Δεν μπορούσαμε λοιπόν, παρά να στηρίξουμε την πρωτοβουλία της Helexpo με κάθε τρόπο και βεβαίως να τη θέσουμε υπό την αιγίδα του Συνδέσμου.

Transcript

1 «Η Τουριστική αγορά και η δυναμική του Θρησκευτικού και πολιτιστικού τουρισμού» ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΤΕΛΩΝΗΣ, Πρόεδρος ΗΑΤΤΑ Θεσσαλονίκη, Πέμπτη 22 Νοεμβρίου 2012 Παναγιώτατε, Σεβάσμιοι Μητροπολίτες,. Αξιότιμε κύριε Δήμαρχε, Αξιότιμε κύριε Γενικέ, Αξιότιμες κυρίες και κύριοι, Αγαπητοί φίλοι και συνεργάτες, Είναι πραγματικά μεγάλη χαρά και τιμή που βρίσκομαι σήμερα εδώ και πραγματικά πιστεύω ότι το Συνέδριο μόνο θετικά μπορεί να συμβάλλει στην ανάπτυξη του θρησκευτικού και πολιτιστικού τουρισμού της Ελλάδας και της ευρύτερης περιοχής. Ο ΗΑΤΤΑ ως εκπρόσωπος του κλάδου των τουριστικών γραφείων της χώρας, τα οποία είναι ο παραγωγός και το δίκτυο διανομής του τουριστικού προϊόντος, έχει, από πολύ νωρίς, επισημάνει την σημασία του θρησκευτικού και πολιτιστικού τουρισμού για την Ελλάδα και έχει προχωρήσει σε δράσεις για την ανάπτυξη και την προβολή του. Δεν μπορούσαμε λοιπόν, παρά να στηρίξουμε την πρωτοβουλία της Helexpo με κάθε τρόπο και βεβαίως να τη θέσουμε υπό την αιγίδα του Συνδέσμου. Πολλά τουριστικά γραφεία ασχολούνται με τον ευρύτερο θρησκευτικό και με τον πολιτιστικό τουρισμό, αλλά υπάρχουν και εξειδικευμένα τουριστικά γραφεία στο συγκεκριμένο αντικείμενο. Αντίστοιχα, στη διεθνή τουριστική αγορά δραστηριοποιούνται στο θρησκευτικό τουρισμό εξειδικευμένοι tour operators. Κατά τεκμήριο τόσο ο θρησκευτικός όσο και ο προσκυνηματικός τουρισμός λειτουργούν οργανωμένα. Ο θρησκευτικός τουρισμός βρίσκεται στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος τα τελευταία χρόνια, τόσο στη διεθνή αγορά όσο και στη χώρα μας, αφού αρκετές ομάδες ενδιαφερομένων (ξενοδοχεία, τουριστικά καταλύματα, τουριστικά γραφεία, αεροπορικές, ναυτιλιακές εταιρείες, μουσεία και τόσα άλλα) επωφελούνται με την ραγδαία αύξησή του. Οι θρησκευτικές επισκέψεις και οι προσκυνηματικές περιηγήσεις έχουν ενταθεί τα τελευταία χρόνια και εκτιμάται ότι περισσότερα από 300 εκατ. ταξιδιώτες, (από τους οποίους τα οικονομικά οφέλη ανέρχονται σε τζίρο 15 δις. ευρώ), μετακινούνται για να επισκεφθούν τόπους θρησκευτικού 1

