ΤΙ ΚΟΣΤΙΖΕΙ Η ΜΕΤΑΒΙΒΑΣΗ ΑΚΙΝΗΤΟΥ ΛΟΓΩ ΔΩΡΕΑΣ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΚΑΙ ΕΓΓΟΝΙΑ ΑΠΟ 1 ΜΑΡΤΙΟΥ 2007 Από την 1 Μαρτίου 2007 άλλαξαν οι κλίμακες φόρου κληρονομιών δωρεών, γονικών παροχών, αλλά και το ύψος της γονικής παροχής που φορολογείται με 50% της κλίμακας, τα αφορολόγητα ποσά για ανάπηρους, καθώς και τα αφορολόγητα ποσά για πρώτη κατοικία στις κληρονομιές, δωρεές, γονικές παροχές. Με βάση τις νέες κλίμακες και τα αφορολόγητα ποσά επήλθε μια σοβαρή ελάφρυνση στη φορολογία κληρονομιών κυρίως και στη φορολογία δωρεών, γονικών παροχών με την οποία θα ασχοληθούμε στο σημερινό σημείωμα. Βέβαια είχαμε σοβαρό αντιστάθμισμα (αντίβαρο) την αύξηση των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων, όμως συμψηφιστικά, ύστερα μάλιστα και από την τοποθέτηση των εγγονιών στην Α κλίμακα φορολογίας που είναι η πιο φθηνή, όλοι εμείς οι γονείς και παππούδες έχουμε ένα σημαντικό οικονομικό όφελος όταν θέλουμε να μεταβιβάσουμε περιουσιακά στοιχεία και κυρίως ακίνητα στα παιδιά και εγγόνια. Μας υποβάλλεται συχνά το ερώτημα, «έχω ένα διαμέρισμα και θέλω να το μεταβιβάσω στα παιδιά μου, ποιος είναι ο πιο φθηνός τρόπος;» Σημείωση: Οι πατεράδες και οι μανάδες που μια ζωή προσφέρουν και πολλές φορές θυσιάζονται για τα παιδιά, θέλουν να τους μεταβιβάσουν την περιουσία τώρα για να τους πληρώσουν και το φόρο, μήπως τα καημένα τα παιδιά δυσκολευτούν να τον πληρώσουν όταν γίνουν κληρονόμοι Με το σημερινό σημείωμα σας δίνουμε όλα τα στοιχεία ώστε να σταθμίσει ο καθένας μόνος του ποιό είναι το καλύτερο που πρέπει να κάνει για να ωφεληθούν όλοι (γονείς και παιδιά). Θα ήθελα όμως να προκαταλάβω τους ρομαντικούς και ευαίσθητους και πολλές φορές αιθεροβάμονες γονείς και να τους επισημάνω. Προσοχή! Έχουν δει πολλά τα μάτια μας ως προς την αχαριστία των παιδιών. Γι αυτό είναι βεβαίως σημαντικό να ενισχύσουμε μεν τα παιδιά στα πρώτα τους βήματα στη ζωή και να τα βοηθήσουμε να περνάνε πιο άνετα εφόσον έχουμε τον τρόπο μας, όμως με κάποια φειδώ. Ας κρατάμε και λίγη «πισινή». Μπαίνουμε λοιπόν στο θέμα. Από 1η Μαρτίου 2007, η Α κλίμακα φορολογίας κληρονομιών που χρησιμοποιείται και για δωρεές άλλαξε επί το ευνοϊκότερο για το φορολογούμενο. Το αφορολόγητο της κλίμακας έγινε 95.000 ευρώ. Τα ποσά από 95.000 μέχρι τις 120.000 ευρώ φορολογούνται με 5%, από 120.000 έως 265.000 ευρώ με 10% και για ποσά άνω των 265.000 ευρώ με 20%. Παραθέτουμε συνοπτική και αναλυτική κλίμακα: Έγγραφο3 1
ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ Α Για κληρονομική μερίδα ή κληροδοσία που περιέρχεται σε: α) σύζυγο του κληρονομουμένου, β) κατιόντες πρώτου βαθμού (τέκνα από νόμιμο γάμο, τέκνα χωρίς γάμο έναντι της μητέρας, αναγνωρισθέντα εκούσια ή δικαστικά έναντι του πατέρα, νομιμοποιηθέντα με επιγενόμενο γάμο ή δικαστικά έναντι και των δύο γονέων), γ) κατιόντες εξ αίματος δεύτερου βαθμού (εγγόνια), δ) ανιόντες εξ αίματος πρώτου βαθμού (γονείς). Κλιμάκια Συντελεστής κλιμακίου (%) Α) ΣΥΝΟΠΤΙΚΑ Ισχύει από 1.3.2007 Φόρος Κλιμακίου Φορολογητέα περιουσία Φόρος που αναλογεί 95.000 95.000 25.000 5 1.250 120.000 1.250 145.000 10 14.500 265.000 15.750 Υπερβάλλον 20 Α) ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ Ισχύει από 1.3.2007 ΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΚΛΙΜΑΚΑ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΩΝ, ΔΩΡΕΩΝ, ΓΟΝΙΚΩΝ ΠΑΡΟΧΩΝ ΠΟΥ ΙΣΧΥΕΙ ΑΠΟ 1.3.2007 ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ Α' ΕΥΡΩ % 1.000 2.000 3.000 4.000 5.000 6.000 7.000 8.000 9.000 90.000 5 50 100 150 200 100.000 250 5 300 350 400 450 500 550 600 650 700 110.000 750 5 800 850 900 950 1.000 1.050 1.100 1.150 1.200 120.000 1.250 5 120.000 10 1.350 1.450 1.550 1.650 1.750 1.850 1.950 2.050 2.150 130.000 2.250 10 2.350 2.450 2.550 2.650 2.750 2.850 2.950 3.050 3.150 140.000 3.250 10 3.350 3.450 3.550 3.650 3.750 3.850 3.950 4.050 4.150 150.000 4.250 10 4.350 4.450 4.550 4.650 4.750 4.850 4.950 5.050 5.150 160.000 5.250 10 5.350 5.450 5.550 5.650 5.750 5.850 5.950 6.050 6.150 170.000 6.250 10 6.350 6.450 6.550 6.650 6.750 6.850 6.950 7.050 7.150 180.000 7.250 10 7.350 7.450 7.550 7.650 7.750 7.850 7.950 8.050 8.150 190.000 8.250 10 8.350 8.450 8.550 8.650 8.750 8.850 8.950 9.050 9.150 200.000 9.250 10 9.350 9.450 9.550 9.650 9.750 9.850 9.950 10.050 10.150 210.000 10.250 10 10.350 10.450 10.550 10.650 10.750 10.850 10.950 11.050 11.150 220.000 11.250 10 11.350 11.450 11.550 11.650 11.750 11.850 11.950 12.050 12.150 230.000 12.250 10 12.350 12.450 12.550 12.650 12.750 12.850 12.950 13.050 13.150 240.000 13.250 10 13.350 13.450 13.550 13.650 13.750 13.850 13.950 14.050 14.150 250.000 14.250 10 14.350 14.450 14.550 14.650 14.750 14.850 14.950 15.050 15.150 Έγγραφο3 2
260.000 15.250 10 15.350 15.450 15.550 15.650 15.750 260.000 20 15.950 16.150 16.350 16.550 270.000 16.750 20 16.950 17.150 17.350 17.550 17.750 17.950 18.150 18.350 18.550 280.000 18.750 20 18.950 19.150 19.350 19.550 19.750 19.950 20.150 20.350 20.550 290.000 20.750 20 20.950 21.150 21.350 21.550 21.750 21.950 22.150 22.350 22.550 300.000 22.750 20 22.950 23.150 23.350 23.550 23.750 23.950 24.150 24.350 