ΣΔΥΝΟΛΟΓΗΚΟ ΔΚΠΑΗΓΔΤΣΗΚΟ ΗΓΡΤΜΑ ΚΑΒΑΛΑ ΥΟΛΖ: ΓΗΟΗΚΖΖ ΚΑΗ ΟΗΚΟΝΟΜΗΑ ΣΜΖΜΑ: ΛΟΓΗΣΗΚΖ ΘΔΜΑ ΔΡΓΑΗΑ ΣΑ ΕΡΓΑΘΑΚΑ ΔΘΚΑΘΩΜΑΣΑ ΣΩΝ ΑΛΛΟΔΑΠΩΝ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΣΗΝ ΗΜΕΔΑΠΗ ΔΗΖΓΖΣΡΗΑ:ΚΑΛΑΜΠΟΤΚΑ ΚΑΛΛΗΟΠΖ ΠΟΤΓΑΣΡΗΔ:ΚΟΛΗΓΛΗΑΣΖ ΜΑΡΗΑ ΑΔΜ:7641 ΤΚΑ ΠΖΝΔΛΟΠΖ ΑΔΜ:7101 16/5/2008 1
Εσταριστούμε θερμά τη σεβαστή μας καθηγήτρια για την πολύτιμη βοήθεια την οποία μας προσέυερε προκειμένοσ να εκπονήσοσμε την εργασία μας. 2
ΠΕΡΘΕΧΟΜΕΝΑ ΔΗΑΓΩΓΖ... 5 ΚΔΦΑΛΑΗΟ ΠΡΩΣΟ... 7 1.1 Ζ ΔΡΓΑΗΑ Χ ΚΟΗΝΧΝΗΚΟ ΚΑΗ ΟΗΚΟΝΟΜΗΚΟ ΦΑΗΝΟΜΔΝΟ ΣΟΗΥΔΗΑ ΣΖ ΔΝΝΟΗΑ ΣΖ ΔΡΓΑΗΑ... 7 1.2. Ζ ΤΜΒΑΖ ΔΡΓΑΗΑ... 8 1.3. ΤΠΟΥΡΔΧΔΗ ΣΟΤ ΔΡΓΟΓΟΣΖ ΠΡΟ ΣΟΤ ΔΡΓΑΕΟΜΔΝΟΤ... 10 1.4. ΣΑ ΣΟΗΥΔΗΑ ΣΖ ΔΝΝΟΗΑ ΣΟΤ ΑΛΛΟΓΑΠΟΤ ΚΑΗ Ζ ΓΗΑΚΡΗΖ Δ ΟΜΟΓΔΝΔΗ ΚΑΗ ΑΛΛΟΓΔΝΔΗ... 11 1.5. ΚΑΣΖΓΟΡΗΔ ΑΛΛΟΓΑΠΧΝ... 13 1.6. Ζ ΜΔΣΑΥΔΗΡΗΖ ΣΧΝ ΑΛΛΟΓΑΠΧΝ ΔΡΓΑΕΟΜΔΝΧΝ... 14 1.7. ΣΟ ΔΦΑΡΜΟΣΔΟ ΓΗΚΑΗΟ ΔΠΗ ΑΛΛΟΓΑΠΧΝ ΚΑΗ ΣΟ ΠΔΓΗΟ ΔΦΑΡΜΟΓΖ ΣΟΤ... 15 1.8. Ζ ΝΟΜΗΚΖ ΚΑΣΟΥΤΡΧΖ ΣΧΝ ΓΗΚΑΗΧΜΑΣΧΝ ΣΧΝ ΑΛΛΟΓΑΠΧΝ 17 1.8.1. ΓΔΝΗΚΑ... 17 1.8.2. ΣΟ ΤΝΣΑΓΜΑ... 18 1.8.3 ΟΗ ΓΗΔΘΝΔΗ ΤΜΒΑΔΗ... 20 1.8.4 ΓΔΝΗΚΔ ΑΡΥΔ ΓΗΚΑΗΟΤ... 22 ΚΔΦΑΛΑΗΟ ΓΔΤΣΔΡΟ... 24 Ζ ΔΡΓΑΗΑ ΣΩΝ ΑΛΛΟΓΑΠΩΝ ΣΖΝ ΔΛΛΑΓΑ- ΠΡΟΫΠΟΘΔΔΗ ΚΑΗ ΤΝΘΖΚΔ ΠΑΡΟΥΖ ΣΖ.... 24 2.1. ΔΗΑΓΧΓΗΚΔ ΠΑΡΑΣΖΡΖΔΗ... 24 2.2. ΟΗ ΠΡΟΩΠΟΘΔΔΗ ΔΗΟΓΟΤ ΣΧΝ ΑΛΛΟΓΑΠΧΝ ΣΖΝ ΖΜΔΓΑΠΖ 24 2.3.ΟΗ ΑΝΔΠΗΘΤΜΖΣΟΗ ΑΛΛΟΓΑΠΟΗ ΣΟ ΚΔΚΣΖΜΔΝΟ ΣΖ ΤΜΦΧΝΗΑ ΣΟΤ ΔΝΓΚΔΝ ΚΑΗ ΟΗ ΔΘΝΗΚΔ ΡΤΘΜΗΔΗ... 26 2.4. ΓΔΝΗΚΑ ΠΔΡΗ ΣΧΝ ΑΓΔΗΧΝ ΠΑΡΑΜΟΝΖ... 27 2.5 ΑΓΔΗΑ ΠΑΡΑΜΟΝΖ ΓΗΑ ΟΟΤ ΠΟΤΓΑΕΟΤΝ... 29 2.6. ΔΗΓΗΚΟΣΔΡΑ ΠΔΡΗ ΣΧΝ ΑΓΔΗΧΝ ΠΑΡΑΜΟΝΖ ΓΗΑ ΔΡΓΑΗΑ... 30 2.7.Ζ ΑΓΔΗΑ ΔΡΓΑΗΑ... 32 2.8. ΔΠΟΥΗΑΚΖ ΔΡΓΑΗΑ ΣΧΝ ΑΛΛΟΓΑΠΧΝ ΤΠΖΚΟΧΝ... 33 2.9.ΓΗΚΑΗΧΜΑΣΑ ΚΑΗ ΤΠΟΥΡΔΧΔΗ ΣΧΝ ΑΛΛΟΓΑΠΧΝ ΣΟ ΠΛΑΗΗΟ ΣΖ ΤΜΒΑΖ ΔΡΓΑΗΑ... 34 2.9.1. Ζ ΓΗΑΡΚΔΗΑ ΣΖ ΤΜΒΑΖ ΔΡΓΑΗΑ... 34 2.9.2. Ζ ΑΚΤΡΖ ΤΜΒΑΖ ΔΡΓΑΗΑ ΚΑΗ ΣΑ ΓΗΚΑΗΩΜΑΣΑ ΣΟΤ ΑΛΛΟΓΑΠΟΤ ΔΡΓΑΕΟΜΔΝΟΤ... 36 2.9.3. ΗΟΣΖΣΑ ΓΗΚΑΗΩΜΑΣΩΝ ΚΑΗ ΔΦΑΡΜΟΣΔΟ ΓΗΚΑΗΟ ΣΖ ΤΜΒΑΖ ΔΡΓΑΗΑ... 37 2.9.4 ΣΟ ΓΗΚΑΗΩΜΑ ΗΓΡΤΖ ΔΠΑΓΓΔΛΜΑΣΗΚΩΝ ΩΜΑΣΔΗΩΝ ΑΠΟ ΑΛΛΟΓΑΠΟΤ... 38 2.10. ΣΑ ΑΦΑΛΗΣΗΚΑ ΓΗΚΑΗΧΜΑΣΑ ΣΧΝ ΑΛΛΟΓΑΠΧΝ... 41 2.10.1. ΟΗ ΔΘΝΗΚΔ ΡΤΘΜΗΔΗ... 41 2.10.2 Ζ ΚΟΗΝΩΝΗΚΖ ΑΦΑΛΗΖ ΣΟΤ ΑΛΛΟΓΑΠΟΤ... 43 2.10.2.1 ΓΔΝΗΚΑ... 43 2.10.2.2 ΔΗΓΗΚΔ ΚΑΣΖΓΟΡΗΔ ΑΦΑΛΗΖ... 44 2.10.2.3 ΑΦΑΛΗΖ ΚΑΗ ΑΝΑΝΔΧΖ ΣΖ ΑΓΔΗΑ ΔΡΓΑΗΑ... 45 2.10.3. ΟΗ ΓΗΔΘΝΔΗ ΤΜΒΑΔΗ... 46 2.11. Ζ ΑΠΔΛΑΖ ΑΛΛΟΓΑΠΟΤ... 47 3
2.11.1. ΟΗ ΝΟΜΗΜΔ ΠΡΟΫΠΟΘΔΔΗ ΣΖ ΑΠΔΛΑΖ... 47 2.11.1.1. ΑΠΔΛΑΖ ΚΑΗ ΑΝΘΡΧΠΗΝΑ ΓΗΚΑΗΧΜΑΣΑ ΚΡΗΣΗΚΖ ΣΟΤ ΗΥΤΟΝΣΟ ΚΑΘΔΣΧΣΟ ΑΠΔΛΑΖ... 47 2.11.1.2 ΑΠΔΛΑΖ ΑΛΛΟΓΑΠΟΤ ΚΑΗ ΔΝΓΗΚΑ ΒΟΖΘΖΜΑΣΑ. ΑΗΣΖΖ ΑΚΤΡΧΔΧ ΚΑΗ ΑΗΣΖΖ ΑΝΑΣΟΛΖ ΑΠΟΦΑΔΧ ΑΠΔΛΑΖ... 49 2.11.1.2.1 ΓΔΝΗΚΑ... 49 2.11.1.2.2 ΝΟΜΟΛΟΓΗΑΚΖ ΑΝΑΦΟΡΑ Δ ΓΗΚΑΣΗΚΔ ΑΠΟΦΑΔΗ ΑΠΔΛΑΖ ΣΟΤ ΓΗΟΗΚΖΣΗΚΟΤ ΠΡΧΣΟΓΗΚΔΗΟΤ.... 50 ΚΔΦΑΛΑΗΟ ΣΡΗΣΟ... 53 ΟΗ ΛΟΗΠΔ ΚΑΣΖΓΟΡΗΔ ΑΛΛΟΓΑΠΩΝ ΔΡΓΑΕΟΜΔΝΩΝ... 53 3.1. ΟΗ ΤΠΖΚΟΟΗ ΚΡΑΣΧΝ ΜΔΛΧΝ ΣΖ ΔΤΡΧΠΑΨΚΖ ΔΝΧΖ... 53 3.1.1 Ζ ΔΛΔΤΘΔΡΖ ΚΤΚΛΟΦΟΡΗΑ ΔΡΓΑΕΟΜΔΝΩΝ ΚΑΗ ΤΠΖΡΔΗΩΝ ΣΟ ΠΛΑΗΗΟ ΣΖ Δ.Δ... 53 3.1.2 Ο ΟΡΗΜΟ ΣΖ ΔΝΝΟΗΑ ΣΟΤ ΔΡΓΑΕΟΜΔΝΟΤ... 54 3.1.3 ΔΗΟΓΟ ΚΑΗ ΓΗΑΜΟΝΖ ΣΩΝ ΚΟΗΝΟΣΗΚΩΝ ΤΠΖΚΟΩΝ ΣΖΝ ΔΛΛΑΓΑ. 55 3.1.4 Ζ ΠΑΡΟΥΖ ΔΡΓΑΗΑ ΣΩΝ ΚΟΗΝΟΣΗΚΩΝ ΤΠΖΚΟΩΝ... 57 3.1.5 Ζ ΠΑΡΟΥΖ ΔΡΓΑΗΑ ΑΠΟ ΟΡΗΜΔΝΔ ΚΑΣΖΓΟΡΗΔ ΠΡΟΩΠΩΝ.... 59 3.2. ΟΗ ΠΟΛΗΣΗΚΟΗ ΠΡΟΦΤΓΔ... 62 3.2.1 ΣΟ ΗΥΤΟΝ ΚΑΘΔΣΩ ΠΡΟΣΑΗΑ ΣΩΝ ΠΟΛΗΣΗΚΩΝ ΠΡΟΦΤΓΩΝ... 62 3.2.2 Ζ ΔΡΓΑΗΑ ΣΩΝ ΠΟΛΗΣΗΚΩΝ ΠΡΟΦΤΓΩΝ... 63 3.3.ΟΗ ΟΜΟΓΔΝΔΗ... 64 3.4. ΟΗ ΠΑΡΑΝΟΜΟΗ ΑΛΛΟΓΑΠΟΗ... 65 3.4.1 ΠΑΡΑΝΟΜΟΗ ΑΛΛΟΓΑΠΟΗ- ΑΝΑΦΑΛΗΣΖ ΔΡΓΑΗΑ... 67 ΚΔΦΑΛΑΗΟ ΣΔΣΑΡΣΟ... 69 Ζ ΓΗΚΑΣΗΚΖ ΠΡΟΣΑΗΑ ΣΩΝ ΓΗΚΑΗΩΜΑΣΩΝ ΣΩΝ ΑΛΛΟΓΑΠΩΝ.. 69 4.1 Ζ ΔΠΗΣΡΟΠΖ ΓΗΑ ΣΖΝ ΔΞΑΛΔΗΦΖ ΣΖ ΦΤΛΔΣΗΚΖ ΓΗΑΚΡΗΖ... 69 4.2. ΣΟ ΔΤΡΧΠΑΨΚΟ ΓΗΚΑΣΖΡΗΟ ΣΧΝ ΓΗΚΑΗΧΜΑΣΧΝ ΣΟΤ ΑΝΘΡΧΠΟΤ... 70 4.3. ΣΟ ΓΗΚΑΣΖΡΗΟ ΣΧΝ ΔΤΡΧΠΑΨΚΧΝ ΚΟΗΝΟΣΖΣΧΝ... 71 4.4. ΣΑ ΔΘΝΗΚΑ ΓΗΚΑΣΖΡΗΑ... 72 4.5.ΠΑΡΑΓΔΗΓΜΑΣΑ ΓΗΚΑΣΗΚΧΝ ΑΠΟΦΑΔΧΝ ΥΔΣΗΚΧΝ ΜΔ ΣΑ ΔΡΓΑΗΑΚΑ ΓΗΚΑΗΧΜΑΣΑ ΣΧΝ ΑΛΛΟΓΑΠΧΝ... 72 4.5.1 ΑΠΟΦΑΔΗ ΔΘΝΗΚΩΝ ΓΗΚΑΣΖΡΗΩΝ... 72 4.5.5 ΑΠΟΦΑΔΗ ΔΤΡΩΠΑΪΚΏΝ ΓΗΚΑΣΖΡΗΩΝ.... 75 ΤΜΠΔΡΑΜΑΣΑ - ΔΠΗΜΔΣΡΟ... 78 ΓΔΝΗΚΖ ΔΠΗΚΟΠΖΖ ΣΖ ΥΔΣΗΚΖ ΜΔ ΣΑ ΔΡΓΑΗΑΚΑ ΓΗΚΑΗΩΜΑΣΑ ΣΩΝ ΑΛΛΟΓΑΠΩΝ ΝΟΜΟΘΔΗΑ.... 78 ΒΗΒΛΗΟΓΡΑΦΗΑ... 80 4
ΔΗΑΓΧΓΖ Οη κεηαλαζηεπηηθϋο θηλάζεηο ησλ αλζξψπηλσλ πιεζπζκψλ, ε απνκϊθξπλζε ηνπ αλζξψπνπ απφ ηνλ ηφπν θαηαγσγάο ηνπ θαη ηηο εζηέεο ηνπ γηα αλαδάηεζε θαιχηεξεο ηχρεο, απνηειεέ θαηλφκελν δηαρξνληθφ ζηελ αλζξψπηλε ηζηνξέα. Γηα ηελ αθξέβεηα, νιφθιεξε ε πνξεέα ηνπ αλζξψπνπ ζηελ ηζηνξέα, νη αλαθαιχςεηο θαη ηα επηηεχγκαηα, ε δεκηνπξγέα ησλ θπιψλ θαη ησλ θξαηψλ, αιιϊ θαη νη θπιεηηθϋο δηψμεηο θαη ηα θξεκαηφξηα, εέλαη απνηϋιεζκα ηνπ λϋνπ θφζκνπ, πνπ δεκηνπξγνχζαλ θϊζε θνξϊ νη αλζξψπηλεο κεηαθηλάζεηο. ηηο κϋξεο καο, ε ηαρχηαηε θαη πϋξα απφ θϊζε θαληαζέα κεηαβνιά ησλ παγθφζκησλ θνηλσληθψλ, νηθνλνκηθψλ θαη πνιηηηθψλ ζπλζεθψλ, νδάγεζε ζε Ϋλα, Ϊλεπ πξνεγνπκϋλνπ ζηελ ζχγρξνλε ηζηνξέα, κεηαλαζηεπηηθφ ξεχκα απφ ηηο νηθνλνκηθϊ αδχλακεο ρψξεο, πξνο ηηο νηθνλνκηθϊ εχξσζηεο θαη βηνκεραληθϊ αλεπηπγκϋλεο ρψξεο. Ππξάλαο θαη δηθαηνινγεηηθά βϊζε ηνπ ξεχκαηνο απηνχ, εέλαη ζρεδφλ πϊληνηε, ε αλαδάηεζε εξγαζέαο θαη κϋζσ απηάο ε εμαζθϊιηζε ηεο επηβέσζεο. Όκσο θαη φηαλ αθφκε Ϊιινη παξϊγνληεο νδεγνχλ ηνλ Ϊλζξσπν ζηε κεηαλϊζηεπζε, φπσο γηα παξϊδεηγκα ε πξνζπϊζεηα λα απνθχγεη ηηο δηψμεηο ελφο απηαξρηθνχ θαζεζηψηνο, θαη πϊιη ην δάηεκα ηεο εξγαζέαο απνθηϊ θπξέαξρν ξφιν, αθνχ απνηειεέ ην αλαγθαέν πξναπαηηνχκελν πνπ ζα εμαζθαιέζεη ηελ επηβέσζε ζην θξϊηνο ππνδνράο ηνπ κεηαλϊζηε. Όζνλ αθνξϊ ζηελ ΔιιΪδα, ην Ϋληνλν κεηαλαζηεπηηθφ ξεχκα πξνο ηε ρψξα καο πνπ μεθέλεζε ζηηο αξρϋο ηεο πξνεγνχκελεο δεθαεηέαο, Ϋρεη ζπγθεθξηκϋλα ραξαθηεξηζηηθϊ γλσξέζκαηα. ΑθνξΪ θαηϊ θχξην ιφγν νηθνλνκηθνχο κεηαλϊζηεο, κε ρψξεο πξνϋιεπζεο απηϋο ηνπ πξψελ νβηεηηθνχ θφζκνπ θαη θπξέσο ηελ Αιβαλέα θαη ηελ έδηα ηελ πξψελ νβηεηηθά Έλσζε. Οη επξεέαο θιέκαθαο κεηαθηλάζεηο απηϋο, Ϋθεξαλ ην παξϊδνμν απνηϋιεζκα, ηεο μαθληθάο κεηαηξνπάο ηεο ρψξαο καο, απφ ρψξα απνζηνιάο, ζε ρψξα ππνδνράο κεηαλαζηψλ, θϊηη πνπ κε ηε ζεηξϊ ηνπ δεκηνχξγεζε ηδηαέηεξα πξνβιάκαηα ζηελ νκαιά ππνδνρά, ελζσκϊησζε θαη απαζρφιεζε ηνπ μϋλνπ εξγαηηθνχ δπλακηθνχ. θνπφο ηεο εξγαζέαο απηάο, εέλαη λα κειεηάζεη θαη λα αλαιχζεη ην λνκηθφ, αιιϊ θαη πξαγκαηηθφ θαζεζηψο απαζρφιεζεο, πνπ δεκηνπξγάζεθε θαη αλϊγθε ζηε ρψξα καο, πξνθεηκϋλνπ λα θαηαζηεέ δπλαηά ε αληηκεηψπηζε ησλ νμχηαησλ πξνβιεκϊησλ πνπ δεκηνχξγεζε ε αλαπϊληερε, φζν θαη καδηθά εέζνδνο αιινδαπψλ εξγαδνκϋλσλ ζε απηάλ. ην πιαέζην απηφ εμεηϊδνληαη ηα εξγαζηαθϊ δηθαηψκαηα ησλ αιινδαπψλ εξγαδνκϋλσλ ηξέησλ ρσξψλ, φπσο απηϊ Ϋρνπλ δηακνξθσζεέ κε βϊζε ηελ εζληθά λνκνζεζέα θαη ην χληαγκα, ηελ θνηλνηηθά λνκνζεζέα, αιιϊ θαη ηηο δηεζλεέο ζπκβϊζεηο ηηο νπνέεο Ϋρεη θπξψζεη ε ρψξα καο. Δπέζεο εμεηϊδεηαη ην εξγαζηαθφ θαζεζηψο ησλ ππεθφσλ ηεο Δ.Δ πνπ εξγϊδνληαη ζηελ ΔιιΪδα, φπσο απηφ δηακνξθψλεηαη κϋζα απφ ηελ θνηλνηηθά 5
