Πρόταση ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

Transcript

1 ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, COM(2015) 452 final 2015/0211 (COD) Πρόταση ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ για τη θέσπιση ενωσιακού κοινού καταλόγου ασφαλών χωρών καταγωγής για τους σκοπούς της οδηγίας 2013/32/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με κοινές διαδικασίες για τη χορήγηση και ανάκληση του καθεστώτος διεθνούς προστασίας, και για την τροποποίηση της οδηγίας 2013/32/ΕΕ EL EL

2 1. ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ 1.1. Αιτιολόγηση και στόχοι της πρότασης Θέσπιση ενωσιακού κοινού καταλόγου ασφαλών χωρών καταγωγής Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε ένα ολοκληρωμένο ευρωπαϊκό πρόγραμμα δράσης για τη μετανάστευση στις 13 Μαΐου , σκιαγραφώντας, εκτός από τα άμεσα μέτρα που πρότεινε λίγο μετά η Επιτροπή για την αντιμετώπιση της κρίσης στην Μεσόγειο, τις περαιτέρω πρωτοβουλίες που πρέπει να αναληφθούν με σκοπό την παροχή διαρθρωτικών λύσεων για την καλύτερη διαχείριση της μετανάστευσης σε όλες τις πτυχές της. Στο πλαίσιο των διαρθρωτικών πρωτοβουλιών που εξετάζονται και υπό το πρίσμα της σημερινής πρωτοφανούς πίεσης που ασκείται στα συστήματα ασύλου των κρατών μελών, η Επιτροπή τόνισε ότι απαιτείται μια πιο αποτελεσματική προσέγγιση έναντι των καταχρήσεων και εξέφρασε την πρόθεσή της να ενισχύσει τις διατάξεις περί ασφαλούς χώρας καταγωγής της οδηγίας 2013/32/ΕΕ σχετικά με κοινές διαδικασίες για τη χορήγηση και ανάκληση του καθεστώτος διεθνούς προστασίας (εφεξής «οδηγία 2013/32/ΕΕ»), προκειμένου να υποστηρίξει την ταχεία διεκπεραίωση των αιτήσεων ασύλου από άτομα προερχόμενα από χώρες που έχουν χαρακτηριστεί ως ασφαλείς. Όπως υπογραμμίστηκε από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στα συμπεράσματά του της 25ης και 26ης Ιουνίου 2015, η διαδικασία αυτή περιλαμβάνει τη θέσπιση ενωσιακού κοινού καταλόγου ασφαλών χωρών καταγωγής. Η οδηγία 2013/32/ΕΕ επιτρέπει στα κράτη μέλη να εφαρμόζουν ειδικούς διαδικαστικούς κανόνες, και ειδικότερα ταχείες και συνοριακές διαδικασίες, όταν ο αιτών είναι υπήκοος χώρας (ή ανιθαγενής, σε σχέση με τρίτη χώρα προηγούμενης συνήθους διαμονής) η οποία έχει χαρακτηριστεί ως ασφαλής χώρα καταγωγής από το εθνικό δίκαιο και, επιπλέον, μπορεί να θεωρηθεί ασφαλής για τον αιτούντα υπό τις συγκεκριμένες συνθήκες στις οποίες ευρίσκεται. Μόνον ορισμένα κράτη μέλη έχουν θεσπίσει εθνικούς καταλόγους ασφαλών χωρών καταγωγής. Επιπλέον, οι εν λόγω εθνικοί κατάλογοι παρουσιάζουν ορισμένες αποκλίσεις που προκύπτουν ενδεχομένως από διαφορές κατά την αξιολόγηση της ασφάλειας ορισμένων τρίτων χωρών ή από διαφορές στη φύση των ροών υπηκόων τρίτων χωρών τις οποίες αντιμετωπίζουν τα κράτη μέλη. Η οδηγία 2013/32/ΕΕ καθορίζει κοινά κριτήρια για τον χαρακτηρισμό από τα κράτη μέλη τρίτων χωρών ως ασφαλών χωρών καταγωγής στο παράρτημα Ι, το οποίο προβλέπει τα εξής: «Μια χώρα θεωρείται ως ασφαλής χώρα καταγωγής εάν, βάσει της νομικής κατάστασης, της εφαρμογής του δικαίου στο πλαίσιο δημοκρατικού συστήματος και των γενικών πολιτικών συνθηκών, καταδεικνύεται σαφώς ότι γενικά και μόνιμα δεν υφίσταται δίωξη όπως ορίζεται στο άρθρο 9 της οδηγίας 2011/95/ΕΕ 2 ούτε βασανιστήρια ή απάνθρωπη ή ταπεινωτική μεταχείριση ή τιμωρία ούτε απειλή που προκύπτει από τη χρήση αδιάκριτης βίας σε καταστάσεις διεθνούς ή εσωτερικής ένοπλης σύγκρουσης. 1 2 COM (2015) 240 final της Οδηγία 2011/95/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 13ης Δεκεμβρίου 2011, σχετικά με τις απαιτήσεις για την αναγνώριση των υπηκόων τρίτων χωρών ή των απάτριδων ως δικαιούχων διεθνούς προστασίας, για ένα ενιαίο καθεστώς για τους πρόσφυγες ή για τα άτομα που δικαιούνται επικουρική προστασία και για το περιεχόμενο της παρεχόμενης προστασίας (ΕΕ L 337 της , σ. 9). EL 2 EL

3 Κατά την εκτίμηση αυτή λαμβάνεται μεταξύ άλλων υπόψη ο βαθμός στον οποίο παρέχεται προστασία κατά της δίωξης ή της κακομεταχείρισης με τα εξής: α) σχετικές νομοθετικές και κανονιστικές διατάξεις της χώρας και τρόπος εφαρμογής τους β) τήρηση των δικαιωμάτων και των ελευθεριών που ορίζονται στην Ευρωπαϊκή σύμβαση για την προάσπιση των δικαιωμάτων του ανθρώπου και των θεμελιωδών ελευθεριών και/ή στο διεθνές σύμφωνο για τα ατομικά και πολιτικά δικαιώματα και/ή στη σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών κατά των βασανιστηρίων, ιδίως δε των δικαιωμάτων από τα οποία δεν χωρεί παρέκκλιση δυνάμει του άρθρου 15 παράγραφος 2 της εν λόγω Ευρωπαϊκής σύμβασης γ) τήρηση της αρχής της μη επαναπροώθησης σύμφωνα με τη σύμβαση της Γενεύης δ) πρόβλεψη μηχανισμού πραγματικής προσφυγής κατά των παραβιάσεων των εν λόγω δικαιωμάτων και ελευθεριών.» Επί του παρόντος, η νομοθεσία της ΕΕ δεν περιλαμβάνει ενωσιακό κοινό κατάλογο ασφαλών χωρών καταγωγής. Η παρούσα πρόταση αποσκοπεί στη θέσπιση ενός τέτοιου ενωσιακού κοινού καταλόγου, βάσει των κοινών κριτηρίων που καθορίζονται στην οδηγία 2013/32/ΕΕ, καθώς αυτό θα διευκολύνει τη χρήση, από όλα τα κράτη μέλη, των διαδικασιών που συνδέονται με την εφαρμογή της έννοιας της ασφαλούς χώρας καταγωγής και, ως εκ τούτου, θα βελτιώσει τη συνολική αποτελεσματικότητα των συστημάτων ασύλου τους όσον αφορά τις αιτήσεις για διεθνή προστασία που είναι πιθανόν αβάσιμες. Ένας ενωσιακός κοινός κατάλογος θα μειώσει επίσης τις υφιστάμενες αποκλίσεις μεταξύ των εθνικών καταλόγων ασφαλών χωρών καταγωγής των κρατών μελών, διευκολύνοντας έτσι τη σύγκλιση των διαδικασιών και αποτρέποντας τις δευτερογενείς μετακινήσεις των αιτούντων διεθνή προστασία. EL 3 EL

4 Τρίτες χώρες που πρέπει να περιληφθούν στον ενωσιακό κοινό κατάλογο ασφαλών χωρών καταγωγής Με βάση όλες τις σχετικές πληροφορίες που έχει στη διάθεσή της, και ειδικότερα τις εκθέσεις από την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης (ΕΥΕΔ) και τις πληροφορίες από τα κράτη μέλη, την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Υποστήριξης για το Άσυλο (EASO), το Συμβούλιο της Ευρώπης, την Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες (UNHCR) και άλλους αρμόδιους διεθνείς οργανισμούς, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η Αλβανία, η Βοσνία-Ερζεγοβίνη, η πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, το Κοσσυφοπέδιο* 3, το Μαυροβούνιο, η Σερβία και η Τουρκία είναι ασφαλείς χώρες καταγωγής κατά την έννοια της οδηγίας 2013/32/ΕΕ και θα πρέπει να περιληφθούν στον ενωσιακό κοινό κατάλογο ασφαλών χωρών καταγωγής. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή χρησιμοποίησε ειδικότερα εκθέσεις της ΕΥΕΔ, συμπεριλαμβανομένων των ειδικών ανά χώρα εκθέσεων της 31ης Αυγούστου και της 1ης Σεπτεμβρίου 2015, πληροφορίες από τα κράτη μέλη, συμπεριλαμβανομένης της εθνικής νομοθεσίας σχετικά με τον χαρακτηρισμό χωρών καταγωγής ως ασφαλών, πληροφορίες από την EASO, μεταξύ άλλων γραπτές εκθέσεις και το αποτέλεσμα της συντονιστικής συνεδρίασης της 2ας Σεπτεμβρίου 2015 με θέμα τις ασφαλείς χώρες καταγωγής και με τη συμμετοχή εμπειρογνωμόνων των κρατών μελών, καθώς και δημόσια διαθέσιμες πληροφορίες από το Συμβούλιο της Ευρώπης, την Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες και άλλους σχετικούς διεθνείς οργανισμούς. Όσον αφορά την Αλβανία, η νομική βάση για την προστασία κατά της δίωξης και της κακομεταχείρισης παρέχεται επαρκώς από το ουσιαστικό και δικονομικό δίκαιο που αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα και την απαγόρευση των διακρίσεων, καθώς και από τη συμμετοχή σε όλες τις μείζονες διεθνείς συνθήκες για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Δεν υπάρχουν ενδείξεις για τυχόν περιστατικά επαναπροώθησης των υπηκόων της. Σε συγκεκριμένες περιπτώσεις εξακολουθούν να προκύπτουν μεμονωμένα περιστατικά βεντέτας, ενδοοικογενειακής βίας και διακρίσεων ή βίας σε βάρος ατόμων που ανήκουν σε εθνοτικές μειονότητες ή σε ευάλωτες ομάδες, όπως οι Ρομά, οι Αιγύπτιοι των Βαλκανίων και οι ΛΟΑΔΜ 4. Η συμμετοχή της Αλβανίας στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων συνεπάγεται τη δυνατότητα προσφυγής στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, διασφαλίζοντας την αποτελεσματικότητα του συστήματος μέσων ένδικης προστασίας κατά των εν λόγω παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Το 2014, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων διαπίστωσε παραβιάσεις σε τέσσερις από τις 150 αιτήσεις. Το 2014, τα κράτη μέλη θεώρησαν ότι οι αιτήσεις ασύλου από πολίτες της Αλβανίας ήταν βάσιμες σε ποσοστό 7,8% (1.040). Τουλάχιστον οκτώ κράτη μέλη έχουν χαρακτηρίσει την Αλβανία ως ασφαλή χώρα καταγωγής. Η Αλβανία έχει χαρακτηριστεί ως υποψήφια προς ένταξη χώρα από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να δίνουν ιδιαίτερη προσοχή στις ανωτέρω περιστάσεις όταν προσδιορίζουν κατά πόσον μια τρίτη χώρα που περιλαμβάνεται στον ενωσιακό κοινό κατάλογο ασφαλών χωρών καταγωγής θεωρείται ασφαλής χώρα καταγωγής για έναν συγκεκριμένο αιτούντα, καθώς και κατά την εξέταση μιας αίτησης, χρησιμοποιώντας τις διαδικαστικές διευκολύνσεις που προβλέπονται στην οδηγία 2013/32/ΕΕ σε σχέση με τους αιτούντες που προέρχονται από ασφαλή χώρα 3 4 * Η ονομασία αυτή χρησιμοποιείται με επιφύλαξη των θέσεων ως προς το καθεστώς και είναι σύμφωνη με την απόφαση 1244/99 του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών και τη γνωμοδότηση του Διεθνούς Δικαστηρίου σχετικά με τη διακήρυξη της ανεξαρτησίας του Κοσσυφοπεδίου. Λεσβίες, ομοφυλόφιλοι, αμφιφυλόφιλοι, διεμφυλικοί και μεσοφυλικοί. EL 4 EL

