Την υγεία, την οποία αν εσύ δεν δώσεις, θα τη στερείται η ίδια, στέλνει σε σένα τον γιο της Αμαζόνας η κοπέλα από την Κρήτη.

Transcript

1 10-11 ο μάθημα, Παρασκευή 15 & 22 Δεκεμβρίου 2017, 13π.κ. PHAEDRA HIPPOLYTO [Η Φαίδρα στον Ιππόλυτο] Quam nisi tu dederis, caritura est ipsa, salute Την υγεία, την οποία αν εσύ δεν δώσεις, θα τη στερείται η ίδια, mittit Amazonio Cressa puella viro. στέλνει σε σένα τον γιο της Αμαζόνας η κοπέλα από την Κρήτη. perlege, quodcumque est quid epistula lecta nocebit? Διάβασε έως το τέλος, όποιο κι αν είναι το περιεχόμενο σε τι θα βλάψει η ανάγνωση μιας επιστολής; te quoque in hac aliquid quod iuvet esse potest; μπορεί να περιέχει κάτι ευχάριστο και για σένα his arcana notis terra pelagoque feruntur. 5 όσα έχω χαράξει μεταφέρουν μυστικά σε στεριά κ θάλασσα. inspicit acceptas hostis ab hoste notas. ακόμη κι ο εχθρός κοιτάζει τα γραπτά που λαμβάνει από τον εχθρό. Ter tecum conata loqui ter inutilis haesit Τρεις φορές προσπάθησα να σου μιλήσω τρεις φορές κόλλησε lingua, ter in primo restitit ore sonus. η γλώσσα μου, τρεις φορές ο ήχος έμεινε μισός στα χείλη μου. qua licet et sequitur, pudor est miscendus amori; όπου μπορεί και συνοδεύει, αιδώς και έρως πρέπει να γίνονται ένα dicere quae puduit, scribere iussit amor. 10 όσα η αιδώς με εμπόδιζε να πω, ο έρωτας με διέταξε να γράψω. quidquid Amor iussit, non est contemnere tutum; τις επιταγές του Έρωτα δεν είναι φρόνιμο να αψηφάς regnat et in dominos ius habet ille deos. Ο θρόνος και η δύναμή του πιάνει ακόμη και τους παντοδύναμους θεούς.

2 ille mihi primo dubitanti scribere dixit: εκείνος ήταν που μου είπε να γράψω όταν στην αρχή δίσταζα: 'scribe! dabit victas ferreus ille manus.' γράφε! Και εκείνος ο σκληρόκαρδος θα παραδοθεί. adsit et, ut nostras avido fovet igne medullas, 15 συμπαραστάτης μου ας σταθεί, και, όπως με αχόρταγη φωτιά καίει το μεδούλι μου, figat sic animos in mea vota tuos! έτσι ας διαπεράσει την καρδιά σου όπως επιθυμώ! Non ego nequitia socialia foedera rumpam; Δεν θα διαλύσω τα δεσμά του γάμου μου από ακολασία Fama velim quaeras crimine nostra vacat. Η φήμη μου αν θέλεις να ξέρεις είναι άμεμπτη. venit amor gravius, quo serius urimur intus; όσο πιο αργά τόσο βαρύτερος έρχεται ο έρωτας καίγομαι μέσα μου urimur, et caecum pectora vulnus habent. 20 Καίγομαι, και το στήθος μου φέρει τυφλό τραύμα. scilicet ut teneros laedunt iuga prima iuvencos, όπως ακριβώς ο πρώτος ζυγός ενοχλεί τα νεαρά βόδια, frenaque vix patitur de grege captus equus, και με δυσκολία ανέχεται τα χαλινάρια το άλογο το αιχμαλωτισμένο από το κοπάδι, sic male vixque subit primos rude pectus amores, το ίδιο επώδυνα και με δυσκολία υποφέρει τον πρώτο έρωτα η άμαθη καρδιά, sarcinaque haec animo non sedet apta meo. και το βάρος αυτό δεν κάθεται εύκολα στην ψυχή μου. ars fit, ubi a teneris crimen condiscitur annis; 25 όταν το σφάλμα μαθαίνεται καλά από τα τρυφερά χρόνια, γίνεται τέχνη

