4 ΙΣΧΥΟΝ ΘΕΣΜΙΚΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΣΤΗ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΑΡΧΑΙΑΣ ΟΛΥΜΠΙΑΣ

4 ΙΣΧΥΟΝ ΘΕΣΜΙΚΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΣΤΗ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΑΡΧΑΙΑΣ ΟΛΥΜΠΙΑΣ Το θεσμικό καθεστώς της περιοχής διέπεται από ρυθμίσεις πολεοδομικού χαρακτήρα και ρυθμίσεις για την προστασία του αρχαιολογικού χώρου και του φυσικού τοπίου. 4.1 Ρυθμίσεις Πολεοδομικού Χαρακτήρα Οι ρυθμίσεις αυτές μπορούν να διακριθούν σε ειδικές και σε γενικές. Οι ειδικές ρυθμίσεις αφορούν αποκλειστικά στην περιοχή μελέτης, ενώ οι γενικές ρυθμίσεις περιλαμβάνουν διατάξεις γενικής εφαρμογής. 4.1.1 Η έγκριση του ρυμοτομικού σχεδίου του οικισμού με το από 08.07.1911 Β.Δ/γμα (ΦΕΚ 171 Δ) Με το πρώτο αυτό διάταγμα ρυμοτομίας εντάχθηκε σε σχέδιο πόλης έκταση 105 περίπου στρεμμάτων. Το εγκεκριμένο σχέδιο έκτοτε δεν επεκτάθηκε. Το Διάταγμα δεν καθόριζε χρήσεις γης και όρους δόμησης. Κατά συνέπεια στην περιοχή του οικισμού με εγκεκριμένο σχέδιο ισχύουν οι όροι και περιορισμοί δόμησης που προβλέπονται από τις γενικές διατάξεις του από 25.08/01.09.1969 Β. Δ/τος, όπως τριποποιήθηκε μεταγενέστερα. (Οι διατάξεις αυτές έχουν κωδικοποιηθεί στο άρθρο 109 του από 140.7.1999 Π. Δ/τος «Κώδικας Βασικής Πολεοδομικής Νομοθεσίας», ΦΕΚ 580 Δ 1999). Σύμφωνα με τις γενικές αυτές διατάξεις, οι όροι και περιορισμοί δόμησης διαφοροποιούνται κατ αρχήν ανάλογα με το πληθυσμιακό μέγεθος του οικισμού (άνω ή κάτω των 5.000 κατοίκων). 4.1.2 Οροι Δόμησης Για τον οικισμό της Αρχαίας Ολυμπίας με πληθυσμό μικρότερο των 5.000 κατοίκων, ο ισχύων Σ.Δ. διαφοροποιείται ανάλογα με τον επιτρεπόμενο αριθμό ορόφων, ο οποίος εξαρτάται από το πλάτος της οδού. Συγκεκριμμένα, επιτρέπεται η κατασκευή διορόφων κτισμάτων στην πρόσοψη ασχέτως πλάτους οδού με Σ.Δ. 0,8. Σε οδούς πλάτους 8 μέτρων και άνω επιτρέπεται η κατασκευή τριορόφων κτισμάτων με συντελεστή δόμησης 1. Η αρτιότητα των οικοπέδων και το ποσοστό κάλυψης εξαρτάται από τη θέση του οικοπέδου, δηλαδή εάν βρίσκεται στο κεντρικό ή στο υπόλοιπο τμήμα του οικισμού, όπως αυτά οριοθετούνται με απόφαση του οικείου Νομάρχη. Στο κεντρικό τμήμα που ίσχυε το συνεχές σύστημα, η αρτιότητα ήταν, πρόσωπο 8 μ. και εμβαδόν 150 τμ. (παρέκκλιση 5 μ., και 60 τμ.) που μετά το Γ.Ο.Κ. 73 έγινε πρόσωπο 10 μ., εμβαδόν 200 τμ. (παρέκκλιση 8 μ., 150 τμ., πριν από τον Γ.Ο.Κ. 73 και 5 μ., 60 τμ. πριν την 01.09.69), και το ποσοστό κάλυψης 70%. Στο υπόλοιπο τμήμα, που ίσχυε το πανταχόθεν ελεύθερο σύστημα, η αρτιότητα ήταν πρόσωπο 13 μ. και εμβαδόν 300 τμ. (παρέκκλιση 8 μ., και εμβαδόν 150 τμ.), που μετά τον Γ.Ο.Κ. 73 έγινε πρόσωπο 15 μ. εμβαδόν 400 τμ. (παρέκκλιση 13 μ., εμβαδόν 300 τμ. πριν από τον Γ.Ο.Κ. 73 και 8 μ., 150 τμ. πριν την 01.09.69 ημερομηνία δημοσίευσης του από 25.08/ 01.09.1969 Β. Δ/τος). Το ποσοστό κάλυψης στο υπόλοιπο τμήμα ήταν 50%, το οποίο μετά τον Γ.Ο.Κ. 73 έγινε 40%. Η περιοχή με εγκεκριμένο ρυμοτομικό σχέδιο έχει οριοθετηθεί ως ζώνη Β1 από το Υπουργείο Πολιτισμού, 8

