Ανάγκη για μια Πολυπολιτισμική Έγκαιρη Παιδική Παρέμβαση Συντονιστική Υπηρεσία Έγκαιρης Παιδικής Παρέμβασης Χαράλαμπος Κωστέρης, PhD (Cand.), MA Clinical Psychology, MSc Health Psychology Πόλυ Χατζησάββα, MSc Medical Psychology Μάρω Ριαλά, Προσωπικό ΕΠΝΚΑ
Ρόλοι των Λειτουργών Έγκαιρης Παιδικής Παρέμβασης Στήριξη και παροχή συμβουλευτικής Ενδυνάμωση και στήριξη των γονιών Διερεύνηση των αναγκών της οικογένειας και του παιδιού Πληροφόρηση των γονιών Συντονισμός των εμπλεκόμενων υπηρεσιών προς όφελος του παιδιού Οργάνωση και παρακολούθηση των παρεμβάσεων Διευθέτηση συναντήσεων με ειδικούς για σκοπούς αξιολόγησης ή αναθεώρησης της παρέμβασης Προώθηση των δικαιωμάτων της οικογένειας Τήρηση στατιστικού μητρώου περιπτώσεων ανά επαρχία
Σκοπός της έρευνας Παρουσίαση στοιχείων της ΣΥΕΠΠ που αφορούν τον πληθυσμό παιδιών μέχρι και 7 ετών (που έχουν λάβει διάγνωση) από το 2006 Δεκέμβριο 2013 Iδιαιτερότητες που παρατηρούνται στην παροχή υπηρεσιών EΠΠ στην Κύπρο Ανησυχίες - προβληματισμοί των Λειτουργών της ΣΥΕΠΠ για τις οικογένειες που εξυπηρετούνται
Παγκύπρια κατανομή παιδιών Λευκωσία Λεμεσός Πάφος Λάρνακα Αμμόχωστος Σύνολο 187 (29%) 129 (20%) 62 (9%) 230 (35%) 47 (7%) 655
Παρουσίαση στοιχείων που αφορούν τον πληθυσμό παιδιών μέχρι και 7 ετών ΗΛΙΚΙΑ ΚΟΡΙΤΣΙΑ (28%) ΦΥΛΟ ΑΓΟΡΙΑ (72%) 0-1 33** (18%) 42 (9%) 1-2 27 (15%) 60 (13%) 2-3 27 (15%) 92 (19%) 3-4 33 (18%) 106 (22%) 4-5 23 (13%) 86 (18%) 5-6 31 (17%) 52 (11%) 6-7 9 (5%) 34 (7%) ΣΥΝΟΛΟ Φύλο και ηλικία 183 ΣΥΝΟΛΟ Ν=655 **p value 0,001 significance 472
Ηλικία παιδιών και επαρχία ΗΛΙΚΙΑ ΕΠΑΡΧΙΑ ΛΕΥΚΩΣΙΑ ΛΕΜΕΣΟΣ ΠΑΦΟΣ ΛΑΡΝΑΚΑ ΑΜΜ/ΣΤΟΣ ΣΥΝΟΛΟ 0-1 20 (11%) 17 (13%) 6 (10%) 25 (11%) 7 (15%) 75 1-2 27 (14%) 20 (16%) 14 (23%) 24 (10%) 2 (4%) 87 2-3 38 (20%) 17 (13%) 12 (19%) 40 (6%) 12 (26%) 119 3-4 36 (19%) 31 (24%) 10 (16%) 49 (21%) 13 (28%) 139 4-5 31 (17%) 15 (12%) 8 (13%) 48 (21%) 7 (15%) 109 5-6 21 (11%) 18 (14%) 9 (15%) 30 (13%) 5 (11%) 83 6-7 14 (7%) 11 (9%) 3 (5%) 14 (6%) 1 (2%) 43 ΣΥΝΟΛΟ 187 129 62 230 47 655
Γλώσσα και φύλο παιδιού ΓΛΩΣΣΑ ΦΥΛΟ ΚΟΡΙΤΣΙ ΑΓΟΡΙ ΣΥΝΟΛΟ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΜΟΝΟ 129 (30%) 306 (70%) 435 ΑΓΓΛΙΚΑ ΜΟΝΟ ΑΛΛΗ ΓΛΩΣΣΑ ΜΟΝΟ 4 (19%) 17 (81%) 21 2 ΓΛΩΣΣΕΣ 'Η ΚΑΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ 50 (25%) 149 (75%) 199 p value 0,240 not significant
Φύλο και καταγωγή γονιών ΓΟΝΕΙΣ ΦΥΛΟ ΚΟΡΙΤΣΙ ΑΓΟΡΙ ΣΥΝΟΛΟ ΚΥΠΡΙΟΙ 121 (29%) 290 (71%) 411 ΕΥΡΩΠΑΙΟΙ 41 (27%) 111 (73%) 152 ΜΗ ΕΥΡΩΠΑΙΟΙ 21 (23%) 71 (77%) 92