3 cui venit exacto tempore, peius amat. σε όποιον όμως έρχεται ο έρωτας σε προχωρημένη ηλικία, αυτός αγαπά δυσκολότερα. tu nova servatae capies libamina famae, εσύ θα δρέψεις τα πρωτοκάρπια μιας φήμης χρόνια διαφυλαγμένης, et pariter nostrum fiet uterque nocens. και καθένας μας θα είναι εξίσου ένοχος στην ενοχή μας. est aliquid, plenis pomaria carpere ramis, είναι κάτι να δρέπει κανείς καρπούς από φορτωμένα κλαδιά, et tenui primam delegere ungue rosam. 30 και το πρώτο ρόδο να ξεδιαλέγεις με λεπταλέο χέρι. si tamen ille prior, quo me sine crimine gessi, αν όμως εκείνη η πρώτη αγνότητα, στην οποία άμεμπτα ζούσα, candor ab insolita labe notandus erat, έπρεπε να λερωθεί από κάποια ασυνήθιστη κηλίδα, at bene successit, digno quod adurimur igni; τουλάχιστον θα κατέληγε ευνοϊκά καθώς φλεγόμαστε και οι δύο εξίσου peius adulterio turpis adulter obest. χειρότερος και από τη μοιχεία είναι ο πρόστυχος μοιχός. si mihi concedat Iuno fratremque virumque, ακόμη και αν η Ήρα μου παραχωρεί τον αδερφό και άντρα της, 35 Hippolytum videor praepositura Iovi! θα προτιμούσα, προφανώς, τον Ιππόλυτο από τον Δία! Iam quoque vix credes ignotas mittor in artes; Και τώρα δύσκολα θα το πιστέψεις ρίχνομαι σε ασχολίες άγνωστες σε μένα est mihi per saevas impetus ire feras. έχω την παρόρμηση να βρεθώ ανάμεσα στα άγρια θηρία.

4 iam mihi prima dea est arcu praesignis adunco πρώτη πια για μένα θεά, γνωστή για το κυρτό της τόξο Delia; iudicium subsequor ipsa tuum. είναι η Δηλία τη δική σου επιλογή ακολουθώ και εγώ. 40 in nemus ire libet pressisque in retia cervis μ αρέσει να πηγαίνω στο δάσος και να πιάνω τα ελάφια στα δίχτυα hortari celeris per iuga summa canes, οδηγώντας τα γρήγορα σκυλιά μου μέσα από τις ψηλές ράχες, aut tremulum excusso iaculum vibrare lacerto, είτε με απλωμένο τον βραχίονα να σείω το παλλόμενο δόρυ, aut in graminea ponere corpus humo. είτε να αποθέτω το σώμα μου στο χορταριασμένο έδαφος. saepe iuvat versare leves in pulvere currus 45 πολλές φορές με ευχαριστεί να οδηγώ το ελαφρύ άρμα μέσα στη σκόνη torquentem frenis ora fugacis equi; περνώντας το χαλινάρι στο στόμα του γρήγορου αλόγου nunc feror, ut Bacchi furiis Eleleides actae, τώρα περιφέρομαι, όπως οι κόρες του Βάκχου στριφογυρίζουν από τη μανία quaeque sub Idaeo tympana colle movent, και εκείνες που σείουν το τύμπανο στους πρόποδες της Ίδας, aut quas semideae Dryades Faunique bicornes ή εκείνες που οι ημίθεοι Δρυάδες και οι Φαύνοι με τα δύο κέρατα numine contactas attonuere suo. 50 τις άγγιξαν με το πνεύμα τους και τις μάγεψαν. namque mihi referunt, cum se furor ille remisit, γιατί όλα μου τα διηγούνται όταν καταλαγιάζει εκείνη η μανία

5 omnia; me tacitam conscius urit amor. Και όταν σιωπώ με βασανίζει ο έρωτας συνειδητά πια. Forsitan hunc generis fato reddamus amorem, Μπορεί και να πληρώνω με τον έρωτα αυτό για το ριζικό της γενιάς μου, et Venus ex tota gente tributa petat. και η Αφροδίτη να ζητά να πληρώσω για όλη τη γενιά μου. Iuppiter Europen prima est ea gentis origo 55 Ο Δίας την Ευρώπη αυτή είναι η απαρχή του γένους μας dilexit, tauro dissimulante deum. αγάπησε, κρύβοντας τη θεϊκή του φύση κάτω από τη μορφή ταύρου. Pasiphae mater, decepto subdita tauro, Η μητέρα μου η Πασιφάη, υποταγμένη από τον παραπλανημένο ταύρο, enixa est utero crimen onusque suo. ξέβρασε από τη μήτρα της το σφάλμα και το βάρος της. perfidus Aegides, ducentia fila secutus, Ο επίορκος Αιγείδης, ακολουθώντας τον μίτο που τον οδηγούσε, curva meae fugit tecta sororis ope. 60 διέφυγε από τον λαβύρινθο με τη βοήθεια της αδερφής μου. en, ego nunc, ne forte parum Minoia credar, Και τώρα εγώ, για να μην τύχει και θεωρηθώ ανάξια απόγονος του Μίνωα, in socias leges ultima gentis eo! έρχομαι τελευταία όσον αφορά τους κοινούς νόμους της γενιάς μου! hoc quoque fatale est: placuit domus una duabus; και αυτό είναι μοιραίο: ο ίδιος οίκος άρεσε και στις δυο μας me tua forma capit, capta parente soror. εμένα με κέρδισε η ομορφιά σου, ενώ την αδερφή μου ο πατέρας σου. Thesides Theseusque duas rapuere sorores 65