όπως ειδικότερα αναφαίρεται στη συνέχεια. Το ΥΠΠΟ δεν προτίθεται να επέμβει με πρόταση για επιβολή συγκεκριμμένων όρων και περιορισμών δόμησης στην περιοχή του ισχύοντος ρυμοτομικού σχεδίου, όπως προκύπτει από την υπ αριθ. Α1/97/38667/1785/29.07.1994 απόφαση. Διατηρούνται πάντως σε ισχύ οι αποφάσεις κήρυξης της περιοχής Αρχαίας Ολυμπίας ως «τοπίο ιδιαιτέρου Φυσικού κάλλους» καθώς και ως «Αρχαιολογικός χώρος», με τις γενικές δεσμεύσεις που προκύπτουν από αυτές (έλεγχος οικοδομικών αδειών με πιθανή κατά περίπτωση επιβολή περιορισμών) αφού η περιοχή του οικισμού εμπίπτει στις κηρυγμένες περιοχές. 4.1.3 Καθορισμός Ορίων Οικισμών Προϋφισταμένων του 1923 με Απόφαση του Νομάρχη Ηλείας Ο οικισμός της Δρούβας καθώς και η περιοχή Μαμουσέικα που βρίσκεται στα βορειοανατολικά του κεντρικού οικισμού της Αρχαίας Ολυμπίας κτίζονται σαν οικισμοί προϋπάρχοντες του 1923. Οι περιοχές αυτές εντάχθηκαν στο Γ.Π.Σ. και εμπίπτουν στην οριοθετημένη από τό ΥΠΠΟ ζώνη Β2 όπως αναφέρεται στη συνέχεια, για την οποία το ΥΠΠΟ προτείνει να καθοριστούν ειδικοί όροι και περιορισμοί δόμησης στα πλαίσια έγκρισης της πολεοδομικής μελέτης. Μέχρι την έγκριση της Π.Μ. στις περιοχές οικισμών προϋφισταμένων του 1923 που έχουν ενταχθεί στο Γ.Π.Σ. ισχύουν οι όροι και περιορισμοί δόμησης που προβλέπονται από τις γενικές διατάξεις του από 02/13.03.81 Π. Δ/τος (ΦΕΚ 138Δ), όπως έχουν κωδικοποιηθεί στο ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ, ΤΜΗΜΑ 1 του από 14/27.07.1999 Π. Δ/τος «Κώδικας Βασικής Πολεοδομικής Νομοθεσίας». Σε γενικές γραμμές οι όροι δόμησης είναι: Το ελάχιστο εμβαδόν ορίζεται σε 2.000 τ.μ. με παρεκλίσεις 300 τ.μ. πριν την 13.03.1981, 150 τ.μ. πριν την 25.07.79 και με όποιες διαστάσεις έχουν πριν την 15.06.1968. Ο Συντελεστής Δόμησης ορίζεται σε 0,8 με μέγιστη επιφάνεια ορόφων 400 τ.μ. Σε οικόπεδο με επιφάνεια ίση ή μικρότερη των 300 τ.μ. ορίζεται σε 1, με μέγιστη επιφάνεια ορόφων 240 τ.μ., σε οικόπεδα με επιφάνεια ίση ή μικρότερη των 200 τ.μ. ορίζεται σε 1,2, με μέγιστη επιφάνεια ορόφων 160 τ.μ. και σε οικόπεδα με επιφάνεια μικρότερη ή ίση των 100 τ.μ. ορίζεται σε 1,6 με ποσοστό κάλυψης 80%, καθορίζεται αριθμός ορόφων 2 με δυνατότητα κατασκευής τρίτου ορόφου λόγω κλίσεως εδάφους χωρίς υπέρβαση του Σ.Δ. Το μέγιστο ύψος ορίζεται στα 7,5 μ. μέχρι 10 μ. λόγω κλίσεως εδάφους. Το ποσοστό κάλυψης ορίζεται σε 60% όπου ίσχυε το σύστημα πτερύγων και σε 70% όπου ίσχυε το συνεχές σύστημα. 4.1.4 Καθορισμός «ορίων οικισμών μέχρι 2000 κατοίκων.» σε 19 οικισμούς 1 του «Καποδιστριακού» Δήμου Αρχαίας Ολυμπίας Ο «Καποδιστριακός» Δήμος της ΑρχαίαςΟλυμπίας αποτελείται από τον παλιό Δήμο της Αρχαίας Ολυμπίας μαζί με 22 πρώην Κοινότητες. Η οριοθέτηση των οικισμών έχει γίνει σύμφωνα με το από 24.04/03.05.1985 Π. Δ/γμα όπως ισχύει (άρθρο 84 «Κώδικα βασικής πολεοδομικής Νομοθεσίας»). Οι οριοθετημένοι οικισμοί είναι οι εξής: Ασπρα Σπίτια, Βασιλάκιον, Ηράκλεια, Καμένα, Καυκωνία, Κρυονέρι, Λιναριά, Λούβρο, Μάγειρας, Μιράκας, Μουριά, Ξηρόκαμπος, Πελόπιο, Πεύκη, Πλάτανος, Σμίλα, Στρέφι, Φλόκα, Χελιδόνι. 1 Φαίνεται ότι δεν έχουν οριοθετηθεί οι οικισμοί των πρώην κοινοτήτων Κλαδέου και Πουρναρίου 9

