόζεται για ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 1 Ιανουαρίου Το ΔΠΧΑ 15 καθιερώνει ένα μοντέλο πέντε βημάτων που θα εφαρμόζεται για έσοδα που προκύπτουν από μια σύμβαση με έναν πελάτη (με περιορισμένες εξαιρέσεις), ανεξάρτητα από το είδος της συναλλαγής εσόδων ή τον κλάδο. Οι απαιτήσεις του προτύπου θα εφαρμόζονται επίσης για την αναγνώριση και επιμέτρηση των κερδών και ζημιών από την πώληση ορισμένων μη χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων που δεν αποτελούν παραγωγή από συνήθεις δραστηριότητες της οικονομικής οντότητας (π.χ., πωλήσεις ακινήτων, εγκαταστάσεων και εξοπλισμού ή άυλων περιουσιακών στοιχείων). Θα απαιτούνται εκτεταμένες γνωστοποιήσεις, συμπεριλαμβανομένης της ανάλυσης του συνόλου των εσόδων, πληροφορίες σχετικά με τις υποχρεώσεις απόδοσης, αλλαγές στα υπόλοιπα των περιουσιακών στοιχείων σύμβασης και των υποχρεώσεων σύμβασης μεταξύ των περιόδων και βασικές κρίσεις και εκτιμήσεις. Εξαιρούνται από τον σκοπό του συγκεκριμένου ΔΠΧΑ 15 τα συμβόλαια μισθώσεων και τα ασφαλιστήρια συμβόλαια. ΔΛΠ 27 Ατομικές Χρηματοοικονομικές Καταστάσεις (τροποποίηση) Η τροποποίηση αυτή θα επιτρέψει στις οντότητες να χρησιμοποιούν τη μέθοδο της καθαρής θέσης για επενδύσεις σε θυγατρικές εταιρίες, κοινοπραξίες και συγγενείς επιχειρήσεις στις εταιρικές χρηματοοικονομικές καταστάσεις τους και Χρηματοοικονομικές Καταστάσεις 2016 Σελίδα 35

36 θα βοηθήσει σε ορισμένες δικαιοδοσίες τη μετάβαση των εταιρικών χρηματοοικονομικών καταστάσεων στα ΔΠΧΑ μειώνοντας τα κόστη συμμόρφωσης χωρίς τον περιορισμό της πληροφόρησης που είναι διαθέσιμη στους επενδυτές. Η υιοθέτηση της ανωτέρω τροποποίησης από την Εταιρία δεν είχε εφαρμογή στις Χρηματοοικονομικές της Καταστάσεις. Τροποποίηση στο ΔΠΧΑ 10 Ενοποιημένες Χρηματοοικονομικές Καταστάσεις και ΔΛΠ 28 Επενδύσεις σε Συγγενείς επιχειρήσεις και Κοινοπραξίες - Τροποποίηση: Πώληση ή εισφορά περιουσιακών στοιχείων μεταξύ ενός επενδυτή και της συγγενούς του εταιρίας ή της κοινοπραξίας του Οι τροποποιήσεις αντιμετωπίζουν μια αναγνωρισμένη ασυνέπεια μεταξύ των απαιτήσεων του ΔΠΧΑ 10 και εκείνες του ΔΛΠ 28, για την αντιμετώπιση της πώλησης ή της εισφοράς των περιουσιακών στοιχείων μεταξύ του επενδυτή και της συγγενούς του εταιρίας ή της κοινοπραξίας του. Η κύρια συνέπεια των τροποποιήσεων είναι ότι ένα πλήρες κέρδος ή η ζημία αναγνωρίζεται όταν η συναλλαγή περιλαμβάνει μια επιχείρηση (είτε στεγάζεται σε μια θυγατρική είτε όχι). Ένα μερικό κέρδος ή ζημία αναγνωρίζεται όταν η συναλλαγή περιλαμβάνει στοιχεία ενεργητικού που δεν συνιστούν επιχείρηση, ακόμη και αν τα στοιχεία αυτά στεγάζονται σε θυγατρική. Το Δεκέμβριο του 2015 το ΣΔΛΠ ανέβαλε επ αόριστο την ημερομηνία εφαρμογής της τροποποίησης αυτής, αναμένοντας το αποτέλεσμα του έργου του για τη μέθοδο της καθαρής θέσης. Οι τροποποιήσεις δεν έχουν ακόμη υιοθετηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η Διοίκηση βρίσκεται στη διαδικασία εκτίμησης της ενδεχόμενης επίπτωσης στις χρηματοοικονομικές καταστάσεις της. ΔΠΧΑ 10, ΔΠΧΑ 12 και ΔΛΠ 28: Επενδυτικές επιχειρήσεις: Εφαρμογή της Εξαίρεσης Ενοποίησης (Τροποποιήσεις) Οι τροποποιήσεις αντιμετωπίζουν τρία ζητήματα που προκύπτουν στην πράξη κατά την εφαρμογή της εξαίρεσης ενοποίησης των εταιριών επενδύσεων. Οι τροποποιήσεις εφαρμόζονται για ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 1η Ιανουαρίου Οι τροποποιήσεις διευκρινίζουν ότι η εξαίρεση από την παρουσίαση ενοποιημένων οικονομικών καταστάσεων ισχύει σε μητρική εταιρία που είναι θυγατρική μιας εταιρίας επενδύσεων, όταν η εταιρία επενδύσεων επιμετρά όλες τις θυγατρικές στην εύλογη αξία. Επίσης, οι τροποποιήσεις διευκρινίζουν ότι μόνο μία θυγατρική, η οποία δεν αποτελεί η ίδια μία εταιρία επενδύσεων και παρέχει υπηρεσίες υποστήριξης στην εταιρία επενδύσεων ενοποιείται. Όλες οι άλλες θυγατρικές της εταιρίας επενδύσεων επιμετρούνται σε εύλογη αξία. Τέλος, οι τροποποιήσεις στο ΔΛΠ 28 Επενδύσεις σε Συγγενείς επιχειρήσεις και Κοινοπραξίες επιτρέπουν στον επενδυτή, κατά την εφαρμογή της μεθόδου της καθαρής θέσης, να διατηρήσουν η επιμέτρηση της εύλογης αξίας που εφαρμόζεται από τη συγγενή εταιρία της εταιρίας επενδύσεων ή κοινοπραξία στις συμμετοχές της σε θυγατρικές. Οι τροποποιήσεις δεν έχουν ακόμη υιοθετηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η Διοίκηση βρίσκεται στη διαδικασία εκτίμησης της ενδεχόμενης επίπτωσης στις χρηματοοικονομικές καταστάσεις της. ΔΛΠ 1: Πρωτοβουλία σχετικά με τις γνωστοποιήσεις (Τροποποίηση) Οι τροποποιήσεις του ΔΛΠ 1 Παρουσίαση των Οικονομικών Καταστάσεων ενθαρρύνουν περαιτέρω τις εταιρίες να εφαρμόζουν την επαγγελματική τους κρίση στον καθορισμό των πληροφοριών που πρέπει να γνωστοποιηθούν και πώς να τις παρουσιάζουν στις οικονομικές τους καταστάσεις. Οι τροποποιήσεις εφαρμόζονται για ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 1η Ιανουαρίου Αυτές οι περιορισμένης έκτασης τροποποιήσεις του ΔΛΠ 1 διευκρινίζουν, παρά αλλάζουν σημαντικά, τις υφιστάμενες απαιτήσεις του ΔΛΠ 1. Οι τροποποιήσεις αφορούν τη σημαντικότητα, τη σειρά των σημειώσεων, τα υποσύνολα και το διαχωρισμό, τις λογιστικές πολιτικές και την παρουσίαση των στοιχείων των λοιπών συνολικών εισοδημάτων (OCI) που προκύπτουν από τις επενδύσεις που λογιστικοποιούνται με τη μέθοδο της καθαρής θέσης. Η Διοίκηση βρίσκεται στη διαδικασία εκτίμησης της ενδεχόμενης επίπτωσης στις χρηματοοικονομικές καταστάσεις της. Νέος κύκλος ετήσιων αναβαθμίσεων των ΔΠΧΑ ΔΠΧΑ 2 Παροχές που εξαρτώνται από την αξία των μετοχών: Η αναβάθμιση αυτή τροποποιεί τους ορισμούς «προϋπόθεση κατοχύρωσης» και «συνθήκες αγοράς» και προσθέτει τους ορισμούς «όρος Χρηματοοικονομικές Καταστάσεις 2016 Σελίδα 36

37 απόδοσης» και «όρος υπηρεσίας» (που προηγουμένως ήταν μέρος του ορισμού της «προϋπόθεσης κατοχύρωσης»). ΔΠΧΑ 3 Συνενώσεις επιχειρήσεων: Η αναβάθμιση αυτή διευκρινίζει ότι το ενδεχόμενο αντάλλαγμα σε μία απόκτηση επιχείρησης που δεν κατατάσσεται στην καθαρή θέση, μεταγενέστερα επιμετρείται στην εύλογη αξία μέσω των αποτελεσμάτων ανεξάρτητα από το εάν εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του ΔΠΧΑ 9 Χρηματοοικονομικά Μέσα. ΔΠΧΑ 8 Λειτουργικοί Τομείς: Η αναβάθμιση αυτή απαιτεί από μια οικονομική οντότητα να γνωστοποιεί τις κρίσεις της Διοίκησης σχετικά με την εφαρμογή των κριτηρίων κατηγοριοποίησης σε λειτουργικούς τομείς και διευκρινίζει ότι η οντότητα θα πρέπει να παρέχει συμφωνίες μεταξύ του συνόλου των περιουσιακών στοιχείων των τομέων και των περιουσιακών στοιχείων της οντότητας μόνο εάν πραγματοποιείται τακτική αναφορά των περιουσιακών στοιχείων του τομέα. ΔΠΧΑ 13 Επιμέτρηση Εύλογης αξίας: Αυτή η αναβάθμιση στην βάση συμπεράσματος του ΔΠΧΑ 13 διευκρινίζει ότι η έκδοση του ΔΠΧΑ 13 και η τροποποίηση των ΔΠΧΑ 9 και ΔΛΠ 39 δεν απομάκρυνε την δυνατότητα επιμέτρησης των βραχυπρόθεσμων απαιτήσεων και υποχρεώσεων για τα οποία δεν υπάρχει δηλωμένο επιτόκιο, στην τιμολογιακή τους αξία χωρίς προεξόφληση, εφόσον η επίπτωση της μη προεξόφλησης είναι ασήμαντη. ΔΛΠ 16 Ενσώματα Πάγια: Η τροποποίηση διευκρινίζει ότι όταν ένα στοιχείο ενσώματων παγίων αναπροσαρμόζεται, η μικτή λογιστική αξία του προσαρμόζεται κατά τρόπο που να συνάδει με την αναπροσαρμογή της λογιστικής αξίας. ΔΛΠ 24 Γνωστοποιήσεις συνδεδεμένων μερών: Η τροποποίηση διευκρινίζει ότι μία εταιρία που παρέχει υπηρεσίες βασικών διοικητικών στελεχών στην αναφέρουσα οικονομική οντότητα ή στη μητρική εταιρία της αναφέρουσας οικονομικής οντότητας, αποτελεί συνδεδεμένο μέρος της αναφέρουσας οικονομικής οντότητας. ΔΛΠ 38 Άυλα περιουσιακά στοιχεία: Η τροποποίηση διευκρινίζει ότι όταν ένα άυλο περιουσιακό στοιχείο αναπροσαρμόζεται, η μικτή λογιστική αξία του προσαρμόζεται κατά τρόπο που να συνάδει με την αναπροσαρμογή της λογιστικής αξίας. Νέος κύκλος ετήσιων αναβαθμίσεων των ΔΠΧΑ ΔΠΧΑ 5 Μη κυκλοφορούντα Περιουσιακά Στοιχεία που Κατέχονται προς Πώληση και Διακοπείσες Δραστηριότητες: Η τροποποίηση διευκρινίζει ότι η αλλαγή από μία μέθοδο διάθεσης σε μία άλλη (πώληση ή διανομή στους ιδιοκτήτες) δεν θα πρέπει να θεωρείται ένα νέο σχέδιο πώλησης, αλλά σαν μία συνέχιση του αρχικού σχεδίου. Συνεπώς, δεν υπάρχει διακοπή της εφαρμογής των απαιτήσεων του ΔΠΧΑ 5. Η τροποποίηση διευκρινίζει επίσης ότι η αλλαγή της μεθόδου διάθεσης δεν αλλάζει την ημερομηνία ταξινόμησης. ΔΠΧΑ 7 Χρηματοοικονομικά Μέσα: Γνωστοποιήσεις: Η τροποποίηση διευκρινίζει ότι η σύμβαση εξυπηρέτησης που περιλαμβάνει αμοιβή μπορεί να αποτελέσει συνεχιζόμενη συμμετοχή σε ένα χρηματοοικονομικό περιουσιακό στοιχείο. Επίσης, η τροποποίηση διευκρινίζει ότι οι γνωστοποιήσεις του ΔΠΧΑ 7 σχετικά με τον συμψηφισμό των χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων και υποχρεώσεων δεν απαιτούνται στις συνοπτικές ενδιάμεσες οικονομικές καταστάσεις. ΔΛΠ 19 Παροχές σε Εργαζομένους: Η τροποποίηση διευκρινίζει ότι η αξιολόγηση της ύπαρξης ενεργούς αγοράς υψηλής ποιότητας εταιρικών ομολόγων αξιολογείται με βάση το νόμισμα στο οποίο εκφράζεται η υποχρέωση, όχι στη χώρα όπου βρίσκεται η υποχρέωση. Όταν δεν υπάρχει ενεργή αγορά για υψηλής ποιότητας εταιρικά ομόλογα σε αυτό το νόμισμα, θα πρέπει να χρησιμοποιούνται τα επιτόκια των κρατικών ομολόγων. Χρηματοοικονομικές Καταστάσεις 2016 Σελίδα 37

