NEWSLETTER 2. Βρισκόμαστε ήδη στα μισά της διαδρομής του έργου! Φτάσαμε στα μισά της διαδρομής

Transcript

1 NEWSLETTER 2 Βρισκόμαστε ήδη στα μισά της διαδρομής του έργου! Φτάσαμε στα μισά της διαδρομής Πολλά έχουν ήδη γίνει, και κάποια άλλα βρίσκονται στο ξεκίνημά τους. Σε αυτό το δεύτερο ενημερωτικό δελτίο θα σας παρουσιάσουμε τις συναντήσεις της ομάδας εργασίας και τις ενημερωτικές εκδηλώσεις. Επιπρόσθετα, θα παρουσιάσουμε τη συνέντευξη που δόθηκε στη ΤΙΜ στο παράρτημα της εταιρείας κινητής τηλεφωνίας της Telecom στην Ιταλία- από την Annamaria Cacchione του ιταλικού οργανισμού ARES. Ας ξεκινήσουμε, λοιπόν! Στην Αθήνα βρεθήκαμε για τη διεξαγωγή της εναρκτήριας συνάντησης του έργου Digital Workplace, η οποία διεξήχθηκε στις 21 και 22 Ιανουαρίου Σε αυτή τη συνάντηση προσδιορίσαμε τους στόχους και τις δράσσεις μας, ξεκινώντας έτσι την έρευνα στο πεδίο της ψηφιακής και εξ αποστάσεως εργασίας.

2 Στις 15 Σεπτεμβρίου 2016 διεξήχθει η δεύτερη συνάντηση εργασίας στη Στουτγκάρδη της Γερμανίας, και συγκεκριμένα στα κεντρικά γραφεία του ομίλου Dekra. Την επόμενη ημέρα υλοποιήθηκε η πρώτη εκδήλωση διάχυσης των δράσεων του έργου. Στόχος αυτών των εκδηλώσεων γενικότερα είναι να παρουσιαστεί το εκάστοτε έργο στους τοπικούς ενδιαφερόμενους φορείς και να συζητηθούν τα ζητήματα κοινού ενδιαφέροντος. Με αυτή τη λογική, συναντήσαμε αρκετούς εργοδότες και εργαζομένους, οι οποίοι μοιράστηκαν μαζί μας τις θετικές, αλλά και αρνητικές εμπειρίες τους από τον χώρο της ψηφιακής τηλε-εργασίας. Η τρίτη συνάντηση εργασίας υλοποιήθηκε στη Μαδρίτη, στα κεντρικά γραφεία του ομίλου Telefonica στις 26 και 27 Ιανουαρίου Παράλληλα διεξήχθει η δεύτερη εκδήλωση διάχυσης και έτσι είχαμε την ευκαιρία να συναντήσουμε αρκετές τοπικές εταιρίες και να ανταλλάξουμε πρακτικές. Ενημερωθήκαμε για την κατάσταση της ψηφιακής εργασίας στην Ισπανία και εντοπίσαμε ενδιαφέρουσες διαφορές, αλλά και ομοιότητες ανάμεσα στις διάφορες Ευρωπαϊκές χώρες, αναφορικά με το συγκεκριμένο πεδίο.

3 Από τα αριστερά, στην παραπάνω φωτογραφία εικονίζονται τα μέλη της ομάδας Digital Workplace: Steadman (DEKRA), Gianluca Angelicola (ARES), Adamantia Spanaka (HOU), Paola Pietrangelo (ARES), Angel Gonzales (TELEFONICA), Annamaria Cacchione (ARES), Dietmar Metzeger (DEKRA), Achilles Kameas (HOU), Janne Leinonen (INNOVENTUM), Jokin Garatea (GAIA). Ακολουθεί σε ελληνική απόδοση η συνέντευξη που δόθηκε στην TIM από την Annamaria Cacchione του ιταλικού ομίλου ARES.

