Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ

Transcript

1 Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ Πριν 2,4 με 1,5 εκατομμύρια χρόνια περίπου εμφανίστηκε ο Ηomohabilis ( Άνθρωπος οκατασκευαστής ) με κύριο χαρακτηριστικό την ικανότητα να κατασκευάζει και να χρησιμοποιεί εργαλεία. Το γεγονός αυτό σήμανε τη γέννηση του ανθρώπινου πολιτισμού. Η εξέλιξη των εργαλείων είναι αντικειμενική μαρτυρία της αναπτυσσόμενης συνειδητής δραστηριότητας του ανθρώπου μέσα στον κόσμο. Τα εργαλεία και ο τρόπος κατασκευής τους θεωρούνται χαρακτηριστικά γνωρίσματα του πολιτισμού των διαφόρων εποχών. Έτσι διακρίνονται οι παρακάτω εποχές: Η εποχή του λίθου ( π.χ. ) Η εποχή του χαλκού και ορειχάλκου ( π.χ. ) Η εποχή του σιδήρου ( μ.χ. ) Η μεσαιωνική εποχή ( μ.χ.) Η εποχή της νέας επιστήμης ( μ.χ. ) Η εποχή της βιομηχανικής επανάστασης ( μ.χ. )

2 Η εποχή της μηχανοποίησης ( μ.χ. ) Η ηλεκτρονική και διαστημική εποχή ( 1945 σήμερα ) Η εποχή του λίθου χαρακτηρίζεται από τη χρήση του λίθου και ως εργαλείου και ως πρώτης ύλης για την κατασκευή εργαλείων. Αρχικά η πέτρα ( πυριτόλιθος ) χρησιμοποιήθηκε στο φυσικό της σχήμα. Σιγά -σιγά άρχισε να γίνεται και επεξεργασία της. Τα πρώτα εργαλεία ήσαν χονδροειδή με μήκος από εκ. και σχήμα αμυγδαλοειδές. Προς το τέλος της περιόδου ( νεολιθική εποχή ) εμφανίστηκε ο Ηomo sapiens ( ο Άνθρωπος ο σοφός ) ο οποίος βελτίωσε τα εργαλεία, αναπτύσσοντας την τεχνική της λείανσης και προσθέτοντας χειρολαβή σε αυτά. Την περίοδο αυτή ανακαλύφθηκε η φωτιά η οποία απετέλεσε βασική προϋπόθεση για την πρόοδο του ανθρώπινου πολιτισμού.. Κατά τη νεολιθική εποχή εμφανίστηκαν οι μεγάλοι πολιτισμοί των Ινδιών, της Κίνας, της Αιγύπτου, των Σουμερίων κ.α., οι οποίοι παρουσίασαν μεγάλα τεχνικά και οικοδομικά έργα( επιχωματώσεις, αρδευτικά συστήματα, τείχη, πύργοι, ναοί, κλπ ) καθώς επίσης και δύο από τα μεγαλύτερα τεχνολογικά επιτεύγματα, τον τροχό και τη σχεδία. Η νεολιθική εποχή κλείνει με το χαρακτηριστικότερο επίτευγμα του ανθρώπινου πολιτισμού, τη γραφή.

3 Η εποχή του λίθου χαρακτηρίζει την προϊστορία της ανθρωπότητας ενώ η ιστορία της χαρακτηρίζεται ως η εποχή των μετάλλων. Η εποχή των μετάλλων άρχισε με την ανακάλυψη και χρησιμοποίηση του χαλκού στην Αίγυπτο και τη Μεσοποταμία. Ο χαλκός είναι ορυκτό και βρίσκεται είτε αυτοφυής ( καθαρός ) είτε σε πρόσμειξη με άλλα μέταλλα και χημικά στοιχεία. Ο ορείχαλκος ( μπρούντζος ) είναι κράμα χαλκού και κασσίτερου σε αναλογία 10 :1. Με τα υλικά αυτά ο άνθρωπος κατασκεύασε εργαλεία που έσπαζαν και χάραζαν αλλά και που έκοβαν. Έτσι άνοιξαν νέες προοπτικές για την επεξεργασία του ξύλου με αποτέλεσμα την ανάπτυξη της επιπλοποιίας, την δημιουργία ξύλινων οικοδομικών κατασκευών, την κατασκευή των πλοίων, κλπ. Παράλληλα αναπτύχθηκαν η γεωργία, η μεταλλοτεχνία, η αγγειοπλαστική, η υαλουργία, κλπ με αποτέλεσμα να ενισχυθεί σημαντικά το εμπόριο. Η ανακάλυψη των μετάλλων είχε ως αποτέλεσμα και την προώθηση των επιστημών. Την εποχή αυτή τέθηκαν οι βάσεις των μετρικών συστημάτων, της γεωμετρίας, της τοπογραφίας ( με τις χαρτογραφήσεις υπό κλίμακα ), της αστρονομίας,