38 ΔΛΠ 34 Ενδιάμεσες Οικονομικές Καταστάσεις: Η τροποποίηση διευκρινίζει ότι οι απαιτούμενες ενδιάμεσες γνωστοποιήσεις πρέπει να βρίσκονται είτε στις ενδιάμεσες οικονομικές καταστάσεις είτε να ενσωματώνονται με παραπομπές μεταξύ των ενδιάμεσων οικονομικών καταστάσεων και του σημείου όπου συμπεριλαμβάνονται στην ενδιάμεση οικονομική έκθεση (π.χ., στην Έκθεση Διαχείρισης ή στην Έκθεση κινδύνου). Το ΣΔΛΠ διευκρίνισε ότι οι άλλες πληροφορίες, εντός της ενδιάμεσης οικονομικής έκθεσης πρέπει να είναι στη διάθεση των χρηστών με τους ίδιους όρους και την ίδια στιγμή όπως και οι ενδιάμεσες οικονομικές καταστάσεις. Εάν οι χρήστες δεν έχουν πρόσβαση στις λοιπές πληροφορίες με αυτόν τον τρόπο, τότε η ενδιάμεση οικονομική έκθεση είναι ελλιπής. ΔΠΧΑ 16: Μισθώσεις: Το πρότυπο εφαρμόζεται για ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 1 Ιανουαρίου Το ΔΠΧΑ 16 καθορίζει τις αρχές για την αναγνώριση, επιμέτρηση, παρουσίαση και γνωστοποίηση των μισθώσεων για αμφότερα τα μέρη της σύμβασης, ήτοι για τον πελάτη («μισθωτή») και τον προμηθευτή («εκμισθωτή»). Το νέο πρότυπο απαιτεί οι μισθωτές να αναγνωρίζουν τις περισσότερες μισθώσεις στις οικονομικές τους καταστάσεις. Οι μισθωτές θα έχουν ένα ενιαίο λογιστικό πλαίσιο για όλες τις μισθώσεις, με ορισμένες εξαιρέσεις. Η λογιστική των εκμισθωτών παραμένει ουσιαστικά αμετάβλητη. Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν έχει ακόμη υιοθετήσει το πρότυπο αυτό. Η Διοίκηση βρίσκεται στη διαδικασία εκτίμησης της ενδεχόμενης επίπτωσης στις χρηματοοικονομικές καταστάσεις της. Τροποποίηση του Διεθνούς Προτύπου Χρηµατοοικονοµικής Αναφοράς 2 «Παροχές που εξαρτώνται από την αξία των μετοχών»: Ταξινόμηση και αποτίμηση των παροχών που εξαρτώνται από την αξία των μετοχών Η τροποποίηση εφαρμόζεται για ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 1 Ιανουαρίου Την το Συμβούλιο των Διεθνών Λογιστικών Προτύπων εξέδωσε τροποποίηση στο ΔΠΧΑ 2 με το οποίο διευκρινίστηκαν τα ακόλουθα: - κατά την αποτίμηση της εύλογης αξίας μίας παροχής που εξαρτάται από την αξία των μετοχών και η οποία διακανονίζεται με μετρητά, ο λογιστικός χειρισμός των επιπτώσεων από τους όρους κατοχύρωσης (vesting conditions) καθώς και από τους όρους που δεν σχετίζονται με την εκπλήρωση συγκεκριμένων προϋποθέσεων (non-vesting conditions) ακολουθεί τη λογική που εφαρμόζεται στις παροχές που εξαρτώνται από την αξία των μετοχών και διακανονίζονται με συμμετοχικούς τίτλους, - στις περιπτώσεις που η φορολογική νομοθεσία επιβάλλει στην εταιρία να παρακρατά ένα ποσό φόρου (το οποίο αποτελεί φορολογική υποχρέωση του υπαλλήλου) το οποίο αφορά στις αμοιβές που σχετίζονται με την αξία της μετοχής και το οποίο θα πρέπει να αποδοθεί στις φορολογικές αρχές, η συναλλαγή στο σύνολό της θα πρέπει να αντιμετωπίζεται ως μία παροχή που εξαρτάται από την αξία των μετοχών και η οποία διακανονίζεται με συμμετοχικούς τίτλους, αν ως τέτοια θα χαρακτηρίζονταν αν δεν υπήρχε το ζήτημα του συμψηφισμού της φορολογικής υποχρέωσης, - στην περίπτωση που τροποποιηθούν οι όροι που διέπουν τις παροχές που εξαρτώνται από την αξία της μετοχής έτσι ώστε αυτές να πρέπει να αναταξινομηθούν από παροχές που καταβάλλονται με μετρητά σε παροχές που καταβάλλονται με τη μορφή συμμετοχικών τίτλων, η συναλλαγή θα πρέπει να λογιστικοποιηθεί ως παροχή που διακανονίζεται με συμμετοχικούς τίτλους από την ημερομηνία που πραγματοποιείται η τροποποίηση. Η Εταιρία εξετάζει τις επιπτώσεις που θα έχει η υιοθέτηση της ανωτέρω τροποποίησης στις Χρηματοοικονομικές της Καταστάσεις. Διεθνές Πρότυπο Χρηµατοοικονοµικής Αναφοράς 14: «Αναβαλλόµενοιλογαριασµοί υπό καθεστώς ρύθµισης» Χρηματοοικονομικές Καταστάσεις 2016 Σελίδα 38

39 Το πρότυπο εφαρμόζεται για ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 1 Ιανουαρίου Το νέο πρότυπο πραγµατεύεται το λογιστικό χειρισµό και τις γνωστοποιήσεις που απαιτούνται για τους αναβαλλόµενους λογαριασµούς υπό καθεστώς ρύθµισης, η τήρηση και αναγνώριση των οποίων προβλέπεται από τις τοπικές νοµοθεσίες όταν µία εταιρία παρέχει προϊόντα ή υπηρεσίες των οποίων η τιµή ρυθµίζεται από κάποιον κανονιστικό φορέα. Το πρότυπο έχει εφαρµογή κατά την πρώτη υιοθέτηση των Διεθνών Λογιστικών Προτύπων και µόνο για τις οντότητες που διενεργούν δραστηριότητες που ρυθµίζονται από κάποιο φορέα και που σύµφωνα µε τα προηγούµενα λογιστικά πρότυπα αναγνώριζαν τους εν λόγω λογαριασµούς στις Χρηματοοικονοµικές τους Καταστάσεις. Το ΔΠΧΑ 14 παρέχει, κατ εξαίρεση, στις οντότητες αυτές τη δυνατότητα να κεφαλαιοποιούν αντί να εξοδοποιούν τα σχετικά κονδύλια. Το ανωτέρω πρότυπο δεν έχει εφαρμογή στις Χρηματοοικονομικές Καταστάσεις της Εταιρίας. Τροποποίηση του Διεθνούς Λογιστικού Προτύπου 7 «Κατάσταση Ταµειακών Ροών»: Πρωτοβουλία γνωστοποιήσεων Η τροποποίηση εφαρμόζεται για ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 1 Ιανουαρίου Την το Συµβούλιο των Διεθνών Λογιστικών Προτύπων εξέδωσε τροποποίηση στο ΔΛΠ 7 βάσει της οποίας µία εταιρία καλείται να παρέχει γνωστοποιήσεις οι οποίες βοηθούν τους χρήστες των Χρηματοοοικονοµικών Καταστάσεων να αξιολογήσουν τις µεταβολές εκείνων των υποχρεώσεων των οποίων οι ταµειακές ροές ταξινοµούνται στις χρηµατοδοτικές δραστηριότητες στην κατάσταση ταµειακών ροών. Οι µεταβολές που θα πρέπει να γνωστοποιούνται, οι οποίες δεν είναι απαραίτητο να είναι ταµειακές, περιλαμβάνουν: - τις µεταβολές από ταµειακές ροές χρηματοδοτικών δραστηριοτήτων, - τις µεταβολές που απορρέουν από την απόκτηση ή απώλεια ελέγχου θυγατρικών ή άλλων εταιριών, - τις µεταβολές από συναλλαγµατικές διαφορές, - τις µεταβολές της εύλογης αξίας και λοιπές µεταβολές. Η Εταιρία εξετάζει τις επιπτώσεις που θα έχει η υιοθέτηση της ανωτέρω τροποποίησης στις Χρηματοοικονομικές της Καταστάσεις. Τροποποίηση του Διεθνούς Λογιστικού Προτύπου 12 «Φόροι Εισοδήµατος»: Αναγνώριση αναβαλλόµενων φορολογικών απαιτήσεων για µη πραγµατοποιηθείσες ζηµίες. Η τροποποίηση εφαρμόζεται για ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 1 Ιανουαρίου Την το Συµβούλιο των Διεθνών Λογιστικών Προτύπων εξέδωσε τροποποίηση στο ΔΛΠ 12 µε την οποία αποσαφήνισε τα ακόλουθα: - Οι µη πραγµατοποιηθείσεςζηµίες χρεωστικών µέσων, τα οποία αποτιµώνται για λογιστικούς σκοπούς στην εύλογη αξία και για φορολογικούς σκοπούς στο κόστος, δύνανται να οδηγήσουν σε εκπεστέες προσωρινές διαφορές ανεξάρτητα µε το αν ο κάτοχός τους πρόκειται να ανακτήσει την αξία των στοιχείων µέσω της πώλησης ή της χρήσης τους. - Η ανακτησιµότητα µίας αναβαλλόµενης φορολογικής απαίτησης εξετάζεται σε συνδυασµό µε τις λοιπές αναβαλλόµενες φορολογικές απαιτήσεις. Στην περίπτωση, ωστόσο, που ο φορολογικός νόµος περιορίζει το συµψηφισµό συγκεκριµένων φορολογικών ζηµιών µε συγκεκριµένες κατηγορίες εισοδήµατος, οι σχετικές εκπεστέες προσωρινές διαφορές θα πρέπει να εξετάζονται µόνο σε συνδυασµό µε άλλες εκπεστέες προσωρινές διαφορές της ίδιας κατηγορίας. - Κατά τον έλεγχο ανακτησιµότητας των αναβαλλόµενων φορολογικών απαιτήσεων, συγκρίνονται οι εκπεστέες φορολογικές διαφορές µε τα µελλοντικά φορολογητέα κέρδη χωρίς να λαµβάνονται Χρηματοοικονομικές Καταστάσεις 2016 Σελίδα 39

40 υπόψη οι εκπτώσεις φόρου που προέρχονται από την αντιστροφή αναβαλλόµενων φορολογικών απαιτήσεων. - Οι εκτιµήσεις για τα µελλοντικά φορολογητέα κέρδη δύνανται να περιλαµβάνουν την ανάκτηση κάποιων στοιχείων ενεργητικού σε αξία µεγαλύτερη από τη λογιστική τους, υπό την προϋπόθεση ότι δύναται να αποδειχθεί ότι κάτι τέτοιο είναι πιθανό να επιτευχθεί. Η Εταιρία εξετάζει τις επιπτώσεις που θα έχει η υιοθέτηση της ανωτέρω τροποποίησης στις Χρηματοοικονομικές της Καταστάσεις. Τροποποίηση του Διεθνούς Λογιστικού Προτύπου 40 «Επενδύσεις σε ακίνητα»: Αναταξινομήσεις από ή στην κατηγορία των επενδυτικών ακινήτων Η τροποποίηση εφαρμόζεται για ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 1 Ιανουαρίου Την το Συμβούλιο των Διεθνών Λογιστικών Προτύπων εξέδωσε τροποποίηση στο ΔΛΠ 40 με την οποία διευκρίνησε ότι μια οικονομική οντότητα θα αναταξινομήσει ένα περιουσιακό στοιχείο στην ή από την κατηγορία επενδυτικών ακινήτων όταν και μόνο όταν μπορεί να αποδειχθεί η αλλαγή στη χρήση. Αλλαγή στη χρήση υφίσταται όταν το περιουσιακό στοιχείο έχει τα κριτήρια ή πάψει να έχει τα κριτήρια που ορίζουν τι είναι επένδυση σε ακίνητα. Μια αλλαγή στην πρόθεση της διοίκησης για τη χρήση του περιουσιακού στοιχείου, από μόνη της, δεν είναι αρκετή για να αποδείξει αλλαγή στη χρήση. Επίσης, τα παραδείγματα στον κατάλογο των περιπτώσεων που αποδεικνύουν την αλλαγή στη χρήση επεκτάθηκαν για να συμπεριλαμβάνουν περιουσιακά στοιχεία υπό κατασκευή και όχι μόνο ολοκληρωμένα ακίνητα. Η Εταιρία εξετάζει τις επιπτώσεις που θα έχει η υιοθέτηση της ανωτέρω τροποποίησης στις Χρηματοοικονομικές της Καταστάσεις. Βελτιώσεις Διεθνών Λογιστικών Προτύπων κύκλος Οι βελτιώσεις ισχύουν για χρήσεις µε έναρξη από και Στο πλαίσιο του προγράµµατος των ετήσιων βελτιώσεων των Διεθνών Λογιστικών Προτύπων, το Συµβούλιο εξέδωσε, την , µη επείγουσες αλλά απαραίτητες τροποποιήσεις σε επιµέρους πρότυπα. Η Εταιρία εξετάζει τις επιπτώσεις που θα έχει η υιοθέτηση των εν λόγω τροποποιήσεων στις Χρηματοοικονομικές της Καταστάσεις. Διερμηνεία 22 «Συναλλαγές σε ξένο νόμισμα και προκαταβολές» Ισχύει για χρήσεις µε έναρξη από Την το Συμβούλιο των Διεθνών Λογιστικών Προτύπων εξέδωσε την Διερμηνεία 22. Η Διερμηνεία πραγματεύεται τις συναλλαγές σε ξένο νόμισμα όταν μία εταιρία αναγνωρίζει ένα μη νομισματικό στοιχείο του ενεργητικού ή των υποχρεώσεων που προκύπτει από την είσπραξη ή πληρωμή προκαταβολής πριν η εταιρία να αναγνωρίσει το σχετικό στοιχείο του ενεργητικού, το έξοδο ή το έσοδο. Η Διερμηνεία διευκρίνισε πως ως ημερομηνία της συναλλαγής, προκειμένου να καθοριστεί η συναλλαγματική ισοτιμία που θα χρησιμοποιηθεί κατά την αναγνώριση του περιουσιακού στοιχείου, του εσόδου ή του εξόδου, πρέπει να θεωρηθεί η ημερομηνία αρχικής αναγνώρισης του μη νομισματικού στοιχείου του ενεργητικού ή των υποχρεώσεων (δηλαδή της προκαταβολής). Επίσης, στην περίπτωση που υφίστανται πολλαπλές προκαταβολές, θα πρέπει να ορίζεται διακριτή ημερομηνία συναλλαγής για κάθε πληρωμή ή είσπραξη. Η Εταιρία εξετάζει τις επιπτώσεις που θα έχει η υιοθέτηση της ανωτέρω Διερμηνείας στις Χρηματοοικονομικές της Καταστάσεις. Η Εταιρία εξετάζει τις επιπτώσεις που θα έχει η υιοθέτηση της ανωτέρω τροποποίησης στις Χρηματοοικονομικές της Καταστάσεις. Χρηματοοικονομικές Καταστάσεις 2016 Σελίδα 40

