Θέμα : «Πεπραγμένα τῆς Εἰδικῆς Συνοδικῆς Ἐπιτροπῆς Λειτουργικῆς

Áñéèµ. Ðñùô. 46 Áèçíçóé 20 Αὐγούστου 2007 Πρός τήν Ἱεράν Σύνοδον τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος Ἐνταῦθα. Θέμα : «Πεπραγμένα τῆς Εἰδικῆς Συνοδικῆς Ἐπιτροπῆς Λειτουργικῆς Ἀναγεννήσεως» Μακαριώτατε Πρόεδρε, Σεβασμιώτατοι Συνοδικοί Σύνεδροι, Ἡ Εἰδική Συνοδική Ἐπιτροπή Λειτουργικῆς Ἀναγεννήσεως, τελοῦσα ὑπό τήν προεδρίαν τῆς ταπεινότητος ἡμῶν καί τῇ συμμετοχῇ τῶν τακτικῶν μελῶν αὐτῆς, ἤτοι : 1. Αἰδεσιμολογιωτάτου Πρωτοπρεσβυτέρου κ. Κωνταντίνου Καραϊσαρίδη, 2. Αἰδεσιμολογιωτάτου Πρωτοπρεσβυτέρου κ. Δημητρίου Τζέρπου, 3. Αἰδεσιμολογιωτάτου Πρωτοπρεσβυτέρου κ. Βασιλείου Καλιακμάνη, 4. Ἐλλογιμωτάτου κ. Πέτρου Βασιλειάδη, 5. Ἐλλογιμωτάτου κ. Ἀθανασίου Βουρλῆ, 6. Ἐλλογιμωτάτου κ. Γεωργίου Φίλια, 7. Ἐλλογιμωτάτου κ. Παναγιώτου Σκαλτσῆ, καί τῶν ἀναπληρωματικῶν μελῶν αὐτῆς : 1. Πανοσιολογιωτάτου Ἀρχιμανδρίτου κ. Νικολάου Ἰωαννίδη, 2. Αἰδεσιμολογιωτάτου Πρωτοπρεσβυτέρου κ. Θεοδώρου Κουμαριανοῦ, 3. Ἐλλογιμωτάτου κ. Σωτηρίου Δεσπότη,

2 τῇ συνδρομῇ τοῦ Πανοσιολογιωτάτου Ἀρχιμανδρίτου κ. Σεραφείμ Καλογεροπούλου, Γραμματέως αὐτῆς, τήν περίοδον ἀ- πό τῆς 1 ης Σεπτεμβρίου 2006 ἕως καί τῆς 31 ης Αὐγούστου 2007, ἐλειτούργησεν ἐπί τῇ βάσει τοῦ ὑπ ἀριθμόν 139/1999, Κανονισμοῦ τῆς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἐκκλησίας ἡμῶν καί εἰργάσθη διά τήν προώθησιν τῶν ἀφορώντων εἰς αὐτήν θεμάτων καί εὐσεβάστως γνωρίζομεν Ὑμῖν τά πεπραγμένα ὑπ αὐτῆς κατά τήν ἐν λόγῳ Συνοδικήν περίοδον. Α) Συνεδρίαι: Κατά τήν διάρκειαν τῆς Συνοδικῆς περιόδου 2006 2007 συνεδρίασε πέντε φοράς : α) Τήν 19 ην Σεπτεμβρίου 2006, β) τήν 9 ην Νοεμβρίου 2006, γ) τήν 23 ην Ἰανουαρίου 2007, καί δ) τήν 6 ην Μαρτίου 2007 καί ε) τήν 14 ην Ἰουνίου 2007. Β) Ἐξήτασε τά ἑξῆς θέματα: 1. Τήν πορείαν τῶν ἐργασιῶν τοῦ πραγματοποιηθέντος Η Πανελληνίου Λειτουργικοῦ Συμποσίου Στελεχῶν τῶν Ἱερῶν Μητροπόλεων τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος καί προέβη εἰς τήν σύνταξιν τῶν θέσεων, προτάσεων καί λοιπῶν παραμέτρων τοῦ περιεχομένου τῶν εἰσηγήσεων και διεμόρφωσε τάς βασικάς θέσεις, προτάσεις καί συμπεράσματα τῆς ὑποβληθησομένης εἰς τήν Ἱεράν Σύνοδον Ἐκθέσεως Πεπραγμένων. 