Χειµωνιάτικος καιρός Σελίδα 1 ΧΕΙΜΩΝΙΑΤΙΚΟΣ ΚΑΙΡΟΣ Army Aviator http://armyaviation.wordpress.com
Χειµωνιάτικος καιρός Σελίδα 2 Army Aviator ΧΕΙΜΩΝΙΑΤΙΚΟΣ ΚΑΙΡΟΣ Σεπτέμβριος 2009
Χειµωνιάτικος καιρός Σελίδα 3 ΧΕΙΜΩΝΙΑΤΙΚΟΣ ΚΑΙΡΟΣ Τώρα που πλησιάζει ο χειμώνας, ξαναγράφεται η παλιά ιστορία, ματαιώσεις πτήσεων λόγω καιρού. Τα διάφορα καιρικά φαινόμενα είναι που καθορίζουν την ματαίωση ή μη και για ορισμένες έννοιες αυτών, θα μιλήσουμε σήμερα Για τις Σχολές εκπαίδευσης χειριστών, το φθινόπωρο είναι μια καλή εποχή να αρχίζει κανείς να μαθαίνει να πετά, γιατί θα υπάρξουν και περίοδοι που λόγω των καιρικών συνθηκών οι πτήσεις ματαιώνονται και οι εκπαιδευόμενοι έχουν καιρό για μελέτη των θεωρητικών αντικειμένων ενώ το προσωπικό συντήρησης βρίσκει τον χρόνο για να ολοκληρώσει τις εργασίες συντήρησης. Το φθινόπωρο είπαμε ότι είναι μια καλή εποχή για να ξεκινούν οι εκπαιδεύσεις στα βασικά σχολεία χειριστών διότι η ατμόσφαιρα είναι περισσότερη σταθερή από ότι την άνοιξη και το καλοκαίρι. Η ασταθής ατμόσφαιρα, γεννά ανοδικές και καθοδικές κινήσεις του αέρα και της θερμότητας και αυτό με τη σειρά του γεννά αναταράξεις που είναι γνωστό πόσο παιδεύουν τους εκπαιδευόμενους στο να διατηρήσουν σταθερά στοιχεία πλεύσης. Αλλά η πιο σοβαρή επίπτωση του ασταθούς καιρού, είναι η δημιουργία των καταιγίδων. Λέγοντάς τα με απλά λόγια, η ατμόσφαιρα είναι ασταθής όταν σημειώνεται η μεγαλύτερη διαφορά της θερμοκρασίας των θερμών στρωμάτων του αέρα που είναι κοντά στην επιφάνια του εδάφους, από αυτήν των ανώτερων στρωμάτων της ατμόσφαιρας. Κατά τη διάρκεια της άνοιξης, ο ήλιος αρχίζει να ζεσταίνει την επιφάνια της γης και τα χαμηλότερα στρώματα του αέρα, ενώ δεν συμβαίνει το ίδιο με τα ανώτερα στρώματα τα οποία διατηρούνται ψυχρά για μεγαλύτερο διάστημα. Το αποτέλεσμα του γεγονότος αυτού είναι ο αέρας να είναι γεμάτος από ανοδικά και καθοδικά ρεύματα αλλά και να δημιουργούνται πολύ συχνά καταιγίδες, που όλοι ξέρουμε ότι είναι ένα τυπικό καιρικό φαινόμενο της άνοιξης. Κατά τη διάρκεια του φθινοπώρου, που έχουμε την έναρξη της αύξησης της διάρκεια της νύκτας, ο αέρας στην επιφάνεια του εδάφους ψύχεται γρηγορότερα από ότι τα στρώματα του αέρος που βρίσκονται ψηλότερα. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να μειώνεται η διαφορά θερμοκρασίας μεταξύ χαμηλών και υψηλών στρωμάτων αέρα, αυτός να γίνεται περισσότερο σταθερός και εμείς να έχουμε τον φθινοπωρινό ήρεμο καιρό. Κατά τη διάρκεια του χειμώνα έχουμε περισσότερο συχνά, καταιγίδες, σε όλη την επιφάνεια της χώρας, οι οποίες διώχνουν σταδιακά, τον ήρεμο φθινοπωρινό καιρό. Στην ουσία τις χειμερινές καταιγίδες μπορούμε να τις παρομοιάσουμε με ένα τεράστιο μίξερ το οποίο, με τους ισχυρούς του ανέμους ανακατεύει την ατμόσφαιρα με κατεύθυνση πάντοτε το κέντρο των χαμηλών πιέσεων.
