ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ ΤΑΜΕΙΟ ΠΑΡΑΚΑΤΑΘΗΚΩΝ ΚΑΙ ΔΑΝΕΙΩΝ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΚΘΕΣΗΣ

Transcript

1 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ ΤΑΜΕΙΟ ΠΑΡΑΚΑΤΑΘΗΚΩΝ ΚΑΙ ΔΑΝΕΙΩΝ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΚΘΕΣΗΣ Το προτεινόμενο σχέδιο νόμου καταστρώνεται σε τρία βασικά κεφάλαια: Α) Ως προς το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων, η προτεινόμενη νομοθετική παρέμβαση λαμβάνει υπόψη ότι με βάση το δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν επιτρέπεται οι δημόσιοι φορείς, οποιασδήποτε μορφής, να επιδοτούν σταυροειδώς από τις δραστηριότητες που ασκούν σε καθεστώς δημόσιου νομικού προνομίου τις δραστηριότητες που ασκούνται σε καθεστώς ελεύθερου ανταγωνισμού. Επομένως, ο προτεινόμενος νόμος απαγορεύει την επιδότηση των υπηρεσιών που παρέχει το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων στην ελεύθερη αγορά (λ.χ. παροχή δανείων σε ιδιώτες, αποδοχή καταθέσεων κ.λπ.) από δραστηριότητες που ανάγονται στην δεσμευμένη λειτουργία του υπό καθεστώς δημόσιου νομικού προνομίου (παρακαταθήκες, υποχρεωτικές καταθέσεις κλπ.). Υπό το πρίσμα αυτό, κρίνεται επίσης σκόπιμο να διαχωριστούν λειτουργικά ο δεσμευμένος τομέας από τον τομέα των εμπορικών δραστηριοτήτων του Ταμείου με τη σύσταση ενός ιδιαίτερου κλάδου για τις δεύτερες. Η παροχή δανείων προς φορείς της τοπικής αυτοδιοίκησης παραμένει λειτουργικά στον δεσμευμένο τομέα, δεδομένου του έντονα κοινωφελούς, αναπτυξιακού και περιφερειακού τους χαρακτήρα. Ο κλάδος εμπορικών δραστηριοτήτων αποκτά λογιστική αυτοτέλεια, δεδομένου ότι εισάγεται διακριτή λογιστική παρακολούθηση. Γενικά, εισάγεται η αρχή ότι οι λογαριασμοί τόσο του δεσμευμένου τομέα, όσο και του κλάδου εμπορικών δραστηριοτήτων θα πρέπει να ακολουθούν τα Διεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Πληροφόρησης (ΔΠΧΠ). Τονίζεται ότι δεν θίγεται η ενότητα της νομικής προσωπικότητας του Ταμείου, το οποίο παραμένει ενιαίο και περιλαμβάνει τόσο τον δεσμευμένο τομέα, όσο και τον κλάδο εμπορικών δραστηριοτήτων. Προβλέπεται, εάν κάτι τέτοιο κριθεί αναγκαίο, η δυνατότητα απόσχισης και εισφοράς του κλάδου εμπορικών δραστηριοτήτων σε υφιστάμενη ή νεοϊδρυόμενη εταιρεία του Ταμείου. Επίσης, ενισχύεται η διαφάνεια στη δράση του Ταμείου με την πρόβλεψη εξουσιοδοτικής βάσης για την έκδοση κανονισμού λειτουργίας και δράσης, έτσι ώστε