2. Τήν πορείαν τοῦ θέματος τῆς ἐγγραφῆς «πονημάτων» λειτουργικοῦ καί ποιμαντικοῦ χαρακτῆρος, ὑπό τῶν α) Αἰδεσιμολογιωτάτου Πρωτοπρεσβυτέρου κ. Κωνσταντίνου Καραϊσαρίδη, β) Αἰδεσιμολογιωτάτου Πρωτοπρεσβυτέρου κ. Δημητρίου Τζέρπου, γ) Αἰδεσιμολογιωτάτου Πρωτοπρεσβυτέρου κ. Θεοδώρου Κουμαριανοῦ, δ) Ἐλλογιμωτάτου κ. Γεωργίου Φίλια καί ε) Ἐλλογιμωτάτου κ. Παναγιώτου Σκαλτσῆ, κατόπιν

3 προηγηθείσης σχετικῆς ἐνημερωτικῆς εἰσηγήσεως τοῦ μακαριστοῦ πλέον ἐκ τῶν Μελῶν τῆς Ἐπιτροπῆς Ἰωάννου Φουντούλη. 3. Τήν διοργάνωσιν «Διορθοδόξου Λειτουργικοῦ Συμποσίου», ἐν συνεχείᾳ τῆς ὑποβληθείσης ἐπί τοῦ θέματος αὐτοῦ ὁλοκληρωμένης προτάσεως ὑπό τοῦ Ἐλλογιμωτάτου κ. Πέτρου Βασιλειάδη. 4. Τήν συζήτησιν καί εἰσήγησιν ὑπό τῆς Ἐπιτροπῆς εἰς τήν Ἱεράν Σύνοδον προτάσεως διά τήν ἔγκρισιν κατ ἀρχήν πραγματοποιήσεως κατά τό ἔτος 2007 τοῦ Θ Πανελληνίου Λειτουργικοῦ Συμποσίου Στελεχῶν τῶν Ἱερῶν Μητροπόλεων τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, μέ θέμα «Τά νεκρώσιμα». Ἐν συνεχείᾳ τῆς ἐγκρίσεως τῆς προτάσεως ὑπό τῆς Ἱερᾶς Συνόδου, διεμορφώθη ὁ Κατάλογος τῶν κ.κ. Εἰσηγητῶν καί τῶν θεμάτων καί ὑπεβλήθη πρός ἔγκρισιν ὡλοκληρωμένη πρότασις μετά σχετικοῦ προγράμματος, διά τήν πραγματοποίησιν τοῦ Συμποσίου εἰς τάς ἀρχάς Νοεμβρίου 2007. 5. Τήν ἀνάληψιν ὑπό Μελῶν τῆς Ἐπιτροπῆς τῆς εὐθύνης «τῆς ἐπιμελείας τῶν Λειτουργικῶν Ἐκδόσεων», τῶν ὑπό ἔκδοσιν ὑπό τοῦ ἐκδοτικοῦ Ὀργανισμοῦ τῆς «Ἀποστολικῆς Διακονίας» τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, εἰς ἐκτέλεσιν ἐπί τοῦ ἐν λόγῳ θέματος Σεπτῆς Ἀποφάσεως τῆς Ἱερᾶς Συνόδου. 6. Ἐνημέρωσις ἐπί τῆς Ἀποφάσεως τῆς Ἱερᾶς Συνόδου ;της Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος διά τήν δυνατότητα τροποποιήσεως τῶν εὐχῶν τῶν σχετικῶν μέ τήν ἀκολουθίαν τοῦ Ἱεροῦ Μυστηρίου τοῦ Γάμου διά τούς ἡλικιωμένους. 7 Ἐνημέρωσις ὑπό τοῦ Ἐλλογιμωτάτου κ. Παναγιώτου Σκαλτσῆ, Μέλους τῆς «Ἐπιτροπῆς Ἐλέγχου καί Ἐκτιμήσεως» τοῦ «Προφητολογίου», ἐπί τοῦ θέματος τῆς πορείας ἐκδόσεως τούτου καί τῆς ὑλοποιήσεως σχετικῆς ἐπ αὐτοῦ Ἀποφάσεως τῆς Ἱερᾶς Συνόδου.