6 Ο γιος του Θησέα και ο Θησέας άρπαξαν δύο αδερφές ponite de nostra bina tropaea domo! τοποθετήστε και το διπλό μας τρόπαιο στον οίκο σας! Tempore quo nobis inita est Cerealis Eleusin, τότε που πήγα στην Ελευσίνα της Δήμητρας, Gnosia me vellem detinuisset humus! μακάρι να με είχε κρατήσει η γη της Κνωσού! tunc mihi praecipue (nec non tamen ante placebas) τότε κυρίως (όχι ότι δεν μου άρεσες και παλιότερα) acer in extremis ossibus haesit amor. 70 άγριος ο έρωτας κόλλησε μέσα μου, βαθιά στα κόκκαλά μου. candida vestis erat, praecincti flore capilli, αστραφτερό λευκό το ένδυμά σου, τα μαλλιά στεφανωμένα με λουλούδια, flava verecundus tinxerat ora rubor, ντροπαλό κοκκίνισμα είχε βάψει το ηλιοκαμένο πρόσωπό σου. quemque vocant aliae vultum rigidumque trucemque, αυτόν που οι άλλοι θεωρούν σκληρό και απηνή, pro rigido Phaedra iudice fortis erat. στα μάτια της Φαίδρας ήταν γενναίος αντί σκληρός. sint procul a nobis iuvenes ut femina compti! 75 μακριά από μας οι νεαροί οι χτενισμένοι σαν γυναίκες! fine coli modico forma virilis amat. Η ανδρική ομορφιά επιτάσσει την περιποίηση με μέτρο. te tuus iste rigor positique sine arte capilli αυτή ακριβώς η σκληρότητά σου και τα ατημέλητα ριγμένα μαλλιά σου et levis egregio pulvis in ore decet. και η λεπτή σκόνη στο υπέροχο πρόσωπό σου είναι που σου ταιριάζουν.

7 sive ferocis equi luctantia colla recurvas, είτε τιθασεύεις και περνάς το χαλινάρι σε άγρια άλογα που αντιστέκονται, exiguo flexos miror in orbe pedes; 80 θαυμάζω πως λυγίζουν τα πόδια τους σε ακριβή κύκλο seu lentum valido torques hastile lacerto, είτε στριφογυρίζεις αργά στο δυνατό σου μπράτσο το ακόντιο, ora ferox in se versa lacertus habet, και το περήφανο μπράτσο σου έχει στραμμένο πάνω του το βλέμμα σου, sive tenes lato venabula cornea ferro. είτε κρατάς το κεράτινο κυνηγετικό ακόντιο από τη μεταλλική λαβή του. denique nostra iuvat lumina, quidquid agis. εν ολίγοις, οτιδήποτε κάνεις είναι απόλαυση για τα μάτια μου. Tu modo duritiam silvis depone iugosis; 85 Απόβαλε μόνον τη σκληρότητα στις δασωμένες ράχες non sum militia digna perire tua. δεν είμαι λεία κατάλληλη για την εκστρατεία σου. quid iuvat incinctae studia exercere Dianae, τι ωφελεί να ασκείς τις ασχολίες της ζωσμένης Άρτεμης, et Veneri numeros eripuisse suos? και να στερείς από την Αφροδίτη τα οφειλόμενα; quod caret alterna requie, durabile non est; ό,τι στερείται την ανακούφιση της εναλλαγής, δεν πρόκειται να αντέξει haec reparat vires fessaque membra novat. 90 αυτή ανανεώνει τις δυνάμεις και αναζωογονεί τα κουρασμένα μέλη. Arcus et arma tuae tibi sunt imitanda Dianae Το τόξο πράγματι εσύ μιμείσαι τα όπλα της αγαπημένης σου Άρτεμης si numquam cesses tendere, mollis erit.