4 Κρίνουμε σημαντικό να καταγραφεί εδώ αυτή η συνέντευξη, καθώς μας παρέχει μία σαφή σύνοψη του έργου και των αποτελεσμάτων του μέχρι την παρούσα στιγμή, ενώ ταυτόχρονα παρουσιάζει τα μελλοντικά σχέδια και τους στόχους του. Η συνέντευξη της Annamaria Cacchione στην TIM Η Έξυπνη εργασία από απόσταση αποτελεί μία σημαντική ψηφιακή διαφοροποίηση για τις εταιρείες, αλλά και για τη χώρα. Η υιοθέτηση μορφών ελαστικής εργασίας δηλώνει αφενός την αλλαγή κουλτούρας στις εταιρείες, αφεταίρου την παροχή ψηφιακών δεξιοτήτων στους εργαζομένους τους. Το ευρωπαϊκό έργο "Digital Workplace δημιουργηθήκε ακριβώς στηριζόμενο σε αυτή την ανάγκη. Συζητήσαμε σχετικά με την Annamaria Cacchione, επισημονική διευθύντρια του ομίλου Ares, στην Ιταλία, που ηγείται του έργου. This project has been funded with the support of the European Commission IT01-KA

5 Το έργο Digital Workplace αποτελεί ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα που προάγει τη διάχυση καλών πρακτικών στον χώρο της Έξυπνης Εργασίας από απόσταση. Τι σημαίνει αυτό; Ποιοι είναι οι στόχοι του έργου και σε ποιους απευθύνεται; Το έργο Digital Workplace αποτελεί μία Ευρωπαϊκή έρευνα επαγγελματικής κατάρτισης, στο πλαίσιο των Erasmus+ (Erasmus plus) προγραμμάτων. Κυρίαρχη στόχευσή του είναι να προάγει ένα νέο μοντέλο οργάνωσης της εργασίας, το οποίο βασίζεται στα παραγώμενα αποτελέσματα και όχι στις ώρες εργασίας. Επομένως, στοχεύει σε στόχους που επιτυγχάνονται από απόσταση με την αυτόνομη δράση των εμπλεκομένων. Υπάρχουν πολλοί τρόποι για να προσδιοριστεί η ψηφιακή έξυπνη εργασία, ωστόσο στο έργο Digital Workplace ο ορισμός εστιάζει στην έννοια της ψηφιακής εργασίας, καθώς η αρχική μας στόχευση αφορούσε στην τεχνολογία. Το έργο απευθύνεται σε: εργοδότες, επιχειρηματίες και διευθυντές εταιρειών εργαζόμενους, που είτε είναι μισθωτοί είτε ελεύθεροι επαγγελματίες. Το έργο είναι σύνθετο στη στόχευσή του, ενώ ταυτόχρονα εμπλέκονται σε αυτό διαφορετικές χώρες. Ποιος συνέλαβε την αρχική ιδέα και ποιοι εμπλέκονται σε αυτό; Η ιδέα γεννήθηκε λίγο καιρό πριν, όταν το 2014, στη διάρκεια της Εβδομάδας Μάθησης μέσω Κινητών Συσκευών που οργάνωσε η UNESCO στο Παρίσι. Και αυτό επειδή μαζί με φίλους και συναδέλφους κληθήκαμε να αναστοχαστούμε στα νέα μοντέλα οργάνωσης που αξιοποιούν τις νέες τεχνολογίες και ιδιαίτερα στον τομέα της απομακρυσμένης εργασίας, καθώς και την ανάγκη για εκπαίδευση σε ένα τέτοιο πλαίσιο. Οι εμπλεκόμενοι φορείς για την ώρα είναι: ο Ιταλικός φορέας επαγγελματικής κατάρτισης ARES (ο οποίος είναι ο συντονιστής του έργου) και στον οποίο είμαι επιστημονικός διευθυντής. Telefónica Learning Services, και ειδικότερα το εκπαιδευτικό τμήμα του ομίλου Telefonica