Στίς εντός ορίου «οικισμού μέχρι 2000 κατοίκων.» περιοχές ισχύουν οι όροι και περιορισμοί δόμησης καθώς και οι προϋποθέσεις οικοδομησιμότητας των οικοπέδων που ορίζονται από τις γενικές διατάξεις του από 24.04/03.05.1985 Π. Δ/τος όπως ισχύει (άρθρα 85,86,87,88 «Κώδικα Βασικής Πολεοδομικής Νομοθεσίας»). Σε γενικές γραμμές οι όροι και περιορισμοί δόμησης είναι οι εξής: Η αρτιότητα μπορεί να κυμαίνεται από 300 μέχρι 2000 τ.μ. και καθορίζεται με την απόφαση Νομάρχη για την οριοθέτηση του οικισμού. Κατά παρέκκλιση θεωρούνται άρτια τα γήπεδα με όποιο εμβαδόν έχουν κατά την 03.05.1985 που δημοσιεύθηκε το από 24.04.1985 Π. Δ/γμα. Επί πλέον της αρτιότητας, ένα οικόπεδο για να είναι οικοδομήσιμο θα πρέπει να έχει πρόσωπο σε κοινόχρηστο χώρο, ο οποίος να έχει πλάτος τουλάχιστον 4 μ. Αν αυτό δεν συμβαίνει, ο ιδιοκτήτης του οικοπέδου μπορεί να παραχωρήσει λωρίδα 4 μ. Για να συνδεθεί με κοινόχρηστο χώρο. Ο Συντελεστής Δόμησης ορίζεται κλιμακωτά ανάλογα με την επιφάνεια του οικοπέδου από 1,6 έως 0,4 ενώ η συνολική επιφάνεια ορόφων δεν υπερβαίνει τα 400 τ.μ. Μεγαλύτεροι Σ.Δ. ορίζονται για κτίρια κοινής ωφέλειας και για τουριστικές εγκαταστάσεις. Το ποσοστό κάλυψης ορίζεται σε 70% και το μέγιστο επιτρεπόμενο ύψος σε 7,5 μ. Ορίζεται απόσταση από τα πλάγια και πίσω όρια του κτιρίου και μεταξύ κτιρίων ίση με 2,5 μ. 4.1.5 Η έγκριση του Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου του Δήμου Αρχαίας Ολυμπίας Η έγκριση του Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου του Δήμου Αρχαίας Ολυμπίας και της Κοινότητας Κοσκινά πριν από τον «Καποδίστρια» με την υπ αρ. 46950/2824/2/16.6.1989 (ΦΕΚ 415 Δ) Απόφαση Υπουργού ΠΕΧΩΔΕ, επαναδημοσιεύτηκε το 1993 με αρ. 50816/2611/13.04/14.06.1993 (ΦΕΚ 641Δ) προκειμένου να δημοσιευτούν τα συνοδευτικά διαγράμματα. Η έγκριση του Γ.Π.Σ. έγινε σε εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 2 του από 20/30.08.1985, ΠΔ (ΦΕΚ 414Δ) μετά την έδοση της υπ αρ. 1562/951989 Απόφασης Νομάρχη Ηλείας για υπαγωγή των οικισμών στις διατάξεις του Ν 1337/83, διότι λόγω του πληθυσμιακού τους μεγέθους κανονικά θα έπρεπε να ακολουθήσουν τις διατάξεις για του οικισμούς <2000 κατοίκων. Εντός του ορίου του Γ.Π.Σ. περιλαμβάνεται ο οικισμός της Αρχαίας Ολυμπίας (περιοχή εγκεκριμμένου σχεδίου πόλης και περιοχή οικισμού προϋφισταμένου του 1923 δεν αναφέρεται στο ΓΠΣ ή εκτός σχεδίου περιοχή) αλλά και οι οικισμοί Κοσκινά και Δρούβα ως θήλακες. Προτείνεται η δημιουργία μιας πολεοδομικής ενότητας με προγραμματικό πληθυσμιακό μέγεθος 2000 κατοίκων, μέση πυκνότητα 102 κατ./ηα και μέσο συντελεστή δόμησης 0,7. Καθορίζονται χρήσεις γενικής και αμιγούς κατοικίας και προτείνεται η χωροθέτηση των κεντρικών λειτουργιών στο υφιστάμενο σήμερα κέντρο του οικισμού Αρχαίας Ολυμπίας και η δημιουργία τοπικών κέντρων στους οικισμούς Κοσκινά και Δρούβα. Από τις λοιπές προτάσεις του ΓΠΣ ιδιαίτερη σημασία έχει: 10