8 αν δεν σταματήσεις να το τεντώνεις, θα χαλαρώσει. clarus erat silvis Cephalus, multaeque per herbas διάσημος στα δάση ήταν ο Κέφαλος, και πολλά θηρία conciderant illo percutiente ferae; είχαν πέσει μέσα στα χορτάρια από τα χτυπήματά του nec tamen Aurorae male se praebebat amandum. 95 ωστόσο, δεν ήταν απρόθυμος να παραδοθεί στον έρωτα της Αυγής. ibat ad hunc sapiens a sene diva viro. Σοφά έπραττε η θεά και πήγαινε σ αυτόν αφήνοντας τον γέρο άντρα της. saepe sub ilicibus Venerem Cinyraque creatum πολλές φορές κάτω από τις βελανιδιές η Αφροδίτη και ο γιος του Κινύρα sustinuit positos quaelibet herba duos. στρώμα έγινε κάποια χλόη για να ξαπλώσουν οι δυο τους πάνω της. arsit et Oenides in Maenalia Atalanta; φλεγόταν και ο γιος του Οινέα για την Αταλάντη από το Μαίναλο illa ferae spolium pignus amoris habet. 100 εκείνη είχε τη λεία του άγριου θηρίου ως δείγμα της αγάπης του. nos quoque quam primum turba numeremur in ista! Μακάρι και γω το γρηγορότερο δυνατόν να συμπεριληφθώ στη χορεία αυτή! si Venerem tollas, rustica silva tua est. αν αφαιρέσεις την Αφροδίτη, το δάσος σου θα είναι χωριάτικο. ipsa comes veniam, nec me latebrosa movebunt η ίδια θα έρθω για συνοδεία σου, και ούτε οι κρυμμένοι βράχοι saxa neque obliquo dente timendus aper. θα με φοβίσουν ούτε ο κάπρος ο τρομερός με το κυρτό του χαυλιόδοντα. Aequora bina suis obpugnant fluctibus isthmon, 105 Δύο θάλασσες σφυροκοπούνε με τα κύματά τους τον Ίσθμο,

9 et tenuis tellus audit utrumque mare. και η λεπτή λωρίδα γης ακούει τα κύματα και των δυο. hic tecum Troezena colam, Pittheia regna; εκεί μαζί με σένα θα κατοικώ στην Τροιζήνα, το βασίλειο του Πιτθέα iam nunc est patria carior illa mea. τώρα πια εκείνη η γη μου είναι πιο προσφιλής από την πατρίδα μου. tempore abest aberitque diu Neptunius heros; λείπει για καιρό και θα λείπει ο Ποσειδώνειος ήρωας illum Pirithoi detinet ora sui. 110 η χώρα του αγαπημένου του Πειρίθου τον κρατά. praeposuit Theseus nisi si manifesta negamus ο Θησέας έβαλε πιο πάνω αν δεν αρνούμαστε τα προφανή Pirithoum Phaedrae Pirithoumque tibi. τον Πειρίθου από τη Φαίδρα και τον Πειρίθου από σένα. sola nec haec ad nos iniuria venit ab illo; και δεν πρόκειται για τη μόνη αδικία εναντίον μας εκ μέρους του in magnis laesi rebus uterque sumus. σε σημαντικά ζητήματα έχουμε και οι δυο μας πληγωθεί. ossa mei fratris clava perfracta trinodi 115 τα κόκκαλα του αδερφού μου τα έσπασε με το τρίοζο ρόπαλό του sparsit humi; soror est praeda relicta feris. και τα σκόρπισε στο χώμα εγκατέλειψε την αδερφή μου λεία στα άγρια θηρία. prima securigeras inter virtute puellas η πρώτη ανάμεσα στις πελεκυφόρες κοπέλες te peperit, nati digna vigore parens; σε γέννησε, μητέρα αντάξια του σθένους του γιου της si quaeras, ubi sit Theseus latus ense peregit,

