ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΣΥΝΘΕΣΗ ΚΑΙ ΣΕΙΣΜΟΣ

Transcript

1 «Σεισμός είναι, Μπερτόδουλε, δεν είναι τίποτε. Ζωντανό πράμα μαθές είναι η Κρήτη, κουνιέται. Μία μέρα, θα τη δείτε να κολλήσει στην Ελλάδα» 'Καπετάν Μιχάλης' Ν. Καζαντζάκης ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΣΥΝΘΕΣΗ ΚΑΙ ΣΕΙΣΜΟΣ Β. Τσούρας Επικ. Καθηγητής Σχολής Αρχιτεκτόνων Ε.Μ.Π.

2 ΕΓΚΕΛΑΔΟΣ Ελληνική Μυθολογία Ο Εγκέλαδος στην Ελληνική Μυθολογία φέρεται ως αρχηγός των Γιγάντων. Πιστεύεται ότι η Κασσάνδρα (Χαλκιδική) ήταν η Γη των Γιγάντων και το πεδίο μάχης μεταξύ τους με τους Θεούς του Ολύμπου, όταν οι Γίγαντες επιχείρησαν να τους εκδιώξουν από τον Όλυμπο. Ο Εγκέλαδος θάφτηκε από τους βράχους που του πέταξαν οι Θεοί, έτσι λοιπόν ο Εγκέλαδος Σεισμός είναι θαμμένος στη Κασσάνδρα αλλά μη έχοντας πεθάνει, κατά διαστήματα προσπαθεί να ελευθερωθεί από τους βράχους και από αυτή την προσπάθεια εμφανίζεται το φαινόμενο του Σεισμού.

3 Σύμφωνα με τον Γιαπωνέζικο θρύλο το σπαρτάρισμα του γατόψαρου προκαλεί τον Σεισμό. Το 1855 μεγάλος σεισμός χτύπησε την πόλη Edo. Το μυθικό γατόψαρο namazu ήταν υπεύθυνο για αυτό. Στον πίνακα φαίνεται τα θύματα του σεισμού να παίρνουν εκδίκηση χτυπώντας το ψάρι. Επίσης ο θρύλος λέει ότι ο σεισμός έγινε όταν ο θεός Kashima έφυγε και άφησε τον θεό του ψαρέματος υπεύθυνο. ΕΓΚΕΛΑΔΟΣ - Ιαπωνία

4 Στη προφιλοσοφική περίοδο οι αντιλήψεις των ανθρώπων σχετικά με τα φυσικά φαινόμενα αποδίδονταν με μεταφυσικά χαρακτηριστικά. Οι Ίωνες φιλόσοφοι τον 6ο π.χ. αιώνα, προσπάθησαν να εξηγήσουν το φυσικό φαινόμενο του σεισμού. Σε γραπτά κείμενα μεταγενέστερων φιλοσόφων, αποτυπώνονται οι απόψεις των Ιώνων φιλοσόφων οι οποίοι, με επιτυχία έχουν όχι μόνο καταγράψει τους σεισμούς αλλά έχουν δοθεί εξαιρετικές ερμηνείες του φαινόμενου σχετικά με τα αίτια δημιουργίας του σεισμού. ΑΡΧΑΙΟΙ ΦΙΛΟΣΟΦΟΙ

5 Ο Θαλής ο Μιλήσιος, ο επιφανέστερος Ίωνας φιλόσοφος, διατύπωνε την άποψη ότι το αίτιο της γένεσης του σεισμού είναι το νερό. Έλεγε ότι η γη πλέει σαν καράβι στους ωκεανούς και οι κινήσεις της θάλασσας δημιουργούν τους σεισμούς. Ο Αριστοτέλης, για πρώτη φορά μιλάει για τα θαλάσσια κύματα που προκαλούν πολλές φορές οι σεισμοί. Απέδιδε το φαινόμενο τόσο στον άνεμο όσο και στα θαλάσσια κύματα. Ο Πυθαγόρας, θεωρούσε ότι ο σεισμός προκαλείται από την θερμότητα στο εσωτερικό της γης. Ο Επίκουρος, απέδιδε τον σεισμό στην διαβρωτική και μεταφορική δράση του νερού. ΙΩΝΕΣ ΦΙΛΟΣΟΦΟΙ