Επαρχία και γλώσσα που ομιλείται στο σπίτι ΕΠΑΡΧΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΜΟΝΟ ΓΛΩΣΣΑ ΑΓΓΛΙΚΑ ΜΟΝΟ ή ΑΛΛΗ ΓΛΩΣΣΑ ΜΟΝΟ 2 ΓΛΩΣΣΕΣ ή ΚΑΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΣΥΝΟΛΟ ΛΕΥΚΩΣΙΑ 139 (74%)* 4 (2%) 44 (23%) 187 ΛΕΜΕΣΟΣ 74 (57%) 2 (2%) 53 (41%) 129 ΠΑΦΟΣ 29 (47%) - 33 (53%) 62 ΛΑΡΝΑΚΑ 155 (67%) 31 (13%) 44 (19%) 230 ΑΜΜΟΧΩΣΤΟΣ 38 (81%) 1 (2%) 8 (17%) 47 ΣΥΝΟΛΟ 435 21 153 655 *Από όλα τα παιδιά από Λευκωσία τόσο % μιλούν Ελληνικά
Επαρχία και καταγωγή γονέων ΕΠΑΡΧΙΑ ΚΑΤΑΓΩΓΗ ΓΟΝΕΩΝ ΚΥΠΡΙΟΙ ΕΥΡΩΠΑΙΟΙ ΜΗ ΕΥΡΩΠΑΙΟΙ ΣΥΝΟΛΟ ΛΕΥΚΩΣΙΑ 128 (68%) 39 (21%) 20 (10%) 187 ΛΕΜΕΣΟΣ 74 (57%) 25 (19%) 30 (23%) 129 ΠΑΦΟΣ 27 (43%) 24 (39%) 11 (18%) 62 ΛΑΡΝΑΚΑ 147 (64%) 58 (25%) 25 (11%) 230 ΑΜΜΟΧΩΣΤΟΣ 35 (74%) 6 (15%) 6 (15%) 47
Διάγνωση και φύλο ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΦΥΛΟ ADHD ΑΥΤΙΣΜΟΣ ΣΥΝΔΡΟΜΑ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΗ ΠΑΡΑΛΥΣΗ ΕΓΚΕΦΑΛΟΠΑΘΕΙΑ ΕΠΙΛΗΨΙΑ ΨΥΧΟΚΙΝΗΤΙΚΗ ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΣΗ ΚΟΡΙΤΣΙ 83 (45%) 1 20 (11%) 39 (21%) 23 (13%) 16 (9%) 38 (21%) 108 (59%) ΑΓΟΡΙ 315 (67%) 2 143 (30%) 84 (18%) 34 (7%) 40 (8%) 60 (13%) 223 (47%) ***p value 0,000 significant ***p value 0,000 significant **p value 0,03 significant **p value 0,01 significant **p value 0,007 significant 1 Από όλα τα κορίτσια (N= 183) τόσο % έχουν ADHD κτλ 2 Από όλα τα αγόρια (Ν= 472) τόσο % έχουν ADHD κτλ
Καταγωγή γονέων και Διάγνωση ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΓΟΝΕΙΣ ADHD ΑΥΤΙΣΜΟΣ ΣΥΝΔΡΟΜΑ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΗ ΠΑΡΑΛΥΣΗ ΕΓΚ/ΠΑΘΕΙΑ ΕΠΙΛΗΨΙΑ ΨΥΧΟΚΙΝΗΤΙΚΗ ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΣΗ ΚΥΠΡΙΟΙ 171* (42%) 57*** (14%) 57 (14%) 36 (9%) 25 (6%) 38 (9%) 178 (43%) ΕΥΡΩΠΑΙΟΙ 60 (39%) 52*** (34%) 16 (11%) 9 (6%) 6 (4%) 21 (14%) 68 (45%) ΜΗ ΕΥΡΩΠΑΙΟΙ 27* (29%) 21 (23%) 19 (21%) 3 (3%) 2 (2%) 7 (8%) 25** (27%) *p value 0,03 significant ***p value 0,000 significant **p value 0,006 significant
Γλώσσα και διάγνωση ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΓΟΝΕΙΣ ADHD ΑΥΤΙΣΜΟΣ*** ΣΥΝΔΡΟΜΑ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΗ ΠΑΡΑΛΥΣΗ ΕΓΚ/ΠΑΘΕΙΑ ΕΠΙΛΗΨΙΑ ΨΥΧΟΚΙΝΗΤΙΚΗ ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΣΗ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΜΟΝΟ 181 (42%) 62 *** (14%) 63 (14%) 36 (8%) 24 (6%) 45 (10%) 187 (43%) ΑΓΓΛΙΚΑ ΜΟΝΟ ή ΑΛΛΗ ΓΛΩΣΣΑ ΜΟΝΟ 4 (19%) 9 (43%) 3 (14%) 3 (14%) - 3 (14%) 7 (33%) 2 ΓΛΩΣΣΕΣ ή ΚΑΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ 84 (42%) 63*** (32%) 33 (17%) 10 (5%) 10 (5%) 20 (10%) 73 (37%) ***p value 0,000 significance