λνκνζεζέα, θαη εθαξκνγά ηεο αξράο ηεο ειεχζεξεο θπθινθνξέαο πξνζψπσλ εληφο ησλ νξέσλ ηεο Δ.Δ. Ζ εμϋηαζε ησλ εξγαζηαθψλ δηθαησκϊησλ ησλ αιινδαπψλ γέλεηαη κε επξεέα Ϋλλνηα, πεξηιακβϊλνληαη δειαδά ζηελ εξγαζέα απηά θαη νη πξνυπνζϋζεηο ππφ ηηο νπνέεο εέλαη δπλαηά ε λφκηκε εέζνδνο θαη παξακνλά ησλ αιινδαπψλ ζηελ ΔιιΪδα, θαζψο θαη νη πξνυπνζϋζεηο ηεο απϋιαζεο αιινδαπνχ, θαζψο ην ζϋκαηα απηϊ, φρη κφλνλ εληϊζζνληαη απφ ζεσξεηηθάο πιεπξϊο ζην επξχηεξν αληηθεέκελν ησλ εξγαζηαθψλ δηθαησκϊησλ ησλ αιινδαπψλ, αιιϊ επέζεο εέλαη πξαθηηθϊ αιιειϋλδεηα κε ηα δηθαηψκαηα απηϊ. ΣΫινο, Ϋλα θεθϊιαην αλαθϋξεηαη ζε ζρεηηθϋο κε ηα εξγαζηαθϊ δηθαηψκαηα ησλ αιινδαπψλ δηθαζηηθϋο απνθϊζεηο ησλ εζληθψλ θαη θνηλνηηθψλ δηθαζηεξέσλ, απνθϊζεηο πνπ δέλνπλ ην ζηέγκα ηεο πνηφηεηαο θαη ηεο Ϋθηαζεο ηεο πξνζηαζέαο πνπ απνιακβϊλνπλ ζάκεξα νη αιινδαπνέ. 6
ΚΔΦΑΛΑΗΟ ΠΡΧΣΟ 1.1 Ζ ΔΡΓΑΗΑ Χ ΚΟΗΝΧΝΗΚΟ ΚΑΗ ΟΗΚΟΝΟΜΗΚΟ ΦΑΗΝΟΜΔΝΟ ΣΟΗΥΔΗΑ ΣΖ ΔΝΝΟΗΑ ΣΖ ΔΡΓΑΗΑ Ζ εξγαζέα, σο εθδάισζε ηεο αλζξψπηλεο δξαζηεξηφηεηαο θαη πξνζσπηθφηεηαο, απνηειεέ Ϋλλνηα πνιπζχλζεηε θαη πνιπδηϊζηαηε. Μέα απφ ηηο δπζθνιέεο πιάξνπο νξηζκνχ ηεο, Ϋγθεηηαη ζην γεγνλφο φηη, ηα δηϊθνξα λνκνζεηηθϊ θεέκελα, αθφκε θαη απηϊ πνπ ξπζκέδνπλ ηηο Ϋλλνκεο ζρϋζεηο πνπ δηακνξθψλνληαη ζην πιαέζην ηεο παξνράο εξγαζέαο, δελ δέλνπλ θϊπνηνλ νξηζκφ ηεο Ϋλλνηαο ηεο εξγαζέαο, αιιϊ αθάλνπλ ηνλ εηδηθφηεξν πξνζδηνξηζκφ ηεο ΫλλνηΪ ηεο ζηελ επηζηάκε, βϊζεη ησλ θνηλσληθψλ αληηιάςεσλ πνπ επηθξαηνχλ ζε ζπγθεθξηκϋλν ρξφλν θαη θνηλσλέα. Δπηρεηξψληαο σζηφζν, Ϋλαλ παγέσο απνδεθηφ νξηζκφ ηνπ κεηαβαιιφκελνπ ηνπηθϊ θαη ρξνληθϊ θαηλνκϋλνπ ηεο εξγαζέαο, ζα κπνξνχζακε λα νξέζνπκε σο εξγαζέα, ηελ ζπλεηδεηά εθδάισζε ζσκαηηθάο θαη πλεπκαηηθάο δξαζηεξηφηεηαο ηνπ αλζξψπνπ, πνπ ηεέλεη ζηελ επέηεπμε νξηζκϋλνπ παξαγσγηθνχ θαη βηνπνξηζηηθνχ ζθνπνχ, ν νπνένο απεπζχλεηαη ζε Ϊιινλ, βξέζθεηαη δειαδά Ϋμσ θαη πϋξα απφ ηελ ηθαλνπνέεζε ησλ πξνζσπηθψλ αλαγθψλ ηνπ παξϋρνληνο ηελ εξγαζέα. χκθσλα κε ηνλ νξηζκφ απηφλ, ε Ϋλλνηα ηεο εξγαζέαο πξνυπνζϋηεη θαη αξρϊο ηελ ελζπλεέδεηε αλζξψπηλε δξϊζε, δειαδά ηελ ζθφπηκε ελϋξγεηα, πνπ εθδειψλεηαη κε ηελ θαηαβνιά ζσκαηηθψλ θαη πλεπκαηηθψλ δπλϊκεσλ, γεγνλφο πνπ πξνζδέδεη ζηελ εξγαζέα ηελ θνηλσληθά ηεο δηϊζηαζε. ΠεξαηηΫξσ, γηα λα πξνζιϊβεη ηελ Ϋλλνηα ηεο εξγαζέαο ε αλζξψπηλε δξαζηεξηφηεηα, ζα πξϋπεη λα Ϋρεη σο ηειηθφ ζθνπφ ηελ πξαγκαηνπνέεζε νξηζκϋλνπ παξαγσγηθνχ νηθνλνκηθνχ απνηειϋζκαηνο, ην νπνέν κε ηε ζεηξϊ ηνπ ζα πξϋπεη λα απνβιϋπεη ζηελ ηθαλνπνέεζε μϋλσλ αλαγθψλ, Ϊζρεησλ κε ηηο πξνζσπηθϋο αλϊγθεο ηνπ παξϋρνληνο ηελ εξγαζέα. Έηζη, εθδειψζεηο ηεο αλζξψπηλεο δξαζηεξηφηεηαο πνπ απνβιϋπνπλ απνθιεηζηηθϊ ζηελ ηθαλνπνέεζε ησλ πξνζσπηθψλ αλαγθψλ απηνχ πνπ παξϊγεη ηε δξαζηεξηφηεηα, π.ρ γπκλαζηηθά, πεξέπαηνο, δελ ζεσξνχληαη εξγαζέα κε ηε λνκηθά Ϋλλνηα ηνπ φξνπ. Δλ ηνχηνηο, ζε νξηζκϋλεο πεξηπηψζεηο, αλζξψπηλε δξαζηεξηφηεηα ε νπνέα θαη αξράλ απνβιϋπεη ζηελ ηθαλνπνέεζε εζσηεξηθψλ ζθνπψλ, κπνξεέ λα απνθηάζεη ην λνκηθφ ραξαθηάξα ηεο εξγαζέαο, αλ ζχκθσλα κε ηηο ζπλαιιαθηηθϋο αληηιάςεηο, επηδηψθεηαη κε ηε δξαζηεξηφηεηα απηάλ Ϋλαο πεξαηηϋξσ εμσηεξηθφο ζθνπφο πνπ κπνξεέ λα ρξεζηκεχζεη ζε ηξέηνλ, π.ρ ν δσγξϊθνο πνπ ζα πνπιάζεη ηνλ πέλαθϊ ηνπ, ν δνθηκαζηάο ηεο πνηφηεηαο θξαζηψλ θ.ιπ. 7
Δξγαζέα κε ηε λνκηθά Ϋλλνηα ηνπ φξνπ εέλαη θϊζε αλζξψπηλε δξαζηεξηφηεηα, αλεμϊξηεηα απφ ην εέδνο ηεο. πλεπψο, απνηεινχλ εξγαζέα φρη κφλνλ νη θαλεξϋο θαη εμσηεξηθεχζηκεο αλζξψπηλεο ελϋξγεηεο, αιιϊ θαη νη πεξηπηψζεηο ηεο θαιπκκϋλεο αλζξψπηλεο ζεηηθάο ελϋξγεηαο, φπσο εέλαη ν πεξηνξηζκφο ηνπ ειεχζεξνπ ρξφλνπ γηα ηηο αλϊγθεο ελφο Ϊιινπ, δειαδά ε εηνηκφηεηα πξνο εξγαζέα, κε ηελ απηνλφεηε βϋβαηα πξνυπφζεζε, φηη απαηηεέ πξνζπϊζεηα ε νπνέα θαηϊ ηηο ζπλαιιαθηηθϋο αληηιάςεηο κπνξεέ λα ζεσξεζεέ σο εξγαζέα. Δπέζεο, ν ζθνπφο ηεο εξγαζέαο κπνξεέ λα εέλαη πιηθφο ά πλεπκαηηθφο, δειαδά εξγαζέα απνηειεέ θϊζε κνξθά αλζξψπηλεο ελϋξγεηαο, ηφζν ε ρεηξσλαθηηθά, φζν θαη ε πλεπκαηηθά. ΠΪλησο, ε επηθξϊηεζε ζηελ εξγαζέα ηνπ ζσκαηηθνχ ά πλεπκαηηθνχ ζηνηρεένπ, Ϋρεη ηδηαέηεξε λνκηθά ζεκαζέα, δηφηη απνηειεέ ηε βϊζε ηεο δηϊθξηζεο κεηαμχ ππαιιάινπ θαη εξγϊηε θαη ηε δηαθνξεηηθά λνκηθά θϊιπςε ηεο παξερφκελεο εξγαζέαο. ΣΫινο, ε εξγαζέα κε ηε λνκηθά Ϋλλνηα ηνπ φξνπ, ζα πξϋπεη λα εέλαη ζεκηηά, δειαδά ην αληηθεέκελν ά πεξηερφκελφ ηεο λα κελ εέλαη αλάζηθν ά παξϊλνκν. Γηα ηνλ ραξαθηεξηζκφ κηαο εξγαζέαο σο αλάζηθεο ά παξϊλνκεο, ζεκαζέα Ϋρεη αλ ε δξαζηεξηφηεηα ηνπ εξγαδφκελνπ απνβιϋπεη Ϊκεζα ζε παξϊλνκν ά αλάζηθν ζθνπφ. Αλ ζπκβαέλεη απηφ, δελ πθέζηαηαη εξγαζέα κε ηε λνκηθά Ϋλλνηα, ελψ αληέζεηα, αλ ν εξγαδφκελνο δελ κεηϋρεη Ϊκεζα ζε απαγνξεπκϋλε εξγαζέα, ζπλϊπηεη Ϋγθπξε ζχκβαζε εξγαζέαο θαη αλ αθφκε ν ζθνπφο απηάο εέλαη παξϊλνκνο ά αλάζηθνο. 1.2. Ζ ΤΜΒΑΖ ΔΡΓΑΗΑ Γηα ηελ Ϋγθπξε παξνρά εξγαζέαο, απαηηεέηαη ε θαηϊξηηζε ζρεηηθάο ζπκθσλέαο αλϊκεζα ζηνλ εξγνδφηε θαη ηνλ εξγαδφκελν, απαηηεέηαη δειαδά ε ζχλαςε ζχκβαζεο εξγαζέαο. Με ηε ζχκβαζε εξγαζέαο επηδηψθεηαη ε δεκηνπξγέα κηαο δηαξθνχο Ϋλλνκεο ζρϋζεο, ηεο νπνέαο αληηθεέκελν εέλαη ε παξνρά εξγαζέαο θαζεαπηά θαη φρη ην απνηϋιεζκϊ ηεο, δειαδά ην παξαγφκελν Ϋξγν. Ο αζηηθφο Κψδηθαο, ζην Ϊξζξν 648, δελ δέλεη Ϊκεζα ηνλ νξηζκφ ηεο ζπκβϊζεσο εξγαζέαο, ε Ϋλλνηα φκσο ηεο ζπκβϊζεσο απηάο ζπλϊγεηαη απφ ηηο δχν βαζηθϋο ππνρξεψζεηο πνπ απνξξϋνπλ απφ ηελ ελ ιφγσ ζχκβαζε, δειαδά, πξψηνλ, ηεο ππνρξϋσζεο ηνπ εξγαδφκελνπ λα παξϋρεη ηελ εξγαζέα ηνπ γηα νξηζκϋλν ά αφξηζην ρξφλν ζηνλ εξγνδφηε θαη δεχηεξνλ, ηεο ππνρξϋσζεο ηνπ εξγνδφηε λα θαηαβϊιιεη ζηνλ εξγαδφκελν ηνλ ζπκθσλεκϋλν κηζζφ. ηελ θαηϊξηηζε ηεο ζχκβαζεο εξγαζέαο, ηα κϋξε εκθαλέδνληαη σο λνκηθϊ έζα θαη ειεχζεξα λα δηακνξθψζνπλ θαηϊ ηε βνχιεζά ηνπο, ηνπο φξνπο παξνράο ηεο εξγαζέαο. Απφ ηε ζηηγκά φκσο πνπ ζα αξρέζεη λα ιεηηνπξγεέ ε ζχκβαζε εξγαζέαο ζην πιαέζην ηεο εθκεηϊιιεπζεο, ε αξρά 8
ηεο ηζνηηκέαο ζηηο ζρϋζεηο εξγνδφηε εξγαδνκϋλνπ παξαρσξεέ ηε ζϋζε ηεο ζε Ϋλα ζχζηεκα εμνπζηψλ, φπνπ ηα κϋξε βξέζθνληαη πιϋνλ ζε ζρϋζε, αληέζηνηρα, λνκηθάο ππεξνράο ά λνκηθάο ππνηαγάο. Δπέζεο, ε ειεχζεξε βνχιεζε ησλ κεξψλ παχεη πιϋνλ λα ηζρχεη θαη ν θαζνξηζκφο ηεο ιεηηνπξγέαο ηεο ζχκβαζεο αληηθαζέζηαηαη απφ θαλνληζηηθϋο, δειαδά ππνρξεσηηθϋο γηα ηα κϋξε λνκηθϋο ξπζκέζεηο. Δέδνο ηεο ζχκβαζεο εξγαζέαο απνηειεέ ε ζχκβαζε εμαξηεκϋλεο εξγαζέαο, ε νπνέα θαη απνηειεέ, δεδνκϋλσλ ησλ ζπλζεθψλ ππφ ηηο νπνέεο παξϋρεηαη ζηε ρψξα καο εξγαζέα απφ αιινδαπνχο, ην θχξην αληηθεέκελν ηνπ πνλάκαηνο απηνχ, ζην πιαέζην ηεο νπνέαο ν εξγαδφκελνο ηειεέ ζε ζρϋζε εμϊξηεζεο απφ ηνλ εξγνδφηε, ζε αληηδηαζηνιά κε ηελ ζχκβαζε παξνράο αλεμαξηάησλ ππεξεζηψλ, ζηελ νπνέα απνπζηϊδεη αθξηβψο απηφ ην ζηνηρεέν ηεο εμϊξηεζεο. Ζ ζχκβαζε εμαξηεκϋλεο εξγαζέαο εέλαη κέα ζχκβαζε δηαξθάο, ππφ ηελ Ϋλλνηα φηη, ε εθπιάξσζε ησλ ακνηβαέσλ ππνρξεψζεσλ πνπ πξνθχπηνπλ απφ απηάλ δελ νινθιεξψλεηαη κε ηελ εθπιάξσζε κηαο παξνράο θαη ηεο αληέζηνηρεο αληηπαξνράο, αιιϊ δηαξθεέ γηα νξηζκϋλν ά αφξηζην ρξνληθφ δηϊζηεκα. Δπέζεο, ε ζχκβαζε εμαξηεκϋλεο εξγαζέαο δεκηνπξγεέ δεζκφ δηαξθνχο