6 GAIA, ένας οργανισμός ιδιοκτητών εταιρειών στην περιοχή των Βάσκων DEKRA Akademie, ο εκπαιδευτικός όμιλος που ανήκει στη γερμανική εταιρεία Volkswagen Hellenic Open University, το μοναδικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο στην Ελλάδα Innoventum εταιρεία λογισμικού στη Φιλανδία, ως τεχνολογικός εταίρος. Συνεπώς, οι εταίροι προέρχονται από δάφορες χώρες και δρουν συμπληρωματικά στο έργο με βάση την εξειδίκευση που διαθέτει ο καθένας. Σε ποιο στάδιο βρίσκεται τώρα η έρευνα; Ποια είναι τα επόμενα βήματα; Μπορούμε να πούμε ότι το έργο βρίσκεται στα μισά της διαδρομής του. Προγραμματίζουμε μία πρώτη έκδοση του διαδικτυακού μαθήματος στην πλατφόρμα του έργου τον Μάρτιο του 2017, ωστόσο, πολλά ακόμη βίντεο πρόκειται να προστεθούν και αργότερα. Ένα σημαντικό, ωστόσο, επόμενο βήμα θα είναι η Μαθησιακή Εβδομάδα που οργανώνουμε στην Ιταλία για τον Μάρτιο: πρόκειται για μία επιμορφωτική δράση ανοικτή σε εργοδότες, ιδιοκτήτες εταιρειών αλλά και σε εργαζόμενους, οι οποίοι αφού εκπαιδευτούν στην Ιταλία θα είναι έπειτα υπεύθυνοι για τη διεξαγωγή των πιλοτικών δράσεων που θα ακολουθήσουν στην Ιταλία, τη Γερμανία και την Ισπανία με στόχο να ελέγξουν όλο το εκπαιδευτικό μας πρόγραμμα. Ποιες βασικές δεξιότητες κρύβονται πίσω από την ψηφιακή μετάβαση που προάγει η Έξυπνη Εργασία; Η Έξυπνη Εργασία απαιτεί μία δραστική αλλαγή στάσης, η οποία δεν στηρίζεται πλέον στην φυσική παρουσία του εργαζομένου στο γραφείο, αλλά στους επιτεύξιμους στόχους. Ποικίλες δεξιότητες απαιτούνται επομένως, παρόμοιες με αυτές που αποκαλούμε soft skills, οι οποίες μπορούν να διακριθούν σε τέσσερις κύριες περιοχές, εξίσου σημαντικές για εργοδότες, αλλά και για εργαζόμενους: - Δεξιότητεs αυτοδιαχείρισης και κατά συνέπεια αυτοελέγχου - Ικανότητα συνεργασίας από απόσταση με τους συνεργάτες και τους εργοδότες - Ικανότητα αποτελεσματικής επικοινωνίας χρησιμοποιώντας τεχνολογικά εργαλεία - Διαχείρηση αλλαγής

7 Τα διαδικτυακά μας μαθήματα, επομένως, δομήθηκαν γύρω από αυτές τις περιοχές. Η Έξυπνη Εργασία από απόσταση στηρίζεται σε μία αμοιβαία σχέση εμπιστοσύνης ανάμεσα στον εργοδότη και τον εργαζόμενο. Ποια στοιχεία μπορούν να προάγουν αυτή τη σχέση και κατά πόσο οι Τεχνολογίες (όπως βιντεοδιαλέξεις, σύγχρονη αλληλογαφία, κ.λπ.) μπορούν να επιταχύνουν μια τέτοια διαδικασία; Οι τεχνολογίες είναι απόλυτα σημαντικές, διότι συνθέτουν το περιβάλλον, όπου γεννήθηκε η Έξυπνη Εργασία, ωστόσο δεν είναι το παν. Πέρα από το ότι χρειάζεται να χρησιμοποιούνται τα τεχνολογικά εργαλεία με τον κατάλληλο τρόπο, είναι σημαντικό να εισαχθεί μία αλλαγή κουλτούρας στη συμπεριφορά και τις στάσεις και των δύο μερών, δηλαδή, τόσο των εργοδοτών όσο και των εργαζομένων. Πώς δομείται το διαδικτυακό μάθημα; Υπάρχει τελική πιστοποίηση; Πρόκειται για ένα MOOC, άρα για ένα ανοικτό μαζικό διαδικτυακό μάθημα, ελεύθερα προσβάσιμο στον καθένα. Στην πραγματικότητα πρόκειται για δύο παράλληλα μαθήματα, παρόμοια αλλά με μερικές διαφορές. Το ένα απευθύνεται στους εργοδότες και το άλλο έχει σχεδιαστεί κατάλληλα για εργαζομένους. Και τα δύο χωρίζονται σε 4 θεματικές ενότητες εβδομαδιαίες, όπου η κάθε θεματική ενότητα καλύπτει μία συγκεκριμένη περιοχή εξεδίκευσης. Η τελική πιστοποίηση συνιστά ένα σημαντικό μέρος του προγράμματος. Την σχεδιάσαμε λαμβάνοντας υπόψη όχι μόνο το περιεχόμενο που διδάχθηκε στη διάρκεια του μαθήματος, αλλά επίσης με βάση τις δεξιότητες και τις ικανότητες που ένα άτομο μπορεί να έχει κερδίσει σε άλλες καταστάσεις. Για να το πετύχουμε αυτό, υιοθετήσαμε το σύστημα ECVET της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το οποίο στοχεύει στη διασφάλιση της μεταφοράς και αναγνώρισης προσόντων ανάμεσα σε διαφορετικά συστήματα. Επιπλέον, σχεδιάζουμε να χρησιμοποιήσουμε τα open badges, διασφαλίζοντας την καινοτομία του συστήματος, και αυτό το υλοποιούμε σε συνεργασία με τον ιταλικό οργανισμό CINECA, ο οποίο ασχολείται με τα open badges σε εθνικό επίπεδο. Ένα τέτοιου είδους έργο απαιτεί πολυεπίπεδη έρευνα, όπως ανάλυση των καλύτερων πρακτικών σε σύγκριση με τις πραγματικές ανάγκες των εμπλεκομένων. Πώς το αντιμετωπίσατε αυτό;