Η πρόταση για τη δημιουργία πάρκων μεταξύ των οικισμών Δρούβας και Αρχαίας Ολυμπίας καθώς και μεταξύ του οικισμού Αρχαίας Ολυμπίας και αρχαιολογικού χώρου επί της δεξιάς όχθης του ποταμού Κλαδέου. Η πρόταση για τη μεταφορά του νεκτροταφείου σε άλλη θέση εκτός ορίων του ΓΠΣ, χωρίς όμως να προσδιορίζεται συγκεκριμένη θέση. Η πρόταση δημιουργίας παρακαμπτηρίου άξονα της εθνικής οδού Πύργου Τρίπολης, η οποία ήδη υλοποιείται. Η πρόταση για τη μεταφορά του σταθμού του ΟΣΕ βορείως του οικισμού, πρόταση η οποία έχει ήδη ξεπεραστεί αφού τελικά έχει αποφασισθεί να παραμείνει ο σταθμός στη σημερινή του θέση. Η πρόταση να πεζοδρομηθεί ο σημερινός κεντρικός δρόμος Πύργου Τρίπολης από την εκκλησία μέχρι τον αρχαιολογικό χώρο (εφ όσον κατασκευαστεί ο παρακαμπτήριος). Η χωροθέτηση χώρων στάθμευσης δυτικά του νέου Μουσείου και στην περιοχή «Κάμπος». Η χωροθέτηση σταθμού λεωφορείων καθώς και σταθμού φορτηγών. Ο σταθμός φορτηγών προτείνεται να κατασκευασθεί εκτός ορίων του ΓΠΣ στη θέση που προτείνεται εναλλακτικά η μεταφορά του σταθμού του ΟΣΕ. Η εγκατάσταση μονάδας βιολογικού καθαρισμού στα δυτικά της συμβολής του Αλφειού ποταμού με τον Κλαδέο, πρόταση που έχει ήδη υλοποιηθεί. Η θέσπιση ζώνης προστασίας φυσικού περιβάλλοντος στις πλαγιές των λοφοσειρών κατά μήκος του ποταμού Κλαδέου. (Θα πρέπει να συμπληρωθεί παράγραφος για την εφαρμοστιμότητα των προτάσεων του ΓΠΣ με βάση τις προτάσεις που γίνονται στα πλαίσια αυτής της μελέτης). 4.1.6 Ο καθορισμός Ζώνης Οικιστικού Ελέγχου στην εκτός εγκεκριμένων σχεδίων και εκτός ορίων οικισμών προϋφισταμένων του έτους 1923 παραλιακή περιοχή Δήμων και Κοινοτήτων Ν. Ηλείας με το από 03.04/20.09.1993 ΠΔ (ΦΕΚ 1161Δ) Σε ότι αφορά στην ευρύτερη περιοχή της Αρχαίας Ολυμπίας προβλέπεται κατά μήκος των αξόνων Πύργου Αρχαίας Ολυμπίας και Επιταλίου Κρέστενας Αρχαίας Ολυμπίας και εκατέρωθεν αυτών ο καθορισμός ζώνης πλάτους 300 μ (περιοχή Ε). Η ρύθμιση αυτή δεν αφορά τα τμήματα των αξόνων που εμπίπτουν στις ζώνες προστασίας (Α, Β1, και Β2) του αρχαιολογικού χώρου. Σε ότι αφορά στις χρήσεις γης στις περιοχές Ε, δεν επιτρέπονται οι παρακάτω χρήσεις δραστηριότητες: 11

α. Εγκαταστάσεις βιομηχανικών και βιοτεχνικών μανάδων συνεργείων αυτοκινήτων. β. Εξορυκτική δρστηριότητα. γ. Στέγαστρα σφαγής, στέγαστρα - ποτίστρες ζώων, μαντριά. δ. Κτηνοτροφικές ή πτηνοτροφικές εγκαταστάσεις. ε. Εγκαταστάσεις SILOS. στ.υδατοδεξαμενές επί υποστυλωμάτων. ζ. Οργανωμένες τουριστικές κατασκηνώσεις. η. Κέντρα αναψυχής (μπουζούκια, Disco). Στις περιοχές Ε επιτρέπονται οι τουριστικές εγκαταστάσεις μετά από την διαδικασία χωροθέτησης σύμφωνα με την Κ.Υ.Α 69269/5387/24.10.1990 (ΦΕΚ 678Β). Σε ότι αφορά το όριο κατάτμησης και τους όρους και περιορισμούς δόμησης καθορίζονται: α. Κατώτατο όριο κατάτμησης και αρτειότητας 4 στρέμματα. β. Για τα κτίρια αναψυχής και τα καταστήματα μέγιστη συνολική επιφάνεια ορόφων 200 τ.