πξνζσπηθάο ζπλεξγαζέαο κεηαμχ εξγνδφηε θαη εξγαδνκϋλνπ, απφ ηνλ νπνένλ δεζκφ γελληνχληαη θαη νη παξεπφκελεο ππνρξεψζεηο ησλ κεξψλ, εθηφο απφ ηηο βαζηθϋο ππνρξεψζεηο παξνράο εξγαζέαο θαη αληηπαξνράο κηζζνχ, δειαδά ε ππνρξϋσζε πέζηεσο ηνπ εξγαδφκελνπ θαη πξνλνέαο ηνπ εξγνδφηε, ππνρξεψζεηο κε επξχηαην πεξηερφκελν, ε αλϊιπζε ηνπ νπνένπ ζα μϋθεπγε απφ ην αληηθεέκελν θαη ηηο αλϊγθεο ηεο εξγαζέαο απηάο. Ζ ζχκβαζε εμαξηεκϋλεο εξγαζέαο, ξπζκέδεηαη ηφζν απφ ηνλ Αζηηθφ Κψδηθα ( Ϊξζξα 648 επ ), φζν θαη απφ ινηπνχο εξγαηηθνχο λφκνπο. Δλ ηνχηνηο ε ηδηαέηεξε θνηλσληθά ζεκαζέα ηεο ζχκβαζεο εξγαζέαο θαη ε αλϊγθε γηα ηελ επέηεπμε ηεο κϋγηζηεο δπλαηάο πξνζηαζέαο ηνπ πξνζψπνπ ηνπ εξγαδφκελνπ, ν νπνένο απνηειεέ θαη ην αδχλαην κϋξνο, Ϋρνπλ ζαλ απνηϋιεζκα, νη δηαηϊμεηο ησλ εξγαηηθψλ λφκσλ, πνπ πξνζθϋξνπλ πιεξϋζηεξε πξνζηαζέα, λα επηθξαηνχλ ησλ γεληθνχ ραξαθηάξα δηαηϊμεσλ ηνπ Αζηηθνχ Κψδηθα. Απηφ ζεκαέλεη, αθελφο φηη νη δηαηϊμεηο ηνπ Αζηηθνχ Κψδηθα εθαξκφδνληαη επηθνπξηθϊ ζε ζρϋζε κε ηνπο εξγαηηθνχο λφκνπο, αθ εηϋξνπ φηη νη εξγαηηθνέ λφκνη απνηεινχλ ηε βϊζε κε ηελ νπνέα εξκελεχνληαη νη δηαηϊμεηο ηνπ Αζηηθνχ Κψδηθα. 9
1.3. ΤΠΟΥΡΔΧΔΗ ΣΟΤ ΔΡΓΟΓΟΣΖ ΠΡΟ ΣΟΤ ΔΡΓΑΕΟΜΔΝΟΤ Ζ ζχκβαζε εξγαζέαο δεκηνπξγεέ, φπσο άδε αλαθϋξζεθε, κέα Ϋλλνκε ζρϋζε, ζην πιαέζην ηεο νπνέαο δεκηνπξγνχληαη θαη γηα ηα δχν κϋξε - εξγνδφηε θαη εξγαδφκελν- δηθαηψκαηα θαη ππνρξεψζεηο, ηνχην δε ηζρχεη ζε θϊζε πεξέπησζε, αλεμαξηάησο ηεο ηζαγϋλεηαο ηνπ εξγαδνκϋλνπ. Με Ϊιια ιφγηα, ηα εξγαζηαθϊ δηθαηψκαηα πνπ πξνβιϋπεη ην ειιεληθφ δέθαην, ηζρχνπλ ηφζν γηα ηνπο εκεδαπνχο, φζν θαη γηα ηνπο αιινδαπνχο εξγαδφκελνπο, γηα θϊζε δειαδά πξφζσπν πνπ κε ηε ζχλαςε ζχκβαζεο εξγαζέαο απνθηϊ ηελ ηδηφηεηα ηνπ εξγαδνκϋλνπ. πλεπψο, ε εμϋηαζε ησλ εξγαζηαθψλ δηθαησκϊησλ ησλ αιινδαπψλ, πξνυπνζϋηεη ηνλ πξνεγνχκελν πξνζδηνξηζκφ ησλ γεληθφηεξσλ δηθαησκϊησλ πνπ απνιακβϊλεη ν εξγαδφκελνο θϊζε εξγαδφκελνο - ζην πιαέζην ηεο ζρϋζεο εξγαζέαο, φπσο ηα δηθαηψκαηα απηϊ θαζνξέδνληαη απφ ην ειιεληθφ δέθαην. χκθσλα κε ηηο γεληθϋο δηαηϊμεηο ηεο εξγαηηθάο λνκνζεζέαο, ν εξγνδφηεο Ϋρεη απϋλαληη ζηνλ εξγαδφκελν ηηο αθφινπζεο βαζηθϋο ππνρξεψζεηο. α) Να απνδϋρεηαη ηελ εξγαζέα πνπ ζπκθσλάζεθε λα παξϊζρεη ν εξγαδφκελνο, δειαδά λα απαζρνιεέ πξαγκαηηθϊ ηνλ εξγαδφκελν ζηελ εξγαζέα γηα ηελ νπνέα Ϋρεη πξνζιεθζεέ β) Να θαηαβϊιιεη ην κηζζφ πνπ ζπκθσλάζεθε κε ηελ αηνκηθά ζχκβαζε εξγαζέαο, ά αλ δελ ππϊξρεη ηϋηνηα ζπκθσλέα, ην κηζζφ πνπ πξνβιϋπεηαη απφ ηελ νηθεέα ζπιινγηθά ζχκβαζε, θαζψο επέζεο λα θαηαβϊιιεη ηα πϊζεο θχζεσο νηθνλνκηθϊ σθειάκαηα πνπ δηθαηνχηαη ν εξγαδφκελνο, εέηε ιφγσ ηεο παξνράο εξγαζέαο, εέηε ιφγσ παχζεο απηάο ( επηδφκαηα Ϊδεηαο, δψξα ενξηψλ, πξνζαπμάζεηο ππεξσξηαθάο ά λπθηεξηλάο εξγαζέαο, απνδεκέσζε απφιπζεο θ.ιπ. γ) Να εθαξκφδεη φιεο εθεέλεο ηηο δηαηϊμεηο ηνπ λφκνπ πνπ Ϋρνπλ σο ζθνπφ ηεο πξνζηαζέα ηεο δσάο θαη ηεο πγεέαο ηνπ εξγαδφκελνπ δ) Να ηεξεέ ηελ αξρά ηεο έζεο κεηαρεέξηζεο ησλ εξγαδνκϋλσλ, δειαδά λα εθπιεξψλεη ηηο ππνρξεψζεηο ηνπ απϋλαληη ζηνπο εξγαδφκελνπο κε θαιά πέζηε θαη ζχκθσλα κε ηα ρξεζηϊ άζε θαη λα απνθεχγεη νπνηαδάπνηε αδηθαηνιφγεηε δηϊθξηζε ά δπζκελά κεηαρεέξηζε ηνπ εξγαδφκελνπ. ε) Να ζϋβεηαη ηελ πξνζσπηθφηεηα θαη αμηνπξϋπεηα ηνπ εξγαδφκελνπ θαη λα απϋρεη απφ θϊζε πξνζβιεηηθά πξνο απηφλ ζπκπεξηθνξϊ ζη) Να πξνζηαηεχεη θαη λα δηαθπιϊζζεη ηα πξϊγκαηα πνπ ν εξγαδφκελνο θϋξλεη ζηελ επηρεέξεζε γηα ηελ εθηϋιεζε ηεο εξγαζέαο ηνπ ( ελδχκαηα, εξγαιεέα θ.ιπ. ) δ) Να εθπιεξψλεη ηηο ππνρξεψζεηο ηνπ πνπ απνξξϋνπλ απφ ηηο ζπιινγηθϋο ζπκβϊζεηο 10
ε) Να ελεκεξψλεη ηνλ εξγαδφκελν γηα ηνπο νπζηψδεηο φξνπο ηεο ζχκβαζεο εξγαζέαο, θαζψο θαη γηα ηηο ελδερφκελεο κεηαβνιϋο απηάο. Δηδηθφηεξα ν εξγνδφηεο, ππνρξενχηαη λα ελεκεξψλεη ηνλ εξγαδφκελν, γηα ηνλ ηφπν παξνράο ηεο εξγαζέαο, ηε ζϋζε, ηελ εηδηθφηεηα θαη ην αληηθεέκελν εξγαζέαο ηνπ, ηελ εκεξνκελέα Ϋλαξμεο ηεο ζρϋζεο εξγαζέαο θαη ην αλ απηά θαηαξηέδεηαη γηα νξηζκϋλν ρξφλν, ηε δηϊξθεηα ηεο Ϊδεηαο κε απνδνρϋο πνπ δηθαηνχηαη ν εξγαδφκελνο, ην χςνο ηεο απνδεκέσζεο ζε πεξέπησζε ιχζεο ηεο ζχκβαζεο κε θαηαγγειέα θαη ηηο ηζρχνπζεο πξνζεζκέεο γηα ηελ Ϊζθεζε ησλ ζρεηηθψλ δηθαησκϊησλ απφ ηνλ εξγαδφκελν. Δέλαη βϋβαηα πξνθαλϋο, φηη εηδηθϊ ζηελ πεξέπησζε ησλ αιινδαπψλ εξγαδνκϋλσλ, ησλ νπνέσλ ε δπλαηφηεηα πιεξνθφξεζεο ησλ αλσηϋξσ ζηνηρεέσλ ηεο εξγαζηαθάο ζρϋζεο εέλαη εμαηξεηηθϊ πεξηνξηζκϋλε, ε εθπιάξσζε απφ πιεπξϊο ηνπ εξγνδφηε ηεο ππνρξϋσζάο ηνπ γηα ελεκϋξσζε, εέλαη νπζηψδνπο θαη πξσηαξρηθάο ζεκαζέαο γηα ηελ νξζά εμϋιημε ηεο ζρϋζεο εξγαζέαο. 1.4. ΣΑ ΣΟΗΥΔΗΑ ΣΖ ΔΝΝΟΗΑ ΣΟΤ ΑΛΛΟΓΑΠΟΤ ΚΑΗ Ζ ΓΗΑΚΡΗΖ Δ ΟΜΟΓΔΝΔΗ ΚΑΗ ΑΛΛΟΓΔΝΔΗ χκθσλα κε γεληθά αξρά ηνπ δηεζλνχο δηθαένπ, αιινδαπφο ζε ζρϋζε κε νξηζκϋλν θξϊηνο, εέλαη θϊζε πξφζσπν πνπ δελ Ϋρεη ηελ ηζαγϋλεηα ηνπ θξϊηνπο απηνχ, αλεμαξηάησο ηνπ ηφπνπ δηακνλάο ηνπ. πλεπψο, βαζηθφ θξηηάξην ηεο δηϊθξηζεο κεηαμχ εκεδαπνχ θαη αιινδαπνχ εέλαη ε ηζαγϋλεηα, δειαδά ν λνκηθφο δεζκφο ελφο θπζηθνχ πξνζψπνπ κε νξηζκϋλν θξϊηνο, βϊζεη ηνπ νπνένπ ην πξφζσπν απηφ αλάθεη ζην ιαφ ηνπ θξϊηνπο απηνχ. Έηζη, κε βϊζε ηελ ηζαγϋλεηα ζπγθξνηεέηαη ην Ϋλα απφ ηα ηξέα ζπζηαηηθϊ ηνπ θξϊηνπο, ν Λαφο, θαη κϊιηζηα ε ζπγθξφηεζά ηνπ γέλεηαη κε παξϋκβαζε ελφο Ϊιινπ ζηνηρεένπ, ηεο εμνπζέαο. Γηα ην ιφγν απηφλ, ν λνκηθφο δεζκφο ηεο ηζαγϋλεηαο δεκηνπξγεέηαη κε βϊζε ηε λνκνζεζέα ηνπ ζπγθεθξηκϋλνπ θξϊηνπο, πνπ πξνβιϋπεη ηνπο φξνπο ππφ ηνπο νπνένπο Ϋλα θπζηθφ πξφζσπν απνθηϊ ηελ ηζαγϋλεηα ηνπ θξϊηνπο απηνχ θαη αλάθεη ζην ιαφ ηνπ. Αληέζεηα κε ηελ ηζαγϋλεηα, ε εζληθφηεηα εέλαη ε πξαγκαηηθά θαηϊζηαζε κε ηελ νπνέα Ϋλα θπζηθφ πξφζσπν αλάθεη ζε Ϋλα Ϋζλνο ά εζλφηεηα, δειαδά ζε νκϊδα πξνζψπσλ ηα νπνέα Ϋρνπλ θνηλά θαηαγσγά ά παξϊδνζε θαη ηδέσο θνηλά ζπλεέδεζε φηη αλάθνπλ ζηελ νκϊδα απηάλ θαη απνηειεέ ηε βϊζε ηεο δηϊθξηζεο κεηαμχ νκνγελνχο θαη αιινγελνχο. 1 Ζ πξαγκαηηθά θαηϊζηαζε ηεο εζληθφηεηαο Ϋρεη νξηζκϋλεο Ϋλλνκεο ζπλϋπεηεο ηφζν ζην δηεζλϋο δέθαην, φζν θαη ζηα εζληθϊ δέθαηα. ην 1 Κξέζπε Νηθνιεηνπνχινπ, Ζ ηζαγϋλεηα Γεληθά Θεσξέα πγθξηηηθφ δέθαην, Ϊθθνπιαο, Αζάλα 1965, ζει.24 επ. 11
