Διαβιβάζεται συνημμένως στις αντιπροσωπίες το έγγραφο της Επιτροπής - COM(2010) 329 τελικό.

Transcript

1 ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ Βρυξέλλες, 22 Ιουνίου 2010 (05.07) (OR. en) 11325/10 ECOFIN 404 UEM 235 ΔΙΑΒΙΒΑΣΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ Αποστολέας: Για το Γενικό Γραμματέα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ο κ. Jordi AYET PUIGARNAU, Διευθυντής Ημερομηνία Παραλαβής: 17 Ιουνίου 2010 Αποδέκτης: κ. Pierre de BOISSIEU, Γενικός Γραμματέας του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης Θέμα: Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο Αξιολόγηση της δράσης που ανέλαβαν το Βέλγιο, η Τσεχική Δημοκρατία, η Γερμανία, η Ιρλανδία, η Ισπανία, η Γαλλία, η Ιταλία, οι Κάτω Χώρες, η Αυστρία, η Πορτογαλία, η Σλοβενία και η Σλοβακία ως απάντηση στη σύσταση του Συμβουλίου, της 2ας Δεκεμβρίου 2009, για τον τερματισμό της κατάστασης υπερβολικού δημοσιονομικού ελλείμματος, Διαβιβάζεται συνημμένως στις αντιπροσωπίες το έγγραφο της Επιτροπής - COM(2010) 329 τελικό. συνημμ.: COM(2010) 329 τελικό 11325/10 ακι DG G I EL

2 ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, COM(2010) 329 τελικό ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ Αξιολόγηση της δράσης που ανέλαβαν το Βέλγιο, η Τσεχική Δημοκρατία, η Γερμανία, η Ιρλανδία, η Ισπανία, η Γαλλία, η Ιταλία, οι Κάτω Χώρες, η Αυστρία, η Πορτογαλία, η Σλοβενία και η Σλοβακία ως απάντηση στη σύσταση του Συμβουλίου, της 2ας Δεκεμβρίου 2009, για τον τερματισμό της κατάστασης υπερβολικού δημοσιονομικού ελλείμματος, EL RESTREINT UE EL

3 ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ Αξιολόγηση της δράσης που ανέλαβαν το Βέλγιο, η Τσεχική Δημοκρατία, η Γερμανία, η Ιρλανδία, η Ισπανία, η Γαλλία, η Ιταλία, οι Κάτω Χώρες, η Αυστρία, η Πορτογαλία, η Σλοβενία και η Σλοβακία ως απάντηση στη σύσταση του Συμβουλίου, της 2ας Δεκεμβρίου 2009, για τον τερματισμό της κατάστασης υπερβολικού δημοσιονομικού ελλείμματος, 1. Η ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ ΣΥΜΦΩΝΟΥ ΣΤΑΘΕΡΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΣΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ ΚΡΙΣΗ Η συντριπτική πλειοψηφία των χωρών της ΕΕ αντιμετωπίζει σήμερα ελλείμματα γενικής κυβέρνησης τα οποία υπερβαίνουν την τιμή αναφοράς του 3% του ΑΕΠ που ορίζει η συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ). Τα αίτια της συχνά σοβαρής επιδείνωσης του ελλείμματος καθώς και του χρέους πρέπει να εξετάζονται στο πλαίσιο της πρωτοφανούς παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης και της επιβράδυνσης της οικονομικής δραστηριότητας κατά την περίοδο 2008/09. Η κατάσταση αυτή αποτελεί τη συνισταμένη πολλών παραγόντων. Πρώτον, η επιβράδυνση της οικονομικής δραστηριότητας επέφερε μείωση των φορολογικών εσόδων και αύξηση των δαπανών για κοινωνικές παροχές (π.χ. επιδόματα ανεργίας). Δεύτερον, αναγνωρίζοντας τον σημαντικό ρόλο που οφείλουν να διαδραματίσουν οι δημοσιονομικές πολιτικές στην παρούσα έκτακτη οικονομική συγκυρία, η Επιτροπή, στο ευρωπαϊκό σχέδιο για την ανάκαμψη της οικονομίας (ΕΣΑΟ) του Νοεμβρίου 2008, το οποίο εγκρίθηκε από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τον Δεκέμβριο, ζήτησε να ληφθούν δημοσιονομικά μέτρα για την τόνωση της οικονομίας. Το σχέδιο προέβλεπε ότι τα κίνητρα πρέπει να διαφοροποιούνται στα κράτη μέλη ώστε να αντικατοπτρίζουν τη διαφορετική τους κατάσταση ως προς τη διατηρησιμότητα των δημόσιων οικονομικών και την ανταγωνιστικότητα. Τέλος, αρκετές χώρες έλαβαν μέτρα για τη σταθεροποίηση του χρηματοπιστωτικού τομέα, ορισμένα από τα οποία έχουν επιπτώσεις στην κατάσταση του χρέους ή συνιστούν κίνδυνο υψηλότερων ελλειμμάτων και χρέους στο μέλλον, μολονότι ορισμένες από τις δαπάνες της δημόσιας στήριξης μπορούν να ανακτηθούν στο μέλλον. Τον Οκτώβριο του 2009, με αφορμή τις πρώτες ενδείξεις οικονομικής ανάκαμψης, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υιοθέτησε μια δημοσιονομική στρατηγική εξόδου βασιζόμενη στις εξής αρχές: (i) Η στρατηγική εξόδου θα πρέπει να συντονιστεί στις διάφορες χώρες στο πλαίσιο συνεκτικής εφαρμογής του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης. (ii) Υφίσταται ανάγκη έγκαιρης άρσης των δημοσιονομικών κινήτρων. Εφόσον οι προγνώσεις της Επιτροπής συνεχίσουν να δείχνουν ότι ενισχύεται και καθίσταται αυτοδύναμη η ανάκαμψη, η δημοσιονομική εξυγίανση σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ θα πρέπει να αρχίσει το αργότερο το Οι ιδιαιτερότητες της κατάστασης κάθε χώρας πρέπει να λαμβάνονται υπόψη και ορισμένες χώρες πρέπει να εξυγιάνουν τα δημόσια οικονομικά τους πριν το έτος εκείνο. (iii) Ενόψει των υφιστάμενων προκλήσεων, ο προγραμματισμένος ρυθμός δημοσιονομικής εξυγίανσης πρέπει να είναι φιλόδοξος και θα πρέπει να υπερβαίνει αρκετά το όριο του 0,5% του ΑΕΠ κατ' έτος σε διαρθρωτικούς όρους στα περισσότερα κράτη μέλη. (iv) Η δημοσιονομική στρατηγική εξόδου θα πρέπει να συνοδεύεται από σημαντικές πολιτικές, όπως ενισχυμένα εθνικά δημοσιονομικά πλαίσια για την προώθηση της αξιοπιστίας των EL 2 RESTREINT UE EL

4 στρατηγικών εξυγίανσης και μέτρα για τη στήριξη της μακροπρόθεσμης διατηρησιμότητας των δημόσιων οικονομικών, όπως τονίζεται στο ΣΣΑ. Επιπλέον, θα πρέπει να ενισχυθούν οι προσπάθειες διαρθρωτικής μεταρρύθμισης για τη βελτίωση της παραγωγικότητας και τη στήριξη των μακροπρόθεσμων επενδύσεων. Οι εν λόγω αρχές για τη δημοσιονομική στρατηγική εξόδου εφαρμόσθηκαν στις συστάσεις που εκδόθηκαν στο πλαίσιο των διαδικασιών υπερβολικού ελλείμματος, καθώς και στον τελευταίο γύρο ετήσιων αξιολογήσεων των προγραμμάτων σταθερότητας και σύγκλισης. Οι προθεσμίες για τη διόρθωση των ελλειμμάτων και τις απαιτούμενες διαρθρωτικές προσαρμογές διαφέρουν ανάλογα με το κράτος μέλος, λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαιτερότητες της κάθε χώρας. Τα μέτρα δημοσιονομικών κινήτρων στο πλαίσιο του ΕΣΑΟ σε συνδυασμό με τα μέτρα σταθεροποίησης του χρηματοπιστωτικού τομέα εμπόδισαν την κατάρρευση της οικονομίας και έθεσαν τα θεμέλια για την ανάκαμψή της. Οι εαρινές προγνώσεις των υπηρεσιών της Επιτροπής του 2010 επιβεβαιώνουν η προοπτική της βαθμιαίας οικονομικής ανάκαμψης επιτρέπει την άρση των δημοσιονομικών κινήτρων. Τα οικονομικά μεγέθη προσφέρουν ενδείξεις μιας αυτοδύναμης ανάκαμψης στα τέλη του 2010 και κατά τη διάρκεια του Ωστόσο, παραμένουν σημαντικοί κίνδυνοι συνδεόμενοι με την κατάσταση των χρηματοπιστωτικών αγορών και τον δυνητικό φαύλο κύκλο μεταξύ δημόσιου χρέους και τραπεζικού τομέα. Οι εαρινές προγνώσεις του 2010 υποδηλώνουν ότι τα δημοσιονομικά αποτελέσματα του τρέχοντος έτους θα πρέπει να ανταποκρίνονται εν πολλοίς στα όσα έχουν προγραμματιστεί. Το 2011 προβλέπεται ότι χάρη στην αναμενόμενη ανάκαμψη, και με αμετάβλητες τις πολιτικές, τα δημόσια ελλείμματα θα αρχίσουν να μειώνονται. Τα προγράμματα σταθερότητας και σύγκλισης όλων των υπό εξέταση κρατών μελών επιβεβαιώνουν τις προθεσμίες διόρθωσης των υπερβολικών ελλειμμάτων που προβλέπονται στις συστάσεις του Συμβουλίου που εκδίδονται βάσει του άρθρου 126 της συνθήκης. Ωστόσο, σε ορισμένες περιπτώσεις το μακροοικονομικό σενάριο στο οποίο βασίζονται τα προγράμματα μπορεί να θεωρηθεί ευνοϊκό σε σύγκριση με τις προγνώσεις των υπηρεσιών της Επιτροπής. Πέραν αυτού, τα μέτρα που αποβλέπουν στην επίτευξη των στόχων τα τελευταία έτη της προγραμματικής περιόδου (2011 και μετά) εν γένει δεν είχαν ακόμη προσδιοριστεί αρκετά λεπτομερώς και απαιτούν περαιτέρω ανάλυση. Οι εξελίξεις των τελευταίων εβδομάδων έφεραν στο προσκήνιο τις ανησυχίες των χρηματοπιστωτικών αγορών όσον αφορά την υπερχρέωση του δημόσιου τομέα και τις αναπτυξιακές προοπτικές στην ΕΕ και ιδίως στα κράτη μέλη της ζώνης του ευρώ. Τα επασφάλιστρα κινδύνου για κρατικά ομόλογα αυξήθηκαν κατακόρυφα από τα τέλη Απριλίου και μετά σε πρωτοφανή για την ΟΝΕ επίπεδα, ιδίως σε κράτη μέλη με τους υψηλότερους, κατά την αντίληψη των αγορών, δημοσιονομικούς και μακροοικονομικούς χρηματοπιστωτικούς κινδύνους. Η ελληνική κρίση δημιούργησε ευρύτερη χρηματοπιστωτική αναστάτωση και τα υψηλά και αυξανόμενα δημόσια χρέη ενέτειναν τις ανησυχίες σχετικά με την φερεγγυότητα και άλλων χωρών. Επειδή οι εντάσεις στις χρηματοπιστωτικές αγορές συνεχίσθηκαν και εξαπλώθηκαν ακόμη και μετά τη σύναψη της συμφωνίας για την χρηματοπιστωτική συνδρομή και το πρόγραμμα δημοσιονομικής και μακροοικονομικής προσαρμογής της Ελλάδας, το Συμβούλιο συμφώνησε, στις 9 Μαΐου 2010, να δημιουργήσει τον ευρωπαϊκό μηχανισμό χρηματοοικονομικής σταθεροποίησης. Ταυτόχρονα, οι υπουργοί δήλωσαν αποφασισμένοι να εξασφαλίσουν τη διατηρησιμότητα των δημόσιων οικονομικών και μεγαλύτερη οικονομική ανάπτυξη σε όλα τα κράτη μέλη ενώ συμφώνησαν ότι τα σχέδια δημοσιονομικής εξυγίανσης και οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις θα πρέπει επιταχυνθούν στις περιπτώσεις που αυτό είναι αναγκαίο. EL 3 RESTREINT UE EL

