Το βιβλίο Σιάτσου Συμβουλές και μυστικά: I I I Σιάτσου Συμβουλές και μυστικά Εξηγεί την κινεζική θεωρία της ροής ενέργειας στο σώμα Εξετάζει τον τρόπο με τον οποίο η εναρμόνιση με αυτή τη ροή μπορεί να βελτιώσει την υγεία σας Προσεγγίζει το σιάτσου χωρίς ειδικούς όρους, ώστε να είναι εύκολα κατανοητό από κάθε αναγνώστη Cathy Meeus Άλλα βιβλία της σειράς Συμβουλές και μυστικά των Εκδόσεων Κλειδάριθμος: Αγιουρβέδα Αρωματοθεραπεία Γιόγκα Όνειρα Ρέικι Τσι Γκονγκ Σιάτσου Ο Paul Lundberg, ο οποίος διδάσκει σιάτσου από το 1976, είναι ο ιδρυτής και Διευθυντής του Shiatsu College στο Λονδίνο. Τα βιβλία της σειράς Συμβουλές και μυστικά συνδυάζουν με εξαιρετικό τρόπο τη θεωρία και την πράξη, δίνοντας ξεκάθαρες και ολοκληρωμένες εξηγήσεις, με στόχο να απομυθοποιήσουν το θέμα που περιγράφουν και να σας δείξουν πώς να το αξιοποιήσετε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Συμβουλές και μυστικά Η Cathy Meeus γράφει βιβλία εκλαϊκευμένης ιατρικής εδώ και περισσότερα από 20 χρόνια. Πρόσφατα άρχισε να ασχολείται με τις εναλλακτικές θεραπείες και έχει συνεισφέρει στη συγγραφή αρκετών σχετικών βιβλίων. Μάθετε πώς η άσκηση πίεσης σε συγκεκριμένα σημεία του σώματος μπορεί να σας βοηθήσει να αντιμετωπίσετε προβλήματα υγείας Cathy Meeus Kαρπός μιας Ανατολικής θεραπευτικής παράδοσης που χρονολογείται εδώ και 5000 χρόνια, το σιάτσου (που σημαίνει «πίεση με τα δάκτυλα») είναι μια σχετικά μοντέρνα θεραπευτική μέθοδος που τα τελευταία χρόνια γνωρίζει μεγάλη απήχηση στη Δύση. Στόχος του σιάτσου είναι η βελτίωση της ροής της ενέργειας στα κανάλια του ανθρώπινου σώματος (τους μεσημβρινούς) μέσω πίεσης, διατάσεων, και μαλάξεων. Αυτός ο οδηγός τσέπης εξηγεί την ορολογία του σιάτσου και τη θεραπευτική αξία της εφαρμογής του, και σας δίνει αναλυτικές οδηγίες ώστε να μπορέσετε να απολαύσετε τα οφέλη του. Όταν κατανοήσετε τις σύνθετες και εκλεπτυσμένες τεχνικές του, θα είστε σε θέση να ανακουφίζετε τις όποιες σωματικές ενοχλήσεις και να επιφέρετε αρμονία στο σώμα και το πνεύμα σας.