δηεζλϋο δέθαην θχξηα ζπλϋπεηα εέλαη ε πξνζηαζέα ησλ εζλνηάησλ, ελψ ζην εζληθφ δέθαην νη ζπλϋπεηεο ηεο εζληθφηεηαο αλαθϋξνληαη ζηνλ ηξφπν απφθηεζεο ηζαγϋλεηαο θαη ζηελ δηαθνξνπνέεζε ζηελ Ϊζθεζε νξηζκϋλσλ δηθαησκϊησλ, εέηε κε ηνλ πεξηνξηζκφ, εέηε κε ηελ παξαρψξεζε δηθαησκϊησλ, φπσο ζα δνχκε αλαιπηηθϊ ζηε ζπλϋρεηα. 1.4.1. Πεξηνξηζκφο νξηζκϋλσλ δηθαησκϊησλ ζε εκεδαπνχο αιινγελεέο. Δδψ αλάθεη ε Ϊζθεζε νξηζκϋλσλ δεκφζησλ ιεηηνπξγεκϊησλ, ηα νπνέα γηα λα κπνξϋζνπλ λα αζθάζνπλ νη αιινγελεέο πνπ απϋθηεζαλ ηελ ειιεληθά ηζαγϋλεηα, απαηηεέηαη λα Ϋρεη παξϋιζεη νξηζκϋλνο ρξφλνο απφ ηελ εκεξνκελέα απνθηάζεσο ηεο ειιεληθάο ηζαγϋλεηαο απφ απηνχο. Σν πξψην απφ ηα ιεηηνπξγάκαηα απηϊ εέλαη ην αμέσκα ηνπ ΠξνΫδξνπ ηεο Γεκνθξαηέαο, γηα ην νπνέν ην Ϊξζξν 31 ηνπ πληϊγκαηνο πξνβιϋπεη φηη, «Πξφεδξνο ηεο Γεκνθξαηέαο εέλαη δπλαηφλ λα εθιεγεέ ν απφ πεληαεηέαο ηνπιϊρηζηνλ θαη εθ παηξφο ηελ θαηαγσγά Ϋιιελαο πνιέηεο». χκθσλα κε ηε δηϊηαμε απηά Πξφεδξνο ηεο Γεκνθξαηέαο κπνξεέ λα εθιεγεέ κφλνλ νκνγελάο θαη κϊιηζηα απηφο πνπ Ϋιθεη ηελ ειιεληθά θαηαγσγά απφ ηελ πιεπξϊ ηνπ παηϋξα. Ο δεχηεξνο πεξηνξηζκφο αθνξϊ ζηα ιεηηνπξγάκαηα ηνπ δηθεγφξνπ, ηνπ δηθαζηηθνχ ιεηηνπξγνχ θαη ηνπ δεκνζένπ ππαιιάινπ, γηα ηα νπνέα ε ειιεληθά λνκνζεζέα νξέδεη φηη, αιινγελεέο νη νπνένη απϋθηεζαλ ηελ ειιεληθά ηζαγϋλεηα κε πνιηηνγξϊθεζε, δελ κπνξνχλ λα αζθάζνπλ ηα ιεηηνπξγάκαηα απηϊ, πξηλ παξϋιζεη πεληαεηέα απφ ηελ εκεξνκελέα απνθηάζεσο ηεο ειιεληθάο ηζαγϋλεηαο. 1.4.2. Παξαρψξεζε νξηζκϋλσλ εηδηθψλ δηθαησκϊησλ ζε αιινδαπνχο νκνγελεέο Καη αξράλ, νη αιινδαπνέ νκνγελεέο Ϋρνπλ εηδηθφ θαζεζηψο γηα ηελ εέζνδν θαη παξακνλά ηνπο ζηελ ΔιιΪδα, κε ζπλϋπεηα ε Ϊδεηα παξακνλάο λα κπνξεέ λα ηνπο ρνξεγεέηαη γηα καθξχηεξν ρξνληθφ δηϊζηεκα απφ φηη ζηνπο αιινγελεέο, ε δε Ϋμνδφο ηνπο απφ ηελ ειιεληθά επηθξϊηεηα γηα ρξνληθφ δηϊζηεκα κεγαιχηεξν ησλ δχν κελψλ, λα κελ επηθϋξεη απηφκαηα ηελ απψιεηα ηεο Ϊδεηαο παξακνλάο ζηελ ΔιιΪδα, φπσο ζπκβαέλεη ζηελ πεξέπησζε ησλ αιινγελψλ αιινδαπψλ. ΠεξαηηΫξσ, νη αιινδαπνέ νκνγελεέο εμνκνηψλνληαη κε ηνπο εκεδαπνχο σο πξνο ηε δηαδηθαζέα απφθηεζεο αθηλάησλ ζε παξακεζφξηεο πεξηνρϋο, κε ζπλϋπεηα λα ππϊξρεη ε δπλαηφηεηα ηϋηνηαο απφθηεζεο κε δηνηθεηηθά απφθαζε ( απφθαζε λνκαξρηαθάο επηηξνπάο ) θαη λα κελ απαηηεέηαη απφθαζε ηνπ Τπνπξγνχ Δζληθάο Άκπλαο, φπσο ηζρχεη γηα ηνπο κε νκνγελεέο αιινδαπνχο. 12
ΣΫινο, νξηζκϋλνη νκνγελεέο, φπσο νη Βνξεηνεπεηξψηεο, αλ θαη αιινδαπνέ, κπνξνχλ κε εηδηθνχο λφκνπο λα δηνξηζζνχλ ζε δεκφζηεο ζϋζεηο ά σο δηθεγφξνη, αληέζεηα απφ φηη ζπκβαέλεη κε ηνπο αιινγελεέο πνπ απϋθηεζαλ ηελ ειιεληθά ηζαγϋλεηα, πξηλ ηελ πϊξνδν πεληαεηέαο. 2 1.5. ΚΑΣΖΓΟΡΗΔ ΑΛΛΟΓΑΠΧΝ Ζ κεηαρεέξηζε φισλ ησλ θαηεγνξηψλ αιινδαπψλ απφ ηα θξϊηε δελ εέλαη πϊληνηε ε έδηα, αιιϊ αληέζεηα ζπρλϊ γέλνληαη δηαθξέζεηο, νη νπνέεο ζρεηέδνληαη κε ηελ ηζαγϋλεηα ηνπ αιινδαπνχ. Σνχην ζπκβαέλεη, εέηε επεηδά πθέζηαληαη νη ξάηξεο ηεο ακνηβαηφηεηαο ά ηνπ κϊιινλ επλννχκελνπ θξϊηνπο κεηαμχ ηεο ρψξαο ππνδνράο θαη ηεο ρψξαο πξνϋιεπζεο ηνπ ζπγθεθξηκϋλνπ αιινδαπνχ ( πεξέ ησλ ξεηξψλ απηψλ γέλεηαη ιφγνο θαησηϋξσ ), εέηε επεηδά πθέζηαληαη πνιπκεξεέο δηεζλεέο πκβϊζεηο πνπ πξνζηαηεχνπλ ηε ζπγθεθξηκϋλε θαηεγνξέα αιινδαπψλ, εέηε ηϋινο, επεηδά ιφγνη βαξχλνπζαο ζεκαζέαο γηα ην θξϊηνο ππνδνράο, επηβϊιινπλ ηε δηαθνξεηηθά κεηαρεέξηζε, φπσο γηα παξϊδεηγκα ζπκβαέλεη κε ηε ρψξα καο, ε νπνέα επηθπιϊζζεη επλντθφηεξε κεηαρεέξηζε ζηνπο νκνγελεέο. Σν ειιεληθφ δέθαην δηαθξέλεη ηϋζζεξηο θαηεγνξέεο αιινδαπψλ, ε θϊζε κέα απφ ηηο νπνέεο δηϋπεηαη απφ δηαθνξεηηθνχο θαλφλεο. Ζ πξψηε θαηεγνξέα αθνξϊ ηνπο αιινδαπνχο νη νπνένη εέλαη ππάθννη ηξέησλ ρσξψλ, εθηφο ηεο Δπξσπατθάο Έλσζεο, ην θαζεζηψο ησλ νπνέσλ ξπζκέδεηαη θπξέσο απφ ην λφκν 3386/2005, φπσο απηφο ζπκπιεξψζεθε κε ην λ. 3448/2006 θαη ην λ. 3536/2007. Ζ δεχηεξε θαηεγνξέα αθνξϊ ηνπο θνηλνηηθνχο ππεθφνπο, δειαδά ηνπο ππεθφνπο πνπ Ϋρνπλ ηελ ηζαγϋλεηα θξϊηνπο κϋινπο ηεο Δ.Δ, ζηνπο νπνένπο δελ εθαξκφδεηαη ν λφκνο 3386/2005, αιιϊ εηδηθνέ θαλφλεο πνπ ηνπο εμηζψλνπλ απφ πιεπξϊο δηθαησκϊησλ κε ηνπο εκεδαπνχο, φπσο γηα παξϊδεηγκα ε πλζδδ, ε νπνέα νξέδεη ξεηϊ φηη νη θνηλνηηθνέ αιινδαπνέ δηθαηνχληαη θαη αξράλ έζεο κεηαρεέξηζεο κε ηνπο εκεδαπνχο. ηελ ηξέηε θαηεγνξέα εληϊζζνληαη νη νκνγελεέο, δειαδά εθεέλνη νη αιινδαπνέ νη νπνένη εέλαη ειιεληθάο θαηαγσγάο θαη Ϋρνπλ ειιεληθά εζληθά ζπλεέδεζε.οη νκνγελεέο αιινδαπνέ απνιακβϊλνπλ ζπρλϊ πξνλνκηαθάο κεηαρεέξηζεο ζε ζρϋζε κε ηνπο αιινγελεέο αιινδαπνχο, θαζεζηψο πνπ βξέζθεη λνκηθφ Ϋξεηζκα ζην Ϊξζξν 108 εδ. 1 ηνπ πληϊγκαηνο, πνπ νξέδεη φηη ην θξϊηνο νθεέιεη λα κεξηκλϊ γηα ηε δσά ηνπ απνδάκνπ ειιεληζκνχ θαη γηα ηε δηαηάξεζε ησλ δεζκψλ ηνπ κε ηε κεηϋξα παηξέδα. ΣΫινο, ζηελ ηϋηαξηε θαηεγνξέα ππϊγνληαη φινη εθεέλνη νη αιινδαπνέ, πνπ ην λνκηθφ ηνπο θαζεζηψο ξπζκέδεηαη δηαθνξεηηθϊ απφ ηνπο θαλφλεο πνπ δηϋπνπλ ηνπο αιινδαπνχο 2 Αξκελφπνπινο, ΑθηΫξσκα, ηζαγϋλεηα απφ ηε ζεσξέα ζηελ πξϊμε, ηεχρνο 10, Οθηψβξηνο 1999, ζει. 1361 επ. 13
ηξέησλ ρσξψλ. Δδψ αλάθνπλ νη νκϊδεο ησλ αιινδαπψλ πνπ πξνζηαηεχνληαη απφ δηεζλεέο ζπκβϊζεηο, φπσο νη πνιηηηθνέ πξφζθπγεο θαη νη αληζαγελεέο, νη αιινδαπνέ πνπ αλάθνπλ ζε θξϊηνο κε ην νπνέν ε ΔιιΪδα Ϋρεη ππνγξϊςεη δηκεξά χκβαζε πϊλσ ζε ζπγθεθξηκϋλν ζϋκα, νη αιινδαπνέ ζχδπγνη εκεδαπψλ ππεθφσλ γηα ηνπο νπνένπο ηζρχνπλ επλντθφηεξεο δηαηϊμεηο ζε ζρϋζε κε ηνπο ππφινηπνπο αιινδαπνχο, θαζψο επέζεο θαη φζνη απνιακβϊλνπλ ηνπ δηθαηψκαηνο ηεο εηεξνδηθέαο π.ρ δηπισκαηηθνέ πξϊθηνξεο, πξφμελνη, μϋλνη δηαπηζηεπκϋλνη ζε δηεζλεέο νξγαληζκνχο θ.ιπ. 3 1.6. Ζ ΜΔΣΑΥΔΗΡΗΖ ΣΧΝ ΑΛΛΟΓΑΠΧΝ ΔΡΓΑΕΟΜΔΝΧΝ ε αληέζεζε κε ηελ παιαηφηεξε ηϊζε ηνπ δηθαένπ, λα ρνξεγνχληαη κε ηδηαέηεξε δηζηαθηηθφηεηα θαη θεηδψ εθηεηακϋλα δηθαηψκαηα ζηνπο αιινδαπνχο, ηα δέθαην ησλ αιινδαπψλ φπσο ηζρχεη ζάκεξα, εμνκνηψλεη αιινδαπνχο θαη εκεδαπνχο, αλαγλσξέδνληαο ηα έδηα αζηηθϊ δηθαηψκαηα θαη ζηηο δχν θαηεγνξέεο πνιηηψλ. Σηο εμαηξϋζεηο, πνπ ζε θϊπνηεο πεξηπηψζεηο δηαρσξέδνπλ ηε λνκηθά θαηϊζηαζε ησλ αιινδαπψλ απφ εθεέλε ησλ εκεδαπψλ, ηηο ππαγνξεχνπλ ιφγνη πνπ αθνξνχλ ηε γεληθφηεξε πνιηηηθά ηνπ θξϊηνπο, φπσο ιφγνη αζθϊιεηαο, νηθνλνκηθνέ θαη δεκνζηνλνκηθνέ ιφγνη, ιφγνη αληαπφδνζεο ά εμαζθϊιηζεο ηεο ακνηβαηφηεηαο θαη ηϋινο, ιφγνη απμεκϋλεο πξνζηαζέαο ησλ εκεδαπψλ. Έηζη, ιφγνη αζθϊιεηαο θαζηζηνχλ δπλαηά ηελ απαγφξεπζε δηακνλάο θαη εγθαηϊζηαζεο ησλ αιινδαπψλ ζε νξηζκϋλεο πεξηνρϋο ηεο ρψξαο, ηε δπλαηφηεηα απϋιαζάο ηνπο θ.ιπ, νηθνλνκηθνέ ιφγνη θαζηζηνχλ νξηζκϋλα επαγγϋικαηα σο θιεηζηϊ γηα ηνπο αιινδαπνχο, ελψ ιφγνη απμεκϋλεο πξνζηαζέαο ησλ εκεδαπψλ, επηηξϋπνπλ ηελ επκελϋζηεξε κεηαρεέξηζε απφ ηελ πνιηηεέα απηψλ Ϋλαληη ησλ αιινδαπψλ, φπσο γηα παξϊδεηγκα ζπκβαέλεη ζηελ πεξέπησζε ιεηηνπξγέαο ηνπξηζηηθνχ γξαθεένπ απφ αιινδαπφ, φπνπ ν λνκνζϋηεο απαηηεέ απφ ηνλ αζθνχληα ηε ζπγθεθξηκϋλε δξαζηεξηφηεηα αιινδαπφ, λα δηνξέδεη επηπξνζζϋησο θαη εηδηθφ πιεξεμνχζην ζηελ εκεδαπά. ΠαξΪ ην γεγνλφο φηη, ηφζν νη ηδηαέηεξα πξννδεπηηθϋο δηαηϊμεηο ηνπ ειιεληθνχ πληϊγκαηνο πεξέ ζεκειησδψλ ειεπζεξηψλ, φζν θαη ην δηεζλϋο δέθαην, θαηνρπξψλνπλ θαη εγγπψληαη κέα ζεηξϊ δηθαησκϊησλ γηα ηνπο αιινδαπνχο, ε ειιεληθά λνκνζεζέα φπσο Ϊιισζηε θαη νη λνκνζεζέεο ησλ πεξηζζφηεξσλ θξαηψλ, ππνβϊιιεη ζπρλϊ ηε δξαζηεξηφηεηα ησλ αιινδαπψλ, νη νπνένη δηακϋλνπλ ά βξέζθνληαη ζηελ ειιεληθά επηθξϊηεηα, ζε νξηζκϋλνπο πεξηνξηζκνχο. 3 Εσά Παπαζηψπε ΠαζηΪ, Γέθαην θαηαζηϊζεσο αιινδαπψλ θαη αιινδαπνέ εξγαδφκελνη, Αξκελφπνπινο, Δπηζηεκνληθά Δπεηεξέδα, ηφκνο 18, 1997, ζει. 118. 14