41 3. Σημαντικές Λογιστικές Κρίσεις, Εκτιμήσεις και Παραδοχές της Διοίκησης Η σύνταξη των χρηματοοικονομικών καταστάσεων απαιτεί όπως η Διοίκηση της Εταιρίας προβαίνει σε σημαντικές λογιστικές εκτιμήσεις, παραδοχές και κρίσεις που επηρεάζουν τα λογιστικά υπόλοιπα των περιουσιακών στοιχείων και υποχρεώσεων, όσο και τις γνωστοποιήσεις ενδεχόμενων απαιτήσεων και υποχρεώσεων καθώς και τα παρουσιαζόμενα έσοδα και έξοδα. Η αβεβαιότητα σχετικά με αυτές τις παραδοχές, τις εκτιμήσεις και τα πραγματικά γεγονότα ενδέχεται να οδηγήσει σε σημαντικές μελλοντικές προσαρμογές της λογιστικής αξίας των περιουσιακών στοιχείων και υποχρεώσεων. Οι εκτιμήσεις και κρίσεις αξιολογούνται συνεχώς και βασίζονται στην ιστορική εμπειρία και σε άλλους παράγοντες, συμπεριλαμβανομένων των προσδοκιών μελλοντικών γεγονότων που θεωρούνται εύλογα υπό τις περιστάσεις. Η διοίκηση της Εταιρίας θεωρεί ότι οι λογιστικές κρίσεις, εκτιμήσεις και παραδοχές που έχουν διενεργηθεί για τη σύνταξη των χρηματοοικονομικών καταστάσεων αντικατοπτρίζουν επαρκώς τα γεγονότα και τις συνθήκες που επικρατούσαν κατά την 31η Δεκεμβρίου Λογιστικές Κρίσεις Κατά την εφαρμογή των λογιστικών πολιτικών της Εταιρίας, η Διοίκηση έχει πραγματοποιήσει τις παρακάτω κρίσεις, οι οποίες επηρεάζουν σημαντικά τις χρηματοοικονομικές καταστάσεις. - Ασφαλιστικά και επενδυτικά συμβόλαια Ασφαλιστήρια συμβόλαια χαρακτηρίζονται αυτά που φέρουν σημαντικό ασφαλιστικό κίνδυνο ή/και περιλαμβάνουν προαιρετικά χαρακτηριστικά συμμετοχής. Σύμφωνα με τις λογιστικές πολιτικές του Ομίλου ΝΝ, ο ασφαλιστικός κίνδυνος είναι σημαντικός όταν είναι μεγαλύτερος του 5% επί του αποθέματος ή του κεφαλαίου. - Απομείωση αξίας χαρτοφυλακίου επενδύσεων Η Εταιρία εφαρμόζει το ΔΛΠ 39 για τον προσδιορισμό χρεογράφων του χαρτοφυλακίου επενδύσεων που έχουν υποστεί απομείωση. Ο προσδιορισμός αυτός απαιτεί σε σημαντικό βαθμό την εφαρμογή κρίσης. Ανάμεσα στους παράγοντες που συνεκτιμούνται για τέτοιες κρίσεις είναι και η κανονική διακύμανση στην τιμή της μετοχής, η οικονομική κατάσταση και η βραχυπρόθεσμη προοπτική της επιχείρησης στην οποία γίνεται η επένδυση, οι αποδόσεις του κλάδου, τεχνολογικές αλλαγές και χρηματοδοτικές ταμειακές ροές. Εκτιμήσεις και παραδοχές Οι βασικές παραδοχές για το μέλλον και άλλες πηγές αβεβαιότητας των εκτιμήσεων, κατά την ημερομηνία αναφοράς, που παρουσιάζουν σημαντικό κίνδυνο να προκαλέσουν ουσιώδεις προσαρμογές στις λογιστικές αξίες των περιουσιακών στοιχείων και υποχρεώσεων εντός του επόμενου οικονομικού έτους εξετάζονται παρακάτω. - Υποχρεώσεις ασφαλιστικών συμβολαίων Αναφορικά με τις υποχρεώσεις για τα συμβόλαια ασφαλίσεων ζωής, οι βασικές μη οικονομικές παραδοχές που χρησιμοποιούνται για την εκτίμηση των μελλοντικών χρηματικών ροών καθ όλη τη διάρκεια ζωής των ασφαλιστηρίων συμβολαίων στα πλαίσια των υπολογισμών που πραγματοποιούνται κατά τον έλεγχο επάρκειας αποθεμάτων (LAT) είναι: Ποσοστά θνησιμότητας Ποσοστά μη ανανέωσης και εξαγορών Νοσηρότητα Χρηματοοικονομικές Καταστάσεις 2016 Σελίδα 41

42 Ποσοστά Ανικανότητας Προβλέψεις εξόδων Για περαιτέρω πληροφορίες ανατρέξτε στις Σημειώσεις 8, 24 και Μεταφερόμενα Έξοδα Πρόσκτησης (ΜΕΠ) Τα μεταφερόμενα έξοδα πρόσκτησης (ΜΕΠ) που αναγνωρίζονται στις χρηματοοικονομικές καταστάσεις αντιπροσωπεύουν τα έξοδα για την απόκτηση ασφαλιστηρίων και επενδυτικών συμβολαίων που κεφαλαιοποιούνται και αποσβένονται. Τα μεταφερόμενα έξοδα κεφαλαιοποιούνται σε αναλογία με τη νέα παραγωγή και τις ανανεώσεις συμβολαίων καθώς έχουν άμεση σχέση και αποτελούνται κατά κύριο λόγο από προμήθειες και έξοδα ανάληψης και έκδοσης συμβολαίων. Η αναγνώριση των άμεσων και έμμεσων δαπανών από τη σύναψη ή την ανανέωση των ασφαλιστηρίων συμβολαίων που πραγματοποιήθηκαν μέσα στη χρήση, αναβάλλεται στον βαθμό κατά τον οποίο οι δαπάνες αυτές είναι ανακτήσιμες από μελλοντικά ασφάλιστρα. Μετά την αρχική αναγνώριση, τα ΜΕΠ αποσβένονται σύμφωνα με την αναμενόμενη διάρκεια ζωής των συμβολαίων ως σταθερό ποσοστό των αναμενόμενων ασφαλίστρων. Αλλαγές στην αναμενόμενη ωφέλιμη διάρκεια ζωής ή του αναμενόμενου τρόπου ανάλωσης των μελλοντικών οικονομικών ωφελειών που ενσωματώνονται στο περιουσιακό στοιχείο αντικατοπτρίζονται μέσω της αλλαγής της περιόδου και του ρυθμού απόσβεσης και αντιμετωπίζονται ως αλλαγή στη λογιστική εκτίμηση. Έλεγχος απομείωσης διενεργείται όταν προκύπτει ένδειξη απομείωσης. Όταν η ανακτήσιμη αξία είναι μικρότερη της λογιστικής αξίας, η ζημία απομείωσης αναγνωρίζεται άμεσα στην κατάσταση λογαριασμού αποτελεσμάτων. Τα ΜΕΠ λαμβάνονται επίσης υπόψη στον έλεγχο επάρκειας κατά την ημερομηνίας αναφοράς. - Υπεραξία Μεταγενέστερα της αρχικής αναγνώρισης, η υπεραξία επιχειρήσεων αποτιμάται στην αξία κτήσης μείον τις όποιες συσσωρευμένες προβλέψεις απομείωσης της αξίας της. Για σκοπούς ελέγχου απομείωσης, η υπεραξία κατανέμεται σε Μονάδες Δημιουργίας Ταμειακών Ροών ( ΜΔΤΡ ). Η κατανομή γίνεται σε εκείνες τις ΜΔΤΡ, οι οποίες αναμένεται να επωφεληθούν από την επιχειρηματική συνένωση από την οποία προέκυψε η υπεραξία. Η NN Hellas αξιολογεί το ανακτήσιμο ποσό της υπεραξίας, τουλάχιστον ετησίως, για να διαπιστώσει την ύπαρξη τυχόν απομείωσης της αξίας αυτής. Η αξιολόγηση γίνεται συγκρίνοντας τη λογιστική αξία της ΜΔΤΡ στην οποία έχει κατανεμηθεί η υπεραξία με το ανακτήσιμο ποσό της, το οποίο είναι το μεγαλύτερο μεταξύ της εύλογης αξίας απομειωμένης κατά το κόστος της πώλησης και της αξίας λόγω χρήσης. Για τον υπολογισμό της αξίας λόγω χρήσης, η Εταιρία χρησιμοποίησε τα προϋπολογισμένα αποτελέσματα από το πιο πρόσφατο μεσοπρόθεσμο λειτουργικό πλάνο. Για περαιτέρω πληροφορίες ανατρέξτε στη Σημείωση Οικόπεδα και κτίρια Η εύλογη αξία οικοπέδων και κτιρίων βασίζεται σε τακτικές αποτιμήσεις από ανεξάρτητους πιστοποιημένους εκτιμητές. Οι εκτιμήσεις καταρτίζονται σύμφωνα με τις παραδοχές που δημοσιεύονται από το Βασιλικό Ινστιτούτο Ορκωτών Εκτιμητών (Royal Institution of Chartered Surveyors (RICS) του Ηνωμένου Βασιλείου. Για την εκτίμηση των υποκείμενων ακινήτων, οι εκτιμητές χρησιμοποιούν τη Μέθοδο Συγκρίσιμων Στοιχείων και τη Μέθοδο Κεφαλαιοποίησης Εσόδων. Χρηματοοικονομικές Καταστάσεις 2016 Σελίδα 42

43 - Απομείωση της αξίας των απαιτήσεων και λοιπών περιουσιακών στοιχείων στο αναπόσβεστο κόστος Η Εταιρία σχηματίζει προβλέψεις για απομείωση της αξίας των απαιτήσεων όταν υπάρχουν βάσιμες ενδείξεις ότι δεν πρόκειται να εισπραχθεί το σύνολο των απαιτήσεων που είναι απαιτητές στα πλαίσια των σχετικών συμβάσεων που υπάρχουν. Σε κάθε ημερομηνία της Χρηματοοικονομικής Θέσης όλες οι καθυστερημένες και επισφαλείς απαιτήσεις επανεκτιμούνται για να προσδιοριστεί το ύψος της πρόβλεψης. Σε ότι αφορά τα λοιπά περιουσιακά στοιχεία στο αναπόσβεστο κόστος, σημαντική εκτίμηση της Διοίκησης αναφέρεται στην ανακτησιμότητα των ταμειακών ροών που συνδέονται με τη λειτουργία του περιουσιακού στοιχείου. Ο καθορισμός των προσδοκώμενων μελλοντικών ροών συνδέεται με το πάγιο στοιχείο και οι υποθέσεις υπολογισμού τους επηρεάζουν την αξιολόγηση της λογιστικής αξίας του περιουσιακού αυτού στοιχείου. - Υποχρεώσεις Καθορισμένων Παροχών Ένα πρόγραμμα καθορισμένων παροχών καθορίζει ένα ποσό συνταξιοδότησης που θα λάβει ένας υπάλληλος κατά την αποχώρησή του, που εξαρτάται συνήθως από έναν ή περισσότερους παράγοντες όπως η ηλικία, τα έτη προϋπηρεσίας και οι αποδοχές. Η υποχρέωση καθορισμένης παροχής υπολογίζεται ετησίως με αναλογιστικές μεθόδους με τη χρήση της προβεβλημένης πιστωτικής μονάδας. Η παρούσα αξία της υποχρέωσης καθορισμένης παροχής καθορίζεται με την προεξόφληση των εκτιμώμενων μελλοντικών ταμειακών εκροών χρησιμοποιώντας επιτόκια εταιρικών ομολόγων υψηλής πιστωτικής διαβάθμισης που αποτιμώνται στο νόμισμα που θα καταβληθούν οι παροχές και η λήξη τους προσεγγίζει τη διάρκεια της σχετικής υποχρέωσης συνταξιοδότησης. Για πληροφορίες ως προς τις παραδοχές που χρησιμοποιήθηκαν ανατρέξτε στη Σημείωση Πρόβλεψη για φόρο εισοδήματος Η πρόβλεψη για φόρο εισοδήματος υπολογίζεται με εκτίμηση των φόρων που θα καταβληθούν στις φορολογικές αρχές και περιλαμβάνει τον τρέχοντα φόρο εισοδήματος για κάθε χρήση και πρόβλεψη για τους πρόσθετους φόρους που πιθανόν να προκύψουν σε φορολογικούς ελέγχους. Η τελική εκκαθάριση των φόρων εισοδήματος πιθανόν να αποκλίνει από τα σχετικά ποσά τα οποία έχουν καταχωρηθεί στις Χρηματοοικονομικές Καταστάσεις. - Αναβαλλόμενος φόρος Ο αναβαλλόμενος φόρος, εκτός από τις αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις που προκύπτουν από τη μεταφορά σε επόμενες χρήσεις αχρησιμοποίητων πιστώσεων φόρου και φορολογικών ζημιών, αναγνωρίζεται στις προσωρινές διαφορές οι οποίες προκύπτουν μεταξύ της φορολογικής βάσης των απαιτήσεων και υποχρεώσεων και της λογιστικής τους αξίας στις οικονομικές καταστάσεις. Ο αναβαλλόμενος φόρος καθορίζεται με τη χρήση φορολογικών συντελεστών που αναμένεται να εφαρμοστούν στην περίοδο κατά την οποία θα τακτοποιηθεί η απαίτηση ή η υποχρέωση λαμβάνοντας υπόψη τους φορολογικούς συντελεστές (και φορολογικούς νόμους) που έχουν θεσπιστεί ή ουσιωδώς θεσπιστεί μέχρι την ημερομηνία Χρηματοοικονομικής Θέσης. Οι αναβαλλόμενοι φόροι περιουσιακών στοιχείων και υποχρεώσεων δεν προεξοφλούνται και παρουσιάζονται σε καθαρή βάση. Οι αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις αναγνωρίζονται στον βαθμό που είναι πιθανόν ότι θα υπάρχουν μελλοντικά φορολογητέα κέρδη έναντι των οποίων οι προσωρινές διαφορές μπορούν να χρησιμοποιηθούν. Η Εταιρία έχει πραγματοποιήσει άσκηση ανακτησιμότητας της αναβαλλόμενης φορολογικής απαίτησης από την οποία προέκυψε ότι είναι δυνατή η αναγνώριση της, βάσει των αναμενόμενων φορολογικών κερδών έναντι των οποίων θα χρησιμοποιηθούν οι προσωρινές διαφορές που προκύπτουν. Για περισσότερες πληροφορίες ανατρέξτε στη Σημείωση 13. Χρηματοοικονομικές Καταστάσεις 2016 Σελίδα 43

44 4. Καθαρά δεδουλευμένα ασφάλιστρα Ακαθάριστα δεδουλευμένα ασφάλιστρα Ακαθάριστα εγγεγραμμένα ασφάλιστρα Μεταβολή αποθέματος μη δεδουλευμένων ασφαλίστρων Δικαιώματα ασφαλιστικών συμβολαίων Ακαθάριστα δεδουλευμένα ασφάλιστρα Τα ακαθάριστα δεδουλευμένα ασφάλιστρα προέρχονται από ασφαλιστήρια συμβόλαια ζωής. Καθαρά δεδουλευμένα ασφάλιστρα Ακαθάριστα δεδουλευμένα ασφάλιστρα Εκχωρηθέντα ασφάλιστρα σε αντασφαλιστές (5.239) (8.049) Καθαρά δεδουλευμένα ασφάλιστρα Έσοδα Επενδύσεων Έσοδα τόκων από χρεωστικούς τίτλους διαθέσιμους προς πώληση Έσοδα τόκων από δάνεια: - ενυπόθηκα δάνεια δάνεια σε ασφαλισμένους λοιπά δάνεια Έσοδα από μερίσματα Έσοδα από Επενδύσεις Πραγματοποιηθέντα κέρδη/(ζημίες) από τη πώληση διαθέσιμων προς πώληση χρεωστικών τίτλων Πραγματοποιηθέντα κέρδη/(ζημίες) από τη πώληση διαθέσιμων προς πώληση αμοιβαίων κεφαλαίων (42) - Απομειώσεις μετοχικών τίτλων διαθέσιμων προς πώληση (5.533) - Πραγματοποιηθέντα κέρδη/(ζημίες) από επενδυτικούς τίτλους (807) Κέρδη/(ζημίες) αποτίμησης επενδύσεων Unit Linked (2.482) Κέρδη/(ζημίες) αποτίμησης επενδύσεων Unit Linked (2.482) 6. Έσοδα από αμοιβές και προμήθειες Προμήθειες από αντασφαλιστές (998) Προμήθειες επί εργασιών Αμοιβαίων Κεφαλαίων (εξαιρ. Unit Linked) Προμήθειες επί εργασιών Αμοιβαίων Κεφαλαίων προϊόντων Unit Linked Αμοιβές μεσιτών και συμβούλων Λοιπές αμοιβές ασφάλισης Αμοιβές διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων Έσοδα από αμοιβές και προμήθειες Χρηματοοικονομικές Καταστάσεις 2016 Σελίδα 44