Χειµωνιάτικος καιρός Σελίδα 4 Ειδικά οι καταιγίδες που κινούνται από τις θαλάσσιες περιοχές της χώρας προς τα ηπειρωτικά, μεταφέρουν την υγρασία του Αιγαίου και του Ιονίου πελάγους, που με τη σειρά της μετατρέπεται σε ισχυρές βροχοπτώσεις, στα χαμηλού υψομέτρου ηπειρωτικά μέρη και σε χιονοπτώσεις στα μεγαλύτερα υψόμετρα. Στην ουσία καθώς αυτές κινούνται από δυτικά προς τα ανατολικά, πιέζουν την ατμόσφαιρα με κρύο αέρα και αυτό είναι που δημιουργεί τις βροχοπτώσεις, τις υπερψυγμένη βροχή και το χιόνι. Όλα αυτά είναι καλά να τα ξέρουμε και γι αυτό τα μαθαίνουμε στο βασικό, αλλά νομίζω ότι κάποιες επαναλήψεις, και δεν κάνουν κακό, αλλά και μας αναμοχλεύουν τις γνώσεις μας. Ξεκινάμε με λίγο από τα ιερογλυφικά ενός μετεωρολογικού χάρτη. Ο χάρτης αναφέρεται σε ατμοσφαιρικές πιέσεις επιφανείας. Ανήκει από την ιστοσελίδα http://www.kairos.gr/advanced-weather/xartes/xartisisovaris.html Οι χάρτες αυτοί χαρακτηρίζονται από την καταγραφή των υψομέτρων, όπου παρατηρείται μια ατμοσφαιρική πίεση. Για παράδειγμα, στο χάρτη των 500mb, καταγράφονται τα υψόμετρα όπου παρατηρείται η ίδια ατμοσφαιρική πίεση. Τα ίσα υψόμετρα ενώνονται με γραμμές, τις λεγόμενες ισοϋψείς. Στους χάρτες αυτούς, οι άνεμοι κινούνται παράλληλα με τις ισοϋψείς και κατά τη φορά των δεικτών του ρολογιού γύρω από τα υψηλά, ενώ η ταχύτητά τους είναι ανάλογη της πυκνότητας των τελευταίων. Όταν οι ισοϋψείς τέμνουν τις ισόθερμες για τη δεδομένη ατμοσφαιρική πίεση που μελετά ο χάρτης, λαμβάνει χώρα μεταφορά θερμότητας (μεταφορά είτε ψυχρών είτε θερμών αέριων μαζών), στην ανώτερη ατμόσφαιρα. Για παράδειγμα, σχετικά υψηλές επιφανειακές θερμοκρασίες, σχετιζόμενες με μεταφορά ψυχρών
Χειµωνιάτικος καιρός Σελίδα 5 αέριων μαζών στην ανώτερη ατμόσφαιρα, σημαίνουν μεγαλύτερη αστάθεια και μεγαλύτερη πιθανότητα εκδήλωσης τοπικών καταιγίδων κατά τους μήνες που αυτές παρατηρούνται. Όταν υπάρχει θερμός αέρας στην ανώτερη ατμόσφαιρα, οι ισοϋψείς αντιστοιχούν σε μεγαλύτερα υψόμετρα. Μεγάλα υψόμετρα σε έναν χάρτη σταθερής πίεσης αντιστοιχούν σε μεγάλες τιμές ατμοσφαιρικής πίεσης σε κάθε δεδομένο υψόμετρο. Αντίστοιχα, όταν υπάρχει ψυχρός αέρας στην ανώτερη ατμόσφαιρα, οι ισοϋψείς αντιστοιχούν σε χαμηλότερα υψόμετρα. Μικρά υψόμετρα σε έναν χάρτη σταθερής πίεσης αντιστοιχούν σε μικρές τιμές ατμοσφαιρικής πίεσης σε κάθε δεδομένο υψόμετρο. Γενικά, ψυχρός αέρας στην ανώτερη ατμόσφαιρα συσχετίζεται με χαμηλά υψόμετρα ή χαμηλές πιέσεις, ενώ θερμός αέρας στην ανώτερη ατμόσφαιρα συσχετίζεται με μεγάλα υψόμετρα ή υψηλές πιέσεις. Οπότε, στο βόρειο ημισφαίριο, οι ισοϋψείς των ισοβαρών χαρτών αναφέρονται σε χαμηλότερες πιέσεις όσο πιο βόρεια