ΕΡΕΥΝΑ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΚΩΝ ΤΑΣΕΩΝ ΣΤΟ ΛΙΑΝΕΜΠΟΡΙΟ ΤΡΟΦΙΜΩΝ

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΕΡΕΥΝΑ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΚΩΝ ΤΑΣΕΩΝ ΣΤΟ ΛΙΑΝΕΜΠΟΡΙΟ ΤΡΟΦΙΜΩΝ"

Transcript

1 ΕΡΕΥΝΑ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΚΩΝ ΤΑΣΕΩΝ ΣΤΟ ΛΙΑΝΕΜΠΟΡΙΟ ΤΡΟΦΙΜΩΝ Ιανουάριος 2011

2 ΙΕΛΚΑ 2011 ΕΡΕΥΝΑ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΚΩΝ ΤΑΣΕΩΝ ΣΤΟ ΛΙΑΝΕΜΠΟΡΙΟ ΤΡΟΦΙΜΩΝ Δρ. Λ. Κιοσές, Δρ. Γ. Δουκίδης, Δρ. Π. Βλάχος Ινστιτούτο Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ) Κηφισίας 62, 15125, Μαρούσι Webpage: ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή, ολική, μερική ή περιληπτική ή κατά παράφραση ή διασκευή απόδοση του περιεχομένου της μελέτης «ΕΡΕΥΝΑ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΚΩΝ ΤΑΣΕΩΝ ΣΤΟ ΛΙΑΝΕΜΠΟΡΙΟ ΤΡΟΦΙΜΩΝ» με οποιονδήποτε τρόπο, ηλεκτρονικό, μηχανικό, φωτοτυπικό, ηχογράφησης ή άλλο, χωρίς προηγούμενη γραπτή άδεια του Ινστιτούτου Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών. Νόμος 2121/1993 και κανόνες Διεθνούς Δικαίου που ισχύουν στην Ελλάδα. Έρευνα Ελληνικών Καταναλωτικών Τάσεων στο Λιανεμπόριο Τροφίμων - ΙΕΛΚΑ - 2 -

3 Περιεχόμενα Περιεχόμενα Περίληψη - Εισαγωγή Ερωτηματολόγιο και Συλλογή Δεδομένων Συλλογή δεδομένων Το ερωτηματολόγιο Συνολικά Περιγραφικά Αποτελέσματα Δημογραφικά δεδομένα Αξιολόγηση εμπειρίας καταναλωτών στο κατάστημα λιανεμπορίου τροφίμων Αξιολόγηση της συνεισφοράς του κλάδου του λιανεμπορίου τροφίμων Αναλυτικά Περιγραφικά Αποτελέσματα Προϊοντική υπεροχή Εμπειρία επίσκεψης Διατροφική αναβάθμιση Προσφορές Εκπτώσεις και αυξήσεις τιμών Συνεισφορά στην ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας Περιβάλλον και αειφόρος ανάπτυξη Υποστήριξη τοπικής βιομηχανίας-παραγωγής Εμπιστοσύνη και σύγκριση με άλλους κλάδους-οργανισμούς Συνεισφορά στο βιοτικό επίπεδο Προχωρημένες Αναλύσεις Επεξηγηματικοί παράγοντες αντιλήψεων (παλινδρόμηση) Συνεισφορά στο βιοτικό επίπεδο Αντίληψη της επίδρασης της αύξησης του ΦΠΑ στις τιμές Εμπιστοσύνη Ανάλυση ομαδοποίησης καταναλωτών (Cluster Analysis) Συμπεράσματα Έρευνα Ελληνικών Καταναλωτικών Τάσεων στο Λιανεμπόριο Τροφίμων - ΙΕΛΚΑ - 3 -

4 1 Περίληψη - Εισαγωγή Η παρούσα μελέτη του ΙΕΛΚΑ (Ινστιτούτο Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών) παρουσιάζει τα αποτελέσματα της πανελλήνιας έρευνας καταναλωτών του λιανεμπορίου τροφίμων με θέμα «Έρευνα ελληνικών καταναλωτικών τάσεων στο λιανεμπόριο τροφίμων». Δηλαδή το πώς αντιλαμβάνονται οι καταναλωτές τη ευρύτερη συνεισφορά του λιανεμπορίου τροφίμων στην καθημερινότητα τους και στην μακροοικονομική ανάπτυξη της Ελλάδας. Η έρευνα πραγματοποιήθηκε τον Οκτώβριο και Νοέμβριο του 2010 σε καταναλωτές μεγάλων αλυσίδων Σουπερμάρκετ. Το δείγμα ήταν καταναλωτές από όλη την Ελλάδα. Τα βασικά συμπεράσματα που εξάγονται από την ανάλυση των δεδομένων είναι: Η αξιολόγηση πραγματοποιήθηκε σε δύο επίπεδα: στην εξέταση των απόψεων των καταναλωτών για την εμπειρία του μέσα στα κατάστημα και των αντιλήψεων τους γενικά για το λιανεμπόριο τροφίμων. Συνολικά η εμπειρία στα καταστήματα αξιολογήθηκε πολύ υψηλά (5,46 σε κλίμακα 1-7), όπως και η ευρύτερη μακροοικονομική συνεισφορά του κλάδου (4,78 σε κλίμακα 1-7), όπου όμως υπάρχει ένα σημαντικό ποσοστό καταναλωτών που δεν έχουν άποψη λόγω μη οργανωμένης ενημέρωσης για σημαντικά μακροοικονομικά θέματα. Όσον αφορά τις απόψεις για την εμπειρία στο κατάστημα, οι καταναλωτές είναι ιδιαίτερα ικανοποιημένοι από την άνεση και ταχύτητα αγορών (8), την ποικιλία και σύγκριση των προϊόντων (8), τις συνεχείς προσφορές εκπτώσεις (77%), την διατροφική αναβάθμιση με φρέσκα και βιολογικά προϊόντα (7) και την συμβολή του λιανεμπορίου τροφίμων στην βελτίωση της καθημερινότητα τους, κάτι που αντικατοπτρίζει την βελτίωση των τελευταίων χρόνων στην δομή και την οργάνωση των καταστημάτων, αλλά και την τάση των καταναλωτών στις οργανωμένες αγορές από τα καταστήματα αυτά. Χαρακτηριστικό είναι ότι στις περισσότερες από τις ερωτήσεις για την εμπειρία στο κατάστημα, οι καταναλωτές απαντούν θετικά σε ποσοστά μεγαλύτερα του 75% και αρνητικά σε ποσοστά χαμηλότερα του 1. Όσον αφορά τις απόψεις για το λιανεμπόριο τροφίμων, οι καταναλωτές έχουν θετική γνώμη για την συμβολή του κλάδου σε διάφορες πτυχές της οικονομικής ζωής και του δημοσίου βίου, όπως στην ενίσχυση της περιφέρειας και την τοπική ανάπτυξη της περιοχής (7), την υποστήριξη της ελληνικής παραγωγής (6), την προστασία του περιβάλλοντος μέσω ανακύκλωσης (67%) κλπ. Τα ποσοστά είναι και πάλι ιδιαίτερα υψηλά και πλησιάζουν το 7 στις θετικές απαντήσεις. Αξιοσημείωτο όμως είναι ότι στις περισσότερες περιπτώσεις σχεδόν 1 στους 5 καταναλωτές (ποσοστό 2) δεν έχει άποψη για την μακρο-οικονομική επίδραση του κλάδου. Αυτό το φαινόμενο μπορεί να εκλείψει με πιο μεθοδική επικοινωνία πραγματικών δεδομένων, όπως η πραγματική συμβολή του κλάδου στην εθνική οικονομία, οι σημαντικές επενδύσεις που γίνονται από τις επιχειρήσεις και η συνεχής προσφορά εργασίας, καθώς και η σημασία της πανελλαδικής παρουσίας τους, μέσω των δικτύων των καταστημάτων και της ουσιαστικής αξιοποίησης Ελλήνων προμηθευτών. Οι καταναλωτές εμπιστεύονται τον κλάδο περισσότερο από άλλους κλάδους. Υπάρχει περιθώριο βελτίωσης του βαθμού εμπιστοσύνης σε υψηλότερα επίπεδα, αφού το 51% των καταναλωτών εμπιστεύεται τον κλάδο του λιανεμπορίου τροφίμων ότι κάνει το σωστό, ενώ και ένα υψηλό ποσοστό (21%) δεν έχει άποψη για το θέμα. Η Εμπιστοσύνη αποτελεί ένα εξαιρετικά σημαντικό παράγοντα καθώς, επηρεάζει το πώς αντιλαμβάνονται Έρευνα Ελληνικών Καταναλωτικών Τάσεων στο Λιανεμπόριο Τροφίμων - ΙΕΛΚΑ - 4 -

5 οι καταναλωτές την εξέλιξη των τιμών και την συνεισφορά του λιανεμπορίου τροφίμων στο βιοτικό τους επίπεδο. Υπάρχουν συγκεκριμένοι παράγοντες που επηρεάζουν το πόσο θετικά αντιλαμβάνονται οι καταναλωτές την επίδραση του λιανεμπορίου τροφίμων στην διαβίωση τους, οι οποίοι είναι: o Συνεισφορά του κλάδου στην ανάπτυξη της Ελληνικής Οικονομίας o Συνεισφορά του κλάδου στην ανάπτυξη της περιοχής o Επίδραση των Σ/Μ στις διατροφικές συνήθειες o Άνεση αγορών στο κατάστημα o Εμπιστοσύνη προς τον κλάδο των Σ/Μ o Υπευθυνότητα προς το περιβάλλον Επίσης υπάρχουν συγκεκριμένοι παράγοντες που επηρεάζουν την εμπιστοσύνη των καταναλωτών προς τον κλάδο. Αυτοί είναι: o Υπευθυνότητα προς το περιβάλλον o Συνεισφορά στην εξάλειψη μεσαζόντων o Συνεισφορά του κλάδου στην ανάπτυξη της Ελληνικής Οικονομίας o Υποστήριξη ελληνικών προϊόντων Υπάρχουν τρεις (3) διακριτές ομάδες καταναλωτών οι οποίες χρειάζονται και διαφορετική αντιμετώπιση. o Πιστοί, οι οποίοι αποτελούν την πλειοψηφία των καταναλωτών (53%) και οι οποίοι έχουν πολύ θετική γνώμη για ότι αφορά το λιανεμπόριο τροφίμων, τόσο την εμπειρία στο αγορών στο κατάστημα, όσο και την συνεισφορά του κλάδου στην οικονομία και στο περιβάλλον. o Πρακτικοί-Ουδέτεροι, οι οποίοι αποτελούν την δεύτερη μεγαλύτερη ομάδα (31%) και οι οποίοι έχουν μεν θετική γνώμη για την εμπειρία τους στο κατάστημα, αλλά κρατούν ουδέτερη στάση στις αντιλήψεις τους για την ευρύτερη συνεισφορά του κλάδου. o Αδιάφοροι-Δύσπιστοι, οι οποίοι είναι και το μικρότερο κομμάτι του πληθυσμού (16%) οι οποίοι είναι αδιάφοροι ως προς την αξιολόγηση της εμπειρίας τους στο κατάστημα (το θεωρούν περισσότερο ανάγκη παρά απόλαυση) και κρατούν ελαφρώς αρνητική στάση σε ότι αφορά την αξιολόγηση του κλάδου. Στο κεφάλαιο 2 παρουσιάζεται συνοπτικά το ερωτηματολόγιο και η διαδικασία συλλογής δεδομένων. Στο κεφάλαιο 3 παρουσιάζονται κάποια συνολικά περιγραφικά αποτελέσματα της έρευνας, ενώ στο κεφάλαιο 4 παρουσιάζονται σε μεγαλύτερη λεπτομέρεια (ανά περιοχή ενδιαφέροντος, όπως προϊοντική υπεροχή, εμπειρία επίσκεψης, διατροφή, συνεισφορά στην ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας κλπ). Στο κεφάλαιο 5 παρουσιάζονται κάποιες πιο προχωρημένες αναλύσεις (Γραμμική παλινδρόμηση, Cluster Analysis) και το Κεφάλαιο 6 συνοψίζει τα συμπεράσματα. 2 Ερωτηματολόγιο και Συλλογή Δεδομένων 2.1 Συλλογή δεδομένων Τα δεδομένα που παρουσιάζονται σε αυτήν μελέτη συλλέχθηκαν από καταναλωτές πέντε μεγάλων αλυσίδων Σουπερμάρκετ. Έρευνα Ελληνικών Καταναλωτικών Τάσεων στο Λιανεμπόριο Τροφίμων - ΙΕΛΚΑ - 5 -