Καη αξράλ, ε εέζνδνο θαη ε παξακνλά ησλ αιινδαπψλ ζηε ρψξα καο, ππφθεηηαη ζε πεξηνξηζκνχο θαη δηαηππψζεηο αζηπλνκηθάο θαη δηνηθεηηθάο θχζεο. ΠεξαηηΫξσ, ε Ϊζθεζε επαγγεικαηηθάο δξαζηεξηφηεηαο απφ ηνπο αιινδαπνχο, ππφθεηηαη επέζεο ζε δηαηππψζεηο, φπσο γηα παξϊδεηγκα ά Ϋθδνζε Ϊδεηαο εξγαζέαο απφ ηελ αξκφδηα δηνηθεηηθά αξρά, ε παξϊιεηςε ηεο νπνέαο επηθϋξεη ηδηαέηεξα ζνβαξϋο ζπλϋπεηεο ζην ρψξν ηνπ αζηηθνχ θαη πνηληθνχ δηθαένπ. Ζ ειιεληθά λνκνζεζέα πξνζηαηεχεη εθεέλνπο κφλνλ ηνπο αιινδαπνχο πνπ εηζάιζαλ λφκηκα ζηε ρψξα καο θαη πνπ απαζρνινχληαη κε λφκηκε Ϊδεηα εξγαζέαο, ελψ ζηνπο παξϊλνκα εηζειζφληεο θαη παξϊλνκα εξγαδφκελνπο ζηελ ΔιιΪδα, επηβϊιιεη κϋηξα φπσο, ε θπιϊθηζε, ε επαλαπξνψζεζε θαη ε απϋιαζε, αξλνχκελε ηελ πξνζηαζέα θϊζε Ϊιινπ δηθαηψκαηνο ησλ αιινδαπψλ απηψλ, εθηφο ησλ ζεκειησδψλ θαη απαξαβέαζησλ ζε θϊζε πεξέπησζε δηθαησκϊησλ, ηεο δσάο, ηεο ηηκάο θαη ηεο ειεπζεξέαο ηνπο. 4 1.7. ΣΟ ΔΦΑΡΜΟΣΔΟ ΓΗΚΑΗΟ ΔΠΗ ΑΛΛΟΓΑΠΧΝ ΚΑΗ ΣΟ ΠΔΓΗΟ ΔΦΑΡΜΟΓΖ ΣΟΤ Πξψηνο ν λ. 3275/25 «πεξέ εγθαηαζηϊζεσο θαη θηλάζεσο αιινδαπψλ ελ ΔιιΪδη», θαζφξηζε ηε ζϋζε ησλ αιινδαπψλ ζηε ρψξα καο θαη φξηζε ηηο πξνυπνζϋζεηο ρνξεγάζεσο Ϊδεηαο εξγαζέαο ζε απηνχο. Ο λφκνο απηφο ηξνπνπνηάζεθε θαη ζπκπιεξψζεθε κε ην Ν.Γ 27/9/1925, γηα λα θαηαξγεζεέ ηειηθϊ κε ην Ν.Γ 10/3/1925, ην νπνέν κε ηε ζεηξϊ ηνπ ηξνπνπνηάζεθε απφ ην ΠΓ 17/6/1927. Αθνινχζεζε ν Ν. 4310/29 «πεξέ εγθαηαζηϊζεσο θαη θηλάζεσο αιινδαπψλ ελ ΔιιΪδη, αζηπλνκηθνχ ειϋγρνπ δηαβαηεξέσλ θαη απειϊζεσλ θαη εθηνπέζεσλ», νη δηαηϊμεηο ηνπ νπνένπ θαηαξγάζεθαλ κε ηνλ Ν. 1975/91 θαη ελ ζπλερεέα κε ηνλ Ν. 2910/01, ν νπνένο επέζεο θαηαξγάζεθε ελ κϋξεη θαη εκκϋζσο κε ηνλ Ν. 3386/05 «πεξέ εηζφδνπ, δηακνλάο θαη θνηλσληθάο Ϋληαμεο ππεθφσλ ηξέησλ ρσξψλ ζηελ Διιεληθά ΔπηθξΪηεηα», ν νπνένο απνηειεέ θαηϊ θϊπνηνλ ηξφπν θσδηθνπνέεζε θαη ζπκπιάξσζε ησλ δηαηϊμεσλ ηνπ λ. 2910/01. ΣΫινο, ν λ. 3448/2006 ( Φ.Δ.Κ Α 57 ) θαη ν πξφζθαηνο λ. 3536/2007 ( Φ.Δ.Κ. Α 42 ), ν νπνένο ηζρχεη απφ 23/2/2007, ξπζκέδνπλ εηδηθϊ ζϋκαηα κεηαλαζηεπηηθάο πνιηηηθάο ηξνπνπνηψληαο θαη ζπκπιεξψλνληαο νξηζκϋλεο απφ ηηο δηαηϊμεηο ηνπ λ. 3386/05. Με ηε λνκνζεζέα απηά επηρεηξεέηαη ε πιεξϋζηεξε ξχζκηζε ησλ ζεκϊησλ πνπ αθνξνχλ θπξέσο ζηηο πξνυπνζϋζεηο εηζφδνπ θαη δηακνλάο ησλ αιινδαπψλ ζηε ρψξα καο, ζην δηθαέσκϊ ηνπο γηα εξγαζέα θαη ζηελ θνηλσληθά ηνπο Ϋληαμε, θϊηη πνπ θξέλεηαη αλαγθαέν ιφγσ ηεο ξαγδαέαο εηζφδνπ αιινδαπψλ ζηελ εκεδαπά ηα ηειεπηαέα ρξφληα θαη ηεο 4 ν.α, ζει. 106 15
επαθφινπζεο κεηαηξνπάο ηεο ρψξαο καο, απφ ρψξα απνζηνιάο κεηαλαζηψλ, ζε ρψξα ππνδνράο κεγϊινπ αξηζκνχ πνιηηψλ απφ Ϊιιεο ρψξεο. Ο Ν. 3386/05, ζην Ϊξζξν 2, νξέδεη φηη νη δηαηϊμεηο ηνπ δελ Ϋρνπλ εθαξκνγά ζηηο αθφινπζεο θαηεγνξέεο πξνζψπσλ, εθηφο αλ νξέδεηαη δηαθνξεηηθϊ ζηηο επέ κϋξνπο δηαηϊμεηο ηνπ. α. ηνπο πνιέηεο ηεο Δπξσπατθάο Έλσζεο, γηα ηνπο νπνένπο εθαξκφδεηαη εηδηθφ θαζεζηψο, φπσο Ϊιισζηε θαη γηα ηνπο Έιιελεο πνπ κεηαθηλνχληαη ζε ρψξεο ηεο Δ.Δ. β. ζηνπο δηαπηζηεπκϋλνπο ζε πξεζβεέεο, πξνμελεέα ά δηεζλεέο νξγαληζκνχο κε Ϋδξα ηελ ΔιιΪδα ππαιιάινπο, θαζψο θαη ζηνπο ππεθφνπο ηξέησλ ρσξψλ πνπ πξνζιακβϊλνληαη ζηηο παξαπϊλσ ππεξεζέεο σο δηνηθεηηθφ πξνζσπηθφ, ζηηο ζπδχγνπο θαη ζηα ηϋθλα απηψλ. γ. ηνπο πξφζθπγεο θαη ζηα πξφζσπα πνπ Ϋρνπλ ππνβϊιιεη αέηεζε γηα ηελ αλαγλψξηζε ηνπ θαζεζηψηνο ηνπ πξφζθπγα, ζχκθσλα κε ηε ζχκβαζε ηεο Γελεχεο ηνπ 1951, ε νπνέα θπξψζεθε απφ ηε ρψξα καο κε ην λ.δ. 3989/1959 θαη απνηειεέ κϋξνο ηεο ειιεληθάο λνκνζεζέαο. Ο 3386/2005 δελ δέλεη ηνλ νξηζκφ ηεο Ϋλλνηαο ηνπ πξφζθπγα, νπφηε πξϋπεη λα δερζνχκε φηη ηζρχεη ν ζρεηηθφο νξηζκφο πνπ αλαθϋξεηαη ζηε χκβαζε ηεο Γελεχεο, ζχκθσλα κε ηνλ νπνένλ πξφζθπγαο εέλαη θϊζε πξφζσπν πνπ «εθ δηθαηνινγεκϋλνπ θφβνπ δηψμεσο ιφγσ θπιάο, ζξεζθεέαο, εζληθφηεηνο θαη θνηλσληθάο ηϊμεσο ά πνιηηηθψλ πεπνηζάζεσλ, βξέζθεηαη εθηφο ηεο ρψξαο ηεο νπνέαο Ϋρεη ηελ ππεθνφηεηα θαη δελ δχλαηαη, ά ιφγσ ηνπ θφβνπ ηνχηνπ, δελ επηζπκεέ λα απνιακβϊλεη ηελ πξνζηαζέα ηεο ρψξαο απηάο ά αλ δελ Ϋρεη θϊπνηα ππεθνφηεηα θαη βξέζθεηαη εθηφο ηεο ρψξαο ηεο πξνεγνχκελεο ζπλάζνπο δηακνλάο ηνπ, δελ δχλαηαη ά ιφγσ ηνπ θφβνπ ηνχηνπ δελ επηζπκεέ λα επηζηξϋςεη ζε απηάλ. 5 δ. ηα πξφζσπα πνπ Ϋρνπλ ηελ Ϊδεηα λα παξακεέλνπλ ζηελ ΔιιΪδα κε βϊζε πξνζσξηλά πξνζηαζέα, ά δάηεζαλ ηελ Ϊδεηα λα παξακεέλνπλ γηα ην ιφγν απηφλ θαη αλακϋλνπλ ηε ζρεηηθά απφθαζε. ε. ηα πξφζσπα πνπ Ϋρνπλ ηελ Ϊδεηα λα παξακεέλνπλ ζηελ ΔιιΪδα κε βϊζε επηθνπξηθϋο κνξθϋο πξνζηαζέαο, ζχκθσλα κε ηηο δηεζλεέο ππνρξεψζεηο θαη ηελ εζληθά λνκνζεζέα ά δάηεζαλ ηελ Ϊδεηα λα παξακεέλνπλ γηα ην ιφγν απηφλ θαη αλακϋλνπλ ηε ζρεηηθά απφθαζε. ΣΫινο, ζε φηη αθνξϊ ζηηο δηεζλεέο ζπκθσλέεο θαη ζπκβϊζεηο πνπ ζπλϊπηεη ε ρψξα καο, ν Ν. 3386/05, εθαξκφδεηαη ζηηο αθφινπζεο πεξηπηψζεηο. α. ε δηκεξεέο θαη πνιπκεξεέο ζπκθσλέεο κεηαμχ ησλ θξαηψλ κειψλ ηεο Δ.Δ ά ηεο Δ.Δ θαη ησλ θξαηψλ κειψλ ηεο αθ ελφο θαη ηξέησλ ρσξψλ αθ εηϋξνπ 5 χκβαζε ηεο Γελεχεο, πεξέ ηεο λνκηθάο θαηαζηϊζεσο ησλ πξνζθχγσλ, Γελεχε 28.7.1951, Ϊξζξν 1 παξ Α εδ. 2, φπσο θπξψζεθε κε ην λ.δ 3989/1959. 16
β. ε δηκεξεέο θαη πνιπκεξεέο ζπκθσλέεο κεηαμχ ηεο ΔιιΪδνο θαη ηξέησλ ρσξψλ, πξηλ απφ ηελ εκεξνκελέα Ϋλαξμεο ηζρχνο ηνπ λφκνπ απηνχ, ππφ ηνλ φξν ηεο ακνηβαηφηεηαο. γ. ηνλ Δπξσπατθφ Κνηλσληθφ ΥΪξηε ηεο 18/10/1961, ν νπνένο θπξψζεθε απφ ηε ρψξα καο κε ηνλ Ν. 1426/84. 6 1.8. Ζ ΝΟΜΗΚΖ ΚΑΣΟΥΤΡΧΖ ΣΧΝ ΓΗΚΑΗΧΜΑΣΧΝ ΣΧΝ ΑΛΛΟΓΑΠΧΝ 1.8.1. ΓΔΝΗΚΑ Ζ ζρϋζε εμϊξηεζεο ηνπ εξγαδφκελνπ απφ ηνλ εξγνδφηε, θαζψο θαη ην γεγνλφο φηη ν εξγαδφκελνο θαηϊ θαλφλα απνδεέ απφ ηελ παξνρά ηεο εξγαζέαο ηνπ, θαζηζηνχλ απαξαέηεηε ηελ πξφβιεςε δηθαητθψλ κεραληζκψλ γηα ηελ πξνζηαζέα ηνπ. ΠεξαηηΫξσ, ζηε δηαδηθαζέα ηεο εξγαζέαο ζπκκεηϋρεη ελεξγϊ ε πξνζσπηθφηεηα, αθνχ ε εξγαζέα απνηειεέ Ϋθθξαζε θαη δεκηνπξγέα ηεο, κε ζπλϋπεηα ε αμέα θαη ηα αγαζϊ ηεο πξνζσπηθφηεηαο ηνπ εξγαδνκϋλνπ, λα εέλαη ζπρλϊ εθηεζεηκϋλα ζε θέλδπλν πξνζβνιάο. Δηδηθφηεξα ζηελ πεξέπησζε ησλ αιινδαπψλ εξγαδνκϋλσλ, ε πξαγκαηηθά θαη λνκηθά ηνπο θαηϊζηαζε ζηνλ ρψξν εξγαζέαο ( θαη φρη κφλνλ ζε απηφλ ) εέλαη ζπρλϊ πεξηζζφηεξν επηζθαιάο απφ φηη ζηνπο εκεδαπνχο εξγαδφκελνπο, κε ζπλϋπεηα ε εμαζθϊιηζε ηεο πξνζηαζέαο ηνπο, ηφζν απϋλαληη ζηνλ εξγνδφηε, φζν θαη απϋλαληη ζηνπο θξαηηθνχο κεραληζκνχο, λα γέλεηαη πεξηζζφηεξν απαξαέηεηε θαη επηηαθηηθά. ΜΪιηζηα δελ πξϋπεη λα ππνβαζκέδεηαη ην γεγνλφο, φηη ζην πεδέν ησλ εζληθψλ ξπζκέζεσλ, ζε αληέζεζε κε φηη ζπκβαέλεη ζην ρψξν ηνπ δηεζλνχο δηθαένπ, παξαηεξεέηαη κέα ηϊζε πεξηνξηζκνχ ηεο πξνζηαζέαο ησλ αιινδαπψλ, γεγνλφο πνπ ζπρλϊ νθεέιεηαη φρη κφλνλ ζε θνηλσληθϋο πξνθαηαιάςεηο πνπ βξέζθνπλ ηελ Ϋθθξαζά ηνπο κϋζα απφ λνκνζεηηθϋο ξπζκέζεηο, αιιϊ θαη ζηελ επέζεκε θξαηηθά πνιηηηθά, πνπ δηακνξθψλεηαη κε ηξφπν δπζκελά γηα ηνπο αιινδαπνχο, γηα ιφγνπο δεκνζένπ ζπκθϋξνληνο θαη πξνζηαζέαο ησλ εκεδαπψλ εξγαδνκϋλσλ. ΔλδεηθηηθΪ αλαθϋξεηαη, φηη ζχκθσλα κε ηελ ειιεληθά λνκνζεζέα, κφλνλ θαη εμαέξεζε επηηξϋπεηαη λα δηνξέδνληαη αιινδαπνέ σο θξαηηθνέ ππϊιιεινη ( Ϊξζξν 4 παξ 1. λ. 2683/1999 ), φηη εθπέπηεη απηνδηθαέσο ηεο ππεξεζέαο ν ππϊιιεινο απφ ηελ εκεξνκελέα πνπ απψιεζε ηελ ειιεληθά ηζαγϋλεηα ά ηελ ηζαγϋλεηα θξϊηνπο κϋινπο ηεο Δ.Δ ( Ϊξζξν 152 λ. 2683/1999 ), φηη νη αιινδαπνέ δελ κπνξνχλ λα δηνξηζζνχλ δηθαζηηθνέ 6 Γειηέν Δξγαηηθάο Ννκνζεζέαο, ηφκνο 62, ηεχρνο 1466, 1.3.2006, ζει. 195. 17