6 Τα αίτια εμφάνισης του φαινόμενου του σεισμού, απασχόλησαν τους επιστήμονες έως και το Τότε θεμελιώθηκε η «θεωρία της Τεκτονικής των Λιθοσφαιρικών Πλακών» η οποία ισχύει ως και σήμερα. ΕΩΡΙΑ ΛΙΘΟΣΦΑΙΡΙΚΩΝ ΠΛΑΚΩΝ

7 Το σεισμικό φαινόμενο αποτελεί μια φυσική έκλυση ενέργειας και προκαλεί φόβο και ανασφάλεια στους ανθρώπινους πληθυσμούς που κατοικούν σε σεισμογενείς περιοχές. Ο σεισμός αποτελεί απειλή για τον άνθρωπο μόνο αν πλήξει κατοικημένες περιοχές. Η αύξηση του πληθυσμού στον πλανήτη είχε ως αποτέλεσμα την κατοίκηση περιοχών που έως πρόσφατα ήταν ακατοίκητες, κατ' επέκταση λοιπόν αυξήθηκαν και οι πιθανότητες για μαζικές σεισμικές καταστροφές. ΣΕΙΣΜΟΣ

8 Σήμερα όταν αναφερόμαστε στον σεισμό, εννοούμε τη κίνηση του εδάφους που οφείλεται στη θραύση των πετρωμάτων και στην μακροχρόνια διαδικασία συσσώρευσης δυναμικής ενέργειας σε καταπονημένες περιοχές της λιθόσφαιρας. ΣΕΙΣΜΟΣ Δηλαδή μπορούμε να πούμε ότι, σεισμός είναι η εδαφική δόνηση που γεννιέται κατά την διατάραξη της μηχανικής ισορροπίας των πετρωμάτων στο εσωτερικό της γης από φυσικά αίτια.

9 Οι γεωεπιστήμονες μετά από πολύχρονες έρευνες, απέδειξαν ότι η μορφή της γης συνεχώς αλλάζει. Ο Γερμανός μετεωρολόγος Alfred Wegener, είναι ο πρώτος επιστήμονας ο όποιος το 1910 διατύπωσε την θεωρία της «Ηπειρωτικής Μετακίνησης». Σε αυτή αναφέρει ότι πριν 500 εκατ. χρόνια οι ήπειροι είχαν εντελώς διαφορετική θέση από την σημερινή. ΘΕΩΡΙΑ Alfred Wegener Ηπειρωτικής Μετακίνησης

10 Συγκεκριμένα αναφέρεται ότι οι ήπειροι ήταν συγκεντρωμένοι στο νότιο ημισφαίριο του πλανήτη. Μετά από περίπου 300 εκατ. χρόνια δημιουργείται η «Πανγαία» μια ενιαία ήπειρος η οποία περιβρεχόταν από την «Πανθάλασσα». ΘΕΩΡΙΑ Alfred Wegener Ηπειρωτικής Μετακίνησης

11 Στην συνέχεια περίπου πριν από 190 εκατ. Χρόνια, η Πανγαία διαχωριστικέ σε δύο μεγάλα τμήματα τη «Λαυρασία» και τη «Γκοντβάνα». Οι δύο αυτές ήπειροι βρέχονταν από την θάλασσα «Τήθυς» ΘΕΩΡΙΑ Alfred Wegener Ηπειρωτικής Μετακίνησης

12 Οι δύο αυτές ήπειροι εν συνεχεία διασπάστηκαν σε μικρότερα τμήματα τα οποία άρχισαν να απομακρύνονται μεταξύ τους το ένα από το άλλο. Ακόμη και σήμερα αυτή η διαδικασία της απομάκρυνσης είναι σε δράση. Επομένως τα μορφολογικά χαρακτηριστικά της επιφάνειας της γης, τα τελευταία 190 εκατ. χρόνια συνεχώς αλλάζουν και έχουν φθάσει στην σημερινή κατάσταση. ΘΕΩΡΙΑ Alfred Wegener Ηπειρωτικής Μετακίνησης

13 Η γη διαμορφώνεται από τρία διαφορετικής σύστασης στρώματα, την «Επιφάνεια ή τον Φλοιό», το «Μανδύα» και τον «Πυρήνα». Ο φλοιός διαχωρίζεται σε ηπειρωτικό με μέσο πάχος 35χιλ και ωκεάνιο με μέσο πάχος 7χιλ. Ο φλοιός είναι το εξωτερικό στρώμα δηλαδή το περίβλημα της γης. ΔΟΜΗ ΤΗΣ ΓΗΣ Φλοιός (ηπειρωτικός-ωκεάνιος)