6 Η συλλογή πραγματοποιήθηκε από 20 Οκτωβρίου έως 6 Νοεμβρίου 2010, σε 13 καταστήματα των αλυσίδων από την Αθήνα, τον Πειραία, την Θεσσαλονίκη, τα Βόρεια, Νότια, Ανατολικά και Δυτικά προάστεια της Αττικής και την επαρχία (Πελοπόννησο, Θεσσαλία, Στερεά Ελλάδα), ώστε να υπάρχει όσο το δυνατόν μεγαλύτερη αντιπροσωπευτικότητα στο δείγμα. Η συλλογή ήταν ομαλή χωρίς προβλήματα. Εν τέλει συλλέχθηκαν ερωτηματολόγια, τα αποτελέσματα τον οποίων παρουσιάζονται σε αυτή την μελέτη. 2.2 Το ερωτηματολόγιο Το ερωτηματολόγιο ήταν χωρισμένο σε τρεις κατηγορίες ερωτήσεων. Η πρώτη κατηγορία αποτελείτο από 9 ερωτήσεις και στόχος της ήταν να εξετάσει τις απόψεις των καταναλωτών για την εμπειρία τους μέσα στο κατάστημα. Οι υποομάδες ερωτήσεων ήταν: Επίδραση στην Διατροφή Παροχή Ποικιλίας Προϊόντων Εμπειρία Επίσκεψης Προσφορές, Εκπτώσεις και Τιμές Η δεύτερη κατηγορία αποτελείτο από 9 ερωτήσεις και στόχος της ήταν να εξετάσει τις αντιλήψεις των καταναλωτών για το λιανεμπόριο τροφίμων. Οι ερωτήσεις σε αυτή την περιοχή βασίστηκαν στις διεθνώς αναγνωρίσιμες αρχές του Triple Bottom Line οι οποίες ουσιαστικά προσφέρουν μία αρκετά ευρεία εικόνα αξιών και κριτηρίων μετρώντας την επιχειρηματική και κοινωνική επιτυχία ενός οργανισμού ή κλάδου. Οι υποομάδες ερωτήσεων αναφέρονταν σε: Κοινωνικούς Παράγοντες (4 ερωτήσεις) Οικονομικούς Παράγοντες (3 ερωτήσεις) Οικολογικούς Παράγοντες (2 ερωτήσεις) Η τρίτη κατηγορία αποτελείτο από ερωτήσεις που αφορούσαν τα δημογραφικά δεδομένα του πληθυσμού (Φύλο, Ηλικία, Οικογενειακή κατάσταση, Εισόδημα κλπ) 3 Συνολικά Περιγραφικά Αποτελέσματα Στο κεφάλαιο αυτό παρουσιάζονται συνοπτικά τα αποτελέσματα της Έρευνας, ώστε να παρουσιαστεί μία γενική εικόνα των δημογραφικών δεδομένων και των αντιλήψεων των καταναλωτών. 3.1 Δημογραφικά δεδομένα Τα περιγραφικά δεδομένα των δημογραφικών στοιχείων που παρέχονται παρακάτω δείχνουν ένα πολύ ισορροπημένο δείγμα, το οποίο είναι σε μεγάλο βαθμό αντιπροσωπευτικό του καταναλωτικού κοινού, περιλαμβάνοντας όλες τις ομάδες του πληθυσμού σε κατάλληλα ποσοστά. Συνοπτικά: Το κύριο μέρος των ερωτηματολογίων προέρχεται από τα μεγάλα αστικά κέντρα (Αθήνα- Θεσσαλονίκη-Πειραιά), αλλά υπάρχει και αντιπροσωπευτικότητα από την επαρχία (1 στα 3 περίπου ερωτηματολόγια) Η πλειοψηφία είναι γυναίκες σε ποσοστό 62% Το 65% των ερωτώμενων είναι παντρεμένοι, ενώ το 35% είναι ανύπαντροι Έρευνα Ελληνικών Καταναλωτικών Τάσεων στο Λιανεμπόριο Τροφίμων - ΙΕΛΚΑ - 6 -

7 Σε σχέση με την ηλικία η πλειοψηφία (53%) είναι από ετών που είναι και η κύρια ομάδα αγορών, αλλά υπάρχει αντιπροσώπευση και από νεότερες και γηραιότερες ηλικίες. Το 81% των ερωτώμενων έχουν τουλάχιστον απολυτήριο λυκείου. Σε σχέση με το εισόδημα υπάρχει και πάλι αντιπροσωπευτικότητα με το 34% να έχει μηνιαίο οικογενειακό εισόδημα μικρότερο των και το 38% να έχει εισόδημα από έως Εικόνα 1: Περιοχή Εικόνα 2: Φύλο 15% 34% 51% Γυναίκα 62% Άνδρας 38% Αττική Επαρχία Θεσσαλονίκη % <18 1% Εικόνα 3: Ηλικία % % % % Μεταπτυ χιακό 6% Εικόνα 4: Εκπαίδευση ΑΕΙ-ΤΕΙ 29% Δημοτικό 6% Λύκειο 46% Γυμνάσιο 13% % % % Εικόνα 5: Εισόδημα % < % Εικόνα 6: Οικογενειακή Κατάσταση Ανύπαντρ ος Παντρεμέ 35% νος 65% 3.2 Αξιολόγηση εμπειρίας καταναλωτών στο κατάστημα λιανεμπορίου τροφίμων Όπως φαίνεται στην εικόνα 7, τα αποτελέσματα που αφορούν την αξιολόγηση της εμπειρίας στο κατάστημα λιανεμπορίου τροφίμων είναι πολύ θετικά. Τα πολύ «δυνατά» σημεία είναι η Ευκολία Σύγκρισης προϊόντων και τιμών και η Άνεση στις Αγορές που συγκεντρώνουν πάνω από το 8 θετικές απόψεις. Σε υψηλά επίπεδα με πάνω από το 7 θετικές απόψεις είναι επίσης η Ταχύτητα με την οποία πραγματοποιούνται οι αγορές, η Παροχή Προσφορών και Εκπτώσεων σε συνεχή βάση (ιδιαίτερα σημαντικό στην παρούσα οικονομική συγκυρία), αλλά και η Ποικιλία Προϊόντων. Απ ότι φαίνεται τα δυνατά σημεία είναι αυτά που έχουν να κάνουν με την δομή του καταστήματος, και την περιήγηση σε αυτό, αλλά και με τα προϊόντα (ποικιλία, προσφορές, προσφορά βιολογικών προϊόντων). Έρευνα Ελληνικών Καταναλωτικών Τάσεων στο Λιανεμπόριο Τροφίμων - ΙΕΛΚΑ - 7 -

8 Ελαφρώς πιο χαμηλά αποτελέσματα (τα οποία όμως είναι και πάλι έντονα θετικά αφού έχουν κοντά στο 7 θετικές απόψεις) εμφανίζονται στην Επίδραση στις Διατροφικές συνήθειες και στη διάθεση Φρέσκων και Υγιεινών Προϊόντων.. Χωρίς τα αποτελέσματα να είναι ιδιαίτερα χαμηλά (κάτι το οποίο φαίνεται και από τον Μέσο Όρο που είναι πάνω από το 5,01), φαίνεται ξεκάθαρα ότι στην περιοχή της αναγνώρισης παροχής Διατροφικής Αξίας υπάρχει περιθώριο βελτίωσης στην γνώμη του καταναλωτικού κοινού. Όσον αφορά τη σχετικά χαμηλότερη βαθμολογία για την «αγαπημένη οικογενειακή συνήθεια» αυτή είναι πιθανόν αποτέλεσμα του γεγονότος ότι περίπου το ένα τρίτο των καταναλωτών (35%) είναι ανύπαντροι. Εικόνα 7: Αξιολόγηση συνολικής εμπειρίας Σ/Μ Πολύ Ουδέτερα Σύγκριση Προϊόντων Άνεση Αγορών Προσφορές και Εκπτώσεις Ταχύτητα Αγορών Διάθεση Βιολογικών Προϊόντων Ποικιλία Προϊόντων Αγαπημένη Οικογενειακή Συνήθεια Φρέσκα και Επίδραση στις Υγιεινά Διατροφικές προϊόντα Συνήθειες Πολύ Εικόνα 8: Αξιολόγηση συνολικής εμπειρίας Σ/Μ (Μέσοι Όροι) 7,00 6,00 5,00 5,89 5,86 5,55 5,52 5,50 5,41 5,31 5,10 5,01 4,00 3,00 2,00 1,00 Σύγκριση Προϊόντων Άνεση Αγορών Προσφορές και Εκπτώσεις Ποικιλία Προϊόντων Ταχύτητα Αγορών Διάθεση Βιολογικών Προϊόντων Διάθεση Βιολογικών Προϊόντων Επίδραση στις διατροφικές συνήθειες Αγαπημένη Οικογενειακή Συνήθεια 3.3 Αξιολόγηση της συνεισφοράς του κλάδου του λιανεμπορίου τροφίμων Τα συνολικά αποτελέσματα αξιολόγησης της συνεισφοράς του κλάδου λιανεμπορίου τροφίμων δείχνουν και πάλι μία θετική εικόνα (τα αποτελέσματα είναι και πάλι πάνω από τον μέσο του 4,00, αλλά όχι πάντα σε μεγάλο βαθμό), αν και σε χαμηλότερα επίπεδα από την εμπειρία στο κατάστημα. Τα πιο δυνατά σημεία του κλάδου (με θετικές απόψεις στο 7 των ερωτώμενων) είναι η Συμβολή του στην Ανάπτυξη της Περιοχής γύρω από το κατάστημα, η Ενίσχυση της Ελληνικής Περιφέρειας μέσω των πανελλαδικών δικτύων των αλυσίδων, αλλά και η παροχή Υποδομών Ανακύκλωσης για προϊόντα και συσκευασίες. Έρευνα Ελληνικών Καταναλωτικών Τάσεων στο Λιανεμπόριο Τροφίμων - ΙΕΛΚΑ - 8 -