5 Η συμφωνία που επιτεύχθηκε στο πλαίσιο του Συμβουλίου ECOFIN, στις 9 Μαΐου 2010, όπως και η σύσταση του ευρωπαϊκού μηχανισμού χρηματοοικονομικής σταθεροποίησης αντιπροσωπεύουν σημαντικά βήματα για τη διασφάλιση της σταθερότητας της οικονομίας της ζώνης του ευρώ και της ΕΕ. Τα οφέλη πρέπει να εξασφαλιστούν με περαιτέρω δράσεις πολιτικής για την άμεση αντιμετώπιση των δημοσιονομικών προκλήσεων. Απαιτείται αποτελεσματική και συντονισμένη απάντηση, τόσο βραχυπρόθεσμα όσο και μακροπρόθεσμα. Η απάντηση πολιτικής πρέπει να περιλαμβάνει διαφοροποιημένη δημοσιονομική εξυγίανση και αποφασιστικά μέτρα στην πλευρά της προσφοράς σκοπός των οποίων θα είναι και η άρση των εμποδίων που αντιμετωπίζει η εγχώρια ζήτηση. Στις πλέον ευάλωτες χώρες, η εξυγίανση θα γίνει υπό ιδιαίτερα δυσμενείς οικονομικές συνθήκες χαμηλής αύξησης της παραγωγής, υψηλής ανεργίας και αποπληθωριστικών πιέσεων. Οι συνθήκες αυτές καθιστούν ιδιαίτερα δύσκολη την εξυγίανση και την αντιστροφή της πορείας του δημόσιου χρέους. Ωστόσο, υπό το τρέχον κλίμα επανόδου της απροθυμίας ανάληψης κινδύνων, η επίτευξη των ονομαστικών δημοσιονομικών στόχων, ακόμη και υπό δυσμενέστερες από τις προβλεφθείσες οικονομικές συνθήκες, θα είναι αναγκαία για όλες τις χώρες πλην εκείνων με τα μικρότερα ανοίγματα ώστε να μην αποσταθεροποιηθεί η δυναμική του δημόσιου χρέους τους. Η επίσπευση της δημοσιονομικής εξυγίανσης και η έγκαιρη λήψη επιπρόσθετων μέτρων, καθώς και οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, θα τονώσουν την εμπιστοσύνη όσον αφορά την ικανότητα αντιστροφής της δυσμενούς δυναμικής του χρέους, τόσο σε εγχώριο επίπεδο όσο και στις χρηματοπιστωτικές αγορές. Για να μην τεθεί σε κίνδυνο η διαφαινόμενη ανάκαμψη, η λήψη μέτρων δημοσιονομικής εξυγίανσης πρέπει να μην γίνεται βιαστικά και αδιακρίτως. Αντίθετα, μια συντονισμένη και διαφοροποιημένη προσέγγιση για μια ταχύτερη δημοσιονομική εξυγίανση θα ενίσχυε περισσότερο την εμπιστοσύνη των αγορών και θα συνέβαλλε στην δημοσιονομική εξυγίανση, λαμβάνοντας καταλλήλως υπόψη την αλληλεξάρτηση μεταξύ των χωρών. Μια τέτοια διαφοροποιημένη προσέγγιση απαιτείται για την βελτιστοποίηση της δημοσιονομικής στρατηγικής εξόδου σε επίπεδο ΕΕ: ορισμένες χώρες οφείλουν να καταβάλουν μεγαλύτερες προσπάθειες τόσο διότι αντιμετωπίζουν μεγαλύτερους κινδύνους όσο και διότι τίθεται σε κίνδυνο η αξιοπιστία και η συνοχή ολόκληρης της στρατηγικής εξόδου της ΕΕ. Οι χώρες με τα μεγαλύτερα ανοίγματα σε μακροπρόθεσμους δημοσιονομικούς κινδύνους πρέπει να συνεχίσουν και, στις περιπτώσεις που απαιτείται, να εντείνουν τις προσπάθειες δημοσιονομικής εξυγίανσης που καταβάλλουν, δεδομένου ότι το κόστος της αδράνειας θα ήταν πολύ μεγαλύτερο από τον δυνητικό βραχύβιο αντίκτυπο της δημοσιονομικής εξυγίανσης στην ανάπτυξη της οικονομίας. Άλλες χώρες πρέπει να επιμείνουν στην επίτευξη των στόχων που έχουν καθοριστεί στα προγράμματα σταθερότητας και σύγκλισης. Τέλος, ορισμένες χώρες θα χρειαστεί να λάβουν εγκαίρως αποφάσεις περί εξυγίανσης ούτως ώστε να είναι σε θέση να παγιώσουν τη στρατηγική εξυγίανσης που υιοθετούν. Η κατωτέρω αξιολόγηση της αποτελεσματικής δράσης που έχουν αναλάβει τα δώδεκα κράτη μέλη ανταποκρινόμενα στις συστάσεις της 2ας Δεκεμβρίου 2009, πραγματοποιείται υπό το πρίσμα των όσων εκτίθενται ανωτέρω. Η έκδοση των συστάσεων και η λήψη των αντίστοιχων μέτρων έλαβαν χώρα στο πλαίσιο της στρατηγικής εξόδου που καθόρισε το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Οκτωβρίου Υπό το πρίσμα των πλέον πρόσφατων εξελίξεων και σύμφωνα με τα συμπεράσματα του Συμβουλίου ECOFIN της 9ης Μαΐου, στο παράρτημα 2 περιλαμβάνεται και αξιολόγηση των νέων στόχων και επιπρόσθετων μέτρων της Ισπανίας και της Πορτογαλίας. EL 4 RESTREINT UE EL