24.550 310.000 24.750 20 24.950 25.150 25.350 25.550 25.750 25.950 26.150 26.350 26.550 320.000 26.750 20 26.950 27.150 27.350 27.550 27.750 27.950 28.150 28.350 28.550 330.000 28.750 20 28.950 29.150 29.350 29.550 29.750 29.950 30.150 30.350 30.550 340.000 30.750 20 30.950 31.150 31.350 31.550 31.750 31.950 32.150 32.350 32.550 350.000 32.750 20 32.950 33.150 33.350 33.550 33.750 33.950 34.150 34.350 34.550 360.000 34.750 20 34.950 35.150 35.350 35.550 35.750 35.950 36.150 36.350 36.550 370.000 36.750 20 36.950 37.150 37.350 37.550 37.750 37.950 38.150 38.350 38.550 380.000 38.750 20 38.950 39.150 39.350 39.550 39.750 39.950 40.150 40.350 40.550 390.000 40.750 20 40.950 41.150 41.350 41.550 41.750 41.950 42.150 42.350 42.550 400.000 42.750 20 42.950 43.150 43.350 43.550 43.750 43.950 44.150 44.350 44.550 410.000 44.750 20 44.950 45.150 45.350 45.550 45.750 45.950 46.150 46.350 46.550 420.000 46.750 20 46.950 47.150 47.350 47.550 47.750 47.950 48.150 48.350 48.550 430.000 48.750 20 48.950 49.150 49.350 49.550 49.750 49.950 50.150 50.350 50.550 440.000 50.750 20 50.950 51.150 51.350 51.550 51.750 51.950 52.150 52.350 52.550 450.000 52.750 20 52.950 53.150 53.350 53.550 53.750 53.950 54.150 54.350 54.550 460.000 54.750 20 54.950 55.150 55.350 55.550 55.750 55.950 56.150 56.350 56.550 470.000 56.750 20 56.950 57.150 57.350 57.550 57.750 57.950 58.150 58.350 58.550 480.000 58.750 20 58.950 59.150 59.350 59.550 59.750 59.950 60.150 60.350 60.550 490.000 60.750 20 60.950 61.150 61.350 61.550 61.750 61.950 62.150 62.350 62.550 500.000 62.750 20 62.950 63.150 63.350 63.550 63.750 63.950 64.150 64.350 64.550 510.000 64.750 20 64.950 65.150 65.350 65.550 65.750 65.950 66.150 66.350 66.550 520.000 66.750 20 66.950 67.150 67.350 67.550 67.750 67.950 68.150 68.350 68.550 530.000 68.750 20 68.950 69.150 69.350 69.550 69.750 69.950 70.150 70.350 70.550 540.000 70.750 20 70.950 71.150 71.350 71.550 71.750 71.950 72.150 72.350 72.550 550.000 72.750 20 72.950 73.150 73.350 73.550 73.750 73.950 74.150 74.350 74.550 560.000 74.750 20 74.950 75.150 75.350 75.550 75.750 75.950 76.150 76.350 76.550 570.000 76.750 20 76.950 77.150 77.350 77.550 77.750 77.950 78.150 78.350 78.550 580.000 78.750 20 78.950 79.150 79.350 79.550 79.750 79.950 80.150 80.350 80.550 590.000 80.750 20 80.950 81.150 81.350 81.550 81.750 81.950 82.150 82.350 82.550 600.000 82.750 20 82.950 83.150 83.350 83.550 83.750 83.950 84.150 84.350 84.550 610.000 84.750 20 84.950 85.150 85.350 85.550 85.750 85.950 86.150 86.350 86.550 620.000 86.750 20 86.950 87.150 87.350 87.550 87.750 87.950 88.150 88.350 88.550 630.000 88.750 20 88.950 89.150 89.350 89.550 89.750 89.950 90.150 90.350 90.550 640.000 90.750 20 90.950 91.150 91.350 91.550 91.750 91.950 92.150 92.350 92.550 650.000 92.750 20 92.950 93.150 93.350 93.550 93.750 93.950 94.150 94.350 94.550 Η άνω κλίμακα λειτουργεί ως εξής π.