45 7. Αποζημιώσεις και παροχές σε ασφαλισμένους Εξαγορές ασφαλιστηρίων συμβολαίων ζωής Εξαγορές ασφαλιστηρίων συμβολαίων συνδεδεμένων με επενδύσεις (unit linked) Πληρωθείσες αποζημιώσεις Μεταβολή αποθέματος εκκρεμών ζημιών Συμμετοχή αντασφαλιστών σε πληρωθείσες αποζημιώσεις (3.299) (4.588) Συμμετοχή αντασφαλιστών σε μεταβολή αποθέματος εκκρεμών ζημιών (1.370) (739) Αποζημιώσεις και παροχές σε ασφαλισμένους Μεταβολή υποχρεώσεων ασφαλιστικών και επενδυτικών συμβολαίων Μεταβολή υποχρεώσεων ασφαλιστικών συμβολαίων Μεταβολή μαθηματικών αποθεμάτων (24.627) (10.444) Μεταβολή προβλέψεων για συμμετοχή στα κέρδη (2.158) (3.116) Μεταβολή λοιπών ασφαλιστικών προβλέψεων 41 (98) Μεταβολή ασφαλιστικών προβλέψεων για λογαριασμό ασφαλισμένων που φέρουν τον επενδυτικό κίνδυνο Unit Linked Μεταβολή υποχρεώσεων ασφαλιστικών συμβολαίων Μεταβολή υποχρεώσεων επενδυτικών συμβολαίων Μεταβολή υποχρεώσεων επενδυτικών συμβολαίων Μεταβολή υποχρεώσεων επενδυτικών συμβολαίων Μεταβολή υποχρεώσεων ασφαλιστικών και επενδυτικών συμβολαίων Έξοδα πρόσκτησης ασφαλιστικών και επενδυτικών συμβολαίων Προμήθειες και λοιπά έξοδα πρόσκτησης Μεταβολή στα μεταφερόμενα έξοδα πρόσκτησης (ΜΕΠ) (4.668) (14.240) Έξοδα πρόσκτησης ασφαλιστικών και επενδυτικών συμβολαίων Έξοδα αμοιβών και προμηθειών Έξοδα προμηθειών Προμήθειες επί αμοιβαίων κεφαλαίων Έξοδα διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων Έξοδα αμοιβών και προμηθειών Χρηματοοικονομικές Καταστάσεις 2016 Σελίδα 45

46 11. Έξοδα προσωπικού Έξοδα προσωπικού Αμοιβές Λοιπές παροχές και έξοδα προσωπικού Έξοδα κοινωνικής ασφάλισης Πληρωμές βασιζόμενες σε μετοχές Έξοδα εκπαίδευσης Λοιπά έξοδα προσωπικού Έξοδα προγραμμάτων καθορισμένων παροχών Έξοδα προσωπικού Έξοδα προγραμμάτων καθορισμένων παροχών Κόστος τρέχουσας περιόδου Τόκοι έξοδα Κόστος περικοπών / διακανονισμών / τερματισμού υπηρεσίας (177) 79 Έξοδα προγραμμάτων καθορισμένων παροχών Στις «Λοιπές παροχές και έξοδα προσωπικού» περιλαμβάνονται εισφορές της Εταιρίας ύψους 389 χιλ. για το 2016 που αφορούν στο ομαδικό ασφαλιστήριο συμβόλαιο καθορισμένης εισφοράς του υπαλληλικού της προσωπικού. Η Εταιρία από μετέτρεψε το συνταξιοδοτικό πρόγραμμα στο οποίο συμμετέχουν οι εργαζόμενοί της από πρόγραμμα καθορισμένων παροχών σε πρόγραμμα καθορισμένων εισφορών. 12. Λοιπά λειτουργικά έξοδα Αποσβέσεις/Απομειώσεις ενσώματων περιουσιακών στοιχείων Αποσβέσεις λογισμικών Αποσβέσεις λοιπών άυλων περιουσιακών στοιχείων Έξοδα υπολογιστών Έντυπα και γραφική ύλη Έξοδα μεταφορών και ταξιδιών Έξοδα προβολής και διαφήμισης Αμοιβές τρίτων Αμοιβές ελεγκτών Λοιπές αμοιβές Φόροι/τέλη Μεταβολή προβλέψεων επισφαλών πελατών 492 (901) Λοιπά έξοδα Λοιπά λειτουργικά έξοδα Στις «Αμοιβές Τρίτων» περιλαμβάνονται κατά κύριο λόγο αμοιβές εξωτερικών συμβούλων ύψους χιλ. για το 2016 ( χιλ. για το 2015) και αμοιβές δικηγόρων και λοιπών ελεύθερων επαγγελματιών ύψους 747 χιλ. για το 2016 ( 843 χιλ. για το 2015). Στις «Λοιπές Αμοιβές» περιλαμβάνονται κυρίως τα ενοίκια κτηρίων και μεταφορικών μέσων ύψους 847 χιλ. για το 2016 ( 827 χιλ. για το 2015) ασφάλιστρα ύψους 549 χιλ. για το 2016 ( 731 χιλ. για το 2015), συνδρομές σε επαγγελματικές οργανώσεις και τύπο ύψους 543 χιλ. για το 2016 ( 438 χιλ. για το 2015) και ταχυδρομικά έξοδα ύψους 734 χιλ. για το 2016 ( 742 χιλ. για το 2015). Χρηματοοικονομικές Καταστάσεις 2016 Σελίδα 46

47 13. Φορολογία Αναβαλλόμενες φορολογικές υποχρεώσεις 2016 Υπόλοιπο έναρξης 01/01/2016 Επίδραση στα λοιπά συνολικά εισοδήματα Υπόλοιπο λήξης 31/12/2016 Επίδραση στα αποτελέσματα Ενσώματα περιουσιακά στοιχεία (37) Χρηματοοικονομικά στοιχεία Διαθέσιμα προς πώληση Μεταφερόμενα έξοδα πρόσκτησης (ΜΕΠ) Σύνολο Αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις 2016 Υπόλοιπο έναρξης 01/01/2016 Επίδραση στα λοιπά συνολικά εισοδήματα Υπόλοιπο λήξης 31/12/2016 Επίδραση στα αποτελέσματα Υποχρεώσεις παροχών στο προσωπικό (83) (1.679) 339 Προβλέψεις και λοιπές υποχρεώσεις 35 - (35) - Άυλα περιουσιακά στοιχεία (354) 714 Φορολογικές πιστώσεις και φορολογικές ζημίες Σύνολο (83) (1.038) Συνολική αναβαλλόμενη φορολογική απαίτηση (3.128) (2.651) Αναβαλλόμενες φορολογικές υποχρεώσεις 2015 Υπόλοιπο έναρξης 01/01/2015 Επίδραση στα λοιπά συνολικά εισοδήματα Υπόλοιπο λήξης 31/12/2015 Επίδραση στα αποτελέσματα Ενσώματα περιουσιακά στοιχεία Χρηματοοικονομικά στοιχεία Διαθέσιμα προς πώληση (933) Μεταφερόμενα έξοδα πρόσκτησης (ΜΕΠ) Σύνολο Αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις 2015 Υπόλοιπο έναρξης 01/01/2015 Επίδραση στα λοιπά συνολικά εισοδήματα Υπόλοιπο λήξης 31/12/2015 Επίδραση στα αποτελέσματα Υποχρεώσεις παροχών στο προσωπικό Προβλέψεις και λοιπές υποχρεώσεις 36 - (2) 35 Άυλα περιουσιακά στοιχεία (209) Φορολογικές πιστώσεις και φορολογικές ζημίες Σύνολο Συνολική αναβαλλόμενη φορολογική απαίτηση - (2.834) Χρηματοοικονομικές Καταστάσεις 2016 Σελίδα 47

48 Συμφωνία του εφαρμοστέου φορολογικού συντελεστή με τον πραγματικό φορολογικό συντελεστή Κέρδος/(Ζημία) προ φόρων (17.043) (1.665) Εφαρμοστέος φορολογικός συντελεστής 29% 29% Φόρος με βάση τον εφαρμοστέο φορολογικό συντελεστή (4.942) (483) Μη φορολογικά εκπιπτόμενες δαπάνες (3.266) Έσοδα μη υποκείμενα σε φόρο 44 (77) Φόροι προηγούμενων χρήσεων (1.850) (2,830) Φορολογική ζημία χρήσης για την οποία δεν έχει υπολογιστεί αναβαλλόμενη φορολογική απαίτηση Αναβαλλόμενη φορολογία (26,211) Πρόβλεψη Φόρων Φόρος Εισοδήματος (26,211) Ο συντελεστής φορολογίας εισοδήματος για τις χρήσεις 2016 και 2015 ανέρχεται σε 29%, σύμφωνα με τον Ν.4334/2015, ο οποίος είναι σε ισχύ από 01/01/2015. Επίδραση φόρου εισοδήματος στα λοιπά συνολικά εισοδήματα Ποσά πριν από φόρους Φόρος Ποσά μετά Ποσά πριν Φόρος (έξοδο) / από από (έξοδο) / έσοδο φόρους φόρους έσοδο Ποσά μετά από φόρους Μεταβολή στην εύλογη άξια Οικοπέδων και κτιρίων (238) (112) (349) χρηματοοικονομικών στοιχείων διαθέσιμων προς πώληση (3.044) (4.102) (2.783) (6.886) Αναλογιστικά κέρδη/(ζημίες) 287 (83) 204 (199) 61 (138) Λοιπά συνολικά εισοδήματα/(ζημιές) (3.128) (4.539) (2.834) (7.373) Μη χρησιμοποιηθείσες φορολογικές ζημίες Έτος Φορολογική ζημία Λήξη Σύνολο Με βάση τις λογιστικές αρχές της Εταιρίας και τις εκτιμήσεις των μελλοντικών φορολογητέων κερδών, οι ανωτέρω απαιτήσεις από αναβαλλόμενους φόρους που αφορούν προσωρινές φορολογικά εκπεστέες διαφορές, είναι ανακτήσιμες. Οι λόγοι για τους οποίους η Διοίκηση εκτίμησε ότι η αναβαλλόμενη φορολογική απαίτηση είναι ανακτήσιμη, παρατίθενται στις Σημειώσεις 2.2 και 3. Η Εταιρία έχει συμψηφίσει τις απαιτήσεις και υποχρεώσεις από αναβαλλόμενους φόρους, δεδομένου ότι οι τοπικές φορολογικές αρχές της κάθε χώρας παρέχουν το δικαίωμα συμψηφισμού των απαιτήσεων και υποχρεώσεων από κύριο φόρο εισοδήματος και εφόσον οι απαιτήσεις και υποχρεώσεις από αναβαλλόμενους φόρους αφορούν στην ίδια φορολογική αρχή. Η χρεωστική διαφορά του Ν.4046/2012 που προέκυψε σε συνέχεια της ανταλλαγής των ΟΕΔ, θεωρείται φορολογικά εκπιπτόμενη δαπάνη και αποσβένεται σε 30 ισόποσες ετήσιες δόσεις. Η αναπόσβεστη χρεωστική διαφορά κατά την ανέρχεται σε χιλ. Το ύψος της χρεωστικής διαφοράς επί της οποίας η Εταιρία έχει αναγνωρίσει αναβαλλόμενη φορολογική απαίτηση ύψους χιλ. ανέρχεται σε χιλ. Το μη χρησιμοποιηθέν αναπόσβεστο μέρος της χρεωστικής διαφοράς του Ν.4046/2012 ανέρχεται σε χιλ Οι φορολογικές ζημιές επί των οποίων δεν έχει αναγνωριστεί αναβαλλόμενη φορολογική απαίτηση ανέρχονται σε χιλ. Χρηματοοικονομικές Καταστάσεις 2016 Σελίδα 48

49 14. Ενσώματα περιουσιακά στοιχεία Οικόπεδα και κτίρια Εξοπλισμός Ενσώματα περιουσιακά στοιχεία Μεταβολές στα οικόπεδα και κτίρια Οικόπεδα και κτίρια Έναρξη χρήσης Προσθήκες Αναπροσαρμογές - (238) Απομειώσεις - (55) Αποσβέσεις χρήσεως (414) (377) Οικόπεδα και κτίρια Κλείσιμο χρήσης Ακαθάριστη λογιστική αξία Συσσωρευμένες αποσβέσεις (414) - Καθαρή λογιστική αξία Πλεόνασμα αναπροσαρμογής Έναρξη χρήσεως Θετική αναπροσαρμογή - - Αρνητική αναπροσαρμογή - (238) Πλεόνασμα αναπροσαρμογής Κλείσιμο χρήσης Το μεγαλύτερο μέρος της αξίας των ακινήτων αφορά κυρίως το κεντρικό ακίνητο της Εταιρίας στη Λεωφόρο Συγγρού 198 ύψους περίπου 9,7 εκατ. Μεταβολές στον εξοπλισμό Ηλεκτρονικός εξοπλισμός Έπιπλα και λοιπός εξοπλισμός Σύνολο Εξοπλισμός Έναρξη χρήσης Προσθήκες Πωλήσεις Αποσβέσεις χρήσεως (346) (260) (202) (184) (548) (444) Εξοπλισμός Κλείσιμο χρήσης Ακαθάριστη λογιστική αξία Συσσωρευμένες αποσβέσεις (5.359) (5.013) (8.940) (8.738) (14.299) (13.751) Καθαρή λογιστική αξία Οι παραπάνω αποσβέσεις και απομειώσεις περιλαμβάνονται στο κονδύλι «Λοιπά Λειτουργικά Έξοδα» της Κατάστασης Συνολικού Εισοδήματος. Η Διοίκηση της Εταιρίας ανέθεσε σε πιστοποιημένους ανεξάρτητους εκτιμητές την αποτίμηση των ακινήτων της κατά την , οι οποίοι και προσδιόρισαν την εύλογη τους αξία. Οι πιο πρόσφατες εκτιμήσεις αφορούν στην εύλογη αξία του Η μεθοδολογία αποτίμησης αφορά κυρίως συγκριτικά στοιχεία όσον αφορά το μέρος των γηπέδων, ενώ όσον αφορά την αξία των ακινήτων αυτή υπολογίστηκε κυρίως με ισόποση (50:50) στάθμιση μεταξύ συγκριτικών στοιχείων και μεθοδολογία κεφαλαιοποίησης εισοδήματος με επιτόκιο 8,5%. Ωστόσο, βάσει των συνθηκών της αγοράς το 2016 και λαμβάνοντας υπόψη τις τοποθεσίες των ακινήτων, δεν αναμένεται αξιόλογη μεταβολή στην εύλογη αξία των οικοπέδων και των κτιρίων. Συνεπώς, η Διοίκηση της Εταιρίας, αφού έλαβε υπόψη τις αποτιμήσεις της προηγούμενης χρήσης καθώς επίσης και το γεγονός ότι η κατάσταση των ακινήτων παρέμεινε αμετάβλητη, κατέληξε ότι δεν υπάρχουν ενδείξεις απομείωσης της αξίας των ακινήτων κατά την 31/12/2016. Χρηματοοικονομικές Καταστάσεις 2016 Σελίδα 49