5 καταγωγής. Βάσει των ανωτέρω, η Επιτροπή καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η Αλβανία είναι ασφαλής χώρα καταγωγής κατά την έννοια της οδηγίας 2013/32/ΕΕ. Όσον αφορά τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, το Σύνταγμά της παρέχει τη βάση για την κατανομή των εξουσιών μεταξύ των λαών που απαρτίζουν τη χώρα. Η νομική βάση για την προστασία κατά της δίωξης και της κακομεταχείρισης παρέχεται επαρκώς από το ουσιαστικό και δικονομικό δίκαιο που αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα και την απαγόρευση των διακρίσεων, καθώς και από τη συμμετοχή σε όλες τις μείζονες διεθνείς συνθήκες για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Δεν υπάρχουν ενδείξεις για τυχόν περιστατικά επαναπροώθησης των υπηκόων της. Σε μεμονωμένες περιπτώσεις εξακολουθούν να προκύπτουν περιστατικά διακρίσεων ή βίας σε βάρος ατόμων για εθνοτικούς ή θρησκευτικούς λόγους ή λόγω των πολιτικών τους φρονημάτων, καθώς και σε βάρος ατόμων που ανήκουν σε ευάλωτες ομάδες, όπως οι ΛΟΑΔΜ, οι δημοσιογράφοι και τα παιδιά. Η συμμετοχή της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων συνεπάγεται τη δυνατότητα προσφυγής στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, διασφαλίζοντας την αποτελεσματικότητα του συστήματος μέσων ένδικης προστασίας κατά των εν λόγω παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Το 2014, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων διαπίστωσε παραβιάσεις σε πέντε από τις αιτήσεις. Το 2014, τα κράτη μέλη θεώρησαν ότι οι αιτήσεις ασύλου από πολίτες της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης ήταν βάσιμες σε ποσοστό 4,6% (330). Τουλάχιστον εννέα κράτη μέλη έχουν χαρακτηρίσει τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη ως ασφαλή χώρα καταγωγής. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να δίνουν ιδιαίτερη προσοχή στις ανωτέρω περιστάσεις όταν προσδιορίζουν κατά πόσον μια τρίτη χώρα που περιλαμβάνεται στον ενωσιακό κοινό κατάλογο ασφαλών χωρών καταγωγής θεωρείται ασφαλής χώρα καταγωγής για έναν συγκεκριμένο αιτούντα, καθώς και κατά την εξέταση μιας αίτησης, χρησιμοποιώντας τις διαδικαστικές διευκολύνσεις που προβλέπονται στην οδηγία 2013/32/ΕΕ σε σχέση με τους αιτούντες που προέρχονται από ασφαλή χώρα καταγωγής. Βάσει των ανωτέρω, η Επιτροπή καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η Βοσνία-Ερζεγοβίνη είναι ασφαλής χώρα καταγωγής κατά την έννοια της οδηγίας 2013/32/ΕΕ. Όσον αφορά την πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, η νομική βάση για την προστασία κατά της δίωξης και της κακομεταχείρισης παρέχεται επαρκώς από το ουσιαστικό και δικονομικό δίκαιο που αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα και την απαγόρευση των διακρίσεων, καθώς και από τη συμμετοχή σε όλες τις μείζονες διεθνείς συνθήκες για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Δεν υπάρχουν ενδείξεις για τυχόν περιστατικά επαναπροώθησης των υπηκόων της. Εξακολουθούν να προκύπτουν μεμονωμένα περιστατικά διακρίσεων ή βίας σε βάρος ατόμων που ανήκουν σε ευάλωτες ομάδες, όπως τα παιδιά, τα άτομα με αναπηρία, οι Ρομά και οι ΛΟΑΔΜ. Η συμμετοχή της πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων συνεπάγεται τη δυνατότητα προσφυγής στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, διασφαλίζοντας την αποτελεσματικότητα του συστήματος μέσων ένδικης προστασίας κατά των εν λόγω παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Το 2014, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων διαπίστωσε παραβιάσεις σε έξι από τις 502 αιτήσεις. Το 2014, τα κράτη μέλη θεώρησαν ότι οι αιτήσεις ασύλου από πολίτες της πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας ήταν βάσιμες σε ποσοστό 0,9% (70). Τουλάχιστον επτά κράτη μέλη έχουν χαρακτηρίσει την πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας ως ασφαλή χώρα καταγωγής. Η πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας έχει χαρακτηριστεί ως υποψήφια προς ένταξη χώρα από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να δίνουν ιδιαίτερη προσοχή στις ανωτέρω περιστάσεις όταν προσδιορίζουν κατά πόσον μια τρίτη χώρα που περιλαμβάνεται στον ενωσιακό κοινό κατάλογο ασφαλών χωρών καταγωγής θεωρείται ασφαλής χώρα καταγωγής για έναν συγκεκριμένο αιτούντα, καθώς και κατά την εξέταση μιας αίτησης, χρησιμοποιώντας τις διαδικαστικές διευκολύνσεις που προβλέπονται στην οδηγία 2013/32/ΕΕ σε σχέση με τους EL 5 EL

6 αιτούντες που προέρχονται από ασφαλή χώρα καταγωγής. Βάσει των ανωτέρω, η Επιτροπή καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας είναι ασφαλής χώρα καταγωγής κατά την έννοια της οδηγίας 2013/32/ΕΕ. Όσον αφορά το Κοσσυφοπέδιο*, η νομική βάση για την προστασία κατά της δίωξης και της κακομεταχείρισης παρέχεται επαρκώς από το ουσιαστικό και δικονομικό δίκαιο που αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα και την απαγόρευση των διακρίσεων. Η μη προσχώρηση του Κοσσυφοπεδίου* στις σχετικές διεθνείς πράξεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα, όπως η ΕΣΔΑ, απορρέει από την έλλειψη διεθνούς συναίνεσης όσον αφορά την ιδιότητά του ως κυρίαρχου κράτους. Δεν υπάρχουν ενδείξεις για τυχόν περιστατικά επαναπροώθησης των υπηκόων του. Σε μεμονωμένες περιπτώσεις εξακολουθούν να προκύπτουν περιστατικά διακρίσεων ή βίας σε βάρος ατόμων που ανήκουν σε ευάλωτες ομάδες, όπως οι γυναίκες, οι ΛΟΑΔΜ και τα άτομα που ανήκουν σε εθνοτικές μειονότητες, συμπεριλαμβανομένης της σερβικής εθνότητας. Το 2014, τα κράτη μέλη θεώρησαν ότι οι αιτήσεις ασύλου από πολίτες του Κοσσυφοπεδίου* ήταν βάσιμες σε ποσοστό 6,3% (830). Τουλάχιστον έξι κράτη μέλη έχουν χαρακτηρίσει το Κοσσυφοπέδιο* ως ασφαλή χώρα καταγωγής. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να δίνουν ιδιαίτερη προσοχή στις ανωτέρω περιστάσεις όταν προσδιορίζουν κατά πόσον μια τρίτη χώρα που περιλαμβάνεται στον ενωσιακό κοινό κατάλογο ασφαλών χωρών καταγωγής θεωρείται ασφαλής χώρα καταγωγής για έναν συγκεκριμένο αιτούντα, καθώς και κατά την εξέταση μιας αίτησης, χρησιμοποιώντας τις διαδικαστικές διευκολύνσεις που προβλέπονται στην οδηγία 2013/32/ΕΕ σε σχέση με τους αιτούντες που προέρχονται από ασφαλή χώρα καταγωγής. Βάσει των ανωτέρω, η Επιτροπή καταλήγει στο συμπέρασμα ότι το Κοσσυφοπέδιο* είναι ασφαλής χώρα καταγωγής κατά την έννοια της οδηγίας 2013/32/ΕΕ. Όσον αφορά το Μαυροβούνιο, η νομική βάση για την προστασία κατά της δίωξης και της κακομεταχείρισης παρέχεται επαρκώς από το ουσιαστικό και δικονομικό δίκαιο που αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα και την απαγόρευση των διακρίσεων, καθώς και από τη συμμετοχή σε όλες τις μείζονες διεθνείς συνθήκες για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Δεν υπάρχουν ενδείξεις για τυχόν περιστατικά επαναπροώθησης των υπηκόων του. Εξακολουθούν να προκύπτουν περιστατικά διακρίσεων ή βίας σε βάρος ατόμων που ανήκουν σε ευάλωτες ομάδες, όπως τα άτομα με αναπηρία, οι δημοσιογράφοι, οι Ρομά και οι ΛΟΑΔΜ. Η συμμετοχή του Μαυροβουνίου στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων συνεπάγεται τη δυνατότητα προσφυγής στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, διασφαλίζοντας την αποτελεσματικότητα του συστήματος μέσων ένδικης προστασίας κατά των εν λόγω παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Το 2014, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων διαπίστωσε παραβιάσεις σε μία από τις 447 αιτήσεις. Το 2014, τα κράτη μέλη θεώρησαν ότι οι αιτήσεις ασύλου από πολίτες του Μαυροβουνίου ήταν βάσιμες σε ποσοστό 3,0% (40). Τουλάχιστον εννέα κράτη μέλη έχουν χαρακτηρίσει το Μαυροβούνιο ως ασφαλή χώρα καταγωγής. Το Μαυροβούνιο έχει χαρακτηριστεί ως υποψήφια προς ένταξη χώρα από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και έχουν αρχίσει οι διαπραγματεύσεις. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να δίνουν ιδιαίτερη προσοχή στις ανωτέρω περιστάσεις όταν προσδιορίζουν κατά πόσον μια τρίτη χώρα που περιλαμβάνεται στον ενωσιακό κοινό κατάλογο ασφαλών χωρών καταγωγής θεωρείται ασφαλής χώρα καταγωγής για έναν συγκεκριμένο αιτούντα, καθώς και κατά την εξέταση μιας αίτησης, χρησιμοποιώντας τις διαδικαστικές διευκολύνσεις που προβλέπονται στην οδηγία 2013/32/ΕΕ σε σχέση με τους αιτούντες που προέρχονται από ασφαλή χώρα καταγωγής. Βάσει των ανωτέρω, η Επιτροπή καταλήγει στο συμπέρασμα ότι το Μαυροβούνιο είναι ασφαλής χώρα καταγωγής κατά την έννοια της οδηγίας 2013/32/ΕΕ. Όσον αφορά τη Σερβία, το Σύνταγμα παρέχει τη βάση για την αυτοδιοίκηση των μειονοτικών ομάδων στους τομείς της εκπαίδευσης, της χρήσης της γλώσσας, της ενημέρωσης και του πολιτισμού. Η νομική βάση για την προστασία κατά της δίωξης και της κακομεταχείρισης EL 6 EL