ππϊιιεινη ( Ϊξζξν 2 λ. 2812/2000), ά ζπκβνιαηνγξϊθνη ( Ϊξζξν 129, παξ 1. 2830/2000 ) θ.ιπ. 7 Σα δηθαηψκαηα ησλ αιινδαπψλ, κϋξνο ησλ νπνέσλ απνηεινχλ εηδηθφηεξα θαη ηα εξγαζηαθϊ δηθαηψκαηα, θαη ε πξνζηαζέα απηψλ ησλ δηθαησκϊησλ, εληϊζζνληαη ζε Ϋλα επξχ ζχζηεκα θαλφλσλ δηθαένπ, πνπ απνηεινχλ κϋξνο ηφζν ηνπ εζληθνχ δηθαητθνχ ζπζηάκαηνο, φζν θαη ηνπ δεκνζένπ δηεζλνχο δηθαένπ. ην κελ εζληθφ λνκηθφ ζχζηεκα, ε αλαγλψξηζε θαη πξνζηαζέα ησλ δηθαησκϊησλ ησλ αιινδαπψλ, απνηειεέ θπξέσο αληηθεέκελν ηνπ πληϊγκαηνο, ην νπνέν θαηνρπξψλεη, κε εληαέν ηξφπν, νξηζκϋλα ζεκειηψδε δηθαηψκαηα, ηφζν γηα ηνπο εκεδαπνχο, φζν θαη γηα ηνπο αιινδαπνχο, ζην δε δηεζλϋο δέθαην, ε ηζφηηκε θαη απαιιαγκϋλε απφ δηαθξέζεηο κεηαρεέξηζε ησλ αιινδαπψλ, επηηπγρϊλεηαη ζε κεγϊιν βαζκφ κε ηηο δηεζλεέο ζπκβϊζεηο θαη κε ηηο γεληθϋο αξρϋο δηθαένπ. 1.8.2. ΣΟ ΤΝΣΑΓΜΑ Όπσο άδε αλαθϋξζεθε, ε θαηνρχξσζε ησλ δηθαησκϊησλ ησλ αιινδαπψλ ζηα πιαέζηα ηνπ εζσηεξηθνχ- εζληθνχ δηθαένπ, επηηπγρϊλεηαη θπξέσο κϋζα απφ ηηο δηαηϊμεηο ηνπ πληϊγκαηνο. Οη θαλφλεο πνπ πεξηϋρνληαη ζε απηφ Ϋρνπλ απμεκϋλε ηππηθά ηζρχ θαη δεζκεχνπλ ηνλ θνηλφ λνκνζϋηε, κε ζπλϋπεηα λφκνο πνπ αληηηέζεηαη ζηα φζα ην χληαγκα πξνβιϋπεη. λα ζεσξεέηαη αληηζπληαγκαηηθφο θαη κε εθαξκφζηκνο. ΟξηζκΫλα δηθαηψκαηα ην χληαγκα ηα εγγπϊηαη κφλνλ ππϋξ ησλ εκεδαπψλ, ελψ Ϊιια θαηνρπξψλνληαη ζπλνιηθϊ θαη εληαέα, ηφζν ππϋξ ησλ εκεδαπψλ, φζν θαη ππϋξ ησλ αιινδαπψλ. Ζ ζπληαγκαηηθά θαηνρχξσζε ελφο αηνκηθνχ δηθαηψκαηνο ππϋξ ησλ αιινδαπψλ, ζεκαέλεη φηη ε Ϊζθεζε ηνπ δηθαηψκαηνο απηνχ εέλαη ζπληαγκαηηθϊ εγγπεκϋλε, κε ζπλϋπεηα, δηαθξέζεηο γηα ηνπο αιινδαπνχο λα επηηξϋπνληαη κφλνλ φηαλ απηφ νξέδεηαη ξεηϊ ζε Ϊιιεο δηαηϊμεηο ηνπ πληϊγκαηνο. Γηα παξϊδεηγκα, ελψ ην Ϊξζξν 5 παξ 1 θαηνρπξψλεη ην δηθαέσκα θϊζε πξνζψπνπ θαη επνκϋλσο θαη ησλ αιινδαπψλ - λα ζπκκεηϋρεη ζηελ νηθνλνκηθά δσά ηεο ρψξαο, ε δηϊηαμε ηνπ Ϊξζξνπ 4 παξ. 1ζεζπέδεη ηελ έζε κεηαρεέξηζε κφλνλ ησλ ειιάλσλ, κε ζπλϋπεηα λα εέλαη δπλαηϋο δηαθξέζεηο ιφγσ ηζαγϋλεηαο γηα ηνπο αιινδαπνχο. Όκσο εέλαη δπλαηφλ λα ζπκβεέ θαη ην αληέζεην, δειαδά ν ζπληαγκαηηθφο λνκνζϋηεο λα επεθηεέλεη θαη ζηνπο αιινδαπνχο, Ϋλα αηνκηθφ δηθαέσκα ην νπνέν επηθπιϊζζεηαη κφλνλ γηα ηνπο εκεδαπνχο. ΣΫηνηα εέλαη ε πεξέπησζε ηνπ Ϊξζξνπ 4 παξ. 4, ην νπνέν νξέδεη φηη δεθηνέ ζηηο δεκφζηεο ιεηηνπξγέεο γέλνληαη κφλνλ Ϋιιελεο πνιέηεο, εθηφο απφ ηηο 7 ππξέδσλνο ΒξΫιιε,. Γέθαην Αιινδαπψλ, Σεχρνο Α, Ννκηθά Βηβιηνζάθε, 2003.ζει. 20 18
εμαηξϋζεηο πνπ εηζϊγνληαη κε εηδηθνχο λφκνπο, κε ζπλϋπεηα λα εέλαη δπλαηά ε θαη εμαέξεζε πξφζιεςε αιινδαπνχ ζε δεκφζηα ππεξεζέα, εθ φζνλ ην επηηξϋςεη εηδηθφο λφκνο. 8 ΔηδηθΪ ζηνπο αιινδαπνχο αλαθϋξεηαη ε δηϊηαμε ηνπ Ϊξζξνπ 5 παξ. 2 ηνπ πληϊγκαηνο, ε νπνέα θαηνρπξψλεη ηελ απφιπηε πξνζηαζέα ηεο δσάο, ηεο ηηκάο θαη ηεο ειεπζεξέαο, φισλ αδηαθξέησο φζσλ βξέζθνληαη ζην ειιεληθφ Ϋδαθνο θαη θαηϊ ζπλϋπεηα θαη ησλ αιινδαπψλ. ΔπνκΫλσο ηα ηξέα απηϊ ζεκειηψδε δηθαηψκαηα ηα απνιακβϊλνπλ φρη κφλνλ νη εκεδαπνέ, αιιϊ θαη νη αιινδαπνέ θαη κϊιηζηα αδηαθξέησο αλ απηνέ βξέζθνληαη ζηελ ειιεληθά επηθξϊηεηα λφκηκα ά παξϊλνκα, κφληκα ά πξνζσξηλϊ. ΔηδηθΪ γηα ηελ ειεπζεξέα ησλ αιινδαπψλ, γέλεηαη δεθηφ φηη ην δηθαέσκα απηφ αλαθϋξεηαη ζηελ ειεπζεξέα κε ηε ζηελά Ϋλλνηα ηνπ φξνπ, αθνξϊ δειαδά ηε θπζηθά ζσκαηηθά ειεπζεξέα ηνπ αιινδαπνχ θαη φρη ηα ππφινηπα δηθαηψκαηα πνπ πεγϊδνπλ απφ απηάλ, φπσο εέλαη ε επαγγεικαηηθά ά ε νηθνλνκηθά ειεπζεξέα, γηα ηελ νπνέα κπνξεέ πξνβιεθζεέ δηαθνξεηηθά κεηαρεέξηζε ηνπ αιινδαπνχ. Ζ παξαηάξεζε απηά εληζρχεηαη θαη απφ ην Ϊξζξν 22 παξ. 1 ηνπ ζπληϊγκαηνο πνπ νξέδεη αθ ελφο φηη ε εξγαζέα απνηειεέ δηθαέσκα θαη πξνζηαηεχεηαη απφ ην θξϊηνο πνπ κεξηκλϊ γηα ηε δεκηνπξγέα ζπλζεθψλ απαζρφιεζεο φισλ ησλ πνιηηψλ θαη αθ εηϋξνπ φηη φινη νη εξγαδφκελνη αλεμϊξηεηα απφ θχιν ά Ϊιιε δηϊθξηζε δηθαηνχληαη έζε ακνηβά γηα έζεο αμέαο παξερφκελε εξγαζέα. χκθσλα κε γεληθϊ απνδεθηά εξκελεέα ηνπ παξαπϊλσ Ϊξζξνπ, ην θνηλσληθφ δηθαέσκα ηεο εξγαζέαο, πνπ πξνζηαηεχεηαη απφ ην θξϊηνο, αλάθεη κφλν ζηνπο Ϋιιελεο πνιέηεο, ελψ ην δηθαέσκα ηεο έζεο ακνηβάο, αλαθϋξεηαη ζε φινπο ηνπο εξγαδφκελνπο πνπ εξγϊδνληαη εληφο ηεο ειιεληθάο επηθξϊηεηαο θαη επνκϋλσο θαη ζηνπο αιινδαπνχο. 9 ΣΫινο ε ειεπζεξέα θέλεζεο, παξακνλάο θαη εγθαηϊζηαζεο ζηελ ΔιιΪδα, θαηνρπξψλεηαη ζπληαγκαηηθϊ θαηϊ ηξφπν απφιπην κφλν γηα ηνπο Έιιελεο. Όπσο ζα εμεηϊζνπκε ζηε ζπλϋρεηα, ε εέζνδνο, ε παξακνλά, αιιϊ θαη ε εξγαζέα ησλ αιινδαπψλ ζηελ ΔιιΪδα, ππφθεηηαη ζε ζνβαξνχο πεξηνξηζκνχο θαη πξνυπνζϋζεηο, ε παξϊβαζε ησλ νπνέσλ Ϋρεη σο ζπλϋπεηα, ηελ επηβνιά ζε βϊξνο ηνπ ζπγθεθξηκϋλνπ αιινδαπνχ πνηληθψλ θαη δηνηθεηηθψλ θπξψζεσλ, κε ραξαθηεξηζηηθφηεξε ηελ απϋιαζε απηνχ. Δλ ηνχηνηο παξϊ ηε κε ζπληαγκαηηθά θαηνρχξσζε ηνπ δηθαηψκαηνο θέλεζεο θαη εγθαηϊζηαζεο ησλ αιινδαπψλ ζηελ εκεδαπά, ην δηεζλϋο δέθαην, φπσο γηα παξϊδεηγκα ην Ϊξζξν 13 ηεο Οηθνπκεληθάο Γηαθάξπμεο ησλ ΓηθαησκΪησλ ηνπ Αλζξψπνπ ησλ Ζ.Δ, πξνζθϋξεη θϊπνηαο κνξθάο εηδηθφηεξε πξνζηαζέα, ππνρξεψλνληαο ηα ζπκβαιιφκελα θξϊηε, λα κελ επηβϊιινπλ αδηθαηνιφγεηνπο πεξηνξηζκνχο ζηα παξαπϊλσ δηθαηψκαηα. 8 Π. Γαγηφγινπ, πληαγκαηηθφ Γέθαην, ΑηνκηθΪ Γηθαηψκαηα Α, Ϊθθνπιαο, Αζάλα, 1991, ζει. 304 επ. 9 Γ. ΒιΪρνο, Σν χληαγκα ηεο ΔιιΪδνο, 1979, ζει. 65 19
1.8.3 ΟΗ ΓΗΔΘΝΔΗ ΤΜΒΑΔΗ Ζ λνκηθά αληηκεηψπηζε ηνπ αιινδαπνχ ζην πεδέν ηνπ νπζηαζηηθνχ δηθαένπ, θαζνξέδεηαη, φρη κφλνλ απφ ην εζληθφ δέθαην θϊζε θξϊηνπο, αιιϊ θαη απφ ην ζπκβαηηθφ δηεζλϋο δέθαην. Δδψ αλάθνπλ νη δηεζλεέο ζπκβϊζεηο, πνπ εέηε ζπλϊπηνληαη κεηαμχ θξαηψλ θαη δηακνξθψλνπλ ηε λνκηθά θαηϊζηαζε ησλ αιινδαπψλ βϊζεη ζπγθεθξηκϋλσλ ξεηξψλ, εέηε πξνϋξρνληαη απφ δηεζλεέο νξγαληζκνχο θαη θαζηεξψλνπλ φξνπο έζεο θαη απαιιαγκϋλεο απφ δηαθξέζεηο κεηαρεέξηζεο ησλ αιινδαπψλ. ηελ πξψηε θαηεγνξέα ησλ δηεζλψλ ζπκβϊζεσλ, ηδηαέηεξεο ζεκαζέαο εέλαη νη ξάηξα ηεο εζληθάο κεηαρεηξέζεσο, ε ξάηξα ηνπ κϊιινλ επλννχκελνπ θξϊηνπο θαη ε ξάηξα ηεο ακνηβαηφηεηαο. Ζ ξάηξα εζληθάο κεηαρεηξέζεσο ζεκαέλεη φηη νη ππάθννη ηνπ θϊζε ζπκβαιιφκελνπ θξϊηνπο, αληηκεησπέδνληαη ζε ζπγθεθξηκϋλα ζϋκαηα απφ ην Ϊιιν ζπκβαιιφκελν θξϊηνο, φπσο νη εκεδαπνέ. Ζ ξάηξα απηά εέλαη ζπλάζσο εηδηθά, αθνξϊ δειαδά ζε νξηζκϋλεο πξϊμεηο π.ρ ηελ Ϊζθεζε νξηζκϋλνπ επαγγϋικαηνο, ά ζηελ απφιαπζε νξηζκϋλσλ δηθαησκϊησλ π.