50 15. Υπεραξία και Άυλα περιουσιακά στοιχεία Υπεραξία Λογισμικό Λοιπά Υπεραξία & Άυλα περιουσιακά στοιχεία Μεταβολές στα άυλα περιουσιακά στοιχεία (2016) Υπεραξία Λογισμικό Λοιπά Σύνολο Άυλα περιουσιακά στοιχεία Έναρξη χρήσης Προσθήκες Αποσβέσεις χρήσεως - (753) (1.393) (2.146) Άυλα περιουσιακά στοιχεία Κλείσιμο χρήσης Ακαθάριστη λογιστική αξία Συσσωρευμένες αποσβέσεις - (11.306) (26.607) (37.913) Καθαρή λογιστική αξία Μεταβολές στα άυλα περιουσιακά στοιχεία (2015) Υπεραξία Λογισμικό Λοιπά Σύνολο Άυλα περιουσιακά στοιχεία Έναρξη χρήσης Προσθήκες Αποσβέσεις χρήσεως - (298) (1.393) (1.691) Άυλα περιουσιακά στοιχεία Κλείσιμο χρήσης Ακαθάριστη λογιστική αξία Συσσωρευμένες αποσβέσεις - (10.553) (25.212) (35.765) Καθαρή λογιστική αξία Οι παραπάνω αποσβέσεις περιλαμβάνονται στο κονδύλι «Λοιπά Λειτουργικά Έξοδα» της Κατάστασης Συνολικού Εισοδήματος. Η ΝΝ Hellas αναγνώρισε υπεραξία της συνένωσης επιχειρήσεων που πραγματοποιήθηκε το 2010 βάσει του νόμου 1297/1972. Η Εταιρία, όπως περιγράφεται και στη Σημείωση 2, αξιολογεί ετησίως το ποσό της υπεραξίας για τυχόν απομείωση, βάσει των οριζόμενων στο ΔΛΠ 36. Κατά την αξιολόγηση με ημερομηνία 31/12/2016 δεν προέκυψε ανάγκη για απομείωση. Η ΝΝ Hellas έχει συνάψει σύμβαση bancassurance με σκοπό τη χρησιμοποίηση του τραπεζικού δικτύου της Τράπεζας Πειραιώς. Οι προπληρωθείσες προμήθειες που δόθηκαν βάσει της εν λόγω σύμβασης κεφαλαιοποιούνται και απεικονίζονται στην κατηγορία "Λοιπά". Όλα τα άυλα περιουσιακά στοιχεία αποσβένονται σε μία περίοδο που θεωρείται κατάλληλη βάσει της φύσης τους. 16. Μεταφερόμενα Έξοδα Πρόσκτησης (ΜΕΠ) Μεταφερόμενα έξοδα πρόσκτησης Έναρξη χρήσης 80,620 66,380 Κεφαλαιοποίηση 47,898 30,671 Απόσβεση (43,230) (16,430) Απομείωση (1.321) Μεταφερόμενα έξοδα πρόσκτησης Κλείσιμο χρήσης 83,966 80,620 Χρηματοοικονομικές Καταστάσεις 2016 Σελίδα 50

51 17. Επενδύσεις σε θυγατρικές NN Ελληνική Ανώνυμη Εταιρία Μεσιτείας Ασφαλίσεων Κύρια Δραστηριότητα Μεσίτες ασφαλίσεων Ποσοστό Συμμετοχής % Η NN Ελληνική Ανώνυμη Εταιρία Μεσιτείας Ασφαλίσεων αποτελεί θυγατρική σε ποσοστό 100% της Εταιρίας με λογιστική αξία 927 χιλιάδες Ευρώ. Κατά την 31 η Δεκεμβρίου 2016 τα Ακαθάριστα έσοδα προμηθειών ασφαλίσεων της θυγατρικής ήταν χιλιάδες Ευρώ, τα Κέρδη μετά φόρων 101 χιλιάδες Ευρώ και ο αριθμός των υπαλλήλων ήταν 10. Η NN Ελληνική Ανώνυμη Εταιρία Μεσιτείας Ασφαλίσεων είναι εταιρία ασφαλιστικής διαμεσολάβησης. Η NN Ελληνική Ανώνυμη Εταιρία Μεσιτείας Ασφαλίσεων συνεργάζεται με το δίκτυο πωλήσεων της NN Hellas και στοχεύει στην κάλυψη των ασφαλιστικών αναγκών των πελατών της όσον αφορά σε ασφαλίσεις κατά ζημιών. Κατά την δεν υφίστανται ενδείξεις απομείωσης της εν λόγω επένδυσης. 18. Χρηματοοικονομικά στοιχεία Διαθέσιμα προς πώληση Μετοχές Αμοιβαία κεφάλαια Χρεόγραφα Χρηματοοικονομικά στοιχεία Διαθέσιμα προς πώληση Μεταβολές στα χρηματοοικονομικά στοιχεία Διαθέσιμα προς πώληση (2016) Μετοχές Χρεόγραφα Αμοιβαία κεφάλαια Σύνολο Χρηματοοικονομικά στοιχεία Διαθέσιμα προς πώληση Έναρξη χρήσης Αγορές Αποσβέσεις Μεταβολή στην εύλογη αξία (60) Πωλήσεις και λήξεις - (51.125) (20.042) (71.166) Απομειώσεις (σημείωση 5) (5.533) - - (5.533) Χρηματοοικονομικά στοιχεία Διαθέσιμα προς πώληση Κλείσιμο χρήσης Μεταβολές στα χρηματοοικονομικά στοιχεία Διαθέσιμα προς πώληση (2015) Μετοχές Χρεόγραφα Αμοιβαία κεφάλαια Σύνολο Χρηματοοικονομικά στοιχεία Διαθέσιμα προς πώληση Έναρξη χρήσης Αγορές Αποσβέσεις Μεταβολή στην εύλογη αξία (733) (3.361) (8) (4.102) Πωλήσεις και λήξεις - (78.282) - (78.282) Απομειώσεις Χρηματοοικονομικά στοιχεία Διαθέσιμα προς πώληση Κλείσιμο χρήσης Χρηματοοικονομικές Καταστάσεις 2016 Σελίδα 51

52 Χρεόγραφα Διαθέσιμα προς πώληση Κρατικά χρεόγραφα Εταιρικά χρεόγραφα Χρεόγραφα χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων Χρεόγραφα Διαθέσιμα προς πώληση Μετοχές Διαθέσιμες προς πώληση Εισηγμένες Μη Εισηγμένες Μετοχές Διαθέσιμες προς πώληση Αμοιβαία Κεφάλαια Διαθέσιμα προς πώληση Αμοιβαία κεφάλαια διαχείρισης διαθεσίμων Αμοιβαία κεφάλαια - Mικτά Αμοιβαία Κεφάλαια Διαθέσιμα προς πώληση Εύλογη αξία χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων Λογιστικά αξία Εύλογη αξία Χρηματοοικονομικά στοιχεία Διαθέσιμα προς πώληση Σύνολο Εύλογη αξία χρηματοοικονομικών στοιχείων Διαθεσίμων προς πώληση βάσει επιπέδων ιεραρχίας του ΔΠΧΑ 13 (2016) Επίπεδο 1 Επίπεδο 2 Επίπεδο 3 Σύνολο Χρηματοοικονομικά στοιχεία Διαθέσιμα προς πώληση Σύνολο Τα χρηματοοικονομικά στοιχεία επιπέδου 2 αφορούν εταιρικά ομόλογα ποσού χιλ. ευρώ και κυβερνητικά ομόλογα εξωτερικού ποσού χιλ. ευρώ. Εύλογη αξία χρηματοοικονομικών στοιχείων Διαθεσίμων προς πώληση βάσει επιπέδων ιεραρχίας του ΔΠΧΑ 13 (2015) Επίπεδο 1 Επίπεδο 2 Επίπεδο 3 Σύνολο Χρηματοοικονομικά στοιχεία Διαθέσιμα προς πώληση Σύνολο Μεταβολές στα χρηματοοικονομικά στοιχεία Διαθέσιμα προς πώληση Επιπέδου Κίνηση χρηματοοικονομικών στοιχείων Διαθεσίμων προς πώληση Επιπέδου 3 - Έναρξη χρήσης Πραγματοποιηθέντα κέρδη που αναγνωρίστηκαν στην Κατάσταση Συνολικού Εισοδήματος Μεταβολή στη εύλογη αξία που αναγνωρίστηκε στα Λοιπά Συνολικά Εισοδήματα - (11.041) Πωλήσεις και λήξεις - (43.348) Κίνηση χρηματοοικονομικών στοιχείων Διαθεσίμων προς πώληση Επιπέδου 3 - Κλείσιμο χρήσης - - Στα χρηματοοικονομικά στοιχεία Διαθέσιμα προς πώληση συμπεριλαμβάνονται μη εισηγμένες μετοχές ύψους 37 χιλ. οι οποίες έχουν αποτιμηθεί στο κόστος. Χρηματοοικονομικές Καταστάσεις 2016 Σελίδα 52

53 19. Χρηματοοικονομικά στοιχεία στην εύλογη αξία μέσω αποτελεσμάτων Επενδύσεις για λογαριασμό ασφαλισμένων που φέρουν τον επενδυτικό κίνδυνο Unit Linked Αμοιβαία κεφάλαια Ομόλογα μηδενικού τοκομεριδίου Ταμειακά διαθέσιμα και ισοδύναμα Επενδύσεις για λογαριασμό ασφαλισμένων που φέρουν τον επενδυτικό κίνδυνο Unit Linked Εύλογη αξία χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων Λογιστικά αξία Εύλογη αξία Χρηματοοικονομικά στοιχεία στην εύλογη αξία μέσω αποτελεσμάτων Σύνολο Εύλογη αξία χρηματοοικονομικών στοιχείων στην εύλογη αξία μέσω αποτελεσμάτων βάσει επιπέδων ιεραρχίας του ΔΠΧΑ 13 (2016) Επίπεδο 1 Επίπεδο 2 Επίπεδο 3 Σύνολο Χρηματοοικονομικά στοιχεία στην εύλογη αξία μέσω αποτελεσμάτων Σύνολο Εύλογη αξία χρηματοοικονομικών στοιχείων στην εύλογη αξία μέσω αποτελεσμάτων βάσει επιπέδων ιεραρχίας του ΔΠΧΑ 13 (2015) Επίπεδο 1 Επίπεδο 2 Επίπεδο 3 Σύνολο Χρηματοοικονομικά στοιχεία στην εύλογη αξία μέσω αποτελεσμάτων Σύνολο Δάνεια και προκαταβολές Ενυπόθηκα δάνεια Δάνεια σε ασφαλισμένους Λοιπά δάνεια Δάνεια και προκαταβολές προ προβλέψεων και απομειώσεων Πρόβλεψη επισφαλών απαιτήσεων από δάνεια (211) (228) Δάνεια και προκαταβολές Κίνηση πρόβλεψης επισφαλών απαιτήσεων από δάνεια Πρόβλεψη επισφαλών απαιτήσεων από δάνεια έναρξη χρήσης (228) (237) Διαγραφές χρήσεως - - (Πρόβλεψη) / Απελευθέρωση πρόβλεψης χρήσεως 17 9 Πρόβλεψη επισφαλών απαιτήσεων από δάνεια κλείσιμο χρήσης (211) (228) Χρηματοοικονομικές Καταστάσεις 2016 Σελίδα 53

54 21. Ασφαλιστικές και λοιπές απαιτήσεις Απαιτήσεις από χρεώστες ασφαλίστρων Απαιτήσεις από φόρους Λοιπές απαιτήσεις Λοιπές μακροπρόθεσμες απαιτήσεις Ασφαλιστικές και λοιπές απαιτήσεις προ προβλέψεων και απομειώσεων Πρόβλεψη Επισφάλειας Απαιτήσεων (1.039) (742) Ασφαλιστικές και λοιπές απαιτήσεις Πρόβλεψη επισφαλών απαιτήσεων από δάνεια έναρξη χρήσης (742) Διαγραφές χρήσεως - - (Πρόβλεψη) / Απελευθέρωση πρόβλεψης χρήσεως (297) 896 Πρόβλεψη επισφαλών απαιτήσεων από δάνεια κλείσιμο χρήσης (1.039) (742) Το 2016 η ΝΝ Hellas σύναψε μία αντασφαλιστική σύμβαση διάρκειας 16 ετών, εκχωρώντας κινδύνους συμβολαίων ασφάλισης ασθενείας. Σύμφωνα με τους όρους της σύμβασης, η NN Hellas αναγνώρισε μία απαίτηση ύψους 34,5 εκατομμυρίων ευρώ που αφορά σε προκαθορισμένη προμήθεια, η οποία θα αναγνωριστεί στα αποτελέσματα της Εταιρίας και θα εισπραχθεί εντός της διάρκειας της σύμβασης (σημείωση 27). Η συγκεκριμένη απαίτηση περιλαμβάνεται στο υπόλοιπο των λοιπών μακροπρόθεσμων απαιτήσεων. Το υπόλοιπο των απαιτήσεων από φόρους περιλαμβάνει κυρίως παρακρατούμενους φόρους τόκων επί χρεωστικών τίτλων. Οι απαιτήσεις κατά χρεωστών ασφαλίστρων περιλαμβάνουν ασφάλιστρα από ασφαλισμένους. Οι εισπράξεις των ασφαλίστρων γενικά πραγματοποιούνται σύμφωνα με τα οριζόμενα στην σχετική πολιτική της Εταιρίας. Η Εταιρία σχηματίζει πρόβλεψη επισφάλειας απαιτήσεων για ανείσπρακτες απαιτήσεις άνω των τριών μηνών. Επίσης, οι Λοιπές απαιτήσεις ύψους χιλ. ευρώ περιλαμβάνουν τον υπολογισμό απαιτήσεων από ρήτρες που απορρέουν από εμπορικές συμβάσεις με δίκτυα διανομής ( χιλ το 2016 και το 2015), εγγυήσεις μισθωμένων ακινήτων ύψους 266 χιλ ( 302 χιλ το 2015), δεδουλευμένα έσοδα ύψους χιλ ( 2.855χιλ το 2015), προκαταβολές σε διαγνωστικά θεραπευτήρια ύψους χιλ ( χιλ το 2015) και λοιπά κονδύλια ύψους 3,084 χιλ ( χιλ το 2015). 22. Ταμειακά διαθέσιμα και ισοδύναμα Ταμείο και καταθέσεις όψεως σε ευρώ/εγχώρια τραπεζικά ιδρύματα Καταθέσεις όψεως σε ευρώ/αλλοδαπά τραπεζικά ιδρύματα Καταθέσεις προθεσμίας σε ευρώ/αλλοδαπά τραπεζικά ιδρύματα Ταμειακά διαθέσιμα και ισοδύναμα Χρηματοοικονομικές Καταστάσεις 2016 Σελίδα 54