8 Σχεδιάστηκε η πρώτη φάση της έρευνας και υλοποιήθηκε από τον Ισπανικό εταίρο μας GAIA. H έρευνα αφορούσε τόσο στην ανάλυση διεθνών καλών πρακτικών όσο και στη συλλογή δεδομένων από εργαζόμενους και εργοδότες μέσω ενός ερωτηματολογίου. Δεν αποτελεί μία έρευνα με καθαρά ποσοτικό χαρακτήρα, αλλά περισσότερο μία έρευνα που αποσκοπούσε στο να μας δώσει μία ιδέα αναφορικά με το τι συμβαίνει στην Ευρώπη σχετικά με την Έξυπνη Εργασία από απόσταση. Ποιο ήταν το πιο σημαντικό στοιχείο, το οποίο είχατε να αντιμετωπίσετε έως τώρα; Όταν σχεδιάζαμε το έργο, το πιο σύνθετο στοιχείο αφορούσε στον σχεδιασμό της πιστοποίησης. Από άποψη, όμως, προώθησης της Έξυπνης Εργασίας από Απόσταση το πιο σημαντικό και δύσκολο σημείο έχει να κάνει με την αντίσταση στην αλλαγή που συναντάμε σε εργοδότες και εργαζομένους. Όντας ένα έργο με πολλαπλές εθνικότητες, είναι λογικό να ρωτήσω ποια είναι η θέση της Ιταλίας σε σχέση με τις άλλες Ευρωπαϊκές χώρες; Ποια χώρα εμφανίζεται να είναι περισσότερο πολιτισμικά έτοιμη να αξιοποιήσει την Έξυπνη Εργασία από απόσταση; Ποιες χώρες αντιμετωπίζουν τις μεγαλύτερες δυσκολίες; Πρέπει να υπογραμμίσουμε ότι αυτή τη στιγμή, πλην κάποιων εξαιρέσεων, δεν υφίστανται αξιόπιστα επίσημα δεδομένα αναφορικά με το πεδίο της Έξυπνης Εργασίας, τόσο στην Ιταλία όσο και στις άλλες χώρες. Εντούτοις, από τα δεδομένα που συλλέχθηκαν στη διάρκεια της έρευνάς μας αλλά και από άμεσες εμπειρίες, έχουν αποκομιστεί κάποια αξιόλογα στοιχεία. Για παράδειγμα,περιμέναμε η Έξυπνη Εργασία από απόσταση να αποτελεί περισσότερο κοινή πρακτική στις βόρειες χώρες από ό,τι στην Ιταλία. Αυτό είναι εν μέρει αλήθεια, καθώς δύο χαρακτηριστικές περιπτώσεις έρχονται να αναιρέσουν αυτή την υπόθεση. H μία, με αρνητικό τρόπο, αφορά στην περίπτωση της Γερμανίας. Περιμέναμε ότι αυτή η χώρα θα είναι πολύ προχωρημένη σε θέματα υιοθέτησης πρακτικών Έξυπνης Εργασίας από απόσταση, ωστόσο δεν είναι. Αντιθέτως, υστερεί ως προς αυτό για δύο λόγους: ο ένας αφορά στο είδος της βιομηχανίας, η οποία όντας κατά κύριο λόγο κατασκευαστική, είναι από τη φύση της αδύνατον να μεταφραστεί με όρους απομακρυσμένης εργασίας. Ο άλλος λόγος σχετίζεται με το ότι επειδή η εργατική νομοθεσία είναι εξαιρετικά αυστηρή, συχνά φτάνει στο σημείο να απονθαρρύνει την Έξυπνη Εργασία από απόσταση, ορίζοντάς της φραγμούς.

