e- Ιούνιος ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΕΡΩΤΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΜΗΤΡΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ Μανώλης Αμαργιωτάκης Οικονομολόγος Σύμβουλος Εργασιακών Σχέσεων
1 ΔΙΚΑΙΟΥΤΑΙ ΑΔΕΙΑ ΓΙΑ ΙΑΤΡΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Η ΕΓΚΥΟΣ; Ναι, εφόσον οι εξετάσεις είναι απαραίτητο να γίνουν εντός ωραρίου εργασίας και μάλιστα χωρίς περικοπή αποδοχών (ΠΔ 176/97) 2 ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ ΑΔΕΙΑΣ ΜΗΤΡΟΤΗΤΑΣ; Η άδεια τοκετού και λοχείας, είναι συνολικής διάρκειας 17 εβδομάδων ή 119 ημερών. Η εργαζόμενη προσκομίζει στον εργοδότη πιστοποιητικό γιατρού που να βεβαιώνει την πιθανή ημέρα του τοκετού. Απ' αυτές οι 56 ημέρες θα χορηγούνται υποχρεωτικά πριν από την πιθανή ημερομηνία τοκετού και οι υπόλοιπες 63 μετά τον τοκετό. (άρθρο 7 της ΕΓΣΣΕ 2000-2001 που κυρώθηκε με το άρθ. 11 του Ν. 2874/2000). 3 ΓΕΝΝΗΣΑ ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΠΙΘΑΝΗ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΤΟΚΕΤΟΥ. ΤΙ ΓΙΝΕΤΑΙ ΜΕ ΤΗΝ ΑΔΕΙΑ ΤΟΚΕΤΟΥ; ΧΑΝΩ ΤΙΣ ΥΠΟΛΟΙΠΕΣ ΗΜΕΡΕΣ ΜΕΧΡΙ ΤΟΝ ΤΟΚΕΤΟ; Όχι δεν τις χάνεις. Το υπόλοιπο της άδειας θα χορηγείται υποχρεωτικά μετά τον τοκετό, ώστε να εξασφαλίζεται χρόνος συνολικής άδειας 119 ημερών. 4 ΜΠΟΡΕΙ Ο ΕΡΓΟΔΟΤΗΣ ΝΑ ΑΠΟΛΥΣΕΙ ΕΓΚΥΟ Η ΝΕΑ ΜΗΤΕΡΑ; Απαγορεύεται και είναι απόλυτα άκυρη η απόλυση εργαζόμενης, τόσο κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης της όσο και για το χρονικό διάστημα δεκαοκτώ (18) μηνών μετά τον τοκετό ή κατά την απουσία της για μεγαλύτερο χρόνο, λόγω ασθένειας που οφείλεται στην κύηση ή τον τοκετό, εκτός εάν υπάρχει σπουδαίος λόγος για καταγγελία. (αρ. 36. Ν. 3996/2011)
5 ΕΙΜΑΙ ΕΓΚΥΟΣ ΚΑΙ Ο ΕΡΓΟΔΟΤΗΣ ΜΟΥ ΜΕ ΑΠΕΛΥΣΕ ΓΙΑ ΣΠΟΥΔΑΙΟ ΔΗΘΕΝ ΛΟΓΟ. ΤΙ ΜΠΟΡΩ ΝΑ ΚΑΝΩ; H κρίση αν ένα περιστατικό αποτελεί σπουδαίο λόγο ή όχι, ανήκει στα δικαστήρια. Πάντως σαν σπουδαίος λόγος δεν μπορεί σε καμιά περίπτωση να θεωρηθεί η ενδεχόμενη μείωση της απόδοσης της εργασίας της εγκύου, που οφείλεται στην εγκυμοσύνη. 6 ΕΙΜΑΙ ΕΓΚΥΟΣ ΚΑΙ Ο ΕΡΓΟΔΟΤΗΣ ΜΟΥ ΜΕ ΑΠΕΛΥΣΕ. ΔΕΝ ΗΞΕΡΕ ΟΜΩΣ ΟΤΙ ΗΜΟΥΝ ΕΓΚΥΟΣ. ΜΠΟΡΩ ΝΑ ΚΑΝΩ ΚΑΤΙ; Η προστασία από απόλυση ισχύει ακόμη κι αν ο εργοδότης δεν γνώριζε για την εγκυμοσύνη σου, αφού στο άρθρο 15 του Ν.1483/1984 δεν επαναλαμβάνεται παλαιότερη διάταξη για την γνώση του γεγονότος από τον εργοδότη. (ΑΠ. 976/1998). 