πάμε, επειδή ο αέρας είναι ψυχρότερος στα βόρεια. Οι καμπύλες, ωστόσο, δεν είναι ευθείες. Καμπυλώνονται, κάνουν στροφές, δημιουργώντας "ridges", δηλαδή επιμηκυσμένα υψηλά, και "troughs", δηλαδή επιμηκυσμένα χαμηλά. Οι ισοβαρείς χάρτες είναι πολύ χρήσιμοι στην πρόγνωση του καιρού. Σε μια περιοχή όπου οι άνεμοι στην ανώτερη ατμόσφαιρα κινούνται από τα δυτικά προς τα ανατολικά ή αντίστροφα, λέμε ότι η κίνηση των ανέμων είναι "ζωνική" (zonal). Με τέτοιες συνθήκες, τα νέφη, τα συστήματα κακοκαιρίας και οι αντικυκλώνες τείνουν να κινούνται γρήγορα από τα δυτικά προς τα ανατολικά. Σε αντίθεση με τη ζωνική κατεύθυνση των ανέμων, υπάρχει η "μεσημβρινή" κίνηση, όταν αυτοί κινούνται από τα βόρεια προς τα νότια ή αντίστροφα. Με τέτοιες συνθήκες, οι επιφανειακοί αντικυκλώνες τείνουν να κινούνται αργά και να ενισχύονται σε μεγάλα συστήματα κακοκαιρίας. (πηγή: http://www.kairos.gr/advanced-weather/xartes/xartis-isovaris.html) Σε ένα χάρτη καιρού μπορούμε να δούμε πολλά από τα παράξενα ιερογλυφικά σημάδια και συνθηματικές παραστάσεις τις οποίες άλλες ίσως δεν ξέρουμε, άλλες ίσως ξεχάσαμε και άλλες ίσως, λέω ίσως, βλέπουμε για πρώτη φορά (πηγή : http://www.jetplan.com/jeppesen/weatherservlet?&action=show&graphictype=wxma pprev&img=eusfcwx00.gif:2)
Χειµωνιάτικος καιρός Σελίδα 6 Με τη βοήθεια, όχι κάποιου μετεωρολόγου (βλέπετε κάποτε βγάζαμε και τέτοιους ), αλλά με τη βοήθεια του σατανικού αυτού εργαλείου που λέγετε διαδίκτυο, λέω να ξαναθυμηθώ ορισμένα από αυτά τα ιερογλυφικά..αλλά να ξαναθυμηθώ και ποια είναι τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, αυτού του καιρικού φαινομένου που κάθε ένα από αυτά συμβολίζει. Πάμε λοιπόν. ΨΥΧΡΟ ΜΕΤΩΠΟ Όταν μιλάμε για το ψυχρό μέτωπο, εννοούμε μια ζώνη μετάπτωσης, όπου οι κρύες ατμοσφαιρικές μάζες αντικαθιστούν μια θερμότερη ατμοσφαιρική μάζα. Τα ψυχρά μέτωπα, συνήθως κινούνται από Βορειοδυτικά προς Νοτιοανατολικά. Ο αέρας πίσω από το Ψυχρό μέτωπο είναι αισθητά πιο ψυχρός και πιο ξηρός από ότι είναι ο αέρας μπροστά από αυτό. Όταν διέρχεται την περιοχή ένα ψυχρό μέτωπο, η θερμοκρασία εξωτερικού περιβάλλοντος, μπορεί να πέσει περισσότερο και από 15 βαθμούς, μέσα στην πρώτη ώρα. Το ψυχρό μέτωπο είναι το όριο στην επιφάνεια του εδάφους όπου οι ψυχρές μάζες αέρα που πνέουν, σπρώχνουν το θερμότερο αέρα προς τα επάνω. Στην μετεωρολογική γλώσσα, η παράσταση του ψυχρού μετώπου, απεικονίζεται με μία συνεχή γραμμή με τρίγωνα κατά διαστήματα των οποίων η κορυφή δείχνει προς τη περιοχή του θερμότερου αέρα και τη κατεύθυνση κίνησης του ψυχρού μετώπου. Εάν ο μετεωρολογικός χάρτης είναι έγχρωμος, το ψυχρό μέτωπο απεικονίζεται με μπλε χρώμα.