10 αν ρωτάς, που είναι ο Θησέας τη διαπέρασε με το σπαθί του, nec tanto mater pignore tuta fuit. 120 ούτε με τόσο σπουδαία εγγύηση η μητέρα σου δεν ήταν ασφαλής. at ne nupta quidem taedaque accepta iugali αλλά γιατί, να μην παντρευτεί και να γίνει αποδεκτή με τη γαμήλια δάδα cur, nisi ne caperes regna paterna nothus? αν όχι, για να μην πάρεις την πατρική εξουσία ως νόθος; addidit et fratres ex me tibi, quos tamen omnis και τα αδέρφια που πήρε από μένα τα έδωσε σε σένα, για τα οποία όμως non ego tollendi causa, sed ille fuit. δεν είμαι εγώ η αιτία που τα πήρε αλλά εκείνος. o utinam nocitura tibi, pulcherrime rerum, 125 Μακάρι η μήτρα που θα σε έβλαπτε, πανέμορφε όλων, in medio nisu viscera rupta forent! να ξεσκιζόταν μέσα στις ωδίνες του τοκετού! i nunc, sic meriti lectum reverere parentis έλα τώρα, έτσι δείξε τον σεβασμό σου στην κλίνη του αξιότιμου πατέρα σου quem fugit et factis abdicat ipse suis! την οποία αποφεύγει και με τις ίδιες τις πράξεις του το απαξιώνει! Nec, quia privigno videar coitura noverca, Ούτε, επειδή ως μητριά, όπως φαίνεται, συνευρίσκομαι με τον θετό μου γιο terruerint animos nomina vana tuos. 130 ούτε να τρομάζουν την ψυχή σου λέξεις κενές. ista vetus pietas, aevo moritura futuro, αυτή η παλιομοδίτικη ηθική σου, που πρόκειται να σβήσει στο μέλλον, rustica Saturno regna tenente fuit. δημιουργήθηκε κατά την άξεστη βασιλεία του Κρόνου.

11 Iuppiter esse pium statuit, quodcumque iuvaret, Ο Δίας όρισε ηθικό οτιδήποτε ευχαριστεί, et fas omne facit fratre marita soror. Και η αδερφή που παντρεύεται τον αδερφό της καθιστά καθετί όσιο. illa coit firma generis iunctura catena, 135 εκείνος ο δεσμός συγγένειας είναι γερός και στέρεος, inposuit nodos cui Venus ipsa suos. στον οποίο η ίδια η Αφροδίτη έχει δέσει τους κόμπους της. nec labor est celare, licet peccemus, amorem. Ούτε είναι κόπος να κρύψουμε, ακόμη και αν σφάλουμε, τον έρωτά μας. cognato poterit nomine culpa tegi. το σφάλμα μας μπορεί να καλυφθεί πίσω από το όνομα της συγγένειας. viderit amplexos aliquis, laudabimur ambo; αν κάποιος μας δει αγκαλιασμένους, θα μας επαινέσει και τους δυο dicar privigno fida noverca meo. 140 θα πει ότι είμαι μια μητριά πιστή στον θετό μου γιο. non tibi per tenebras duri reseranda mariti δεν θα πρέπει να ξεκλειδώσεις την πόρτα του σκληρού συζύγου μέσα στο σκοτάδι, ianua, non custos decipiendus erit; ούτε να ξεγελάσεις κάποιον φρουρό ut tenuit domus una duos, domus una tenebit; το ίδιο σπίτι που μας στέγαζε και τους δυο, το ίδιο θα συνεχίσει να μας στεγάζει oscula aperta dabas, oscula aperta dabis; φανερά με φιλούσες, φανερά θα με φιλάς tutus eris mecum laudemque merebere culpa, 145 ασφαλής θα είσαι μαζί μου και το σφάλμά μας θα κερδίσει τον έπαινο, tu licet in lecto conspiciare meo.

12 ακόμη και αν σε δουν στην κλίνη μου. tolle moras tantum properataque foedera iunge σταμάτα να καθυστερείς και βιάσου να συνάψεις τον δεσμό μας qui mihi nunc saevit, sic tibi parcat Amor! Ο Έρωτας που τώρα μαίνεται για μένα, εκείνος ας σε λυπηθεί! non ego dedignor supplex humilisque precari. Δεν απαξιώνω να παρακαλώ ικέτιδα και ταπεινή. heu! ubi nunc fastus altaque verba iacent? 150 αλίμονο! Που είναι τώρα η περηφάνια και τα μεγάλα λόγια; et pugnare diu nec me submittere culpae ήμουν σίγουρη ότι θα αντιστεκόμουν για μεγάλο διάστημα και δεν θα υπέκυπτα certa fui certi siquid haberet amor; στο σφάλμα αν υπάρχει κάποια σιγουριά στον έρωτα victa precor genibusque tuis regalia tendo νικημένη σε παρακαλώ και απλώνω τα βασιλικά μου χέρια bracchia! quid deceat, non videt ullus amans. στα γόνατά σου! Κανένας ερωτευμένος δεν σκέφτεται τι είναι κόσμιο. depudui, profugusque pudor sua signa reliquit. 155 έχασα την αιδώ μου και η φυγάς αιδώς άφησε τα σημάδια της. Da veniam fasse duraque corda doma! Συγχώρεσέ με για την ομολογία μου και δάμασε τη σκληρή καρδιά σου! quod mihi sit genitor, qui possidet aequora, Minos, τι που ο πατέρας μου είναι ο Μίνωας που κυβερνά τα πέλαγα, quod veniant proavi fulmina torta manu, τι που οι αστραπές εκσφενδονίζονται από το χέρι του προπάππου μου, quod sit avus radiis frontem vallatus acutis, τι που ο παππούς μου είναι στεφανωμένος στο μέτωπο με αιχμηρές ακτίνες,