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Πώς να χρησιμοποιήσετε το βιβλίο 6 Εισαγωγή: Προέλευση 8 Οι αρχές του σιάτσου 10 Η προετοιμασία για τη συνεδρία 34 Η πνευματική προετοιμασία 36 Φυσική κατάσταση και Makko-ho 40 Ασκήσεις Do-in 58 Οι βασικές τεχνικές του σιάτσου 66 Η βασική τεχνική του σιάτσου 98 Πρηνής θέση 100 Ύπτια θέση 124 Στο πλάι 140 Καθιστή θέση 160 Το σιάτσου ως αγωγή υγείας 174 Γλωσσάρι 216 Χρήσιμες διευθύνσεις 218 Σχετική βιβλιογραφία 219 Ευρετήριο 220 Ευχαριστίες 224
ΟΙ ΑΡΧΕΣ ΤΟΥ ΣΙΑΤΣΟΥ Το σύγχρονο σιάτσου είναι μια ολιστική αγωγή υγείας, βαθιά ριζωμένη στην Παραδοσιακή Κινεζική Ιατρική (ΠΚΙ) και βασισμένη στην ιδέα ότι η ζωτική ενέργεια, κοινώς κι (ή qi), ρέει μέσα στο σώμα σε κανάλια (μεσημβρινούς). Μπορούμε να τα επηρεάσουμε ασκώντας πίεση κατά μήκος τους σε σημεία-κλειδιά, ξεμπλοκάροντας την ενεργειακή ροή και συμβάλλοντας έτσι στην ομαλότερη λειτουργία συγκεκριμένων ζωτικών συστημάτων και του σώματος συνολικά. Κύριος στόχος της αγωγής είναι να ρυθμίσει τη λειτουργία του υγιούς οργανισμού και να προλάβει ασθένειες. Όμως το σιάτσου μπορεί να χρησιμοποιηθεί και σε ειδικά προβλήματα υγείας, δίνοντας έμφαση σε συγκεκριμένα σημεία ή περιοχές. 10
Έννοιες της ενέργειας μια παρόμοια έννοια της ενέργειας, το prana ή αλλιώς, ανάσα. Στη σύγχρονη Δυτική ιατρική δεν υπάρχει αντίστοιχη έννοια της ζωτικής ενέργειας, όμως το συγκεκριμένο κομμάτι της φιλοσοφίας του σιάτσου πλησιάζει τις θεωρίες της Φυσικής των Στοιχειωδών Σωματιδίων. 12 Αρχαία σοφία Αναφορές στις ενεργειακές διόδους, τους μεσημβρινούς ή τα κανάλια που χρησιμοποιεί το σιάτσου υπάρχουν σε αρχαία κινεζικά χειρόγραφα. Σ την αρχαία Κινέζικη φιλοσοφία η ύλη του σύμπαντος αποτελείται από ενέργεια, ή qi (προφέρεται «τσι»). Στην Ιαπωνία και στη θεωρία του σιάτσου, το τσι είναι γνωστό ως κι. Το κι, που συχνά αποκαλείται «ζωτική ενέργεια», μπορεί να έχει υλική υπόσταση ή να είναι άυλο. Η ύπαρξη του κι εκδηλώνεται με διάφορες ιδιότητες και πτυχές που προσδιορίζονται και αναλύονται στη θεωρία Γιν-Γιανγκ. (σελ. 16-19) και στο σύστημα των Πέντε Στοιχείων (σελ. 20-23). Στην Ινδική παράδοση της Αγιουρβέδα υπάρχει Ζωτική ενέργεια Σύμφωνα με την Παραδοσιακή Κινέζικη Ιατρική (ΠΚΙ), στο σώμα συνυπάρχουν τρία είδη κι: το πρωταρχικό κι προϊόν της γενετικής κληρονομικότητας, το κι της τροφής και το κι του αέρα που αναπνέουμε. Στην ΠΚΙ, το αίμα αντιπροσωπεύει την υλική υπόσταση του κι, που θρέφει τους ιστούς. Η ανεμπόδιστη ροή του κι μέσα στο σώμα, όπως ισχύει και για το αίμα, είναι απαραίτητη για την καλή μας υγεία. Θρέφει, αναζωογονεί, και τονώνει τα όργανα. Αντίθετα, όταν η ροή του κι παρεμποδίζεται, επηρεάζεται η λειτουργία του αντίστοιχου οργάνου, με αποτέλεσμα το κι να λιμνάζει, να συσσωρεύονται τοξίνες, και να έχουμε συμπτώματα ασθενειών. Ζωτικά όργανα Η ΠΚΙ αντιμετωπίζει το ρόλο των ζωτικών οργάνων πολύ διαφορετικά από τη Δυτική ιατρική. Στην ΠΚΙ τα ζωτικά όργανα είναι