14 Το επόμενο στρώμα ο Μανδύας, έχει πάχος 2.900χιλ. Ένα δύσκαμπτο στρώμα που αποτελείται από τον στερεό φλοιό και μέρος του ανώτερου στερεού μανδύα και έχει πάχος περίπου 80χιλ, ονομάζεται «Λιθόσφαιρα». Κάτω από την λιθόσφαιρα βρίσκεται η «Ασθενόσφαιρα». ΔΟΜΗ ΤΗΣ ΓΗΣ Μανδύας (λιθόσφαιρα-ασθενόσφαιρα)

15 Ο Πυρήνας είναι το στρώμα που φθάνει έως το κέντρο της γης. Διακρίνεται σε στον εξωτερικό πυρήνα ο οποίος είναι σε υγρή-ρευστή κατάσταση και στον εσωτερικό που βρίσκεται σε στερεή κατάσταση. ΔΟΜΗ ΤΗΣ ΓΗΣ Πυρήνας (εσωτερικός-εξωτερικός)

16 ΣΥΓΚΛΙΣΗ ΠΛΑΚΩΝ Η λιθόσφαιρα αποτελείται από επτά μεγάλες πλάκες. Αφρικάνική Ευροασιατική Ινδό-Αυστραλιανή Ανταρκτική Ειρηνικού Βορείου Αμερικής και Νότιας Αμερικής. Οι πλάκες κινούνται σε διαφορετικές διευθύνσεις τα βέλη δείχνουν την κίνηση. Επίσης υπάρχουν και αρκετές μικρότερες πλάκες. ΛΙΘΟΣΦΑΙΡΙΚΕΣ ΠΛΑΚΕΣ

17 Σήμερα οι επιστήμονες που ασχολούνται με το σεισμικό φαινόμενο, μπορούν μέσω τις παρατήρησης των κινήσεων των λιθοσφαιρικών πλακών, έως ένα βαθμό να προβλέψουν τη μελλοντική εικόνα της γης. Η λιθόσφαιρα αποτελείται από μικρές και μεγάλες πλάκες οι οποίες ολισθαίνουν πάνω στην ασθενόσφαιρα. Τα αίτια που μετακινούνται οι πλάκες πιθανόν να είναι οι οριζόντιες εφαπτομενικές δυνάμεις που ασκούνται στον πυθμένα τους από τα θερμικά ρεύματα μεταφοράς τα οποία δημιουργούνται στην ασθενόσφαιρα. ΚΙΝΗΣΗ ΤΩΝ ΛΙΘΟΣΦΑΙΡΙΚΩΝ ΠΛΑΚΩΝ

18 Η θεωρία που ερμηνεύει ικανοποιητικά την ενεργό τεκτονική δράση (σεισμική δράση) είναι αυτή που περιγράφει τις κινήσεις των λιθοσφαιρικών πλακών. Σύμφωνα με αυτή την θεωρία, οι πλάκες αποκλίνουν, συγκλίνουν και ολισθαίνουν μεταξύ τους, με αποτέλεσμα την δημιουργία σεισμών. ΚΙΝΗΣΗ ΤΩΝ ΛΙΘΟΣΦΑΙΡΙΚΩΝ ΠΛΑΚΩΝ

19 τις περιοχές που παρατηρείται απόκλιση των λιθοσφαιρικών λακών (μεσωκεάνειες ράχες), εκεί το κενό που δημιουργείται αρατηρείται να συμπληρώνεται από μάγμα που βγαίνοντας την επιφάνεια στερεοποιείται. Έτσι δημιουργείται νέα ιθόσφαιρα κατά μήκος του των πλευρών των δύο ραχών. π.χ. μεσοωκεάνια ράχη Ατλαντικού ωκεανού, απομάκρυνση μερικάνικης Αφρικάνικης πλάκας) ΚΙΝΗΣΗ ΤΩΝ ΛΙΘΟΣΦΑΙΡΙΚΩΝ ΠΛΑΚΩΝ (απόκλιση)

20 Οι πλάκες ολισθαίνουν η μια με την άλλη, στην ίδια η διαφορετική διεύθυνση με διαφορετικές ταχύτητες, κατά μήκος των κατακόρυφων ρηγμάτων μετασχηματισμού. ΚΙΝΗΣΗ ΤΩΝ ΛΙΘΟΣΦΑΙΡΙΚΩΝ ΠΛΑΚΩΝ (ολίσθηση)