7 παρέχεται επαρκώς από το ουσιαστικό και δικονομικό δίκαιο που αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα και την απαγόρευση των διακρίσεων, καθώς και από τη συμμετοχή σε όλες τις μείζονες διεθνείς συνθήκες για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Δεν υπάρχουν ενδείξεις για τυχόν περιστατικά επαναπροώθησης των υπηκόων της. Εξακολουθούν να παρατηρούνται διακρίσεις σε βάρος ατόμων που ανήκουν σε ευάλωτες ομάδες, όπως οι Ρομά, οι ΛΟΑΔΜ, οι εθνοτικές μειονότητες, συμπεριλαμβανομένης της αλβανικής εθνότητας, και οι θρησκευτικές μειονότητες, συμπεριλαμβανομένων των μουσουλμάνων. Η συμμετοχή της Σερβίας στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων συνεπάγεται τη δυνατότητα προσφυγής στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, διασφαλίζοντας την αποτελεσματικότητα του συστήματος μέσων ένδικης προστασίας κατά των εν λόγω παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Το 2014, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων διαπίστωσε παραβιάσεις σε 16 από τις αιτήσεις. Το 2014, τα κράτη μέλη θεώρησαν ότι οι αιτήσεις ασύλου από πολίτες της Σερβίας ήταν βάσιμες σε ποσοστό 1,8% (400). Τουλάχιστον εννέα κράτη μέλη έχουν χαρακτηρίσει τη Σερβία ως ασφαλή χώρα καταγωγής. Η Σερβία έχει χαρακτηριστεί ως υποψήφια προς ένταξη χώρα από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και έχουν αρχίσει οι διαπραγματεύσεις. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να δίνουν ιδιαίτερη προσοχή στις ανωτέρω περιστάσεις όταν προσδιορίζουν κατά πόσον μια τρίτη χώρα που περιλαμβάνεται στον ενωσιακό κοινό κατάλογο ασφαλών χωρών καταγωγής θεωρείται ασφαλής χώρα καταγωγής για έναν συγκεκριμένο αιτούντα, καθώς και κατά την εξέταση μιας αίτησης, χρησιμοποιώντας τις διαδικαστικές διευκολύνσεις που προβλέπονται στην οδηγία 2013/32/ΕΕ σε σχέση με τους αιτούντες που προέρχονται από ασφαλή χώρα καταγωγής. Βάσει των ανωτέρω, η Επιτροπή καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η Σερβία είναι ασφαλής χώρα καταγωγής κατά την έννοια της οδηγίας 2013/32/ΕΕ. Όσον αφορά την Τουρκία, η νομική βάση για την προστασία κατά της δίωξης και της κακομεταχείρισης παρέχεται επαρκώς από το ουσιαστικό και δικονομικό δίκαιο που αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα και την απαγόρευση των διακρίσεων, καθώς και από τη συμμετοχή σε όλες τις μείζονες διεθνείς συνθήκες για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Δεν υπάρχουν ενδείξεις για τυχόν περιστατικά επαναπροώθησης των υπηκόων της. Εξακολουθούν να παρατηρούνται διακρίσεις και παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ατόμων που ανήκουν σε ευάλωτες ομάδες, όπως οι μειονότητες, συμπεριλαμβανομένης της κουρδικής εθνότητας, οι δημοσιογράφοι και οι ΛΟΑΔΜ. Η συμμετοχή της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων συνεπάγεται τη δυνατότητα προσφυγής στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, διασφαλίζοντας την αποτελεσματικότητα του συστήματος μέσων ένδικης προστασίας κατά των εν λόγω παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Το 2014, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων διαπίστωσε παραβιάσεις σε 94 από τις αιτήσεις. Το 2014, τα κράτη μέλη θεώρησαν ότι οι αιτήσεις ασύλου από πολίτες της Τουρκίας ήταν βάσιμες σε ποσοστό 23,1% (310). Ένα κράτος μέλος έχει χαρακτηρίσει την Τουρκία ως ασφαλή χώρα καταγωγής. Η Τουρκία έχει χαρακτηριστεί ως υποψήφια προς ένταξη χώρα από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και έχουν αρχίσει οι διαπραγματεύσεις. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να δίνουν ιδιαίτερη προσοχή στις ανωτέρω περιστάσεις όταν προσδιορίζουν κατά πόσον μια τρίτη χώρα που περιλαμβάνεται στον ενωσιακό κοινό κατάλογο ασφαλών χωρών καταγωγής θεωρείται ασφαλής χώρα καταγωγής για έναν συγκεκριμένο αιτούντα, καθώς και κατά την εξέταση μιας αίτησης, χρησιμοποιώντας τις διαδικαστικές διευκολύνσεις που προβλέπονται στην οδηγία 2013/32/ΕΕ σε σχέση με τους αιτούντες που προέρχονται από ασφαλή χώρα καταγωγής. Βάσει των ανωτέρω, η Επιτροπή καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η Τουρκία είναι ασφαλής χώρα καταγωγής κατά την έννοια της οδηγίας 2013/32/ΕΕ. Η παρούσα πρόταση θα πρέπει να θεωρείται το πρώτο βήμα με στόχο τη θέσπιση ενός ολοκληρωμένου κοινού καταλόγου ασφαλών χωρών καταγωγής σε επίπεδο Ένωσης. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή μπορεί να προτείνει τη συμπερίληψη περαιτέρω τρίτων χωρών, οι οποίες EL 7 EL

8 πληρούν τα κριτήρια για να χαρακτηριστούν ως ασφαλείς, στον ενωσιακό κοινό κατάλογο μετά την έγκρισή του από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο. Θα δοθεί προτεραιότητα σε τρίτες χώρες από τις οποίες κατάγεται μεγάλος αριθμός αιτούντων διεθνή προστασία στην ΕΕ, όπως το Μπανγκλαντές, το Πακιστάν και η Σενεγάλη. Όπως αναφέρεται στην παρούσα πρόταση, η Επιτροπή θα υποβάλει έκθεση μετά την πάροδο τριών ετών από την έναρξη ισχύος του κανονισμού, εάν εγκριθεί από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο, σχετικά με το ενδεχόμενο λήψης περαιτέρω μέτρων εναρμόνισης που θα μπορούσαν να οδηγήσουν στην εξάλειψη της ανάγκης για εθνικούς καταλόγους ασφαλών χωρών καταγωγής Συνεκτικότητα με ισχύουσες διατάξεις στον τομέα πολιτικής Η παρούσα πρόταση συνάδει με τις κοινές διαδικασίες για τη χορήγηση και ανάκληση του καθεστώτος διεθνούς προστασίας που θεσπίστηκαν με την οδηγία 2013/32/ΕΕ, καθώς και με τα άλλα μέσα του κοινού ευρωπαϊκού συστήματος ασύλου Συνεκτικότητα με άλλες πολιτικές της Ένωσης Η πρόταση για τη θέσπιση ενωσιακού κοινού καταλόγου ασφαλών χωρών καταγωγής και για τη συμπερίληψη, ειδικότερα, στον εν λόγω κατάλογο τρίτων χωρών που έχουν χαρακτηριστεί ως υποψήφιες προς ένταξη χώρες από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο συνάδει με την πολιτική διεύρυνσης της Ένωσης. Όταν η Αλβανία, η πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, το Μαυροβούνιο, η Σερβία και η Τουρκία χαρακτηρίστηκαν ως υποψήφιες προς ένταξη χώρες από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, η εκτίμηση ήταν ότι πληρούσαν τα κριτήρια που καθορίστηκαν από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Κοπεγχάγης, της 21ης και της 22ας Ιουνίου 1993, σχετικά με τη σταθερότητα των θεσμών που εγγυώνται τη δημοκρατία, το κράτος δικαίου, τα ανθρώπινα δικαιώματα και τον σεβασμό και την προστασία των μειονοτήτων, και ότι θα πρέπει να συνεχίσουν να πληρούν τα εν λόγω κριτήρια για να αποκτήσουν την ιδιότητα του μέλους. Η πρόοδος όσον αφορά την εκπλήρωση των πολιτικών και των οικονομικών κριτηρίων, καθώς και την ευθυγράμμιση με το κεκτημένο, αξιολογείται κάθε χρόνο στην ετήσια έκθεση προόδου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Η παρούσα πρόταση για τη συμπερίληψη της Αλβανίας, της πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας, του Μαυροβουνίου, της Σερβίας και της Τουρκίας στον ενωσιακό κοινό κατάλογο ασφαλών χωρών καταγωγής υποβάλλεται με την επιφύλαξη των επικείμενων ετήσιων εκθέσεων προόδου που πρόκειται να παρουσιάσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για καθεμία από τις εν λόγω τρίτες χώρες. 2. ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗ ΜΕ ΤΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΜΕΝΑ ΜΕΡΗ Στα συμπεράσματά του της 25ης και 26ης Ιουνίου 2015, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αναφέρθηκε, σε σχέση με την ανάγκη να επιταχυνθεί η διεκπεραίωση των αιτήσεων ασύλου, στην πρόθεση της Επιτροπής να ενισχύσει τις διατάξεις περί ασφαλών χωρών καταγωγής της οδηγίας 2013/32/ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της ενδεχόμενης θέσπισης ενωσιακού κοινού καταλόγου ασφαλών χωρών καταγωγής. Το Συμβούλιο Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων, στα συμπεράσματά του για τις ασφαλείς χώρες καταγωγής, της 20ής Ιουλίου 2015, εξέφρασε την ικανοποίησή του για την ενδεχόμενη θέσπιση ενωσιακού κοινού καταλόγου ασφαλών χωρών καταγωγής. Το Συμβούλιο επισήμανε, «όσον αφορά τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων, ότι η πλειονότητα των εθνικών καταλόγων ασφαλών χωρών καταγωγής περιλαμβάνει τις εν λόγω χώρες, ότι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επιβεβαίωσε επανειλημμένα την ευρωπαϊκή προοπτική τους και ότι η Αλβανία, η Βοσνία-Ερζεγοβίνη, η πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, το Μαυροβούνιο και η Σερβία μεταφέρθηκαν στον κατάλογο των χωρών των οποίων οι υπήκοοι EL 8 EL