2 ενδιαφέροντος. Επιπλέον σημειώνω ότι υπολογίζεται ότι 3 δις άνθρωποι είναι εν δυνάμει τουρίστες, λόγω των θρησκευτικών τους πεποιθήσεων. Επίσης επισημαίνω ότι τα 2/3 των μνημείων της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO έχουν πολιτιστική και θρησκευτική σημασία. Αξίζει να αναφέρω ότι ο θρησκευτικός τουρισμός παρουσιάζει μεγάλη ανθεκτικότητα σε περιόδους κρίσης, όπως αναφέρει και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Τουρισμού, σε αντίθεση με άλλες μορφές τουρισμού. Επιπλέον οι τουρίστες του θρησκευτικού τουρισμού είναι «repeaters». Τα θρησκευτικά μνημεία έχουν τόσο προσκυνηματικό, όσο και πολιτιστικό ενδιαφέρον. Ο θρησκευτικός και προσκυνηματικός τουρισμός είναι τουρισμός 12 μηνών, χαρακτηριστικό το οποίο προσθέτει στην προσπάθεια διεύρυνσης της τουριστικής μας περιόδου. Υπάρχει, ωστόσο, μία διαφοροποίηση. Ο Θρησκευτικός τουρισμός είναι μία ευρύτερη δραστηριότητα κατά την οποία ο τουρίστας συνδυάζει την επίσκεψη σε μνημεία με αναψυχή, περιήγηση, γαστρονομικό τουρισμό, κλπ (πχ Βήματα Αποστόλου Παύλου). Λόγω του συνδυασμού αυτού, απευθύνεται σε μεγάλο εύρος ενδιαφερομένων, ορθόδοξων αλλά και αλλόθρησκων και επομένως οι ομάδες στόχοι καλύπτουν πολύ μεγαλύτερο φάσμα, διεθνώς. Μία ακόμα διάσταση του θρησκευτικού τουρισμού είναι και ο συνεδριακός που αφορά συνέδρια, ειδικές εκδηλώσεις και δραστηριότητες. Μεγάλη ποικιλία υπάρχει επίσης στο εύρος της δαπάνης του καταναλωτή. Ο θρησκευτικός τουρισμός, μπορεί να είναι από τουρισμός πολυτελείας μέχρι τουρισμός οικονομικών πακέτων. Κύρια αγορά του θρησκευτικού τουρισμού είναι η Αμερική (με αγορά 100εκατ τουριστών), η αναπτυσσόμενη Ασία και φυσικά, η Ευρώπη. Ο Προσκηνηματικός τουρισμός, ο οποίος περιλαμβάνεται στον θρησκευτικό, απευθύνεται σε χριστιανούς ορθόδοξους. Προορισμός των προσκυνηματικών εκδρομών είναι κυρίως οι Ιερές Μονές και τα Μοναστήρια, τα οποία και έχουν το κύριο ενδιαφέρον για τους προσκυνητές. Κύρια αγορά του προσκυνηματικού τουρισμού είναι η Ρωσία και οι γύρω ορθόδοξες χώρες. Η μέση δαπάνη του τουρίστα του προσκυνηματικού τουρισμού είναι σαφώς μικρότερη, απευθύνεται σε τοπικά, μεσαίας κλίμακας καταλύματα ή, στην περίπτωση μεμονωμένων μετακινήσεων, επιλέγει διαμονή σε Μοναστήρια. Βεβαίως υπάρχει και ο συνδυασμός Θρησκευτικού και Πολιτιστικού τουρισμού, που περιλαμβάνει ένα μεγάλο μέρος της τουριστικής αγοράς και δραστηριότητας και απευθύνεται σε ένα ευρύ φάσμα τουριστών. Οι τουρίστες του θρησκευτικού τουρισμού Είναι repeaters, δηλαδή επαναλαμβάνουν το ταξίδι τους ταξιδεύουν την περίοδο Σεπτέμβριου Ιουνίου (εκτός περιόδου αιχμής) 2

3 χαρακτηρίζονται ως ευσεβείς περιηγητές και συνήθως ταξιδεύουν οργανωμένα και ομαδικά Το 65% ταξιδεύουν με μέλη της οικογένειάς τους Αλλαγή διαφάνειας Η Ελλάδα είναι γνωστή διεθνώς ως προορισμός διακοπών αλλά δυστυχώς λιγότερη γνωστή για τον εξαιρετικό πλούτο (ποιοτικό και ποσοτικό) των θρησκευτικών και πολιτιστικών της μνημείων. Στην Ελλάδα υπάρχουν 17 μνημεία πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO από τα οποία τα 5 είναι μνημεία /περιοχές θρησκευτικού ενδιαφέροντος με πρώτο σε επισκεψιμότητα τα Μετέωρα τα οποία συνδυάζουν τα χαρακτηριστικά μοναστήρια, αλλά και το εντυπωσιακό φυσικό τοπίο. Το πλήθος των θρησκευτικών μνημείων της Ελλάδας, με το μεγάλο θρησκευτικό τους ενδιαφέρον, σε συνδυασμό με το πολιτιστικό, ιστορικό και περιβαλλοντικό τους ενδιαφέρον μπορεί να αξιοποιηθεί από ένα ευρύ φάσμα επισκεπτών και τουριστών. Τα χαρακτηριστικά του Θρησκευτικού Τουρισμού και η συμβολή του στην Ελληνική Οικονομία, έχουν ως εξής: O θρησκευτικός τουρισμός είναι κατά 85% εσωτερικός τουρίστες ετησίως στα πλαίσια του οργανωμένου μαζικού τουρισμού, επισκέπτονται και θρησκευτικά μνημεία πάνω από 1 εκατ. τουρίστες κάνουν τον παράπλου του Άθω ετησίως Η συμβολή του θρησκευτικού τουρισμού για την ανάπτυξη της περιφέρειας είναι σημαντική και έχει μεγάλη δυναμική Η ύπαρξη πολλών θρησκευτικών προορισμών στην ελληνική περιφέρεια αποτελεί πλεονέκτημα και δημιουργεί προϋποθέσεις για συνέργειες και εμπλουτισμό του τουριστικού προϊόντος με άλλες μορφές τουρισμού. Αξίζει να σημειωθεί ότι στην Ελλάδα, εντοπίστηκαν τόποι θρησκευτικού ενδιαφέροντος έναντι 150 της Ρουμανίας Ευνόητο είναι ότι η οικονομική αξιοποίηση του θρησκευτικού τουρισμού επιφέρει πολλαπλασιαστικά οφέλη για την περιοχή υποδοχής και επιπλέον, η μεγάλη χωρική διασπορά των θρησκευτικών μνημείων συμβάλλει στην ισόρροπη ανάπτυξη του τουρισμού σε επίπεδο περιφέρειας και στην οικονομική ανάπτυξη των λιγότερο αναπτυγμένων και μειονεκτικών περιοχών Οι σημαντικές Αγορές Θρησκευτικού Τουρισμού της Ελλάδας είναι κυρίως οι κεντρικές και ανατολικές χώρες της Ευρώπης (Ρωσία Ουκρανία, Τσεχία, κλπ) Το προφίλ τους συνοψίζεται στα εξής χαρακτηριστικά: Ανήκουν στη Μέση και ανώτερη εισοδηματική τάξη Είναι Οικογένειες με παιδιά 3