μ. αριθμός ορόφων 2 και μέγιστο ύψος 7,5 μ. μετρούμενο από το φυσικό έδαφος. γ. Για τις γεωργικές αποθήκες μέγιστη συνολική επιφάνεια ορόφων 50 τ.μ., αριθμός ορόφων 1 και μέγιστο ύψος 4,5 μ. μετρούμενο από το γύρω φυσικό έδαφος και οι εξωτερικοί τοίχοι τους να είναι επιχρισμένοι. Κατά τα λοιπά ισχύουν οι γενικές διατάξεις για την δόμηση σε εκτός σχεδίου περιοχές. Επί πλέον των παραπάνω, από τις γενικές διατάξεις που περιλαμβάνονται στο άρθρο 4 του Δ/τος της ΖΟΕ προκύπτουν και τα εξής: Επιτρέπεται η δημιουργία πρατηρίων βενζίνης κατά μήκος των αξόνων του εθνικού, επαρχιακού και κυρίου κοινοτικού δικτύου που εμπίπτει στην περιοχή της Ζ.Ο.Ε. με μέγιστη συνολική επιφάνεια κτιρίου 200 τ.μ. Επιτρέπεται η λειτουργία, η επισκευή και η συντήρηση υπαρχόντων κτισμάτων έστω και αν η χρήση τους αντίκειται στις διατάξεις της ΖΟΕ εκτός των κέντρων διασκέδασης (disco, μπουζούκια) στις περιοχές Ε που παύουν να λειτουργούν μετά παρέλευση δύο ετών από τη δημοσίευση του ΠΔ της ΖΟΕ, εκτός εάν του δοθεί άδεια επέκτασης ή εκσυγχρονισμού μετά από τήρηση της ΚΥΑ 69269/5387/24.10.90 (ΦΕΚ 678β) Επιβάλλεται η κατασκευή κεραμοσκεπούς στέγης με μέγιστη κλίση μέχρι 30% πάνω από το μέγιστο ύψος όλων των κτιρίων. 12

Για κτίρια κατοικίας μεγαλύτερα των 100 τ.μ. επιτρέπεται επί πλέον η κατασκευή χώρου στάθμευσης 20 τ.μ. που εντάσσεται στον όγκο του κτιρίου και δεν αποτελεί ξεχωριστό κτίσμα. 4.1.7 Ισχύουσες Γενικές Διατάξεις Στις γενικές πολεοδομικές ρυθμίσεις περιλαμβάνονται εκτός αυτών που περιπτωσιακά αναφέρονται παραπάνω: α. Οι διατάξεις του ΓΟΚ και του κτιριοδομικού κανονισμού όπως ισχύουν. β. Οι διατάξεις για τη δόμηση σε εκτος σχεδίου περιοχές. γ. Οι διατάξεις για την «υπαίθρια Διαφήμιση». δ. Οι οδηγίες σχεδιασμού για την αυτόνομη διακίνηση και διαβίωση Α.Μ.Ε.Α. 4.2 Ρυθμίσεις για την Προστασία του Αρχαιολογικού Χώρου και του Φυσικού Τοπίου 4.2.1 Τοπίο Ιδιαιτέρου Φυσικού Κάλους Η κήρυξη της περιοχής της Αρχαίας Ολυμπίας ως «τοπίου ιδιαίτερου φυσικού κάλλους» με την υπ αρ. Α1/Φ07/23610/958/07.06/08.07.1980 Απόφαση Υπουργού Πολιτισμού (ΦΕΚ 633Β), αποτελεί την πρώτη ρύθμιση προστατευτικού χαρακτήρα για την Αρχαία Ολυμπία. Οπως αναφέρεται στην Απόφαση, στόχος είναι να «προστατευθεί» το άμεσο περιβάλλον των αρχαιοτήτων της Ολυμπίας, που αποτελεί αναπόσπαστο στοιχείο του χαρακτήρα της περιοχής. Η απόφαση, λίγους μήνες μετά την έκδοσή της, συμπληρώθηκε με την υπ αρ. Α1/Φ07/55685/2138/ 22.09/04.10.1980 (ΦΕΚ 1008 Β) απόφαση προκειμένου να ισχύουν στην κηρυγμένη περιοχή οι διάτξεις του Κ.Ν. 5351/32 «περί Αρχαιοτήτων» σε συνδυασμό με αυτές του Ν. 1469/50 «περί ειδικής προστασίας οικοδομημάτων ή μνημείων ή εν γένει κτισμάτων μεταγενέστερων του 1830». Για την κηρυγμένη ως «τοπίο ιδιαίτερου φυσικού κάλλους» περιοχή της Αρχαίας Ολυμπίας δεν εκδόθηκε ΠΔ σύμφωνα με την παρ. 9 του άρθρου 31 του Ν.1650/1985 για την προστασία του περιβάλλοντος για την ένταξη της στις κατηγορίες προστατευόμενων περιοχών σύμφωνα τον νόμο αυτό. Κατά συνέπεια η περιοχή διέπεται από τις διατάξεις των Ν5351/32 και 1469/50, με την επιφύλαξη βέβαια των διατάξεων που ισχύουν πλέον μετά την κήρυξη της Αρχαίας Ολυμπίας και της κοίτης του Αλφειού ποταμού ως αρχαιολογικού χώρου και τον καθορισμό των ζωνών προστασίας σε εφαρμογή του άρθρου 91 του Ν.1892/90 που αναφέρονται παρακάτω. 4.2.2 Η κήρυξη της Αρχαίας Ολυμπίας ως αρχαιολογικού χώρου 14