55 23. Ίδια Κεφάλαια Μετοχικό Κεφάλαιο Υπέρ το Άρτιο Αποθεματικό αποτίμησης Ζημίες εις νέον (88.790) (62.734) Λοιπά αποθεματικά (εξαιρ. Αποθεματικό αποτίμησης) Ίδια Κεφάλαια Μεταβολές στα Ίδια Κεφάλαια (2016) Μετοχικό Κεφάλαιο Υπέρ το Άρτιο Ζημίες εις νέον Λοιπά αποθεματικά Σύνολο Ιδίων Κεφαλαίων Ίδια Κεφάλαια Έναρξη χρήσης (62.734) Μεταβολές στο μετοχικό κεφάλαιο & υπέρ το άρτιο Αποτέλεσμα χρήσης μετά από φόρους - - (25.785) - (25.785) Λοιπά συνολικά εισοδήματα/(έξοδα). μετά από φόρους Πληρωμές βασιζόμενες σε μετοχές Λοιπές Μεταβολές - - (271) - (271) Ίδια Κεφάλαια Κλείσιμο χρήσης (88.790) Κατά την 1/1/2016, το πρόγραμμα καθορισμένων παροχών προς τους υπαλλήλους της εταιρίας μετατράπηκε σε πρόγραμμα καθορισμένων εισφορών. Η αποαναγνώριση του σχετικού αποθεματικού επανεκτίμησης της υποχρέωσης παρουσιάζεται στη γραμμή «Λοιπές Μεταβολές» του παραπάνω πίνακα. Μεταβολές στα Ίδια Κεφάλαια (2015) Μετοχικό Κεφάλαιο Υπέρ το Άρτιο Ζημίες εις νέον Λοιπά αποθεματικά Σύνολο Ιδίων Κεφαλαίων Ίδια Κεφάλαια Έναρξη χρήσης (87.279) Μεταβολές στο μετοχικό κεφάλαιο & υπέρ το άρτιο Αποτέλεσμα χρήσης μετά από φόρους Λοιπά συνολικά εισοδήματα/(έξοδα). μετά από φόρους (7.372) (7.372) Πληρωμές βασιζόμενες σε μετοχές Ίδια Κεφάλαια Κλείσιμο χρήσης (62.734) Μετοχικό Κεφάλαιο Κοινές ονομαστικές μετοχές Αριθμός κοινών μετοχών Καταβεβλημένο κεφάλαιο Εγκεκριμένο και καταβεβλημένο μετοχικό κεφάλαιο Σύνολο Κατά τη διάρκεια του 2016, και στο πλαίσιο της περαιτέρω ενίσχυσης της Κεφαλαιακής Θέσης της ΝΝ Hellas, ο Όμιλος ΝΝ προχώρησε σε αύξηση μετοχικού κεφαλαίου ύψους 60 εκατομμυρίων ευρώ με την έκδοση νέων μετοχών. Η ανωτέρω συναλλαγή δεν οδήγησε σε καμία αλλαγή στη δομή της ιδιοκτησίας της ΝΝ Hellas. Χρηματοοικονομικές Καταστάσεις 2016 Σελίδα 55

56 Μεταβολές στα λοιπά αποθεματικά (2016) Αποθεματικό χρημ/κών στοχείων Διαθεσίμων προς πώληση Αποθεματικό αποτίμησης οικοπέδων και κτιρίων Αποθεματικό πληρωμών βασιζόμενων σε μετοχές Τακτικό, αφορολόγητα και λοιπά αποθεματικά Σύνολο Λοιπών αποθεματικών Λοιπά αποθεματικά Έναρξη χρήσης Μεταβολή στην εύλογη αξία, μετά από φόρους Πληρωμές βασιζόμενες σε μετοχές Επανεκτίμηση των καθορισμένων παροχών προσωπικού, μετά από φόρους Λοιπά αποθεματικά Κλείσιμο χρήσης Μεταβολές στα λοιπά αποθεματικά (2015) Αποθεματικό χρημ/κών στοχείων Διαθεσίμων προς πώληση Αποθεματικό αποτίμησης οικοπέδων και κτιρίων Αποθεματικό πληρωμών βασιζόμενων σε μετοχών Τακτικό, αφορολόγητα και λοιπά αποθεματικά Σύνολο Λοιπών αποθεματικών Λοιπά αποθεματικά Έναρξη χρήσης Μεταβολή στην εύλογη αξία, μετά από φόρους (6.886) (349) (7.235) Πληρωμές βασιζόμενες σε μετοχές Επανεκτίμηση των καθορισμένων παροχών προσωπικού, μετά από φόρους (138) (138) Λοιπά αποθεματικά Κλείσιμο χρήσης Αποθεματικό χρηματοοικονομικών στοιχείων Διαθεσίμων προς πώληση: Το αποθεματικό αυτό έχει σχηματισθεί από την αποτίμηση των διαθεσίμων προς πώληση αξιόγραφων και μεταφέρεται στην Κατάσταση Αποτελεσμάτων με την πώληση/λήξη των επενδύσεων ή την απομείωση τους. Στο αποθεματικό αυτό περιλαμβάνονται και οι αντίστοιχοι αναβαλλόμενοι φόροι. Αποθεματικό αποτίμησης οικοπέδων και κτιρίων: Το αποθεματικό αυτό έχει σχηματιστεί από την αναπροσαρμογή της εύλογης αξίας των οικοπέδων και κτηρίων. Αποθεματικό πληρωμών βασιζόμενων σε μετοχών: Το αποθεματικό αυτό έχει σχηματιστεί στα πλαίσια της συμφωνίας παροχών που εξαρτώνται από την αξία των μετοχών του Ομίλου Τακτικό, αφορολόγητα και λοιπά αποθεματικά: Το Τακτικό Αποθεματικό, συνολικού ύψους 16,3 εκατ.το 2016 και το 2015, σχηματίστηκε με βάση τις διατάξεις του Ν.2190/1920 και το άρθρο 18 του Ν.400/1970, σύμφωνα με τα οποία το ένα πέμπτο (1/5) τουλάχιστον των καθαρών ετήσιων κερδών της Εταιρίας διατίθεται προς σχηματισμό τακτικού αποθεματικού. Η διάθεση αυτή δεν είναι υποχρεωτική, όταν το αποθεματικό υπερβεί το τετραπλάσιο του μετοχικού κεφαλαίου. Από 01/01/2016 ο Ν.Δ.400/1970 αντικαταστάθηκε από το Ν.4364/2016, ο οποίος δεν προβλέπει σχηματισμό τακτικού αποθεματικού. Κατά συνέπεια ισχύουν οι γενικές διατάξεις του Κ.Ν. 2190/1920 που αφορούν σε σχηματισμό τακτικού αποθεματικού σε ποσοστό 5% επί των ετησίων κερδών μέχρι το τακτικό αποθεματικό να φτάσει το ύψος του 1/3 του μετοχικού κεφαλαίου. Τα Αφορολόγητα αποθεματικά, ύψους 47,6 εκατ. το 2016 και το 2015, αφορούν αποθεματικά ειδικών διατάξεων νόμων για τα οποία θα προκύψει φόρος εάν αποφασιστεί η διανομή τους, με τον εκάστοτε συντελεστή φορολογίας εισοδήματος της περιόδου στην οποία θα γίνει η διανομή. Χρηματοοικονομικές Καταστάσεις 2016 Σελίδα 56

57 24. Υποχρεώσεις ασφαλιστικών και επενδυτικών συμβολαίων Υποχρεώσεις ασφαλιστικών και επενδυτικών συμβολαίων και συμβάσεις αντασφάλισης Αναλογία Εταιρίας Αναλογία αντασφαλιστών Σύνολο Ασφαλιστικές προβλέψεις εξαιρ. Unit Linked Ασφαλιστικές προβλέψεις για λογαριασμό ασφαλισμένων που φέρουν τον επενδυτικό κίνδυνο Unit Linked Προβλέψεις για μη δεδουλευμένα ασφάλιστρα Προβλέψεις εκκρεμών αποζημιώσεων Υποχρεώσεις επενδυτικών συμβολαίων Υποχρεώσεις ασφαλιστικών και επενδυτικών συμβολαίων και συμβάσεις αντασφάλισης Ασφαλιστικές προβλέψεις (2016) Ασφαλιστικές προβλέψεις εξαιρ. Unit Linked Ασφαλιστικές προβλέψεις Unit Linked Σύνολο ασφαλιστικών προβλέψεων Ασφαλιστικές προβλέψεις Έναρξη χρήσης Προβλέψεις τρέχουσας χρήσης Μεταβολή προβλέψεων για συμμετοχή στα κέρδη (2.158) - (2.158) Προβλέψεις προηγούμενων χρήσεων: - πληρωθείσες αποζημιώσεις και παροχές σε ασφαλισμένους ( ) (80.915) ( ) μεταβολή λόγω τεχνικού επιτοκίου απόδοση επενδύσεων για λογαριασμό ασφαλισμένων που φέρουν τον επενδυτικό κίνδυνο Λοιπές κινήσεις (303) 286 (17) Ασφαλιστικές προβλέψεις Κλείσιμο χρήσης Ασφαλιστικές προβλέψεις (2015) Ασφαλιστικές προβλέψεις εξαιρ. Unit Linked Ασφαλιστικές προβλέψεις Unit Linked Σύνολο ασφαλιστικών προβλέψεων Ασφαλιστικές προβλέψεις Έναρξη χρήσης Προβλέψεις τρέχουσας χρήσης Μεταβολή προβλέψεων για συμμετοχή στα κέρδη (3.116) - (3.116) Προβλέψεις προηγούμενων χρήσεων: πληρωθείσες αποζημιώσεις και παροχές σε ασφαλισμένους ( ) (28.861) ( ) μεταβολή λόγω τεχνικού επιτοκίου απόδοση επενδύσεων για λογαριασμό ασφαλισμένων που φέρουν τον επενδυτικό - (2.482) (2.482) κίνδυνο Λοιπές κινήσεις 138 (235) (97) Ασφαλιστικές προβλέψεις Κλείσιμο χρήσης Προβλέψεις για μη δεδουλευμένα ασφάλιστρα Προβλέψεις για μη δεδουλευμένα ασφάλιστρα - Έναρξη χρήσης Εγγεγραμμένα ασφάλιστρα Δεδουλευμένα ασφάλιστρα ( ) ( ) Προβλέψεις για μη δεδουλευμένα ασφάλιστρα - Κλείσιμο χρήσης Χρηματοοικονομικές Καταστάσεις 2016 Σελίδα 57

58 Προβλέψεις εκκρεμών αποζημιώσεων Αναλογία Εταιρίας Αναλογία αντασφαλιστών Σύνολο Προβλέψεις εκκρεμών αποζημιώσεων - Έναρξη χρήσης Επιπρόσθετες υποχρεώσεις και μεταβολές χρήσης Απελευθέρωση αποθέματος για θανάτους. λήξεις. εξαγορές. ακυρώσεις κ.λ.π. (17.126) (14.312) (3.299) (4.588) (20.426) (18.900) Λοιπές κινήσεις (495) (495) 265 Προβλέψεις εκκρεμών αποζημιώσεων - Κλείσιμο χρήσης Υποχρεώσεις επενδυτικών συμβολαίων Υποχρεώσεις επενδυτικών συμβολαίων - Έναρξη χρήσης Εισφορές Ρευστοποιήσεις (5.350) (3.780) Τόκοι Λοιπές κινήσεις 121 (20) Υποχρεώσεις επενδυτικών συμβολαίων - Κλείσιμο χρήσης Η Εταιρία έχει κατηγοριοποιήσει τα Συμβόλαια Διαχείρισης Ομαδικών Συνταξιοδοτικών Κεφαλαίων (DAF) στα επενδυτικά συμβόλαια. Αυτό οφείλεται στην έλλειψη σημαντικού ασφαλιστικού κινδύνου σε αυτό το χαρτοφυλάκιο. 25. Υποχρεώσεις παροχών στο προσωπικό Υποχρεώσεις παροχών στο προσωπικό - Έναρξη χρήσης Παροχές που πληρώθηκαν από τον εργοδότη (693) (518) Αναλογιστικά (κέρδη)/ ζημίες Σύνολο δαπάνης που αναγνωρίστηκε στην Κατάσταση Συνολικού Εισοδήματος (108) 678 Υποχρεώσεις παροχών στο προσωπικό - Κλείσιμο χρήσης Οι υποχρεώσεις παροχών προς το προσωπικό περιλαμβάνουν ένα πρόγραμμα καθορισμένων εισφορών και ένα πρόγραμμα καθορισμένων παροχών λόγω εξόδου από την υπηρεσία (Ν.2112/1920). Η Εταιρία σε συμφωνία με τους υπαλλήλους της τερμάτισε το πρόγραμμα καθορισμένων παροχών που διατηρούσε μέχρι και 31/12/2015 και από 1/1/2016 μετέφερε το απόθεμα σε νέο πρόγραμμα καθορισμένων εισφορών. Στο νέο πρόγραμμα καθορισμένων εισφορών η ΝΝ Hellas και οι εργαζόμενοι της καταβάλλουν εισφορές σε συμβατική βάση. Οι συσσωρευμένες εισφορές των εργαζομένων και των εργοδοτών αποτελούν τη συνολική αξία της υποχρέωσης παροχών σύμφωνα με τα ΔΠΧΑ. Κατά την 31/12/2016 η υποχρέωση που αφορά το πρόγραμμα καθορισμένων εισφορών ανέρχεται σε χιλ. Η υποχρέωση του προγράμματος καθορισμένων παροχών κατά τη 31/12/2015 ανερχόταν σε χιλ. Επιπλέον, οι εργαζόμενοι της NN Hellas δικαιούνται αποζημίωση σε περίπτωση συνταξιοδότησης με βάση τις διατάξεις των Νόμων 2112/1920 και4093/2012. Σύμφωνα με τα ΔΠΧΑ, η υποχρέωση υπολογίζεται με αναλογιστικές μεθόδους με τη χρήση της προβεβλημένης πιστωτικής μονάδας. Η υποχρέωση κατά την 31/12/2016 ανέρχεται σε χιλ. ( χιλ. το 2015). Σύμφωνα με το ΔΛΠ 19, η αναμενόμενη αύξηση μισθού θα πρέπει να λαμβάνει υπ' όψιν τον πληθωρισμό, την προϋπηρεσία του υπαλλήλου και άλλους σχετικούς παράγοντες όπως οι γενικοί όροι της αγοράς εργασίας. Χρηματοοικονομικές Καταστάσεις 2016 Σελίδα 58

59 Σύμφωνα με τη Διοίκηση της Εταιρίας η παραδοχή αύξησης μισθού παρέμεινε σταθερή σε σχέση με το 2015 και κυμαίνεται από 0% έως 2,7% και το επιτόκιο προεξόφλησης που χρησιμοποιείται για τους υπολογισμούς είναι 1,2068% (1,6217% το 2015). Εφαρμόσθηκαν τέσσερα σενάρια, για την εκτίμηση της ευαισθησίας του αναλογιστικού αποτελέσματος σε κάθε μεταβολή παραδοχής. Ανάλυση ευαισθησίας Μεταβολή αναλογιστικών παραδοχών Μεταβολή υποχρεώσεων % Επιτόκιο προεξόφλησης Αύξηση κατά 50 μονάδες βάσης -6,06% Επιτόκιο προεξόφλησης Μείωση κατά 50 μονάδες βάσης 6,61% Ρυθμός αύξησης αποδοχών Αύξηση κατά 50 μονάδες βάσης 3,59% Ρυθμός αύξησης αποδοχών Μείωση κατά 50 μονάδες βάσης -3,39% 26. Υποχρεώσεις ασφαλιστικών δραστηριοτήτων Υποχρεώσεις προς αντασφαλιστές Υποχρεώσεις προς διαμεσολαβητές Υποχρεώσεις προς ασφαλισμένους Υποχρεώσεις ασφαλιστικών δραστηριοτήτων Λοιπές υποχρεώσεις και Λοιπά Στοιχεία Παθητικού Υποχρεώσεις από φόρους - τέλη Οφειλές προς ασφαλιστικούς οργανισμούς Πιστωτές και προμηθευτές Λοιπές υποχρεώσεις Έσοδα Επόμενων Χρήσεων Λοιπές υποχρεώσεις Στο υπόλοιπο «Έσοδα Επόμενων Χρήσεων» περιλαμβάνεται ένα αναβαλλόμενο έσοδο 34,5 εκατομμυρίων ευρώ, που αντιπροσωπεύει τη χρονική αντιστοίχιση των μελλοντικών ταμειακών ροών που απορρέουν από την αντίστοιχη αντασφαλιστική απαίτηση που περιλαμβάνεται στις ασφαλιστικές και λοιπές απαιτήσεις. 28. Διαχείριση κεφαλαίου Η Φερεγγυότητα ΙΙ αποτελεί το νέο ενιαίο πλαίσιο λειτουργίας και εποπτείας των ασφαλιστικών και αντασφαλιστικών επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στην Ευρωπαϊκή Ένωση και τον Ενιαίο Οικονομικό Χώρο, με σκοπό την ενίσχυση της προστασίας των καταναλωτών. Ως πρώτο βήμα, εκδόθηκε η Οδηγία 2009/138/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου τον Νοέμβριο 2009, η οποία τροποποιήθηκε με την Οδηγία 2014/51/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου. Η ενσωμάτωση της Οδηγίας 2009/138/ΕΚ στην ελληνική έννομη τάξη πραγματοποιήθηκε με τον Ν.4364 (ΦΕΚ Α 13/ ). Η Φερεγγυότητα ΙΙ τέθηκε σε εφαρμογή την 1η Ιανουαρίου Oι ασφαλιστικές εταιρίες πρέπει να συμμορφώνονται συνεχώς με τις κεφαλαιακές απαιτήσεις της Φερεγγυότητας II και υποβάλλουν μια σειρά από υποδείγματα ποσοτικών στοιχείων (QRT) με πληροφορίες σχετικά με την κεφαλαιακή τους θέση στην Τράπεζα της Ελλάδος σε τριμηνιαία βάση. Η ανάληψη κινδύνων είναι αναπόσπαστο μέρος του επιχειρηματικού μοντέλου για την NN Hellas. Η NN Hellas έχει αναπτύξει και εφαρμόσει μια δομή διαχείρισης του κινδύνου που έχει σχεδιαστεί για τον εντοπισμό, την αξιολόγηση, τον έλεγχο και την παρακολούθηση των κινδύνων που συνδέονται με τις δραστηριότητές της. Δουλεύοντας εντός Χρηματοοικονομικές Καταστάσεις 2016 Σελίδα 59