9 Εικόνα 9: Αξιολόγηση συνολικά του κλάδου Σ/Μ Πολύ Ουδέτερα Ανάπτυξη Περιοχής Ενίσχυση Περιφέρειας Υποδομές Ανακύκλωσης Ανάπτυξη Ελληνικής Οικονομίας Υποστήριξη Ελληνικών Προϊόντων Υπευθυνότητα προς Περιβάλλον Εξάλειψη Μεσαζόντων Εμπιστοσύνη Πολύ 7,00 6,00 5,00 4,00 3,00 2,00 1,00 5,14 5,12 Ενίσχυση Περιφέρειας Ανάπτυξη Περιοχής Εικόνα 10: Αξιολόγηση συνολικά του κλάδου Σ/Μ (Μέσοι Όροι) 5,04 4,87 4,73 4,70 Υποδομές Ανακύκλωσης Ανάπτυξη Ελληνικής Οικονομίας Υποστήριξη Ελληνικών Προϊόντων 4,39 4,32 Υπευθυνότητα Εμπιστοσύνη Εξάλειψη προς το Μεσαζόντων Περιβάλλον Ελαφρώς πιο αδύνατα σημεία είναι η συμβολή του λιανεμπορίου τροφίμων στην Εξάλειψη των Μεσαζόντων, αλλά και η Εμπιστοσύνη στον κλάδο. Όσον αφορά το θέμα της «εξάλειψης μεσαζόντων», χαρακτηριστικό είναι ότι η απαντήσεις είχαν τα μεγαλύτερα ποσοστά «ουδέτερης γνώμης», το οποίο είναι και αποτέλεσμα της έλλειψης γνώσης για την δομή της εφοδιαστικής αλυσίδας του κλάδου σε διάφορες κατηγορίες προϊόντων. Βέβαια όπως φαίνεται και στο κεφάλαιο 4, συγκριτικά με άλλους κλάδους-φορείς, τα επίπεδα εμπιστοσύνης είναι αρκετά υψηλά. 4 Αναλυτικά Περιγραφικά Αποτελέσματα Σε αυτό το κεφάλαιο αναλύονται σε μεγαλύτερη λεπτομέρεια οι απαντήσεις των ερωτώμενων, χωρισμένες σε συγγενικές ομάδες ερωτήσεων. Στα παρακάτω σχήματα για την κάθε ερώτηση, με τις αποχρώσεις του μπλε φαίνονται οι διαβαθμίσεις των θετικών απαντήσεων, ενώ με κόκκινο χρώμα φαίνονται οι διαβαθμίσεις των αρνητικών απαντήσεων. Τέλος με γκρι χρώμα φαίνονται οι ουδέτερες απαντήσεις. 4.1 Προϊοντική υπεροχή Ένα από τα πιο θετικά σημεία της εμπειρίας στο κατάστημα για τους καταναλωτές είναι η προϊοντική υπεροχή που τους παρέχεται μέσω της διαδικασίας επιλογής προϊόντων στο κατάστημα. Όπως φαίνεται στην Εικόνα 11 οι επιχειρήσεις προσφέρουν κατάλληλες υποδομές που βοηθούν τους καταναλωτές στην προμήθεια προϊόντων. Συγκεκριμένα: Έρευνα Ελληνικών Καταναλωτικών Τάσεων στο Λιανεμπόριο Τροφίμων - ΙΕΛΚΑ - 9 -

10 Η παροχή ευκολίας σύγκρισης και επιλογής διαφορετικών προϊόντων από την ίδια κατηγορία (διαφορετικές μάρκες, ποικιλία προϊόντων, διαφορετικές τιμές, διαφορετικές συσκευασίες, διαφορετική προέλευση κλπ) είναι αδιαμφισβήτητα μία από τις σημαντικότερες παροχές των καταστημάτων. Ο Μέσος Όρος 5,89 απεικονίζει ακριβώς αυτό, με το 87% σχεδόν των καταναλωτών να απαντούν θετικά, με μόνο το 6% να απαντά αρνητικά. Η παροχή μεγάλης ποικιλίας προϊόντων που ο καταναλωτής δεν μπορεί να βρει εύκολα σε άλλα καταστήματα (π.χ. επώνυμα και καινοτόμα προϊόντα, ποιοτικά προϊόντα της Ελληνικής Γης, ποικιλία από φρέσκα προϊόντα, κατεψυγμένα προϊόντα εύκολης χρήσης κλπ.) είναι επίσης πολύ θετική, με Μέσο Όρο 5,52 και το 78% να απαντάει θετικά. Αναμφισβήτητα στο θέμα της «προϊοντικής υπεροχής» έχει γίνει πολύ καλή και οργανωμένη δουλειά τα προηγούμενα χρόνια με την ουσιαστική υποστήριξη των προμηθευτών. Έχουν γίνει σημαντικά βήματα τόσο στην δόμηση του καταστήματος και του ραφιού, όσο και στη ποικιλία και στο μείγμα των προϊόντων ανά κατηγορία εντός του καταστήματος Εικόνα 11: Προϊοντική Υπεροχή στη Διαδικασία Επιλογής Σύγκριση Προϊόντων Ποικιλία Προϊόντων Πολύ Ουδέτερα Πολύ 4.2 Εμπειρία επίσκεψης Η εμπειρία επίσκεψης στο κατάστημα είναι επίσης από τα πολύ θετικά στοιχεία της εμπειρίας αγορών. Όπως φαίνεται στην Εικόνα 12 οι καταναλωτές θεωρούν τα καταστήματα σουπερμάρκετ σαν έναν πολύ αποδοτικό τρόπο για να πραγματοποιούν τις αγορές τους. Συγκεκριμένα: Η άνεση με την οποία πραγματοποιούνται οι αγορές μέσα στα καταστήματα είναι πολύ μεγάλη. Πάνω από 82% των καταναλωτών απάντησε θετικά, με μόνο το 6% να απαντά πως δεν την θεωρεί άνετη. Ο Μέσος Όρος ήταν στο υψηλό 5,86. Αυτό είναι και το πιο δυνατό σημείο στην συγκεκριμένη ομάδα ερωτήσεων. Πρόκειται και για συνέπεια της βελτίωσης της δομής και οργάνωσης των καταστημάτων στα πρότυπα του εξωτερικού, όσο και ως αποτέλεσμα της αύξησης των επενδύσεων και του εμβαδού χώρου αγορών των καταστημάτων. Αντίστοιχα είναι τα αποτελέσματα και για την ταχύτητα των αγορών, με Μέσο Όρο 5,50 και το 72% των ερωτώμενων να έχει θετική γνώμη για το συγκεκριμένο θέμα. Πρόκειται για ένα σημείο ιδιαίτερα σημαντικό για δύο λόγους. Πρώτον, γιατί στους σημερινούς γρήγορους ρυθμούς όλοι οι πολίτες επιθυμούν να έχουν την δυνατότητα να τελειώνουν γρήγορα με τις καθημερινές ανάγκες τους, αλλά και γιατί υπάρχει ένα σημαντικό κομμάτι του καταναλωτικού κοινού το οποίο δεν θεωρεί την επίσκεψη στο κατάστημα σαν διασκέδαση, αλλά σαν ανάγκη. Σε πιο χαμηλά επίπεδα κινείται η ερώτηση για το κατά πόσο οι καταναλωτές θεωρούν την επίσκεψη στο κατάστημα Σουπερμάρκετ σαν μία αγαπημένη οικογενειακήειακή συνήθεια. Ο Έρευνα Ελληνικών Καταναλωτικών Τάσεων στο Λιανεμπόριο Τροφίμων - ΙΕΛΚΑ

11 Μέσος όρος ήταν 5,10, ενώ απάντησαν θετικά το 65% των ερωτώμενων, αρνητικά το 22%, και χωρίς γνώμη το 13%. Αναλογιζόμενοι βέβαια πως ο πληθυσμός που επισκέπτεται το κατάστημα σαν μία «διασκεδαστική» εμπειρία είναι αρκετά μικρός σε σχέση με τον πληθυσμό που απλά το θεωρεί ανάγκη, τα αποτελέσματα θα πρέπει να θεωρούνται πολύ θετικά ιδιαίτερα αν ληφθεί υπ όψιν ότι το 35% των καταναλωτών δεν είναι παντρεμένοι Εικόνα 12: Ποιοτική Εμπειρία Επίσκεψης Πολύ Ουδέτερα 2 Άνεση Αγορών Ταχύτητα Αγορών Αγαπημένη Οικογενειακή Συνήθεια Πολύ 4.3 Διατροφική αναβάθμιση Τα θέματα και οι απόψεις για την βελτίωση της διατροφής παίζουν σημαντικό ρόλο στην εμπειρία μέσα στο κατάστημα. Η ανάλυση των σχετικών ερωτήσεων όπως φαίνεται και στην εικόνα 13 δείχνει μεν αρκετά θετικά αποτελέσματα, αλλά αφήνει σημαντικά περιθώρια για βελτίωση. Η διαχείριση του συγκεκριμένου θέματος είναι πολύ σημαντική καθώς είναι άμεσα συνδεδεμένο με την υγεία και την ευεξία. Συγκριμένα για τα αποτελέσματα: Η παροχή βιολογικών προϊόντων είναι το δυνατό σημείο της διατροφής με Μέσο Όρο 5,41, και με το 72% περίπου των καταναλωτών να απαντούν θετικά. Πρόκειται για ένα πολύ θετικό στοιχείο που αντικατοπτρίζει την ουσιαστική ανταπόκριση των επιχειρήσεων του κλάδου του λιανεμπορίου τροφίμων στις αυξανόμενες ανάγκες των καταναλωτών για βιολογικά προϊόντα τα τελευταία χρόνια. Η παροχή φρέσκων και υγιεινών τροφίμων έχει αρκετά καλά αποτελέσματα, παρ ότι ο Έλληνας καταναλωτής επισκέπτεται αρκετά συχνά τις λαϊκές αγορές (3 φορές το μήνα) και τα κρεοπωλεία (4 φορές το μήνα) με βάση στοιχεία της Nielsen. Ναι μεν έχει τον Μέσο Όρο στο 5,31 και το 7 των καταναλωτών με θετική άποψη, αλλά υπάρχει και μία υπολογίσιμη ομάδα του πληθυσμού, περίπου 1 στους 10 καταναλωτές που απαντάει αρνητικά στην ερώτηση, ενώ το 18% των καταναλωτών δεν έχει άποψη. Σε αυτό το σημείο εμφανίζεται ένα πρόβλημα επικοινωνίας του κλάδου του λιανεμπορίου τροφίμων προς το κοινό, ως προς την ποιότητα των προϊόντων που παρέχουν. Είναι επίσης σημαντικό να υπάρξει μία συνεργασία με τους τοπικούς παραγωγούς, ώστε να αναδειχθεί μέσω πληροφόρησης η αξία που παρέχουν τα προϊόντα (π.χ. υγιεινά συστατικά, προέλευση φρέσκων προϊόντων, ημερομηνία λήξεως, κλπ). Θα μπορούσαμε να πούμε ότι η επίδραση στις διατροφικές συνήθεις είναι το «αδύναμο» σημείο στην κατηγορία αυτή. Περίπου 13% των καταναλωτών θεωρεί ότι η εμπειρία του από τα καταστήματα σουπερμάρκετ είχε αρνητική επίδραση στις διατροφικές συνήθειες, ενώ υπάρχει και ένα 17% χωρίς άποψη. Αυτό φαίνεται και στον Μέσο Όρο της ερώτησης που είναι στο 5,01. Τα αποτελέσματα σίγουρα δεν είναι αρνητικά, αλλά υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης στο να ενημερωθούν σωστά οι καταναλωτές από τους παραγωγούς και τις επιχειρήσεις του λιανεμπορίου τροφίμων για σημαντικές βελτιώσεις των τελευταίων χρόνων στα προϊόντα, όπως υγιεινές συσκευασίες, μεγάλη ποικιλία φρέσκων Έρευνα Ελληνικών Καταναλωτικών Τάσεων στο Λιανεμπόριο Τροφίμων - ΙΕΛΚΑ