9 απαλλάσσονται από την υποχρέωση θεώρησης από τις 19 Δεκεμβρίου 2009 και 15 Δεκεμβρίου 2010 αντιστοίχως. Επιπλέον, το 2014 ο μέσος ενωσιακός συντελεστής αναγνώρισης ασύλου για τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων ήταν μάλλον χαμηλός. Αυτό αποτελεί ένδειξη ότι οι χώρες των Δυτικών Βαλκανίων μπορούν να θεωρηθούν ως ασφαλείς χώρες καταγωγής από όλα τα κράτη μέλη.» Μετά τα συμπεράσματα του Συμβουλίου Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων, στις 2 Σεπτεμβρίου 2015 η EASO διοργάνωσε συνεδρίαση σε επίπεδο εμπειρογνωμόνων με τα κράτη μέλη, όπου επιτεύχθηκε ευρεία συναίνεση ως προς το ότι η Αλβανία, η Βοσνία- Ερζεγοβίνη, το Κοσσυφοπέδιο*, η πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, το Μαυροβούνιο και η Σερβία θα πρέπει να θεωρούνται ασφαλείς χώρες καταγωγής κατά την έννοια της οδηγίας 2013/32/ΕΕ. 3. ΝΟΜΙΚΗ ΒΑΣΗ, ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΟΤΗΤΑ, ΑΝΑΛΟΓΙΚΟΤΗΤΑ, ΘΕΜΕΛΙΩΔΗ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ 3.1. Νομική βάση Η πρόταση βασίζεται στο άρθρο 78 παράγραφος 2 στοιχείο δ) της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ), το οποίο αποτελεί τη νομική βάση για τη λήψη μέτρων σχετικά με κοινές διαδικασίες για τη χορήγηση και ανάκληση του ενιαίου καθεστώτος ασύλου και επικουρικής προστασίας. Η πρόταση αποσκοπεί στη θέσπιση ενωσιακού κοινού καταλόγου ασφαλών χωρών καταγωγής για τους σκοπούς της οδηγίας 2013/32/ΕΕ και στην τροποποίηση της εν λόγω οδηγίας, η οποία εκδόθηκε βάσει του άρθρου 78 παράγραφος 2 στοιχείο δ) της ΣΛΕΕ Επικουρικότητα Ο τίτλος V της ΣΛΕΕ για τον χώρο ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης αναθέτει ορισμένες αρμοδιότητες σχετικά με τα θέματα αυτά στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Οι αρμοδιότητες αυτές πρέπει να ασκούνται σύμφωνα με το άρθρο 5 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση, ήτοι εάν και στον βαθμό που οι στόχοι της προτεινόμενης δράσης δεν μπορούν να επιτευχθούν επαρκώς από τα κράτη μέλη και μπορούν, συνεπώς, λόγω της κλίμακας ή των αποτελεσμάτων της προτεινόμενης δράσης, να επιτευχθούν καλύτερα από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η πρόταση αποσκοπεί στη θέσπιση κοινού καταλόγου ασφαλών χωρών καταγωγής σε επίπεδο Ένωσης, καθώς αυτό θα διευκολύνει τη χρήση, από όλα τα κράτη μέλη, των διαδικασιών που συνδέονται με την εφαρμογή της έννοιας της ασφαλούς χώρας καταγωγής. Η πρόταση αποσκοπεί επίσης στην αντιμετώπιση ορισμένων από τις υφιστάμενες αποκλίσεις μεταξύ των εθνικών καταλόγων ασφαλών χωρών καταγωγής των κρατών μελών, οι οποίες έχουν ως αποτέλεσμα αιτούντες διεθνή προστασία που κατάγονται από τις ίδιες τρίτες χώρες να μην υπόκεινται πάντα στις ίδιες διαδικασίες στα κράτη μέλη. Ο γενικός στόχος της προτεινόμενης δράσης δεν επιτυγχάνεται επαρκώς από τα κράτη μέλη και μπορεί να επιτευχθεί καλύτερα από την Ευρωπαϊκή Ένωση Αναλογικότητα Σύμφωνα με την αρχή της αναλογικότητας, οι προτεινόμενες τροποποιήσεις του υφιστάμενου νομοθετικού πλαισίου δεν υπερβαίνουν τα αναγκαία όρια για την επίτευξη του επιδιωκόμενου στόχου. Ο ενωσιακός κοινός κατάλογος ασφαλών χωρών καταγωγής θα θεσπιστεί σύμφωνα με τα κριτήρια που έχουν ήδη καθοριστεί στην οδηγία 2013/32/ΕΕ για τον χαρακτηρισμό των χωρών καταγωγής ως ασφαλών και θα πραγματοποιείται τακτική επανεξέταση των χωρών του κοινού καταλόγου. Όσον αφορά τις προτεινόμενες τροποποιήσεις της οδηγίας 2013/32/ΕΕ, αυτές περιορίζονται σε όσα είναι αναγκαία για να EL 9 EL

10 διασφαλιστεί ότι οι διατάξεις της οδηγίας 2013/32/ΕΕ σχετικά με την εφαρμογή της έννοιας της ασφαλούς χώρας καταγωγής είναι εφαρμοστέες στις τρίτες χώρες του ενωσιακού κοινού καταλόγου ασφαλών χωρών καταγωγής Επιλογή του νομικού μέσου Η επιλογή ενός κανονισμού για τη θέσπιση ενωσιακού κοινού καταλόγου ασφαλών χωρών καταγωγής δικαιολογείται από τη φύση του εν λόγω κοινού καταλόγου, ο οποίος θεσπίζεται σε ενωσιακό επίπεδο και θα πρέπει να έχει άμεση ισχύ στις έννομες τάξεις των κρατών μελών Θεμελιώδη δικαιώματα Η παρούσα πρόταση σέβεται τα θεμελιώδη δικαιώματα και τηρεί τις αρχές που αναγνωρίζονται στον Χάρτη, συμπεριλαμβανομένου του δικαιώματος ασύλου και της προστασίας από την επαναπροώθηση, όπως προβλέπεται στα άρθρα 18 και 19 του Χάρτη. Ειδικότερα, υπενθυμίζεται ότι, σύμφωνα με την οδηγία 2013/32/ΕΕ, το γεγονός ότι μια τρίτη χώρα θα περιλαμβάνεται στον ενωσιακό κοινό κατάλογο ασφαλών χωρών καταγωγής δεν μπορεί να αποτελεί απόλυτη εγγύηση ασφάλειας για τους υπηκόους της εν λόγω χώρας και δεν θα εξαλείφει, συνεπώς, την ανάγκη διενέργειας κατάλληλης ατομικής εξέτασης των αιτήσεών τους για παροχή διεθνούς προστασίας. Υπενθυμίζεται επίσης ότι, όταν ο αιτών αποδεικνύει ότι υπάρχουν σοβαροί λόγοι για τους οποίους η χώρα δεν πρέπει να θεωρείται ασφαλής στην περίπτωσή του, ο χαρακτηρισμός της ως ασφαλούς δεν θα λαμβάνεται πλέον υπόψη καθόσον τον αφορά. Οι τρίτες χώρες για τις οποίες προτείνεται η συμπερίληψη στον ενωσιακό κοινό κατάλογο ασφαλών χωρών καταγωγής πληρούν τους όρους που προβλέπονται στην οδηγία 2013/32/ΕΕ για να χαρακτηριστούν ως ασφαλείς. Συνεπώς, βάσει της νομικής κατάστασης, της εφαρμογής του δικαίου στο πλαίσιο δημοκρατικού συστήματος και των γενικών πολιτικών συνθηκών, καταδεικνύεται σαφώς ότι γενικά και μόνιμα δεν υφίσταται δίωξη στις εν λόγω χώρες, όπως ορίζεται στο άρθρο 9 της οδηγίας 2011/95/ΕΕ, ούτε βασανιστήρια ή απάνθρωπη ή ταπεινωτική μεταχείριση ή τιμωρία ούτε απειλή που προκύπτει από τη χρήση αδιάκριτης βίας σε καταστάσεις διεθνούς ή εσωτερικής ένοπλης σύγκρουσης. 4. ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ Η πρόταση δεν θα έχει επιπτώσεις στον προϋπολογισμό της ΕΕ και δεν αναμένεται να έχει δημοσιονομικές επιπτώσεις για τα κράτη μέλη. 5. ΛΟΙΠΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ 5.1. Ρυθμίσεις παρακολούθησης, αξιολόγησης και υποβολής εκθέσεων Η πρόταση προβλέπει ότι θα πρέπει να εξεταστεί το ενδεχόμενο λήψης στο μέλλον περαιτέρω μέτρων εναρμόνισης, τα οποία θα μπορούσαν να οδηγήσουν στην εξάλειψη της ανάγκης για εθνικούς καταλόγους ασφαλών χωρών καταγωγής, μετά από την πάροδο τριών ετών από την έναρξη ισχύος του παρόντος κανονισμού, βάσει έκθεσης που θα υποβληθεί από την Επιτροπή Αναλυτική επεξήγηση των επιμέρους διατάξεων της πρότασης Η πρόταση κανονισμού θεσπίζει ενωσιακό κοινό κατάλογο τρίτων χωρών οι οποίες θεωρούνται ασφαλείς χώρες καταγωγής κατά την έννοια της οδηγίας 2013/32/ΕΕ. Τροποποιεί επίσης την οδηγία 2013/32, ώστε να καταστεί δυνατή η εφαρμογή των διατάξεων περί EL 10 EL

