Εφαρμογές για τη Θεσσαλονίκη http://thessaloniki.appsforgreece.eu Γενικά Ο διαγωνισμός «Εφαρμογές για τη Θεσσαλονίκη» στοχεύει στην ενεργοποίηση του δυναμικού της πόλης για τη δημιουργία εφαρμογών web και κινητών τηλεφώνων, οι οποίες θα βελτιώσουν τη λειτουργία της πόλης, παρέχοντας στους κατοίκους, τους επισκέπτες και τις επιχειρήσεις νέες, καινοτόμες υπηρεσίες, με στόχο την προώθηση της ανάπτυξης, της επιχειρηματικότητας και της καινοτομίας. Στοχεύει επίσης στη δημιουργία ανοιχτών δεδομένων, είτε μέσω της διάθεσής τους από τους οργανισμούς της πόλης είτε μέσω της συλλογής τους από τους πολίτες. Η πρωτοβουλία του Δήμου δεν απευθύνεται μόνο σε όσους έχουν γνώσεις προγραμματισμού. Αγκαλιάζει το σύνολο της πόλης, καθώς όλοι οι πολίτες, οι οργανισμοί, οι φορείς και οι επιχειρήσεις της Θεσσαλονίκης καλούνται να καταχωρήσουν στη σχετική πλατφόρμα τόσο τις ανάγκες τους σε ψηφιακές υπηρεσίες όσο και τις ιδέες τους για νέες ψηφιακές εφαρμογές. Απώτερος στόχος του Δήμου είναι η δημιουργία μιας κοινότητας με τη συμμετοχή οργανισμών, φορέων, εταιρειών και πολίτων, η οποία θα βρίσκει νέες λύσεις σε υπάρχοντα προβλήματα αξιοποιώντας τις δυνατότητες των νέων τεχνολογιών. Οι λύσεις αυτές θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν και σε άλλες πόλεις, κάτι που θα ενισχύσει την εξωστρέφεια της Θεσσαλονίκης και θα προσφέρει νέες επιχειρηματικές ευκαιρίες σε εκείνους που θα διακριθούν στο διαγωνισμό. Το εγχείρημα στηρίζεται σε δύο σύγχρονες τάσεις ανάπτυξης εφαρμογών έξυπνων πόλεων: Το Crowdsourcing, όπου η βασική ιδέα είναι η ανάθεση μιας εργασίας που παραδοσιακά εκτελούνταν από υπάλληλο ή εργολάβο, σε μια μεγάλη ομάδα ανθρώπων ή μία κοινότητα (πλήθος), μέσω ανοικτής πρόσκλησης. Τα Ανοιχτά Δεδομένα, όπου δημόσιοι φορείς και οργανισμοί παρέχουν πρόσβαση σε δεδομένα πολιτιστικού, οικονομικού, ερευνητικού, κλπ. ενδιαφέροντος, ώστε να είναι δυνατή η επαναχρησιμοποίησή τους για τη δημιουργία εφαρμογών προστιθέμενης αξίας. Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα διαγωνισμού αυτής της μορφής είναι αυτό της Νέας Υόρκης (http://nycbigapps.com/). Ο διαγωνισμός πραγματοποιείται για πρώτη φορά στην Ελλάδα, ξεκινώντας από τη Θεσσαλονίκη. Το γεγονός αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα τη μεγάλη δημοσιότητα και προβολή της πόλης αλλά και των βραβευμένων εφαρμογών τόσο στην Ελλάδα όσο και στο Εξωτερικό. Οι διαγωνιζόμενοι μπορούν να συμμετάσχουν σε μία από τις παρακάτω τρεις κατηγορίες:
1. Ανάπτυξη νέων εφαρμογών, οι οποίες θα κάνουν χρήση ανοιχτών δεδομένων του Δήμου Θεσσαλονίκης αλλά και άλλων οργανισμών της πόλης. 2. Προσαρμογή ήδη υπαρχόντων εφαρμογών ανοιχτού κώδικα στις ανάγκες της Θεσσαλονίκης. 3. Δημιουργία ανοιχτών δεδομένων από τους πολίτες της Θεσσαλονίκης. Σε κάθε κατηγορία θα βραβευτούν τρεις συμμετοχές. Τα βραβεία προέρχονται από χορηγίες και παρουσιάζονται στον παρακάτω πίνακα. Βραβείο Κατηγορία Νέες εφαρμογές Προσαρμογή εφαρμογών Ανοιχτά δεδομένα 1 ο βραβείο 3.000 3.000 Είδος ( ~ 3.000 ) 2 ο βραβείο 2.000 2.000 Είδος ( ~ 2.000 ) 3 ο βραβείο Είδος ( ~ 1.000 ) Είδος ( ~ 1.000 ) Είδος ( ~ 1.000 ) Η συμμετοχή στο διαγωνισμό σημάνει αποδοχή των όρων του, όπως αυτοί παρουσιάζονται στην πλατφόρμα http://thessaloniki.appsforgreece.eu/ Ο διαγωνισμός διοργανώνεται από το Δήμο Θεσσαλονίκης σε συνεργασία με το Ίδρυμα Ανοικτής Γνώσης Ελλάδας (Open Knowledge Foundation Greece, OKFN Greece) και την Ερευνητική Μονάδα URENIO του Α.Π.Θ. Αποτελεί μέρος της πρωτοβουλίας Apps4Greece του Ιδρύματος Ανοικτής Γνώσης Ελλάδας. Έχει σύνδεση με την ευρωπαϊκή αντίστοιχή προσπάθεια που συμμετέχει και πρωτοστατεί το Διεθνές Ίδρυμα Ανοικτής Γνώσης (Open Knowledge Foundation OKFN) apps4europe. Οι κατηγορίες του διαγωνισμού Οι εφαρμογές και τα σύνολα των δεδομένων που θα συμμετάσχουν στο διαγωνισμό πρέπει να σχετίζονται με την πόλη της Θεσσαλονίκης. Επιπλέον, θα πρέπει να αντιμετωπίζουν τις σύγχρονες προκλήσεις των αστικών περιοχών που σχετίζονται με α) την οικονομία, β) την ποιότητα της ζωής, γ) τα δίκτυα και τις υπηρεσίες κοινής ωφελείας και δ) τη διακυβέρνηση. Πιο συγκεκριμένα οι συμμετοχές θα πρέπει να ανήκουν στις παρακάτω 4 μεγάλες ενότητες: 1. Οικονομία της καινοτομίας Παραγωγικοί τομείς της πόλης: κατασκευές, βιομηχανία, εμπόριο, επιχειρηματικές υπηρεσίες, χρηματοοικονομικές υπηρεσίες, εκπαίδευση, υγεία, τουρισμός, δραστηριότητες του πρωτογενή τομέα. Συμπλέγματα (clusters): διάφορες ομάδες των διασυνδεδεμένων οργανισμών και δραστηριοτήτων που βρίσκονται στην πόλη. 2. Υποδομές της πόλης Επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας Κινητικότητα, μεταφορές και στάθμευση Δίκτυα ενέργειας, εξοικονόμηση, smart grid Διαχείριση δικτύων ύδρευσης, εξοικονόμηση
Ασύρματα και ενσύρματα ευρυζωνικά δίκτυα 3. Ποιότητα ζωής Διαβίωση Ποιότητα ζωής Κοινωνικό και ψηφιακό χάσμα Περιβαλλοντική παρακολούθηση Κοινωνική φροντίδα 4. Διακυβέρνηση πόλεων Λήψη αποφάσεων / συμμετοχή των πολιτών / δημοκρατία Υπηρεσίες δημόσιας διοίκησης προς τους πολίτες Πολεοδομικός σχεδιασμός / διαχείριση της πόλης Παρακολούθηση και αξιολόγηση Οι εφαρμογές θα κάνουν χρήση ανοιχτών δεδομένων του Δήμου Θεσσαλονίκης αλλά και άλλων οργανισμών