6 2. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΑΝΑΛΗΦΘΕΙΣΑΣ ΔΡΑΣΗΣ Βάσει του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης, η Επιτροπή πρέπει να κινεί τη διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος (ΔΥΕ) κάθε φορά που το έλλειμμα ενός κράτους μέλους υπερβαίνει την τιμή αναφοράς του 3% του ΑΕΠ. Οι τροποποιήσεις που πραγματοποιήθηκαν το 2005 στο σύμφωνο σταθερότητας και ανάπτυξης είχαν στόχο να διασφαλιστεί ιδίως ότι θα λαμβάνεται πλήρως υπόψη το οικονομικό και δημοσιονομικό υπόβαθρο σε όλα τα στάδια της ΔΥΕ. Κατ αυτόν τον τρόπο, το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης παρέχει το πλαίσιο στήριξης των κυβερνητικών πολιτικών για την άμεση επάνοδο σε υγιείς δημοσιονομικές θέσεις, λαμβάνοντας υπόψη την οικονομική συγκυρία και διασφαλίζοντας κατά τον τρόπο αυτό τη μακροπρόθεσμη διατηρησιμότητα των δημόσιων οικονομικών. Στις 2 Δεκεμβρίου 2009, το Συμβούλιο απηύθυνε συστάσεις, βάσει του άρθρου 126 παράγραφος 7 της ΣΛΕΕ, προς το Βέλγιο, την Τσεχική Δημοκρατία, τη Γερμανία, την Ιρλανδία, την Ισπανία, τη Γαλλία, την Ιταλία, τις Κάτω Χώρες, την Αυστρία, την Πορτογαλία, τη Σλοβενία και τη Σλοβακία 1. Οι εν λόγω συστάσεις βασίστηκαν στις φθινοπωρινές προγνώσεις των υπηρεσιών της Επιτροπής του 2009 και στις συμφωνηθείσες αρχές της δημοσιονομικής στρατηγικής εξόδου. Το Συμβούλιο έθεσε ως προθεσμία ανάληψης αποτελεσματικής δράσης με βάση τις συστάσεις, την 2 α Ιουλίου Σύμφωνα με τον κανονισμό 1467/97 2 και τον αναθεωρημένο Κώδικα Δεοντολογίας 3, ένα κράτος μέλος θεωρείται ότι έχει αναλάβει αποτελεσματική δράση, εάν έχει ενεργήσει σύμφωνα με τη σύσταση που βασίζεται στο άρθρο 126 παράγραφος 7 της ΣΛΕΕ. Ο Κώδικας Δεοντολογίας αναφέρει ότι κατά την αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας της δράσης πρέπει να λαμβάνεται ιδιαιτέρως υπόψη εάν το εκάστοτε κράτος μέλος έχει επιτύχει την ετήσια βελτίωση του κυκλικά προσαρμοσμένου ισοζυγίου του, χωρίς να υπολογίζονται τα έκτακτα και άλλα προσωρινά μέτρα που είχε αρχικά συστήσει το Συμβούλιο. Εφόσον η διαπιστούμενη προσαρμογή αποδεικνύεται κατώτερη σε σχέση με τη σύσταση, πρέπει να γίνεται προσεκτική ανάλυση των αιτίων της υστέρησης. Σε περίπτωση πολυετούς προσαρμογής, ο Κώδικας Δεοντολογίας ορίζει ότι η αξιολόγηση πρέπει να εστιάζεται κυρίως στα μέτρα που λαμβάνονται προκειμένου να εξασφαλιστεί κατάλληλη δημοσιονομική προσαρμογή κατά το έτος που έπεται της διαπίστωσης του υπερβολικού ελλείμματος. Στο πλαίσιο αυτό, η Επιτροπή προέβη σε αξιολόγηση της δράσης που αναλήφθηκε από το Βέλγιο, την Τσεχική Δημοκρατία, τη Γερμανία, την Ιρλανδία, την Ισπανία, τη Γαλλία, την Ιταλία, τις Κάτω Χώρες, την Αυστρία, την Πορτογαλία, τη Σλοβενία και τη Σλοβακία ως απάντηση στις συστάσεις του Συμβουλίου της 2ας Δεκεμβρίου 4. Η Επιτροπή θεωρεί ότι για τις χώρες αυτές, δεν απαιτούνται προς το παρόν περαιτέρω ενέργειες στο πλαίσιο της Επισκόπηση όλων των προηγούμενων και εν εξελίξει διαδικασιών ΔΥΕ διατίθενται στη διεύθυνση: ΕΕ L 209 της , σ. 6. «Λεπτομερείς ρυθμίσεις για την εφαρμογή του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης και κατευθυντήριες γραμμές για τη μορφή και το περιεχόμενο των προγραμμάτων σταθερότητας και σύγκλισης», που εγκρίθηκε από το Συμβούλιο ECOFIN στις 10 Νοεμβρίου Διατίθεται στη διεύθυνση: Όσον αφορά το ΗΒ, προς το οποίο επίσης έγιναν συστάσεις βάσει του άρθρου 126 παράγραφος 7 της ΣΛΕΕ, στις 2 Δεκεμβρίου 2009, η Επιτροπή ανέβαλε την αξιολόγησή της έως ότου υποβληθεί ο επείγων προϋπολογισμός στις 22 Ιουνίου 2010 σύμφωνα με τις εξαγγελίες της νέας βρετανικής κυβέρνησης. EL 5 RESTREINT UE EL

7 διαδικασίας υπερβολικού ελλείμματος. Λεπτομέρειες της αξιολόγησης παρατίθενται στις ειδικές κατά χώρα ενότητες του παραρτήματος 1. Επιπλέον, ενόψει της έκκλησης του Συμβουλίου ECOFIN της 9ης Μαΐου 2010 για την επιτάχυνση των σχεδίων δημοσιονομικής εξυγίανσης και διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων στις περιπτώσεις που κρίνεται σκόπιμο, η Επιτροπή χαιρετίζει τα σημαντικά επιπρόσθετα μέρα και τον καθορισμό πιο φιλόδοξων στόχων όσον αφορά το ισοζύγιο του προϋπολογισμού το 2010 και το 2011 στην Ισπανία και την Πορτογαλία. Σε αμφότερες τις χώρες τα νέα αυτά μέτρα εξυγίανσης συνοδεύουν μια κατάλληλη και φιλόδοξη προς τα κάτω αναθεώρηση των στόχων για το έλλειμμα του 2010 και του 2011 (σε σύγκριση με τα σχέδια που περιγράφονται στα επικαιροποιημένα προγράμματα σταθερότητας). Τα μέτρα αυτά θα οδηγήσουν επίσης σε παράλληλη βελτίωση των προγνώσεων των υπηρεσιών της Επιτροπής ως προς το έλλειμμα των ετών αυτών. Ταυτόχρονα, η Ισπανία και η Πορτογαλία έχουν κληθεί να προσδιορίσουν μέτρα στους προϋπολογισμούς τους για το 2011, τα οποία θα ανέρχονται σε 1¾% και 1½% του ΑΕΠ αντίστοιχα προκειμένου να επιτευχθεί η βελτίωση που προβλέπεται στα προγράμματα σταθερότητας που υπέβαλαν και να μειωθούν οι δημοσιονομικοί τους κίνδυνοι. Η αξιολόγηση αυτή πρέπει να θεωρηθεί ότι αποτελεί έναν αρχικό προσανατολισμό για την κατάρτιση του προϋπολογισμού του επόμενου έτους. Αυτό ανταποκρίνεται σε μεγάλο βαθμό στις προτάσεις για την ενίσχυση της οικονομικής διακυβέρνησης που κάνουν λόγο για έναν αρχικό προσανατολισμό ώστε να εξασφαλιστεί η κατάλληλη σύνδεση μεταξύ ευρωπαϊκής και εθνικής διαδικασίας προϋπολογισμού. Στο παράρτημα 2 παρατίθεται αναλυτικότερη αξιολόγηση των νέων στόχων και μέτρων για την Ισπανία και την Πορτογαλία. Συνολικά, οι τρέχοντες δημοσιονομικοί στόχοι, περιλαμβανομένων των πρόσφατων αναθεωρήσεων που αντανακλούν την ανάγκη επίσπευσης των ενεργειών στις χώρες που διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο, φαίνεται να επιτυγχάνουν την κατάλληλη ισορροπία μεταξύ της ανάγκης να παγιωθούν οι πρώτες ενδείξεις οικονομικής ανάκαμψης και του κόστους της δημοσιονομικής λιτότητας. Ανεξάρτητα από την έκταση της εξυγίανσης, δύο είναι τα στοιχεία που μπορούν να επηρεάσουν την επιτυχία της: ο βαθμός της δέσμευσης σε επίπεδο πολιτικής, που αντανακλάται στον μόνιμο χαρακτήρα των μέτρων, και η σύνθεση της εξυγίανσης, η οποία θα περιλαμβάνει μεν μέτρα ως προς τα έσοδα που ενδέχεται να είναι λιγότερο αποτελεσματικά εξαιτίας των αρνητικών συνεπειών τους για την ανάπτυξη, αλλά και σημαντικές διακρίσεις όσον αφορά την διάρθρωση και τον σχεδιασμό της φορολογίας, καθώς και το αφορολόγητο όριο. Η Επιτροπή θα συνεχίσει να παρακολουθεί εκ του σύνεγγυς τις δημοσιονομικές εξελίξεις σύμφωνα με τη Συνθήκη και το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης (ΣΣΑ). EL 6 RESTREINT UE EL

8 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 1: ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΑΝΑΛΗΦΘΕΙΣΑΣ ΔΡΑΣΗΣ ΑΝΑ ΧΩΡΑ 1. ΒΕΛΓΙΟ 1.1. Διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος και οι πλέον πρόσφατες συστάσεις Στις 2 Δεκεμβρίου 2009, το Συμβούλιο απεφάνθη ότι το Βέλγιο παρουσίαζε υπερβολικό έλλειμμα σύμφωνα με το άρθρο 126 παράγραφος 6 της συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ) και απηύθυνε συστάσεις προς αυτό σύμφωνα με το άρθρο 126 παράγραφος 7 της ΣΛΕΕ με σκοπό τον τερματισμό της κατάστασης υπερβολικού δημοσιονομικού ελλείμματος 5. Το Συμβούλιο συνέστησε στο Βέλγιο να θέσε τέλος στην τρέχουσα κατάσταση υπερβολικού ελλείμματος μέχρι το Οι βελγικές αρχές πρέπει να μειώσουν το έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης σε επίπεδο κάτω από το 3 % του ΑΕΠ κατά τρόπο αξιόπιστο και διατηρήσιμο, με τη λήψη μέτρων σε μεσοπρόθεσμο πλαίσιο. Συγκεκριμένα, για τον σκοπό αυτόν, οι βελγικές αρχές πρέπει: (α) να εφαρμόσουν τα μέτρα μείωσης του ελλείμματος το 2010, όπως προβλέπεται στο σχέδιο προϋπολογισμού του 2010, και να εντείνουν την προβλεπόμενη δημοσιονομική προσαρμογή το 2011 και το 2012 (β) να εξασφαλίσουν μέση ετήσια δημοσιονομική προσαρμογή της τάξης του ¾ % του ΑΕΠ την περίοδο , η οποία πρέπει επίσης να συμβάλει στην επαναφορά του δείκτη ακαθάριστου δημόσιου χρέους σε καθοδική τροχιά που να προσεγγίζει την τιμή αναφοράς με ικανοποιητικό ρυθμό, αποκαθιστώντας ένα επαρκές επίπεδο πρωτογενούς πλεονάσματος (γ) να προσδιορίσουν τα μέτρα που είναι απαραίτητα για την επίτευξη της διόρθωσης του υπερβολικού ελλείμματος μέχρι το 2012, εφόσον το επιτρέψουν οι κυκλικές οικονομικές συνθήκες, και να επιταχύνουν τη μείωση του ελλείμματος, εάν οι οικονομικές ή οι δημοσιονομικές συνθήκες αποδειχθούν καλύτερες από αυτές που προβλέπονται προς το παρόν (δ) να ενισχύσουν τους μηχανισμούς παρακολούθησης για να διασφαλιστεί η τήρηση των δημοσιονομικών στόχων. Επιπλέον, πέρα από τις προσπάθειες στον δημοσιονομικό τομέα, οι βελγικές αρχές πρέπει να αξιοποιήσουν κάθε ευκαιρία, περιλαμβανομένων των ευκαιριών που δημιουργεί η ενδεχόμενη βελτίωση των οικονομικών συνθηκών, για να επιταχύνουν το ρυθμό μείωσης του δείκτη ακαθάριστου δημόσιου χρέους και την επάνοδό του στο επίπεδο της τιμής αναφοράς. Το Συμβούλιο έθεσε ως προθεσμία την 2 α Ιουνίου 2010 για να αναλάβει η βελγική κυβέρνηση αποτελεσματική δράση προκειμένου να θέσει σε εφαρμογή μέτρα περιορισμού του ελλείμματος το 2010, όπως προβλέπεται στο σχέδιο προϋπολογισμού για το 2010, και να παρουσιάσει αρκετά αναλυτικά τη στρατηγική που είναι απαραίτητη για να υπάρξει πρόοδος όσον αφορά τη διόρθωση του υπερβολικού ελλείμματος. Για την αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας των μέτρων θα ληφθούν υπόψη οι οικονομικές εξελίξεις σε σύγκριση με τις οικονομικές προοπτικές στις φθινοπωρινές προγνώσεις του 2009 των υπηρεσιών της Επιτροπής. 5 Όλα τα έγγραφα που συνδέονται με τη ΔΥΕ για το Βέλγιο διατίθενται στη διεύθυνση: EL 7 RESTREINT UE EL