12 προϊόντων, προϊόντα ονομασίας προέλευσης (ΠΟΠ), ειδικά συστατικά με θετική επίδραση στην υγεία κλπ Διάθεση Βιολογικών Φρέσκα και Υγιεινά Προϊόντων προϊόντα Εικόνα 13: Διατροφική Αναβάθμιση Επίδραση στις Διατροφικές Συνήθειες Πολύ Ουδέτερα Πολύ 4.4 Προσφορές Εκπτώσεις και αυξήσεις τιμών Στο θέμα αυτό εξετάστηκε η ικανοποίηση των καταναλωτών από τις προσφορές που βρίσκουν στα καταστήματα και το κατά πόσον θεωρούν ότι οι αυξήσεις στον ΦΠΑ την περίοδο Μάρτιος Σεπτέμβριος 2010 πέρασαν στις τιμές ή απορροφήθηκαν από τις επιχειρήσεις. Αναλυτικά: Σε σχέση με την πρώτη ερώτηση, για τις προσφορές και τις εκπτώσεις,, τα αποτελέσματα είναι πολύ θετικά. Το 77% είναι ικανοποιημένοι από τις προσφορές και μόλις το 13% δεν είναι ικανοποιημένο. Ο Μέσος όρος της ερώτησης είναι αρκετά υψηλός στο 5,55 και καταδεικνύει την κοινή προσπάθεια προμηθευτών και σουπερμάρκετ στην υποστήριξη των καταναλωτών στο πλαίσιο της οικονομικής κρίσης. Σε σχέση με την δεύτερη ερώτηση, για την αντίληψη της απορρόφησης της αύξησης του ΦΠΑ από 19% σε 23% και από 9% σε 11%, το 52% των ερωτώμενων θεωρεί ότι οι τιμές αυξήθηκαν, το 31% ότι έμειναν σταθερές (δηλαδή απορροφήθηκε) και το 17% δεν έχει γνώμη. Στοιχεία τιμών της ίδιας περιόδου έρευνας του ΙΕΛΚΑ δείχνουν όμως ότι περίπου στο 75 με 8 των προϊόντων η αγορά απορρόφησε μέρος ή το πλήρες ποσοστό της αύξησης του ΦΠΑ, ενώ μάλιστα 25-35% των προϊόντων παρουσίασαν μείωση τιμών, ενώ σύμφωνα με στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής ο υποδείκτης προϊόντων «Διατροφής και μη αλκοολούχων ποτών» του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή παρέμεινε σχεδόν αμετάβλητος ανάμεσα στον Ιανουάριο 2010 και Δεκέμβριο Πρόκειται για μία ξεκάθαρη ένδειξη ότι υπάρχει κάποια επικοινωνιακή σύγχυση αφού οι προμηθευτές και το λιανεμπόριο προσπάθησαν ουσιαστικά για να συγκρατήσουν τις τιμές το Εικόνα 14: Προσφορές/Εκπτώσεις και αυξήσεις τιμών Προσφορές και Εκπτώσεις Απορρόφηση της αύξησης ΦΠΑ (3/ ) Πολύ Ουδέτερα Πολύ Έρευνα Ελληνικών Καταναλωτικών Τάσεων στο Λιανεμπόριο Τροφίμων - ΙΕΛΚΑ

13 4.5 Συνεισφορά στην ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας Ένα από τα πολύ ενδιαφέροντα σημεία της μελέτης είναι η αναγνωσιμότητα της συμβολής του λιανεμπορίου τροφίμων στην ανάπτυξη της Ελληνικής Οικονομίας,, η οποία εδώ εξετάζεται σε τοπικό επίπεδο (περιοχή), στην ενίσχυση της περιφέρειας, και συνολικά στην Ελληνική Οικονομία. Αναλυτικά, όπως βλέπουμε και στην Εικόνα 15: Τα πιο θετικά αποτελέσματα αφορούν τις απόψεις για την ανάπτυξη σε επίπεδο περιοχής από νέα καταστήματα, αναδεικνύοντας το λιανεμπόριο τροφίμων σαν παράγοντα αναβάθμισης, μίας γειτονίας-περιοχής ή μίας πόλης, μέσω της καλυτέρευσης των τοπικών υποδομών (π.χ. παρκινγκ), της αύξησης της επισκεψιμότητας για τα παραπλήσια καταστήματα, την ζήτηση υποστηρικτικών υπηρεσιών από την περιοχή κλπ. Ο Μέσος Όρος είναι στο 5,12, ενώ θετική γνώμη έχουν περισσότεροι από το 68% των καταναλωτών. Σε παρόμοια επίπεδα κινούνται και τα αποτελέσματα για την ανάπτυξη της περιφέρειας- επαρχίας,, με Μέσο Όρο 5,14 και το 67% να έχει θετική γνώμη. Αυτά τα νούμερα αντικατοπτρίζουν την συμβολή του κλάδου με την δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, την στήριξη τοπικών παραγωγών ως προμηθευτές, την λειτουργία υποδομών υποστήριξης των καταστημάτων, την αξιοποίηση τοπικών επαγγελματικών για προσφορά υπηρεσιών, την προσφορά προϊόντων που πριν δεν ήταν προσβάσιμα για τους καταναλωτές της περιοχής κλπ. Τα αποτελέσματα για την συμβολή του κλάδου στη ανάπτυξη της Ελληνικής Οικονομίας είναι χαμηλότερα. Ο Μέσος Όρος είναι στο 4,87, με μόλις το 62% να απαντά θετικά για την συνεισφορά του κλάδου και το 21% αρνητικά. Αυτό το αποτέλεσμα είναι μία ένδειξη για ένα πρόβλημα έλλειψης ουσιαστικής καταγραφής (με ποσοτικά και ποιοτικά δεδομένα) των αποτελεσμάτων του κλάδου όσον αφορά την συνδρομή στα έσοδα του κράτους, στο ΑΕΠ, στην προσφορά εργασίας σε ανειδίκευτο προσωπικό αλλά και στην περιφέρεια, στις συνεχείς επενδύσεις κλπ. Να αναφερθεί βέβαια ότι και η Ελληνική πολιτεία μέχρι πρόσφατα δεν θεωρούσε τις επενδύσεις στο λιανεμπόριο ως παραγωγικές Εικόνα 15: Συνεισφορά στην ανάπτυξη της Ελληνικής Οικονομίας Πολύ Ουδέτερα Ανάπτυξη Περιοχής Ενίσχυση Περιφέρειας Ανάπτυξη Ελληνικής Πολύ Οικονομίας 4.6 Περιβάλλον και αειφόρος ανάπτυξη Ένα από τα πιο ενδιαφέροντα κοινωνικά θέματα των τελευταίων χρόνων αφορά την προστασία του περιβάλλοντος και γενικά την πράσινη ανάπτυξη. Στην συγκεκριμένη κριμένη έρευνα η συμβολή του κλάδου του λιανεμπορίου τροφίμων εξετάστηκε με βάση την παροχή επαρκών υποδομών ανακύκλωσης και την υπευθυνότητα απέναντι στο περιβάλλον. Πιο συγκεκριμένα: Οι καταναλωτές είναι πιο ικανοποιημένοι με τις υποδομές ανακύκλωσης που τους παρέχονται από τις επιχειρήσεις του κλάδου. Ο Μέσος Όρος είναι στο 5,04, με το 67% των ερωτώμενων να έχουν θετική γνώμη. Φαίνεται πως οι επενδύσεις του κλάδου σε Έρευνα Ελληνικών Καταναλωτικών Τάσεων στο Λιανεμπόριο Τροφίμων - ΙΕΛΚΑ