4 Επιχειρηματίες με Ενδιαφέρον για την ανάπτυξη θρησκευτικού τουρισμού Το ζητούμενο, όμως, είναι η περαιτέρω ανάπτυξη του θρησκευτικού τουρισμού και η αξιοποίηση των μνημείων της Ελλάδας Βασική προϋπόθεση για την ανάδειξη και ανάπτυξη του θρησκευτικού/προσκυνηματικού και πολιτιστικού τουρισμού είναι ο επαναπροσδιορισμός του «προϊόντος» μας και η δημιουργία «image de marque». (Να θυμηθούμε ότι οι έννοιες Βιέννη και Μότσαρτ είναι συνυφασμένες στη συνείδησή μας). Η πλήρη καταγραφή των θρησκευτικών και προσκηνυματικών μνημείων της χώρας αποτελεί πρώτη προτεραιότητα. Ευνόητο είναι ότι προκειμένου να αξιοποιηθεί οποιοδήποτε μνημείο θα πρέπει να εξασφαλίζονται και ευρύτερες τουριστικές υποδομές για τη φιλοξενία των επισκεπτών. Πρέπει : - να αναπτύξουμε τις ήδη υπάρχουσες υποδομές μας, - να δημιουργήσουμε νέες υποδομές, που να στηρίζονται και στην παράδοση αλλά και στις σύγχρονες ανάγκες Παράλληλα το θρησκευτικό προϊόν θα πρέπει να εμπλουτίζεται με λοιπά μνημεία και με τουριστικά συστατικά, προκειμένου να δημιουργείται ένα ολοκληρωμένο προϊόν, το οποίο να έχει σαν τελικούς αποδέκτες όχι μόνο τους προσκυνητές, αλλά και ένα ευρώ φάσμα τουριστών. Τα τουριστικά γραφεία συνδυάζουν και προσφέρουν όλα τα παραπάνω δημιουργώντας δελεαστικά τουριστικά πακέτα για τους δυνητικούς επισκέπτες, ανάλογα με τις ομάδες/στόχους και πραγματοποιώντας σύννομα τις εκδρομές με βάση την εθνική και ευρωπαϊκή νομοθεσία.. Ο ΗΑΤΤΑ, ως εκπρόσωπός τους, έχει προχωρήσει σε δράσεις και έχει ευρύτερη συνεργασία με την Πολιτεία και την Εκκλησία, με στόχο την ανάπτυξη του θρησκευτικού τουρισμού. Επιτρέψτε μου σ αυτό το σημείο να αναφέρω το παράδειγμα των ξένων προορισμών και τον τρόπο προώθησης των θρησκευτικών τους μνημείων. Οι χώρες του εξωτερικού, οργανώνουν το βασικό άξονα προώθησης ενός Μνημείου, ανάλογα με το υπάρχον target group και τους δυνητικούς επισκέπτες στους οποίους θέλουν να απευθυνθούν. Για παράδειγμα: το Βατικανό το οποίο δέχεται περίπου 4,5 εκατ. επισκέπτες το χρόνο, εκτός από το προσκύνημα προωθεί και τα έργα τέχνης που σώζονται στις εκκλησίες του. Στην περιοχή της Λούρδης, η οποία δέχεται 7 εκ. επισκέπτες το χρόνο, έχουν πραγματοποιηθεί τεράστιες επενδύσεις (ξενοδοχεία, συνεδριακά κέντρα, κλπ) Η Ιερουσαλήμ συγκεντρώνει προσκυνητές 3 θρησκειών (χριστιανούς, εβραίους και Μουσουλμάνους), προωθώντας παράλληλα τους αρχαιολογικούς χώρους της περιοχής. Οι Άγιοι Τόποι, δέχονται περίπου 2,7 εκ. τουρίστες 4