9 1.2. Αξιολόγηση της αναληφθείσας δράσης Η παγκόσμια οικονομική και χρηματοπιστωτική κρίση οδήγησε σε συρρίκνωση της οικονομικής δραστηριότητας στο Βέλγιο κατά 3% το Η αύξηση της παγκόσμιας ζήτησης έδωσε το έναυσμα για την ανάκαμψη της οικονομικής ανάπτυξης κατά το δεύτερο εξάμηνο του Σύμφωνα με τις εαρινές προγνώσεις των υπηρεσιών της Επιτροπής του 2010, η ανάκαμψη αυτή αναμένεται να συνεχιστεί το 2010 και το 2011 και να οδηγήσει σε αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ κατά 1,3% και 1,6% αντίστοιχα. Όσον αφορά το 2010, αυτό σημαίνει ότι οι προοπτικές για το 2010 έχουν βελτιωθεί σημαντικά σε σχέση με τις φθινοπωρινές προγνώσεις των υπηρεσιών της Επιτροπής του 2009, οι οποίες έκαναν λόγο για αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ κατά 0,6%, και για τη διατήρησή της σε σχετικά σταθερά επίπεδα το Το κενό παραγωγής προβλέπεται να μειωθεί βαθμιαία κατά τη διάρκεια της περιόδου που καλύπτουν οι προγνώσεις. Όσον αφορά το 2010, οι αρχές εφάρμοσαν εν πολλοίς το 2010 τα μέτρα μείωσης του ελλείμματος που προέβλεπε το σχέδιο προϋπολογισμού το 2010, σύμφωνα με τις συστάσεις του Συμβουλίου, εκτός από μια πρόσθετη δαπάνη μικρότερη του 0,1% του ΑΕΠ, στους τομείς της ασφάλειας και των ενεργών πολιτικών στην αγορά εργασίας, που χρηματοδοτήθηκε από έκτακτα έσοδα και που αποφασίστηκε στο πλαίσιο του δημοσιονομικού ελέγχου που έγινε τον Μάρτιο του Οι πλέον πρόσφατες προβλέψεις των βελγικών αρχών, όπως αναφέρεται στην επικαιροποίηση του προϋπολογισμού του Μαΐου 2010, κάνουν λόγο για έλλειμμα 4,8% του ΑΕΠ σε σύγκριση με 6,0% του ΑΕΠ το Η εαρινή πρόγνωση για 5,0% του ΑΕΠ είναι κάπως πιο απαισιόδοξη και προκύπτει κυρίως από λιγότερο θετικές παραδοχές ως προς την ελαστικότητα της φορολογίας, ιδίως της φορολογίας των επιχειρήσεων. Σε κάθε περίπτωση, αμφότερες οι προγνώσεις αντιπροσωπεύουν σημαντική βελτίωση σε σύγκριση με το προβλεπόμενο έλλειμμα του 5,6% του ΑΕΠ στον προϋπολογισμό που είχαν καταρτίσει οι βελγικές αρχές, ο οποίος κατατέθηκε στο κοινοβούλιο της χώρας στις 6 Νοεμβρίου Το έλλειμμα του 2010 αναμένεται ότι θα ευνοηθεί κάπως από επιπρόσθετα μέτρα εξυγίανσης σε άλλα επίπεδα κυβέρνησης, αλλά κυρίως από το ευνοϊκότερο μακροοικονομικό περιβάλλον. Αυτό εν γένει ανταποκρίνεται στη σύσταση για επιτάχυνση της μείωσης του ελλείμματος σε περίπτωση καλύτερων από το αναμενόμενο οικονομικών και δημοσιονομικών συνθηκών. Σύμφωνα με τις εαρινές προγνώσεις, το διαρθρωτικό ισοζύγιο βελτιώνεται κατά ¼% του ΑΕΠ, ποσοστό που είναι μεν χαμηλότερο από την εξυγίανση κατά ½% του ΑΕΠ που προβλέπει το πρόγραμμα σταθερότητας, αλλά εξακολουθεί να ανταποκρίνεται στις συστάσεις του Συμβουλίου για έναρξη της εξυγίανσης το Η διαρθρωτική μεταβολή το 2010 οφείλεται σε μέτρα εξυγίανσης ύψους 1% του ΑΕΠ τα οποία αντισταθμίζονται σε μεγάλο βαθμό από την αυξητική τάση των δαπανών. Η εξυγίανση περιλαμβάνει την μερική κατάργηση της δέσμης δημοσιονομικών κινήτρων, που βελτιώνει τον προϋπολογισμό κατά ¼% του ΑΕΠ, καθώς και δέσμη μέτρων εξυγίανσης που επικεντρώνονται στην πλευρά των εσόδων και συνίστανται κατά μεγάλο μέρος σε διάφορες αυξήσεις της φορολογίας και σε μη φορολογικά έσοδα προερχόμενα από τον χρηματοπιστωτικό τομέα. Η τάση αύξησης των δαπανών κατά ½% του ΑΕΠ είναι αποτέλεσμα παλαιότερων μέτρων και του δημοσιονομικού αντίκτυπου της δημογραφικής γήρανσης, αντικατοπτρίζει δε και τις αυξανόμενες δαπάνες για τόκους. Συνολικά, η αναμενόμενη διαρθρωτική βελτίωση το 2010 δεν φθάνει στο ποσοστό μέσης ετήσιας δημοσιονομικής προσαρμογής ¾ % του ΑΕΠ, σύμφωνα με τη σύσταση που έγινε βάσει του άρθρου 126 παράγραφος 7. Για να επιτευχθεί το ποσοστό αυτό η δημοσιονομική προσαρμογή θα πρέπει να υπερβεί τον μέσο όρο την περίοδο EL 8 RESTREINT UE EL