4 8. Ἐνημέρωσις ὑπό τοῦ μακαριστοῦ πλέον Ἰωάννου Φουντούλη ἐπί τοῦ θέματος τῆς ἐκδόσεως τοῦ νέου «Ἀρχιερατικοῦ» καί τῆς ὑλοποιήσεως σχετικῆς ἐπ αὐτοῦ Ἀποφάσεως τῆς Ἱερᾶς Συνόδου. 9. Ἐνημέρωσις ὑπό τοῦ Αἰδεσιμολογιωτάτου Πρωτοπρεσβυτέρου κ. Δημητρίου Τζέρπου ἐπί τοῦ θέματος «τῆς καύσεως τῶν νεκρῶν» καί ὑποβολῆς ὡλοκληρωμένης προτάσεως ἐπ αὐτοῦ, εἰς ἐκτέλεσιν σχετικῆς Ἀποφάσεως τῆς Ἱερᾶς Συνόδου. 10. Ἐνημέρωσις τῶν Μελῶν τῆς Ἐπιτροπῆς διά τήν δυνατότητα προμηθείας ἀπό τήν Ἱεραποστολική Ἀδελφότητα «Λυδία» τῶν ἐκδόσεων αὐτῆς, τῶν ἀναφερομένων : α) εἰς τήν Θείαν Λειτουργίαν τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου, β) τοῦ Ἱεροῦ Μυστηρίου τοῦ Γάμου καί γ) τοῦ Ἱεροῦ Μυστηρίου τοῦ Βαπτίσματος καί ἐχουσῶν ἀπόδοσιν τῶν κειμένων εἰς τήν ἑλληνικήν γλῶσσαν. 11. Ἐνημέρωσις τῶν Μελῶν τῆς Ἐπιτροπῆς ὑπό τῆς ἐλαχιστότητός μου, διά τήν πρόσκλησιν συμμετοχῆς καί ὀμιλίας μου εἰς τό Διεθνές Ἐπιστημονικόν Συνέδριον «Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος», τό διωργανούμενον εἰς Θεσσαλονίκην ἀπό 22 ας ἕως 25 ης Νοεμβρίου 2007, ὑπό τοῦ Τμήματος Ποιμαντικῆς καί Κοινωνικῆς Θεολογίας τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ «Ἀριστοτελείου» Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. 12. Ἐνημέρωσις τῶν Μελῶν τῆς Ἐπιτροπῆς διά τό θέμα τῆς ἐκδόσεως τοῦ Τόμου τῶν Πρακτικῶν τοῦ Η Πανελληνίου Λειτουργικοῦ Συμποσίου Στελεχῶν τῶν Ἱερῶν Μητροπόλεων τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, μετά τήν σχετικήν ἐπ αὐτοῦ ἐγκριτικήν Ἀπόφασσιν τῆς Ἱερᾶς Συνόδου. 13. Ἐνημέρωσις τῶν Μελῶν τῆς Ἐπιτροπῆς ὑπό τοῦ Αἰδεσιμολογιωτάτου Πρωτοπρεσβυτέρου κ. Θεοδώρου Κουμαριανοῦ, ἐπί τοῦ θέματος τῆς ἀναθέσεως εἰς αὐτόν τῆς «Ἐπιμελείας τοῦ Μεγάλου Εὐχολογίου» καί εἰσήγησις ὅπως ἡ Ἱερά Σύ-