Χειµωνιάτικος καιρός Σελίδα 7 Παρατηρούμε μια σημαντική αλλαγή θερμοκρασιών από τη μία μεριά του ψυχρού μετώπου στην άλλη. Σε μετεωρολογικούς χάρτες θερμοκρασιών επιφανείας, όπως ο παραπάνω, βλέπουμε ότι ο ένας μετεωρολογικός σταθμός στα ανατολικά του ψυχρού μετώπου, ανέφερε θερμοκρασία 55 βαθμών Φαρενάιτ, ενώ αυτός, σε μικρή απόσταση στα δυτικά, πίσω δηλαδή από το ψυχρό μέτωπο 38. Αυτή η απότομη αλλαγή θερμοκρασίας, σε μικρή απόσταση, αποτελεί και την ένδειξη ότι η γραμμή του ψυχρού μετώπου βρίσκεται κάπου στο ενδιάμεσο αυτών των σταθμών αναφοράς. ΘΕΡΜΟ ΜΕΤΩΠΟ Όταν μιλάμε για το θερμό μέτωπο, εννοούμε μια ζώνη μετάπτωσης όπου οι θερμές μάζες αέρα αντικαθιστούν ψυχρές Τα θερμά μέτωπα συνήθως κινούνται από Νοτιοδυτικές κατευθύνσεις προς Βορειοανατολικές και οι αέριες μάζες πίσω από ένα θερμό μέτωπο είναι θερμότερες και περισσότερες υγρές από ότι οι μάζες μπροστά από αυτό. Όταν ένα θερμό μέτωπο περνάει, η θερμοκρασία εξωτερικού περιβάλλοντος αυξάνεται αισθητά, αλλά το ίδιο συμβαίνει και με την υγρασία. Το θερμό μέτωπο είναι το όριο στην επιφάνεια του εδάφους όπου ο θερμός αέρας αντικαθιστά τον ψυχρό. Η λέξη θερμός και ζεστός αέρας, μπορεί να ακούγεται καλά τον χειμώνα, αλλά τα θερμά μέτωπα κατά τη διάρκεια του χειμώνα είναι δυνατό να φέρνουν μερικά από τα πιο επικίνδυνα φαινόμενα.