2 να διασφαλίζεται μεγαλύτερος βαθμός προβλεψιμότητας και ανιχνευσιμότητας στην εσωτερική και εξωτερική δράση του. Ειδικότερα κατ άρθρον: Επί του Κεφαλαίου Α (Αναμόρφωση πλαισίου λειτουργίας Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων) Με το άρθρο 1 σκοπείται η θέσπιση του λειτουργικού διαχωρισμού μεταξύ των δραστηριοτήτων του δεσμευμένου τομέα και των δραστηριοτήτων του εμπορικού κλάδου και τίθενται οι βασικές οικονομικές αρχές λειτουργίας του τελευταίου. Στο άρθρο 2 τίθενται οι ειδικότεροι κανόνες λειτουργίας του Ταμείου, ώστε να διασφαλίζεται η τήρηση των αρχών του ελεύθερου ανταγωνισμού και της διαφάνειας. Με τη διάταξη της παραγράφου 1 απαγορεύονται οι πάσης φύσεως σταυροειδείς επιδοτήσεις από πόρους του δεσμευμένου τομέα προς δραστηριότητες του συνιστώμενου εμπορικού κλάδου. Στην παράγραφο 2 τίθενται όροι για τη χορήγηση δανείων προς φορείς της τοπικής αυτοδιοίκησης. Με την παράγραφο 3 παρέχεται στο Ταμείο η δυνατότητα να συνάπτει συμβάσεις με πιστωτικά ιδρύματα για τη διενέργεια της παραλαβής παρακαταθηκών, οι οποίες θα αποδίδονται στη συνέχεια στο Ταμείο. Στο άρθρο 3 προβλέπεται η δυνατότητα πλήρους διαχωρισμού των δεσμευμένων και των εμπορικών δραστηριοτήτων του Ταμείου με απόσχιση και εισφορά του εμπορικού κλάδου σε υφιστάμενη ή ιδρυόμενη προς αυτό το σκοπό εταιρεία του Ταμείου, η οποία υπεισέρχεται ως καθολικός διάδοχος σε όλα τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις του Ταμείου σε σχέση με τον εισφερόμενο κλάδο (παράγραφος 1). Τίθενται οι βασικοί κανόνες και οι διαδικασίες που θα διέπουν την απόσχιση αυτή και παρέχονται οι αναγκαίες νομοθετικές εξουσιοδοτήσεις προς τον Υπουργό Οικονομικών για τη ρύθμιση ειδικότερων σχετικών θεμάτων και τεχνικών λεπτομερειών (παράγραφοι 2 και 3). Με το άρθρο 4 παρέχεται εξουσιοδότηση για την έκδοση κανονισμού με τον οποίο θα εξειδικευτούν οι κανόνες που θα διέπουν την άσκηση των δραστηριοτήτων του Ταμείου, σε συμμόρφωση και με την εφαρμοστέα ενωσιακή νομοθεσία. Στον κανονισμό θα εξειδικεύεται, μεταξύ άλλων, η διασφάλιση της αρχής της απαγόρευσης

3 των σταυροειδών επιδοτήσεων που προεκτέθηκε και θα συγκεκριμενοποιείται η εφαρμογή των ΔΠΧΠ στην παρακολούθηση των λογαριασμών του Ταμείου. ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α Αναμόρφωση πλαισίου λειτουργίας Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων Άρθρο 1 Λειτουργικός διαχωρισμός δραστηριοτήτων 1. Συνιστάται εντός του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων κλάδος εμπορικών δραστηριοτήτων, στον οποίο εντάσσονται οι δραστηριότητες της χορήγησης δανείων σε ιδιώτες (φυσικά και νομικά πρόσωπα), κατά την εκάστοτε διέπουσα το Ταμείο νομοθεσία, και των καταθέσεων, εξαιρουμένων των πάσης φύσεως εκ του νόμου υποχρεωτικών καταθέσεων. 2. Τα επί μέρους στοιχεία ενεργητικού και παθητικού κάθε δραστηριότητας που εντάσσεται στον κλάδο εμπορικών δραστηριοτήτων προσδιορίζονται, επί τη βάσει αναλυτικής οικονομοτεχνικής μελέτης, με απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου του Ταμείου, που εγκρίνεται με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών. 3. Ο κλάδος εμπορικών δραστηριοτήτων υπόκειται σε διακριτή λογιστική παρακολούθηση. Η σύνταξη των προσωρινών και οριστικών οικονομικών καταστάσεων του Ταμείου και των διακριτών λογαριασμών του κλάδου εμπορικών δραστηριοτήτων διενεργείται σύμφωνα με τα οριζόμενα από τα εκάστοτε ισχύοντα Διεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Πληροφόρησης. Ο έλεγχος των ως άνω καταστάσεων διενεργείται από ορκωτούς ελεγκτές. Άρθρο 2 Κανόνες λειτουργίας 1. Δεν επιτρέπεται η σταυροειδής επιδότηση ή οποιασδήποτε άλλης μορφής άμεση ή έμμεση χρηματοδότηση του κλάδου εμπορικών δραστηριοτήτων από πόρους προερχόμενους από τις λοιπές λειτουργίες του Ταμείου. Η ίδια απαγόρευση ισχύει

