Z ÅÕÈÅÑÏ ÅË C ITI * ÔÑÏ ÄÉÁÐ ÅÍ ÅË.Ð.ÐÏ. * 18ï ÄéåèíÝò ÓõíÝäñéï ÅË.Ð.ÐÏ. ÐÏËÉÔÙÍ ÇÓ * *Ê ÐÁÔÑÁ ÐÁÉÄÅÕÓ ÊÅ. Ä.ÅÊ. Y SIT ÉÓÌÉÊÇ Ó ÅÊ ÉÔ ÏË ÍÅÐÉÓÔÇÌ ÐÁ ENS FREE UNIVER ÉÏ ÐáíôåëÞò ÃåùñãïãéÜííçò ÅðéìÝëåéá ÊïéíùíéêÞ ÐáéäáãùãéêÞ Äéáðïëéôéóìéêüôçôá êáé ÅéäéêÞ ÁãùãÞ Ôüìïò É ÐÜôñá, 14-16 Íïåìâñßïõ 2014 Îåíïäï åßï Achaia Beach Êáóôåëëüêáìðïò Ñßïõ Á áàáò ÐÜôñá 2015
Εκπαίδευση και Ετερότητα Παντελής Γεωργογιάννης Επιμέλεια 18ο Διεθνές Συνέδριο με κριτές Κοινωνική Παιδαγωγική, Διαπολιτισμικότητα και Ειδική Αγωγή Πάτρα, 14-16 Νοεμβρίου 2014 Τόμος Ι Πάτρα 2015-1 -
17ο Διεθνές Συνέδριο - Πάτρα, 27-29 Ιουνίου 2014 Όλα τα αντίγραφα υπογράφονται από τον κάτοχο του copyright. Copyright : Διεύθυνση: Παντελής Γεωργογιάννης Αντωνίου Οικονόμου 8, 26504 Άγιος Βασίλειος, Πάτρα Τηλ: +30 6944346420 http://www.georgogiannis.gr E mail: pantelis.georgogiannis@gmail.com Τίτλος : Κοινωνική Παιδαγωγική, Διαπολιτισμικότητα και Ειδική Αγωγή, Τόμος Ι Επιμέλεια μορφοποίησης κειμένων: Σπανού Αικατερίνη, Εκπαιδευτικός Μελιτζάνη Ειρήνη, Πτυχιούχος Τουριστικών Επιχειρήσεων ΤΕΙ Πάτρας, ΜΔΕ στις Επιστήμες της Αγωγής, Υπ. Διδάκτωρ ΠΤΔΕ Πανεπιστημίου Πατρών, Συνεργάτης Ελεύθερου Πανεπιστημίου Πολιτών Ηλεκτρονική στοιχειοθεσία - σελιδοποίηση: Μελιτζάνη Ειρήνη, Πτυχιούχος Τουριστικών Επιχειρήσεων ΤΕΙ Πάτρας, ΜΔΕ στις Επιστήμες της Αγωγής, Υπ. Διδάκτωρ ΠΤΔΕ Πανεπιστημίου Πατρών, Συνεργάτης Ελεύθερου Πανεπιστημίου Πολιτών Σπανού Αικατερίνη, Εκπαιδευτικός ISBN: 978-960-8206-90-8 SET: 978-960-8206-89-2 σ.σ. 468, σχήμα 17,5 Χ 25 εκ. Όλα τα κείμενα δημοσιεύονται με ευθύνη των συγγραφέων τους Απαγορεύεται η μερική ή ολική αναδημοσίευση του έργου αυτού, καθώς και η αναπαραγωγή του με οποιοδήποτε άλλο μέσο, χωρίς σχετική άδεια του κατόχου του Copyright. - 2 -
Εκπαίδευση και Ετερότητα Επιστημονική Επιτροπή Πρόεδρος: Γεωργογιάννης Παντελής, Καθηγητής Πανεπιστημίου Πατρών Μέλη: Σκούρτου Ελένη, Καθηγήτρια Πανεπιστημίου Αιγαίου Φυριππής Εμμανουήλ, Καθηγητής ΠΤΔΕ Πανεπιστημίου Αθηνών Γαλανάκη Ευαγγελία, Καθηγήτρια ΠΤΔΕ Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών Μαλαφάντης Κωνσταντίνος, Καθηγητής ΠΤΔΕ Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Πρόεδρος Παιδαγωγικής Εταιρίας Ελλάδας Χατζησαββίδης Σωφρόνης, Καθηγητής, Τμήμα Επιστημών Προσχολικής Αγωγής και Εκπαίδευσης Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Σακελλαρίου