χ. δωρεές αξίας 285.000 πάμε στην πρώτη κάθετη στήλη και από τον αριθμό 280.000 προχωρούμε οριζόντια μέχρι να συναντήσουμε την κάθετη στήλη 5.000. Ο αριθμός που βρίσκεται στη διασταύρωση είναι ο φόρος των 285.000 ευρώ, 19.750. Έγγραφο3 3
Είναι ευνοϊκό το γεγονός και έχει σημαντική αξία που μπήκαν στην Α κλίμακα και τα εγγόνια. Έτσι αν έχουμε παιδί και δύο εγγόνια και μεταβιβάσουμε λόγω δωρεάς ένα διαμέρισμα αξίας 285.000 ευρώ, δεν θα πληρώσουμε ούτε ένα ευρώ φόρο, γιατί έχουμε τρία αφορολόγητα: Για το παιδί 95.000 Για το ένα εγγόνι 95.000 Για το δεύτερο εγγόνι 95.000 Σύνολο 285.000 ευρώ Αν το διαμέρισμα είναι πρώτη κατοικία, σύμφωνα με τα αφορολόγητα πρώτης κατοικίας που ισχύουν από 1.3.2007, έχουμε ένα πρόσθετο αφορολόγητο 138.000 και επομένως το αφορολόγητο του παραδείγματος 285.000 προστίθενται οι 138.000 και έχουμε συνολικό αφορολόγητο 423.000 ευρώ Αν τα εγγόνια είναι ανήλικα προσθέτουμε και 28.000 για κάθε εγγόνι και έτσι τα αφορολόγητα ποσά γίνονται 423.000 + 56.000 = 479.000 ευρώ. ΠΙΝΑΚΑΣ ΑΠΑΛΛΑΓΩΝ Α ΚΑΤΟΙΚΙΑΣ ΣΕ ΔΩΡΕΕΣ, ΓΟΝΙΚΕΣ ΠΑΡΟΧΕΣ ΑΠΑΛΛΑΓΗ Α ΚΑΤΟΙΚΙΑΣ Α. ΑΓΟΡΑ ΚΑΤΟΙΚΙΑΣ Β. ΑΓΟΡΑ ΟΙΚΟΠΕΔΟΥ από από οικογενειακή από από 1.3.2007 1.3.2007 κατάσταση 1.1.2006 1.1.2006 * * άγαμος 75.000 90.000 35.000 42.000 έγγαμος 115.000 138.000 64.000 77.000 προσαύξηση για κάθε παιδί μέχρι δύο 23.000 28.000 10.000 12.000 προσαύξηση για κάθε παιδί από το τρίτο και επόμενα 35.000 42.000 12.000 14.500 Τα πιο πάνω ποσά αφορολογήτων διπλασιάζονται αν το ακίνητο (διαμέρισμα) έχουν εξ αδιαιρέτου κατά 50%οι σύζυγοι (γονείς ή παππούδες). Δηλαδή στο παράδειγμα μας έχουμε αφορολόγητα 285.000 + 285.000 = 570.000 Πλέον πρώτη κατοικία 194.000 764.000 Παραδείγματα Αφορολόγητα λόγω δωρεάς ακινήτου Σε ένα παιδί αφορολόγητο 95.000 Σε ένα παιδί πρώτη κατοικία 95.000 + 138.000 = 233.000 Έγγραφο3 4
Σε ένα παιδί πρώτη κατοικία με ένα εγγόνι 233.000 + 28.000 = 261.000 Σε ένα παιδί πρώτη κατοικία με δύο εγγόνια 261.000 + 28.000 = 289.000 Σε ένα παιδί και 1 εγγόνι 95.000 + 95.000 = 190.000 Σε ένα παιδί και 2 εγγόνια 95.000 Χ 3 = 285.000 Αν το ακίνητο είναι πρώτη κατοικία, τότε στα πιο πάνω ποσά αφορολογήτων προστίθενται 138.000 + 28.000 για κάθε εγγόνι. Ένας τρόπος περαιτέρω