4 και για τη χρηματοδότηση της εταιρείας στην οποία εισφέρεται ο κλάδος μετά την απόσχισή του κατά το άρθρο 3 του παρόντος. 2. Με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών, που δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, ορίζονται οι προϋποθέσεις, οι όροι και η διαδικασία χορήγησης από το Ταμείο δανείων προς ΟΤΑ, συνδέσμους και ενώσεις αυτών, τα οποία έχουν ως αποκλειστικό σκοπό την εκτέλεση έργων υποδομής για την περιφερειακή ανάπτυξη της χώρας με ή χωρίς τη σύμπραξη του ιδιωτικού τομέα ή την εκτέλεση έργων κοινής ωφέλειας (ύδρευση, αποχέτευση, οδοποιία, ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές, προστασία του περιβάλλοντος, προώθηση της κοινωνικής στεγαστικής πολιτικής κτλ.). 3. Το Ταμείο δύναται να αναθέτει σε πιστωτικά ιδρύματα, με συμβάσεις που συνάπτονται σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία, τη διενέργεια της παραλαβής παρακαταθηκών, οι οποίες στη συνέχεια θα αποδίδονται στο Ταμείο, υπό όρους που καθορίζονται με τον κατ άρθρο 4 παρ. 1 του παρόντος εκδιδόμενο κανονισμό. Άρθρο 3 Απόσχιση κλάδου εμπορικών δραστηριοτήτων 1. Με απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων, η οποία εγκρίνεται με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών, ο κλάδος εμπορικών δραστηριοτήτων του Ταμείου δύναται να αποσχισθεί και να εισφερθεί σε υφιστάμενη ή νεοϊδρυόμενη εταιρεία του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων, κατόπιν αποτίμησης που διενεργείται από ανεξάρτητο εκτιμητή. Με την εισφορά του κλάδου στην ως άνω εταιρεία επέρχεται καθολική διαδοχή σε όλα τα δικαιώματα και υποχρεώσεις του Ταμείου σχετικά με τον κλάδο. Για την εταιρεία δεν ισχύουν οι ατέλειες και τα προνόμια πάσης φύσεως (δικαστικά, διοικητικά, οικονομικά ή άλλα) του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων. 2. Η εταιρεία της παραγράφου 1 απαλλάσσεται από κάθε φόρο, τέλος ή επιβάρυνση υπέρ του Δημοσίου ή οιουδήποτε τρίτου αναφορικά με την απόσχιση και εισφορά του κλάδου, την τυχόν προκύπτουσα υπεραξία και τυχόν αφορολόγητα ή φορολογηθέντα κατ ειδικό τρόπο αποθεματικά που μεταφέρονται στην εταιρεία ως μέρος του κλάδου. Κατ εξαίρεση των οριζομένων στο προηγούμενο εδάφιο, δεν θίγεται η

5 εφαρμογή των διατάξεων περί Φόρου Συγκέντρωσης Κεφαλαίων (Ν. 1676/1986, άρθρα 17 επ.). 3. Με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών, που δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, ρυθμίζονται οι προϋποθέσεις, οι όροι και η διαδικασία της απόσχισης και εισφοράς κλάδου του παρόντος άρθρου και κάθε άλλη σχετική λεπτομέρεια. Άρθρο 4 Κανονισμός του Ταμείου Με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών, που εκδίδεται κατόπιν πρότασης του Διοικητικού Συμβουλίου του Ταμείου και δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, εκδίδεται κανονισμός με τον οποίο εξειδικεύονται οι αρχές που διέπουν την εσωτερική οργάνωση και την άσκηση των δραστηριοτήτων του Ταμείου, ώστε να διασφαλίζεται η πλήρης συμμόρφωση του Ταμείου με την κοινοτική νομοθεσία περί ανταγωνισμού και την απαγόρευση σταυροειδών επιδοτήσεων, ρυθμίζονται τα σχετικά με την εφαρμογή των Διεθνών Προτύπων Χρηματοοικονομικής Πληροφόρησης, την κατάρτιση και τον έλεγχο των προσωρινών και οριστικών οικονομικών καταστάσεων και λογαριασμών του άρθρου 1 παρ. 3 του παρόντος, καθορίζονται όροι για την άσκηση της επενδυτικής πολιτικής του Ταμείου και κάθε άλλη σχετική λεπτομέρεια.