7 ΙΣΧΥΕΙ Η ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΜΗΤΡΟΤΗΤΑΣ ΣΕ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΠΟΥ ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΓΕΝΝΗΘΕΙ ΝΕΚΡΟ; Υπάρχουν διαφορετικές απόψεις. Πάντως ο Άρειος Πάγος με την αριθ. 1362/2009 απόφασή του αποφαίνεται ότι η απόλυση μητέρας απαγορεύεται για χρονικό διάστημα ενός έτους μετά τον τοκετό, έστω και αν το έμβρυο γεννηθεί νεκρό. Και το Ν.Σ.Κ. με την αριθ. 194/2005 γνωμοδότηση της Ολομέλειας αποφαίνεται ότι η προστασία εξακολουθεί να υφίσταται ανεξάρτητα από την ύπαρξη νεκρού ή ζωντανού παιδιού. Επίσης το ΙΚΑ μετά από παρέμβαση του Συνηγόρου του Πολίτη εξέδωσε την Π12/5 αρ. 1/2011 εγκύκλιο, με την οποία διευκρίνισε ότι η καταβολή των επιδομάτων κυοφορίαςλοχείας, πρέπει να στηρίζεται αποκλειστικά και μόνο στην ύπαρξη του πραγματικού γεγονότος του τοκετού και να μην εξαρτάται από τη χρονική διάρκεια της εγκυμοσύνης, ούτε και από τη γέννηση του ζωντανού ή μη εμβρύου ή την επιβίωση του νεογνού μετά τη γέννησή του.
8 ΙΣΧΥΕΙ Η ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΑΠΟ ΑΠΟΛΥΣΗ ΣΕ ΣΥΜΒΑΣΗ ΟΡΙΣΜΕΝΟΥ ΧΡΟΝΟΥ; Η προστασία στις συμβάσεις ορισμένου χρόνου ισχύει για όσο χρόνο έχει συμφωνηθεί με την ατομική σύμβαση εργασίας η διάρκεια της εργασιακής σχέσης. 9 ΕΙΜΑΙ ΕΡΓΟΔΟΤΗΣ ΚΑΙ ΑΠΕΛΥΣΑ ΕΓΚΥΟ ΓΙΑ ΣΠΟΥΔΑΙΟ ΛΟΓΟ. ΕΙΝΑΙ ΠΑΡΑΝΟΜΟ; ΜΠΟΡΕΙ Η ΑΠΟΛΥΣΗ ΝΑ ΘΕΩΡΗΘΕΙ ΑΚΥΡΗ; Η κρίση για το αν μια απόλυση για σπουδαίο λόγο, στην περίοδο προστασίας μητρότητας είναι άκυρη, ανήκει στα δικαστήρια. Άκυρη όμως καθίσταται, αν ο σπουδαίος λόγος, δεν έχει γνωστοποιηθεί εγκαίρως και εγγράφως στην Επιθεώρηση Εργασίας. (ΠΔ 176/97) 10 ΠΟΙΟΙ ΕΙΝΑΙ ΔΙΚΑΙΟΥΧΟΙ ΤΗΣ ΕΙΔΙΚΗΣ 6ΜΗΝΗΣ ΑΔΕΙΑΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΜΗΤΡΟΤΗΤΑΣ; Όλες οι μητέρες που είναι στο ΙΚΑ - ΕΤΑΜ, έχουν ενεργή εργασιακή σχέση ορισμένου ή αορίστου χρόνου και έχουν λάβει επίδομα μητρότητας από το ΙΚΑ ΕΤΑΜ ή τον Ειδικό Λογαριασμό Ξενοδοχοϋπαλλήλων, δικαιούνται να λάβουν την ειδική άδεια προστασίας μητρότητας έξι (6) μηνών. (αρ. 142 Ν.3655/08, αρ. 36 N.3996/2011) 11 ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ 6ΜΗΝΗΣ ΑΔΕΙΑΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΜΗΤΡΟΤΗΤΑΣ ΠΛΗΡΩΝΕΙ Ο ΕΡΓΟΔΟΤΗΣ; Όχι