Mαρία, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Στεργίου Λήδα, Επίκουρη Καθηγήτρια ΠΤΝ Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Μάγος Κωνσταντίνος, Επίκουρος Καθηγητής ΠΤΝ Πανεπιστημίου Θεσσαλίας Μπάκας Θωμάς, Επίκουρος Καθηγητής ΠΤΝ Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Νταραντούμης Θανάσης, Μόνιμος Επίκουρος Καθηγητής, Τμήμα Πολιτισμικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας, Πανεπιστήμιο Αιγαίου Πανταζής Βασίλης, Επίκουρος Καθηγητής Π.Τ.Π.Ε. Πανεπιστημίου Θεσσαλίας Ροφούζου Αιμιλία, Λέκτορας Γερμανικής Γλώσσας και Φιλολογίας στη Σχολή Ναυτικών Δοκίμων Μανιάτης Παναγιώτης, Δρ. Πανεπιστημίου Αθηνών Εξωτ. Συνεργάτης, Π.Δ. 407 Οργανωτική Επιτροπή Πρόεδρος: Γραμματεία: Γεωργογιάννης Παντελής, Καθηγητής Πανεπιστημίου Πατρών Μελιτζάνη Ειρήνη, Πτυχιούχος Τουριστικών Επιχειρήσεων ΤΕΙ Πάτρας, Κάτοχος ΜΔΕ στις Επιστήμες της Αγωγής, Υποψήφια Διδάκτωρ ΠΤΔΕ Πανεπιστημίου Πατρών Σπανού Κατερίνα, Εκπαιδευτικός ΠΕ 70, Πτυχιούχος ΠΤΔΕ Πανεπιστημίου Πατρών Γούλα Γλυκερία, Εκπαιδευτικός ΠΕ 70, Πτυχιούχος ΠΤΔΕ Πανεπιστημίου Πατρών Παπαδοπούλου Κατερίνα, Εκπαιδευτικός Παπαδοπούλου Συμέλα, Εκπαιδευτικός Πανέτα Έφη, Εκπαιδευτικός ΠΕ 70, Πτυχιούχος ΠΤΔΕ Πανεπιστημίου Πατρών Δακτυλογραφήσεις & Επεξεργασία σε Η/Υ Μελιτζάνη Ειρήνη, Πτυχιούχος Τουριστικών Επιχειρήσεων ΤΕΙ Πάτρας, Κάτοχος ΜΔΕ στις Επιστήμες της Αγωγής, Υποψήφια Διδάκτωρ ΠΤΔΕ Πανεπιστημίου Πατρών - 3 -
17ο Διεθνές Συνέδριο - Πάτρα, 27-29 Ιουνίου 2014-4 -
Εκπαίδευση και Ετερότητα Περιεχόμενα Κοινωνική Παιδαγωγική 9 Εκπαίδευση Ενηλίκων Εθελοντών στη Δασοπυρόσβεση και Δασοπροστασία 11 Αθανασακοπούλου Αγγελική - Κυριακάκη Χαρίκλεια - Κοντοστάνος Δημήτριος- Χρήστος Η Συμβουλευτική στο σχολείο: μια συγκριτική μελέτη μεταξύ Αγγλίας και Ελλάδας 22 Κουρμπέλη Δήμητρα Kοινωνική Eργασία και Ανθρώπινα Δικαιώματα 35 Πανταζής Βασίλειος Κοινωνική παιδαγωγική, ανθρώπινα δικαιώματα και η κοινωνικά ευάλωτη παιδική και εφηβική ηλικία: Μια κριτική προσέγγιση του ιστορικού υπόβαθρου και των σύγχρονων προοπτικών 48 Σιταρά Μαρκέλλα Κοινωνική Ψυχολογία 59 Παράγοντες άγχους στη σχολική τάξη 61 Αλεξανδρόπουλος Γεώργιος Εκπαιδευτικός αποκλεισμός παιδιών με προβλήματα υγείας. Ο θεσμός των νοσοκομειακών σχολείων 83 Αραμπατζή Βασιλεία - Τουρτούρας Δ. Χρήστος Ο έμφυλος χαρακτήρας της εκπαίδευσης: προβληματισμοί και αναθεωρήσεις 99 Κάλφα Μαρία - 5 -