ρ πξφζβαζε ζηα δηθαζηάξηα ηνπ Ϊιινπ θξϊηνπο. Με ηε ξάηξα ηνπ κϊιινλ επλννχκελνπ θξϊηνπο, ην θξϊηνο πνπ ηελ παξϋρεη εμαζθαιέδεη ζηνπο ππεθφνπο ηνπ θξϊηνπο πνπ ηελ ιακβϊλεη, ηελ πην επλντθά κεηαρεέξηζε πνπ παξϋζρε άδε, ά ζα παξϊζρεη ζην κϋιινλ ζε ππεθφνπο Ϊιινπ, ηξέηνπ, θξϊηνπο. ηε ξάηξα ακνηβαηφηεηαο, ε ακνηβαηφηεηα ραξαθηεξέδεηαη Ϊιινηε σο ηππηθά, φηαλ θαη ζην μϋλν θξϊηνο ππϊξρνπλ θαλφλεο δηθαένπ ηνπ έδηνπ πεξηερνκϋλνπ κε ησλ εκεδαπψλ θαη νπζηαζηηθά, φηαλ νη εκεδαπνέ απνιακβϊλνπλ ζην μϋλν θξϊηνο δηθαηψκαηα απιψο ηζνδχλακα κε απηϊ πνπ παξϋρνληαη απφ ηελ ΔιιΪδα εέηε ζηνπο ππεθφνπο ηνπ μϋλνπ θξϊηνπο, εέηε ζηνπο αιινδαπνχο γεληθϊ. Ζ δεχηεξε θαηεγνξέα δηεζλψλ ζπλζεθψλ, απηϋο δειαδά πνπ πεγϊδνπλ απφ δηεζλεέο νξγαληζκνχο, εέλαη ηδηαέηεξεο ζεκαζέαο, θαζψο θαηϊ θαλφλα θαζηεξψλνπλ φξνπο ηζφηεηαο ζηε κεηαρεέξηζε ησλ αιινδαπψλ, φξνπο πνπ δεζκεχνπλ ηα ζπκβαιιφκελα ζηε ζπλζάθε θξϊηε. ΔλδεηθηηθΪ αλαθϋξνληαη νη παξαθϊησ ζεκαληηθϋο δηεζλεέο ζπλζάθεο ηεο θαηεγνξέαο απηάο, νη νπνέεο Ϋρνπλ θπξσζεέ κε λφκν απφ ηε ρψξα καο θαη απνηεινχλ αλαπφζπαζην κϋξνο ηεο εζληθάο λνκνζεζέαο. α) Σν ΓηεζλΫο χκθσλν γηα ηα νηθνλνκηθϊ, θνηλσληθϊ θαη κνξθσηηθϊ δηθαηψκαηα πνπ ππνγξϊθεθε ζηε Ν. Τφξθε ζηηο 19/12/1966, κε ηε θξνληέδα ησλ ΖλσκΫλσλ Δζλψλ θαη θπξψζεθε απφ ηε ρψξα καο κε ηνλ λ.1532/1985. Σν δηεζλϋο χκθσλν ζην Ϊξζξν 6 θαηνρπξψλεη ην δηθαέσκα ζηελ εξγαζέα, ζην Ϊξζξν 7 δηαζθαιέδεη έζνπο φξνπο εξγαζέαο θαη ακνηβάο, ζην Ϊξζξν 8 θαηνρπξψλεη ην δηθαέσκα ζπλδηθαιηζηηθάο δξαζηεξηφηεηαο θαη ην δηθαέσκα ηεο απεξγέαο θαη ηϋινο, ζην Ϊξζξν 2, ζεζπέδεη ηελ ππνρξϋσζε φισλ ησλ ζπκβαιινκϋλσλ θξαηψλ, λα 20
εγγπεζνχλ φηη ηα δηθαηψκαηα πνπ πξνβιϋπεη ην δηεζλϋο ζχκθσλν, ζα αζθνχληαη ρσξέο νπνηαδάπνηε δηϊθξηζε θπιάο, ρξψκαηνο, γϋλνπο, ζξεζθεχκαηνο, πνιηηηθψλ πεπνηζάζεσλ, εζληθάο ά θνηλσληθάο πξνϋιεπζεο, πεξηνπζέαο ά θϊζε Ϊιιεο θαηαζηϊζεσο. β) Ζ 111 Γηεζλάο χκβαζε Δξγαζέαο γηα ηε δηϊθξηζε ζηελ απαζρφιεζε θαη ην επϊγγεικα, πνπ ςεθέζζεθε ζηε Γελεχε απφ ηε 42 ε Γεληθά πλδηϊζθεςε ηεο Γηεζλνχο Οξγαλψζεσο Δξγαζέαο, ζηηο 4/6/1958 θαη θπξψζεθε απφ ηε ρψξα καο κε ηνλ λ. 1424/1984. Ζ χκβαζε απηά επηβϊιιεη ζηα ζπκβαιιφκελα θξϊηε ηελ ππνρξϋσζε λα απϋρνπλ απφ νπνηαδάπνηε δηϊθξηζε, απνθιεηζκφ ά πξνηέκεζε πνπ βαζέδεηαη ζηε θπιά, ην ρξψκα, ην θχιν, ζηα πνιηηηθϊ θξνλάκαηα, ζηελ εζληθά θαηαγσγά θαη ηελ θνηλσληθά πξνϋιεπζε, πνπ Ϋρεη σο απνηϋιεζκα ηελ θαηϊξγεζε ά ηε δηαθνξνπνέεζε ηεο ηζφηεηαο ησλ επθαηξηψλ θαη ηεο κεηαρεέξηζεο πνπ αθνξϊ ηελ απαζρφιεζε ά ην επϊγγεικα. γ ) Ζ Δπξσπατθά χκβαζε ΔγθαηαζηΪζεσο, πνπ ςεθέζζεθε ην 1955 θαη θπξψζεθε απφ ηε ρψξα καο κε ηνλ λ. 4429/1964, ε νπνέα επηβϊιιεη ζε θαζϋλα απφ ηα ζπκβαιιφκελα θξϊηε, ηελ ππνρξϋσζε λα επηηξϋςεη ζηνπο ππεθφνπο ησλ ινηπψλ ζπκβαιινκϋλσλ θξαηψλ, ηελ Ϊζθεζε ζην Ϋδαθφο ηνπ, κε έζνπο φξνπο κε ηνπο εκεδαπνχο, θϊζε δξαζηεξηφηεηαο επηθεξδνχο ραξαθηάξα. δ) Ζ Οηθνπκεληθά Γηαθάξπμε ησλ ΓηθαησκΪησλ ηνπ Αλζξψπνπ, ε νπνέα ςεθέζζεθε απφ ηε Γεληθά πλϋιεπζε ησλ Ζ.Δ, ζηηο 10.2.1948 θαη δηαθεξχζζεη φηη ηα ζεκειηψδε δηθαηψκαηα ηνπ αλζξψπνπ, αθνξνχλ φια ηα Ϊηνκα πνπ δηαβηνχλ ζε κέα ρψξα, ρσξέο λα γέλεηαη δηϊθξηζε ιφγσ θπιάο, ρξψκαηνο, γιψζζαο, ζξεζθεέαο, πνιηηηθψλ πεπνηζάζεσλ, εζληθάο ά θνηλσληθάο θαηαγσγάο, γϋλλεζεο ά νπνηαζδάπνηε Ϊιιεο θαηϊζηαζεο. ε ) Ηδηαέηεξεο ζπνπδαηφηεηαο εέλαη ε Δπξσπατθά χκβαζε γηα ηελ πξνϊζπηζε ησλ δηθαησκϊησλ ηνπ αλζξψπνπ θαη ησλ ζεκειησδψλ ειεπζεξηψλ ( ΔΓΑ ), ε νπνέα, καδέ κε ηα πξσηφθνιιϊ ηεο, επηδηψθεη ηελ παγέσζε ελφο ειϊρηζηνπ νξένπ πξνζηαζέαο ηνπ αηφκνπ, ρσξέο κϊιηζηα δηϊθξηζε κεηαμχ εκεδαπψλ θαη αιινδαπψλ. Βαζηθφ ραξαθηεξηζηηθφ ηεο ΔΓΑ εέλαη φηη δελ εθαξκφδεηαη κφλν ζηνπο ππεθφνπο ησλ θξαηψλ πνπ ηελ θχξσζαλ, αιιϊ ζε θϊζε πξφζσπν εκεδαπφ ά αιινδαπφ πνπ δεέ ά εέλαη εγθαηεζηεκϋλν ζην Ϋδαθνο θξϊηνπο κϋινπο πνπ θχξσζε ηελ ελ ιφγσ ζχκβαζε, παξϋρνληαο κε ηνλ ηξφπν ηελ δπλαηφηεηα θαη ζηνπο αιινδαπνχο λα επσθειεζνχλ ησλ δηθαησκϊησλ πνπ πξνβιϋπεη. 10 10 Ε. Παπαζηψπε ΠαζηΪ, δέθαην θαηαζηϊζεσο αιινδαπψλ θαη αιινδαπνέ εξγαδφκελνη, Αξκελφπνπινο, Δπηζηκνληθά Δπεηεξέδα, ηεχρνο 18, 1997, ζει. 111 21
1.8.4 ΓΔΝΗΚΔ ΑΡΥΔ ΓΗΚΑΗΟΤ Ζ επέηεπμε ηεο θαηϊ ην δπλαηφλ κεγαιχηεξεο πξνζηαζέαο ηνπ αιινδαπνχ, κϋζσ ηεο εμνκνηψζεψο ηνπ κε ηνλ εκεδαπφ, δελ κπνξεέ λα επηηεπρζεέ, φηαλ ε έδηα ε ζϋζε ηνπ εκεδαπνχ δελ βξέζθεηαη ζε ηθαλνπνηεηηθφ επέπεδν. Έρεη ινηπφλ γέλεη απνδεθηφ, φηη ην δηεζλϋο δέθαην αλαγλσξέδεη θαη παξϋρεη ζηνλ αιινδαπφ θϊπνηα ειϊρηζηα φξηα πξνζηαζέαο, ηα νπνέα ζα πξϋπεη λα γέλνληαη απνδεθηϊ θαη λα παξϋρνληαη ζηνπο αιινδαπνχο απφ ηα θξϊηε, αθφκε θαη αλ ν ηξφπνο κε ηνλ νπνένλ αληηκεησπέδνπλ ηνπο δηθνχο ηνπο ππεθφνπο βξέζθεηαη θϊησ απφ ηα φξηα απηϊ. Ζ ππνρξϋσζε απηά γηα εμαζθϊιηζε ειαρέζησλ νξέσλ πξνζηαζέαο, ζηεξέδεηαη θπξέσο ζηηο δηεζλψο αλαγλσξηζκϋλεο θαη θαηνρπξσκϋλεο αξρϋο ηνπ ζεβαζκνχ θαη ηεο πξνζηαζέαο ησλ δηθαησκϊησλ ηνπ αλζξψπνπ. Σν ειϊρηζην απηφ επέπεδν πξνζηαζέαο, πνπ πξϋπεη λα δηαζθαιέδεη θϊζε θξϊηνο ζηνπο αιινδαπνχο πνπ βξέζθνληαη ζην Ϋδαθφο ηνπ, επηηπγρϊλεηαη κε ηελ εθαξκνγά ησλ αθφινπζσλ θαλφλσλ. α) ν αιινδαπφο ζα πξϋπεη λα αλαγλσξέδεηαη σο πξφζσπν, λα Ϋρεη δειαδά ηελ ηθαλφηεηα δηθαένπ, θαζψο θαη ηελ ηθαλφηεηα πξνο δηθαηνπξαμέα. Απηφ ζεκαέλεη, φηη θϊζε θξϊηνο πξϋπεη λα αλαγλσξέδεη ζηνπο αιινδαπνχο ηελ ηθαλφηεηα λα αζθνχλ νξηζκϋλα ζηνηρεηψδε δηθαηψκαηα πνπ εέλαη απαξαέηεηα γηα ηε δηαβέσζά ηνπο, π.ρ ην δηθαέσκα λα ζπλϊπηνπλ ζπκβϊζεηο, γϊκν θ.ιπ. ΠΪλησο ηα θξϊηε κπνξνχλ λα ζϋηνπλ πεξηνξηζκνχο ζηελ Ϊζθεζε δηθαησκϊησλ απφ αιινδαπνχο πνπ δελ εέλαη ζηνηρεηψδε, φπσο γηα παξϊδεηγκα ην δηθαέσκα απνθηάζεσο αθηλάησλ ζε παξακεζφξηεο πεξηνρϋο. β) ν αιινδαπφο ζα πξϋπεη λα απνιακβϊλεη δηθαζηηθάο πξνζηαζέαο, δειαδά αθ ελφο λα Ϋρεη κε ηνπο έδηνπο φξνπο φπσο νη εκεδαπνέ ην δηθαέσκα πξφζβαζεο ζηε δηθαηνζχλε θαη αθ εηϋξνπ λα παξϋρεηαη ζε απηφλ δέθαηε θαη ακεξφιεπηε θξέζε. γ) ε αμέα ηνπ αιινδαπνχ σο αλζξψπνπ, ζα πξϋπεη λα γέλεηαη ζεβαζηά θαη λα πξνζηαηεχεηαη απφ θϊζε πξνζβνιά. Ζ επηηαγά απηά Ϋρεη ηελ Ϋλλνηα φηη ε πξνζηαζέα ηνπ πνηληθνχ λφκνπ ηζρχεη θαη γηα ηνπο αιινδαπνχο θαη φηη ηα θεθηεκϋλα δηθαηψκαηα ησλ αιινδαπψλ πξϋπεη λα γέλνληαη ζεβαζηϊ θαη λα κελ απνηεινχλ αληηθεέκελν Ϊδηθεο πξνζβνιάο απφ ηελ πνιηηεέα. Γηα παξϊδεηγκα ε πεξηνπζέα ησλ αιινδαπψλ δελ κπνξεέ λα απαιινηξησζεέ αλαγθαζηηθϊ απφ ηε πνιηηεέα, ρσξέο ηε ζπλδξνκά ησλ πξνυπνζϋζεσλ πνπ ηζρχνπλ γηα ηνπο εκεδαπνχο, δειαδά ρσξέο ηελ χπαξμε ζπνπδαένπ ιφγνπ θαη ρσξέο ηελ θαηαβνιά ηεο αλϊινγεο απνδεκέσζεο. 22
δ) ν αιινδαπφο δελ ζα πξϋπεη λα επηβαξχλεηαη κε βϊξε θαη ππνρξεψζεηο αζπκβέβαζηεο κε ηελ ηδηφηεηϊ ηνπ σο αιινδαπνχ. 11 11 Ε. Παπαζηψηε ΠαζηΪ, Δπηζηεκνληθά Δπεηεξέο, ΓΘ 18 ( 1997 ) ζει. 108. 23