ο εργοδότης δεν πληρώνει. Κατά τη διάρκεια της 6μηνης ειδικής άδειας προστασίας μητρότητας, η εργαζόμενη μητέρα, πληρώνεται από τον ΟΑΕΔ, ο οποίος υποχρεούται να καταβάλλει μηνιαίως ποσό ίσο με τον κατώτατο μισθό, όπως κάθε φορά καθορίζεται με βάση την ΕΓΣΣΕ, καθώς και αναλογία δώρων εορτών και επιδόματος αδείας με βάση το προαναφερόμενο ποσό
12 ΤΙ ΙΣΧΥΕΙ ΣΗΜΕΡΑ ΓΙΑ ΤΟ ΜΕΙΩΜΕΝΟ ΩΡΑΡΙΟ ΜΗΤΕΡΑΣ; Οι μητέρες εργαζόμενες δικαιούνται, για χρονικό διάστημα τριάντα μηνών από τη λήξη της άδειας λοχείας, είτε να προσέρχονται αργότερα, είτε να αποχωρούν νωρίτερα κατά μία ώρα κάθε ημέρα. Το μειωμένο ωράριο, δικαιούται η εργαζόμενη µε αίτησή της να το ζητήσει εναλλακτικά ως συνεχόμενη ισόχρονη άδεια µε αποδοχές. Για να το λάβει απαιτείται η συναίνεση του εργοδότη. Εναλλακτικά, με συμφωνία του εργοδότη, το ημερήσιο ωράριο των μητέρων μπορεί να ορίζεται μειωμένο κατά δύο ώρες ημερησίως για τους πρώτους 12 μήνες και σε μία ώρα για έξι (6) επιπλέον μήνες. (Ε.Γ.Σ.Σ.Ε. 2004 2005) 13 Ο ΠΑΤΕΡΑΣ ΔΙΚΑΙΟΥΤΑΙ ΝΑ ΚΑΝΕΙ ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΜΕΙΩΜΕΝΟΥ ΩΡΑΡΙΟΥ; Το μειωμένο ωράριο μπορεί να το ζητήσει και να κάνει χρήση και ο πατέρας, αλλά μόνο αν δεν κάνει χρήση η μητέρα. Απαιτείται σχετική βεβαίωση του εργοδότη της μητέρας. Επίσης ο εργαζόμενος πατέρας έχει αυτοτελές δικαίωμα και με τις ίδιες προϋποθέσεις χρήσης της άδειας φροντίδας παιδιού (μειωμένο ωράριο) και σε περίπτωση που η μητέρα είναι αυτοαπασχολούμενη. (ΕΓΣΕΕ 2014, αρ.2) 14 Η ΑΓΑΜΗ ΜΗΤΕΡΑ ΔΙΚΑΙΟΥΤΑΙ ΜΕΙΩΜΕΝΟ ΩΡΑΡΙΟ; Η άγαμη μητέρα έχει τα ίδια δικαιώματα και υποχρεώσεις με την έγγαμη μητέρα 15 ΓΟΝΕΙΣ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΥΙΟΘΕΤΗΣΕΙ ΠΑΙΔΙ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΚΑΝΟΥΝ ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΜΕΙΩΜΕΝΟΥ ΩΡΑΡΙΟΥ; Το δικαίωμα μειωμένου ωραρίου για τη φροντίδα του παιδιού, έχουν και οι θετοί γονείς παιδιού ηλικίας μέχρι έξι (6) ετών, με τους ίδιους όρους με αυτούς που ισχύουν για τους