17ο Διεθνές Συνέδριο - Πάτρα, 27-29 Ιουνίου 2014 Εκπαίδευση, φύλο και σεξουαλικότητα 111 Καστραντά Αναστασία, Καραθανάση Ζαχαρένια, Λουκοπούλου Ελένη, Βελώνη Γεωργία Η κοινωνικο-οικονομική κρίση στην Ελλάδα και οι επιπτώσεις της στους μαθητές του Δημοτικού Σχολείου 125 Μπουλούγαρη Γεωργία, Πανταζής Βασίλειος, Τριανταφύλλου Ευπραξία, Σωτηρόπουλος Νικόλαος Η αναπηρία ως αιτία του κοινωνικού στίγματος 136 Σάχου Μαρία- Ελένη Οι επισκέψεις πεδίου και η εφαρμογή τους στη διδασκαλία των γνωστικών αντικειμένων του δημοτικού σχολείου 143 Σκαγιάς Ιωάννης Σχολικός Εκφοβισμός 155 Ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα παρέμβασης για την πρόληψη και αντιμετώπιση της βίας και του εκφοβισμού μεταξύ μαθητών του Δημοτικού Σχολείου 157 Γελαδάρη Αθηνά Take a stand- Lend a Hand: Stop bullying now. Πάρτε απόσταση- Δανειστείτε ένα χέρι: Σταματήστε τα σχολικό εκφοβισμό τώρα 168 Γεωργαντά Βίκυ Σχολικός εκφοβισμός 182 Γεωργαντά Βίκυ Ενδοοικογενειακή βία και σχολείο. Τρόποι αντιμετώπισης 194 Ζωγόπουλος Ευστάθιος Αθ. - Μαραγκάκη Μαρία «Δεν φοβάμαι, δεν φοβίζω, κερδίζω φίλους». Σχολικός εκφοβισμός και βία μέσα από ένα Πρόγραμμα Αγωγής Υγείας σε Διαπολιτισμικό Γυμνάσιο, Αθήνα 2014 203 Σακκή Ραχήλ - Δρακοπούλου Μαρία Διαπολιτισμική Εκπαίδευση 213 Μεταναστευτική πολιτική, μετανάστευση και κοινωνική ένταξη 215 Γεωργογιάννης Παντελής Το Μουσείο Ζωντανεύει με Ταξίδι Σχολικό: Αξιοποίηση της Μουσειακής Αγωγής στη Διαπολιτισμική Εκπαίδευση 225 Βασιλόπουλος Πάνος - Αγγελακοπούλου Μαρία Εκπαιδευτικές δραστηριότητες αναγνώρισης και ενδυνάμωσης - 6 -
Εκπαίδευση και Ετερότητα της Πολιτισμικής Ταυτότητας στα σύγχρονα εκπαιδευτικά πολυπολιτισμικά περιβάλλοντα. 236 Αραβανής Σπύρος Γ. - Μαλαφάντης Κωνσταντίνος Δ. Συγκριτική μελέτη της αντίληψης Ελλήνων και Αλλοδαπών μαθητών για την επίδραση της οικονομικής κρίσης σε πτυχές της κοινωνικής τους ζωής 248 Γαλογαύρος Γεώργιος - Ράπτη Παναγιώτα - Τεστεμπασίδου Ιωάννα Διαπολιτισμικές προσεγγίσεις στο μάθημα της Γεωλογίας Γεωγραφίας του γυμνασίου στον ελλαδικό χώρο 261 Καδιγιαννόπουλος Γεώργιος - Καραβίδα Μαρία Αθωνιάδα Εκκλησιαστική Ακαδημία και διαπολιτισμική εκπαίδευση 269 Καδιγιαννόπουλος Γεώργιος - Μορφίδης Κωνσταντίνος - Πανταζέλου Ελένη Κοινωνικοπαιδαγωγική θεώρηση