Με την υπ αριθ. Α1/Φ07/36535/1287/17/25.07.1985 (ΦΕΚ 473β) Απόφαση Υπουργού Πολιτισμού, ως αρχαιολογικός χώρος κηρύχθηκε ολόκληρη η «κοιλάδα της Ολυμπίας στην οποία περιλαμβάνονται το Πανελλήνιο Ιερό, οι προϊστορικοί οικισμοί και τα νεκτροταφεία τα εγκατεσπαρμένα στους γύρω λόφους». Στόχος της κήρυξης ήταν η «αποτελεσματικότερη προστασία των αρχαιοτήτων της περιοχής Αρχαίας Ολυμπίας». 4.2.3 Η κήρυξη της κοίτης του Αλφειού ποταμού ως αρχαιολογικού χώρου Η κήρυξη της κοίτης του Αλφειού ποταμού ως αρχαιολογικού χώρου με την υπ αριθ. Α1/Φ07/61245/2286/ 19.12.1985/31.1.1986 (ΦΕΚ 22Β/86) Απόφαση Υπουργού Πολιτισμού, περιλαμβάνει την «κοίτη και τις όχθες του Αλφειού ποταμού, από το Ιερό της Αλτης μέχρι τη γέφυρα Φλόκα» με στόχο να προστατευθούν αποτελεσματικότερα οι αρχαιότητες της περιοχής. 4.2.4 Η συμπλήρωση της κήρυξης της κοίτης του Αλφειού ποταμού ως αρχαιολογικού χώρου Η συμπλήρωση της κήρυξης της κοίτης του Αλφειού ποταμού με την υπ αριθ. Α1/Φ43/18852/906/22.05/ 02.06.2000 Απόφαση του Υπουργού Πολιτισμού, διευρύνει την κηρυγμένη από το 1986 περιοχή, περιλαμβάνοντας το τμήμα της κοίτης του ποταμού Αλφειού από τη συμβολή του με τον Κλαδέο ποταμό προς τα Ανατολικά, έως την περιοχή του Δημοτικού Διαμερίσματος Λιναριάς. Η συμπληρωματική αυτή κήρυξη αποσκοπεί στην αποτελεσματικότερη προστασία του αμέσου περιβάλλοντος του Ιερού του Διός. Συγκεκριμένα στην απόφαση αναφέρεται ότι «ο ποταμός Αλφειός, αποτελεί μαζί με τον χώρο της Ολυμπίας ένα αδιάσπαστο σύνολο λατρείας και μύθων, που συνθέτουν το μαναδικό Ολυμπιακό Τοπίο, ενώ η ιερότητα του ποταμού μαρτυρείται από τις αρχαίες πηγές και εκφράζεται με την προσωποποίηση του ποταμού στο ανατολικό αέτωμα του ναού του Διός, το άμεσο περιβάλλον του οποίου αποτελεί αναπόσπαστο στοιχείο του χαρακτήρα της περιοχής». 4.2.5 Ο καθορισμός Ζώνης Απολύτου προστασίας και η οριοθέτηση Ζωνών Β1 και Β2 αρχαιολογικού χώρου Με την υπ αρ. Α1/Φ7/10834/566/6/27.02.1992 (ΦΕΚ 128Β) Απόφαση του Υπουργού Πολιτισμού, καθορίστηκε Ζώνη Απολύτου Προστασίας και Οριοθετήθηκαν Ζώνες Β1 και Β2 του αρχαιολογικού χώρου της Αρχαίας Ολυμπίας. Η ρύθμιση αυτή έγινε σε εφαρμογή του άρθρου 91 του Ν. 1892/1990. Στη Ζώνη Απολύτου Προστασίας, η οποία σημειωτέον περιλαμβάνει ευρύτατη περιοχή, με την ίδια Απόφαση καθορίζονται οι χρήσεις γης και οι όροι περιορισμένης δόμησης. Συγκεκριμένα: Επιτρέπονται οι αγροτικές καλλιέργειες και μόνο η ανέγερση κεραμοσκεπών αγροτικών αποθηκών μέχρι 8 τ.μ. και ύψους 3,50 μ. μετά από έγκριση και επίβλεψη της Ζ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασσικών Αρχαιοτήτων Αρχαίας Ολυμπίας. 15