φυσικούς γονείς. Ως αφετηρία για την εφαρμογή του, ορίζεται η ημέρα της υιοθεσίας. (Ε.Γ.Σ.Σ.Ε. 2000-2001 άρθρο 8) 16 ΣΕ ΓΕΝΝΗΣΗ ΔΙΔΥΜΩΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΓΙΑ ΕΠΙΠΛΕΟΝ ΩΡΕΣ ΑΔΕΙΑΣ (ΜΕΙΩΜΕΝΟ ΩΡΑΡΙΟ) ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ ΠΑΙΔΙΟΥ; Όχι, το μειωμένο ωράριο για τη φροντίδα παιδιού είναι το ίδιο, ανεξάρτητα από των αριθμό των νεογέννητων 17 ΤΙ ΙΣΧΥΕΙ ΣΕ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΝΕΑΣ ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗΣ ΣΤΟ ΣΤΑΔΙΟ ΛΗΨΗΣ ΜΕΙΩΜΕΝΟΥ ΩΡΑΡΙΟΥ ΓΙΑ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ; Η άδειας φροντίδας για το πρώτο παιδί θα συνεχιστεί κανονικά μέχρι την ημέρα έναρξης της άδειας τοκετού και λοχείας που δικαιούται η εργαζόμενη για τη νέα εγκυμοσύνη. Μετά τη γέννα και με αφετηρία τη λήξη της άδειας τοκετού, θα ξεκινήσει κανονικά η εφαρμογή του νέου μειωμένου ωραρίου, για όλο το χρονικό διάστημα που προβλέπεται 18 ΙΣΧΥΕΙ ΤΟ ΜΕΙΩΜΕΝΟ ΩΡΑΡΙΟ ΜΗΤΕΡΑΣ ΣΕ ΣΥΜΒΑΣΗ ΜΕΙΩΜΕΝΗΣ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ; Οι απασχολούμενες με εκ περιτροπής εργασία μητέρες, (λιγότερες ημέρες την εβδομάδα με πλήρες ημερήσιο ωράριο), δικαιούνται για τις ημέρες αυτές το μειωμένο ωράριο. Οι απασχολούμενες με μειωμένο ημερήσιο ωράριο, δικαιούνται κατά την άποψη του Υπουργείου Εργασίας, το μειωμένο ωράριο κατ αναλογία με το χρόνο ημερήσιας απασχόλησής τους.
19 ΜΠΟΡΕΙ ΜΕ ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΗΣ ΜΗΤΕΡΑΣ ΚΑΙ ΕΡΓΟΔΟΤΗ ΝΑ ΜΗ ΓΙΝΕΙ ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΜΕΙΩΜΕΝΟΥ ΩΡΑΡΙΟΥ, ΜΕ ΑΝΑΛΟΓΗ ΑΥΞΗΣΗ Η ΟΧΙ ΤΩΝ ΑΠΟΔΟΧΩΝ; Όχι αυτό δεν μπορεί να γίνει. Η μείωση του ωραρίου είναι υποχρεωτική. Δεν μπορεί να γίνει παραίτηση του δικαιώματος από την εργαζόμενη μητέρα, ούτε και με καταβολή πρόσθετων αποδοχών για τις ώρες αυτές. 20 ΔΙΚΑΙΟΥΤΑΙ ΚΑΠΟΙΑ ΑΔΕΙΑ Ο ΠΑΤΕΡΑΣ ΟΤΑΝ ΓΕΝΝΗΣΕΙ Η ΣΥΖΥΓΟΣ; Ναι. Ο εργαζόμενος πατέρας σε περίπτωση απόκτησης παιδιού, δικαιούται 2 μέρες άδεια με αποδοχές (ΕΓΣΣΕ 2000) 21 ΤΙ ΙΣΧΥΕΙ ΣΤΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΑΝΑΓΚΑΣΤΙΚΗΣ ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΔΙΑΚΟΠΗΣ ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗΣ; Οι δαπάνες που προκύπτουν από την τεχνητή διακοπή εγκυμοσύνης καλύπτονται από τον ασφαλιστικό φορέα της εργαζόμενης, σύμφωνα με το τιμολόγιο νοσηλίων και ιατρικών αμοιβών. Για την αποκατάσταση και προστασία της υγείας της γυναίκας που υποβάλλεται σε τεχνητή διακοπή εγκυμοσύνης, της παρέχεται η παρακάτω υποχρεωτική αναρρωτική άδεια: α) Για τις επεμβάσεις κάτω των δώδεκα (12) εβδομάδων κύησης, τρεις (3) ημέρες συμπεριλαμβανομένης και της ημέρας που πραγματοποιήθηκε η επέμβαση. β) Για τις επεμβάσεις μετά την δωδέκατη (12) εβδομάδα κύησης, πέντε (5) ημέρες συμπεριλαμβανομένης και της ημέρας που πραγματοποιήθηκε η επέμβαση. Τα παραπάνω χρονικά όρια μπορούν να επεκταθούν σε περίπτωση που υπάρξουν επιπλοκές από την επέμβαση, με σχετική γνωμοδότηση του υπευθύνου ιατρού της νοσηλευτικής μονάδος, που έγινε η επέμβαση. (Απόφαση Α3β/2799/87 Υπουργείου Υγείας)
22 ΤΙ ΑΠΟΔΟΧΕΣ ΔΙΚΑΙΟΥΤΑΙ Η ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΗ ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΡΓΟΔΟΤΗ ΤΗΣ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ ΑΔΕΙΑΣ ΜΗΤΡΟΤΗΤΑΣ; Η απουσία της εργαζόμενης από την εργασία της λόγω τοκετού και λοχείας θεωρείται ότι οφείλεται σε ανυπαίτιο κώλυμα και συνεπώς διατηρεί δικαίωμα στο μισθό της σύμφωνα με τα οριζόμενα στα άρθρα 657 και 658 του Αστικού Κώδικα. Ο εργοδότης υποχρεούται να καταβάλει στην εργαζομένη αποδοχές για 1 μήνα, εφόσον η τελευταία εργάζεται στην επιχείρηση πάνω από 1 έτος και αποδοχές 15 ημερών, εφόσον αυτή εργάζεται λιγότερο από 1 έτος, αφαιρώντας όσα έχει λάβει από τον ασφαλιστικό της φορέα. Πέρα από τα παραπάνω ο εργοδότης δεν υποχρεούται στην καταβολή οποιασδήποτε άλλης χρηματικής παροχής προς την έγκυο. Σύμφωνα με τα παραπάνω άρθρα του Α.Κ. δικαίωμα στο μισθό έχει η εργαζόμενη ύστερα από δεκαήμερη τουλάχιστον παροχή εργασίας στον εργοδότη πριν τον σπουδαίο λόγο που την εμποδίζει να εργαστεί. Εάν όμως η εργαζόμενη δεν δικαιούται παροχών από τον φορέα ασφάλισης, τότε ο εργοδότης υποχρεούται να καταβάλλει εξ ολοκλήρου τις αποδοχές των 15 ημερών ή του ενός μηνός. 23 ΤΙ ΕΠΙΔΟΜΑ ΜΗΤΡΟΤΗΤΑΣ ΧΟΡΗΓΕΙ Ο ΕΦΚΑ; Το επίδομα μητρότητας (κυοφορίας και λοχείας) χορηγούνται στην άμεσα ασφαλισμένη, εφόσον έχει πραγματοποιήσει 200 τουλάχιστον ημέρες ασφάλισης κατά τα δύο τελευταία χρόνια, τα προηγούμενα της πιθανής ημέρας τοκετού και δεν εργάζεται κατά το διάστημα της επιδότησης, δηλαδή 56 μέρες πριν τον τοκετό και 63 μέρες μετά. 24 ΓΙΑ ΠΟΣΟ ΔΙΑΣΤΗΜΑ ΥΠΟΛΟΓΙΖΕΤΑΙ ΤΟ ΕΠΙΔΟΜΑ ΜΗΤΡΟΤΗΤΑΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΦΚΑ; Τα επιδόματα μητρότητας καταβάλλονται για 119 ημέρες (περιλαμβάνονται και οι αργίες), από τις οποίες, 56 ημέρες αντιστοιχούν στο διάστημα κυοφορίας και 63 στο διάστημα της