6 ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ Το άρθρο 19 παρέχει τις αναγκαίες εγγυήσεις και προϋποθέσεις περαιτέρω ενίσχυσης του χρηματοπιστωτικού συστήματος, ως εξής. Με την παράγραφο 1 του άρθρου 19 ενισχύεται ο εγγυοδοτικός πυλώνας του άρθρου 2 του ν. 3723/2008 για την ενίσχυση του χρηματοπιστωτικού συστήματος κατά 30 δις ευρώ. Με την παρ. 2 διασφαλίζεται ότι η εν λόγω ενίσχυση παρέχεται εφόσον κάθε πιστωτικό ίδρυμα προετοιμάσει και εφαρμόσει σχέδιο για μεσοπρόθεσμες ανάγκες χρηματοδότησης, το οποίο θα πρέπει να εγκριθεί από την Τράπεζα της Ελλάδος, την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Η Τράπεζα της Ελλάδος, βεβαιώνει την υιοθέτηση και εφαρμογή των εν λόγω σχεδίων. Με την παράγραφο 3 του άρθρου 19, διευρύνονται οι αρμοδιότητες του εκπροσώπου του ελληνικού δημοσίου, προκειμένου να είναι εφικτή η ορθή και αποτελεσματική εποπτεία εφαρμογής των μέτρων ενίσχυσης των πιστωτικών ιδρυμάτων. Πιο συγκεκριμένα, παρέχεται πρόσβαση εκτός από τα βιβλία και στοιχεία και στις εκθέσεις αναδιάρθρωσης και βιωσιμότητας και στα σχέδια για μεσοπρόθεσμες ανάγκες χρηματοδότησης της κάθε Τράπεζας. Με την παράγραφο 4 του άρθρου 19 προβλέπεται ότι σε περίπτωση διανομής μερίσματος, τα πιστωτικά ιδρύματα που συμμετέχουν στο πλαίσιο ενίσχυσης των τραπεζών με τη μορφή προνομιούχων μετοχών, υποχρεούνται στη διανομή αποκλειστικά μετοχών, ως μέρισμα και για τη χρήση 2010 Άρθρο 19 Προϋποθέσεις ενίσχυσης και μέρισμα πιστωτικών ιδρυμάτων 1. Τα ποσά που προβλέπονται στο πρώτο εδάφιο της παραγράφου 1 του άρθρου 2 και στο άρθρο 4 του ν. 3723/2008 (ΦΕΚ 250/Α ), έτσι όπως αυτά τροποποιήθηκαν από την παρ. 8 του άρθρου τέταρτου του Ν. 3845/2010(ΦΕΚ 65 Α / ) και από το άρθρο 7 του Ν. 3872/2010 (ΦΕΚ 148 Α / ) αυξάνονται κατά 30 δισεκατομμύρια ευρώ αντίστοιχα. 2. Στο τέλος του πρώτου πεδίου της παρ.1. του άρθρου 2 του Ν. 3723/2008 (ΦΕΚ 250 Α ) προστίθεται η ακόλουθη παράγραφος: «Προϋπόθεση για την παροχή του πρόσθετου ποσού ενίσχυσης ύψους 30 δις, αποτελεί η υιοθέτηση και εφαρμογή σχεδίων για μεσοπρόθεσμες ανάγκες

7 χρηματοδότησης ανά πιστωτικό ίδρυμα, το οποίο βεβαιώνεται από την Τράπεζα της Ελλάδος. Η προετοιμασία, η ολοκλήρωση και η εφαρμογή των εν λόγω σχεδίων, τελούν υπό την εποπτεία της Τράπεζας της Ελλάδος και προϋποθέτουν την έγκριση της ίδιας και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.» 3. Το τέταρτο πεδίο της παρ. 3 του άρθρου 1 του Ν. 3723/2008 (ΦΕΚ250Α), αντικαθίσταται ως εξής: «Ο εκπρόσωπος έχει ελεύθερη πρόσβαση στα βιβλία και στοιχεία, στις εκθέσεις αναδιάρθρωσης και βιωσιμότητας καθώς επίσης και στα σχέδια για μεσοπρόθεσμες ανάγκες χρηματοδότησης της Τράπεζας, για σκοπούς του παρόντος νόμου.» 4.Οι περιορισμοί που προβλέπονται στο άρθρο 1 του Ν. 3723/2008 (ΦΕΚ 250 Α ), όπως τροποποιήθηκε και ισχύει, σχετικά με τη διανομή μερίσματος, εξακολουθούν να ισχύουν και για τη χρήση του 2010.