14 υποδομές ανακύκλωσης (σχεδόν όλες οι αλυσίδες σουπερμάρκετ παρέχουν κάποιες υποδομές ανακύκλωσης) τα τελευταία χρόνια έχουν αποδώσει και χρησιμοποιούνται ουσιαστικά από τους καταναλωτές. Τα αποτελέσματα είναι αρκετά χαμηλότερα για την συνολική υπευθυνότητα για το περιβάλλον αφήνοντας ενδείξεις για σημαντικό περιθώριο βελτίωσης. Ο Μέσος Όρος είναι στο 4,75 ενώ υπάρχει και ένα σημαντικό ποσοστό 21% με αρνητική γνώμη και ένα 21% που δεν έχουν άποψη, παρότι έχουν γίνει σοβαρές προσπάθειες από τον κλάδο για την βιώσιμη ανάπτυξη όπως μείωση κατανάλωσης ενέργειας (π.χ. φυσικός φωτισμός, ανώτερης ενεργειακής κλάσης ψυγεία), τα πράσινα ενεργειακά καταστήματα, οι φιλικές προς το περιβάλλον συσκευασίες, οι επιστροφές προϊόντων κλπ. Το συγκεκριμένο θέμα όσο περνούν τα χρόνια αποκτά αυξημένη σημασία για τους καταναλωτές. 10 Εικόνα 16: Περιβάλλον και Ανακύκλωση Πολύ 8 6 Ουδέτερα 2 Υποδομές Ανακύκλωσης Υπευθυνότητα προς το Περιβάλλον Πολύ 4.7 Υποστήριξη τοπικής βιομηχανίας-παραγωγής Εδώ εξετάζονται το κατά πόσον οι καταναλωτές θεωρούν ότι ο κλάδος υποστηρίζει την τοπική βιομηχανία και παραγωγή. Αυτό το θέμα θα αποκτά όλο και περισσότερη σημασία με βάση την συζήτηση για την αύξηση του μεγέθους και την ανταγωνιστικότητα της ελληνικής μεταποίησης. Συγκεκριμένα, όπως φαίνεται και στην Εικόνα 17: Στην ερώτηση για το κατά πόσο θεωρούν ότι ο κλάδος του λιανεμπορίου τροφίμων υποστηρίζει τα Ελληνικά προϊόντα και τους Έλληνες παραγωγούς,, οι ερωτώμενοι δεν φάνηκαν σίγουροι. Ο Μέσος όρος ήταν 4,73 και το 58% απάντησε θετικά. Βέβαια υπήρχε και ένα 23% που απάντησε αρνητικά και ένα υψηλό ποσοστό σχεδόν 2 που δεν είχαν άποψη. Στο συγκεκριμένο θέμα, του οποίου η σημασία θα αυξάνεται στην κοινή γνώμη, χρειάζονται ουσιαστικές δράσεις, αλλά και μεθοδική επικοινωνία, καθώς είναι κάτι που το οργανωμένο λιανεμπόριο τροφίμων δίνει έμφαση, ιδιαίτερα στα περιφερειακά καταστήματα, αλλά οι καταναλωτές δεν φαίνεται να αντιλαμβάνονται. Στην ερώτηση για το κατά πόσο το λιανεμπόριο τροφίμων συνεισφέρει στην εξάλειψη των μεσαζόντων μεταξύ του Έλληνα παραγωγού και του Έλληνα καταναλωτή, τα αποτελέσματα ήταν οριακά θετικά, γεγονός το οποίο θα πρέπει να προβληματίζει. Ο Μέσος όρος ήταν στο 4,32 ενώ μόνο το 49% απάντησε θετικά. Βέβαια οι καταναλωτές δεν μπορούν να αντιληφθούν τις δομές της εφοδιαστικής αλυσίδας για κάθε κατηγορία προϊόντων που βρίσκεται στο Σουπερμάρκετ που σημαίνει ότι είναι αναγκαίο να προβληθεί από τον κλάδο, γιατί έχουν γίνει ουσιαστικές προσπάθειες εδώ και χρόνια να εξαλειφθούν οι μεσάζοντες μεταξύ τους και τους οργανωμένους παραγωγούς. Έρευνα Ελληνικών Καταναλωτικών Τάσεων στο Λιανεμπόριο Τροφίμων - ΙΕΛΚΑ

15 Εικόνα 17: Υποστήριξη Τοπικής Βιομηχανίας-Παραγωγής Υποστήριξη Ελληνικών Προϊόντων Εξάλειψη Μεσαζόντων Πολύ Ουδέτερα Πολύ 4.8 Εμπιστοσύνη και σύγκριση με άλλους κλάδους-οργανισμούς Όπως θα φανεί και στο επόμενο κεφάλαιο, οι ερωτήσεις για την εμπιστοσύνη των καταναλωτών στον κλάδο εμφανίζουν ενδιαφέροντα αποτελέσματα τα οποία πρέπει να αναλυθούν και να εξηγηθούν σε βάθος. Η Εικόνα 18 παρουσιάζει τα αποτελέσματα της ερώτησης του κατά πόσο οι καταναλωτές εμπιστεύονται τα Σουπερμάρκετ να κάνουν το σωστό.. Ο Μέσος Όρος είναι μεν θετικός, αλλά είναι σχετικά χαμηλός στο 4,38. Το 5 των ερωτώμενων απάντησαν θετικά, το 3 αρνητικά και το 2 δεν είχε σαφή γνώμη. Το γεγονός ότι το ένα πέμπτο των καταναλωτών δεν έχουν άποψη είναι ένα ανοικτό ζήτημα που πρέπει να επικεντρωθεί σοβαρά ο κλάδος. Στο επόμενο κεφάλαιο αναλύονται σε βάθος οι παράγοντες που επηρεάζουν την ικανοποίηση και άρα την εμπιστοσύνη ανά ομάδα καταναλωτών. Τα αποτελέσματα αυτά αλλάζουν εικόνα όταν συνδυαστούν με τα δεδομένα της επόμενης ερώτησης, που ζητήθηκε από τους καταναλωτές να επιλέξουν τους δύο οργανισμούς- κλάδους που εμπιστεύονται περισσότερο (Εικόνα 19). Το 40,35% επέλεξε τον κλάδο των Σουπερμάρκετ στην υψηλότερη θέση με μεγάλη διαφορά από τους υπόλοιπους κλάδους ενώ ο Μ.Ο. ήταν στο 17,5%. Στην δεύτερη θέση ήταν η υγεία, στην τρίτη η κινητή τηλεφωνία και στην τελευταία θέση η κυβέρνηση. Επομένως ναι μεν υπάρχει ένα θέμα εμπιστοσύνης, αλλά είναι πολύ μικρότερο σε σχέση με άλλους κλάδους, το οποίο είναι και λογικό αν αναλογιστούμε ότι πρόκειται για τον κλάδο των τροφίμων ο οποίος απαιτεί την εμπιστοσύνη του κοινού (αλλά και γιατί η έρευνα έγινε με βάση τους καταναλωτές Σουπερμάρκετ) Εικόνα 18: Εμπιστοσύνη στον λιανεμπόριο τροφίμων Εμπιστοσύνη Πολύ Ουδέτερα Πολύ Έρευνα Ελληνικών Καταναλωτικών Τάσεων στο Λιανεμπόριο Τροφίμων - ΙΕΛΚΑ

16 45% 35% 3 25% 2 15% 1 5% Εικόνα 19: Σύγκριση Εμπιστοσύνης με άλλους κλάδους 21% 2 19% 18% 16% 15% 7% 7% 12% Μ.Ο. Δεδομένης της οικονομικής κρίσης και της μείωσης της αξίας του συνολικού καλαθιού αγορών των νοικοκυριών για αγαθά και υπηρεσίες, τα αποτελέσματα αυτά είναι πολύ θετικά για τον κλάδο. Παρ όλα αυτά για την άντληση ασφαλών συμπερασμάτων θα πρέπει η έρευνα αυτή να επαναλαμβάνεται ανά τακτά διαστήματα. 4.9 Συνεισφορά στο βιοτικό επίπεδο Η εικόνα 20 αφορά την συνολική εμπειρία των καταναλωτών από τα Σουπερμάρκετ και την συνεισφορά του λιανεμπορίου τροφίμων στο βιοτικό τους επίπεδο (συνθήκες διαβίωσης). Στόχος της ερώτησης ήταν αναλογιζόμενοι οι καταναλωτές όλα τα παραπάνω να εκτιμήσουν την συνολική επίδραση του κλάδου στην διαβίωση τους. Δηλαδή το πώς συνεισφέρει το λιανεμπόριο τροφίμων στην ζωή των καταναλωτών (π.χ. φρέσκα προϊόντα, υγιεινές συσκευασίες κλπ), στην καθημερινότητα τους (π.χ. στον χρόνο που κερδίζουν, στην άνεση που έχουν), αλλά και πως συνεισφέρει στον περίγυρο τους (π.χ. πως συνεισφέρει στην γειτονιά τους, πως συνεισφέρει την οικολογική τους συνείδηση, κλπ). Στο επόμενο κεφάλαιο φαίνονται ποιοι παράγοντες επηρεάζουν επακριβώς τις απαντήσεις σε αυτή την ερώτηση. Τα αποτελέσματα ήταν θετικά με περιθώρια βελτίωσης. Ο Μέσος Όρος ήταν στο 4,96. Το 64% των ερωτώμενων απάντησαν θετικά και μόλις το 13% αρνητικά. Βέβαια περίπου ένας στου τέσσερις καταναλωτές δεν είχαν άποψη, τους οποίους έχει την ευκαιρία ο κλάδος να επηρεάσει θετικά με ουσιαστική και συνεχή ενημέρωση Εικόνα 20: Συνεισφορά στο Βιοτικό Επίπεδο Βιοτικό Επίπεδο Πολύ Ουδέτερα Πολύ Έρευνα Ελληνικών Καταναλωτικών Τάσεων στο Λιανεμπόριο Τροφίμων - ΙΕΛΚΑ

17 5 Προχωρημένες Αναλύσεις 5.1 Επεξηγηματικοί παράγοντες αντιλήψεων (παλινδρόμηση) Εξετάζοντας τα δεδομένα της έρευνας προέκυψαν κάποια ερωτήματα σε σχέση με το ποιοι είναι σημαντικοί παράγοντες για την επεξήγηση ορισμένων από τα αποτελέσματα. Σε αυτό το κεφάλαιο εξετάζονται πως επηρεάζονται τρεις παράγοντες: Η αντίληψη της επίδρασης της αύξησης του ΦΠΑ στις τιμές Η συνεισφορά στο βιοτικό επίπεδο Η εμπιστοσύνη στον κλάδο Η πολλαπλή παλινδρόμηση, που χρησιμοποιείται σε αυτό το κεφάλαιο, αναφέρεται στην πρόβλεψη των τιμών μιας εξαρτημένης μεταβλητής από τις τιμές δύο ή περισσότερων ανεξάρτητων μεταβλητών. Ο στόχος μας είναι να επιλέξουμε το καλύτερο σετ προβλεπτικών μεταβλητών (δηλαδή καλή πρόβλεψη με μικρό αριθμό μεταβλητών) και για αυτόν τον λόγω επιλέγουμε την μέθοδο που απορρίπτει τις μεταβλητές που δεν είναι καλοί predictors της εξαρτημένης μεταβλητής που ονομάζεται Βηματική Πολλαπλή Παλινδρόμηση (stepwise) Συνεισφορά στο βιοτικό επίπεδο Η πρώτη γραμμική παλινδρόμηση αφορά το ποιοι παράγοντες επηρεάζουν την αντιληπτή συνεισφορά στο βιοτικό επίπεδο. Τα στοιχεία του Πίνακα 1 παρουσιάζουν συνοπτικά τα αποτελέσματα του μοντέλου που προκύπτει. Το μοντέλο είναι πολύ καλό και εξηγεί το 48,6% της εξαρτημένης μεταβλητής που είναι η Αντιληπτή Συνεισφορά του Κλάδου στο Βιοτικό Επίπεδο. Από το μοντέλο προκύπτει ότι οι κύριοι παράγοντες που επηρεάζουν αυτήν την μεταβλητή είναι: 1. Συνεισφορά του κλάδου στην ανάπτυξη της Ελληνικής Οικονομίας 2. Συνεισφορά του κλάδου στην ανάπτυξη της περιοχής 3. Επίδραση των Σ/Μ στις διατροφικές συνήθειες 4. Άνεση αγορών στο κατάστημα 5. Εμπιστοσύνη προς τον κλάδο των Σ/Μ 6. Υπευθυνότητα προς το περιβάλλον Πίνακας 1: Γραμμική Παλινδρόμηση - Συνεισφορά στο Βιοτικό Επίπεδο Γραμμική Παλινδρόμηση R 2 0,486 F 131,885 Ασφάλεια αποτελέσματος 99,9% Συνάρτηση Αντιληπτή Συνεισφορά Βιοτικό Επίπεδο = + 0,321 x Ανάπτυξη Ελλ. Οικονομίας x Εμπιστοσύνη x Ανάπτυξη περιοχής x Επίδραση στις Διατροφικές Συνήθειες x Υπευθυνότητα προς το περιβάλλον x Άνεση Αγορών + 0,596 Έρευνα Ελληνικών Καταναλωτικών Τάσεων στο Λιανεμπόριο Τροφίμων - ΙΕΛΚΑ