λοχείας. Το ποσό υπολογίζεται βάσει του μέσου όρου των αποδοχών των τριάντα (30) τελευταίων ημερών ασφάλισης του προηγούμενου χρόνου. 25 Ο ΟΑΕΔ ΠΑΡΕΧΕΙ ΕΠΙΔΟΜΑ ΜΗΤΡΟΤΗΤΑΣ; Ο ΟΑΕΔ καταβάλλει συμπληρωματική παροχή μητρότητας στις γυναίκες που εργάζονται, κατά την έναρξη της αδείας κυοφορίας, μετά τον τοκετό και εφόσον εισπράξουν το επίδομα μητρότητας από το Ι.Κ.Α. για το διάστημα της αποχής από την εργασία λόγω κυοφορίας και λοχείας. Η παροχή αυτή είναι ίση με τη διαφορά που προκύπτει αν από τις αποδοχές που καταβάλλει ο εργοδότης αφαιρεθεί το επίδομα που κατέβαλε το Ι.Κ.Α. για το ίδιο χρονικό διάστημα. Τελικώς η εργαζόμενη με τις αποδοχές του εργοδότη και τα επιδόματα από ΙΚΑ και ΟΑΕΔ, καλύπτει το σύνολο των αποδοχών της για τις 119 ημέρες 26 ΕΠΕΣΤΡΕΨΑ ΣΤΗΝ ΕΡΓΑΣΙΑ ΜΟΥ ΜΕΤΑ ΤΙΣ ΣΧΕΤΙΚΕΣ ΑΔΕΙΕΣ ΜΗΤΡΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ Ο ΕΡΓΟΔΟΤΗΣ ΜΟΥ ΜΕ ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΕ ΣΕ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΗ ΘΕΣΗ ΚΑΤΩΤΕΡΗ ΤΗΣ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΗΣ. ΕΠΙΤΡΕΠΕΤΑΙ ΑΥΤΟ; Αυτό δεν επιτρέπεται. Η εργαζόμενη που έχει λάβει την εκάστοτε ισχύουσα άδεια μητρότητας ή/και την ειδική 6μηνη άδεια προστασίας μητρότητας (ΟΑΕΔ), δικαιούται μετά τη λήξη των αδειών αυτών, να επιστρέψει στη θέση εργασίας της ή σε ισοδύναμη θέση, με όχι λιγότερο ευνοϊκούς επαγγελματικούς όρους και συνθήκες και να επωφεληθεί από οποιαδήποτε βελτίωση των συνθηκών εργασίας, την οποία θα εδικαιούτο κατά την απουσία της. (αρ. 16 Ν. 3896/2010) 27 ΤΙ ΙΣΧΥΕΙ ΣΤΗΝ ΠΑΡΕΝΘΕΤΗ ΜΗΤΡΟΤΗΤΑ; Σε περίπτωση απόκτησης παιδιού με τη διαδικασία της παρένθετης μητρότητας οι αποκτώντες γονείς, δικαιούνται τις άδειες που αφορούν τη φροντίδα και την ανατροφή του
παιδιού, ως εάν ήσαν φυσικοί γονείς. Κατά την διάρκεια του θηλασμού, το μειωμένο ωράριο δικαιούνται η γυναίκα που γέννησε και η αποκτώσα μητέρα. (Ε.Γ.Σ.Σ.Ε 2006-2007, άρ. 7) 28 ΔΙΚΑΙΟΥΝΤΑΙ ΟΙ ΓΟΝΕΙΣ ΑΔΕΙΑ ΑΝΑΤΡΟΦΗΣ ΤΕΚΝΟΥ; Ο εργαζόμενος γονέας έχει δικαίωμα γονικής άδειας ανατροφής του παιδιού, μέχρις ότου συμπληρώσει την ηλικία των έξι (6) ετών, αρκεί να έχει συμπληρώσει ένα (1) χρόνο συνεχόμενης ή διακεκομμένης εργασίας στον ίδιο εργοδότη. Η άδεια αυτή, είναι άνευ αποδοχών χορηγείται εγγράφως για περίοδο τουλάχιστον τεσσάρων (4) μηνών