21 Στην περίπτωση της σύγκλισης των δύο πλακών, εκεί που συναντιούνται έχουμε δύο εκδοχές. 1- Συμπιέζει η μια την άλλη και αργά αργά παραμορφώνεται. (π.χ. Η σύγκρουση της Ινδό-αυστραλιανής με την Ευροασιατική πλάκα στην περιοχή της Ινδίας, οπού δημιουργούνται τα Ιμαλάια) 2- Η πυκνότερη πλάκα θα αρχίσει να βυθίζεται κάτω από την άλλη, έως ότου λιώσει στο θερμό μανιακό υλικό. (π.χ. Η πλάκα του Ειρηνικού βυθίζεται κάτω από Ευροασιατική στην περιοχή της Ιαπωνίας) ΚΙΝΗΣΗ ΤΩΝ ΛΙΘΟΣΦΑΙΡΙΚΩΝ ΠΛΑΚΩΝ (σύγκλιση)

22 Στις περιοχές που οι λιθοσφαιρικές πλάκες υποβαθμίζουν η μια την άλλη, εκεί δημιουργείται το «ηφαιστειακό νησιωτικό Τόξο» που αποτελείται από την ωκεάνια τάφρο. ΗΦΑΙΣΤΙΑΚΟ ΤΟΞΟ

23 Τα ηφαίστεια είναι ένα από τα πρώτα θέματα που απεικόνισε ο νεολιθικός άνθρωπος σε τοιχογραφίες οικισμών της Κεντρικής Ανατολίας πριν από χρόνια. Η έκρηξη του ηφαιστείου Χασάν Νταγί αποτυπώνεται στην πρώτη πολεοδομική και γεωλογική νωπογραφία του Homo Sapiens. Νωπογραφία του Οικισμού Τσάταλ Χουγούκ στην Κεντρική Ανατολία.

24 Οι εκρήξεις των ηφαιστείων ήταν και είναι από τα πιο συναρπαστικά φυσικά φαινόμενα που πάντοτε προσέλκυαν, φόβιζαν και μάγευαν τον άνθρωπο. ΔΡΑΣΗΣ ΗΦΑΙΣΤΕΙΩΝ

25 ΔΟΜΗ ΗΦΑΙΣΤΙΟΥ Από το εσωτερικό της Γης ανεβαίνει το Μάγμα (λιωμένα πετρώματα) τα οποία συγκεντρώνονται στους (Μαγματικούς θαλάμους). Οι μαγματικοί θάλαμοι παραμένουν σφραγισμένοι για εκατοντάδες χρόνια, ώσπου η πίεση να αυξηθεί αρκετά και να δημιουργηθεί ένα άνοιγμα (ρωγμή). Τότε το μάγμα βρίσκει διέξοδο προς την επιφάνεια βγαίνοντας ήπια η βίαια υπό μορφή Λάβας η οποία σταδιακά ψύχεται και στερεοποιείται.

26 ΛΙΘΟΣΦΑΙΡΙΚΕΣ ΠΛΑΚΕΣ - ΕΠΙΚΕΝΤΡΑ - ΗΦΑΙΣΤΕΙΑ

27 Οι σεισμοί εντοπίζονται κυρίως στα όρια των λιθοσφαιρικών πλακών, στις μεσοωκεάνιες ράχες και στις περιοχές σύγκλισης των πλακών. Αντίστοιχα εμφανίζονται και τα ηφαίστεια ΧΑΡΤΗΣ ΜΕ ΕΠΙΚΕΝΤΡΑ ΚΑΙ ΗΦΑΙΣΤΕΙΑ

28 Επίκεντρα σεισμών και τοποθεσίες ηφαιστείων στην περιοχή της Μεσογείου. Η Ελλάδα και η Ιταλία είναι προφανές ότι αποτελούν τις κατεξοχήν σεισμογενείς χώρες στον Ευρωπαϊκό χώρο. ΧΑΡΤΗΣ ΜΕΣΟΓΕΙΟΥ

29 Στην περιοχή της Μεσογείου εμφανίζονται πολύ τακτικά σεισμοί, λόγο του γεγονότος ότι οι δύο πλάκες, η Αφρικής και η Ευρασιατική συγκρούονται μεταξύ τους. ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ ΠΛΑΚΩΝ ΑΦΡΙΚΗΣ ΚΑΙ ΕΥΡΩΠΗΣ

30 ΗΦΑΙΣΤΕΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ Πέντε εκατομμύρια χρόνια πριν, η Αιγκίδα γη, η Χέρσος Αλπική οροσειρά που καταλαμβάνει το χώρο του σημερινού Αιγαίου, άρχισε να κατακερματίζεται και να βυθίζεται. Η πίεση της Τουρκίας που ολισθαίνει κατά μήκος του ρήγματος της Βόρειας Ανατολίας και τα ανοδικά ρεύματα που προκαλούνται από την υποβάθμιση της Αφρικάνικης λιθόσφαιρας βυθίζουν μεγάλα τμήματα του ηπειρωτικού Αιγαίου. Την ίδια εποχή το «Μάγμα» που γεννιέται στο Νότιο Αιγαίο βρίσκει διεξόδους στον κόλπο του Σαρωνικού διαμορφώνοντας το μεγαλύτερο μέρος της Αίγινας και της χερσονήσου των Μεθάνων, το νησιωτικό σύμπλεγμα της Μήλου και της Σαντορίνης και τέλος στο Ανατολικό Αιγαίο η Νίσυρος και το σύμπλεγμα των πέριξ αυτή νήσσων.

31 (Συνολικά 35) Η Ελλάδα έχει από τα παλιά Γεωλογικά χρόνια (δεκάδες εκατομμύρια χρόνια πριν)πολλά ηφαίστεια. Τα παλαιότερα βρίσκονται στην ανατολική Μακεδονία και την Θράκη. Από εκεί η ηφαιστειακή δραστηριότητα μετακινείται προς τα νότια δημιουργώντας μεγάλο τμήμα των νησιών του Αιγαίου ΗΦΑΙΣΤΙΑΚΑ ΤΟΠΙΑ ΚΑΙ ΗΦΑΙΣΤΕΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΣ

32 ΗΦΑΙΣΤΕΙΑ ΣΤΟ ΤΟΞΟ ΤΗΣ ΜΕΣΟΓΕΙΟΥ Στο ηφαιστειακό Τόξο του Νοτίου Αιγαίου ανήκουν τα ηφαίστεια, στα Μθανα, Πόρο, Μήλο, Νίσυρο, και Σαντορίνη. Αυτά βρίσκονται κατά μήκος μιας ζώνης πλάτους λίγων δεκάδων χιλιομέτρων και μήκος 450 Χιλ Αρχίζει από τον Ισθμό και καταλήγει στην Νίσυρο Τρία είναι τα ενεργά ηφαίστεια, στα Μέθανα το οποίο βρίσκεται σε μεταηφαιστειακή δράση και της Σαντορίνης και Νισύρου που παρουσιάζουν σημαντική ηφαιστειακή δραστηριότητα.

33 Νίσυρος Σαντορίνη 1600πχ τελευταία 1950 ΚΕΝΤΡΙΚΟΣ ΗΦΑΙΣΤΙΑΚΟΣ ΚΩΝΟΣ Στα τοπία των ηφαιστειακών πεδίων του Νότιου Αιγαίου παρατηρείτε μια διαφοροποίηση από ανατολικά προς δύση. Η Νίσυρος και η Σαντορίνη στα τοπία δεσπόζει η γεωμορφή του κεντρικού ηφαιστειακού κώνου, λόγο των πολλαπλών εκρήξεων προκλήθηκε κατάρρευση του κεντρικού τμήματος και η δημιουργία καλδέρας. Στην Μήλο και στα Μέθανα δεν υπάρχει κεντρικός ηφαιστειακός κώνος αλλά πολλοί διάσπαρτοι λόφοι λάβας. Η αντίθεση αυτή φανερώνει την ένταση των διεργασιών κατακερματισμού και λέπτυνση της λιθόσφαιρας του Αιγαίου, η οποία είναι εντονότερη στο Κεντρικό Αιγαίο (Σαντορίνη) και Ανατολικό (Νίσυρος)τμήμα του τόξου

34 Μήλος 1η μ.χ χιλιετία Μέθανα 230 π.χ ΔΙΑΣΠΑΡΤΟΙ ΛΟΦΟΙ ΛΑΒΑΣ

35 Σχηματική Γεωλογική απεικόνιση της περιοχής των ενεργών ηφαιστείων του Νοτίου Αιγαίου.