οι Πνεύμονες, το Παχύ Έντερο, το Στομάχι, η Σπλήνα, η Καρδιά, το Λεπτό Έντερο, η Ουροδόχος Κύστη, τα Νεφρά, το Περικάρδιο, η Χοληδόχος Κύστη, και το Ήπαρ. Ο ρόλος που τους αποδίδεται είναι πολύ ευρύτερος σε σχέση με τις περιορισμένες λειτουργίες που τους αναγνωρίζει η Δυτική ιατρική. Επίσης υπάρχει ένα επιπλέον όργανο που δεν εντοπίζεται ανατομικά: ο Τριπλός Θερμαστής. Κάθε όργανο ρυθμίζει διάφορες σωματικές και συναισθηματικές καταστάσεις. Το καθένα ξεχωριστά αναλύεται στις σελίδες 40-55. Οι αρχές του σιάτσου Έννοιες της ενέργειας Μεταφορά ενέργειας Ανακαλύψτε πώς η μεταφορά του κι από τον ειδικό του σιάτσου στον αποδέκτη μπορεί να περάσει σε άλλο επίπεδο, χωρίς άγγιγμα (σελ. 96-97). ΣΙΑΤΣΟΥ: ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΚΑΙ ΜΥΣΤΙΚΑ 13
Ποτάμια ενέργειας Τα κανάλια μέσα στα οποία κυλάει το κι δεν έχουν απτή μορφή, παρότι είναι χαρτογραφημένα με ακρίβεια. Παρομοιάζονται με ποτάμια που διατρέχουν και διαποτίζουν το σώμα. Η ΡΟΗ ΤΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Το κι κυκλοφορεί στο σώμα σε κανάλια που σχηματίζουν ένα περίπλοκο σύστημα επικοινωνίας των οργάνων. Υπάρχουν 12 πρωτεύοντα κανάλια που διατρέχουν το σώμα κάτω από το δέρμα, και φέρουν το όνομα του οργάνου από το οποίο ξεκινούν. Ο χειρισμός τους με το σιάτσου είναι εύκολος και οι θέσεις τους στο σώμα, συμμετρικές. Άλλα κανάλια μεταφέρουν το κι βαθύτερα στο σώμα, αλλά μόνο δύο από αυτά, το Κυβερνητικό Αγγείο και το Αγγείο της Σύλληψης, επιδέχονται χειρισμό σιάτσου. Τα κανάλια Τα διαγράμματα απεικονίζουν τα (κατά προσέγγιση) 14 κανάλια που αναφέρονται σε αυτό το βιβλίο και τις συντομογραφίες τους. Σε όλο το βιβλίο, υπάρχουν λεπτομερέστερα διαγράμματα μαζί με τις οδηγίες για σιάτσου σε συγκεκριμένα σημεία του σώματος. Τα κανάλια και οι συντομογραφίες τους Πνεύμονας (Πν) Παχύ Έντερο (ΠΕ) Στομάχι (Στ) Σπλήνα (Σπ) Καρδιά (Κ) Περικάρδιο (Π) Τριπλός Θερμαστής (ΤΘ) Κυβερνητικό Αγγείο (ΚΑ) Αγγείο της Σύλληψης (ΑΣ) Ουροδόχος Κύστη (ΟΚ) Ήπαρ (Σ) Νεφρό (Ν) Χοληδόχος Κύστη (ΧΚ) Λεπτό Έντερο (ΛΕ) 14
Νεφρό Ουροδόχος Κύστη Στομάχι Κυβερνητικό Αγγείο Αγγείο της Σύλληψης Ουροδόχος Κύστη Χοληδόχος Κύστη Τριπλός Θερμαστής Οι αρχές του σιάτσου H ροή της ενέργειας Καρδιά Περικάρδιο Λεπτό Έντερο Παχύ Έντερο Πνεύμονας Σπλήνα Ήπαρ ΣΙΑΤΣΟΥ: ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΚΑΙ ΜΥΣΤΙΚΑ 15