ΚΔΦΑΛΑΗΟ ΓΔΤΣΔΡΟ Ζ ΔΡΓΑΗΑ ΣΧΝ ΑΛΛΟΓΑΠΧΝ ΣΖΝ ΔΛΛΑΓΑ- ΠΡΟΩΠΟΘΔΔΗ ΚΑΗ ΤΝΘΖΚΔ ΠΑΡΟΥΖ ΣΖ. 2.1. ΔΗΑΓΧΓΗΚΔ ΠΑΡΑΣΖΡΖΔΗ ην θεθϊιαην απηφ ζα εμεηϊζνπκε, ηφζν ην λνκηθφ πιαέζην πνπ δηϋπεη απηά θαζ εαπηά ηελ εξγαζηαθά απαζρφιεζε ησλ αιινδαπψλ ηξέησλ ρσξψλ ζηελ ΔιιΪδα, φζν θαη ηηο πξνυπνζϋζεηο ππφ ηηο νπνέεο γέλεηαη απνδεθηά απφ ηε ρψξα καο, ε εέζνδνο θαη ε παξακνλά ησλ ελ ιφγσ αιινδαπψλ, δεδνκϋλνπ φηη ε λφκηκε εέζνδνο θαη δηακνλά απηψλ, απνηειεέ ηε βαζηθά πξνυπφζεζε ηεο λφκηκεο εξγαζηαθάο απαζρφιεζάο ηνπο. ΑλαθνξηθΪ κε ηα εξγαζηαθϊ δηθαηψκαηα ησλ αιινδαπψλ, ζα εμεηϊζνπκε ηνλ ηξφπν κε ηνλ νπνένλ δηακνξθψλνληαη ηα δηθαηψκαηα απηϊ ζην πιαέζην ηεο ζχκβαζεο εξγαζέαο, ελψ επέζεο ζα γέλεη εηδηθά αλαθνξϊ ζην δηθαέσκα έδξπζεο εξγαηηθψλ ζσκαηεέσλ απφ αιινδαπνχο, δηθαέσκα ηδηαέηεξεο ζεκαζέαο, πνπ πξνσζεέ, κϋζα απφ ζπιινγηθϋο δηαδηθαζέεο θαη δηεθδηθάζεηο, ηα γεληθφηεξα εξγαζηαθϊ δηθαηψκαηα ηνπ αιινδαπνχ. ΣΫινο, ζα αλαθεξζνχκε ζηηο πξνυπνζϋζεηο ππφ ηηο νπνέεο εέλαη δπλαηά ε απϋιαζε αιινδαπνχ, δηαδηθαζέα ε νπνέα, Ϋρνληαο ζαλ απνηϋιεζκα ηελ αλαγθαζηηθά παχζε θϊζε απαζρφιεζεο ηνπ αιινδαπνχ ζηελ εκεδαπά, ζρεηέδεηαη Ϊκεζα θαη θαζνξηζηηθϊ κε ην δηθαέσκα εξγαζέαο ηνπ. 2.2. ΟΗ ΠΡΟΩΠΟΘΔΔΗ ΔΗΟΓΟΤ ΣΧΝ ΑΛΛΟΓΑΠΧΝ ΣΖΝ ΖΜΔΓΑΠΖ ΑλαθΫξζεθε αλσηϋξσ ( θεθϊιαην 1.5 ) φηη ε ειεπζεξέα θέλεζεο ησλ εκεδαπψλ ζηελ ΔιιΪδα, ( δηθαέσκα εηζφδνπ, παξακνλάο, κεηαθέλεζεο ) θαηνρπξψλεηαη θαηϊ απφιπην ηξφπν θαη ρσξέο πεξηνξηζκνχο θαη εμαηξϋζεηο. Σφζν ην Ϊξζξν 5 παξ 4 ηνπ πληϊγκαηνο, φζν θαη ην Ϊξζξν 7 παξ. 4 ηνπ λ. 2910/01, απαγνξεχνπλ νπνηνδάπνηε δηνηθεηηθφ κϋηξν πνπ λα απαγνξεχεη ά λα πεξηνξέδεη ζε Ϋιιελα ππάθνν ηελ ειεχζεξε εέζνδν θαη εγθαηϊζηαζε ζηε ρψξα, ελψ επέζεο ην δηθαέσκα ειεπζϋξαο εηζφδνπ ησλ εκεδαπψλ, ζεζπέδεηαη σο απφιπην θαη αλαθαέξεην δηθαέσκα, ηφζν ζε δηεζλεέο πκβϊζεηο ( π.ρ ΓηεζλΫο χκθσλν γηα ηα αηνκηθϊ θαη πνιηηηθϊ δηθαηψκαηα ), φζν θαη απφ ηνπο θαλφλεο ηνπ εζηκηθνχ δηεζλνχο δηθαένπ. ΜΪιηζηα, ε ειεχζεξε εέζνδνο ζηελ ΔιιΪδα πξνζψπνπ πνπ απνδεηθλχεηαη φηη Ϋρεη ηελ ειιεληθά ηζαγϋλεηα, ά ηελ ηζαγϋλεηα θξϊηνπο 24
κϋινπο ηεο Δπξσπατθάο Έλσζεο, δελ κπνξεέ λα απαγνξεπζεέ, αθφκε θαη αλ ην πξφζσπν απηφ ζηεξεέηαη δηαβαηεξένπ ά Ϊιινπ ηαμηδησηηθνχ εγγξϊθνπ. 12 ε αληέζεζε κε ηα φζα ηζρχνπλ γηα ηνπο εκεδαπνχο, ε εέζνδνο ησλ αιινδαπψλ ζηε ρψξα καο ππφθεηηαη ζε πεξηνξηζκνχο θαη δεζκεχζεηο. Έηζη, ν λφκνο 3386/05, ζηα Ϊξζξα 6 Ϋσο 8, νξέδεη φηη νη ππάθννη ηξέηεο ρψξαο πνπ εηζϋξρνληαη ζην ειιεληθφ Ϋδαθνο, νθεέινπλ λα Ϋρνπλ δηαβαηάξην, ά Ϊιιν αλαγλσξηζκϋλν απφ δηεζλεέο ζπκβϊζεηο ηαμηδησηηθφ Ϋγγξαθν, ΜΪιηζηα, ηα παξαπϊλσ Ϋγγξαθα πξϋπεη λα θϋξνπλ, εθ φζνλ απηφ απαηηεέηαη απφ ην εζληθφ ά θνηλνηηθφ δέθαην, ζεψξεζε εηζφδνπ (VISA ) 13. ΠεξαηηΫξσ, νη ειιεληθϋο αξρϋο, κπνξνχλ λα απαγνξεχζνπλ, αηηηνινγεκϋλα, ηελ εέζνδν ζηελ ΔιιΪδα ππεθφνπ ηξέηεο ρψξαο, κνινλφηη απηφο Ϋρεη ζεψξεζε εηζφδνπ, εθ φζνλ δηαπηζηψζνπλ φηη ζην πξφζσπφ ηνπ ζπληξϋρεη κέα απφ ηηο παξαθϊησ πεξηπηψζεηο. α ) ΠεξηιακβΪλεηαη ζηνλ εζληθφ ά επξσπατθφ θαηϊινγν ππεθφσλ ηξέησλ ρσξψλ, γηα ηνπο νπνένπο ππϊξρεη απαγφξεπζε εηζφδνπ (αλεπηζχκεηνη αιινδαπνέ ) β ) Ζ εέζνδφο ηνπ κπνξεέ λα απνηειϋζεη θέλδπλν γηα ηε δεκφζηα ηϊμε ά αζθϊιεηα ά ηε δεκφζηα πγεέα. γ ) Σν δηαβαηάξην ά Ϊιιν ηαμηδησηηθφ Ϋγγξαθν πνπ θαηϋρεη δελ εμαζθαιέδεη ηελ επϊλνδφ ηνπ ζηε ρψξα πξνϋιεπζεο ά ηζαγϋλεηϊο ηνπ ά ζε ηξέηε ρψξα. δ ) ΔηζΫξρεηαη κε ζθνπφ λα παξακεέλεη ζηελ ΔιιΪδα γηα ιφγν, σο πξνο ηνλ νπνένλ απαηηεέηαη ε Ϋθδνζε Ϊδεηαο δηακνλάο θαη δελ Ϋρεη ηελ απαηηνχκελε εηδηθά ζεψξεζε εηζφδνπ. ε ) Γελ θαηϋρεη ηα απαξαέηεηα Ϋγγξαθα γηα λα δηθαηνινγάζεη ην ζθνπφ ηνπ ηαμηδηνχ ηνπ θαη ηα αλαγθαέα γηα ηε ζπληάξεζά ηνπ νηθνλνκηθϊ κϋζα. Δέλαη φκσο δπλαηφλ, λα επηηξαπεέ ά εέζνδνο αιινδαπνχ ηεο θαηεγνξέαο απηάο, αλ εκεδαπφο, κε ζρεηηθά δάισζά ηνπ, αλαθϋξεη ην ζθνπφ ηνπ ηαμηδηνχ ππεθφνπ ηξέηεο ρψξαο θαη εγγπεζεέ γηα απηφλ, κε ηελ θαηϊζεζε ζην γξαθεέν Παξαθαηαζεθψλ θαη Γαλεέσλ, πνζνχ πνπ θαιχπηεη ηηο δαπϊλεο επαλαπξνψζεζάο ηνπ ά απϋιαζάο ηνπ θαη πνζνχ έζνπ κε ηηο ηξηκεληαέεο απνδνρϋο ηνπ αλεηδέθεπηνπ εξγϊηε, γηα ηε θϊιπςε ηνπ ζπλφινπ ά κϋξνπο ησλ αλαγθαέσλ γηα ηε ζπληάξεζε ηνπ αιινδαπνχ εμφδσλ. 14 ΠΪλησο, παξϊ ηελ χπαξμε θϊπνηνπ απφ ηνπο παξαπϊλσ ιφγνπο απαγνξεχζεσο ηεο εηζφδνπ, ν Τπνπξγφο Γεκνζέαο ΣΪμεσο, κπνξεέ λα επηηξϋςεη ηελ εέζνδν αιινδαπνχ, εθ φζνλ απηφ επηβϊιιεηαη απφ 12 ππξέδσλ ΒξΫιιεο, Γέθαην Αιινδαπψλ, ηα αιινδαπϊ θπζηθϊ πξφζσπα, Ννκηθά Βηβιηνζάθε, 2003, ζει.45. 13 βι. θαη παιαηφ Ϊξζξν 5 ηνπ λ. 2910/2001. 14 Γειηέν εξγαηηθάο λνκνζεζέαο, απαζρφιεζε αιινδαπψλ εξγαδνκϋλσλ, ηφκνο 62, ηεχρνο 1466, ΜΪξηηνο 2006, ζει. 196. 25
ζπνπδαένπο ιφγνπο δεκνζένπ ζπκθϋξνληνο, ά αλσηϋξαο βέαο, ά δηεπθφιπλζεο ηεο θέλεζεο ειιεληθνχ πινένπ, ε νπνέα δελ κπνξεέ λα εμππεξεηεζεέ κε Ϊιινλ ηξφπν. 15 2.3.ΟΗ ΑΝΔΠΗΘΤΜΖΣΟΗ ΑΛΛΟΓΑΠΟΗ ΣΟ ΚΔΚΣΖΜΔΝΟ ΣΖ ΤΜΦΧΝΗΑ ΣΟΤ ΔΝΓΚΔΝ ΚΑΗ ΟΗ ΔΘΝΗΚΔ ΡΤΘΜΗΔΗ Ηδηαέηεξε βαξχηεηα γηα ηελ απαγφξεπζε εηζφδνπ αιινδαπψλ ζην Ϋδαθνο θξϊηνπο κϋινπο ηεο Δπξσπατθάο Έλσζεο, Ϋρεη ε πκθσλέα ηνπ Ϋλγθελ. Σν 1985, νη θπβεξλάζεηο ησλ θξαηψλ ηεο νηθνλνκηθάο ελψζεσο ηεο Benelux, ηεο Οκνζπνλδηαθάο Γεκνθξαηέαο ηεο Γεξκαλέαο θαη ηεο Γαιιέαο, ππϋγξαςαλ ζην Ϋλγθελ ηνπ Λνπμεκβνχξγνπ, ζπκθσλέα ζρεηηθϊ κε ηελ ζηαδηαθά θαηϊξγεζε ησλ ειϋγρσλ ζηα θνηλϊ επξσπατθϊ ζχλνξα θαη ηε δηεπθφιπλζε ηεο κεηαθέλεζεο ζην γεσγξαθηθφ ρψξν ηεο Δπξσπατθάο Έλσζεο. Ζ ζπκθσλέα απηά ζπγθεθξηκελνπνηάζεθε ην 1990 κε ηελ ππνγξαθά ηεο ζπκβϊζεσο εθαξκνγάο ηεο θαη Ϋιαβε αξγφηεξα ηε κνξθά πξσηνθφιινπ, κε ην νπνέν 13 θξϊηε κϋιε ηεο Δ.Δ, δεζκεχζεθαλ ζηελ εθαξκνγά ησλ πξνβιεπνκϋλσλ απφ ηε πκθσλέα ηνπ Ϋλγθελ ξπζκέζεσλ. Ζ πκθσλέα ηνπ Ϋλγθελ ( ζην εμάο Δ ), εθηφο ησλ Ϊιισλ, ξπζκέδεη ηηο πξνυπνζϋζεηο ηεο εηζφδνπ αιινδαπψλ ( φπνπ σο αιινδαπφο ελλνεέηαη θϊζε πξφζσπν πνπ δελ εέλαη ππάθννο θξϊηνπο κϋινπο ηεο Δ.Δ ), ζην Ϋδαθνο ησλ θξαηψλ κειψλ. Σφζν ην Ϊξζξν 5, φζν θαη ηα Ϊξζξα 15 θαη 16, νξέδνπλ φηη νη ζεσξάζεηο εηζφδνπ ησλ αιινδαπψλ θαη γεληθϊ ε εέζνδνο ησλ αιινδαπψλ ζην Ϋδαθνο θξϊηνπο κϋινπο ηεο Δ.Δ, επηηξϋπεηαη ππφ ηε βαζηθά πξνυπφζεζε, φηη ν αιινδαπφο δελ εέλαη θαηαρσξεκϋλνο ζηνλ θαηϊινγν αλεπηζχκεησλ ν νπνένο ζπληϊζζεηαη θαη ηεξεέηαη απφ ηηο εζληθϋο αξρϋο, ζχκθσλα κε ην Ϊξζξν 96 ηεο Δ. Ζ θαηαρψξεζε αιινδαπνχ ζηνλ θαηϊινγν αλεπηζχκεησλ θαη ε ζπλεπαθφινπζε Ϊξλεζε θξϊηνπο κϋινπο λα επηηξϋςεη ηελ εέζνδφ ηνπ ζπγθεθξηκϋλνπ αιινδαπνχ ζην Ϋδαθφο ηνπ, ζηεξέδεηαη ζηελ απεηιά γηα ηε δεκφζηα ηϊμε θαη αζθϊιεηα πνπ ελδϋρεηαη λα ζπληζηϊ ε παξνπζέα ελφο αιινδαπνχ ζην εζληθφ Ϋδαθνο. ΣΫηνηα απεηιά κπνξεέ λα ζπληζηνχλ νη αθφινπζεο πεξηπηψζεηο α) αιινδαπνχ πνπ θαηαδηθϊζζεθε γηα αμηφπνηλε πξϊμε πνπ επηζχξεη ζηεξεηηθά πνηλά ηεο ειεπζεξέαο γηα ηνπιϊρηζηνλ Ϋλα Ϋηνο β ) αιινδαπνχ ζε βϊξνο ηνπ νπνένπ ππϊξρνπλ βϊζηκεο ππφλνηεο φηη δηϋπξαμε ζνβαξϋο αμηφπνηλεο πξϊμεηο ά ζε βϊξνο ηνπ νπνένπ ππϊξρνπλ πξαγκαηηθϋο ελδεέμεηο φηη πξνηέζεηαη λα εθηειϋζεη παξφκνηεο πξϊμεηο ζην Ϋδαθνο ελφο θξϊηνπο κϋινπο 15 Βι. Ϊξζξν 9, παξ 2, λ. 1975/91 πνπ δελ θαηαξγάζεθε θαη εμαθνινπζεέ λα ηζρχεη θαη κεηϊ ηελ εθαξκνγά ηνπ 3386/05. 26