36 Το τόξο από την περιοχή των Ιονίων νήσων, της Κρήτης έως τη Ρόδο παρουσιάζουν την υψηλότερη σεισμικότητα. Σ' αυτό το τόξο η σύγκρουση των πλακών της Αφρικής και της Ευρασιατικής επιφέρουν τους περισσότερους σεισμούς. Περιοχές με χαμηλή σεισμικότητα φαίνονται στον χάρτη κενές, αυτές είναι του Κεντρικού Αιγαίου, στις Σέρρες έως και τον Έβρο. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν εμφανίζονται ισχυροί σεισμού σε αυτές τις περιοχές, πχ ο σεισμός του 1995 στην Κοζάνη 6,6 Ρίχτερ ΕΠΙΚΕΝΤΡΑ ΣΕΙΣΜΩΝ ΕΛΛΑΔΑΣ, ΑΠΟ 1900 ΕΩΣ 2005

37 ΣΕΙΣΜΟΓΡΑΦΟΣ Ο ΣΕΙΣΜΟΓΡΑΦΟΣ Είναι ένα διπλό μηχανικό σύστημα που διεγείρεται όταν η γη μετακινείται. Ο πρώτος μηχανισμός είναι σχεδιασμένο να καταγράφει την κατακόρυφη συνιστώσα και ο δεύτερος την οριζόντια συνιστώσα της σεισμικής ταλάντωσης.

38 Είναι μια συσκευή που μετρά την κίνηση της γης και αποτελείται από έναν αισθητήρα ο οποίος εντοπίζει την κίνηση του εδάφους και ονομάζεται σεισμόμετρο και από ένα σύστημα καταγραφής των δεδομένων. Το σεισμόμετρο είναι ευαίσθητο να καταγράφει τις οριζόντιες και κατακόρυφες μεταποιήσεις του εδάφους με την βοήθεια ενός βάρους που κρέμεται από ένα ελατήριο. Το σύστημα αυτό στηρίζεται σε μια κατασκευή η οποία κινείται μαζί με την επιφάνεια της γης. Καθώς η γη κινείται η σχετική κίνηση μεταξύ του βάρους και της γης δίνει την μέτρηση της μετακίνησης, με την βοήθεια ενός κυλιόμενου κυλίνδρου και μιας γραφίδας. ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΣΕΙΣΜΟΓΡΑΦΟΥ

39 ΣΕΙΣΜΙΚΑ ΚΥΜΑΤΑ Η ενέργεια που παράγεται κατά την εκδήλωση ενός σεισμού διαδίδεται με τα ΣΕΙΣΜΙΚΑ ΚΥΜΑΤΑ. Μετρώντας τα χαρακτηριστικά των κυμάτων είναι δυνατή η εκτίμηση της ταυτότητας του σεισμικού γεγονότος (θέση - μέγεθος). Υπάρχουν πολλά και διαφορετικά είδη σεισμικών κυμάτων και όλα κινούνται με διαφορετικούς τρόπους.

40 ΣΕΙΣΜΙΚΑ ΚΥΜΑΤΑ ΧΩΡΟΥ Τα κύματα χώρου διαδίδονται προς όλες τις κατευθύνσεις στο εσωτερικό της Γης, τα επιφανειακά κύματα διαδίδονται μόνο κατά μήκος των επιφανειακών στρωμάτων. Οι σεισμοί ακτινοβολούν τη σεισμική ενέργεια ως «κύματα χώρου» και «επιφανειακά κύματα»

41 ΣΕΙΣΜΙΚΑ ΚΥΜΑΤΑ ΧΩΡΟΥ ΤΑ ΚΥΜΑΤΑ ΧΩΡΟΥ Διακινούνται μέσω του εσωτερικού της Γης και φθάνουν σε ένα σεισμολογικό σταθμό πριν από τα επιφανειακά κύματα που εκπέμπονται από το σημείο της εστίας ενός σεισμού. Αυτά τα κύματα είναι υψηλότερης συχνότητας από τα επιφανειακά. Τα κύματα χώρου διακρίνονται σε «Επιμήκη κύματα» και σε «Εγκάρσια κύματα»