5 νοδος : α) συστήσῃ τετραμελῆ Ἐπιτροπήν ἐπιμελείας, ἀποτελουμένην ἐκ τῶν Αἰδεσιμολογιωτάτων Πρωτοπρεσβυτέρων κ.κ. Κωνσσταντίνου Καραϊσαρίδη καί Θεοδώρου Κουμαριανοῦ καί τῶν Ἐλλογιμωτάτων κ.κ. Γεωργίου Φίλια καί Παναγιώτου Σκαλτσῆ καί β) δοθῇ πίστωσις χρόνου ἑνός ἔτους διά τήν ὁλοκλήρωσιν τῆς ἐπιμελείας τοῦ ὡς ἄνω ἔργου. 14. Ἐζητηθη ἀπό τόν Ἐλλογιμώτατο κ. Συμεών Πασχαλίδη, ὅπως καταθέσῃ εἰς τήν Ἐπιτροπήν ἐνημερωτικόν ὑπόμνημα ἐπί θεμάτων ἁγιολογικῆς φύσεως πρός μελλοντικήν ἀξιοποίησιν. Ὑποβληθέντος τούτου καί ἀναγνωσθέντος εἰς τήν Συνεδρίαν τῆς Ἐπιτροπῆς, ἀπεφασίσθη ὅπως εἰς προσεχές Λειτουργικόν Συμπόσιον, ἡ θεματολογία αὐτοῦ ἔχει σχέσιν πρός τάς ἁγιολογικάς μελέτας καί τά συναφῆ πρός αὐτάς προβλήματα. 15. Ἐπί τοῦ πονήματος τοῦ κ. Χαραλάμπους Δράκου, τό φέρον τόν τίτλον «Ὁ Ὄρθρος», τυπικολογικῆς φύσεως, ἀπεφασίσθη ὅπως δοθῇ ἀπάντησις εἰς τόν πονήσαντα, ὅτι δέν εἶναι δυνατόν νά υἱοθετηθῇ ἡ πρότασίς του περί ἐκδόσεως τούτου, διότι ἡ Ἱερά Σύνοδος προσφάτως ἐξέδωσεν ἀνάλογον «σύστημα Τυπικοῦ». 16. Ἀνεγνώσθη εἰς τά μέλη τῆς Ἐπιτροπῆς δήλωσις τοῦ Μακαριωτάτου Ἀρχιεπισκόπου Ἀθηνῶν καί Πάσης Ἑλλάδος κ.κ. Χριστοδούλου σχετική μέ τόν θάνατον τοῦ ἐκ τῶν Μελῶν τῆς Ἐπιτροπῆς Καθηγητοῦ Ἰωάννου Φουντούλη. 17. Ἀνεγνώσθη εἰς τά μέλη τῆς Ἐπιτροπῆς ἐπιστολή τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Σμολένσκ καί Καλλίνιγκραντ κ. Κυρίλλου, Προέδρου τοῦ Τμήματος Ἐξωτερικῶν Ἐκκλησιαστικῶν Σχέσεων τοῦ Πατριαρχείου Μόσχας, διά τῆς ὁποίας εὐχαριστεῖ τήν Ἀρχιγραμματεία τῆς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, διά τήν ἀποσταλεῖσαν εἰς τήν Ἐκκλησίαν τῆς Ρωσίας «Ἔκθεσιν Πεπραγμένων» τοῦ συγκληθέντος

6 Η Πανελληνίου Λειτουργικοῦ Συμποσίου Στελεχῶν τῶν Ἱερῶν Μητροπόλεων τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος. Ἡ περί ἡμᾶς Συνοδική Ἐπιτροπή ἐπίσης εἰργάσθη καί διά: Α) ΤΗΝ ΔΙΟΡΓΑΝΩΣΙΝ ΣΥΝΕΔΡΙΩΝ : 1. Διοργάνωσε τόν Σεπτέμβριον τοῦ 2006 τό Η Πανελλήνιον Λειτουργικόν Συμπόσιον Στελεχῶν τῶν Ἱερῶν Μητροπόλεων τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, μέ θέμα «Τό Χριστιανικόν Ἑορτολόγιον Κεφάλαιον ἑορτῆς, μνήμη Θεοῦ». 