11 ασφαλούς χώρας καταγωγής της εν λόγω οδηγίας σε σχέση με τις τρίτες χώρες που περιλαμβάνονται στον ενωσιακό κοινό κατάλογο. Ο ενωσιακός κοινός κατάλογος ασφαλών χωρών καταγωγής θα παρατίθεται στο παράρτημα Ι του προτεινόμενου κανονισμού. Οι τρίτες χώρες που πρόκειται να περιληφθούν στο εν λόγω παράρτημα θα πληρούν τους όρους που προβλέπονται στο παράρτημα I της οδηγίας 2013/32/ΕΕ για τον χαρακτηρισμό χωρών καταγωγής ως ασφαλών. Η Επιτροπή θεωρεί ότι η Αλβανία, η Βοσνία-Ερζεγοβίνη, η πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, το Κοσσυφοπέδιο*, το Μαυροβούνιο, η Σερβία και η Τουρκία πληρούν τους όρους αυτούς και θα πρέπει, ως πρώτο βήμα, να περιληφθούν στον ενωσιακό κοινό κατάλογο. Η πρόταση προβλέπει ότι η Επιτροπή υποχρεούται να επανεξετάζει τακτικά την κατάσταση στις τρίτες χώρες που περιλαμβάνονται στον ενωσιακό κοινό κατάλογο, με βάση διάφορες πηγές πληροφοριών, όπως ειδικότερα η τακτική υποβολή εκθέσεων από την ΕΥΕΔ και οι πληροφορίες από τα κράτη μέλη, την EASO, την Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες, το Συμβούλιο της Ευρώπης και άλλους σχετικούς διεθνείς οργανισμούς. Η πρόταση προβλέπει ότι κάθε τροποποίηση του ενωσιακού κοινού καταλόγου ασφαλών χωρών καταγωγής εγκρίνεται σύμφωνα με τη συνήθη νομοθετική διαδικασία. Ωστόσο, προβλέπεται ότι, σε περίπτωση αιφνίδιας επιδείνωσης της κατάστασης τρίτης χώρας που περιλαμβάνεται στον εν λόγω κατάλογο, η Επιτροπή εξουσιοδοτείται να εκδώσει κατ εξουσιοδότηση πράξη σύμφωνα με το άρθρο 290 της ΣΛΕΕ, προκειμένου να αναστείλει, για περίοδο ενός έτους, την παρουσία της τρίτης χώρας στον κατάλογο, εφόσον κρίνει, βάσει τεκμηριωμένης αξιολόγησης, ότι μια τρίτη χώρα δεν πληροί πλέον τους όρους για να θεωρείται ασφαλής χώρα καταγωγής. Η Επιτροπή θα είναι σε θέση να παρατείνει την αναστολή για περίοδο ενός έτους κατ ανώτατο όριο, εφόσον έχει προτείνει την τροποποίηση του κανονισμού προκειμένου να αφαιρεθεί η εν λόγω τρίτη χώρα από τον ενωσιακό κοινό κατάλογο ασφαλών χωρών καταγωγής. Η πρόταση περιλαμβάνει λεπτομερείς διατάξεις σχετικά με τις προϋποθέσεις για την εξουσιοδότηση της Επιτροπής, μεταξύ άλλων όσον αφορά τη διάρκειά της, τη δυνατότητα ανάκλησής της ανά πάσα στιγμή από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο, την υποχρέωση της Επιτροπής να κοινοποιεί την έκδοση κατ εξουσιοδότηση πράξεων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο, καθώς και το γεγονός ότι οι κατ εξουσιοδότηση πράξεις μπορούν να τεθούν σε ισχύ μόνον εάν δεν έχει διατυπωθεί αντίρρηση από αυτά τα θεσμικά όργανα εντός ενός μηνός από την εν λόγω κοινοποίηση. EL 11 EL

12 2015/0211 (COD) Πρόταση ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ για τη θέσπιση ενωσιακού κοινού καταλόγου ασφαλών χωρών καταγωγής για τους σκοπούς της οδηγίας 2013/32/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με κοινές διαδικασίες για τη χορήγηση και ανάκληση του καθεστώτος διεθνούς προστασίας, και για την τροποποίηση της οδηγίας 2013/32/ΕΕ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ, Έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και ιδίως το άρθρο 78 παράγραφος 2 στοιχείο δ), Έχοντας υπόψη την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Κατόπιν διαβίβασης του σχεδίου νομοθετικής πράξης στα εθνικά κοινοβούλια, Έχοντας υπόψη τη γνώμη της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής 5, Έχοντας υπόψη τη γνώμη της Επιτροπής των Περιφερειών 6, Αποφασίζοντας σύμφωνα με τη συνήθη νομοθετική διαδικασία, Εκτιμώντας τα ακόλουθα: (1) Η οδηγία 2013/32/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 7 επιτρέπει στα κράτη μέλη να εφαρμόζουν ειδικούς διαδικαστικούς κανόνες, και ειδικότερα ταχείες και συνοριακές διαδικασίες, σε πολύ συγκεκριμένες περιστάσεις όταν μια αίτηση για διεθνή προστασία είναι πιθανόν αβάσιμη, μεταξύ άλλων όταν ο αιτών είναι υπήκοος χώρας η οποία έχει χαρακτηριστεί ως ασφαλής χώρα καταγωγής από το εθνικό δίκαιο και, επιπλέον, μπορεί να θεωρηθεί ασφαλής για τον συγκεκριμένο αιτούντα υπό τις συγκεκριμένες συνθήκες στις οποίες ευρίσκεται. Οι ίδιοι κανόνες μπορούν να εφαρμοστούν στην περίπτωση των ανιθαγενών σε σχέση με τρίτες χώρες στις οποίες είχαν προηγουμένως τη συνήθη διαμονή τους. (2) Η οδηγία 2013/32/ΕΕ καθορίζει κοινά κριτήρια για τον χαρακτηρισμό των τρίτων χωρών καταγωγής ως ασφαλών σε εθνικό επίπεδο. Ωστόσο, μόνο ορισμένα κράτη μέλη έχουν ορίσει στο εθνικό τους δίκαιο ασφαλείς χώρες καταγωγής, το οποίο σημαίνει ότι δεν μπορούν όλα τα κράτη μέλη να κάνουν, επί του παρόντος, χρήση των σχετικών διαδικαστικών διευκολύνσεων που προβλέπονται στην οδηγία 2013/32/ΕΕ. Επιπλέον, λόγω των υφιστάμενων αποκλίσεων μεταξύ των εθνικών καταλόγων ασφαλών χωρών καταγωγής που έχουν εγκριθεί από τα κράτη μέλη, οι οποίες προκύπτουν ενδεχομένως από διαφορές κατά την αξιολόγηση της ασφάλειας ΕΕ C της, σ.. ΕΕ C της, σ.. Οδηγία 2013/32/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 26ης Ιουνίου 2013, σχετικά με κοινές διαδικασίες για τη χορήγηση και ανάκληση του καθεστώτος διεθνούς προστασίας (ΕΕ L 180 της , σ. 60). EL 12 EL

13 ορισμένων τρίτων χωρών ή από διαφορές στη φύση των ροών υπηκόων τρίτων χωρών τις οποίες αντιμετωπίζουν τα κράτη μέλη, η έννοια της ασφαλούς χώρας καταγωγής, όπως ορίζεται στην οδηγία 2013/32/ΕΕ, επί του παρόντος δεν εφαρμόζεται πάντοτε από τα κράτη μέλη σε σχέση με τις ίδιες τρίτες χώρες. (3) Υπό το πρίσμα της απότομης αύξησης που έχει σημειωθεί από το 2014 όσον αφορά τον αριθμό των αιτήσεων για διεθνή προστασία που υποβάλλονται στην Ένωση και της συνακόλουθης πρωτοφανούς πίεσης που ασκείται στα συστήματα ασύλου των κρατών μελών, η Ένωση αναγνώρισε την ανάγκη να ενισχυθεί η εφαρμογή των διατάξεων περί ασφαλούς χώρας καταγωγής της οδηγίας 2013/32/ΕΕ, ως βασικό εργαλείο για την υποστήριξη της ταχείας διεκπεραίωσης των αιτήσεων που είναι πιθανόν αβάσιμες. Ειδικότερα, στα συμπεράσματά του της 25ης και 26ης Ιουνίου 2015, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αναφέρθηκε, σε σχέση με την ανάγκη να επιταχυνθεί η διεκπεραίωση των αιτήσεων ασύλου, στην πρόθεση της Επιτροπής να ενισχύσει τις εν λόγω διατάξεις, συμπεριλαμβανομένης της ενδεχόμενης θέσπισης ενωσιακού κοινού καταλόγου ασφαλών χωρών καταγωγής, όπως αναλύεται στην ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με ένα ευρωπαϊκό πρόγραμμα δράσης για τη μετανάστευση 8. Επιπλέον, το Συμβούλιο Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων, στα συμπεράσματά του για τις ασφαλείς χώρες καταγωγής, της 20ής Ιουλίου 2015, εξέφρασε την ικανοποίησή του για την πρόθεση της Επιτροπής να ενισχύσει τις διατάξεις περί ασφαλών χωρών καταγωγής στην οδηγία 2013/32/ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της ενδεχόμενης θέσπισης ενωσιακού κοινού καταλόγου ασφαλών χωρών καταγωγής. (4) Θα πρέπει να θεσπιστεί ενωσιακός κοινός κατάλογος ασφαλών χωρών καταγωγής βάσει των κοινών κριτηρίων που καθορίζονται στην οδηγία 2013/32/ΕΕ, καθώς αυτό θα διευκολύνει τη χρήση, από όλα τα κράτη μέλη, των διαδικασιών που συνδέονται με την εφαρμογή της έννοιας της ασφαλούς χώρας καταγωγής και, ως εκ τούτου, θα βελτιώσει τη συνολική αποτελεσματικότητα των συστημάτων ασύλου τους όσον αφορά τις αιτήσεις για διεθνή προστασία που είναι πιθανόν αβάσιμες. Η θέσπιση ενωσιακού κοινού καταλόγου θα αντιμετωπίσει επίσης ορισμένες από τις υφιστάμενες αποκλίσεις μεταξύ των εθνικών καταλόγων ασφαλών χωρών καταγωγής των κρατών μελών, οι οποίες έχουν ως αποτέλεσμα αιτούντες διεθνή προστασία που κατάγονται από τις ίδιες τρίτες χώρες να μην υπόκεινται πάντα στις ίδιες διαδικασίες στα κράτη μέλη. Ενώ τα κράτη μέλη θα πρέπει να διατηρήσουν το δικαίωμα να εφαρμόζουν ή να θεσπίζουν νομοθεσία που προβλέπει τον εθνικό χαρακτηρισμό τρίτων χωρών, πέραν όσων περιλαμβάνονται στον ενωσιακό κοινό κατάλογο, ως ασφαλών χωρών καταγωγής, η θέσπιση ενός τέτοιου κοινού καταλόγου θα διασφαλίσει την ομοιόμορφη εφαρμογή αυτής της έννοιας από όλα τα κράτη μέλη σε σχέση με τους αιτούντες των οποίων οι χώρες καταγωγής δεν περιλαμβάνονται στον εν λόγω κατάλογο. Ως εκ τούτου, αυτό θα διευκολύνει τη σύγκλιση ως προς την εφαρμογή των διαδικασιών, αποτρέποντας παράλληλα τις δευτερογενείς μετακινήσεις των αιτούντων διεθνή προστασία. Στο πλαίσιο αυτό, θα πρέπει να εξεταστεί το ενδεχόμενο λήψης στο μέλλον περαιτέρω μέτρων εναρμόνισης, τα οποία θα μπορούσαν να οδηγήσουν στην εξάλειψη της ανάγκης για εθνικούς καταλόγους ασφαλών χωρών καταγωγής, μετά από την πάροδο τριών ετών από την έναρξη ισχύος του παρόντος κανονισμού, βάσει έκθεσης που θα υποβληθεί από την Επιτροπή. 8 COM (2015) 240 final της EL 13 EL