42 Τα «Επιμήκη κύματα» P Διαδίδονται μέσω των διαδοχικών πυκνώσεων και αραιώσεων του μέσου. Έχουν μεγαλύτερη ταχύτητα από τα εγκάρσια κύματα S Τα «Εγκάρσια κύματα» S έχουν μικρότερη ταχύτητα από τα κύματα P. Από την διαφορά άφιξης μεταξύ των κυμάτων P- S σε κάποιο τόπο εκτιμάται η απόσταση από το επίκεντρο. Τα κύματα S λόγο της διατμητικής τους φύσης δεν διαδίδονται στα ρευστά όπως στο εξωτερικό πυρήνα της Γης. Με τα κύματα S διαδίδεται μεγάλο ποσοστό ενέργειας. ΕΠΙΜΗΚΗ ΚΑΙ ΕΓΚΑΡΣΙΑ ΣΕΙΣΜΙΚΑ ΚΥΜΑΤΑ

43 ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΚΑ ΣΕΙΣΜΙΚΑ ΚΥΜΑΤΑ Τα «επιφανειακά κύματα» Διακινούνται μόνο μέσο της κρούστας της Γης, τα επιφανειακά κύματα είναι χαμηλότερης συχνότητας από τα κύματα χώρου και διακρίνονται ευκολότερα στο σεισμογράφημα. Αν και φθάνουν μετά από τα κύματα χώρου υπεύθυνα για τις ζημιές και καταστροφές που συνδέονται με τους σεισμούς είναι σχεδόν εξ ολοκλήρου τα επιφανειακά κύματα. Αυτά διακρίνονται σε «Κύματα Love (L) Waves και σε «Κύματα Rayleigh (R) Waves

44 ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΚΑ ΣΕΙΣΜΙΚΑ ΚΥΜΑΤΑ Τα «Κύματα Love (L) Waves Είναι το πρώτο είδος επιφανειακών κυμάτων, είναι αρκετά πιο αργό από τα κύματα χώρου αλλά το γρηγορότερο από τα επιφανειακά κύματα και κινεί το έδαφος οριζόντια. Είναι πολλή καταστρεπτικά κύματα και υπεύθυνα για τις καταρρεύσεις κτιρίων κατ τη διάρκεια του σεισμού. Τα Κύματα Rayleigh (R) Waves Είναι τα πιο αργά και περίπλοκα όλων των κυμάτων. Μετακινούν το έδαφος όπως τα θαλάσσια κύματα μετακινούν τα επιφανειακά νερά. Το έδαφος κινείται αριστερά, δεξιά, πάνω, κάτω στην ίδια κατεύθυνση που κινείται το κύμα.

45 Στην περιοχή που εμφανίζεται η διάρρηξη των πετρωμάτων, κατά προσέγγιση μπορεί να θεωρηθεί η «εστία» του σεισμού ή υπόκεντρο. Τα ίχνος της κατακόρυφης προβολής της εστίας πάνω στην επιφάνεια της γης είναι το «επίκεντρο» και η απόσταση από την εστία λέγεται «εστιακό βάθος». Όταν το ρήγμα ξεκινάει από την εστία δεν σημαίνει απαραίτητα ότι θα αναπτυχθεί σε κατακόρυφη διεύθυνση, μπορεί να διανύσει μεγάλη απόσταση έως ότου φθάσει στην επιφάνεια. ΕΠΙΚΕΝΤΡΟ ΕΣΤΙΑΚΟ ΒΑΘΟΣ

46 Τα ρήγματα είναι αυτά που σχετίζονται άμεσα με τους καταστρεπτικούς σεισμούς που ταλαιπωρούν την κοινωνία και ειδικότερα τους μηχανικούς. Ρήγμα ορίζεται το σπάσιμο του φλοιού της γης απ όπου απελευθερώνεται η σωρευμένη ενέργεια που προέρχεται από έναν σεισμό. ΤΥΠΟΙ ΡΥΓΜΑΤΩΝ

47 ΤΥΠΟΙ ΡΗΓΜΑΤΩΝ Υπάρχουν τριών ειδών ρήγματα, τα Κανονικά, τα Ανάστροφα και τα ρήγματα Οριζόντιας μετακίνησης. Τα ρήγματα μπορεί να είναι ενεργά η μη. Τα ενεργά ρήγματα είναι εκείνα τα οποία έχουν προκαλέσει έναν σεισμό κατά την διάρκεια των προηγούμενων χρόνων