9 Από την άλλη μεριά θετική είναι η περίπτωση της Ισπανίας, η οποία είναι σχεδόν συγκρίσιμη με προχωρημένες χώρες, όπως Μεγάλη Βρετανία. Για την ακρίβεια, υπάρχουν κάποιες κοινότητες, π.χ. η Χώρα των Βάσκων, όπου πολλοί δημόσιοι φορείς έχουν εισάγει σημαντικά προγράμματα Έξυπνης Εργασίας, ενώ παράλληλα αναλύουν τα θετικά και αρνητικά της σημεία. Η πιο προχωρημένη Ευρωπαϊκή χώρα, χωρίς όμως όπως προαναφέρθηκε αυτό να μπορεί να στηριχθεί σε αξιόπιστα στατιστικά δεδομένα, είναι η Ολλανδία: σε ορισμένες εταιρείες τα πράγματα έχουν αντιστραφεί, καθώς ο εργοδότης είναι εκείνος που πρέπει να τεκμηριώσει γιατί πρέπει να βρίσκεται ο εργαζόμενος στο γραφείο, και όχι το αντίστροφο, που συνήθως συμβαίνει. Στην Ιταλία, η κατάσταση έχει ως εξής: υπάρχουν κάποια πολύ καινοτόμα παραδείγματα, όπως αυτό που βιώνετε εσείς στην εταιρεία ΤΙΜ, αλλά πολλά ακόμη πρέπει να γίνουν. Οι πιο καινοτόμες περιπτώσεις είναι εκείνες νέων εταιριών (startups), ειδικά στον τομέα των ΤΠΕ, που έτσι και αλλιώς βρίσκονται από τη φύση τους στον ψηφιακό χώρο και οι οποίες καθορίζονται ως προς την επιτυχία τους κατά κύριο λόγο από την επίτευξη στόχων. Ποια εμπόδια μπορούν να εμποδίσουν τη μαζική εξάπλωση της Έξυπνης Εργασίας από απόσταση στην Ιταλία σήμερα; Το κύριο εμπόδιο είναι το άγχος, που βιώνουν εξαιτίας της ανάγκης ελέγχου των εργαζομένων τους από πλευράς των εργοδοτών και του φόβου να αλλάξουν δομές που είναι τόσο βαθιά ριζωμένες, ώστε να υπάρχει πλέον η πεποίθηση πως τίποτα άλλο πέρα από αυτές δεν μπορεί να υπάρχει. Το άγχος όμως συνιστά ένα καθοριστικό εμπόδιο και για τους εργαζόμενους, οι οποίοι φοβούνται ότι κάποιες από τις δεξιότητές τους δεν θα αναγνωριστούν ή ότι θα χάσουν την επαφή τους με άλλους συναδέλφους. Ένα ακόμη σημαντικό εμπόδιο σχετίζεται με την μεγάλη συντηριτικότητα του νομοθετικού πλαισίου, πρόβλημα το οποίο δεν εντοπίζεται μόνο στην Ιταλία. Εν αναμονεί, λοιπόν, νομοθετικών ρυθμίσεων, ευελπιστώ ότι το έργο Digital Workplace project θα συνεισφέρει σημαντικά προς την κατεύθυνση μία αλλαγής στην κουλτούρα και στον τρόπο σκέψης τόσο των εργαζομένων όσο και των εργοδοτών.