14 (5) Οι διατάξεις της οδηγίας 2013/32/ΕΕ που αφορούν την εφαρμογή της έννοιας της ασφαλούς χώρας καταγωγής θα πρέπει να είναι εφαρμοστέες σε σχέση με τις τρίτες χώρες του ενωσιακού κοινού καταλόγου που θεσπίζεται με τον παρόντα κανονισμό. Αυτό σημαίνει, ειδικότερα, ότι το γεγονός ότι μια τρίτη χώρα περιλαμβάνεται στον ενωσιακό κοινό κατάλογο ασφαλών χωρών καταγωγής δεν μπορεί να αποτελεί απόλυτη εγγύηση ασφάλειας για τους υπηκόους της εν λόγω χώρας και δεν εξαλείφει, συνεπώς, την ανάγκη διενέργειας κατάλληλης ατομικής εξέτασης της αίτησης για παροχή διεθνούς προστασίας. Επιπλέον, υπενθυμίζεται ότι, όταν ο αιτών αποδεικνύει ότι υπάρχουν σοβαροί λόγοι για τους οποίους η χώρα δεν πρέπει να θεωρείται ασφαλής στην περίπτωσή του, ο χαρακτηρισμός της ως ασφαλούς δεν θα λαμβάνεται πλέον υπόψη καθόσον τον αφορά. (6) Η Επιτροπή θα πρέπει να επανεξετάζει τακτικά την κατάσταση στις τρίτες χώρες που περιλαμβάνονται στον ενωσιακό κοινό κατάλογο ασφαλών χωρών καταγωγής. Σε περίπτωση αιφνίδιας επιδείνωσης της κατάστασης τρίτης χώρας που περιλαμβάνεται στον ενωσιακό κοινό κατάλογο, θα πρέπει να ανατεθεί στην Επιτροπή η εξουσία έκδοσης πράξεων σύμφωνα με το άρθρο 290 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όσον αφορά την αναστολή της παρουσίας της συγκεκριμένης τρίτης χώρας στον ενωσιακό κοινό κατάλογο για περίοδο ενός έτους, εφόσον η Επιτροπή κρίνει, βάσει τεκμηριωμένης αξιολόγησης, ότι μια τρίτη χώρα δεν πληροί πλέον τους όρους που προβλέπονται στην οδηγία 2013/32/ΕΕ, ώστε να θεωρείται ασφαλής χώρα καταγωγής. Γι αυτήν την τεκμηριωμένη αξιολόγηση, η Επιτροπή θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη διάφορες πηγές πληροφοριών που έχει στη διάθεσή της, όπως είναι ειδικότερα οι ετήσιες εκθέσεις προόδου για τις τρίτες χώρες που χαρακτηρίζονται ως υποψήφιες προς ένταξη χώρες από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, οι τακτικές εκθέσεις της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Εξωτερικής Δράσης (ΕΥΕΔ) και οι πληροφορίες από τα κράτη μέλη, την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Υποστήριξης για το Άσυλο (EASO), την Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες (UNHCR), το Συμβούλιο της Ευρώπης και άλλους σχετικούς διεθνείς οργανισμούς. Η Επιτροπή θα πρέπει να είναι σε θέση να παρατείνει την αναστολή της παρουσίας μιας τρίτης χώρας στον ενωσιακό κοινό κατάλογο για περίοδο ενός έτους κατ ανώτατο όριο, εφόσον έχει προτείνει την τροποποίηση του παρόντος κανονισμού ώστε να αφαιρεθεί η εν λόγω τρίτη χώρα από τον ενωσιακό κοινό κατάλογο ασφαλών χωρών καταγωγής. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να διεξάγει η Επιτροπή τις κατάλληλες διαβουλεύσεις κατά τις προπαρασκευαστικές εργασίες, ακόμη και σε επίπεδο εμπειρογνωμόνων. Κατά την προπαρασκευή και κατάρτιση κατ εξουσιοδότηση πράξεων, η Επιτροπή θα πρέπει να διασφαλίζει την ταυτόχρονη, έγκαιρη και προσήκουσα διαβίβαση των σχετικών εγγράφων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο. (7) Μετά τα συμπεράσματα του Συμβουλίου Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων για τις ασφαλείς χώρες καταγωγής, της 20ής Ιουλίου 2015, όπου τα κράτη μέλη συμφώνησαν ότι θα πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στην αξιολόγηση της ασφάλειας των Δυτικών Βαλκανίων από όλα τα κράτη μέλη, στις 2 Σεπτεμβρίου 2015 η EASO διοργάνωσε συνεδρίαση σε επίπεδο εμπειρογνωμόνων με τα κράτη μέλη, όπου επιτεύχθηκε ευρεία συναίνεση ως προς το ότι η Αλβανία, η Βοσνία-Ερζεγοβίνη, το Κοσσυφοπέδιο* 9, η πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, το 9 * Η ονομασία αυτή χρησιμοποιείται με επιφύλαξη των θέσεων ως προς το καθεστώς και είναι σύμφωνη με την απόφαση 1244/99 του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών και τη γνωμοδότηση του Διεθνούς Δικαστηρίου σχετικά με τη διακήρυξη της ανεξαρτησίας του Κοσσυφοπεδίου. EL 14 EL

15 Μαυροβούνιο και η Σερβία θα πρέπει να θεωρούνται ασφαλείς χώρες καταγωγής κατά την έννοια της οδηγίας 2013/32/ΕΕ. (8) Σύμφωνα με την οδηγία 2013/32/ΕΕ, μια χώρα θεωρείται ασφαλής χώρα καταγωγής εάν, βάσει της νομικής κατάστασης, της εφαρμογής του δικαίου στο πλαίσιο δημοκρατικού συστήματος και των γενικών πολιτικών συνθηκών, καταδεικνύεται σαφώς ότι γενικά και μόνιμα δεν υφίσταται δίωξη, όπως ορίζεται στο άρθρο 9 της οδηγίας 2011/95/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 10, ούτε βασανιστήρια ή απάνθρωπη ή ταπεινωτική μεταχείριση ή τιμωρία ούτε απειλή που προκύπτει από τη χρήση αδιάκριτης βίας σε καταστάσεις διεθνούς ή εσωτερικής ένοπλης σύγκρουσης. (9) Με βάση διάφορες πηγές πληροφοριών, όπως είναι ειδικότερα οι εκθέσεις της ΕΥΕΔ και οι πληροφορίες από τα κράτη μέλη, την EASO, την Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες, το Συμβούλιο της Ευρώπης και άλλους σχετικούς διεθνείς οργανισμούς, θεωρείται ότι ορισμένες τρίτες χώρες μπορούν να χαρακτηριστούν ως ασφαλείς χώρες καταγωγής. (10) Όσον αφορά την Αλβανία, η νομική βάση για την προστασία κατά της δίωξης και της κακομεταχείρισης παρέχεται επαρκώς από το ουσιαστικό και δικονομικό δίκαιο που αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα και την απαγόρευση των διακρίσεων, καθώς και από τη συμμετοχή σε όλες τις μείζονες διεθνείς συνθήκες για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Το 2014, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων διαπίστωσε παραβιάσεις σε τέσσερις από τις 150 αιτήσεις. Δεν υπάρχουν ενδείξεις για τυχόν περιστατικά επαναπροώθησης των υπηκόων της. Το 2014, τα κράτη μέλη θεώρησαν ότι οι αιτήσεις ασύλου από πολίτες της Αλβανίας ήταν βάσιμες σε ποσοστό 7,8% (1.040). Τουλάχιστον οκτώ κράτη μέλη έχουν χαρακτηρίσει την Αλβανία ως ασφαλή χώρα καταγωγής. Η Αλβανία έχει χαρακτηριστεί ως υποψήφια προς ένταξη χώρα από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Την εποχή εκείνη, η εκτίμηση ήταν ότι η Αλβανία πληρούσε τα κριτήρια που καθορίστηκαν από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Κοπεγχάγης, της 21ης και 22ας Ιουνίου 1993, σχετικά με τη σταθερότητα των θεσμών που εγγυώνται τη δημοκρατία, το κράτος δικαίου, τα ανθρώπινα δικαιώματα και τον σεβασμό και την προστασία των μειονοτήτων, και ότι η Αλβανία θα πρέπει να συνεχίσει να πληροί τα εν λόγω κριτήρια για να αποκτήσει την ιδιότητα του μέλους, σύμφωνα με τις συστάσεις που περιλαμβάνονται στην ετήσια έκθεση προόδου. (11) Όσον αφορά τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, το Σύνταγμά της παρέχει τη βάση για την κατανομή των εξουσιών μεταξύ των λαών που απαρτίζουν τη χώρα. Η νομική βάση για την προστασία κατά της δίωξης και της κακομεταχείρισης παρέχεται επαρκώς από το ουσιαστικό και δικονομικό δίκαιο που αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα και την απαγόρευση των διακρίσεων, καθώς και από τη συμμετοχή σε όλες τις μείζονες διεθνείς συνθήκες για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Το 2014, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων διαπίστωσε παραβιάσεις σε πέντε από τις αιτήσεις. Δεν υπάρχουν ενδείξεις για τυχόν περιστατικά επαναπροώθησης των υπηκόων της. Το 2014, τα κράτη μέλη θεώρησαν ότι οι αιτήσεις ασύλου από πολίτες της Βοσνίας- Ερζεγοβίνης ήταν βάσιμες σε ποσοστό 4,6% (330). Τουλάχιστον εννέα κράτη μέλη έχουν χαρακτηρίσει τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη ως ασφαλή χώρα καταγωγής. 10 Οδηγία 2011/95/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 13ης Δεκεμβρίου 2011, σχετικά με τις απαιτήσεις για την αναγνώριση των υπηκόων τρίτων χωρών ή των απάτριδων ως δικαιούχων διεθνούς προστασίας, για ένα ενιαίο καθεστώς για τους πρόσφυγες ή για τα άτομα που δικαιούνται επικουρική προστασία και για το περιεχόμενο της παρεχόμενης προστασίας (αναδιατύπωση) (ΕΕ L 337 της , σ. 9). EL 15 EL