13 purpureo tepidum qui movet axe diem 160 αυτός που με το πορφυρένιο του άρμα κινεί τη θερμή μέρα nobilitas sub amore iacet! miserere priorum η ευγενής μου καταγωγή υποτάσσεται στον έρωτα! Σπλαχνίσου τους προπάτορές μου et, mihi si non vis parcere, parce meis! και, αν δεν θέλεις να με σπλαχνιστείς, σπλαχνίσου τους δικούς μου! est mihi dotalis tellus Iovis insula, Crete έχω για προικώα γη το νησί του Δία, την Κρήτη serviat Hippolyto regia tota meo! όλο το βασίλειό μου ας περάσει στην υπηρεσία του Ιππόλυτού μου! Flecte, ferox, animos! potuit corrumpere taurum Κάμψε το φρόνημά σου, αλαζόνα! Μπόρεσε να διαφθείρει τον ταύρο mater; eris tauro saevior ipse truci? 165 η μητέρα μου εσύ θα αποδειχθείς σκληρότερος από τον απηνή ταύρο; per Venerem, parcas, oro, quae plurima mecum est! λυπήσου με, σε παρακαλώ, στο όνομα της Αφροδίτης που κυρίως είναι με το μέρος μου! sic numquam, quae te spernere possit, ames; έτσι ποτέ να μην αγαπήσεις κάποια που μπορεί να σε περιφρονεί sic tibi secretis agilis dea saltibus adsit, έτσι να σου συμπαρίσταται η γοργή θεά στα απομονωμένα όρη, silvaque perdendas praebeat alta feras; και το βαθύσκιωτο δάσος να σου παρέχει άγρια θηρία για το κυνήγι σου sic faveant Satyri montanaque numina Panes, 170 έτσι οι Σάτυροι να είναι ευνοϊκοί μαζί σου και οι ορεσίβιες θεότητες, οι Πάνες, et cadat adversa cuspide fossus aper;

14 και χτυπημένος από την απειλητική αιχμή του δόρατος σου να πέφτει ο αγριόχοιρος sic tibi dent Nymphae, quamvis odisse puellas έτσι οι Νύμφες να σου επιτρέψουν, παρόλο που είσαι γνωστός diceris, arentem quae levet unda sitim! για τον μισογυνισμό σου, το νερό να ανακουφίσει τη δίψα που καίει! Addimus his precibus lacrimas quoque; verba precantis 175 Στις παρακλήσεις αυτές προσθέτω και δάκρυα τα λόγια της ικέτιδας qui legis, et lacrimas finge videre meas! εσύ που διάβαζεις, καθώς και τα δάκρυά μου φαντάσου πως βλέπεις! Story / Histoire: Αριστοφ. Βάτρ {Α Ι.} Ἀ λ λ ἄ λ λ ο υ ς τ ο ι πο λ λ ο ὺ ς ἀ γ α θ ο ύ ς, ὧ ν ἦ ν κ αὶ Λ ά μ α χ ο ς ἥ ρ ω ς ὅ θ ε ν ἡ μ ὴ φ ρὴ ν ἀ πο μ α ξ α μ έ νη πο λ λ ὰ ς ἀ ρ ε τ ὰ ς ἐ πό η σ ε ν, Π α τ ρ ό κ λ ω ν, Τε ύ κ ρ ω ν θ υ μ ο λ ε ό ν τ ω ν, ἵ ἐ πα ί ρ ο ι μ ἄ ν δ ρ α πο λί τ η ν ν ἀ ν τ ε κ τ ε ί ν ε ι ν α ὑ τ ὸ ν τ ο ύ τ ο ι ς, ὁ πό τ α ν σ ά λ πι γ γ ο ς ἀ κού σ ῃ. Ἀ λ λ ο ὐ μ ὰ Δ ί ο ὐ Φα ί δ ρ α ς ἐ πο ί ο υ ν πό ρ ν α ς ο ὐ δ ὲ Σ θ ε ν ε β ο ί ας, ο ὐ δ ο ἶ δ ο ὐ δεὶ ς ἥ ν τ ι ν ἐ ρ ῶ σ α ν πώ πο τ ἐ πο ί η σ α γ υ ν α ῖ κα. (φήμη) Ευρ. Ιππόλ ὥστ εὐκλεᾶ μὲν παισὶ προσθεῖναι βίον / αὐτή τ ὄνασθαι Ευρ. Ιππόλ ἡ δ ε ὐ κ λ ε ὴ ς μ ὲ ν ἀ λ λ ὅ μ ω ς ἀ πό λ λ υ τ α ι Φα ί δ ρ α