10 Κύριος στόχος της μεσοπρόθεσμης δημοσιονομικής στρατηγικής είναι η διόρθωση του υπερβολικού ελλείμματος μέχρι το 2012, σύμφωνα με τη σύσταση του Συμβουλίου βάσει του άρθρου 126 παράγραφος 7 της 2ας Δεκεμβρίου Για τον σκοπό αυτόν, το πρόγραμμα θέτει στόχο να μειωθεί το έλλειμμα από 5,9% του ΑΕΠ το 2009 σε 4,8% το 2010, σε 4,1% το 2011 και σε 3,0% το Ωστόσο, όπως συμπεραίνει το Συμβούλιο στη γνώμη που εξέδωσε σχετικά με το τελευταίο επικαιροποιημένο πρόγραμμα σταθερότητας της χώρας, τα μέτρα στα οποία στηρίζεται ο στόχος για το 2011 έχουν καθοριστεί μόνον εν μέρει, ενώ δεν έχουν καθοριστεί μέτρα για το Επιπλέον, οι ελαφρώς ευνοϊκές μακροοικονομικές παραδοχές, σε συνδυασμό με μέση ετήσια δημοσιονομική προσαρμογή η οποία είναι κατώτερη του ¾% του ΑΕΠ που συνιστά το Συμβούλιο, δημιουργούν πρόσθετο κίνδυνο απόκλισης από τους στόχους. Ως εκ τούτου, η στρατηγική θα έπρεπε να ενισχυθεί με σαφώς προσδιορισμένα μέτρα από το 2011 και πρέπει να εξεταστεί η λήψη πρόσθετων μέτρων για να διασφαλιστεί η διόρθωση του υπερβολικού ελλείμματος έως το 2012, σύμφωνα με τη σύσταση του Συμβουλίου. Το ύψος του χρέους, ενώ από το 1993 ακολουθούσε πτωτική πορεία, από το 2008 παρουσιάζει τάση αύξησης. Σύμφωνα με το πρόγραμμα σταθερότητας, θα φθάσει στο 101½% του ΑΕΠ το 2011, προτού μειωθεί ελαφρά σε 100½% του ΑΕΠ το Οι κίνδυνοι ως προς τις προβλέψεις αυτές συνδέονται με τους ευνοϊκούς δημοσιονομικούς στόχους που προβλέπονται στο πρόγραμμα από το 2011 και μετά Σύμφωνα με τις εαρινές προγνώσεις, το χρέος θα ανέλθει στο 101% του ΑΕΠ το 2011, ποσοστό που είναι κάπως πιο αισιόδοξο, κυρίως χάρη στο χαμηλότερο επίπεδο χρέους το 2009 από εκείνο που αναμενόταν στο πρόγραμμα. Στο πρόγραμμα σταθερότητας εξαγγέλλονται βελτιώσεις όσον αφορά το δημοσιονομικό πλαίσιο με σκοπό την ενίσχυση των μηχανισμών παρακολούθησης ώστε να διασφαλιστεί η τήρηση των δημοσιονομικών στόχων. Μεταξύ αυτών είναι η σύναψη πολυετών δημοσιονομικών συμφωνιών μεταξύ όλων των επιπέδων κυβέρνησης, ορισμένες ενέργειες για την κατάρτιση πολυετών προϋπολογισμών σε ομοσπονδιακό επίπεδο, τακτικοί και αυστηροί έλεγχοι επί του προϋπολογισμού και βελτιώσεις του συστήματος υποβολής πληροφοριών από μέρους των τοπικών κυβερνήσεων. Ωστόσο, μπορούν να γίνουν περισσότερα, για παράδειγμα με τη θέσπιση δεσμευτικών πολυετών ορίων για τις δαπάνες Συμπεράσματα Με βάση τις τρέχουσες πληροφορίες, φαίνεται ότι το Βέλγιο έχει αναλάβει δράση που αντιπροσωπεύει επαρκή πρόοδο για τη διόρθωση του υπερβολικού ελλείμματος εντός των χρονικών ορίων που έχει θέσει το Συμβούλιο. Συγκεκριμένα, το Βέλγιο εφαρμόζει εν γένει τα μέτρα μείωσης του ελλείμματος το 2010, σύμφωνα με τα όσα προβλέπει το σχέδιο προϋπολογισμού, συνολικού ύψους 1% του ΑΕΠ, με αποτέλεσμα τη βελτίωση του διαρθρωτικού ισοζυγίου κατά ¼% του ΑΕΠ. Επιπλέον, οι υπηρεσίες της Επιτροπής αναμένουν ότι το ονομαστικό έλλειμμα του 2010 θα είναι χαμηλότερο (5% του ΑΕΠ) από το έλλειμμα που προέβλεπε το σχέδιο προϋπολογισμού για το 2010 (5,6% του ΑΕΠ). Οι βελγικές αρχές περιέγραψαν με αρκετές λεπτομέρειες την στρατηγική εξυγίανσης, καθορίζοντας στόχους και σχετικά μέτρα, η οποία είναι απαραίτητη για να σημειωθεί πρόοδος όσον αφορά τη διόρθωση του υπερβολικού ελλείμματος έως το 2012, δηλαδή την προθεσμία που έταξε το Συμβούλιο. Ωστόσο, τα μέτρα που στηρίζουν την προγραμματιζόμενη πορεία εξυγίανσης από το 2011 και μετά θα πρέπει να προσδιοριστούν λεπτομερέστερα ούτως ώστε να επιτευχθεί η συνιστώμενη μέση ετήσια δημοσιονομική προσαρμογή, να διορθωθεί εγκαίρως το υπερβολικό έλλειμμα και να διασφαλιστεί ότι ο EL 9 RESTREINT UE EL

11 λόγος χρέους θα ακολουθήσει πτωτική πορεία έως τα τέλη της περιόδου διόρθωσης του ελλείμματος. Το Βέλγιο πρέπει επίσης να ενισχύσει τους μηχανισμούς παρακολούθησης για να διασφαλίσει την τήρηση των δημοσιονομικών στόχων. Λαμβάνοντας υπόψη τα ανωτέρω, θα ήταν σημαντικό για το Βέλγιο να αναλάβει δράση με σκοπό τον προσδιορισμό των μέτρων εξυγίανσης για τα επόμενα έτη ούτως ώστε να εξασφαλιστεί η έγκαιρη διόρθωση του υπερβολικού ελλείμματος. Με βάση την ανωτέρω αξιολόγηση, η Επιτροπή κρίνει ότι δεν απαιτούνται περαιτέρω ενέργειες προς το παρόν στο πλαίσιο της διαδικασίας υπερβολικού ελλείμματος για το Βέλγιο. Η Επιτροπή θα συνεχίσει να παρακολουθεί εκ του σύνεγγυς τις δημοσιονομικές εξελίξεις στο Βέλγιο σύμφωνα με τη Συνθήκη και το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης (ΣΣΑ). Σύγκριση βασικών μακροοικονομικών και δημοσιονομικών προβολών Πραγματικό ΑΕΠ COM 2,9 1,0-3,1 1,3 1,6 μ.δ.σ. (μεταβολή %) ΠΣΤ μ.δ.σ. 1,0-3,1 1,1 1,7 2,2 Κενό παραγωγής 1 COM 2,3 1,5-2,7-2,4-1,9 μ.δ.σ. (% του δυνητικού ΑΕΠ) ΠΣΤ μ.δ.σ. 1,8-2,4-2,5-2,2-1,4 Ισοζύγιο γενικής κυβέρνησης COM -0,2-1,2-6,0-5,0-5,0 μ.δ.σ. (% του ΑΕΠ) ΠΣΤ μ.δ.σ. -1,2-5,9-4,8-4,1-3,0 Πρωτογενές ισοζύγιο COM 3,6 2,6-2,3-1,3-1,2 μ.δ.σ. (% του ΑΕΠ) ΠΣΤ μ.δ.σ. 2,6-2,3-1,1-0,4 0,8 Κυκλικά προσαρμοσμένο ισοζύγι COM -1,4-2,0-4,5-3,7-4,0 μ.δ.σ. (% του ΑΕΠ) ΠΣΤ μ.δ.σ. -2,2-4,6-3,4-2,9-2,2 Διαρθρωτικό ισοζύγιο 2 COM -1,3-2,1-3,9-3,8-4,0 μ.δ.σ. (% του ΑΕΠ) ΠΣΤ μ.δ.σ. -2,2-3,8-3,4-2,9-2,2 Ακαθάριστο δημόσιο χρέος COM 84,2 89,8 96,7 99,0 100,9 μ.δ.σ. (% του ΑΕΠ) ΠΣΤ μ.δ.σ. 89,8 97,9 100,6 101,4 100,6 Σημείωση: 1 Κενά παραγωγής και κυκλικά προσαρμοσμένα ισοζύγια σύμφωνα με τα προγράμματα, όπως υπολογίστηκαν εκ νέου α υπηρεσίες της Επιτροπής βάσει των πληροφοριών που περιλαμβάνονται στα προγράμματα. 2 Κυκλικά προσαρμοσμένο ισοζύγιο πλην έκτακτων και λοιπών προσωρινών μέτρων. Πηγή: Εαρινές προγνώσεις των υπηρεσιών της Επιτροπής του 2010 (COM) και επικαιροποιημένο πρόγραμμα σταθερότητας του Ιανουαρίου 2010 (ΠΣΤ) 2. ΤΣΕΧΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ 2.1. Διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος και οι πλέον πρόσφατες συστάσεις Στις 2 Δεκεμβρίου 2009, το Συμβούλιο απεφάνθη ότι η Τσεχική Δημοκρατία παρουσίαζε υπερβολικό έλλειμμα σύμφωνα με το άρθρο 126 παράγραφος 6 της συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ) και απηύθυνε συστάσεις προς αυτήν σύμφωνα με το άρθρο 126 παράγραφος 7 της ΣΛΕΕ με σκοπό τον τερματισμό της κατάστασης υπερβολικού δημοσιονομικού ελλείμματος 6. 6 Όλα τα έγγραφα που συνδέονται με την ΔΥΕ για τη Τσεχική Δημοκρατία διατίθενται στη διεύθυνση: EL 10 RESTREINT UE EL