16 (12) Όσον αφορά την πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, η νομική βάση για την προστασία κατά της δίωξης και της κακομεταχείρισης παρέχεται επαρκώς από το ουσιαστικό και δικονομικό δίκαιο που αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα και την απαγόρευση των διακρίσεων, καθώς και από τη συμμετοχή σε όλες τις μείζονες διεθνείς συνθήκες για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Το 2014, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων διαπίστωσε παραβιάσεις σε έξι από τις 502 αιτήσεις. Δεν υπάρχουν ενδείξεις για τυχόν περιστατικά επαναπροώθησης των υπηκόων της. Το 2014, τα κράτη μέλη θεώρησαν ότι οι αιτήσεις ασύλου από πολίτες της πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας ήταν βάσιμες σε ποσοστό 0,9% (70). Τουλάχιστον επτά κράτη μέλη έχουν χαρακτηρίσει την πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας ως ασφαλή χώρα καταγωγής. Η πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας έχει χαρακτηριστεί ως υποψήφια προς ένταξη χώρα από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Την εποχή εκείνη, η εκτίμηση ήταν ότι η πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας πληρούσε τα κριτήρια που καθορίστηκαν από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Κοπεγχάγης, της 21ης και 22ας Ιουνίου 1993, σχετικά με τη σταθερότητα των θεσμών που εγγυώνται τη δημοκρατία, το κράτος δικαίου, τα ανθρώπινα δικαιώματα και τον σεβασμό και την προστασία των μειονοτήτων, και ότι η πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας θα πρέπει να συνεχίσει να πληροί τα εν λόγω κριτήρια για να αποκτήσει την ιδιότητα του μέλους, σύμφωνα με τις συστάσεις που περιλαμβάνονται στην ετήσια έκθεση προόδου. (13) Όσον αφορά το Κοσσυφοπέδιο*, η νομική βάση για την προστασία κατά της δίωξης και της κακομεταχείρισης παρέχεται επαρκώς από το ουσιαστικό και δικονομικό δίκαιο που αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα και την απαγόρευση των διακρίσεων. Η μη προσχώρηση του Κοσσυφοπεδίου* στις σχετικές διεθνείς πράξεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα, όπως η ΕΣΔΑ, απορρέει από την έλλειψη διεθνούς συναίνεσης όσον αφορά την ιδιότητά του ως κυρίαρχου κράτους. Δεν υπάρχουν ενδείξεις για τυχόν περιστατικά επαναπροώθησης των υπηκόων του. Το 2014, τα κράτη μέλη θεώρησαν ότι οι αιτήσεις ασύλου από πολίτες του Κοσσυφοπεδίου* ήταν βάσιμες σε ποσοστό 6,3% (830). Τουλάχιστον έξι κράτη μέλη έχουν χαρακτηρίσει το Κοσσυφοπέδιο* ως ασφαλή χώρα καταγωγής. (14) Όσον αφορά το Μαυροβούνιο, η νομική βάση για την προστασία κατά της δίωξης και της κακομεταχείρισης παρέχεται επαρκώς από το ουσιαστικό και δικονομικό δίκαιο που αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα και την απαγόρευση των διακρίσεων, καθώς και από τη συμμετοχή σε όλες τις μείζονες διεθνείς συνθήκες για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Το 2014, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων διαπίστωσε παραβιάσεις σε μία από τις 447 αιτήσεις. Δεν υπάρχουν ενδείξεις για τυχόν περιστατικά επαναπροώθησης των υπηκόων του. Το 2014, τα κράτη μέλη θεώρησαν ότι οι αιτήσεις ασύλου από πολίτες του Μαυροβουνίου ήταν βάσιμες σε ποσοστό 3,0% (40). Τουλάχιστον εννέα κράτη μέλη έχουν χαρακτηρίσει το Μαυροβούνιο ως ασφαλή χώρα καταγωγής. Το Μαυροβούνιο έχει χαρακτηριστεί ως υποψήφια προς ένταξη χώρα από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και έχουν αρχίσει οι διαπραγματεύσεις. Την εποχή εκείνη, η εκτίμηση ήταν ότι το Μαυροβούνιο πληρούσε τα κριτήρια που καθορίστηκαν από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Κοπεγχάγης, της 21ης και 22ας Ιουνίου 1993, σχετικά με τη σταθερότητα των θεσμών που εγγυώνται τη δημοκρατία, το κράτος δικαίου, τα ανθρώπινα δικαιώματα και τον σεβασμό και την προστασία των μειονοτήτων, και ότι το Μαυροβούνιο θα πρέπει να συνεχίσει να πληροί τα εν λόγω κριτήρια για να αποκτήσει την ιδιότητα του μέλους, σύμφωνα με τις συστάσεις που περιλαμβάνονται στην ετήσια έκθεση προόδου. EL 16 EL

17 (15) Όσον αφορά τη Σερβία, το Σύνταγμα παρέχει τη βάση για την αυτοδιοίκηση των μειονοτικών ομάδων στους τομείς της εκπαίδευσης, της χρήσης της γλώσσας, της ενημέρωσης και του πολιτισμού. Η νομική βάση για την προστασία κατά της δίωξης και της κακομεταχείρισης παρέχεται επαρκώς από το ουσιαστικό και δικονομικό δίκαιο που αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα και την απαγόρευση των διακρίσεων, καθώς και από τη συμμετοχή σε όλες τις μείζονες διεθνείς συνθήκες για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Το 2014, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων διαπίστωσε παραβιάσεις σε 16 από τις αιτήσεις. Δεν υπάρχουν ενδείξεις για τυχόν περιστατικά επαναπροώθησης των υπηκόων της. Το 2014, τα κράτη μέλη θεώρησαν ότι οι αιτήσεις ασύλου από πολίτες της Σερβίας ήταν βάσιμες σε ποσοστό 1,8% (400). Τουλάχιστον εννέα κράτη μέλη έχουν χαρακτηρίσει τη Σερβία ως ασφαλή χώρα καταγωγής. Η Σερβία έχει χαρακτηριστεί ως υποψήφια προς ένταξη χώρα από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και έχουν αρχίσει οι διαπραγματεύσεις. Την εποχή εκείνη, η εκτίμηση ήταν ότι η Σερβία πληρούσε τα κριτήρια που καθορίστηκαν από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Κοπεγχάγης, της 21ης και 22ας Ιουνίου 1993, σχετικά με τη σταθερότητα των θεσμών που εγγυώνται τη δημοκρατία, το κράτος δικαίου, τα ανθρώπινα δικαιώματα και τον σεβασμό και την προστασία των μειονοτήτων, και ότι η Σερβία θα πρέπει να συνεχίσει να πληροί τα εν λόγω κριτήρια για να αποκτήσει την ιδιότητα του μέλους, σύμφωνα με τις συστάσεις που περιλαμβάνονται στην ετήσια έκθεση προόδου. (16) Όσον αφορά την Τουρκία, η νομική βάση για την προστασία κατά της δίωξης και της κακομεταχείρισης παρέχεται επαρκώς από το ουσιαστικό και δικονομικό δίκαιο που αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα και την απαγόρευση των διακρίσεων, καθώς και από τη συμμετοχή σε όλες τις μείζονες διεθνείς συνθήκες για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Το 2014, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων διαπίστωσε παραβιάσεις σε 94 από τις αιτήσεις. Δεν υπάρχουν ενδείξεις για τυχόν περιστατικά επαναπροώθησης των υπηκόων της. Το 2014, τα κράτη μέλη θεώρησαν ότι οι αιτήσεις ασύλου από πολίτες της Τουρκίας ήταν βάσιμες σε ποσοστό 23,1% (310). Ένα κράτος μέλος έχει χαρακτηρίσει την Τουρκία ως ασφαλή χώρα καταγωγής. Η Τουρκία έχει χαρακτηριστεί ως υποψήφια προς ένταξη χώρα από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και έχουν αρχίσει οι διαπραγματεύσεις. Την εποχή εκείνη, η εκτίμηση ήταν ότι η Τουρκία πληρούσε τα κριτήρια που καθορίστηκαν από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Κοπεγχάγης, της 21ης και 22ας Ιουνίου 1993, σχετικά με τη σταθερότητα των θεσμών που εγγυώνται τη δημοκρατία, το κράτος δικαίου, τα ανθρώπινα δικαιώματα και τον σεβασμό και την προστασία των μειονοτήτων, και ότι η Τουρκία θα πρέπει να συνεχίσει να πληροί τα εν λόγω κριτήρια για να αποκτήσει την ιδιότητα του μέλους, σύμφωνα με τις συστάσεις που περιλαμβάνονται στην ετήσια έκθεση προόδου. (17) Δεδομένου ότι οι στόχοι του παρόντος κανονισμού δεν μπορούν να επιτευχθούν επαρκώς από τα κράτη μέλη και μπορούν συνεπώς, λόγω της κλίμακας και των αποτελεσμάτων της δράσης, να επιτευχθούν καλύτερα σε επίπεδο Ένωσης, η Ένωση μπορεί να θεσπίσει μέτρα, σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας, όπως ορίζεται στο άρθρο 5 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Σύμφωνα με την αρχή της αναλογικότητας, όπως αυτή διατυπώνεται στο εν λόγω άρθρο, ο παρών κανονισμός δεν υπερβαίνει τα αναγκαία όρια για την επίτευξη του στόχου αυτού. (18) Ο παρών κανονισμός σέβεται τα θεμελιώδη δικαιώματα και συνάδει με τις αρχές που αναγνωρίζονται στον Χάρτη. (19) [Σύμφωνα με το άρθρο 3 του πρωτοκόλλου αριθ. 21 για τη θέση του Ηνωμένου Βασιλείου και της Ιρλανδίας όσον αφορά τον χώρο ελευθερίας, ασφάλειας και EL 17 EL