15 {Φα.} ἡ μ ᾶ ς γ ὰ ρ α ὐ τ ὸ τ ο ῦ τ ἀ πο κ τ ε ί ν ε ι, φ ί λ α ι, ὡ ς μ ή πο τ ἄ ν δ ρ α τ ὸ ν ἐ μ ὸ ν α ἰ σχύ ν α σ ἁ λ ῶ, μ ὴ πα ῖ δ α ς ο ὓ ς ἔ τ ι κ τ ο ν ἀ λ λ ἐ λ ε ύ θ ε ρ ο ι πό λ ι ν πα ρ ρ η σ ί αι θ ά λ λ ο ν τ ε ς ο ἰ κοῖ ε ν κ λ ε ι ε ὐ κ λ ε ε ῖ ς. ν ῶ ν Ἀ θ η ν ῶ ν, μ η τ ρ ὸ ς ο ὕ ν ε κ {Φα.} ο ὐ γ ά ρ τ ι τ ο ῖ σ ι ν ὠ σ ὶ τ ε ρ πν ὰ χρὴ λ έ γ ε ι ν ἀ λ λ ἐ ξ ὅ τ ο υ τ ι γ ε ν ή σ ε τ α ι. ς ε ὐ κ λ ε ὴ ς {Φα.} τ ο ι γ ὰ ρ ο ὐ κ έ τ ε ὐ κ λ ε ε ῖ ς / θ α ν ο ύ μ ε θ. (Νόσος) Ευρ. Ιππόλ. 40 κ έ ν τ ρ ο ι ς ἔ ρ ω τ ο ς ἡ τ ά λ α ι ν ἀ πό λ λ υ τ α ι σ ι γ ῆ ι, ξ ύ ν ο ι δ ε δ ο ὔ τ ι ς ο ἰ κ ε τ ῶ ν ν ό σ ο ν ῥᾶι ο ν δ ὲ ν ό σ ο ν μ ε τ ά θ ἡ σ υ χ ί ας καὶ γ ε ν ν α ί ου λ ή μ α τ ο ς ο ἴ σ ε ι ς. 269 ἄ σ η μ α δ ἡ μ ῖ ν ἥ τ ι ς ἐ στ ὶ ν ἡ ν ό σ ο ς 282 σ ὺ δ ο ὐ κ ἀ ν ά γ κ η ν πρ ο σ φ έ ρ ε ι ς, πε ι ρ ω μ έ νη ν ό σ ο ν πυθέ σ θ α ι τ ῆ σ δ ε καὶ πλ ά ν ο ν φ ρ ε ν ῶ ν ; 294 γ υ ν α ῖ κ ε ς α ἵ δε σ υ γ κ α θ ι σ τ ά ν α ι ν ό σ ο ν 394 ἐ κ τ ο ῦ δε, σ ι γ ᾶ ν τ ή ν δ ε καὶ κρύπτ ε ι ν ν ό σ ο ν 405 τ ὸ δ ἔ ρ γ ο ν ἤ ι δ η τ ὴ ν ν ό σ ο ν τ ε δ υ σ κ λ ε ᾶ 479 φ α ν ή σ ε τ α ί τ ι τ ῆ σ δ ε φ ά ρ μ α κ ο ν ν ό σ ο υ {Φα.} ἀ πώ λ ε σ έ ν μ ε ἰ πο ῦ σα σ υ μ φ ο ρ ὰ ς ἐ μ ά ς, φ ί λ ω ς κ α λ ῶ ς δ ο ὐ τ ή νδ ἰ ωμ έ νη ν ό σ ο ν {Τ ρ.}..τ ῆ ς ν ό σ ο υ δ έ σ ο ι ζ η τ ο ῦ σα φ ά ρ μ α χ η ὗ ρ ο ν ο ὐ χ ἁ β ο υ λ ό μ η ν {Χ ο.} τ ῆ ς ν ό σ ο υ δ ὲ τ ῆ σδέ μ ο ι