12 Το Συμβούλιο συνέστησε στην Τσεχική Δημοκρατία να θέσει τέλος στην τρέχουσα κατάσταση υπερβολικού ελλείμματος μέχρι το Οι τσεχικές αρχές πρέπει να μειώσουν το έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης σε επίπεδο κάτω από το 3% του ΑΕΠ κατά τρόπο αξιόπιστο και διατηρήσιμο με τη λήψη μέτρων σε μεσοπρόθεσμο πλαίσιο. Ειδικότερα, για τον σκοπό αυτόν οι τσεχικές αρχές πρέπει: (α) να εφαρμόσουν τα μέτρα μείωσης του ελλείμματος κατά το 2010 όπως προβλέπει ο νόμος για το σχέδιο του προϋπολογισμού του 2010 (β) να εξασφαλίσουν μέση ετήσια δημοσιονομική προσαρμογή 1% του ΑΕΠ κατά την περίοδο (γ) να καθορίσουν τα μέτρα που απαιτούνται για την επίτευξη της διόρθωσης του υπερβολικού ελλείμματος μέχρι το 2013, εφόσον το επιτρέπουν οι κυκλικές συνθήκες, και να επιταχύνουν τον περιορισμό του ελλείμματος σε περίπτωση που οι οικονομικές ή οι δημοσιονομικές συνθήκες αποδειχτούν καλύτερες από αυτές που αναμένονται προς το παρόν. Προκειμένου να περιοριστούν οι κίνδυνοι για την προσαρμογή, η Τσεχική Δημοκρατία πρέπει να εξασφαλίσει την αυστηρή εφαρμογή του μεσοπρόθεσμου δημοσιονομικού πλαισίου της και να βελτιώσει την παρακολούθηση της εκτέλεσης του προϋπολογισμού καθ' όλη την διάρκεια του έτους προκειμένου να αποφευχθούν υπερβάσεις στις δαπάνες σε σχέση με τον προϋπολογισμό και το πολυετές σχέδιο. Το Συμβούλιο έθεσε ως προθεσμία η 2 α Ιουνίου 2010 για την ανάληψη, από την κυβέρνηση της Τσεχίας, αποτελεσματικής δράσης για την εφαρμογή των μέτρων μείωσης του ελλείμματος το 2010, όπως προβλέπεται στο νομοσχέδιο για τον προϋπολογισμό του 2010 και για τη λεπτομερή παρουσίαση της στρατηγικής εξυγίανσης που είναι απαραίτητη με στόχο τη διόρθωση του υπερβολικού ελλείμματος. Για την αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας των μέτρων θα ληφθούν υπόψη οι οικονομικές εξελίξεις σε σύγκριση με τις οικονομικές προοπτικές στις φθινοπωρινές προγνώσεις του 2009 των υπηρεσιών της Επιτροπής Αξιολόγηση της αναληφθείσας δράσης Η τσεχική οικονομία δεν απέφυγε την απότομη ύφεση εξαιτίας της κρίσης και το πραγματικό ΑΕΠ της χώρας υποχώρησε κατά 4,2 % το Ακολουθώντας τη βελτίωση του παγκόσμιου οικονομικού κλίματος, τα ποσοστά ανάπτυξης έγιναν θετικά το τρίτο τρίμηνο του Εκτός αυτού, οι προοπτικές στις τελευταίες εαρινές προγνώσεις των υπηρεσιών της Επιτροπής του 2010 είναι ευνοϊκότερες σε σχέση με το περασμένο φθινόπωρο. Το πραγματικό ΑΕΠ αναμένεται πλέον να αυξηθεί κατά 1,6% και 2,4% το 2010 και το 2011 αντίστοιχα, ενώ το φθινόπωρο του 2009 οι υπηρεσίες της Επιτροπής προέβλεπαν ανάπτυξη ίση με 0,8% και 2,3%. Το δημόσιο έλλειμμα αυξήθηκε σε 5,9% του ΑΕΠ το 2009 (από 2,7% του ΑΕΠ το 2008), λόγω των μέτρων για την αντιμετώπιση της κρίσης, ύψους 2% του ΑΕΠ, και τη λειτουργία των αυτόματων σταθεροποιητών. Το αποτέλεσμα αυτό ήταν καλύτερο από το 6,6% του ΑΕΠ που προέβλεπαν οι υπηρεσίες της Επιτροπής και οι αρχές το φθινόπωρο του Δεδομένων των κινδύνων ως προς τα αυξανόμενα ελλείμματα, η κυβέρνηση αποφάσισε να αποσύρει τα δημοσιονομικά κίνητρα στα τέλη του 2009 και να αρχίσει την δημοσιονομική εξυγίανση ήδη το Μια δέσμη μέτρων εξυγίανσης εγκρίθηκε ως μέρος του σχεδίου προϋπολογισμού για το Βασίζεται κατά κύριο λόγο σε μέτρα που αφορούν τα έσοδα, μεταξύ των οποίων αυξήσεις του ΦΠΑ, των ειδικών φόρων κατανάλωσης, της φορολογίας ακινήτων και των ανώτατων ορίων εισφορών κοινωνικής ασφάλισης για υψηλόμισθους. Μέτρα παροχής κινήτρων όπως προσωρινές περικοπές των εισφορών κοινωνικής ασφάλισης, καταργήθηκαν νωρίτερα από ό,τι είχε προγραμματιστεί. Μέτρα όσον αφορά τις δαπάνες EL 11 RESTREINT UE EL

13 περιλαμβάνουν περικοπές των κοινωνικών παροχών και του μισθολογικού κόστους του δημόσιου τομέα, καθώς και πάγωμα των συντάξεων το Ο συνολικός αντίκτυπος των μέτρων εξυγίανσης το 2010 υπολογίζεται σε 2,1% του ΑΕΠ. Στο πρόγραμμα σύγκλισης του Φεβρουαρίου 2010, οι αρχές έθεσαν ως στόχο την επίτευξη δημόσιου ελλείμματος ύψους 5,3% του ΑΕΠ και τη βελτίωση του διαρθρωτικού ισοζυγίου κατά 2 πμ. Στις εαρινές προγνώσεις των υπηρεσιών της Επιτροπής του 2010 αναμένεται ότι το έλλειμμα θα φθάσει το 5,7% του ΑΕΠ και ότι το διαρθρωτικό ισοζύγιο θα βελτιωθεί κατά 0,5 πμ. Η απόκλιση στην υπολογιζόμενη διαρθρωτική προσαρμογή οφείλεται εν μέρει σε ένα αποτέλεσμα βάσης: η προς τα κάτω αναθεώρηση του ελλείμματος για το 2009 σε 5,9% του ΑΕΠ λήφθηκε υπόψη στις εαρινές προγνώσεις του 2010, αλλά όχι στο πρόγραμμα σύγκλισης. Ωστόσο, το μικρότερο έλλειμμα το 2009 δεν οδήγησε σε μικρότερο έλλειμμα στις προγνώσεις των υπηρεσιών της Επιτροπής για το 2010 εξαιτίας των χαμηλότερων προβλεπόμενων εσόδων και σε μικρότερο βαθμό των υψηλότερων αναμενόμενων ελλειμμάτων των προϋπολογισμών της τοπικής αυτοδιοίκησης και των επιπρόσθετων δαπανών που εγκρίθηκαν πριν από τις βουλευτικές εκλογές (περίπου 0,1% του ΑΕΠ). Σύμφωνα με τις προγνώσεις των υπηρεσιών της Επιτροπής, η δημοσιονομική προσαρμογή, όπως μετράται με την αλλαγή στο διαρθρωτικό ισοζύγιο του 2010, είναι ως εκ τούτου μικρότερη από το 1% του ΑΕΠ (κατά μέσο όρο την περίοδο ) που συνιστά το Συμβούλιο. Αυτό οφείλεται στη μικρή ελαστικότητα φορολογίας προς το ΑΕΠ το Ενώ τα μέτρα εξυγίανσης που αφορούν τα έσοδα υπολογίζονται σε περίπου 1,8% του ΑΕΠ, οι εαρινές προγνώσεις των υπηρεσιών της Επιτροπής του 2010 κάνουν λόγο για αύξηση του δείκτη εσόδων προς το ΑΕΠ κατά 1 ποσοστιαία μονάδα μόνον. Η δημοσιονομική προσαρμογή είναι μεγαλύτερη από αυτήν που συνιστά το Συμβούλιο εάν χρησιμοποιηθεί η συνθετική (bottom-up) προσέγγιση που βασίζεται στις εκτιμήσεις των τσεχικών αρχών όσον αφορά τον δημοσιονομικό αντίκτυπο των μέτρων εξυγίανσης. Τα μέτρα έχουν εφαρμοσθεί σε όλη τους την έκταση, σύμφωνα με τη σύσταση του Συμβουλίου. Λαμβάνοντας υπόψη στοιχεία των λογαριασμών για τους πρώτους μήνες του 2010, οι αρχές διαπίστωσαν την ύπαρξη κινδύνων όσον αφορά την εκτέλεση του προϋπολογισμού το Οι κίνδυνοι αυτοί προκύπτουν από χαμηλότερα φορολογικά έσοδα και έσοδα από ακίνητα και μεγαλύτερες από το αναμενόμενο δαπάνες από μέρους της τοπικής αυτοδιοίκησης. Παρά ταύτα, σε επιστολή τους της 27ης Μαΐου 2010, οι αρχές της χώρας επανέλαβαν ότι είναι αποφασισμένες να επιτύχουν τον στόχο του 5,3% του ΑΕΠ για το έλλειμμα το Προς τούτο, η κυβέρνηση έλαβε επιπρόσθετα μέτρα συνολικού ύψους ¼% έως ½% του ΑΕΠ περίπου τα οποία δεν λήφθηκαν υπόψη στις εαρινές προγνώσεις των υπηρεσιών της Επιτροπής του 2010, στα οποία περιλαμβάνονται τα εξής: καθορισμός ορίων στις δαπάνες για μεμονωμένα κεφάλαια του προϋπολογισμού, χρήση μερισμάτων από κρατικές επιχειρήσεις για τη μείωση του ελλείμματος και αναβολή των πληρωμών για παρελθούσες απαιτήσεις για περιβαλλοντικές ζημίες. Μετά το 2010, στόχος των τσεχικών αρχών είναι η μείωση του δημόσιου ελλείμματος σε 4,8% και 4,2% του ΑΕΠ το 2011 και το 2012 αντίστοιχα και η επίτευξη του στόχου του 3% ως προς το έλλειμμα το 2013, σύμφωνα με τη σύσταση του Συμβουλίου. Οι δημοσιονομικοί στόχοι υπόκεινται ωστόσο σε κινδύνους. Η μεσοπρόθεσμη δημοσιονομική στρατηγική περιγράφει σε γενικές γραμμές την πορεία εξυγίανσης αλλά δεν παρέχει λεπτομέρειες για συγκεκριμένα μέτρα, ιδίως από πλευράς δαπανών. Επιπλέον, δεν προσδιορίζονται μέτρα για το 2013, ενώ λαμβάνεται ως δεδομένη μια σημαντική μείωση του ελλείμματος γενικής κυβέρνησης κατά 1,2 πμ., πράγμα το οποίο συνεπάγεται μια οπισθοβαρή πορεία εξυγίανσης. Στην επιστολή της 27ης Μαΐου 2010, οι αρχές της χώρας δηλώνουν την πρόθεσή τους να EL 12 RESTREINT UE EL