18 δικαιοσύνης, το οποίο προσαρτάται στη Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση και στη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τα εν λόγω κράτη μέλη έχουν γνωστοποιήσει την επιθυμία τους να συμμετάσχουν στην έκδοση και εφαρμογή του παρόντος κανονισμού.] Ή [Σύμφωνα με τα άρθρα 1 και 2 του πρωτοκόλλου αριθ. 21 για τη θέση του Ηνωμένου Βασιλείου και της Ιρλανδίας όσον αφορά τον χώρο ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης, το οποίο προσαρτάται στη Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση και στη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και με την επιφύλαξη του άρθρου 4 του εν λόγω πρωτοκόλλου, τα εν λόγω κράτη μέλη δεν συμμετέχουν στην έκδοση του παρόντος κανονισμού και δεν δεσμεύονται από αυτόν ούτε υπόκεινται στην εφαρμογή του.] Ή [Σύμφωνα με τα άρθρα 1 και 2 του πρωτοκόλλου αριθ. 21 για τη θέση του Ηνωμένου Βασιλείου και της Ιρλανδίας όσον αφορά τον χώρο ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης, το οποίο προσαρτάται στη Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση και στη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και με την επιφύλαξη του άρθρου 4 του εν λόγω πρωτοκόλλου, το Ηνωμένο Βασίλειο δεν συμμετέχει στην έκδοση του παρόντος κανονισμού και δεν δεσμεύεται από αυτόν ούτε υπόκειται στην εφαρμογή του. Σύμφωνα με το άρθρο 3 του πρωτοκόλλου αριθ. 21 για τη θέση του Ηνωμένου Βασιλείου και της Ιρλανδίας όσον αφορά τον χώρο ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης, το οποίο προσαρτάται στη Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση και στη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η Ιρλανδία γνωστοποίησε(, με επιστολή της...,) την επιθυμία της να συμμετάσχει στην έκδοση και εφαρμογή του παρόντος κανονισμού.] Ή [Σύμφωνα με το άρθρο 3 του πρωτοκόλλου αριθ. 21 για τη θέση του Ηνωμένου Βασιλείου και της Ιρλανδίας όσον αφορά τον χώρο ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης, το οποίο προσαρτάται στη Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση και στη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το Ηνωμένο Βασίλειο γνωστοποίησε(, με επιστολή της...,) την επιθυμία του να συμμετάσχει στην έκδοση και εφαρμογή του παρόντος κανονισμού. Σύμφωνα με τα άρθρα 1 και 2 του πρωτοκόλλου αριθ. 21 για τη θέση του Ηνωμένου Βασιλείου και της Ιρλανδίας όσον αφορά τον χώρο ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης, το οποίο προσαρτάται στη Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση και στη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και με την επιφύλαξη του άρθρου 4 του εν λόγω πρωτοκόλλου, η Ιρλανδία δεν συμμετέχει στην έκδοση του παρόντος κανονισμού και δεν δεσμεύεται από αυτόν ούτε υπόκειται στην εφαρμογή του.] (20) Σύμφωνα με τα άρθρα 1 και 2 του πρωτοκόλλου αριθ. 22 σχετικά με τη θέση της Δανίας, το οποίο προσαρτάται στη Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση και στη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η Δανία δεν συμμετέχει στην έκδοση του παρόντος κανονισμού και δεν δεσμεύεται από αυτόν ούτε υπόκειται στην εφαρμογή του. EL 18 EL

19 ΕΞΕΔΩΣΑΝ ΤΟΝ ΠΑΡΟΝΤΑ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟ: Άρθρο 1 Αντικείμενο Ο παρών κανονισμός θεσπίζει ενωσιακό κοινό κατάλογο τρίτων χωρών οι οποίες θεωρούνται ασφαλείς χώρες καταγωγής κατά την έννοια της οδηγίας 2013/32/ΕΕ. Άρθρο 2 Ενωσιακός κοινός κατάλογος ασφαλών χωρών καταγωγής 1. Οι τρίτες χώρες που παρατίθενται στο παράρτημα I του παρόντος κανονισμού είναι ασφαλείς χώρες καταγωγής. 2. Η Επιτροπή επανεξετάζει τακτικά την κατάσταση στις τρίτες χώρες που περιλαμβάνονται στον ενωσιακό κοινό κατάλογο ασφαλών χωρών καταγωγής, με βάση διάφορες πηγές πληροφοριών, όπως είναι ειδικότερα η τακτική υποβολή εκθέσεων από την ΕΥΕΔ και οι πληροφορίες από τα κράτη μέλη, την EASO, την Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες, το Συμβούλιο της Ευρώπης και άλλους σχετικούς διεθνείς οργανισμούς. 3. Κάθε τροποποίηση του ενωσιακού κοινού καταλόγου ασφαλών χωρών καταγωγής εγκρίνεται σύμφωνα με τη συνήθη νομοθετική διαδικασία. 4. Η Επιτροπή εξουσιοδοτείται να εκδίδει κατ εξουσιοδότηση πράξεις σύμφωνα με το άρθρο 3 για να αναστείλει την παρουσία μιας τρίτης χώρας στον ενωσιακό κοινό κατάλογο ασφαλών χωρών καταγωγής. Άρθρο 3 Αφαίρεση τρίτης χώρας από τον ενωσιακό κοινό κατάλογο ασφαλών χωρών καταγωγής σε περίπτωση αιφνίδιας μεταβολής της κατάστασης 1. Η Επιτροπή εξουσιοδοτείται να εκδίδει κατ εξουσιοδότηση πράξεις υπό τους όρους του παρόντος άρθρου. 2. Σε περίπτωση αιφνίδιας μεταβολής της κατάστασης τρίτης χώρας που περιλαμβάνεται στον ενωσιακό κοινό κατάλογο ασφαλών χωρών καταγωγής, η Επιτροπή διενεργεί τεκμηριωμένη αξιολόγηση της εκπλήρωσης από την εν λόγω χώρα των όρων που προβλέπονται στο παράρτημα I της οδηγίας 2013/32/ΕΕ και, εάν δεν πληρούνται πλέον οι όροι αυτοί, εκδίδει, σύμφωνα με το άρθρο 290 της ΣΛΕΕ, απόφαση για την αναστολή της παρουσίας της εν λόγω τρίτης χώρας στον ενωσιακό κοινό κατάλογο για περίοδο ενός έτους. 3. Εάν η Επιτροπή έχει προτείνει τροποποίηση του παρόντος κανονισμού με σκοπό την αφαίρεση τρίτης χώρας από τον ενωσιακό κοινό κατάλογο ασφαλών χωρών καταγωγής, μπορεί, με βάση την εμπεριστατωμένη αξιολόγηση που αναφέρεται στην παράγραφο 2, να παρατείνει την ισχύ της κατ εξουσιοδότηση απόφασης που εκδίδεται σύμφωνα με την παράγραφο 2 για περίοδο ενός έτους κατ ανώτατο όριο. 4. Η εξουσία έκδοσης κατ εξουσιοδότηση πράξεων που αναφέρεται στο παρόν άρθρο ανατίθεται στην Επιτροπή για περίοδο 5 ετών από [την ημερομηνία θέσης σε ισχύ του παρόντος κανονισμού]. Η Επιτροπή συντάσσει έκθεση σχετικά με την εξουσιοδότηση το αργότερο εννέα μήνες πριν από τη λήξη της πενταετίας. Η εξουσιοδότηση ανανεώνεται EL 19 EL

20 σιωπηρά για περιόδους ίδιας διάρκειας, εκτός εάν το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ή το Συμβούλιο προβάλουν αντιρρήσεις το αργότερο τρεις μήνες πριν από τη λήξη της κάθε περιόδου. 5. Η εξουσιοδότηση που αναφέρεται στο παρόν άρθρο μπορεί να ανακληθεί ανά πάσα στιγμή από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ή το Συμβούλιο. Η απόφαση ανάκλησης επιφέρει τη λήξη της εξουσιοδότησης που προσδιορίζεται στην εν λόγω απόφαση. Αρχίζει να ισχύει την επομένη της δημοσίευσης της απόφασης στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή σε μεταγενέστερη ημερομηνία που ορίζεται σε αυτήν. Δεν θίγει το κύρος των ήδη εν ισχύι κατ εξουσιοδότηση πράξεων. 6. Αμέσως μετά την έκδοση κατ εξουσιοδότηση πράξης σύμφωνα με το παρόν άρθρο, η Επιτροπή την κοινοποιεί ταυτόχρονα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο. 7. Κατ εξουσιοδότηση πράξη που εκδίδεται δυνάμει του παρόντος άρθρου τίθεται σε ισχύ μόνον εφόσον δεν έχει διατυπωθεί αντίρρηση από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ή το Συμβούλιο εντός μηνός από την κοινοποίηση της εν λόγω πράξης στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο ή εφόσον, πριν από τη λήξη της εν λόγω προθεσμίας, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο ενημερώσουν αμφότερα την Επιτροπή ότι δεν θα προβάλουν αντιρρήσεις. Η οδηγία 2013/32/ΕΕ τροποποιείται ως εξής: Άρθρο 4 Τροποποιήσεις της οδηγίας 2013/32/ΕΕ (1) Στο άρθρο 36, η παράγραφος 1 αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο: «1. Τρίτη χώρα που έχει χαρακτηρισθεί ως ασφαλής χώρα καταγωγής σύμφωνα με την παρούσα οδηγία από το εθνικό δίκαιο ή που περιλαμβάνεται στον ενωσιακό κοινό κατάλογο ασφαλών χωρών καταγωγής ο οποίος θεσπίστηκε με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. XXXX/2015 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου* [ο παρών κανονισμός] μπορεί, έπειτα από ατομική εξέταση της αίτησης, να θεωρηθεί ασφαλής χώρα καταγωγής για συγκεκριμένο αιτούντα μόνο εφόσον ο αιτών: α) έχει την ιθαγένεια της χώρας αυτής ή β) είναι ανιθαγενής και είχε προηγουμένως τη συνήθη διαμονή του στην εν λόγω χώρα και δεν έχει προβάλει σοβαρούς λόγους για να θεωρηθεί ότι η χώρα δεν είναι ασφαλής χώρα καταγωγής υπό τις συγκεκριμένες συνθήκες στις οποίες ευρίσκεται και όσον αφορά τον χαρακτηρισμό του ως δικαιούχου διεθνούς προστασίας σύμφωνα με την οδηγία 2011/95/ΕΕ.» (2) Στο άρθρο 37, η παράγραφος 1 αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο: «1. Τα κράτη μέλη μπορούν να διατηρούν ή να θεσπίζουν νομοθεσία που προβλέπει, σύμφωνα με το παράρτημα I, τον εθνικό χαρακτηρισμό ασφαλών χωρών καταγωγής πέραν όσων περιλαμβάνονται στον ενωσιακό κοινό κατάλογο ασφαλών χωρών καταγωγής που θεσπίστηκε με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. XXXX/2015 [ο παρών κανονισμός] για την εξέταση αιτήσεων διεθνούς προστασίας». (3) Στο παράρτημα I, ο τίτλος αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο: EL 20 EL