και οργανωσιακή διάσταση της ετερότητας: μια μελέτη περίπτωσης 277 Καυκά Δήμητρα - Μανιάτη Έλενα Γνωστικές και συναισθηματικές αντιδράσεις μαθητών της Στ Δημοτικού προς την πατρίδα και άλλους λαούς 289 Νταλάκας Χαράλαμπος Επιμορφωτικό Πρόγραμμα Διαπολιτισμικής Εκπαίδευσης Δασκάλων μέσα από την Τέχνη 303 Παπάζογλου Ασημίνα Τα μουσεία και οι αρχαιότητες στη διαπολιτισμική εκπαίδευση: Πολυτέλεια ή αναγκαιότητα; 312 Παπαμαγκανά Ιωάννα - Μπαρμπάτσης Κωνσταντίνος Διδακτικές παρεμβάσεις και στρατηγικές για την ενίσχυση και την εδραίωση της μάθησης σε διαπολιτισμικό σχολικό περιβάλλον 324 Ρεντίφης Γεράσιμος Εικόνα και Πολιτισμός 337 Σταυροìπουλος Ανασταìσιος Αθ. Η ελληνική ως δεύτερη ή ξένη γλώσσα 355 Η εικόνα της β βάθμιας μειονοτικής εκπαίδευσης μέσα από τις απόψεις των ελληνόφωνων και τουρκόφωνων εκπαιδευτικών. Μια έρευνα πάνω στις απόψεις των εκπαιδευτικών που υπηρετούν στα δυο (2) δευτεροβάθμια μειονοτικά σχολεία της Ξάνθης και της Ροδόπης. 357 Τσέλλιος Ιωάννης - Τσαρεκτσή Τζενάν - Γκουλιάμα Αλεξάνδρα - 7 -
17ο Διεθνές Συνέδριο - Πάτρα, 27-29 Ιουνίου 2014 Διερεύνηση της εκπαιδευτικής διαδικασίας στην δευτεροβάθμια μειονοτική εκπαίδευση 373 Τσαρεκτσή Τζενάν - Τσέλλιος Ιωάννης - Γκουλιάμα Αλεξάνδρα Η θρησκευτική μειονότητα της Θράκης και η θεσμική πλαισίωση των γλωσσικών της δικαιωμάτων: προθέσεις, θέσεις και υποθέσεις εκπαιδευτικής πολιτικής. 389 Γκουλιάμα Αλεξάνδρα - Τσέλλιος Ιωάννης - Τσαρεκτσή Τζενάν Το γενερικό θέατρο ως διδακτική διαδικασία αλλόγλωσσων παιδιών στη Γερμανία 401 Μελισόβα Ζαφειρούλα Η Γερμανική Εξωτερική Πολιτιστική Πολιτική και τα Γερμανικά ως Ξένη Γλώσσα 412 Ροφούζου Αιμιλία Φωνολογική επεξεργασία και αναγνωστικές δυσκολίες σε μαθητές με γλώσσα καταγωγής την Αλβανική 420 Σανδραβέλης Άγγελος - Πούλιου Κατερίνα - Αλευριάδου Αναστασία Ψευδόφιλες λέξεις μεταξύ της κοινής νέας ελληνικής γλώσσας και της κατωιταλικής διαλέκτου και η αξιοποίησή τους στο γλωσσικό μάθημα 433 Σταφίδας Δημήτριος - Σταφίδα Βασιλική Σχολικά Προγράμματα 443 Η Δημόσια μεταδευτεροβάθμια μη Πανεπιστημιακή Εκπαίδευση και Κατάρτιση ως διέξοδος για την μη περιθωριοποίηση και τον αποκλεισμό των νέων 445 Σαμαράς Βασίλης - Σαμαρά Αναστασία Θεοδώρα - Σταυροπούλου Μαργαρίτα Τα προγράμματα σχολικών δραστηριοτήτων ως μοχλός ανοίγματος του σχολείου στην κοινωνία 460 Σαχανά Ιφιγένεια - 8 -