Η έννοια του Γιν-Γιανγκ που είναι γιν έχει τη δυνητική ικανότητα να μετατρέπεται σε ατμό, δηλαδή σε γιανγκ. Η ιδέα της δυνητικής ικανότητας αλλαγής από γιν σε γιανγκ και από γιανγκ σε γιν είναι θεμελιώδης. 16 Σπόροι αλλαγής Το σύμβολο γιν-γιανγκ του τάι τσι συνοψίζει την ιδέα ότι στο γιανγκ υπάρχει πάντα το γιν, και αντίστροφα. Η θεωρία του γιν-γιανγκ εμφανίζεται για πρώτη φορά στο αρχαίο Κινέζικο Βιβλίο των Αλλαγών το Τσινγκ (περ. 800 π.χ.). Σύμφωνα με αυτή τη θεωρία, η ζωτική ενέργεια που αντιπροσωπεύει την ουσία του Σύμπαντος εμπεριέχει δύο αντίθετες αρχές, το γιν και το γιανγκ, που ενυπάρχουν σε καθετί, σε διαφορετικές αναλογίες. Το σύμβολο γιν-γιανγκ Η ιδέα αυτή απεικονίζεται ξεκάθαρα στο τάι τσι -το σύμβολο γιν/γιανγκ- όπου στην περιοχή του γιανγκ υπάρχει ένας μικρός σπόρος του γιν, και αντίστροφα. Ακόμα κι όταν σε κάτι επικρατεί το γιν, αυτό μπορεί να αλλάξει. Για παράδειγμα, το νερό Το γιν/γιανγκ στο σώμα Σύμφωνα με την ΠΚΙ, σε κάθε λειτουργία ή όργανο του ανθρώπινου σώματος κυριαρχεί το γιν ή το γιανγκ. Στο μπροστινό μέρος του σώματος επικρατεί το γιν, στο πίσω το γιανγκ. Στο πρώτο εντοπίζονται τα κανάλια γιν που μεταφέρουν την ανοδική ενέργεια γιν από τη Η ΡΟΗ TOY ΓΙΝ γη. Η ενέργεια γιανγκ κυλάει από τον «ουρανό» μέσα από τα κανάλια γιανγκ διατρέχοντας το πίσω μέρος των χεριών και των ποδιών, και την πλάτη. Τα όργανα γιν, όπως η σπλήνα και το ήπαρ, είναι συμπαγή και αναλαμβάνουν να αποθηκεύουν και να διανέμουν την ενέργεια και το αίμα. Τα όργανα
γιανγκ, όπως το στομάχι και η ουροδόχος κύστη, είναι κοίλα και συχνά αναλαμβάνουν την πέψη και την αποβολή των περιττών ουσιών. Δείτε επίσης τη σελίδα 19. Η ανισορροπία ή η δυσαρμονία των γιν και γιανγκ στο σώμα ή σε συγκεκριμένα όργανα θεωρείται υπεύθυνη για ποικιλία συμπτωμάτων και την προδιάθεση για ασθένειες. Στόχος του σιάτσου είναι να βελτιώσει την υγεία, επιδρώντας στα κανάλια μέσα από τα οποία το κι φτάνει στα όργανα, για να επιφέρει ισορροπία ανάμεσα στο γιν και το γιανγκ. Η ΡΟΗ ΤΟΥ ΓΙΑΝΓΚ Οι αρχές του σιάτσου Η έννοια του Γιν-Γιανγκ Ενεργειακή ροή Το γιανγκ ρέει προς τα κάτω, σε κανάλια που εντοπίζονται κυρίως στην πλάτη. Το γιν ρέει προς τα πάνω, σε κανάλια που βρίσκονται κυρίως στο μπροστινό μέρος του σώματος. ΣΙΑΤΣΟΥ: ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΚΑΙ ΜΥΣΤΙΚΑ 17
Μεταβατική περίοδος Πέρα από τις διαφορές που τα χωρίζουν, υπάρχουν και μεταβατικά στάδια μεταξύ των γιν και γιανγκ. Το φθινόπωρο, για παράδειγμα, η εποχή που το καλοκαίρι γίνεται χειμώνας, θεωρείται περίοδος ενίσχυσης του γιν. ΓΙΝ ΚΑΙ ΓΙΑΝΓΚ Η ενέργεια γιανγκ αντιπροσωπεύει την ενεργητική δύναμη που ωθεί στην αλλαγή και την κίνηση. Η ενέργεια γιν είναι παθητική και επιφέρει την ισορροπία. Και οι δύο είναι απαραίτητες για την ευεξία. Σε αυτή την αντίληψη βασίζεται ένα ολόκληρο σύστημα από αντίθετες αλλά συμπληρωματικές ιδιότητες, και ο απέναντι πίνακας παραθέτει μια σειρά από σχετικά παραδείγματα. Σε αυτόν θα βρείτε τα όργανα χωρισμένα σε γιν και γιάνγκ και παραδείγματα γιν και γιανγκ τροφών. 18 Καλοκαίρι Τα χαρακτηριστικά της εποχής είναι κυρίως γιανγκ μέρα, ζέστη, εξάτμιση και ξηρασία.