μείωσης της φορολογίας είναι να παρακρατηθεί από τους δωρεοδόχους γονείς η επικαρπία του ακινήτου, εφ όρου ζωής. Η παρακράτηση της επικαρπίας συνιστάται ιδιαιτέρως από εμάς διότι αποτελεί ασφαλιστική δικλείδα ότι κάποτε τα παιδιά που τους τα δώσαμε όλα δεν θα μας πετάξουν έξω. Τα ποσοστά έκπτωσης της αξίας του ακινήτου λόγω παρακράτησης της επικαρπίας έχουν ως εξής: Ηλικία επικαρπωτού Ποσοστό έκπτωσης Μέχρι 20 ετών 8/10 30 7/10 40 6/10 50 5/10 60 4/10 70 3/10 80 2/10 Άνω των 80 1/10 Π.χ. σε μεταβίβαση της ψιλής κυριότητας ακινήτου (παρακράτηση της επικαρπίας) αξίας 400.000 ευρώ όταν επικαρπωτής είναι 40 50 ετών έκπτωση της αξίας κατά 5/10 ήτοι 200.000 πάνω από 50 και μέχρι 60 ετών 4/10 160.000 πάνω από 60 και μέχρι 70 ετών 3/10 120.000 πάνω από 70 και μέχρι 80 ετών 2/10 80.000 πάνω από 80 1/10 40.000 Με την παρακράτηση της επικαρπίας όμως δεν έχει το δικαίωμα απαλλαγής πρώτης κατοικίας και επομένως συμφέρει να παρακρατηθεί η επικαρπία όταν ο δωρεοδόχος γονέας στα παραδείγματα μας είναι μέχρι 60 ετών. Παρά ταύτα δια λόγους ασφαλείας έστω και με ένα μικρό κόστος επιπλέον ενδείκνυται η παρακράτηση της επικαρπίας κατά τη μεταβίβαση λόγω δωρεάς. Ένα απλό παράδειγμα Την 1.7.2007 ο Α ηλικίας 69 ετών μεταβιβάζει την ψιλή κυριότητα κατοικίας 150 μ 2 αντικειμενικής αξίας 300.000 ευρώ εξ ημισείας στο γιο του Β και στον εγγονό του Γ. Τι φόρο θα πληρώσει; 1) Λόγω ηλικίας επικαρπωτού αφαιρούμε τα 3/10 ήτοι 300.000 Χ 3 / 10 = 90.000 και έχουμε 300.000 90.000 = 210.000 φορολογητέα αξία ψιλής κυριότητας. Ήτοι 105.000 αξία ψιλής κυριότητας για κάθε ένα δωρεολήπτη. Πάμε στην κλίμακα υπολογισμού του φόρου και έχουμε 500 ευρώ φόρο για καθένα. Έγγραφο3 5
Αμοιβή συμβολαιογράφου δικηγόρου Προσοχή! Σε δωρεά ακινήτου συντάσσεται υποχρεωτικά συμβολαιογραφικό έγγραφο. Δεν είναι απαραίτητη η παράσταση δικηγόρου σε δωρεές που γίνονται σε παιδιά ή εγγόνια. Επομένως έχουμε μόνο τα λεγόμενα συμβολαιογραφικά έξοδα (αμοιβή συμβολαιογράφου, χαρτοσήμανση φύλλων συμβολαίων, αντίγραφα, μεταγραφή συμβολαίων κ.λπ.) τα οποία ανέρχονται περίπου στο 3% της αξίας του συμβολαίου με αντικειμενική ή τυχόν μεγαλύτερη. Είναι δυνατόν δηλαδή να μεταβιβαστεί ακίνητο αξίας 400.000 ευρώ και να μην προκύψει φόρος λόγω αφορολογήτων και απαλλαγών πρώτης κατοικίας, όμως τα συμβολαιογραφικά να ξεπεράσουν τα 10.000 ευρώ. Πρέπει επομένως κάτι να γίνει στον τομέα «συμβολαιογραφικά έξοδα» προς όφελος αυτών που κάνουν δωρεές αλλά και του ιδίου του συμβολαιογράφου, αφού με φθηνότερα συμβολαιογραφικά πιστεύω πως θα γίνονται περισσότερες πράξεις. Έγγραφο3 6