ΑΡΗΣ ΑΣΛΑΝΙΔΗΣ Φυσικός, M.Ed. Εκπαιδευτικός-Συγγραφέας

Transcript

1 ΑΡΗΣ ΑΣΛΑΝΙΔΗΣ Φυσικός, M.Ed. Εκπαιδευτικός-Συγγραφέας Ομιλία με θέμα: ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ & ΦΥΣΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΕΝΩΣΗ ΕΛΛΗΝΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ Εκδήλωση αριστούχων μαθητών: Οι μαθητές συναντούν τη Φυσική και η Φυσική μαγεύει Αθήνα, 9-11/12/2011

2 Τι ονομάζεται έρευνα και πώς διεξάγεται; Έρευνα ονομάζεται η παραγωγή πρωτότυπων συμπερασμάτων μέσα από συστηματική, ορθολογική και επιστημονική αναζήτηση. Η έρευνα διεξάγεται με την αξιοποίηση, σε κάθε θέμα που ερευνάται, των κατάλληλων πηγών πληροφόρησης και την εφαρμογή των κατάλληλων ερευνητικών μεθόδων.

3 Τι είναι οι πηγές πληροφόρησης; Πηγές πληροφόρησης είναι οι προελεύσεις των πληροφοριών που συγκεντρώνονται σε μία έρευνα από την αναζήτηση του ερευνητή.

4 Ποιες είναι μερικές πηγές πληροφόρησης; Μερικές πηγές πληροφόρησης είναι: Τα σχολικά βιβλία. Τα επιστημονικά συγγράμματα. Οι εγκυκλοπαίδειες. Τα λογοτεχνικά έργα. Οι κάθε είδους καλλιτεχνικές δημιουργίες. Οι βιβλιοθήκες κάθε τύπου (δημοτικές, λαϊκές, πανεπιστημιακές, διαφόρων φορέων και οργανισμών κτλ.). Το διαδίκτυο. Τα επιστημονικά περιοδικά. Ο ημερήσιος και περιοδικός τύπος κτλ.

5 Ποιες είναι μερικές μέθοδοι και τεχνικές συλλογής και επεξεργασίας ερευνητικών δεδομένων; Μερικές μέθοδοι συλλογής και επεξεργασίας ερευνητικών δεδομένων είναι: Το ερωτηματολόγιο. Η συνέντευξη. Η παρατήρηση. Η ανάλυση περιεχομένου κ.ά.

6 Τι πρέπει να υπάρχει σε κάθε έρευνα και γιατί διεξάγεται αυτή; Σε κάθε έρευνα πρέπει να υπάρχει ένας σκοπός. Μια έρευνα διεξάγεται για να απαντηθούν τα ερευνητικά ερωτήματα που έχει θέσει ο ερευνητής (μαθητής, μαθητική ομάδα, επιστήμονας, προπτυχιακός φοιτητής, μεταπτυχιακός φοιτητής κτλ.).

7 Τι ισχύει για την Ερευνητική Εργασία στην Α Λυκείου; Οι Ερευνητικές Εργασίες θεσμοθετήθηκαν από τον Σεπτέμβριο του 2011 ως διακριτή ενότητα του υποχρεωτικού προγράμματος του Νέου Λυκείου. Η Ερευνητική Εργασία της Α Λυκείου είναι υποχρεωτικό μάθημα, ενταγμένο στο ωρολόγιο πρόγραμμα αυτής της τάξης από το σχολικό έτος , στο οποίο αφιερώνονται 3 διδακτικές ώρες εβδομαδιαία. Τα επόμενα χρόνια, σύμφωνα με τον σχεδιασμό, η Ερευνητική Εργασία θα διεξάγεται και στις επόμενες τάξεις του Λυκείου.

8 Τι αφορά ως μάθημα η Ερευνητική Εργασία στην Α Λυκείου; Αφορά την έρευνα ενός θέματος και την παρουσίαση των αποτελεσμάτων της έρευνας.

9 Πώς διεξάγεται η Ερευνητική Εργασία στην Α Λυκείου; Η Ερευνητική Εργασία διεξάγεται με: ομαδική συνεργασία των μαθητών (ομαδοσυνεργατική διδασκαλία). διαδικασία αντίστοιχη της μεθόδου project.

10 Τι είναι η ομαδοσυνεργατική μέθοδος διδασκαλίας; Η ομαδοσυνεργατική μέθοδος διδασκαλίας είναι μια μορφή διδασκαλίας. Η οργάνωσή της βασίζεται σε μικρές ομάδες μαθητών και στις σχέσεις που αναπτύσσονται μεταξύ τους. Αποτελεί ένα εργαλείο στα χέρια του εκπαιδευτικού για την άσκηση του διδακτικού του έργου.