εφάπαξ ή τμηματικά, με βάση τη σειρά προτεραιότητας των εργαζομένων στην επιχείρηση για κάθε ημερολογιακό έτος. Αιτήσεις χορήγησης γονικής άδειας γονέων παιδιών με αναπηρία, με μακροχρόνια ή αιφνίδια ασθένεια και μόνων γονέων λόγω θανάτου γονέα, ολικής αφαίρεσης της γονικής μέριμνας ή μη αναγνώρισης τέκνων, χορηγούνται με απόλυτη προτεραιότητα. Σε περίπτωση διάστασης ή διαζυγίου το δικαίωμα είναι αυτοτελές για κάθε γονέα. Τη γονική άδεια ανατροφής δικαιούται και ο εργαζόμενος ο οποίος υιοθετεί ή αναδέχεται τέκνο ηλικίας έως έξι (6) ετών. Η άδεια χορηγείται μετά την περαίωση της διαδικασίας υιοθεσίας ή αναδοχής, ενώ τμήμα αυτής μπορεί να χορηγείται, με αίτηση του εργαζόμενου και στο προ της ολοκλήρωσης των ως άνω διαδικασιών διάστημα. Το ανωτέρω δικαίωμα ισχύει μέχρι τα οκτώ (8) έτη του παιδιού, σε περίπτωση που η διαδικασία υιοθεσίας ή αναδοχής δεν έχει ολοκληρωθεί μέχρι την ηλικία των έξι (6) ετών αυτού. (αρ. 50 Ν.4075/2012) 29 ΤΙ ΑΔΕΙΕΣ ΠΕΡΑΝ ΤΩΝ ΓΕΝΙΚΩΣ ΙΣΧΥΟΝΤΩΝ, ΔΙΚΑΙΟΥΤΑΙ Ο ΜΟΝΟΓΟΝΕΑΣ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΣ; Στους εργαζόμενους - ες που έχουν χηρέψει και στον άγαμο/η γονέα, που έχουν την επιμέλεια του παιδιού, χορηγείται άδεια με αποδοχές έξι (6) εργάσιμων ημερών το χρόνο, πέραν αυτής που δικαιούνται με άλλες διατάξεις. (ΕΓΣΣΕ 2002-2003, άρθρο 7).
Γονέας με τρία (3) παιδιά ή περισσότερα, δικαιούται άδεια οκτώ (8) εργάσιμων ημερών. Η άδεια αυτή χορηγείται λόγω αυξημένων αναγκών φροντίδας των παιδιών, ηλικίας μέχρι 12 ετών συμπληρωμένων, χορηγείται εφάπαξ ή τμηματικά μετά από συνεννόηση με τον εργοδότη σύμφωνα με τις ανάγκες του γονέα και δεν πρέπει να συμπίπτει χρονικά με την αρχή ή το τέλος της ετήσιας κανονικής άδειας' Στην άγαμη μητέρα και στους μονογονείς γενικά εργαζόμενους στον ιδιωτικό τομέα, χορηγείται γονική άδεια χωρίς αποδοχές για την ανατροφή του παιδιού, διάρκειας έως 8 μήνες μέχρι το παιδί να συμπληρώσει την ηλικία των έξι ετών (άρθρο 5 του Ν. 1483/84,ΦΕΚ Α 153/8-10-1984, όπως συμπληρώθηκε και επεκτάθηκε με το άρθρο 25 του ν. 2639/98, ΦΕΚ Α 205/2-9-1998 και αντικαταστάθηκαν με την παρ. 7 του άρθρου 50 του ν.4075/2012 Τη γονική άδεια ανατροφής δικαιούται και ο εργαζόμενος ο οποίος υιοθετεί ή αναδέχεται τέκνο ηλικίας έως έξι (6) ετών. Η άδεια χορηγείται μετά την περαίωση της διαδικασίας υιοθεσίας ή αναδοχής, ενώ τμήμα αυτής μπορεί να χορηγείται, με αίτηση του εργαζόμενου και στο προ της ολοκλήρωσης των ως άνω διαδικασιών διάστημα. Το ανωτέρω δικαίωμα ισχύει μέχρι τα οκτώ (8) έτη του παιδιού, σε περίπτωση που η διαδικασία υιοθεσίας ή αναδοχής δεν έχει ολοκληρωθεί μέχρι την ηλικία των έξι (6) ετών αυτού. ( άρθρο. 