60 αυτής της δομής, η NN Hellas έχει ως στόχο να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις της προς τους ασφαλισμένους και σε λοιπούς πελάτες και πιστωτές, να διαχειρίζεται το κεφάλαιό της αποτελεσματικά και να συμμορφώνεται με τους ισχύοντες νόμους και κανονισμούς. Η επιχειρηματική στρατηγική και οι εταιρικοί στόχοι, οι βασικές δηλώσεις διάθεσης ανάληψης κινδύνου, η διαχείριση κινδύνου και κεφαλαίων είναι ευθυγραμμισμένα με την ORSA σε συγχρονισμό με το ετήσιο μεσοπρόθεσμο επιχειρηματικό σχέδιο. Η ORSA ορίζεται ως το σύνολο των διεργασιών και των διαδικασιών για τον εντοπισμό, την αξιολόγηση, την παρακολούθηση, τη διαχείριση και την αναφορά των βραχυπρόθεσμων και μακροπρόθεσμων κινδύνων της NN Hellas που αντιμετωπίζει ή δύναται να αντιμετωπίσει καθώς και να καθορίσει τα ίδια κεφάλαια που είναι απαραίτητα για να διασφαλιστεί η ικανοποίηση των συνολικών αναγκών φερεγγυότητας. Η NN Hellas διεξάγει μια ORSA αξιολογώντας τους κινδύνους και την φερεγγυότητα, τουλάχιστον μία φορά τον χρόνο. Στην ORSA, η ΝΝ Hellas διατυπώνει τη στρατηγική της και τη διάθεση ανάληψης κινδύνου, περιγράφει βασικούς κινδύνους και τον τρόπο διαχείρισής τους, αναλύει εάν οι κίνδυνοι μοντελοποιούνται επαρκώς ή όχι, και αξιολογεί πόσο επιρρεπής είναι η κεφαλαιακή θέση σε διαταραχές, μέσω προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων. Η ORSA περιλαμβάνει μια προσανατολισμένη στο μέλλον συνολική εκτίμηση της κατάστασης φερεγγυότητας της NN Hellas εν όψει των κινδύνων που διατρέχει. Η NN Hellas εξασφαλίζει την κεφαλαιακή της επάρκεια, δηλαδή τα Επιλέξιμα Ίδια Κεφάλαια για την κάλυψη των κεφαλαιακών απαιτήσεων, μέσα από τη διαδικασία του κεφαλαιακού προγραμματισμού που ξεκινά με την ετήσια διαδικασία κατάρτισης του προϋπολογισμού, στην οποία ο κεφαλαιακός προγραμματισμός πραγματοποιείται με χρονικό ορίζοντα 3-5 ετών. Η διάθεση ανάληψης κινδύνου από την NN Hellas εναρμονίζεται με τη στρατηγική διαχείρισης κινδύνου του Ομίλου της NN. Άλλοι σημαντικοί παράγοντες που λαμβάνονται υπ όψιν στον κεφαλαιακό προγραμματισμό είναι η αποτελεσματική αξιοποίηση και η δημιουργία πλεονάσματος κεφαλαίου. Η NN Hellas υπολογίζει τις Κεφαλαιακές Απαιτήσεις Φερεγγυότητας (SCR) και τις Ελάχιστες Κεφαλαιακές Απαιτήσεις (MCR) σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν.4364/2016 και με βάση τον τυποποιημένο μαθηματικό τύπο. Η NN Hellas εφαρμόζει μεταβατικά μέτρα για τα επιτόκια άνευ κινδύνου στη μέτρηση των τεχνικών προβλέψεων κατόπιν εγκρίσεως της Εποπτικής Αρχής. Η κεφαλαιακή θέση της ΝΝ Hellas βάσει της Φερεγγυότητας ΙΙ συνοψίζεται στον παρακάτω πίνακα: 2016 Επιλέξιμα Ίδια Κεφάλαια για την κάλυψη των Κεφαλαιακών Απαιτήσεων Φερεγγυότητας (SCR) Κεφαλαιακές απαιτήσεις φερεγγυότητας (SCR) Δείκτης επιλέξιμων ιδίων κεφαλαίων προς κεφαλαιακή απαίτηση φερεγγυότητας 252% Επιλέξιμα Ίδια Κεφάλαια για την κάλυψη των Ελάχιστων Κεφαλαιακών Απαιτήσεων (ΜCR) Ελάχιστες Κεφαλαιακές απαιτήσεις (ΜCR) Δείκτης επιλέξιμων ιδίων κεφαλαίων προς ελάχιστη κεφαλαιακή απαίτηση 695% 29. Διαχείριση Κινδύνων 29.1 Περιγραφή του συστήματος διαχείρισης κινδύνων της NN Hellas Η ανάληψη κινδύνων είναι αναπόσπαστο μέρος του επιχειρηματικού μοντέλου για την NN Hellas. Η NN Hellas έχει αναπτύξει και εφαρμόσει μια δομή διαχείρισης του κινδύνου που έχει σχεδιαστεί για τον εντοπισμό, την αξιολόγηση, τον έλεγχο και την παρακολούθηση των κινδύνων που συνδέονται με τις δραστηριότητές της. Δουλεύοντας εντός αυτής της δομής, η NN Hellas έχει ως στόχο να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις της προς τους ασφαλισμένους και σε λοιπούς πελάτες και πιστωτές, να διαχειρίζεται το κεφάλαιό της αποτελεσματικά και να συμμορφώνεται με τους ισχύοντες νόμους και κανονισμούς. Χρηματοοικονομικές Καταστάσεις 2016 Σελίδα 60

61 Η προσέγγιση της NN Hellas για τη διαχείριση του κινδύνου βασίζεται στα ακόλουθα στοιχεία: Δομή διαχείρισης του κινδύνου και συστήματα διακυβέρνησης Η δομή διαχείρισης του κινδύνου και τα συστήματα διακυβέρνησης της ΝΝ Hellas ακολουθούν το μοντέλο των «τριών γραμμών άμυνας», το οποίο περιγράφει τις αρμοδιότητες λήψης αποφάσεων, την εκτέλεση και την εποπτεία για την εφαρμογή της διαχείρισης του κινδύνου της NN Hellas. Σύστημα διαχείρισης κινδύνου Το σύστημα διαχείρισης κινδύνου της NN Hellas λαμβάνει υπ όψιν όλες τις αρχές διαχείρισης κινδύνου, συμπεριλαμβανομένης της ένταξής της στον κύκλο στρατηγικού σχεδιασμού της NN Hellas, των πληροφοριών που έχει διαθέσιμες η Διοίκηση καθώς και της αξιολόγησης όλων των περιοχών κινδύνου. Αυτό περιλαμβάνει ένα ολοκληρωμένο πακέτο πολιτικών διαχείρισης κινδύνου, πρότυπα και διαδικασίες τα οποία ενημερώνονται τακτικά για την ευθυγράμμιση με τις κορυφαίες πρακτικές της αγοράς, τους ισχύοντες νόμους και κανονισμούς και τις αλλαγές στη δραστηριότητα και το προφίλ κινδύνου της ΝΝ Hellas. Οι πολιτικές διαχείρισης κινδύνου, τα πρότυπα και οι διαδικασίες ισχύουν σε όλο τον Όμιλο ΝΝ και χρησιμοποιούνται για τη δημιουργία, τον καθορισμό και την αξιολόγηση των επιπέδων ανοχής κινδύνου της NN Hellas και των διαδικασιών ελέγχου των κινδύνων καθώς και για να διασφαλιστεί ότι τα επίπεδα και οι πολιτικές ανοχής κοινοποιούνται σε όλη την οργανωτική δομή. Το Διοικητικό Συμβούλιο είναι υπεύθυνο για τον καθορισμό, την εγκατάσταση και την παρακολούθηση της οργάνωσης διαχείρισης του κινδύνου προκειμένου να εξασφαλιστεί ότι τα συστήματα ελέγχου του είναι αποτελεσματικά. Το Διοικητικό Συμβούλιο της Εταιρίας ή οι υποεπιτροπές της εγκρίνει/εγκρίνουν όλες τις πολιτικές διαχείρισης κινδύνων καθώς και τα ποσοτικά και ποιοτικά στοιχεία της διάθεσης ανάληψης κινδύνου της NN Hellas. Ενώ το Διοικητικό Συμβούλιο διατηρεί την ευθύνη για τη διαχείριση του κινδύνου της NN Hellas, έχει αναθέσει την ημερήσια διαχείριση και τη συνολική στρατηγική κατεύθυνση της εταιρίας, συμπεριλαμβανομένης της δομής και της λειτουργίας των συστημάτων διαχείρισης και του ελέγχου των κινδύνων της NN Hellas, στην Εκτελεστική Επιτροπή. H Διευθύνουσα Σύμβουλος (CEO), η πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου, φέρει την ευθύνη για τη διαχείριση του κινδύνου της ΝΝ, συμπεριλαμβανομένων των εξής καθηκόντων: Ρύθμιση πολιτικών κινδύνων Χάραξη στρατηγικής για τη διαχείριση των κινδύνων της NN Hellas και μέριμνα για την εφαρμογή της Παρακολούθηση της συμμόρφωσης με τις πολιτικές συνολικού κινδύνου της ΝΝ Hellas Εποπτεία της λειτουργίας των συστημάτων διαχείρισης κινδύνων και έλεγχος των επιχειρήσεων της ΝΝ Hellas Αναφορά των κινδύνων της ΝΝ Hellas και των διαδικασιών και των εσωτερικών επιχειρηματικών ελέγχων Λήψη αποφάσεων για τη διαχείριση του κινδύνου όσον αφορά στα θέματα που ενδέχεται να έχουν αντίκτυπο στα οικονομικά αποτελέσματα του Ομίλου ΝΝ ή τη φήμη του, χωρίς να περιορίζεται η ευθύνη του κάθε μέλους της Εκτελεστικής Επιτροπής σε σχέση με τη διαχείριση του κινδύνου. Το Διοικητικό Συμβούλιο ορίζει έναν Γενικό Διευθυντή Διαχείρισης Κινδύνων (CRO εφεξής) μεταξύ των μελών της Διαχείρισης. Μοντέλο τριών γραμμών άμυνας Το μοντέλο τριών γραμμών άμυνας, στο οποίο βασίζεται η διάρθρωση και η διακυβέρνηση διαχείρισης του κινδύνου της NN Hellas, ορίζει τρία επίπεδα διαχείρισης κινδύνων, το καθένα με διακριτούς ρόλους, αρχές απόφασης, αρμοδιότητες εκτέλεσης και αρμοδιότητες εποπτείας. Το πλαίσιο αυτό εξασφαλίζει ότι ο κίνδυνος διαχειρίζεται σύμφωνα με την πολιτική ανάληψης κινδύνων, όπως ορίζεται από το Διοικητικό Συμβούλιο. Χρηματοοικονομικές Καταστάσεις 2016 Σελίδα 61

62 Πρώτη γραμμή άμυνας: Η Διευθύνουσα Σύμβουλος της ΝΝ Hellas και τα λοιπά μέλη της Εκτελεστικής Επιτροπής των επιχειρηματικών μονάδων που έχουν την κύρια υπευθυνότητα για την επίδοση της επιχείρησης, τις λειτουργίες, τη συμμόρφωση και τον αποτελεσματικό έλεγχο των κινδύνων που επηρεάζουν τις επιχειρήσεις τους. Σχεδιάζουν τα (ασφαλιστικά) προϊόντα σύμφωνα τις ανάγκες της αγοράς και, επομένως, γνωρίζουν τους πελάτες τους και είναι σε θέση να δράσουν για τα βέλτιστα συμφέροντα των πελατών και της NN Hellas. Δεύτερη γραμμή άμυνας Αφορά λειτουργίες εποπτείας στην ΝΝ Hellas με σημαντικό ρόλο για την οργάνωση της διαχείρισης των κινδύνων, την εταιρική νομική λειτουργία και τη λειτουργία κανονιστικής συμμόρφωσης. Η Διευθύνουσα Σύμβουλος και ο CRO διευθύνουν μια λειτουργία ανεξάρτητης επίβλεψης και υποστήριξης των κινδύνων, η οποία υποστηρίζει τα εμπορικά τμήματα στη λήψη αποφάσεών τους, αλλά η οποία έχει επίσης επαρκή αντισταθμιστική ισχύ για να αποτρέψει τις συγκεντρώσεις κινδύνου καθώς και άλλες μορφές ανεπιθύμητων ή υπερβολικών κινδύνων. Αυτές οι λειτουργίες εποπτείας περιλαμβάνουν: - Ανάπτυξη των πολιτικών και των οδηγιών για την κατηγορία κινδύνου και την περιοχή ελέγχου τους - Ενθάρρυνση και αντικειμενική παρακολούθηση της ορθής διαχείρισης κινδύνου σε ολόκληρη την οργάνωση και συντονισμό της αναφοράς των κινδύνων - Υποστήριξη της πρώτης γραμμής άμυνας στην εξισορρόπηση κινδύνου-απόδοσης - Ενημέρωση της Διοίκησης αναφορικά με τις επιχειρηματικές δραστηριότητες που κρίνονται να παρουσιάζουν μη αποδεκτούς κινδύνους για την NN Hellas και τον Όμιλο Τρίτη γραμμή άμυνας Αφορά την ελεγκτική υπηρεσία που παρέχει ανεξάρτητη αξιολόγηση των διαδικασιών εσωτερικού ελέγχου της ΝΝ Hellas και υποστήριξη των διαδικασιών, συμπεριλαμβανομένων της διακυβέρνησης, της διαχείρισης κινδύνων και των εσωτερικών δικλείδων ασφαλείας. Λειτουργικό Μοντέλο Η NN Hellas, η οποία είναι θυγατρική του Ομίλου NN, δύναται ανεξάρτητα να εκτελεί όλες τις δραστηριότητες που συνάδουν με τη στρατηγική του Ομίλου ΝΝ, το εγκεκριμένο επιχειρηματικό σχέδιο (3 ετών) και εφόσον είναι σύμφωνες με τα πλαίσια, τους ισχύοντες νόμους και κανονισμούς, τις ισχύουσες συλλογικές συμβάσεις, τη διάθεση ανάληψης κινδύνου του Ομίλου ΝΝ, τις αξίες του Ομίλου ΝΝ. Η NN Hellas λειτουργεί με διαφάνεια και πρέπει να παρέχει όλες τις σχετικές πληροφορίες στα σχετικά μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου και τον/τους επικεφαλής της Λειτουργίας Υποστήριξης στον Όμιλο NN. Η Διευθύνουσα Σύμβουλος της NN Hellas είναι υπεύθυνη για: Την κερδοφορία καθώς και τις επιχειρηματικές και επιχειρησιακές δραστηριότητες Την εκτέλεση τυχόν στρατηγικών που συμμορφώνονται με το στρατηγικό πλαίσιο του Ομίλου ΝΝ Group N.V. Τη διασφάλιση ότι η επιχείρηση λειτουργεί σύμφωνα με τους νόμους και τους κανονισμούς, τις πολιτικές, τα πρότυπα και τις εσωτερικές δικλείδες ασφαλείας της NN Hellas και του Ομίλου Την εκπλήρωση των νόμιμων υποχρεώσεων της Εταιρίας Την εφαρμογή ενός ορθού πλαισίου ελέγχου και τη λειτουργία σύμφωνα με τις αξίες της NN Τη βιωσιμότητα σε βάθος χρόνου Την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών σε ολόκληρο τον Όμιλο NN Χρηματοοικονομικές Καταστάσεις 2016 Σελίδα 62