της πόλης. Εναλλακτικά, σε περίπτωση έλλειψης τέτοιων δεδομένων θα πρέπει να χρησιμοποιούν δεδομένα που προκύπτουν από τη συμμετοχή των χρηστών, προέρχονται από αισθητήρες, συγκεντρώνονται από το δημιουργό, κλπ. Σε κάθε περίπτωση τα δεδομένα αυτά θα πρέπει να σχετίζονται με την πόλη της Θεσσαλονίκης. Επιπλέον, οι συμμετοχές θα πρέπει να προσφέρουν λύσεις στο σύνολο ή σε ομάδες πολιτών και επιχειρήσεων και όχι σε μεμονωμένες επιχειρήσεις. Παρακάτω παρουσιάζονται αναλυτικά οι τρεις κατηγορίες στις οποίες μπορούν να καταχωρηθούν συμμετοχές. 1. Δημιουργία νέων εφαρμογών Πρόκειται για πρωτότυπες, νέες εφαρμογές, οι οποίες θα ανήκουν σε μία από τις 4 ενότητες εφαρμογών ευφυών πόλεων που αναφέρθηκαν παραπάνω και θα είναι διαθέσιμες είτε μέσω web είτε ως εφαρμογή mobile. Οι εφαρμογές θα πρέπει να διατίθενται με άδεια λογισμικού ανοιχτού κώδικα (open source) όπως αναλυτικά αναφέρεται στους όρους του διαγωνισμού. Προκειμένου να είναι δυνατή η αξιολόγηση της εφαρμογής απαιτείται να διατεθούν: Ο πηγαίος κώδικας (source code) με οδηγίες εγκατάστασης Η άδεια χρήσης Ενδεικτικές οθόνες Βίντεο που απεικονίζει τον τρόπο λειτουργίας της εφαρμογής Ο κώδικας που θα μπορεί να εγκατασταθεί στο κινητό τηλέφωνο (σε περίπτωση mobile εφαρμογής) Η διεύθυνση στην οποία είναι διαθέσιμο ένα demo της εφαρμογής (σε περίπτωση web εφαρμογής) Παραδείγματα εφαρμογών που αναπτύχθηκαν σε άλλες πόλεις σε παρόμοιους διαγωνισμούς θα βρείτε στην πλατφόρμα του διαγωνισμού.
2. Προσαρμογή ήδη υπαρχόντων εφαρμογών Πρόκειται για την προσαρμογή ήδη υπαρχόντων εφαρμογών ανοιχτού κώδικα, οι οποίες λειτουργούν σε άλλες πόλεις, στις ανάγκες της Θεσσαλονίκης. Η προσαρμογή αυτή συνίσταται κυρίως σε: Ανάπτυξη νέων χαρακτηριστικών ώστε η εφαρμογή να μπορεί να καλύψει τυχόν ιδιαιτερότητες που έχει η Θεσσαλονίκη ή να προσφέρει νέες λειτουργικότητες. Τροφοδότηση της εφαρμογής με ανοιχτά δεδομένα φορέων και οργανισμών της Θεσσαλονίκης. Δημιουργία περιεχομένου σχετικού με την πόλη της Θεσσαλονίκης μέσω της συμμετοχής πολιτών και επιχειρήσεων. Αφετηρία για την προσαρμογή εφαρμογών ανοιχτού κώδικα αποτελεί η πλατφόρμα Ανοιχτού Λογισμικού για Ευφυείς Πόλεις (ICOS: Intelligent Cities Open Source Community) της Ερευνητικής Μονάδας URENIO. Η πλατφόρμα ICOS, η οποία είναι διαθέσιμη στη διεύθυνση http://icos.urenio.org, συγκεντρώνει λύσεις ανοικτού λογισμικού για ευφυείς πόλεις. Προτείνεται στους συμμετέχοντες στο διαγωνισμό να εγγραφούν στην πλατφόρμα ώστε να έχουν συνεχή ενημέρωση για νέες εφαρμογές. Προκειμένου να είναι δυνατή η αξιολόγηση της εφαρμογής απαιτείται να