50 παρ. 8 του Ν. 4075/2012) 30 ΤΙ ΑΔΕΙΕΣ ΙΣΧΥΟΥΝ ΣΤΗΝ ΠΑΡΕΝΘΕΤΗ ΜΗΤΡΟΤΗΤΑ; Η τεκμαιρόμενη μητέρα του άρθρου 1464 του Αστικού Κώδικα που αποκτά τέκνο με τη διαδικασία της παρένθετης μητρότητας δικαιούται το μεταγενέθλιο τμήμα της άδειας μητρότητας (9 εβδομάδες) που ορίζεται από τις διατάξεις του άρθρου 7 της ΕΓΣΣΕ 1993 και του άρθρου 7 της ΕΓΣΣΕ 2000-2001, καθώς και τις πάσης φύσεως αποδοχές και επιδόματα που συνδέονται με αυτήν, εφόσον πληροί τις προϋποθέσεις που ορίζονται στις επιμέρους διατάξεις του φορέα ασφάλισής της. Η τεκμαιρόμενη μητέρα του άρθρου που αποκτά τέκνο με τη διαδικασία της (νόμιμης) παρένθετης μητρότητας δικαιούται και την ειδική παροχή προστασίας μητρότητας (ΟΑΕΔ) σύμφωνα με το άρθρο 142 του ν. 3655/2008
31 ΔΙΚΑΙΟΥΤΑΙ ΕΠΙΔΟΜΑ ΜΗΤΡΟΤΗΤΑΣ Η ΑΥΤΟΑΠΑΣΧΟΛΟΥΜΕΝΗ ΜΗΤΕΡΑ; Κατ εφαρμογήν των διατάξεων του άρθρου 6 του Ν. 4097/2012 (ΦΕΚ. Α 235/3-12-12) που ενσωματώνει την αρ. 2010/41/ΕΕ οδηγία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και κατόπιν απόφασης του Δ.Σ. Ο.Α.Ε.Ε., εκδόθηκε η αρ. Φ.40035/41931/1653 /23-1-2015 Υπουργ. απόφαση (ΦΕΚ. Β 192/23-1-15) με την οποία ορίζεται: «Αυτοαπασχολούμενες γυναίκες - άμεσα ασφαλισμένες του Οργανισμού Ασφάλισης Ελευθέρων Επαγγελματιών (Ο.Α.Ε.Ε.), δικαιούνται λόγω κυοφορίας και λοχείας, μηνιαίο επίδομα μητρότητας, ύψους εκατόν πενήντα (150) ΕΥΡΩ και για χρονικό διάστημα τεσσάρων (4) μηνών». Το ως άνω επίδομα μπορεί να χορηγείται και στις κυοφόρους αυτοαπασχολούμενες γυναίκες, τις τεκμαιρόμενες αυτοαπασχολούμενες μητέρες του άρθρου 1464 του Αστικού Κώδικα και στις αυτοαπασχολούμενες γυναίκες που υιοθετούν τέκνο ηλικίας έως δύο ετών.» Απαραίτητες προϋποθέσεις για τη χορήγηση του επιδόματος αυτού είναι η ύπαρξη ταμειακής ενημερότητας και ασφαλιστικής ικανότητας για παροχές ασθένειας κατά την ημερομηνία του τοκετού, καθώς και να μην δικαιούται η αιτούσα επίδομα μητρότητας από άλλο ασφαλιστικό οργανισμό. AS HR Advisors www.ergasiaka-gr.net info@ergasiaka-gr.net