11 Σε τι αναφέρεται ο όρος «μέθοδος project» στην εκπαίδευση; Ο όρος «μέθοδος project» στην εκπαίδευση αναφέρεται σε μια εκπαιδευτική διαδικασία που οδηγεί στη μάθηση και η οποία βασίζεται στην οργάνωση και ανάπτυξη σχεδίων-έργων κάθε μορφής και σε κάθε επίπεδο. Είναι μέθοδος ομαδικής έρευνας και δράσης στην οποία συμμετέχουν εκπαιδευτικοί και μαθητές σε ισότιμη βάση. Το κέντρο βάρους στη μέθοδο project μετατίθεται από τον δάσκαλο στους μαθητές και από την ατομική στη συλλογική μορφή εργασίας.

12 Έχουν οι μαθητές και οι εκπαιδευτικοί εμπειρίες ομαδοσυνεργατικής διδασκαλίας; Έχουν οι μαθητές και οι εκπαιδευτικοί εμπειρίες υλοποίησης σχολικών projects;

13 Μαθητές: Έχουν διδαχθεί μαθήματα στο δημοτικό και στο γυμνάσιο με ομαδοσυνεργατική διδασκαλία. Έχουν συμμετάσχει σε καινοτόμες δραστηριότητες που υλοποιούνται με μέθοδο project (προγράμματα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης, αγωγής υγείας κ.ά.).

14 Εκπαιδευτικοί: Έχουν διδάξει μαθήματα στο γυμνάσιο με ομαδοσυνεργατική διδασκαλία. Έχουν συντονίσει καινοτόμες δραστηριότητες που υλοποιούνται με μέθοδο project (προγράμματα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης, αγωγής υγείας κ.ά.). Έχουν διδάξει ομαδοσυνεργατικά και έχουν υλοποιήσει projects σε Σ.Δ.Ε. Έχουν εποπτεύσει ατομικές ερευνητικές εργασίες στο πλαίσιο του μαθήματος της Τεχνολογίας Α Λυκείου.

15 ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΣΤΟ ΟΠΟΙΟ ΤΟ ΔΙΔΑΚΤΙΚΟ ΠΑΚΕΤΟ ΕΧΕΙ ΣΥΓΓΡΑΦΕΙ ΕΤΣΙ ΩΣΤΕ ΝΑ ΥΠΟΣΤΗΡΙΖΕΤΑΙ Η ΟΜΑΔΟΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ

16

17

18

19

20 ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΣΤΟ ΟΠΟΙΟ ΤΟ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΑΝΑΦΕΡΕΤΑΙ ΔΙΕΞΟΔΙΚΑ ΣΤΗΝ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

21

22

23 Ποιοι είναι οι σκοποί των Ερευνητικών Εργασιών στην Α Λυκείου; Σκοποί είναι, μεταξύ άλλων: Η βαθύτερη κατανόηση του φυσικού και κοινωνικού κόσμου. Η επίλυση προβλημάτων και η λήψη αποφάσεων σε προβληματικές καταστάσεις. Η κατασκευή ποικίλης φύσης αντικειμένων και συστημάτων. Η καλλιτεχνική έκφραση. Ο συνδυασμός σκοπών από τους παραπάνω.

24 Από ποια γνωστικά πεδία αντλούνται θέματα για την Ερευνητική Εργασία στην Α Λυκείου; Από τα τέσσερα ακόλουθα γνωστικά πεδία: Ανθρωπιστικές και Κοινωνικές Επιστήμες. Φυσικές Επιστήμες, Μαθηματικά και Τεχνολογία. Τέχνες και Πολιτισμός. Περιβάλλον και Αειφορία.

25 Τι ισχύει για τα μαθήματα που διδάσκονται στην Α Λυκείου σε σχέση με την Ερευνητική Εργασία; Θα πρέπει ένα από τα μαθήματα, όπως: Ιστορία Φυσική Νέα Ελληνική Γλώσσα Άλγεβρα κ.ά. να έχει πρωτεύοντα ρόλο στη συγκεκριμένη ερευνητική εργασία.

26 Πώς υλοποιείται γενικά ένα θέμα Ερευνητικής Εργασίας; Οι εκπαιδευτικοί προτείνουν θέματα έρευνας, ένα περισσότερα από τα τμήματα της τάξης. Οι μαθητές επιλέγουν θέμα έρευνας και εντάσσονται στο αντίστοιχο τμήμα ενδιαφέροντος, άσχετα από το τμήμα στο οποίο παρακολουθούν τα άλλα μαθήματά τους. Μέσα στο τμήμα ενδιαφέροντος, οι μαθητές προτείνουν τα υποθέματα έρευνας, συγκροτούν ομάδες και πραγματοποιούν την έρευνά τους.