18 5.1.2 Αντίληψη της επίδρασης της αύξησης του ΦΠΑ στις τιμές Η δεύτερη γραμμική παλινδρόμηση αφορά το ποιοι παράγοντες επηρεάζουν την αντίληψη των καταναλωτών για την επίδραση των πρόσφατων αυξήσεων του ΦΠΑ στις τιμές των προϊόντων. Τα στοιχεία του Πίνακα 2 παρουσιάζουν συνοπτικά τα αποτελέσματα του μοντέλου που προκύπτει. Το μοντέλο εξηγεί το 13,5% της εξαρτημένης μεταβλητής που είναι η Αντιληπτή επίδραση των αυξήσεων των τιμών ΦΠΑ στις τιμές των προϊόντων. Από το μοντέλο προκύπτει ένας κύριος παράγοντας που επηρεάζει αυτή την μεταβλητή και είναι η εμπιστοσύνη. Δηλαδή οι καταναλωτές που εμπιστεύονται λιγότερο τον κλάδο του λιανεμπορίου τροφίμων θεωρούν περισσότερο ότι οι αυξήσεις ΦΠΑ αύξησαν τις τιμές. Από την ανάλυση προκύπτει πως οι άλλοι παράγοντες έχουν πολύ μικρότερη επίδραση και γι αυτό δεν αναλύονται. Πίνακας 2: Γραμμική Παλινδρόμηση - Επίδραση αύξησης του ΦΠΑ στις τιμές Γραμμική Παλινδρόμηση R 2 0,135 F 94,210 Ασφάλεια αποτελέσματος 99,9% Συνάρτηση Αντιληπτή ΦΠΑ = + 0,399 x Εμπιστοσύνη + 1, Εμπιστοσύνη Η τελευταία γραμμική παλινδρόμηση αφορά το ποιοι παράγοντες επηρεάζουν την εμπιστοσύνη. Τα στοιχεία του Πίνακα 3 παρουσιάζουν συνοπτικά τα αποτελέσματα του μοντέλου που προκύπτει. Το μοντέλο είναι πολύ καλό και εξηγεί το 55,9% της εξαρτημένης μεταβλητής που είναι η Εμπιστοσύνη. Από το μοντέλο προκύπτει ότι οι κύριοι παράγοντες που επηρεάζουν αυτήν την μεταβλητή είναι: 1. Υπευθυνότητα προς το περιβάλλον 2. Συνεισφορά στην εξάλειψη μεσαζόντων 3. Συνεισφορά του κλάδου στην ανάπτυξη της Ελληνικής Οικονομίας 4. Υποστήριξη ελληνικών προϊόντων Πίνακας 3: Γραμμική Παλινδρόμηση - Συνεισφορά στο Βιοτικό Επίπεδο Γραμμική Παλινδρόμηση R 2 0,559 F 375,359 Ασφάλεια αποτελέσματος 99,9% Συνάρτηση Εμπιστοσύνη = x Υπευθυνότητα περιβάλλον x Εξάλειψη μεσαζόντων + 0,137 x Ανάπτυξη Ελλ. Οικονομίας x Υποστήριξη ελλ. προϊόντων + 0,231 Το αποτέλεσμα αυτό υποδεικνύει ότι η εμπιστοσύνη προς τον κλάδο είναι αποτέλεσμα της αντιληπτής εικόνας εταιρικής και κοινωνικής ευθύνης του κλάδου και ότι τόσο της αγοραστικής εμπειρίας στο κατάστημα. Έρευνα Ελληνικών Καταναλωτικών Τάσεων στο Λιανεμπόριο Τροφίμων - ΙΕΛΚΑ

19 5.2 Ανάλυση ομαδοποίησης καταναλωτών (Cluster Analysis) Οι μέθοδοι ομαδοποίησης (cluster analysis) είναι τεχνικές της πολυμεταβλητής στατιστικής οι οποίες αποσκοπούν στη δημιουργία ομοιογενών ομάδων έτσι ώστε τα στοιχεία (παρατηρήσεις) που βρίσκονται στην ίδια ομάδα να παρουσιάζουν παρόμοια συμπεριφορά από άποψη κατανομής ενώ τα στοιχεία διαφορετικών ομάδων να αντιστοιχούν σε «απομακρυσμένες» κατανομές. Στην Εικόνα 21: Γκρουπ (κατηγορίες καταναλωτών) Cluster Analysis 16% 53% 31% Πιστοί Πρακτικοί-Ουδέτεροι Αδιάφοροι-Δύσπιστοι συγκεκριμένη ανάλυση χρησιμοποιήθηκε η τεχνική K-means Cluster. Τα αποτελέσματα της ανάλυσης καταδεικνύουν ομαδοποίηση σε τρία γκρουπ καταναλωτών, τα οποία περιγράφονται παρακάτω. Η Εικόνα 21 παρουσιάζει τα ποσοστά των τριών γκρουπ στον πληθυσμό ενώ η Εικόνα 22 παρουσιάζει συγκριτικά τα αποτελέσματα των τριών γκρουπ ανά ερώτηση. Πιστοί: Πρόκειται για καταναλωτές που είναι «πιστοί» στον κλάδο του λιανεμπορίου τροφίμων.. Αυτό σημαίνει ότι όχι μόνο τους αρέσει η εμπειρία της αγοράς στο κατάστημα αλλά έχουν και θετική γνώμη για τον κλάδο. Αποτελούν την μεγάλη πλειοψηφία των καταναλωτών, περίπου το 53%. Προέρχονται από τα μεγάλα αστικά κέντρα (78%) και είναι κυρίως οικογενειάρχες. Έχουν υψηλά θετικά αποτελέσματα σε όλες σχεδόν τις ερωτήσεις, αλλά πιο έντονη είναι ευαρέσκεια τους με τις υπηρεσίες που τους παρέχονται εντός των καταστημάτων. Έχουν πολύ υψηλότερη εμπιστοσύνη σε σχέση με τα άλλα γκρουπ και θεωρούν τις αγορές μία αγαπημένη οικογενειακή συνήθεια. Αυτό που τους διαφοροποιεί από τις άλλες ομάδες πληθυσμού είναι ότι έχουν έντονα θετική γνώμη για τον κλάδο. Όπως είναι προφανές αυτή η ομάδα θεωρεί ότι οι αυξήσεις του ΦΠΑ μέσα στο 2010 πέρασαν Σύγκριση Προϊόντων Άνεση Αγορών Ποικιλία Προϊόντων Προσφορές και Εκπτώσεις Βιολογικά Προϊόντα Ταχύτητα Αγορών Φρέσκα και Υγιεινά προϊόντα Διατροφικές Συνήθειες Υποδομές Ανακύκλωσης Ενίσχυση Περιφέριας Ανάπτυξη Περιοχής Βιοτικό Επίπεδο Οικογενειακή Συνήθεια Υποστήριξη Ελληνικών Προϊόντων Ανάπτυξη Ελληνικής Οικονομίας Υπευθυνότητα Περιβάλλον Εμπιστοσύνη Εξάλειψη Μεσαζόντων Έρευνα Ελληνικών Καταναλωτικών Τάσεων στο Λιανεμπόριο Τροφίμων - ΙΕΛΚΑ Εικόνα 22: Cluster Analysis 4,47 3,22 4,25 3,13 3,92 3,29 3,64 3,33 3,32 2,95 3,27 3,07 6,31 5,86 4,69 6,12 5,51 6,07 5,45 5,82 5,29 5,74 4,63 3,65 4,60 3,51 4,33 3,63 3,92 3,39 6,38 5,85 4,39 5,91 5,65 4,20 3,82 5,79 5,46 4,09 3,77 3,72 5,50 5,23 3,75 5,94 6,09 5,77 6,03 5,68 5,90 5,75 5,46 5,

20 σε πολύ μικρότερο βαθμό στις τελικές τιμές των προϊόντων. Πρακτικοί-Ουδέτεροι: Πρόκειται για καταναλωτές που έχουν πολύ θετική εικόνα για την εμπειρία τους μέσα στο κατάστημα, αλλά η γνώμη τους για τον κλάδο είναι σε κάποιες ερωτήσεις μόνο ελαφρώς θετική και στις υπόλοιπες ουδέτερη. Αποτελούν την δεύτερη μεγαλύτερη ομάδα του πληθυσμού με ποσοστό 31%. Υψηλό ποσοστό τους προέρχεται από την επαρχία (44%). Εστιάζουν αρκετά στην άνεση τους και στην ευκολία τους και την ταχύτητα αγορών, εκτιμώντας ιδιαίτερα τις προσφορές στα καταστήματα. Δεν θεωρούν τις αγορές στα καταστήματα Σουπερμάρκετ σαν αγαπημένη οικογενειακή συνήθεια, αλλά περισσότερο σαν ανάγκη που θέλουν να τελειώσουν γρήγορα. Παρότι η εμπιστοσύνη τους προς τον κλάδο του λιανεμπορίου τροφίμων είναι σε μέτρια επίπεδα, θεωρούν ελαφρώς ότι συνεισφέρουν στο βιοτικό τους επίπεδο, ενώ συνεισφέρουν και στην ανάπτυξη της περιφέρειας και της περιοχής τους. Έχουν επίσης θετική γνώμη για τις υποδομές ανακύκλωσης. Αδιάφοροι-Δύσπιστοι: Πρόκειται για τους καταναλωτές οι οποίοι διέπονται από αδιαφορία ή και από αρνητική διάθεση. Έχουν αδιάφορη γνώμη για την εμπειρία τους στο κατάστημα και ελαφρώς αρνητική γνώμη για της συμβολή του κλάδου στην οικονομία και στο περιβάλλον. Αποτελούν την τρίτη και μικρότερη ομάδα του πληθυσμού με ποσοστό 16%. Πρόκειται για καταναλωτές που θεωρούν την επίσκεψη στο κατάστημα ανάγκη και όχι διασκέδαση. Επίσης φαίνεται πως είναι δύσπιστοι και έχουν ελάχιστη εμπιστοσύνη για τον κλάδο. Πρόκειται για άτομα με χαμηλό εισόδημα, οι περισσότεροι είναι άνδρες (51%), και οι περισσότεροι προέρχονται από την επαρχία (σε ποσοστό 45%). Εμπιστεύονται περισσότερο τους κλάδους των Τηλεπικοινωνιών, των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης και της Εκπαίδευσης, παρά του Λιανεμπορίου Τροφίμων. Θεωρούν την επίσκεψη στο κατάστημα αναγκαίο κακό και όχι οικογενειακή συνήθεια. Από τα ελάχιστα θετικά που βλέπουν είναι στην περιοχή των προϊόντων, όπως η δυνατότητα σύγκρισης τιμών και η παροχή ποικιλίας προϊόντων. Τα αποτελέσματα της ανάλυσης ομαδοποίησης ουσιαστικά παρέχουν ενδείξεις για το πως πρέπει να κινηθεί η στρατηγική των επιχειρήσεων του κλάδου. Υπάρχει ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού που εμπιστεύεται και στηρίζει δυναμικά τον κλάδο. Αυτό θα πρέπει να το αξιοποιήσουν οι επιχειρήσεις σαν βάση των μελλοντικών τους στρατηγικών. Υπάρχει ένα μικρότερο μέρος του πληθυσμού που του αρέσει η εμπειρία στο κατάστημα, αλλά είναι ουδέτερο ως προς την εικόνα του κλάδου. Ο κλάδος του λιανεμπορίου τροφίμων θα πρέπει να επικεντρωθεί στην κατηγορία αυτή, να καταλάβει τις ιδιαιτερότητες τους και να τους δώσει μία ακόμα καλύτερη εμπειρία μέσα στο κατάστημα, αλλά και να τους επικοινωνήσει την συνεισφορά του στη οικονομία της χώρας και στο κοινωνικό του περιβάλλον. Τέλος υπάρχει μία τρίτη ομάδα, παρότι αρκετά μικρή, αδιάφορη και αρνητική προς τον κλάδο, η οποία ίσως να είναι πολύ δύσκολο να της κερδηθεί η εμπιστοσύνη. Αλλά από την στιγμή που αποτελεί μέρος της πελατειακής βάσης των επιχειρήσεων θα μπορούσε να περιορισθεί, εστιάζοντας κυρίως στην σταδιακή και μεθοδική δημιουργία σχέσης εμπιστοσύνης. Επαναλαμβάνοντας τις αναλύσεις παλινδρόμησης, ξεκαθαρίζουν οι παράγοντες που επηρεάζουν την κάθε κατηγορία καταναλωτών. Τα αποτελέσματα συνοψίζονται στον πίνακα 4, όπου παρουσιάζονται με σειρά προτεραιότητας ποια χαρακτηριστικά επιδρούν στην αντιληπτή συνεισφορά στο βιοτικό επίπεδο (στις παρενθέσεις εμφανίζονται οι παράγοντες, ενώ η σειρά των παραγόντων προκύπτει με βάση τις επιμέρους αναλύσεις της Βηματικής Πολλαπλής Παλινδρόμησης). Έρευνα Ελληνικών Καταναλωτικών Τάσεων στο Λιανεμπόριο Τροφίμων - ΙΕΛΚΑ