2. Διοργανώνει διά νά πραγματοποιηθῇ τόν Νοέμβριον τοῦ 2007 τό Θ Πανελλήνιον Λειτουργικόν Συμπόσιον Στελεχῶν τῶν Ἱερῶν Μητροπόλεων τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, μέ θέμα «ΤΟ ΜΥΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ ΣΤΗ ΛΑΤΡΕΙΑ ΤΗΣ ΕΚ- ΚΛΗΣΙΑΣ "κηδεύσωμεν τούς ἀπελθόντας ὡς καί ἡμῖν καί ἐκείνοις συμφέρει πρός δόξαν Θεοῦ" (Ἰωάννου Χρυσοστόμου : Ὁμιλία ΠΕ εἰς τό κατά Ἰωάννην PG. 59, 467 στ)». 3. Προέβη εἰς τάς διαδικασίας διοργανώσεως διά τόν Αὔγουστον τοῦ 2007 Διορθοδόξου Λειτουργικοῦ Συμποσίου, ἐγκρίσει τῆς Ἱερᾶς Συνόδου, ὅπερ ἀνεβλήθη λόγῳ τῆς ἐπισυμβάσης ἀσθενείας τοῦ Μακαριωτάτου Ἀρχιεπισκόπου Ἀθηνῶν καί Πάσης Ἑλλάδος κ.κ. Χριστοδούλου, κατόπιν Ἀποφάσεως καί πάλιν τῆς Ἱερᾶς Συνόδου. Β) ΤΑΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ 1. Ἐξεδόθη ὁ Τόμος τῶν Πρακτικῶν τοῦ Ζ Πανελληνίου Λειτουργικοῦ Συμποσίου. 2. Προετοιμάζεται ἡ ἔκδοσις ὑπό τῆς «Ἀποστολικῆς Διακονίας», τῇ εἰσηγήσει τῆς Ἐπιτροπῆς : α. Τοῦ Τόμου τῶν Πρακτικῶν τοῦ Η Πανελληνίου Λειτουργικοῦ Συμποσίου. β. Τοῦ «Ἀρχιερατικοῦ». γ. Τοῦ «Μεγάλου Εὐχολογίου». Τοῦ «Προφητολογίου» ὑπό τῆς «Βιβλικῆς Ἑταιρείας».

7 3. Ἡ Ἐπιτροπή ἐπρότεινε ὅπως ὁ ἐκδοθησόμενος Τόμος τῶν Πρακτικῶν τοῦ Θ Πανελληνίου Λειτουργικοῦ Συμποσίου, ἀ- φιερωθεῖ εἰς τόν ἀείμνηστον Καθηγητήν, Μέλος τῆς Ἐπιτροπῆς, Ἰωάννην Φουντούλην. Γ) ΔΙΑ ΤΑΣ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ Ἐδημοσιεύθησαν ὑπό τῶν Μελῶν τῆς Ἐπιτροπῆς ἄρθρα εἰς διάφορα Ἐπιστημονικά καί Ἐκκλησιαστικά Περιοδικά, ἀ- φορῶντα εἰς τό ἔργον τῆς Ἐπιτροπῆς, ὡς καί μελέται εἰς τήν ἰστοσελίδα τῆς Ἐπιτροπῆς, ὡς κάτωθι : i. «Η ΕΟΡΤΗ ΤΩΝ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ ΘΕΟΦΑΝΕΙΩΝ» τοῦ Πανοσιολογιωτάτου Ἀρχιμανδρίτου κ. Νικολάου Χ. Ιωαννίδη, Δρος Θ. Καθηγητοῦ τοῦ Πανεπιστημίου Αθηνῶν. ii. «ΟΙ ΕΟΡΤΕΣ ΤΟΥ ΤΙΜΙΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ» τοῦ Αἰδεσιμολογιωτάτου Πρωτοπρεσβυτέρου κ. Κωνσταντίνου Καραϊσαρίδη iii. «ΚΟΣΜΙΚΕΣ ΕΟΡΤΕΣ» τοῦ Πανοσιολογιωτάτου Ἀρχιμανδρίτου κ. Γεωργίου Xρυσοστόμου, Δρ. Φιλολογίας Α.