Χειµωνιάτικος καιρός Σελίδα 8 Στην μετεωρολογική γλώσσα, η παράσταση του θερμού μετώπου, απεικονίζεται με μία συνεχή γραμμή με ημικύκλια κατά διαστήματα, των οποίων η κορυφή δείχνει προς τη περιοχή του ψυχρότερου αέρα και τη κατεύθυνση κίνησης του θερμού μετώπου. Εάν ο μετεωρολογικός χάρτης είναι έγχρωμος, το θερμό μέτωπο απεικονίζεται με κόκκινο χρώμα. Παρατηρούμε μια σημαντική αλλαγή θερμοκρασιών από τη μία μεριά του θερμού μετώπου στην άλλη. Σε μετεωρολογικούς χάρτες θερμοκρασιών επιφανείας, όπως ο παραπάνω, βλέπουμε ότι ο ένας μετεωρολογικός σταθμός στα νότια του θερμού μετώπου, ανέφερε θερμοκρασία 71 βαθμών Φαρενάιτ, ενώ αυτός, σε μικρή απόσταση στα βόρεια, πίσω δηλαδή από το θερμό μέτωπο 53. Αυτή η απότομη αλλαγή θερμοκρασίας, σε μικρή απόσταση, αποτελεί και την ένδειξη ότι η γραμμή του θερμού μετώπου βρίσκεται κάπου στο ενδιάμεσο αυτών των σταθμών αναφοράς. ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ
Χειµωνιάτικος καιρός Σελίδα 9 Αναφερόμαστε στην παρατηρούμενη θερμοκρασία. Εξ ορισμού, βέβαια θερμοκρασία είναι το μέγεθος της μέτρησης της μέσης κινητικής ενέργειας (ή ταχύτητας) των μορίων του αέρα. Η τιμή της παριστάνεται στους μετεωρολογικούς χάρτες, όπως φαίνεται στην παραπάνω εικόνα, στο πάνω αριστερό τμήμα της (με κίτρινο χρώμα) και εκφράζεται σε βαθμούς Φαρενάιτ ή Κελσίου (εδώ σε Φαρενάιτ, 64 βαθμοί F). ΠΑΡΟΝ ΚΑΙΡΟΣ Το είδος του καιρού που επικρατεί, τη στιγμή της παρατήρησης (στο σχήμα, με κίτρινο). Για το παράδειγμα του σχήματος αυτό δηλώνει ΟΜΙΧΛΗ. Στον παραπάνω πίνακα φαίνονται τα σύμβολα των διαφόρων ειδών καιρού.
Χειµωνιάτικος καιρός Σελίδα 10 ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ ΣΗΜΕΙΟΥ ΔΡΟΣΟΥ Το σημείο δρόσου γράφεται στο σημείο που φαίνεται στο σχήμα (για το παράδειγμα 58 βαθμοί F, με κίτρινο). Σημείο δρόσου ή Σημείο υγροποίησης ή σημείο κόρου ατμόσφαιρας, χαρακτηρίζεται το σημείο εκείνο της θερμοκρασίας που όταν οι υδρατμοί ψυχθούν δημιουργούν το φαινόμενο της δρόσου, δηλαδή τις σταγόνες δρόσου. Στη θερμοκρασία αυτή εξυπακούεται πως ο αέρας είναι κορεσμένος και δεν μπορεί να συγκρατήσει άλλους υδρατμούς με αποτέλεσμα η σχετική υγρασία να είναι 100%. Σημειώνεται όμως ότι η θερμοκρασία κορεσμού της ατμόσφαιρας ή του "σημείου δρόσου" μπορεί να είναι οποιαδήποτε θερμοκρασία, πάνω από το 0 C. Η θερμοκρασία αυτή εξαρτάται και μόνο από την ποσότητα των υδρατμών που περιέχει 1 κυβικό μέτρο αέρος, συνεπώς εξαρτάται από την απόλυτη υγρασία. Η θερμοκρασία του σημείου δρόσου αποτελεί σπουδαίο μετεωρολογικό στοιχείο για ένα τόπο και γι αυτό πάντοτε αναφέρεται στους µετεωρολογικούς χάρτες με τα σύμβολα D.P. από τα αρχικά του αγγλικού όρου Dew Point (=Δρόσου σημείο). (πηγή: http://el.wikipedia.org/wiki/%ce%94%cf%81%cf%8c%cf%83%ce%bf%cf%82). ΚΑΛΥΨΗ ΟΥΡΑΝΟΥ ΜΕ ΣΥΝΝΕΦΑ. Η παρατηρούμενη κάλυψη του ουράνιου θόλου με σύννεφα γράφεται στο σημείο που φαίνεται στο σχήμα (για το παράδειγμα τα τρία τέταρτα του κύκλου με κίτρινο, απεικονίζουν τη κατάσταση του ουρανού broken).