Σχέδιο Δράσης για την εφαρμογή του Ηλεκτρονικού Εμπορίου από τις εμπορικές επιχειρήσεις της Ελασσόνας

Σχέδιο Δράσης για την εφαρμογή του Ηλεκτρονικού Εμπορίου από τις εμπορικές επιχειρήσεις της Ελασσόνας Σχέδιο Δράσης για την εφαρμογή του Ηλεκτρονικού Εμπορίου από τις εμπορικές επιχειρήσεις της Ελασσόνας Στα πλαίσια του έργου ανάπτυξης κόμβου ηλεκτρονικού εμπορίου για τον Εμπορικό Σύλλογο Ελασσόνας το

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΛΕΤΗ ΓΙΑ ΤΗ ΖΗΤΗΣΗ ΕΥΡΥΖΩΝΙΚΩΝ ΥΠΟ ΟΜΩΝ ΚΑΙ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΣΤΟ ΝΟΜΟ ΠΡΕΒΕΖΑΣ

ΜΕΛΕΤΗ ΓΙΑ ΤΗ ΖΗΤΗΣΗ ΕΥΡΥΖΩΝΙΚΩΝ ΥΠΟ ΟΜΩΝ ΚΑΙ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΣΤΟ ΝΟΜΟ ΠΡΕΒΕΖΑΣ ΜΕΛΕΤΗ ΓΙΑ ΤΗ ΖΗΤΗΣΗ ΕΥΡΥΖΩΝΙΚΩΝ ΥΠΟ ΟΜΩΝ ΚΑΙ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΣΤΟ ΝΟΜΟ ΠΡΕΒΕΖΑΣ Mentoring AE ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2005 Το παρόν αποτελεί µέρος του υποέργου «Μελέτες ζήτησης και ανάπτυξης Ευρυζωνικών Υπηρεσιών στο Νοµό

Διαβάστε περισσότερα

Συγκριτική Μέτρηση Επιδόσεων και διαχείριση ποιότητας στις δηµόσιες συγκοινωνίες 1

Συγκριτική Μέτρηση Επιδόσεων και διαχείριση ποιότητας στις δηµόσιες συγκοινωνίες 1 Συγκριτική Μέτρηση Επιδόσεων και διαχείριση ποιότητας στις δηµόσιες συγκοινωνίες 1 Για τη χρήση του παρακάτω υλικού: Σκοπός του έργου PORTAL είναι η επιτάχυνση της απορρόφησης των ερευνητικών αποτελεσµάτων

Διαβάστε περισσότερα

Διερεύνηση των αντιλήψεων και στάσεων των μαθητών του ΕΠΑΛ Νάξου σε σχέση με το αιολικό πάρκο της περιοχής τους

Διερεύνηση των αντιλήψεων και στάσεων των μαθητών του ΕΠΑΛ Νάξου σε σχέση με το αιολικό πάρκο της περιοχής τους Έρκυνα, Επιθεώρηση Εκπαιδευτικών Επιστημονικών Θεμάτων, Τεύχος 2ο, 107 133, 2014 Διερεύνηση των αντιλήψεων και στάσεων των μαθητών του ΕΠΑΛ Νάξου σε σχέση με το αιολικό πάρκο της περιοχής τους Αντώνιος

Διαβάστε περισσότερα

Η ΕΛΛΑΔΑ ΜΠΡΟΣΤΑ! ΕΝΑ ΧΡΟΝΟ ΜΕΤΑ

Η ΕΛΛΑΔΑ ΜΠΡΟΣΤΑ! ΕΝΑ ΧΡΟΝΟ ΜΕΤΑ Η ΕΛΛΑΔΑ ΜΠΡΟΣΤΑ! ΕΝΑ ΧΡΟΝΟ ΜΕΤΑ Θέσεις της Ελληνικής Εταιρίας Διοικήσεως Επιχειρήσεων (ΕΕΔΕ) για την αντιμετώπιση της Οικονομικής Κρίσης και για την ανάπτυξη της Ελληνικής Οικονομίας. ΑΘΗΝΑ - ΜΑΡΤΙΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ. ΘΕΜΑ : Επικοινωνιακή στρατηγική και brand image. ΑΝΩΤΑΤΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ Ι ΡΥΜΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ. ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ : κ.

ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ. ΘΕΜΑ : Επικοινωνιακή στρατηγική και brand image. ΑΝΩΤΑΤΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ Ι ΡΥΜΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ. ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ : κ. ΑΝΩΤΑΤΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ Ι ΡΥΜΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΘΕΜΑ : Επικοινωνιακή στρατηγική και brand image. ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ : κ. ΑΝ ΡΟΝΙΚΙ ΗΣ ΦΟΙΤΗΤΡΙΑ : ΓΚΙΑΤΑ ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 2009 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Διαβάστε περισσότερα

Α.Π.Θ. Α.Π.Θ. Οδηγός Επιχειρηματικότητας του Γραφείου. Διασύνδεσης Α.Π.Θ. Οδηγός Επιχειρηματικότητας

Α.Π.Θ. Α.Π.Θ. Οδηγός Επιχειρηματικότητας του Γραφείου. Διασύνδεσης Α.Π.Θ. Οδηγός Επιχειρηματικότητας Οδηγός Επιχειρηματικότητας του Γραφείου Διασύνδεσης Α.Π.Θ. Οδηγός Επιχειρηματικότητας του Γραφείου Διασύνδεσης Α.Π.Θ. Οδηγός Επιχειρηματικότητας του Γραφείου Διασύνδεσης Α.Π.Θ. Οδηγός Επιχειρηματικότητας

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟΠΙΚΗ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ & ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ

ΤΟΠΙΚΗ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ & ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΟΠΙΚΗ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ & ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ Στρατηγική και Πολιτικές για Ταχεία Περιφερειακή Ανάπτυξη, Ισχυρές Επιχειρήσεις και Αποτελεσματικό Ανθρώπινο Δυναμικό ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2013 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΡΟΛΟΓΟΣ.. 3 ΚΕΦΑΛΑΙΟ

Διαβάστε περισσότερα

Επαγγελματική σταδιοδρομία σε μία επιχείρηση Σ. Αλεξανδράκη, M.Sc. Στέλεχος Φαρμακευτικής Εταιρείας

Επαγγελματική σταδιοδρομία σε μία επιχείρηση Σ. Αλεξανδράκη, M.Sc. Στέλεχος Φαρμακευτικής Εταιρείας Επαγγελματική σταδιοδρομία σε μία επιχείρηση Σ. Αλεξανδράκη, M.Sc. Στέλεχος Φαρμακευτικής Εταιρείας Επαγγελματική σταδιοδρομία σε μία επιχείρηση Εισαγωγικά: Θα ήθελα να αρχίσω ζητώντας σας μία σχετική

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΕΡΓΑΤΟΫΠΑΛΛΗΛΩΝ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΣΤΕΛΕΧΩΝ

ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΕΡΓΑΤΟΫΠΑΛΛΗΛΩΝ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΣΤΕΛΕΧΩΝ Πτυχιακή. Γκαρέτσα Νίκη, 2004 Α.Τ.Ε.Ι ΗΠΕΙΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΤΗΛΕΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΕΡΓΑΤΟΫΠΑΛΛΗΛΩΝ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΣΤΕΛΕΧΩΝ Πτυχιακή εργασία Γκαρέτσα Νικολέτα, Εξάμηνο

Διαβάστε περισσότερα

Περιφέρεια Ιονίων Νήσων Ενδιάμεση Διαχειριστική Αρχή Ιονίων Νήσων. Στρατηγική Έξυπνης Εξειδίκευσης για την Περιφέρεια Ιονίων Νήσων

Περιφέρεια Ιονίων Νήσων Ενδιάμεση Διαχειριστική Αρχή Ιονίων Νήσων. Στρατηγική Έξυπνης Εξειδίκευσης για την Περιφέρεια Ιονίων Νήσων Περιφέρεια Ιονίων Νήσων Ενδιάμεση Διαχειριστική Αρχή Ιονίων Νήσων Στρατηγική Έξυπνης Εξειδίκευσης για την Περιφέρεια Ιονίων Νήσων Περιεχόµενα 1 ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΈΞΥΠΝΗΣ ΕΞΕΙ ΙΚΕΥΣΗΣ: ΣΥΝΟΨΗ Ι ΕΩΝ ΚΑΙ ΜΕΘΟ ΟΛΟΓΙΑΣ...