Γιανγκ Γιν ΒΑΣΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ Μέρα Νύχτα Ζέστη Κρύο Καλοκαίρι Χειμώνας Ξηρό Υγρό Εξάτμιση Υγροποίηση Άνοδος Κάθοδος Ενεργητικό Παθητικό Εξωστρεφές Εσωστρεφές Ουρανός Γη Αρσενικό Θηλυκό Άυλο Υλικό ΜΠΕΪΚΟΝ ΟΡΓΑΝΑ ΜΑΡΟΥΛΙ Οι αρχές του σιάτσου Γιν και γιανγκ ΤΣΙΛΙ Παχύ έντερο Στομάχι Λεπτό έντερο Τριπλός Θερμαστής Χοληδόχος Κύστη Ουροδόχος κύστη Πνεύμονες Σπλήνα Καρδιά Περικάρδιο Ήπαρ Νεφρά ΓΑΡΙΔΑ ΤΡΟΦΕΣ ΣΚΟΡΔΟ Κόκκινο κρέας Σκόρδο Ροδάκινα Καφές Τσίλι Λαχανικά (ριζωματώδη) Μαρούλι Μπανάνα Οστρακοειδή Μπύρα Ντομάτες Μήλα ΜΠΑΝΑΝΑ Ουδέτερες τροφές Ρύζι, ξηροί καρποί, φυλλώδη λαχανικά, σιτάρι, βρόμη, γάλα, αυγά, φασόλια, μπιζέλια ΣΙΑΤΣΟΥ: ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΚΑΙ ΜΥΣΤΙΚΑ 19
Το βιβλίο Σιάτσου Συμβουλές και μυστικά: I I I Σιάτσου Συμβουλές και μυστικά Εξηγεί την κινεζική θεωρία της ροής ενέργειας στο σώμα Εξετάζει τον τρόπο με τον οποίο η εναρμόνιση με αυτή τη ροή μπορεί να βελτιώσει την υγεία σας Προσεγγίζει το σιάτσου χωρίς ειδικούς όρους, ώστε να είναι εύκολα κατανοητό από κάθε αναγνώστη Cathy Meeus Άλλα βιβλία της σειράς Συμβουλές και μυστικά των Εκδόσεων Κλειδάριθμος: Αγιουρβέδα Αρωματοθεραπεία Γιόγκα Όνειρα Ρέικι Τσι Γκονγκ Σιάτσου Ο Paul Lundberg, ο οποίος διδάσκει σιάτσου από το 1976, είναι ο ιδρυτής και Διευθυντής του Shiatsu College στο Λονδίνο. Τα βιβλία της σειράς Συμβουλές και μυστικά συνδυάζουν με εξαιρετικό τρόπο τη θεωρία και την πράξη, δίνοντας ξεκάθαρες και ολοκληρωμένες εξηγήσεις, με στόχο να απομυθοποιήσουν το θέμα που περιγράφουν και να σας δείξουν πώς να το αξιοποιήσετε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Συμβουλές και μυστικά Η Cathy Meeus γράφει βιβλία εκλαϊκευμένης ιατρικής εδώ και περισσότερα από 20 χρόνια. Πρόσφατα άρχισε να ασχολείται με τις εναλλακτικές θεραπείες και έχει συνεισφέρει στη συγγραφή αρκετών σχετικών βιβλίων. Μάθετε πώς η άσκηση πίεσης σε συγκεκριμένα σημεία του σώματος μπορεί να σας βοηθήσει να αντιμετωπίσετε προβλήματα υγείας Cathy Meeus Kαρπός μιας Ανατολικής θεραπευτικής παράδοσης που χρονολογείται εδώ και 5000 χρόνια, το σιάτσου (που σημαίνει «πίεση με τα δάκτυλα») είναι μια σχετικά μοντέρνα θεραπευτική μέθοδος που τα τελευταία χρόνια γνωρίζει μεγάλη απήχηση στη Δύση. Στόχος του σιάτσου είναι η βελτίωση της ροής της ενέργειας στα κανάλια του ανθρώπινου σώματος (τους μεσημβρινούς) μέσω πίεσης, διατάσεων, και μαλάξεων. Αυτός ο οδηγός τσέπης εξηγεί την ορολογία του σιάτσου και τη θεραπευτική αξία της εφαρμογής του, και σας δίνει αναλυτικές οδηγίες ώστε να μπορέσετε να απολαύσετε τα οφέλη του. Όταν κατανοήσετε τις σύνθετες και εκλεπτυσμένες τεχνικές του, θα είστε σε θέση να ανακουφίζετε τις όποιες σωματικές ενοχλήσεις και να επιφέρετε αρμονία στο σώμα και το πνεύμα σας.