Χειµωνιάτικος καιρός Σελίδα 11 Στον παραπάνω πίνακα φαίνονται τα σύμβολα των διαφόρων τύπων νεφοκάλυψης. ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΙΚΗ ΠΙΕΣΗ ΣΤΟ ΕΠΙΠΕΔΟ ΤΗΣ ΘΑΛΑΣΣΗΣ Η μετρούμενη ατμοσφαιρική πίεση στο επίπεδο της θαλάσσης καταγράφεται όπως στο πάνω δεξιό τμήμα του σχήματος [στο παράδειγμα με κίτρινο 027 που σημαίνει ατμοσφαιρική πίεση 1002,7 mb (millibars)]. Αξίζει να σημειωθεί ότι γράφονται ΜΟΝΟ τα τρία τελευταία ψηφία της ατμ. πίεσης, σύμφωνα με μια αντιστοιχία πολύπλοκη και μόνο για τους μετεωρολόγους.
Χειµωνιάτικος καιρός Σελίδα 12 ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΚΑΙ ΕΝΤΑΣΗ ΑΝΕΜΟΥ. Το σύμβολο που φαίνεται στο παραπάνω σχήμα με κίτρινο χρώμα, δείχνει την διεύθυνση ΑΠΟ την οποία φυσάει ο άνεμος (στο παράδειγμα Νότιο- Ανατολικός). Οι δε κάθετες προς τη διεύθυνση γραμμές δείχνουν την ένταση του ανέμου σε κόμβους. Αντιστοιχία με άλλες μονάδες μέτρησης: 1 Knot = 1.15 Miles Per Hour (MPH) 1 Knot = 1.9 Kilometres Per Hour (KM/HR) Η ένταση των ανέμων απεικονίζεται σύμφωνα με τα σύμβολα του παραπάνω πίνακα,.
Χειµωνιάτικος καιρός Σελίδα 13 ΠΑΓΟΠΟΙΗΣΗ Πέραν αυτών που ήδη έχουμε πει και ανεβάσει στο σημείωμά μας http://armyaviation.files.wordpress.com/2009/02/aircraft-ground-icing.pdf ας πούμε και μερικά ακόμη για το θέμα αυτό.. Ο μεγαλύτερος κίνδυνος από αυτά τα φαινόμενα για μας τους χειριστές είναι η παγοποίηση του αεροπορικού μέσου. Όταν η θερμοκρασία του περιβάλλοντος προσεγγίζει το σημείο ψύξης, το ίδιο συμβαίνει και στις μεταλλικές επιφάνειες ενός αεροπορικού μέσου. Όταν τώρα αυτό το μέσο πετά μέσα σε ένα περιβάλλον βροχής ή υγρής μορφής νερό, το νερό κτυπώντας τις επιφάνειες του αεροπορικού μέσου, παγώνει. Εάν τώρα το νερό αυτό είναι ήδη σε θερμοκρασία κάτω του σημείου ψύξεως (μηδέν βαθμών Κελσίου ή 32 βαθμούς Φαρενάιτ) - που τότε λέγεται υπερψυγμένη βροχή σε κάθε του επαφή με τις επιφάνειες του αεροπορικού μέσου, ψύχεται άμεσα. Τώρα οι επιπτώσεις της παγοποίησης στο αεροπορικό μέσο, αν και μας είναι γνωστές, θα τις ξαναδούμε στα γρήγορα Οποιαδήποτε συγκέντρωση ποσότητας πάγου, πάνω σε επιφάνειες που παράγουν άντωση, έχει αρνητική επίπτωση στις επιδώσεις του αεροπορικό μέσου, όπως στη μέγιστη ανυψωτική του ικανότητα, τη μείωση της μέγιστης γωνίας προσβολής, αλλά επίσης αυξάνει και την οπισθέλκουσα αυτού. Από αυτά το πιο σημαντικό είναι η μείωση της γωνίας προσβολής ειδικά στη φάση της προσγείωσης όπου, τι κάνουμε; Μειώνουμε την ταχύτητα αέρος και αυξάνουμε τη γωνία προσβολής, για να έχουμε την ίδια τιμή άντωσης. Αλλά λόγω της συσσώρευσης