Επιτρέπονται επίσης οι εργασίες επισκευής μόνο των υπαρχόντων κτισμάτων για λόγους χρήσεως και υγιεινής. Το κατώτερο όριο κατάτμησης των γηπέδων και η αρτιότητα καθορίζονται στα 8 στρέμματα. Για κάθε έργο και εργασία συναφή με την αγροτική καλλιέργεια όπως γεωτρήσεις, αρδεύσεις, βαθειά άρδευση κλπ καθώς και κατασκευή δρόμων ή έργα πυροπροστασίας, απαιτείται η έγκριση και ο έλεγχος της Ζ Εφορείας. Επίσης για κάθε έργο απαιτείται έλεγχος από την ΕΠΑΕ. Απαγορεύονται οι εγκαταστάσεις μονάδων σταυλισμού και εκτροφής ζώων και πουλερικών. Με την απόφαση οριοθετούνται δύο ζώνες μερικής προστασίας οι οποίες μπορούν να δομηθούν: Η Ζώνη Β1 της οποίας τα όρια ταυτίζονται με τα όρια του εγκεκριμένου από το 1911 ρυμοτομικού σχεδίου του οικισμού της Αρχαίας Ολυμπίας. Η ζώνη Β2 που περιλαμβάνει την προβλεπόμενη από το εγκεκριμμένο ΓΠΣ περιοχή επέκτασης του εγκεκριμμένου ρυμοτομικού σχεδίου. Η ζώνη αυτή αποτελεί περιοχή όπου θα ισχύσουν ειδικοί όροι και περιορισμοί δόμησης και χρήσεις που θα καθορισθούν από το ΥΠΕΧΩΔΕ μετά από πρόταση του ΥΠΠΟ σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 91 του Ν. 1892/90. Για τις ζώνες Β1 και Β2 ορίζεται ότι οποιαδήποτε δραστηριότητα θα επιτρέπεται μόνο εφόσον έχει την προηγούμενη έγκριση (του ΚΑΣ - στην απόφαση αναφέρεται «της Υπηρεσίας μας») και την επίβλεψη της αρμόδιας Ζ Εφορείας Προϊστορορικών και Κλασ.σικών Αρχαιοτήτων Αρχαίας Ολυμπίας. 4.2.6 Οροι Δόμησης στις Ζώνες Β1 και Β2 Η πρόταση του ΥΠΠΟ για τον καθορισμό όρων δόμησης και χρήσεων γης των Ζωνών Β1 και Β2 όπως διατυπώνεται με την υπ αρ. Α1/Φ7/38667/1985/29.07.1994 Απόφαση του Υπουργού Πολιτισμού περιλαμβάνει τα εξής: «Στη Ζώνη Β1 υφιστάμενο σχέδιο οικισμού αρχαίας Ολυμπίας θα εφαρμόζονται οι ισχύουσες διατάξεις του ΓΟΚ». Η πρόταση αυτή δημιουργεί ερωτήματα κυρίως ως προς το ύψος των κτιρίων το οποίο σύμφωνα με τον ΓΟΚ από το 1985 αποτελεί συνάρτηση του Συντελεστή Δόμησης. Στη Ζώνη Β2 η οποία περιλαμβάνει την περιοχή επέκτασης του Οικισμού σύμφωνα με το εγκεκριμμένο ΓΠΣ για την οποία συντάσσσεται Πολεοδομική Μελέτη προτείνονται: Ελάχιστο εμβαδόν οικοπέδου 1000 τ.μ. Μέγιστο εμβαδόν οικοδομής 200 τ.μ. Μέγιστο επιτρεπόμενο ύψος 8 μ. συμπεριλαμβανομένης υποχρεωτικά στέγης από κεραμίδια Δύο όροφοι Μέχρι την έγκριση της Π.Μ. στη Ζώνη Β2 επιτρέπεται η δόμηση με τις διατάξεις των εκτός σχεδίου περιοχών απαγορευομένης της οποιασδήποτε παρέκκλισης αρτιότητας μικρότερης των 1000 τ.μ. Στις Ζώνες Β1 και Β2 θα γίνεται έλεγχος θεμελίων από τη Ζ Εφορία. 16

4.2.7 Η κήρυξη του «Λόφου Δρούβα Αρχαίας Ολυμπίας» ως «αισθητικού δάσους» Η κήρυξη έγινε (σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 7 του ν.δ. 86/1969 όπως αντικαταστάθηκε από τις διατάξεις του άρθρου 3 του Ν.Δ. 996/1971). Στα πλαίσια των δυνατοτήτων που παρέχει η νομοθεσία για την ανάπτυξη δραστηριοτήτων αναψυχής σε «αισθητικό δάσος» κατασκευάστηκε σε αμφιθεατρικό χώρο υπαίθριο θέατρο το οποίο όμως κινδυνεύει από κατολισθήσεις. 