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο V: Μεθοδολογία για την Εκστρατεία Procura +

Κεφάλαιο V: Μεθοδολογία για την Εκστρατεία Procura + V Μεθοδολογία για την Εκστρατεία Procura+ Κεφάλαιο V: Μεθοδολογία για την Εκστρατεία Procura + 1 Η διαδικασία των Βημάτων Εισαγωγή 41 2 Τα Βήματα της Εκστρατείας Procura+ 43 3 Διάρκεια της διαδικασίας

Διαβάστε περισσότερα

Επιχειρηματικότητα και Τουριστική Πολιτιστική Ανάπτυξη

Επιχειρηματικότητα και Τουριστική Πολιτιστική Ανάπτυξη ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗΣ Επιχειρηματικότητα και Τουριστική Πολιτιστική Ανάπτυξη ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΓΙΑ ΤΑ ΚΕΝΤΡΑ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗΣ Συγγραφέας Ειρήνη Σωπασή

Διαβάστε περισσότερα

Το χάσμα αμοιβών μεταξύ ανδρών και γυναικών στις τράπεζες

Το χάσμα αμοιβών μεταξύ ανδρών και γυναικών στις τράπεζες Iνστιτούτο Εργασίας OTOE Hλίας Ιωακείμογλου Το χάσμα αμοιβών μεταξύ ανδρών και γυναικών στις τράπεζες Aθήνα 2009 1 Ινστιτούτο Εργασίας ΟΤΟΕ Hλίας Ιωακείμογλου Το χάσμα αμοιβών μεταξύ ανδρών και γυναικών

Διαβάστε περισσότερα

-------------------------------------------------------------------------------------------------

------------------------------------------------------------------------------------------------- ΕΚ ΤΩΝ ΠΡΟΤΕΡΩΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑ ΟΤΕΟ Γ ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2007 ------------------------------------------------------------------------------------------------- THEMA Ε.Π.Ε. - ΒΕΛΤΙΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

Αποτελέσματα Έρευνας Outplacement

Αποτελέσματα Έρευνας Outplacement Αποτελέσματα Έρευνας Outplacement 2011 Ελλάδα 2011 Πρόλογος 3 1. Σύνοψη Αποτελεσμάτων 4 2. Ταυτότητα έρευνας 6 - Μεθοδολογία - Δημογραφική Ανάλυση Δείγματος 3. Ανάλυση Αποτελεσμάτων 8 - Γνώση & Χρήση των

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ ΤΜΗΜΑ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗΣ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΟΥ MARKETING

ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ ΤΜΗΜΑ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗΣ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΟΥ MARKETING ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ ΤΜΗΜΑ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗΣ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΟΥ MARKETING ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ «Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ ΤΩΝ ΜΗ ΣΥΝΤΑΓΟΓΡΑΦΟΥΜΕΝΩΝ ΠΑΥΣΙΠΟΝΩΝ ΦΑΡΜΑΚΩΝ (OTC) ΣΤΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ

Διαβάστε περισσότερα

Προγράμματα άμεσης δημιουργίας θέσεων εργασίας σε συνθήκες κρίσης στην Ελλάδα

Προγράμματα άμεσης δημιουργίας θέσεων εργασίας σε συνθήκες κρίσης στην Ελλάδα ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΓΣΕΕ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΡΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ KAI ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΞΕΛΙΞΕΩΝ Μελέτες (Studies) / 15 Προγράμματα άμεσης δημιουργίας θέσεων εργασίας σε συνθήκες κρίσης στην Ελλάδα ΡΑΝΙΑ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΥ,

Διαβάστε περισσότερα

20 ΧΡΟΝΙΑ ΚΙΝΗΤΗΣ ΤΗΛΕΦΩΝΙΑΣ

20 ΧΡΟΝΙΑ ΚΙΝΗΤΗΣ ΤΗΛΕΦΩΝΙΑΣ market research 20 ΧΡΟΝΙΑ ΚΙΝΗΤΗΣ ΤΗΛΕΦΩΝΙΑΣ 1 Περιεχόμενα ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΠΟΣΟΤΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ ΓΕΝΙΚΟΥ ΚΟΙΝΟΥ ΠΟΙΟΤΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΠΟΣΟΤΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ - ΕΛΛΑΔΑ 2.0 - ΕΛΛΑΔΑ

Διαβάστε περισσότερα

Αρωματικά φυτά. Ο θησαυρός της ελληνικής γης με... άρωμα ανάπτυξης

Αρωματικά φυτά. Ο θησαυρός της ελληνικής γης με... άρωμα ανάπτυξης ΠΕΡΙΟΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΡΑΠΕΖΑ ΠΕΙΡΑΙΩΣ 03 ΤΕΥΧΟΣ Νο ΜΑΡΤΙΟΣ 2015 Αρωματικά φυτά Ο θησαυρός της ελληνικής γης με... άρωμα ανάπτυξης ΑΓΡΟΤΟΥΡΙΣΜΟΣ Η ανταγωνιστικότητα περνά

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΓΙΑ ΤΙΣ ΜΙΚΡΟΜΕΣΑΙΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΓΙΑ ΤΙΣ ΜΙΚΡΟΜΕΣΑΙΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ π À ª π π À ª ƒπ À ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΓΙΑ ΤΙΣ ΜΙΚΡΟΜΕΣΑΙΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Κείμενο πολιτικής ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΓΙΑ ΤΙΣ ΜΙΚΡΟΜΕΣΑΙΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ π À ª π π À ª ƒπ À ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΓΙΑ ΤΙΣ ΜΙΚΡΟΜΕΣΑΙΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ

Διαβάστε περισσότερα

Η ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΤΩΝ ΜΕΓΑΛΩΝ ΞΕΝΟ ΟΧΕΙΑΚΩΝ ΟΜΙΛΩΝ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ

Η ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΤΩΝ ΜΕΓΑΛΩΝ ΞΕΝΟ ΟΧΕΙΑΚΩΝ ΟΜΙΛΩΝ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ TEI ΚΡΗΤΗΣ Π Τ Υ Χ Ι Α Κ Η Ε Ρ Γ Α Σ Ι Α Η ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΤΩΝ ΜΕΓΑΛΩΝ ΞΕΝΟ ΟΧΕΙΑΚΩΝ ΟΜΙΛΩΝ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ ΦΟΙΤΗΤΗΣ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΥ ΓΙΩΡΓΟΣ ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΑΠΛΑ ΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2010 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ...4

Διαβάστε περισσότερα

Η ανάδειξη της μάθησης: προσδιορισμός, αξιολόγηση και αναγνώριση της μη τυπικής μάθησης στην Ευρώπη

Η ανάδειξη της μάθησης: προσδιορισμός, αξιολόγηση και αναγνώριση της μη τυπικής μάθησης στην Ευρώπη Η ανάδειξη της μάθησης: προσδιορισμός, αξιολόγηση και αναγνώριση της μη τυπικής μάθησης στην Ευρώπη Περίληψη Η παρούσα έκθεση πραγματεύεται το ζήτημα της ευρύτερης ανάδειξης της μάθησης που αποκτάται εκτός

Διαβάστε περισσότερα

«Η ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑΣ ΚΑΙ ΟΙ ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΣΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ ΤΟΥ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ»

«Η ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑΣ ΚΑΙ ΟΙ ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΣΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ ΤΟΥ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ» ΑΤΕΙΘ Αλεξάνδρειο Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα ΣΔΟ Σχολή Διοίκησης & Οικονομίας Τμήμα Εμπορίας και Διαφήμισης - ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ - «Η ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑΣ ΚΑΙ ΟΙ ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΣΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΗΜΕΡΙΔΑ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΗΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ: ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ

ΔΙΗΜΕΡΙΔΑ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΗΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ: ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΔΙΗΜΕΡΙΔΑ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΗΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ: ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ Σύγχρονοι περιβαλλοντικοί κίνδυνοι: η έκθεση στην ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία Θέμα : «Η έκθεση στην ηλεκτρομαγνητική

Διαβάστε περισσότερα

Πρωτοβουλία Κιλκίς 2020

Πρωτοβουλία Κιλκίς 2020 Πρωτοβουλία Κιλκίς 2020 Συµµετοχική Στρατηγική ιερεύνηση Προοπτικών Ανάπτυξης Όραµα και Στρατηγική προσέγγιση για το Κιλκίς του 2020 Στα πλαίσια του Αναπτυξιακού Συνεδρίου Έκδοση 1 η : 21 Φεβρουαρίου 2011

Διαβάστε περισσότερα

(α) Υφιστάμενες Διαδικασίες (ΠΕ7) (β) Υφιστάμενα συστήματα και εφαρμογές (ΠΕ8) (γ) Υφιστάμενες διαδικτυακές ιστοσελίδες και εσωτερικό δίκτυο (ΠΕ9)

(α) Υφιστάμενες Διαδικασίες (ΠΕ7) (β) Υφιστάμενα συστήματα και εφαρμογές (ΠΕ8) (γ) Υφιστάμενες διαδικτυακές ιστοσελίδες και εσωτερικό δίκτυο (ΠΕ9) Με το χέρι Κυρία Αυγή Παπαγεωργίου Κυπριακός Οργανισμός Τουρισμού Λεωφόρος Λεμεσού 19 ΛΕΥΚΩΣΙΑ 31 Δεκεμβρίου 2012 Our Reference: TP/85019314/ /85019314/Sp Αγαπητή κυρία Παπαγεωργίου Θέμα: Υποβολή Παραδοτέου

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΛΕΙΟ ΣΤΗΡΙΞΗΣ NO. 2: ΟΔΗΓΟΣ ΠΟΛΥΚΡΙΤΗΡΙΑΚΗΣ ΑΝΑΛΥΣΗΣ

ΕΡΓΑΛΕΙΟ ΣΤΗΡΙΞΗΣ NO. 2: ΟΔΗΓΟΣ ΠΟΛΥΚΡΙΤΗΡΙΑΚΗΣ ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΕΡΓΑΛΕΙΟ ΣΤΗΡΙΞΗΣ NO. 2: ΟΔΗΓΟΣ ΠΟΛΥΚΡΙΤΗΡΙΑΚΗΣ ΑΝΑΛΥΣΗΣ SIGMA Consultants Συντάκτης: Middlesex University Flood Hazard Research Centre Μετάφραση: SIGMA Consultants www.floodcba.eu "Αυτό το πρόγραμμα έχει

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΛΕΤΗ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΑΝΑΓΚΕΣ ΤΩΝ ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΩΝ ΤΩΝ ΤΡΑΠΕΖΩΝ

ΜΕΛΕΤΗ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΑΝΑΓΚΕΣ ΤΩΝ ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΩΝ ΤΩΝ ΤΡΑΠΕΖΩΝ Τ.Ε.Ι. ΗΠΕΙΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΤΗΛΕΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΜΕΛΕΤΗ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΑΝΑΓΚΕΣ ΤΩΝ ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΩΝ ΤΩΝ ΤΡΑΠΕΖΩΝ Του σπουδαστή ΓΡΙΒΑ ΑΡΓΥΡΗ Επιβλέπων

Διαβάστε περισσότερα