4 της άλγεβρας και της αριθμητικής, της χημείας, της ιατρικής, κλπ. Κατά την εποχή του σιδήρου το κέντρο ανάπτυξης του ανθρώπινου πολιτισμού μεταφέρθηκε στην Ελλάδα και αργότερα στη Ρώμη. Η χρησιμοποίηση του σιδήρου προώθησε σημαντικά την ανάπτυξη της γεωργίας, της βιοτεχνίας, της οικοδομικής, της ξυλουργικής και ιδιαίτερα των θαλάσσιων μεταφορών στις οποίες βασίστηκε το εμπόριο. Η τεχνολογία στην αρχαία Ελλάδα γνώρισε μεγάλη ανάπτυξη. Μερικά ενδεικτικά παραδείγματα του τεχνολογικού επιπέδου του ελληνικού πολιτισμού είναι : η κατασκευή υδραγωγείων, ο καταπέλτης, η πολεμική τριήρης, ο οριζόντιος νερόμυλος, o κοχλίας του Αρχιμήδη για την άντληση του νερού, η κλεψύδρα, η λάμπα του Φίλωνα, η διόπτρα του Ήρωνα, η αιολόσφαιρα που θεωρείται η πρώτη ατμομηχανή, κλπ. Η σημαντικότερη ίσως έκφραση του επινοητικού πνεύματος των αρχαίων Ελλήνων είναι ο μηχανισμός των Αντικυθήρων ο οποίος μετρούσε αστρονομικά δεδομένα. Ο μηχανισμός των Αντικυθήρων θεωρείται η απαρχή της υψηλής τεχνολογίας. Τα τεχνολογικά επιτεύγματα των Ρωμαίων αποτελούν συνέχεια εκείνων των Ελλήνων. Μεταξύ αυτών είναι η βελτίωση του νερόμυλου, η βελτίωση των οικοδομικών κατασκευών με τη χρήση ενός είδους τσιμέντου για τη θεμελίωση στο νερό, η κατασκευή μεγάλων δρόμων, η βελτίωση του καταπέλτη, κλπ. Η ιστορία της τεχνολογίας κατά το Mεσαίωνα είναι κυρίως η διατήρηση, η αξιοποίηση και η τροποποίηση των προηγούμενων τεχνολογικών επιτευγμάτων, παρόλο που η επιστημονική έρευνα παρεμποδίστηκε από τον έντονο θεολογικό χαρακτήρα της περιόδου. Την εποχή αυτή ο κινέζικος πολιτισμός ανέπτυξε ένα σύνολο τεχνικών μεθόδων άγνωστων στη δύση ( εφεύρεση πυρίτιδας, χύτευση μετάλλων, κατασκευή χαρτιού, πορσελάνης, κατασκευή ανεμόμυλων, κλπ. ). Τα επιτεύγματα του κινέζικου πολιτισμού ήρθαν στη δύση μέσω των Αράβων. Σταθμοί στην εξέλιξη της τεχνολογίας κατά το Mεσαίωνα

5 ήσαν η κατασκευή μηχανικών ρολογιών, η ανακάλυψη της τυπογραφίας, η κατασκευή κανονιών, η παραγωγή του σαπουνιού, η κατασκευή της μαγνητικής πυξίδας, η ανέγερση μεγάλων καθεδρικών O Gutenberg θεωρείται ο πρώτος τυπογράφος, παρ όλα αυτά οι κινέζοι πρώτοι εφηύραν τα κινητά τυπογραφικά στοιχεία από τον 11ο αιώνα περίπου Η τεχνολογική πρόοδος από το 13 ο έως το 16 ο αιώνα εντάσσεται σε ένα γενικότερο πολιτιστικό κίνημα που ξεκίνησε από την Ιταλία και είναι γνωστό με το όνομα Αναγέννηση. Η εποχή της νέας επιστήμης χαρακτηρίζεται από τη θεμελίωση της επιστημονικής μεθόδου για τις φυσικές επιστήμες με τη χρήση του