διατεθούν: Ο τίτλος της εφαρμογής η οποία αποτέλεσε τη βάση της προσαρμογής Ο πηγαίος κώδικας της νέας έκδοσης με οδηγίες εγκατάστασης Περιγραφή των παραμετροποιήσεων και των προσαρμογών της αρχικής εφαρμογής Ενδεικτικές οθόνες Ο κώδικας που θα μπορεί να εγκατασταθεί στο κινητό τηλέφωνο (σε περίπτωση mobile εφαρμογής) Η διεύθυνση στην οποία είναι διαθέσιμη η νέα εφαρμογή με το σχετικό με τη Θεσσαλονίκη περιεχόμενο (σε περίπτωση web εφαρμογής) Είναι φανερό ότι στην περίπτωση αυτή αναμένονται πιο ώριμες λύσεις σε σχέση με την 1 η όπου οι εφαρμογές αναπτύσσονται από την αρχή. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στη σύνδεσή τους με το περιεχόμενο και τις λειτουργίες της Θεσσαλονίκης. Παραδείγματα εφαρμογών ανοιχτού λογισμικού που μπορούν να προσαρμοστούν στις ανάγκες της Θεσσαλονίκης θα βρείτε στην πλατφόρμα του διαγωνισμού. 3. Δημιουργία ανοιχτών δεδομένων Πρόκειται για τη δημιουργία συνόλων ανοιχτών δεδομένων που σχετίζονται με την πόλη της Θεσσαλονίκης. Ο όρος ανοιχτά δεδομένα χρησιμοποιείται για να περιγράψει τα δεδομένα που μπορούν ελεύθερα να χρησιμοποιηθούν, να επαναχρησιμοποιηθούν και να αναδιανεμηθούν από οποιονδήποτε υπό τον όρο, το πολύ, να γίνεται αναφορά στους δημιουργούς και να διατίθενται, με τη σειρά τους, υπό τους ίδιους όρους. Το είδος των δεδομένων που εξαιρούνται αναφέρεται ρητά στην παράγραφο 8 των όρων του διαγωνισμού.
Η διαδικασία «ανοίγματος» των δεδομένων παρουσιάζεται αναλυτικά στο Εγχειρίδιο Ανοιχτών Δεδομένων που δημιούργησε το OKFN Greece και είναι διαθέσιμο στην πλατφόρμα του διαγωνισμού. Ενδεικτικά αναφέρεται το σύστημα 5 αστέρων για τα ανοιχτά δεδομένα που πρότεινε ο Tim Berners-Lee, εφευρέτης του Παγκόσμιου Ιστού και των Συνδεδεμένων Δεδομένων, διαθέστε τα δεδομένα σας στον Ιστό (με οποιαδήποτε μορφή) κάτω από μια ανοικτή άδεια διαθέστε τα δεδομένα σας ως δομημένα δεδομένα(π.χ., σε μορφή Excel αντί για σαρωμένη εικόνα ενός πίνακα) χρησιμοποιήστε μη ιδιόκτητες μορφές (π.χ., CSV αντί για Excel) χρησιμοποιήστε URI για να ταυτοποιήσετε αντικείμενα, ώστε ο κόσμος να μπορεί να δείχνει τα δεδομένα σας συνδέσετε τα δεδομένα σας σε άλλα δεδομένα ώστε να παρέχετε το σημασιολογικό τους πλαίσιο Προκειμένου να αξιολογηθούν τα ανοιχτά δεδομένα θα πρέπει να καταχωρηθούν στην πλατφόρμα ανοιχτών δεδομένων του διαγωνισμού (http://cities.opendatahub.gr/) και να διατεθούν με μία από τις άδειες χρήσης που αναφέρονται στους όρους του διαγωνισμού. Στην ίδια πλατφόρμα μπορούν επίσης οι ενδιαφερόμενοι να λάβουν γνώση των ήδη διαθέσιμων συνόλων δεδομένων. Διάρκεια του Διαγωνισμού Ο διαγωνισμός ξεκινάει με την εναρκτήρια εκδήλωση στις 14 Νοεμβρίου 2013 και ολοκληρώνεται με την απονομή των βραβείων στις 5 Φεβρουαρίου 2014. Παρακάτω παρουσιάζεται το χρονοδιάγραμμα του διαγωνισμού. Όπως προκύπτει από το χρονοδιάγραμμα, κατά το διάστημα από 14/11/2013 ως 31/12/2012:
οι πολίτες, οι οργανισμοί, οι φορείς και οι επιχειρήσεις υποβάλλουν στην πλατφόρμα του διαγωνισμού ιδέες για νέες ψηφιακές εφαρμογές και υπηρεσίες, οι οργανισμοί της πόλης «ανοίγουν» δεδομένα και τα διαθέτουν μέσω της πλατφόρμας ανοιχτών δεδομένων και όσοι ενδιαφέρονται να πάρουν μέρος στο διαγωνισμό υποβάλουν αίτηση συμμετοχής στην πλατφόρμα του διαγωνισμού. Κατά το διάστημα από 1/12/2013 ως 25/1/2014 γίνεται η ανάπτυξη των νέων εφαρμογών, η παραμετροποίηση των ήδη υπαρχόντων και η συλλογή των ανοιχτών δεδομένων. Οι εφαρμογές και τα δεδομένα πρέπει να καταχωρηθούν στις πλατφόρμες του διαγωνισμού και στην ανοιχτών δεδομένων αντίστοιχα μέχρι τις 25 Ιανουαρίου 2014. Κατά το διάστημα από 26/1/2014 ως 4/2/2014 λαμβάνει χώρα η αξιολόγηση των εφαρμογών από την Κριτική Επιτροπή και τους πολίτες της Θεσσαλονίκης. Οι πολίτες δηλώνουν τις προτιμήσεις τους μέσω της πλατφόρμας του διαγωνισμού. Κριτική Επιτροπή Στην Κριτική Επιτροπή συμμετέχουν στελέχη του Δήμου Θεσσαλονίκης, Πανεπιστημιακοί, Ερευνητές και Επιχειρηματίες. Η Επιτροπή έχει 8 μέλη: Άγγελος Βάσσος Αρχισυντάκτης ένθετων περιοδικών και ειδικών εκδόσεων, Δημοσιογραφικό Συγκρότημα Μακεδονία Μάρκος Βερέμης Συνιδρυτής / Διευθύνων Σύμβουλος της εταιρίας Upstream Ζαχαρίου Στέλιος Προϊστάμενος Τμήματος Υποστήριξης Επιχειρηματικότητας, Δήμος Θεσσαλονίκης Νίκος Κομνηνός Καθηγητής Α.Π.Θ., Διευθυντής της Ερευνητικής Μονάδας URENIO Μπαμίδης Παναγιώτης Επίκουρος Καθηγητής Α.Π.Θ., μέλος των ΔΣ OKFN Greece και Advisory Board OKFN Στραβάκος Ηλίας Προϊστάμενος Τμήματος Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, Δήμος Θεσσαλονίκης Δημήτρης Τζοβάρας Ερευνητής Α' Βαθμίδος, Διευθυντής στο Ινστιτούτο Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών του Ε.Κ.Ε.Τ.Α. Sander van Der Wall Head of Long Term Projects, OKFN Πρόεδρος της Κριτικής Επιτροπής είναι ο κ. Μάρκος Βερέμης. Στην επιλογή των νικητών συμμετέχουν και οι πολίτες της Θεσσαλονίκης με την ψήφο τους. Η ψήφος του κοινού έχει ιδιαίτερη βαρύτητα καθώς αντιστοιχεί σε τρία επιπλέον μέλη της Κριτικής Επιτροπής. Ιστότοποι του Διαγωνισμού
Πλατφόρμα διαγωνισμού: http://thessaloniki.appsforgreece.eu Πλατφόρμα ανοιχτών δεδομένων: http://cities.opendatahub.gr/ Πλατφόρμα εφαρμογών ανοιχτού λογισμικού για ευφυείς πόλεις: http://icos.urenio.org