63 Λειτουργία Διαχείρισης Κινδύνων Ο CRO της ΝΝ Hellas έχει μια λειτουργική γραμμή αναφοράς στον CRO του Ομίλου NN. Προκειμένου να εξασφαλιστεί η σταθερή κατανόηση, η εποπτεία και η υποστήριξη, η έκταση του ελέγχου του CRO του Ομίλου ΝΝ ενισχύεται με διευθυντές που επικεντρώνονται σε γεωγραφικούς τομείς. Ενώ οι ομάδες του CRO του Ομίλου ΝΝ είναι χωρισμένες ανά γεωγραφικό τομέα, οι ομάδες των Κεντρικών Γραφείων συνεργάζονται μεταξύ τους για την αντιμετώπιση συγκεκριμένων κινδύνων. Έτσι, οι επικεφαλής Διαχείρισης Κινδύνων ανά γεωγραφικό τομέα έχουν την ευθύνη να προασπίζουν την προσέγγιση του Ομίλου NN ως προς τους λειτουργικούς κινδύνους, οικονομικούς κινδύνους, κινδύνους προϊόντος και επιχειρηματικούς κινδύνους. Υπηρετώντας τον ρόλο τους αυτόν, έχουν την ευθύνη να εξασφαλίζουν ότι η προσέγγιση του Ομίλου NN για τη διαχείριση αυτών των τύπων κινδύνου είναι ισχυρή και να συνεργάζονται με τους αρμόδιους εμπειρογνώμονες στα Κεντρικά Γραφεία Κινδύνων του Ομίλου NN για τη διαχείριση των εν λόγω τύπων κινδύνων. Αξιολόγηση ιδίων κινδύνων και φερεγγυότητας (ORSA) Η επιχειρηματική στρατηγική και οι εταιρικοί στόχοι, οι βασικές δηλώσεις διάθεσης ανάληψης κινδύνου, η διαχείριση κινδύνου και κεφαλαίων είναι ευθυγραμμισμένα με την ORSA σε συγχρονισμό με το ετήσιο μεσοπρόθεσμο επιχειρηματικό σχέδιο. Η έκθεση ORSA υποστηρίζει την Εκτελεστική Επιτροπή για την εκτίμηση του προφίλ του συνολικού κινδύνου και κεφαλαίων της επιχείρησης υπό ένα ευρύ φάσμα σεναρίων. Η ORSA ορίζεται ως το σύνολο των διεργασιών και των διαδικασιών για τον εντοπισμό, την αξιολόγηση, την παρακολούθηση, τη διαχείριση και την αναφορά των βραχυπρόθεσμων και μακροπρόθεσμων κινδύνων της NN Hellas που αντιμετωπίζει ή δύναται να αντιμετωπίσει καθώς και να καθορίσει τα ίδια κεφάλαια που είναι απαραίτητα για να διασφαλιστεί η ικανοποίηση των συνολικών αναγκών φερεγγυότητας. Ειδικότερα, η ORSA: είναι ένα ειδικό μέσο στο πλαίσιο του συστήματος διαχείρισης κινδύνων της NN: αποτελεί μια υψηλού επιπέδου προνοητική ανάλυση για την κεφαλαιακή επάρκεια υπό ένα ευρύ φάσμα σεναρίων με βάση το τρέχον και το αναδυόμενο προφίλ κινδύνου μιας οντότητας, δεδομένων της στρατηγικής και της διάθεσης ανάληψης κινδύνων δεν εξυπηρετεί στον υπολογισμό των κεφαλαιακών απαιτήσεων, αν και ενίσχυση των απαιτούμενων κεφαλαίων θα μπορούσαν να εξεταστούν λαμβάνοντας υπ όψιν τα αποτέλεσμα της ORSA αποτελεί αναπόσπαστο μέρος του επιχειρηματικού σχεδιασμού. Ως εκ τούτου, η ORSA συνδέεται με τη διαδικασία της στρατηγικής διαχείρισης και του σχετικού πλαισίου λήψης αποφάσεων. Τακτική συχνότητα Η NN Hellas διεξάγει μια ORSA αξιολογώντας τους κινδύνους και την φερεγγυότητα, τουλάχιστον μία φορά τον χρόνο. Στην ORSA, η ΝΝ Hellas διατυπώνει τη στρατηγική της και τη διάθεση ανάληψης κινδύνου, περιγράφει βασικούς κινδύνους και τον τρόπο διαχείρισής τους, αναλύει εάν οι κίνδυνοι μοντελοποιούνται επαρκώς ή όχι, και αξιολογεί πόσο επιρρεπής είναι η κεφαλαιακή θέση σε διαταραχές, μέσω προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων. Οι προσομοιώσεις ακραίων καταστάσεων εξετάζουν την επίδραση των έκτακτων αλλά και πιθανών σεναρίων σχετικά με την κεφαλαιακή θέση της ΝΝ Hellas. Η άσκηση προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων μπορεί, επίσης, να ζητηθεί εκτός της ORSA, είτε από εσωτερικά είτε εξωτερικά μέρη, όπως την Τράπεζα της Ελλάδας και την Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφαλίσεων και Επαγγελματικών Συντάξεων («EIOPA»). Η ORSA περιλαμβάνει μια προσανατολισμένη στο μέλλον συνολική εκτίμηση της κατάστασης φερεγγυότητας της NN Hellas εν όψει των κινδύνων που διατρέχει. Χρηματοοικονομικές Καταστάσεις 2016 Σελίδα 63

64 Τακτική διαδικασία ORSA Στρατηγική και διάθεση ανάληψης κινδύνου Μια διεξοδική επαναξιολόγηση της στρατηγικής συνήθως γίνεται μία φορά κάθε 3-5 χρόνια ή όταν σημαντικές εξελίξεις στο (εξωτερικό ή εσωτερικό) περιβάλλον οδηγούν σε μια πρότερη επαναξιολόγηση. Οι ετήσιες αξιολογήσεις γίνονται κατά το πρώτο εξάμηνο του έτους για το εάν θα προσαρμοστεί η στρατηγική για τις εξελίξεις κατά το περασμένο έτος και/ή για να επαναπροσδιοριστούν οι υποθέσεις για το μέλλον. Ο προσδιορισμός (και η προσαρμογή) της διάθεσης ανάληψης κινδύνου είναι αναπόσπαστο μέρος της προσδιορισμού (και της προσαρμογής) της στρατηγικής της εταιρίας. Αξιολόγηση κινδύνου Το κλειδί για την ORSA είναι ο εντοπισμός των δυνητικών κινδύνων φερεγγυότητας από το Διοικητικό Συμβούλιο, δεδομένης της στρατηγικής και της διάθεσης ανάληψης κινδύνου. Βάση για την αξιολόγηση του κινδύνου είναι οι κατηγορίες κινδύνου του Ομίλου ΝΝ. Οι μοντελοποιημένοι κίνδυνοι υπόκεινται σε τεστ καταλληλότητας (δείτε παρακάτω) και επιπρόσθετων στατιστικών τεστ αντοχής (δείτε παρακάτω), συμβάλλοντας στην επαρκή ποσοτικοποίηση αυτών των κινδύνων. Η εστίαση της προσοχής, επομένως, αφορά σε μη μοντελοποιημένους κινδύνους. Τεστ καταλληλότητας υπολογισμού εποπτικών κεφαλαίων Οι υποθέσεις και τα μοντέλα υπολογισμού των εποπτικών απαιτήσεων φερεγγυότητας αξιολογούνται με βάση το πραγματικό προφίλ κινδύνου. Οι διαφορές αναλύονται όσον αφορά σε μοντελοποιημένους κινδύνους και μελλοντικές βελτιώσεις του μοντέλου ή/και σε μη μοντελοποιημένους κινδύνους. Το αποτέλεσμα της ανάλυσης δύναται να οδηγήσει σε ενέργειες μετριασμού του κινδύνου προκειμένου να ξεπεραστούν τα σημεία στα οποία το μοντέλο δεν κρίνεται επαρκές. Εάν οι αποκλίσεις ή οι αβεβαιότητες θεωρηθούν σημαντικές, η ποσοτικοποίηση της απόκλισης είναι απαραίτητη προκειμένου να εξεταστεί μια (προσωρινή) επιβεβλημένη προσθήκη κεφαλαίου. Κεφάλαιο και εκτίμηση κεφαλαίου Οι βάσεις αναγνώρισης και αποτίμησης για την εκτίμηση του διαθέσιμου και απαιτούμενου κεφαλαίου είναι οι ίδιες με εκείνες που χρησιμοποιούνται για την αναφορά φερεγγυότητας προς τον επόπτη και είναι σύμφωνες με τις βέλτιστες υποθέσεις και παραμέτρους που χρησιμοποιούνται για τη βέλτιστη μελλοντική εκτίμηση του Επιχειρηματικού Σχεδίου και μεταξύ άλλων το ετήσια ενημερωμένο Μακροοικονομικό Σενάριο. Η αναλογιστική λειτουργία επιβεβαιώνει ότι οι τρέχουσες τεχνικές προβλέψεις όπως και η εκτιμώμενη μελλοντική εξέλιξη αυτών αντιπροσωπεύουν μια αληθινή και δίκαιη εικόνα των μελλοντικών υποχρεώσεων. Η αναλογιστική λειτουργία παρέχει, επίσης, πληροφορίες σχετικά με τους κινδύνους που προκύπτουν από τον υπολογισμό των τεχνικών προβλέψεων. Η φερεγγυότητα βρίσκεται στο επίκεντρο της ORSA. Η NN Hellas πρέπει να διασφαλίσει ότι είναι σε θέση να καλύψει τους απαιτούμενους δείκτες φερεγγυότητας. Επιπλέον, η ΝΝ Hellas αξιολογεί: Την ποσότητα και την ποιότητα των Ιδίων Κεφαλαίων κατά την περίοδο του Επιχειρηματικού Σχεδίου Τη σύνθεση των ιδίων κεφαλαίων σε όλες τις κατηγορίες καθώς και το πώς αυτή η σύνθεση δύναται να αλλάξει ως αποτέλεσμα επιστροφής ή ωρίμανσης κατά τη διάρκεια της περιόδου του Επιχειρηματικού Σχεδίου Επί της αρχής, μόνο η μητρική Εταιρία, ο Όμιλος ΝΝ, απευθύνεται στις χρηματαγορές για τη συγκέντρωση κεφαλαίου. Χρηματοοικονομικές Καταστάσεις 2016 Σελίδα 64

65 Τεστ αντοχής και γενική αξιολόγηση της κεφαλαιακής επάρκειας Με βάση το Επιχειρηματικό Σχέδιο και τα αποτελέσματα της αξιολόγησης των κινδύνων της ORSA, τα σενάρια των ασκήσεων αντοχής και οι παράμετροί τους έχουν αναπτυχθεί και τεκμηριωθεί. Η Εκτελεστική Επιτροπή είναι υπεύθυνη για τον εντοπισμό των βασικών αβεβαιοτήτων και των σχετικών σεναρίων. Όταν τα αποτελέσματα των τεστ αντοχής δείχνουν ότι οι δείκτες φερεγγυότητας πέφτουν κάτω από το 100%, τότε ρεαλιστικές στρατηγικές για την επαναφορά των δεικτών φερεγγυότητας θα εξεταστούν και θα τεκμηριωθούν στην έκθεση ORSA. Τελικά, μετά από όλες τις αξιολογήσεις και εκτιμήσεις (συμπεριλαμβανομένων των διατυπωθέντων δράσεων διαχείρισης), ο ρόλος της ORSA είναι να συμπεράνει κατά πόσον, προχωρώντας στο μέλλον, η ΝΝ Hellas έχει κεφαλαιακή επάρκεια υπό ένα ευρύ φάσμα σεναρίων κάτω από τον προγραμματικό της ορίζοντα. Κύκλος ελέγχου κινδύνων Ο κύκλος ελέγχου κινδύνων της NN Hellas αποτελείται από τέσσερα βήματα που συνοδεύονται από μία υγιή κουλτούρα αντιμετώπισης των κινδύνων. Ο κύκλος ελέγχου κινδύνων ξεκινά με τις διαδικασίες που υποστηρίζουν τον προσδιορισμό των επιχειρηματικών στόχων της επιχείρησης και των στόχων κινδύνου (ο οποίος καθορίζει τη στρατηγική κινδύνου: διάθεση ανάληψης κινδύνου, πολιτικές και πρότυπα). Οι διαδικασίες αυτές συνοδεύονται από τις επιχειρηματικές διαδικασίες που αποσκοπούν στην υλοποίηση των στόχων αυτών, γεγονός που οδηγεί σε κινδύνους που χρήζουν διαχείρισης από τον εντοπισμό/αξιολόγησή τους, αποτελεσματική μείωση των κινδύνων μέσω ελέγχων και συνεχή παρακολούθηση της αποτελεσματικότητας των ελέγχων, συμπεριλαμβανομένων των εκθέσεων για τα επίπεδα κινδύνου. Ο κύκλος ελέγχου κινδύνων, σε συνδυασμό με το Επιχειρηματικό Σχέδιο/τον κύκλο δημοσιονομικού ελέγχου και του κύκλου διαχείρισης της απόδοσης, επιτρέπει την υλοποίηση των επιχειρηματικών στόχων μέσω της διασφάλισης ότι η NN Hellas λειτουργεί εντός της διάθεσης για ανάληψη κινδύνου. Στρατηγική κινδύνου Ταξινόμηση κινδύνου Από το περιβάλλον αναδύονται εγγενείς κίνδυνοι. Η NN έχει καθορίσει και κατηγοριοποιήσει όλους τους κινδύνους ακολουθώντας μία συγκεκριμένη ταξινόμηση κινδύνου, όπως περιγράφεται κατωτέρω. Χρηματοοικονομικές Καταστάσεις 2016 Σελίδα 65