6 πειράματος ( Θωμάς Ακινάτης Ρότζερ Μπέικον ) παράλληλα με την ανάπτυξη μαθηματικών υπολογισμών. Οι μεγάλες Η πτητική μηχανή του Da Vinci. O Da Vinci ασχολήθηκε με την επιστήμη και τις εφερέσεις, ενώ παράλληλα ήταν και γλύπτης,, ζωγράφος και μουσικός. φυσιογνωμίες της εποχής αυτής ήσαν ο Λεονάρντοντα Βίντσι ( οπτική, μηχανική, υδραυλική, κλπ ), ο Μιχαήλ Άγγελος, ο Κοπέρνικος, ο Γαλιλαίος ( τηλεσκόπιο, θεμελίωση δυναμικής, κλπ ),ο Νεύτωνας (μαθηματικά ) και ο Κέπλερ. Η αλληλεπίδραση αυτή την περίοδο της επιστήμης, της τεχνικής και της οικονομίας είχαν καθοριστική σημασία για την πρόοδο του πολιτισμού. Η τεχνολογία τροφοδοτούσε την επιστήμη με όργανα και εργαλεία αναγκαία για την εκτέλεση των επιστημονικών πειραμάτων ενώ η επιστήμη ενίσχυε θεωρητικά την τεχνολογία. Η θεμελίωση της σύγχρονης τεχνολογικής προόδου έγινε με την εφεύρεση της ατμομηχανής η χρήση της οποίας οδήγησε στη βιομηχανική επανάσταση. ΘΕΡΜΟΜΕΤΡΟ Τα πρώτα θερμόμετρα ονομάσθηκαν θερμοσκόπια από τους αρχαίους Έλληνες Ήρωνα και Φίλωνα που φέρονται να είχαν επινοήσει τέτοια όργανα για τη μέτρηση της θερμοκρασίας. Ως

7 νεότεροι εφευρέτες του σύγχρονου θερμομέτρου αναφέρονται πολλοί χωρίς να προσδιορίζεται και ο πρώτος. Αναφέρονται πάντως αρκετοί που επινόησαν, σχεδόν ταυτόχρονα, θερμοσκόπιο. Πολλοί αποδίδουν το θερμόμετρο στον Γαλιλαίο, άλλοι στον Βάκωνα και άλλοι στον Ολλανδό φυσικό Drebbel που φέρεται να κατασκεύασε τέτοιο όργανο το Ο Γαλιλαίος το 1593 επινοεί αρχικά το θερμοσκόπιο νερού, το πρώτο όργανο μέτρησης των μεταβολών της θερμοκρασίας του νερού, χωρίς την παρεμβολή του ανθρωπίνου αισθήματος. Η λειτουργία του βασίζονταν στην αρχή της διαστολής του αέρα μέσα σε ένα σωλήνα. Ο Σαντόριο λίγα χρόνια αργότερα (1612) ήταν ο εκείνος που για πρώτη φορά προσάρμοσε στο θερμοσκόπιο μια αριθμητική κλίμακα, που είχε σαν πρακτική αξία την επισήμανση της θερμοκρασιακής διαφοράς, αφού την εποχή εκείνη δεν υπήρχε μονάδα μέτρησης. Στη συνέχεια, ο Γαλιλαίος κατασκευάζει ένα θερμόμετρο βασιζόμενος στην αρχή του Αρχιμήδη. Το θερμοσκόπιο του Γαλιλαίου Πρόκειται για ένα σφραγισμένο γυάλινο κύλινδρο που περιείχε διαυγές υγρό και μια σειρά από αντικείμενα των οποίων η πυκνότητα αυξάνεται ή μειώνεται με τις αλλαγές της θερμοκρασίας. Η θερμοκρασία διαβάζεται από ένα εγχάρακτο μεταλλικό δίσκο προσαρτημένο σε επιπλέουσα σφαίρα. Το 1654, εφευρέθηκε το πρώτο γυάλινο θερμόμετρο από τον δούκα της Τοσκάνης, Ferdinand II, ο οποίος χρησιμοποίησε την αλκοόλη ως υγρό μέσα στο θερμόμετρο. Ωστόσο, το θερμόμετρο αυτό ήταν ακόμη ανακριβές και δεν χρησιμοποιούσε τυποποιημένη κλίμακα. Το 1709, ο Γκάμπριελ Φαρενάιτ επινόησε ένα θερμοσκόπιο με οινόπνευμα το οποίο αντικατέστησε αργότερα με υδράργυρο ( 1714).