14 αναθεωρήσουν τα ανώτατα όρια μεσοπρόθεσμων δαπανών για την περίοδο προκειμένου να τα ευθυγραμμίσουν με τους προαναφερόμενους δημοσιονομικούς στόχους. Η αναθεώρηση αυτή, καθώς και περισσότερες λεπτομέρειες για τα μέτρα εξυγίανσης, θα συμπεριληφθεί στις Δημοσιονομικές Προοπτικές του Υπουργείου Οικονομικών της χώρας που πρόκειται να δημοσιευθούν τον Ιούνιο του Οι τσεχικές αρχές δεν εξήγγειλαν περαιτέρω μέτρα για τη βελτίωση της εκτέλεσης του μεσοπρόθεσμου δημοσιονομικού πλαισίου. Εντούτοις, έχει σημειωθεί κάποια πρόοδος στο θέμα της βελτίωσης της εκτέλεσης του προϋπολογισμού. Η υπό εξέλιξη εφαρμογή αλλαγών στην είσπραξη και διαχείριση των φόρων, καθώς και η στροφή προς ένα σύστημα δημοσιονομικής διαχείρισης από το δημόσιο ταμείο, θα συμβάλουν στην αποτελεσματικότερη διαχείριση των δημόσιων οικονομικών Συμπεράσματα Με βάση τις τρέχουσες πληροφορίες φαίνεται ότι η Τσεχική Δημοκρατία έχει αναλάβει δράση που αντιπροσωπεύει επαρκή πρόοδο για τη διόρθωση του υπερβολικού ελλείμματος εντός των χρονικών ορίων που έχει θέσει το Συμβούλιο. Συγκεκριμένα, οι τσεχικές αρχές εφάρμοσαν τα μέτρα μείωσης του ελλείμματος το 2010 τα οποία προβλέπει το σχέδιο προϋπολογισμού για το 2010, ενώ έλαβαν και ορισμένα επιπρόσθετα μέτρα κατά τη διάρκεια του έτους προκειμένου να επιτύχουν τον στόχο του 2010 ως προς το έλλειμμα. Συνολικά, ο δημοσιονομικός αντίκτυπος των μέτρων υπολογίζεται σε περισσότερο από 2% του ΑΕΠ. Οι τσεχικές αρχές περιέγραψαν με αρκετές λεπτομέρειες την στρατηγική εξυγίανσης που απαιτείται για τη διόρθωση του υπερβολικού ελλείμματος έως το 2013, έτος που αντιπροσωπεύει την προθεσμία που συνέστησε το Συμβούλιο. Ωστόσο, για να επιτευχθεί η προγραμματιζόμενη στρατηγική εξυγίανσης είναι σημαντικό να εξασφαλιστεί αυστηρή εκτέλεση του προϋπολογισμού το 2010 και να υπάρχει ετοιμότητα ως προς τη λήψη των επιπρόσθετων μέτρων που ενδεχομένως απαιτούνται για να επιτευχθεί ο στόχος του 5,3% του ΑΕΠ για το έλλειμμα. Πέραν αυτού, απαιτείται η υιοθέτηση προϋπολογισμού για το 2011, ο οποίος θα ανταποκρίνεται στις συστάσεις του Συμβουλίου και να προσδιοριστούν λεπτομερέστερα τα μέτρα εξυγίανσης για το 2012 και το Έχει σημειωθεί κάποια πρόοδος όσον αφορά τη βελτίωση της παρακολούθησης της εκτέλεσης του προϋπολογισμού καθ' όλη τη διάρκεια του έτους, όπως συνέστησε το Συμβούλιο, αλλά θα χρειαστούν περαιτέρω μέτρα για τη βελτίωση της εκτέλεσης του δημοσιονομικού πλαισίου. Με βάση τα ανωτέρω, η Επιτροπή κρίνει ότι δεν απαιτούνται προς το παρόν περαιτέρω ενέργειες στο πλαίσιο της διαδικασίας υπερβολικού ελλείμματος για την Τσεχική Δημοκρατία. Η Επιτροπή θα συνεχίσει να παρακολουθεί εκ του σύνεγγυς τις δημοσιονομικές εξελίξεις στην Τσεχική Δημοκρατία σύμφωνα με τη Συνθήκη και το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης (ΣΣΑ). EL 13 RESTREINT UE EL

15 Σύγκριση βασικών μακροοικονομικών και δημοσιονομικών προβολών Πραγματικό ΑΕΠ COM 6,1 2,5-4,2 1,6 2,4 μ.δ.σ. μ.δ.σ. (μεταβολή %) ΠΣΥ μ.δ.σ. 2,5-4,0 1,3 2,6 3,8 μ.δ.σ. Κενό παραγωγής 1 COM 6,0 4,8-2,2-2,7-2,5 μ.δ.σ. μ.δ.σ. (% του δυνητικού ΑΕΠ) ΠΣΥ μ.δ.σ. 5,6-2,0-2,9-2,6-1,1 μ.δ.σ. Ισοζύγιο γενικής COM -0,7-2,7-5,9-5,7-5,7 μ.δ.σ. μ.δ.σ. κυβέρνησης (% του ΑΕΠ) ΠΣΥ μ.δ.σ. -2,1-6,6-5,3-4,8-4,2 μ.δ.σ. Πρωτογενές ισοζύγιο COM 0,5-1,6-4,6-3,9-3,6 μ.δ.σ. μ.δ.σ. (% του ΑΕΠ) ΠΣΥ μ.δ.σ. -1,0-5,3-3,5-2,8-2,0 μ.δ.σ. Κυκλικά προσαρμοσμένο COM -2,9-4,5-5,1-4,7-4,8 μ.δ.σ. μ.δ.σ. ισοζύγιο 1 (% του ΑΕΠ) ΠΣΥ μ.δ.σ. -4,5-5,9-4,2-3,8-3,8 μ.δ.σ. Διαρθρωτικό ισοζύγιο 2 COM -2,9-4,5-5,4-4,9-4,9 μ.δ.σ. μ.δ.σ. (% του ΑΕΠ) ΠΣΥ μ.δ.σ. -4,5-6,1-4,1-3,7-3,5 μ.δ.σ. Ακαθάριστο δημόσιο χρέος COM 29,0 30,0 35,4 39,8 43,5 μ.δ.σ. μ.δ.σ. (% του ΑΕΠ) ΠΣΥ μ.δ.σ. 30,0 35,2 38,6 40,8 42,0 μ.δ.σ. Σημείωση: 1 Κενά παραγωγής και κυκλικά προσαρμοσμένα ισοζύγια σύμφωνα με τα προγράμματα, όπως υπολογίστηκαν εκ νέου από τις υπηρεσίες της Επιτροπής βάσει των πληροφοριών που περιλαμβάνονται στα προγράμματα. 2 Κυκλικά προσαρμοσμένο ισοζύγιο πλην έκτακτων και λοιπών προσωρινών μέτρων. Πηγή: Εαρινές προγνώσεις των υπηρεσιών της Επιτροπής του 2010 (COM) και επικαιροποιημένο πρόγραμμα σύγκλισης του Φεβρουαρίου 2010 (ΠΣΥ) 3. ΓΕΡΜΑΝΙΑ 3.1. Διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος και οι πλέον πρόσφατες συστάσεις Στις 2 Δεκεμβρίου 2009, το Συμβούλιο απεφάνθη ότι η Γερμανία παρουσίαζε υπερβολικό έλλειμμα σύμφωνα με το άρθρο 126 παράγραφος 6 της συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ) και απηύθυνε συστάσεις προς αυτήν σύμφωνα με το άρθρο 126 παράγραφος 7 της ΣΛΕΕ με σκοπό τον τερματισμό της κατάστασης υπερβολικού δημοσιονομικού ελλείμματος 7. Το Συμβούλιο συνέστησε στις γερμανικές αρχές να εφαρμόσουν τα δημοσιονομικά μέτρα το 2010 όπως έχει προβλεφθεί και, αρχίζοντας την εξυγίανση το 2011, να θέσουν τέρμα στην τρέχουσα κατάσταση υπερβολικού ελλείμματος έως το Οι γερμανικές αρχές πρέπει να μειώσουν το έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης σε επίπεδο κάτω από το 3 % του ΑΕΠ κατά τρόπο αξιόπιστο και διατηρήσιμο, με τη λήψη μέτρων σε μεσοπρόθεσμο πλαίσιο. Συγκεκριμένα, για τον σκοπό αυτόν, οι γερμανικές αρχές πρέπει: (α) να εξασφαλίσουν μέση ετήσια δημοσιονομική προσαρμογή τουλάχιστον 0,5 % του ΑΕΠ κατά την περίοδο , η οποία εκτιμάται ότι θα συμβάλει επίσης στην επάνοδο του δείκτη ακαθάριστου δημόσιου χρέους σε καθοδική πορεία ώστε να προσεγγίσει την τιμή αναφοράς με ικανοποιητικό ρυθμό, μέσω της επαναφοράς το πρωτογενούς πλεονάσματος σε κατάλληλο επίπεδο. (β) να καθορίσουν τα μέτρα που απαιτούνται για την επίτευξη της 7 Όλα τα έγγραφα που συνδέονται με την ΔΥΕ για τη Γερμανία διατίθενται στη διεύθυνση: EL 14 RESTREINT UE EL