4.2.8 Η Υπουργική Απόφαση Α1/Φ07/29451/1829/20.07.01 για την ανάπλαση του χώρου της Αρχαίας Ολυμπίας Η χωροθέτηση εισόδων αποβάθρων και χώρων υποδοχής επισκεπτών, ο καθορισμός προδιαγραφών των περιοχών υποδοχής και προσβάσεως στον Αρχαιολογικό χώρο και η διαμόρφωση του υπό κατάργηση σημερινού χώρου στάθμευσης αυτοκινήτων στην Ολυμπία με την υπ αρ. Α1/Φ07/29451/1829/20.07.01 Απόφαση του Υπουργού Πολιτισμού, αναφέρεται στα εξής: α. Οι είσοδοι αποβίβασης και επιβίβασης των επισκεπτών στον Αρχαιολογικό Χώρο της Ολυμπίας θα είναι οι εξής: (ι) Ο χώρος αποβίβασης των επισκεπτών θα διαμορφωθεί σε έκταση βόρεια του Παλαιού Μουσείου την οποία καλαμβάνουν σήμερα το ακίνητο ιδιοκτησίας Αγγ. Κονδύλη, στο οποίο λειτουργεί καφετέρια καθώς και πρατήριο υγρών καυσίμων, εμβαδού 1.417,26 τ.μ. περίπου (όπως σημειώνεται στο χάρτη 1:1000, που συνοδεύει την Απόφαση αυτή) το οποίο απαλλοτριώνεται για αρχαιολογικούς σκοπούς. (ιι) Ο χώρος επιβίβασης των επισκεπτών θα διαμορφωθεί δυτικά του Νέου Μουσείου και πλησίον του Κλαδέου στις ιδιοκτησίες κληρονόμων Δημ. Κωσταριά, Κων/ας Σπηλιοπούλου, Αθ. Σπηλιοπούλου, Σπήλιου Σπηλιοπούλου, Αγγ. Κάμπρα, Αντ. Λοτρέτσου, Λεων. Τυλιγάδα, Δημ. Παπαβασιλείου εμβαδού 7.941,00 τ.μ. περίπου (όπως σημειώνεται στον χάρη 1:1000 που συνοδεύει την Απόφαση αυτή), οι οποίες απαλλοτριώνονται για αρχαιολογικούς σκοπούς. (ιιι) Τα κτίρια εξυπηρέτησης κοινού θα χωροθετηθούν πλησίον των χώρων αποβίβασης και επιβίβασης προς την πλευρά του Αρχαιολογικού Χώρου. β. Οι προδιαγραφές για τα κτίρια υποδοχής τα οποία θα είναι ήπιας αρχιτεκτονικής μορφής προσαρμοσμένα στο τοπίο και στο άμεσο περιβάλλον του Αρχαιολογικού χώρου, θα συνταχθούν από τη Διεύθυνση Αναστηλώσεων Αρχαίων Μνημείων και θα υποβληθούν από τις αρμόδιες Υπηρεσίες στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο για την κατά νόμον γνωμοδότηση. 18

γ. Ο σημερινός υπό κατάργηση χώρος στάθμευσης αυτοκινήτων μεταξύ του Αρχαιολογικού χώρου και του Νέου Μουσείου προβλέπεται για τη λειτουργία αναψυκτηρίου και μικρού χώρου στάθμευσης αυτοκινήτων επισήμων και ΒΔ του Κρονίου οριοθετείται χώρος για πολιτιστικές εκδηλώσεις όπως σημειώνεται στο επισυναπτόμενο σχέδιο. Σχέδιο Γενικής Διάταξης που συνοδεύει την Υπουργική Απόφαση Α1/Φ07/29451/1829/20.07.01 4.2.9 Προστασία Αρχαιολογικών χώρων στην ευρύτερη περιοχή της Αρχαίος Ολυμπίας α. Απόφαση Υπουργού Πολιτισμού Α1/Φ07/65037/2543/02.01.81/24.02.81 (ΦΕΚ 112Β) «Περί κηρύξεως της περιοχής Καϊάφα Ν. Ηλείας ως αρχαιολογικού χώρου και τοπίου ιδιαίτερου φυσικού κάλλους». β. Απόφαση Υπουργού Πολιτισμού Α1/Φ07/25739/1006/07.05.82/24.6.82 (ΦΕΚ 414Β) «Χαρακτηρισμός της Ανω Φιγαλείας ως αρχαιολογικού χώρου και τοπίου ιδιαίτερου φυσικού κάλλους». γ. Απόφαση Υπουργού Πολιτισμού Α1/Φ07/50668/1687/04.09.1981/29.12.81 ΦΕΚ 780Β «Κήρυξη Λεπρέου Ν. Ηλείας ως Αρχαιολογικού χώρου». δ. Απόφαση Υπουργού Πολιτισμού Α1/Φ07/50669/1636/04.09.81/29.12.89 ΦΕΚ 781Β «Χαρακτηρισμός αρχαίας Ακρόπολης στην κοινότητα Βρεστού Ν. Ηλείας ως Αρχαιολογικού χώρου». 19