8 Ήταν το πρώτο όργανο που έφερε το όνομα «θερμόμετρο» και δε διέφερε σημαντικά από το σύγχρονο υδραργυρικό θερμόμετρο. Επίσης, ο Φαρενάιτ επινόησε και μια κλίμακα μέτρησης που φέρει και το όνομά του, τη θερμοκρασιακή κλίμακα Φαρενάιτ ( 1724) στην οποία όρισε τις εξής τιμές: το νερό μετατρέπεται σε πάγο στο σημείο 32 και σε ατμό στο σημείο 212. Ήταν ένας αυθαίρετος ορισμός, όπως συμβαίνει σε όλες τις μετρήσιμες τιμές κλίμακες με την προϋπόθεση ότι τα φαινόμενα που παρατηρούνται συμβαίνουν σε ατμοσφαιρική πίεση στην επιφάνεια της θάλασσας. Το υδραργυρικό θερμόμετρο αποτελείται από ένα μακρύ και λεπτό τελείως κλειστό γυάλινο σωλήνα, στο ένα άκρο του οποίου υπάρχει μια πλάτυνση, σαν ένα μικρό δοχείο, όπου περιέχεται ο υδράργυρος. Ο υδράργυρος διαστέλλεται όταν θερμανθεί, με αποτέλεσμα η άνοδος της θερμοκρασίας να προκαλεί την άνοδό του στο σωλήνα. Το θερμόμετρο του Γαλιλαίου. Θερμόμετρο Φαρενάιτ- Κελσίου. Το 1742 ο Σουηδός αστρονόμος Άντερς Κέλσιος επινόησε με τη σειρά του μια άλλη κλίμακα. Όρισε στο σημείο πήξης του νερού την τιμή 0 και στο σημείο βρασμού την τιμή 100. Γι αυτό και η κλίμακά του ονομάστηκε «εκατοντάβαθμη». Efevreseis.blogspot.com/2012: εφευρέσεις- ανακαλύψεις Θερμόμετρο El.wikipedia.org/wiki/Τηλεσκοπίο Το τηλεσκόπιο είναι ένα όργανο σχεδιασμένο για την παρατήρηση μακρινών αντικειμένων μέσω της συλλογής ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας. Τα πρώτα γνωστά σχεδόν λειτουργικά τηλεσκόπια ανακαλύφθηκαν στις Κάτω Χώρες στις αρχές του 17ου αιώνα. Ο όρος «τηλεσκόπια» μπορεί να αναφέρεται σε ένα ευρύ φάσμα οργάνων που λειτουργούν στις περισσότερες περιοχές του ηλεκτρομαγνητικού

9 φάσματος. Η λέξη τηλεσκόπιο είναι σύνθετη, με πρώτο συνθετικό το τηλε- και δεύτερο συνθετικό το -σκόπιο, από το ρήμα σκοπώ, το οποίο στα αρχαία ελληνικά σημαίνει παρατηρώ προσεκτικά, εξετάζω. Η πατρότητα του όρου αποδίδεται στον Έλληνα μαθηματικό Ιωάννη Δημησιάνο και αναφέρθηκε για πρώτη φορά από τον ιδρυτή και πρόεδρο της ιταλικής επιστημονικής Ακαδημίας των Λυγκών, Φεντερίκο Τσέσι κατά τη διάρκεια συμποσίου παρόντος του Γαλιλαίου. Ο ελληνικός όρος «τηλεσκόπιο» στη συνέχεια μεταφράστηκε ως «telescopium» στα λατινικά, «telescopio» στα ιταλικά και «telescope» στα αγγλικά. Το τηλεσκόπιο εφευρέθηκε το 1608 στην Ολλανδία και η αρχική του εφεύρεση αποδίδεται στον Χανς Λιπερσέι και στον Ζακαρίας Γιάνσεν, αμφότεροι οπτικοί της ολλανδικής κωμόπολης Middelburg, και επίσης στον Τζέιμς Μέτιους. Τα αρχικά ολλανδικά τηλεσκόπια ήταν όλα διοπτρικά και αποτελούνταν απo κοίλο φακό. Πολλά τηλεσκόπια κατασκευάστηκαν στην Ολλανδία το 1608 και έτσι δεν άργησε το επαναστατικό αυτό οπτικό όργανο να διαδοθεί στην υπόλοιπη Ευρώπη. Την επόμενη χρονιά, ο Γαλιλαίος, ο οποίος είχε ξεκινήσει να δείχνει τεράστιο ενδιαφέρον για το επίτευγμα αυτό των Ολλανδών κατά τη διάρκεια ταξιδιού στην Βενετία, προσάρμοσε το τηλεσκόπιο για αστρονομικούς σκοπούς χρησιμοποιώντας αποκλίνοντα φακό στη θέση του προσοφθάλμιου φακού. Ο Γαλιλαίος έγινε έτσι ένας από τους πρώτους ανθρώπους που χρησιμοποίησαν το τηλεσκόπιο για αστρονομικές παρατηρήσεις. Παρ' όλα αυτά, ο Άγγλος αστρονόμος Θωμάς Χάριοτ είναι ίσως ο

10 πρώτος αστρονόμος που χρησιμοποίησε τηλεσκόπιο για ουράνιες παρατηρήσεις είχε πραγματοποιήσει παρατηρήσεις της Σελήνης μέσω τηλεσκοπίου το 1609, πριν από τον Γαλιλαίο. Με τα μικρά διοπτρικά τηλεσκόπια του που ο ίδιος κατασκεύασε, ο Γαλιλαίος ανακάλυψε το 1610 τους τέσσερις μεγαλύτερους δορυφόρους του Δία μελέτησε το 1611 τις φάσεις της Αφροδίτης και συνέβαλε σε πολύ σημαντικό βαθμό στην ανάπτυξη των τηλεσκοπίων και της αστρονομίας.