του πάγου, η γωνία προσβολής που ήταν ευεργετική για το αεροπορικό μέσο τώρα χρειάζεται να αυξηθεί, για να παραχθεί η ίδια άντωση με αποτέλεσμα να υπάρχει περίπτωση να έχουμε απώλεια στηρίξεως όταν αυτή φθάσει στα όριά της, με προφανή δυσμενέστατα αποτελέσματα μια που και το μέσο, βρίσκεται κοντά στο έδαφος. Εκτός από την παγοποίηση των επιφανειών ελέγχου του αεροπορικού μέσου, η παγοποίηση επηρεάζει τις έλικες, τα στροφεία και τα διάφορα τμήματα των κινητήρων,
Χειµωνιάτικος καιρός Σελίδα 14 μειώνοντας την απόδοσή τους και δημιουργώντας προϋποθέσεις αυξημένης ζήτησης ισχύος, μέχρι του σημείου που αυτά δεν μπορούν να ανταποκριθούν. ΥΠΕΡΨΥΓΜΕΝΗ ΒΡΟΧΗ Λίγα λόγια για την υπερψυγµένη βροχή, μια που από εκεί ξεκινούν όλα για την παγοποίηση.. Η υπερψυγμένη βροχή, έχει την ιδιότητα να παγώνει μόλις έρχεται σε επαφή με μία κρύα επιφάνεια. Οι καταιγίδες πάγου, είναι ένα από τα πιο επικίνδυνα καιρικά φαινόμενα του χειμώνα και δημιουργούνται από τη συσσώρευση υπερψυγμένης βροχής. Την υπερψυγμένη βροχή συναντάμε συνήθως σε λεπτά στρώματα στη ψυχρή πλευρά ενός θερμού μετώπου όπου οι θερμοκρασίες της επιφανείας του εδάφους είναι λίγο χαμηλότερες από το σημείο ψύξης. Θα πρέπει, επίσης να είμαστε προετοιμασμένοι να την συναντήσουμε όταν πετάμε σε περιοχές που πέφτει βροχή και η θερμοκρασία είναι από μηδέν βαθμούς Κελσίου και χαμηλότερα, ή σε περιοχές που πέφτει ψιλό χαλάζι ή χιονόνερο. Επιπλέον, σε διάφορα τμήματα μιας καταιγίδας είναι δυνατόν τα υπάρχοντα νέφη να αποτελούνται από υπερψυγμένη βροχή, έστω και αν δεν βρέχει. Στη πραγματικότητα οι ζεστές μάζες αέρα που πνέουν προς τη καταιγίδα, έχουν ανοδική τάση, όπως είπαμε, και με τη κίνησή τους αυτή πλησιάζουν το κέντρο της καταιγίδας, δημιουργώντας έτσι άλλο ένα κέντρο όπου η παγοποίηση είναι δυνατό να συμβεί. Ένα άλλο που πρέπει να μην ξεχνάμε είναι ότι το χιόνι που αποτελείται από παγωμένους κρυστάλλους, δεν κολλά στις επιφάνειες του αεροπορικού μέσου όταν αυτό βρίσκεται στον αέρα, αλλά ποτέ δεν πρέπει να είμαστε εφησυχασμένοι διότι δεν μπορούμε να ξέρουμε αν μέσα σε αυτό το χιόνι δεν υπάρχει και υπερψυγμένη βροχή. Εάν χιονίζει και η ένταση του ανέμου είναι από 9 μέχρι 15 μαω, υπάρχει ένα επιπλέον κίνδυνος. Φυσιολογικά, όταν τροχοδρομούμε για να πάρουμε σειρά για απογείωση, έχουμε ούριο τον άνεμο. Με έναν τέτοιας έντασης άνεμο (9-15 μαω), μπορεί να συσσωρευτούν κομμάτια χιονιού στα πάνω μέρη των πτερύγων. Εάν το χιόνι αυτό είναι υγρό, μπορεί στη διάρκεια της τροχοδρόμησης να συσσωρευθεί μεγάλη ποσότητα χιονιού, απαγορευτική για απογείωση.