16 διόρθωσης του υπερβολικού ελλείμματος μέχρι το 2013, εφόσον το επιτρέπουν οι κυκλικές συνθήκες, και να επιταχύνουν τον περιορισμό του ελλείμματος σε περίπτωση που οι οικονομικές ή οι δημοσιονομικές συνθήκες αποδειχτούν καλύτερες από αυτές που αναμένονται προς το παρόν. Επιπλέον, πέρα από τις προσπάθειες στο δημοσιονομικό τομέα, οι γερμανικές αρχές πρέπει να αξιοποιήσουν κάθε ευκαιρία, περιλαμβανομένων εκείνων που δημιουργούνται από την ενδεχόμενη βελτίωση των οικονομικών συνθηκών, για να επιταχύνουν το ρυθμό μείωσης του δείκτη ακαθάριστου δημόσιου χρέους προς την κατεύθυνση της τιμής αναφοράς. Το Συμβούλιο έθεσε ως προθεσμία την 2α Ιουνίου 2010 προκειμένου να αναλάβει η γερμανική κυβέρνηση αποτελεσματική δράση για την εφαρμογή των δημοσιονομικών μέτρων το 2010, σύμφωνα με τον προγραμματισμό, και να προσδιορίσει αρκετά αναλυτικά τη στρατηγική εξυγίανσης που θα απαιτηθεί ώστε να σημειωθεί πρόοδος στη διόρθωση του υπερβολικού ελλείμματος. Για την αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας των μέτρων λαμβάνονται υπόψη οι οικονομικές εξελίξεις σε σύγκριση με τις οικονομικές προοπτικές στις φθινοπωρινές προγνώσεις του 2009 των υπηρεσιών της Επιτροπής Αξιολόγηση της αναληφθείσας δράσης Σύμφωνα με τις εαρινές προγνώσεις των υπηρεσιών της Επιτροπής του 2010, το πραγματικό ΑΕΠ προβλέπεται να αυξηθεί κατά 1,2% το 2010 και κατά 1,6% του ΑΕΠ το 2011, χωρίς να υπάρχει μεγάλη διαφορά με τις φθινοπωρινές προγνώσεις του 2009 (μικρότερη αύξηση κατά 0,1 πμ το 2011). Οι υπηρεσίες της Επιτροπής αναμένουν μια σχετικά σταθερή αλλά μέτρια ανάκαμψη, η οποία αρχικά θα οφείλεται κυρίως στις εξαγωγές, αλλά στη συνέχεια θα εκφραστεί ως μεγαλύτερη εγχώρια ζήτηση. Λαμβάνοντας υπόψη την εντυπωσιακή ανθεκτικότητα της αγοράς εργασίας, οι προοπτικές για την απασχόληση έχουν γίνει ευνοϊκότερες. Το αρνητικό κενό παραγωγής αναμένεται να ελαττωθεί κάπως το 2010 και το Σύμφωνα με το επικαιροποιημένο πρόγραμμα σταθερότητας του 2010, το έλλειμμα γενικής κυβέρνησης ενδέχεται να αυξηθεί κατά περίπου 2¼ πμ σε 5½% του ΑΕΠ το Αυτή η διεύρυνση του ελλείμματος το 2010 τροφοδοτείται κυρίως από μέτρα παροχής δημοσιονομικών κινήτρων σύμφωνα με το ευρωπαϊκό σχέδιο για την ανάκαμψη της οικονομίας (ΕΣΑΟ) και σε μικρότερο βαθμό από τον αντίκτυπο που έχουν οι αυτόματοι σταθεροποιητές. Τα έσοδα της γενικής κυβέρνησης προβλέπεται να συρρικνωθούν κατά περίπου 2% του ΑΕΠ λόγω της λήψης μέτρων για την ανακούφιση των νοικοκυριών και της χαμηλότερης εγχώριας ζήτησης. Η αναμενόμενη αύξηση των δαπανών γενικής κυβέρνησης κατά περίπου ½% του ΑΕΠ μπορεί να αποδοθεί κατά κύριο λόγο στην προβλεφθείσα αύξηση της ανεργίας και στις συνεχιζόμενες επενδύσεις σε δημόσιες υποδομές. Με δεδομένες τις βελτιωμένες προοπτικές της αγοράς εργασίας, οι εαρινές προγνώσεις των υπηρεσιών της Επιτροπής του 2010 κάνουν λόγο για έλλειμμα γενικής κυβέρνησης ίσο προς 5% του ΑΕΠ το Ο ομοσπονδιακός προϋπολογισμός για το 2010, που εγκρίθηκε τον Μάρτιο του 2010, έθεσε ως στόχο για το ομοσπονδιακό έλλειμμα το 3¼% του ΑΕΠ. Σύμφωνα με το επικαιροποιημένο πρόγραμμα σταθερότητας του Φεβρουαρίου 2010, το αθροιστικό έλλειμμα των προϋπολογισμών της κεντρικής κυβέρνησης και της τοπικής αυτοδιοίκησης προβλέπεται να φθάσει το 2% του ΑΕΠ, ενώ οι προϋπολογισμοί των συστημάτων κοινωνικής ασφάλισης ενδέχεται να είναι σχεδόν ισοσκελισμένοι. Το 2010, στα μείζονα μέτρα του προϋπολογισμού της γενικής κυβέρνησης συγκαταλέγονται τα εξής: (1) η δέσμη μέτρων της 27ης Ιανουαρίου EL 15 RESTREINT UE EL

17 2009 (Konjunkturpaket II) περιλαμβανομένου ενός υψηλότερου αφορολόγητου ορίου όσον αφορά την φορολογία εισοδήματος φυσικών προσώπων, (2) τον νόμο αρωγής των πολιτών (Bürgerentlastungsgesetz) της 16ης Ιουλίου 2009 με τον οποίο θεσπίζεται η έκπτωση από τον φόρο των εισφορών περίθαλψης υγείας και μακροχρόνιας φροντίδας και (3) ο νόμος για την επιτάχυνση της οικονομικής ανάπτυξης (Wachstumsbeschleunigungsgesetz) ο οποίος, μεταξύ άλλων, αυξάνει τα επιδόματα για τα παιδιά. Ορισμένα από τα μέτρα παροχής δημοσιονομικών κινήτρων έληξαν στα τέλη του 2009 (π.χ. η πριμοδότηση της απόσυρσης αυτοκινήτων), ενώ άλλα εξακολουθούν να ισχύουν το 2010 και ενδέχεται να έχουν ακόμη υψηλότερο δημοσιονομικό αντίκτυπο σε σχέση με το 2009 (π.χ. ο μειωμένος συντελεστής εισφορών ασφάλισης υγείας, που ισχύει από τα μέσα του 2009). Επιπλέον, ορισμένα μέτρα θα τεθούν σε ισχύ με καθυστέρηση, π.χ. επιπρόσθετες επενδύσεις σε υποδομές. Σύμφωνα με το επικαιροποιημένο πρόγραμμα σταθερότητας του Φεβρουαρίου 2010, βασικός στόχος της μεσοπρόθεσμης δημοσιονομικής στρατηγικής είναι να διορθωθεί το υπερβολικό έλλειμμα έως το 2013 με μέση ετήσια δημοσιονομική προσαρμογή της τάξης περίπου του ¾% του ΑΕΠ την περίοδο , πράγμα το οποίο συμβαδίζει με τη σύσταση του Συμβουλίου της 2ας Δεκεμβρίου Η προγραμματιζόμενη πορεία προσαρμογής βασίζεται στην τεχνική παραδοχή της εξυγίανσης με περιστολή των δαπανών σε ομοσπονδιακό επίπεδο, πράγμα το οποίο σχετίζεται με τις απαιτήσεις εξυγίανσης που απορρέουν από τον νέο συνταγματικό δημοσιονομικό κανόνα Ο εν λόγω κανόνας υπαγορεύει ανώτατο όριο ύψους 0,35% του ΑΕΠ για το ομοσπονδιακό διαρθρωτικό έλλειμμα από το 2016 και ισοσκελισμένους διαρθρωτικούς προϋπολογισμούς για τα ομόσπονδα κράτη από το 2020 και μετά. Ο νέος δημοσιονομικός κανόνας που αποτελεί σημαντικό παράγοντα εξυγίανσης ακόμη δεν έχει εφαρμοστεί σε όλα τα επίπεδα κυβέρνησης. Στις 7 Ιουνίου 2010, η γερμανική κυβέρνηση εξήγγειλε μέτρα δημοσιονομικής εξυγίανσης για την περίοδο σε ομοσπονδιακό επίπεδο. Στα μείζονα μέτρα συγκαταλέγονται περικοπές σε ορισμένες κοινωνικές και οικογενειακές παροχές (περιλαμβανομένης μείωσης των παροχών ανεργίας, κατάργηση της ομοσπονδιακής κάλυψης των εισφορών συνταξιοδοτικής ασφάλισης για τους μακροχρόνια ανέργους, κατάργηση των γονικών επιδομάτων για τους μακροχρόνια ανέργους), καθώς και εξοικονόμηση πόρων στον δημόσιο τομέα (περιλαμβανομένης της συγκράτησης των μισθών και περικοπών στις θέσεις απασχόλησης). Επιπρόσθετα έσοδα προβλέπονται από την κατάργηση των φορολογικών επιδοτήσεων περιβαλλοντικού χαρακτήρα, νέα αεροπορικά τέλη και νέες εισφορές στον τομέα της πυρηνικής ενέργειας και στον τραπεζικό τομέα. Η αναμενόμενη μέση ετήσια εξυγίανση σε ομοσπονδιακό επίπεδο την περίοδο /14 ανέρχεται σε ¼% του ΑΕΠ. Η γερμανική κυβέρνηση πρόκειται να εγκρίνει το σχέδιο του ομοσπονδιακού προϋπολογισμού για το 2011 και το ομοσπονδιακό μεσοπρόθεσμο χρηματοδοτικό πρόγραμμα για την περίοδο στα τέλη Ιουνίου ή τις αρχές Ιουλίου. H δημοσιονομική στρατηγική της γενικής κυβέρνησης πρόκειται να συζητηθεί με τα ομόσπονδα κράτη και τους δήμους σε ομάδα εργασίας του νέου εθνικού συμβουλίου σταθερότητας στις 14 Ιουλίου 8. Όπως αναφέρεται στο τελευταίο επικαιροποιημένο πρόγραμμα σταθερότητας, ο δείκτης χρέους προς το ΑΕΠ αυξήθηκε ταχύτατα κατά 6½ πμ. σε 72½% του ΑΕΠ το εξαιτίας 8 9 Βλ. επιστολή του Υπουργού Οικονομικών της Γερμανίας W. Schäuble προς τον επίτροπο O. Rehn ( ). Σύμφωνα με εκτίμηση της Bundesbank, τον Μάιο του 2010, ο δείκτης χρέους προς το ΑΕΠ ανήλθε σε 73,1% το EL 16 RESTREINT UE EL