5 Τέλος θα αναφερθώ στην περίπτωση της Κωνσταντινούπολης, η οποία προβάλλει την Αγία Σοφία συνδυάζοντας την με city breaks και πολιτισμό και μόνο οι Έλληνες που την επισκέπτονται είναι πάνω από Και στην Ελλάδα επομένως, η ανάδειξη των μνημείων θρησκευτικού τουρισμού θα πρέπει να συνδυαστεί, κατά την άποψή μας, και με τον συνολικό βυζαντινό πλούτο της χώρας μας ο οποίος δεν έχει αναπτυχθεί και προβληθεί επαρκώς. Η Ελλάδα πρέπει να ακολουθήσει το παράδειγμα των ξένων προορισμών, προσαρμόζοντας την ευρύτερη πολιτική προώθησής των μνημείων της, στα δικά της δεδομένα. Δεν αρκεί η υπάρξει των μνημείων. Πρέπει να προβληθούν και να προωθηθούν στη διεθνή αγορά. Απαιτείται η χάραξη μακροπρόθεσμης εθνικής πολιτικής για το θρησκευτικό τουρισμό η εκπόνηση επιχειρησιακού πλάνου προβολής και προώθησης του θρησκευτικού προϊόντος και βέβαια, η προβολή του θρησκευτικού τουρισμού θα πρέπει να γίνεται στοχευμένα, κάτι που δεν έχει συμβεί μέχρι σήμερα. Ειδικότερα οι ομάδες - στόχοι τις οποίες θα πρέπει να προσεγγίσουμε κατά προτεραιότητα είναι: Οι άνθρωποι που υπηρετούν τις διάφορες εκκλησίες, ιερείς, πάστορες κλ, μέσω των εξειδικευμένων εντύπων που διαθέτουν Πανεπιστήμια, κέντρα σπουδών κλ που έχουν την ανάλογη εξειδίκευση Εξειδικευμένοι tour operators, με την παροχή κινήτρων, με τη μορφή της συνδιαφήμισης. Σκόπιμο είναι να εξεταστούν και οι δυνατότητες συνεργασίας με άλλες χώρες, για την παροχή ολοκληρωμένων, συνδυαστικών προγραμμάτων, κυρίως για τις υπερπόντιες αγορές. Σε αυτό το σημείο, θα μου επιτρέψετε να αναφερθώ στον καθοριστικό ρόλο των τουριστικών γραφείων και στη συμβολή τους στην ανάπτυξη της τουριστικής δραστηριότητας και στην προώθηση του τουριστικού μας προϊόντος. Τα τουριστικά γραφεία έχουν ήδη συνεργασίες και κανάλια επικοινωνίας με αντίστοιχα γραφεία τις διεθνούς αγοράς. Πρέπει να τα αξιοποιήσουμε, προκειμένου να πετύχουμε άμεσα αποτελέσματα και τη διείσδυση στις αγορές του εξωτερικού. Αγαπητοί σύνεδροι, Για την ανάπτυξη του θρησκευτικού τουρισμού, μίας πολύ ιδιαίτερης και δυναμικής μορφής τουρισμού, χρειάζεται η συμβολή και η συνεργασία όλων μας. Πολιτείας, Εκκλησίας, Τοπικής Αυτοδιοίκησης και βέβαια των τουριστικών επιχειρήσεων (μέσω των φορέων τους). 5

6 Οφείλουμε να κάνουμε βήματα μπροστά για την αξιοποίηση του τεράστιου θρησκευτικού και πολιτιστικού πλούτου της χώρας μας. Τελειώνοντας, θα ήθελα να συγχαρώ τη Helexpo για τη διοργάνωση του Συνεδρίου και να ευχηθώ ότι όλα όσα ενδιαφέροντα θα ειπωθούν στο συνέδριο να συμβάλλουν στην εποικοδομητική συνεργασία μεταξύ όλων μας, Εκκλησίας, Πολιτείας, φορέων και επαγγελματιών, προκειμένου να προχωρήσουμε σε ενέργειες και έργα. Ευχαριστώ πολύ για την προσοχή σας 6