48 ΤΥΠΟΙ ΡΗΓΜΑΤΩΝ Υπάρχουν τριών ειδών ρήγματα, τα Κανονικά, τα Ανάστροφα και τα ρήγματα Οριζόντιας μετακίνησης. Τα ρήγματα μπορεί να είναι ενεργά η μη. Τα ενεργά ρήγματα είναι εκείνα τα οποία έχουν προκαλέσει έναν σεισμό κατά την διάρκεια των προηγούμενων χρόνων

49 ΤΥΠΟΙ ΡΗΓΜΑΤΩΝ

50 Η Ελλάδα είναι η ποιο σεισμογενής χώρα της Ευρώπης, διότι βρίσκεται στα όρια επαφής και σύγκλισης της Ευρασιατικής πλάκας με την Αφρικάνικη. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο συγκεντρώνει το 50% της Ευρωπαϊκής σεισμικής δράσης, το 25% αυτής που εκλύεται στην Ανατολική λεκάνη της Μεσογείου και το 2% όλου του κόσμου. ΕΛΛΑΔΑ

51 ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ - ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ

52 Πίνακας Εφαρμογών Προστασίας (ΟΑΣΠ)

53 Πίνακας Εφαρμογών Προστασίας (ΟΑΣΠ)

54 ΣΕΙΣΜΟΣ Καλαμάτα 13/09/1986 6,2 Ρίχτερ

55 ΣΕΙΣΜΟΣ Βαρθολομαίο 16/10/1988 6,0 Ρίχτερ

56 ΣΕΙΣΜΟΣ Μήλος ,2 Ρίχτερ

57 ΣΕΙΣΜΟΣ Μήλος ,2 Ρίχτερ

58 ΣΕΙΣΜΟΣ Πύργος 07/08/1992 4,7 Ρίχτερ

59 ΣΕΙΣΜΟΣ Kobe Ιαπωνία 17/01/1995 8,9 Ρίχτερ, τσουνάμι 10μ

62 ΣΕΙΣΜΟΣ Dimar Τουρκία 01/10/1995 6,2 Ρίχτερ

63 ΣΕΙΣΜΟΣ Γρεβενά 13/05/1995 6,6 Ρίχτερ

64 ΣΕΙΣΜΟΣ Αιγίου 15/06/1995 6,2 Ρίχτερ

65 ΣΕΙΣΜΟΣ Αιγίου 15/06/1995 6,2 Ρίχτερ

66 ΣΕΙΣΜΟΣ Αδάνων Τουρκία 27/06/1998 6,3 Ρίχτερ

67 ΣΕΙΣΜΟΣ ΝΤΟΥΖΤΣΕ Τουρκία 17/08/1999 5,9 Ρίχτερ

68 ΣΕΙΣΜΟΣ Αθηνών 7/09/1999 6,0 Ρίχτερ

69 ΣΕΙΣΜΟΣ Ινδία 26/01/2001 7,9 Ρίχτερ

70 ΕΙΣΜΟΣ Λευκάδα 14/08/2003 6,4 Ρίχτερ

71 ΣΕΙΣΜΟΣ Τσουνάμι Ινδικού 24/11/2004 9,3 Ρίχτερ Σουμάτρα νεκροί

72 ΣΕΙΣΜΟΣ Κύθηρα 8/06/2006 6,9 Ρίχτερ

73 ΕΙΣΜΟΣ L Aguila 6/04/2009 6,3 Ρίχτερ Κεντρική Ιταλία, μεγάλη αταστροφή Μεσαιωνικού Κέντρου της Πόλης, περίπου 260 νεκροί

74 ΣΕΙΣΜΟΣ Ιαπωνία - Tohokou 11/03/2011 9,0 Ρίχτερ Βορειοανατολική Ιαπωνία, διάρκεια ρεκόρ 5 λεπτά, ύψος τσουνάμι 10μ

75 ΣΕΙΣΜΟΣ Τουρκία 23/10/2011 7,2 Ρίχτερ Περίπου 1000 νεκροί, επαρχία Βαν στα σύνορα με Ιράν

76 .Κι ύστερα, με ένα σάλτο, πετάχτηκα πέρα, κι η πόρτα γκρεμίστηκε. Από τότε ο καπετάν Μιχάλης είχε ξεφοβηθεί το σεισμό. Κάτεχε πως και αυτόν μπορεί ο άντρας ο καλός να τον βάλει κάτω. Γέμισε το ποτήρι, ήπιαν, ξανάρθε η καρδιά στον τόπο της «Καπετάν Μιχάλης» Ν. Καζαντζάκης