Π.Θ., Πρωτοσυγκέλλου Ἱ. Μ. Βεροίας. iv. «ΟΙ ΘΕΟΜΗΤΟΡΙΚΕΣ ΕΟΡΤΕΣ» τοῦ Ἐλλογιμωτάτου κ. Γεωργίου Ν. Φίλια. v. «ΟΙ ΓΙΟΡΤΕΣ ΤΟΥ ΙΣΡΑΗΛ» τοῦ κ. Δημητρίου Καϊμάκη. vi. «Η ΕΟΡΤΗ ΤΗΣ ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΕΩΣ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ» τοῦ Αἰδεσιμολογιωτάτου Πρωτοπρεσβυτέρου κ. Δημητρίου Β. Τζέρπου, Ἀν. Καθηγητοῦ Τμήματος Θεολογίας τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν. vii. «ΟΙ ΕΟΡΤΕΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΤΟΜΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΥΠΑΠΑΝΤΗΣ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ» τοῦ Αἰδεσιμολογιωτάτου Πρεσβυτέρου κ. Στεφάνου Αλεξόπουλου. Δ) ΔΙΑ ΤΗΝ ΔΙΕΚΠΑΙΡΕΩΣΙΝ ΔΙΑΦΟΡΩΝ ΤΡΕΧΟΝΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΑΚΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ Διά τοῦ Πανοσιολογιωτάτου Ἀρχιμανδρίτου κ. Σεραφείμ Καλογεροπούλου, Γραμματέως τῆς Ἐπιτροπῆς καί τοῦ Συνεργάτου Ἱερολογιωτάτου Διακόνου κ. Γρηγορίου Νανακού-

8 ση, διεκπεραιοῦται ἡ ἀνήκουσα εἰς τήν ἁρμοδιότητα τῆς Ἐπιτροπῆς ἐργασία καί ἡ παρεμπεμπομένη ἁρμοδίως, ἤτοι : α. Τήρησις τῶν σχετικῶν βιβλίων τῆς Ἐπιτροπῆς. β. Σύνταξις ἐγγράφων καί διεκπεραίωσις ἀλληλογραφίας. γ. Δημοσίευσις καί ἐπιμέλεια ἐκδόσεως κειμένων. δ. Παρακολούθησις Λειτουργικῆς βιβλιογραφίας καί δημιουργία Ἀρχείου δημοσιευμάτων. ε. Διεκπεραίωσις πρός τήν Ε.Κ.Υ.Ο. τῶν παραστατικῶν στοιχείων τῶν ἐξόδων τῶν μελῶν τῆς Ἐπιτροπῆς. στ. Διεκπερέωσις σχετικῆς ἀλληλογραφίας τοῦ Γραφείου τῆς Ἐπιτροπῆς πρός Συνοδικάς Ἐπιτροπάς καί τρίτους. ζ. Ἐνημέρωσις Ἰστοσελίδος τῆς Ἐπιτροπῆς εἰς τό Διαδίκτυον. η. Δημόσιαι Σχέσεις. Ἐπί δέ τούτοις διατελοῦμεν, Ὁ Πρόεδρος τῆς Εἰδικῆς Συνοδικῆς Ἐπιτροπῆς Λειτουργικῆς Ἀναγεννήσεως Ὁ Καισαριανῆς, Βύρωνος καί Ὑμηττοῦ ΔΑΝΙΗΛ