Χειµωνιάτικος καιρός Σελίδα 15 Καθώς μια καταιγίδα κινείται ανατολικά, οι ψυχρές μάζες αέρος που κινούνται πίσω από αυτή, συνήθως, καθαρίζουν τον ουρανό και δημιουργούν καλές συνθήκες πτήσης, τουλάχιστον μέχρι την επόμενη καταιγίδα.. Αλλά ακόμη και αφού καθαρίσει ο ουρανός, θα πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί διότι αυτές οι ψυχρές μάζες έρχονται με δυνατούς και ριπαίους ανέμους και μπορεί να δημιουργήσουν αναταράξεις χειρότερες και από αυτές που συναντάμε στον ασταθή ανοιξιάτικο καιρό. Αλλά και αν καθαρίζει ο καιρός και πέσουν οι άνεμοι, αυτός ο καθαρός ουρανός μπορεί να φέρει άλλα φαινόμενα που συχνά δεν τα δίνουμε σημασία. Η θερμοκρασία συνήθως πέφτει, όσο καθαρίζει ο ουρανός, διότι οι σταγόνες νερού στα σύννεφα, απορροφούν θερμότητα που εκπέμπεται από την επιφάνεια της γης. Αυτές με τη σειρά τους αποδίδουν θερμότητα προς τη γη. Το αποτέλεσμα είναι ότι μια καθαρή βραδιά, αυτό που λέμε ξαστεριά, είναι ψυχρότερη από μια βραδιά συννεφιασμένη. Καθώς ο αέρας ψυχραίνεται, σε μια ξάστερη βραδιά, μπορεί να φθάσει σε μια θερμοκρασία που ονομάζεται σημείο ψύξης στην οποία οι υδρατμοί που βρίσκονται στην ατμόσφαιρα αρχίζουν να συμπυκνώνονται και να επικάθονται σε κατάσταση ορατής μορφής πάνω σε αντικείμενα, όπως πχ στο γρασίδι, ή πάνω στις επιφάνειες του αεροπορικού μέσου με μορφή πάγου. Το φαινόμενο αυτό καλείται εξάχνωση και χαρακτηρίζει τη μετατροπή των υδρατμών σε πάγο, χωρίς να παρεμβληθεί το στάδιο της υγροποίησης. Ο πάγος που σχηματίζεται με αυτόν τον τρόπο πάνω σε ένα αεροπορικό μέσο δεν φαίνεται εύκολα, ιδίως όταν οι πτέρυγες είναι άσπρες. Ακόμη και αν φανεί σε μερικά σημεία, μας δίνει την αίσθηση ενός ελαφρού στρώματος πάγου που αν το ακουμπήσουμε με γυμνό χέρι το αισθανόμαστε σαν ένα γυαλόχαρτο. Αυτή η ανωμαλία πάνω στις επιφάνειες του μέσου, είναι ικανή να μειώσει την ανυψωτική ικανότητα του μέσου κατά 5 έως 10%.
Χειµωνιάτικος καιρός Σελίδα 16 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ http://www.nwas.org/committees/avnwinterwx/winter_teach1.htm http://www.rap.ucar.edu/~gthompsn/icing.html http://www.usatoday.com/weather/wpice0.htm http://www.nwas.org/committees/avnwinterwx/winter_teach1.htm http://www.islandnet.com/~see/weather/general/site_map.htm http://ww2010.atmos.uiuc.edu/%28gh%29/guides/mtr/af/frnts/cfrnt/def.rxml http://www.flyingineurope.be/ http://www.metoffice.gov.uk/weather/europe/