16 κ ο ι ν ῆ ι μ ε τ α σ χ ὼ ν σ ω φ ρ ο ν ε ῖ ν μ α θ ή σ ε τ α ι {Χ ο.} ἀ νθ ὧ ν ο ὐ χ ὁ σ ί ων ἐ ρ ώ - τ ω ν δ ε ι ν ᾶ ι φρέ ν α ς Ἀ φ ρ ο δ ί - τ α ς ν ό σ ω ι κ α τ ε κ λ ά σ θ η 131 τ ε ι ρ ο μ έ ν α ν ν ο σ ε ρ ᾶ ι κοί τ α ι ἔ ξ ω δ ὲ δ ό μ ω ν ἤ δη ν ο σ ε ρ ᾶ ς δ έ μ ν ι α κοί τ η ς. 186 κ ρ ε ῖ σ σ ο ν δ ὲ ν ο σ ε ῖ ν ἢ θ ε ρ α πε ύ ε ι ν 279 {Τ ρ.} κρύπτ ε ι γ ὰ ρ ἥ δε πῆ μα κοὔ φ η σ ι ν ν ο σ ε ῖ ν {Τ ρ.} κεἰ μ ὲ ν ν ο σ ε ῖ ς τ ι τ ῶ ν ἀ πο ρ ρ ή τ ω ν κ α κ ῶ ν, γ υ ν α ῖ κ ε ς α ἵ δε σ υ γ κ α θ ι σ τ ά ν α ι ν ό σ ο ν πό σ ο υ ς δ ο κ ε ῖ ς δ ὴ κ ά ρτ ἔ χ ο ν τ α ς ε ὖ φ ρ ε ν ῶ ν ν ο σ ο ῦ νθ ὁ ρ ῶ ν τ α ς λ έ κ τ ρ α μ ὴ δ ο κ ε ῖ ν ὁ ρ ᾶ ν ; θεὸς ἐ β ο υ λ ή θη τ ά δε ν ο σ ο ῦ σα δ ε ὖ πως τ ὴ ν ν ό σ ο ν κ α τ α σ τ ρ έ φ ο υ. Σοφ. Φαίδ. απ α ἴ σ χ η μ έ ν, ὦ γ υ ν α ῖ κ ε ς, ο ὐ δ ἂ ν ε ἷ ς φ ύ γ ο ι β ρ ο τ ῶ ν ποθ, ᾧ καὶ Ζε ὺ ς ἐ φ ο ρ μ ή σ ῃ κ α κ ά ν ό σ ο υ ς δ ἀ ν ά γκη τ ὰ ς θ ε η λ ά τ ο υ ς φ έ ρ ε ι ν Hyg. Fab. 148 Soli autem Venus ob indicium ad progeniem eius semper fuit inimica Serv. στις Ecl "a virgo infelix, herbis pasceris amaris". quidam 'virgo' non quod virum illo tempore non haberet, sed quia talis ei poena iam vir- gini destinata sit, intellegunt, ob iram scilicet Veneris, quae irata Soli, quod se, ut quidam volunt, Anchisae, ut alii, Marti coniunctam prodidisset, subolem eius inhonestis amoribus subiecit, ut Circen, Medeam, Pasiphaen. et hoc dicit, in illa commiserabili dementia feliciores fuisse, quae se animalia credebant, quam Pasiphaen, quae cum sciret se ho- minem, taurum sectabatur. Bιβλιογραφία: Casali, S. (1995). Strategies of tension (Ovid, Heroides 4), PCPS 41: De Vito, A. F. (1994). The Essential Seriousness of Heroides 4, RhM 137: Fulkerson, L. (2005). The Ovidian Heroine as Author, Cambridge

17 Herter, H. (1940). Theseus und Hippolytos, RhM 89: Palmer, A. (1898) [1967 ανατ.]. P. Ovidii Nasonis Heroides with the Greek Translation of Planudes, Oxford [ανατ. Darmstadt]. Rosenmeyer P.A. (1999). Medulla as a Locus Eroticus, Arethusa 32: (2001). Ancient Epistolary Fictions. The letter in Greek literature, Cambridge