Ηλικία παραπομπής και καταγωγή γονέων ΓΟΝΕΙΣ HΛIKIA 0-3 3-7 ΣYNΟΛΟ ΚΥΠΡΙΟΙ 185 (45%) 226 (55%) 411 ΕΥΡΩΠΑΙΟΙ 60 (39%) 92 (71%) 152 MΗ ΕΥΡΩΠΑΙΟΙ 36 (39%) 56 (71%) 92
Συμπεράσματα Εξετάσαμε 655 παιδιά από όλες τις επαρχίες της Κύπρου εστιάζοντας κυρίως στις μεταβλητές «γλώσσα που ομιλείται στο σπίτι» και «καταγωγή γονιών» Η αναλογία των περιπτώσεων μας είναι περίπου 3:1 (αγόρια κορίτσια) Διπλάσιο ποσοστό κοριτσιών (0-1 έτους) μας παραπέμφθηκαν σε σχέση με τα αγόρια της ίδιας ηλικίας (18% με 9%). ΓΙΑΤΙ; Παιδιά των όποίων οι γονείς έχουν κυπριακή καταγωγή, έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να παραπέμπονται στην υπηρεσία μας σε πιο μικρή ηλικία σε σχέση με τους Ευρωπαίους ή μη Ευρωπαίους Υπάρχει σημαντικό ποσοστό από κάθε επαρχία που είναι Ευρωπαίοι ή μη Ευρωπαίοι. Ειδικά στην Πάφο, η πλειοψηφία των γονιών των παιδιών, δεν έχουν καταγωγή την Κύπρο
Υπάρχει παρόμοια κατανομή ηλικιών σε όλες τις επαρχίες, ανάμεσα στα παιδιά που μας παραπέμπονται και ένα μεγάλο ποσοστό παιδιών παραπέμπονται μέχρι 3 ετών. Αν το δούμε σε σύγκριση με την «καταγωγή γονέων», δυστυχώς παρατηρούμε ότι οι Ευρωπαίοι και μη Ευρωπαίοι καθυστερούν να παραπεμφθούν στις μικρές ηλικίες, σε σύγκριση με τους Κύπριους Παρατηρείται ότι η Λεμεσός και η Πάφος διαφέρουν από όλες τις άλλες επαρχίες στην μεταβλητή «γλώσσα που ομιλείται στο σπίτι» γιατί περίπου οι μισές περιπτώσεις από τις επαρχίες αυτές, μιλάνε 2 γλώσσες ή και περισσότερες Στην Πάφο, η πλειοψηφία των οικογενειών μιλάνε δύο γλώσσες και πάνω, γεγονός που φανερώνει μια πολυπολιτισμική ομάδα που ενδεχομένως αντιμετωπίζει εντονότερες κοινωνικές και επικοινωνιακές δυσκολίες
Υψηλότερα ποσοστά με διάγνωση ADHD παρατηρούνται στα αγόρια, καθώς επίσης και με διάγνωση αυτισμού, σε σχέση με τα κορίτσια. Στην ΨΚΚ αντιστρέφονται τα δεδομένα, με υψηλότερο ποσοστό στα κορίτσια. ΓΙΑΤΙ; Στατιστικά σημαντικές διαφορές στην κατηγορία ADHD παρατηρούνται συχνότερα στους Κύπριους σε σύγκριση με τους μη Ευρωπαίους, ενώ το αντίθετο παρατηρείται με την διάγνωση του Αυτισμού. Αντιθέτως, οι μη Ευρωπαίοι έχουν το πιο χαμηλό ποσοστό διάγνωσης ΨΚΚ. ΓΙΑΤΙ; Στη διάγνωση του αυτισμού, οι οικογένειες που μιλάνε 2 γλώσσες και άνω παρουσιάζουν πιο αυξημένο ποσοστό σε σχέση με αυτούς που μιλάνε ελληνικά μόνο. ΓΙΑΤΙ;