27 Πού παρέχονται πληροφορίες για την υλοποίηση της Ερευνητικής Εργασίας; Ενδεικτικά, στον ιστότοπο του ψηφιακού σχολείου στη διαδρομή Ψηφιακά μαθήματα> Γενικό Λύκειο > Α Λυκείου > Ερευνητικές Εργασίες-Project > Βιβλίο Εκπαιδευτικού

28

29

30 Ποια είναι τα τελικά προϊόντα της ερευνητικής διαδικασίας που αναπτύσσει η μαθητική ομάδα; Τελικά προϊόντα της ερευνητικής διαδικασίας που αναπτύσσει η μαθητική ομάδα είναι: Η Ερευνητική Έκθεση. Το τέχνημα. Η δράση παρέμβασης.

31 Πώς βαθμολογούνται οι μαθητές στην Ερευνητική Εργασία; Οι μαθητές βαθμολογούνται στην Ερευνητική Εργασία από τους καθηγητές που την εποπτεύουν με βάση: Το αποτέλεσμα της όλης Ερευνητικής Εργασίας. Τη συμμετοχή τους σε όλες τις διαδικασίες ολοκλήρωσης της έρευνας, συγγραφής της Ερευνητικής Έκθεσης και σύνθεσης του τεχνήματος και Τη συγκρότηση και την πληρότητα της δημόσιας παρουσίασης και υποστήριξης της εργασίας τους.

32 Τι αφορά η Ερευνητική Έκθεση; Η Ερευνητική Έκθεση παρουσιάζει σε συνεχή λόγο το θέμα της έρευνας και την προβληματική του, τους στόχους, τις ερευνητικές διαδικασίες συλλογής και επεξεργασίας των δεδομένων, τα συμπεράσματα και την κριτική τοποθέτηση της ομάδας στον τρόπο που εργάστηκε, στα συμπεράσματα που συνήγαγε και τις κοινωνικές, πολιτικές και ηθικές συνεπαγωγές τους. Συμμετέχει στη διαμόρφωση του βαθμού μαθήματος κατά 50%.

33 Ποια είναι, ενδεικτικά, η έκταση και η δομή μιας ερευνητικής έκθεσης; Η έκθεση έχει έκταση έως λέξεις. Μία ερευνητική έκθεση, όπως και κάθε γραπτή εργασία σε οποιοδήποτε επίπεδο σπουδών, δομείται συνήθως στα ακόλουθα διακριτά τμήματα, με τη σειρά: Εξώφυλλο-Σελίδα τίτλου. Πρόλογος-Ευχαριστίες (προαιρετικά). Περίληψη. Ευρετήριο Περιεχομένων. Ευρετήριο Σχημάτων και Πινάκων. Κατάλογο συντομογραφιών. Κυρίως μέρος της εργασίας. Βιβλιογραφία. Παράρτημα.

34 Σε ποια μέρη χωρίζεται συνήθως το κυρίως σώμα μιας ερευνητικής έκθεσης; Το κυρίως σώμα χωρίζεται συνήθως στα ακόλουθα μέρηκεφάλαια: 1. Εισαγωγή. 2. Παρουσίαση βασικών εννοιών και στοιχείων θεωρίας. 3. Επισήμανση των πηγών αναφοράς (βιβλιογραφική έρευνα για το θέμα). 4. Περιγραφή της μεθοδολογίας της έρευνας. 5. Περιγραφή της υλοποίησης της έρευνας και καταγραφή των τυχόν περιορισμών που υπήρξαν. 6. Παράθεση των αποτελεσμάτων της έρευνας και αναλυτικός σχολιασμός τους (συζήτηση). 7. Συμπεράσματα της έρευνας.

35 Πώς συνδέονται οι Φυσικές Επιστήμες με τις Ερευνητικές Εργασίες (Projects); Από τις Φυσικές Επιστήμες μπορεί: να αντληθεί το θέμα της έρευνας. Το θέμα προτείνεται από τους εκπαιδευτικούς. να αντληθούν υποθέματα ενός θέματος έρευνας, ακόμα και αν το θέμα είναι στο πλαίσιο άλλου μαθήματος. Τα υποθέματα προτείνονται από τους μαθητές.

36 Ποιο είναι ένα παράδειγμα Ερευνητικής Εργασίας από τις Φυσικές Επιστήμες; Το θέμα «Ενέργεια».

37 Ποια είναι μερικά παραδείγματα υποθεμάτων που θα μπορούσαν να προταθούν από μαθητές στο θέμα «Ενέργεια»; Ενδεικτικά: Συμβατικές πηγές ενέργειας και ρύπανση. Εξοικονόμηση ενέργειας. Φωτοβολταϊκά συστήματα. Ενέργεια και διατροφή. Ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και απασχόληση. Η προβολή του ενεργειακού ζητήματος στον ημερήσιο τύπο. Πειράματα με την ενέργεια. Από το φωτοηλεκτρικό φαινόμενο στα φωτοβολταϊκά στοιχεία.

38 ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΠΟΛΥ!