Χαιρετισμός κυρίου Πάνου Καρβούνη Επικεφαλής της Αντιπροσωπείας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Ελλάδα Κυρίες και Κύριοι, Το Μέλλον της Ευρώπης 13 Μαρτίου 2017 Είναι μεγάλη χαρά και τιμή μου να βρίσκομαι μαζί σας σήμερα. Θα ήθελα να ευχαριστήσω τον Αναπληρωτή Υπουργό κ. Κατρούγκαλο ο οποίος στους λίγους μήνες που έχει αναλάβει τα ηνία των Ευρωπαϊκών ζητημάτων του Υπουργείου έχει δείξει αξιόλογα δείγματα γραφής. Επιθυμώ να τον ευχαριστήσω θερμά για τη φιλοευρωπαϊκή του δέσμευση που είναι τόσο πολιτική όσο και προσωπική! Η Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκεται σε μια κρίσιμη καμπή. Μετά το δημοψήφισμα της Βρετανίας αλλά και μετά την ελλιπή διαχείριση των τελευταίων κρίσεων δεν μπορούμε να συμπεριφερόμαστε σαν να είναι "business as usual". 1
Για το λόγο αυτό, η σημερινή ημερίδα είναι ιδιαιτέρως επίκαιρη. Προ ολίγων ημερών ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής έδωσε το έναυσμα μιας δημόσιας διαβούλευσης για το μέλλον της Ευρώπης. Με την Λευκή Βίβλο και τα πέντε σενάρια που παρουσιάστηκαν η Επιτροπή ανοίγει τη συζήτηση σχετικά με την ταυτότητα και το μέλλον της Ευρώπης των 27. Πολλοί με ρωτούν: γιατί παρουσιάζεται σενάρια αντί μιας συγκεκριμένης πρότασης; Δεν αποδυναμώνει αυτό τον ρόλο της Επιτροπής; Κάθε άλλο! Δεν παρουσιάσαμε συγκεκριμένη πρόταση γιατί δεν θέλαμε να προκαταβάλουμε τον διάλογο. Στόχος είναι να ξεκινήσει μια διαδικασία διαβούλευσης, όχι να επιβάλουμε εμείς στα κράτη μέλη αυτό που θεωρούμε προτιμότερο. Θέλουμε να βάλουμε ένα τέλος στην λογική που είναι κυρίαρχη στις εντυπώσεις πολλών ότι οι Βρυξέλλες κάνουν πολιτική για τις Βρυξέλλες. Συνεπώς είναι ευθύνη των κρατών μελών να πάρουν μπροστά, να κινητοποιήσουν τους πολίτες σε ένα δημόσιο διάλογο, όπως αυτός που θα γίνει εδώ σήμερα, και τελικά να αποφασίσουν "τι Ευρώπη θέλουν". 2
Θεωρώ ότι και τα πέντε σενάρια έχουν θετικά στοιχεία και για την Ευρώπη και για την Ελλάδα. Το ένα δεν αποκλείει το άλλο και μπορεί να γίνει μια μίξη στοιχείων. Εξάλλου τα προβλήματα των τελευταίων ετών νομίζω ότι προέκυψαν όχι μόνο από την πορεία της Ευρώπης και τις πολιτικές της επιλογές αλλά και από το γεγονός ότι υπήρχε διχογνωμία και έριδες μεταξύ των κρατών μελών. Η Ευρώπη είναι συχνά το εξιλαστήριο θύμα εσωτερικών διαφωνιών των μελών της, όπου κάθε επιτυχημένη πολιτική πιστώνεται στις εθνικές κυβερνήσεις και κάθε αποτυχημένη χρεωνόταν στις Βρυξέλλες. Ο στόχος μας πάντως, ανεξαρτήτως σεναρίου, είναι ξεκάθαρος η ενότητα των 27. Αν υπάρχει ένα κοινά αποδεκτό όραμα, θα υπάρχει και επίτευξη των στόχων. Έχει γίνει πολύς λόγος για το τρίτο σενάριο που αφορά μια Ευρώπη "πολλών ταχυτήτων". Κάποια από τα ιδρυτικά κράτη μέλη έχουν ήδη ταχθεί ανοιχτά υπέρ. Αυτό δεν θα πρέπει να μας τρομάζει εδώ στην Ελλάδα. 3
Η έννοια των πολλών ταχυτήτων έχει να κάνει με το πόσο γρήγορα το κάθε κράτος μέλος θα επιλέξει να φτάσει στον στόχο που έχει τεθεί. Δεν μιλάμε για εγκλωβισμό σε Α' και Β' κατηγορία. Εξάλλου οι πολλαπλές ταχύτητες δεν είναι κάτι που θα ανακαλύψουμε τώρα. Υπάρχουν ήδη. Οι συνθήκες επιτρέπουν διαφορετικά κράτη να συνδέονται με διαφορετικούς ρυθμούς ολοκλήρωσης. Δεν είναι όλα τα κράτη μέλη στην Ευρωζώνη, ούτε όλα τα κράτη μέλη είναι στο Σένγκεν. Αυτό που πρέπει να κρατήσουμε όμως είναι ότι η Ελλάδα βρίσκεται αυτή την στιγμή στην πρώτη γραμμή της Ευρωπαϊκής ενοποίησης όπως είναι η Ευρωζώνη και και το Σένγκεν και είναι στο χέρι μας να μείνουμε εκεί και να συνδιαμορφώσουμε τις πολιτικές. Η γεωπολιτική θέση της Ελλάδας είναι στρατηγικής σημασίας για την ΕΕ, κάτι που πρέπει να εκμεταλλευτούμε. Η οικονομική κρίση μας καθιστά στις αντιλήψεις ορισμένων ως τον αδύναμο κρίκο της Ευρωζώνης αλλά αυτό δεν πρέπει να μας υποτάσσει σε ένα αίσθημα κατωτερότητας. 4
Η Ελλάδα έχει να προσφέρει και μπορεί να προσφέρει πολλά στην ΕΕ αν υψώσει το ανάστημά της. Χρησιμοποιώντας τα ατού που έχει και κυρίως έμψυχο υλικό, τους ανθρώπους επιπέδου που διαθέτει μέσα και έξω από τη χώρα και υποστηρίζεται σθεναρά από τους Ευρωπαϊκούς Θεσμούς, όπως η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, όπως έχει καταδείξει και η πολιτική που έχει ακολουθήσει ο Πρόεδρος Juncker. Ένα σημαντικό κομμάτι της επιτυχίας θα είναι η ουσιαστική συμμετοχή της Ελλάδας στις ζυμώσεις που θα γίνουν στο αμέσως επόμενο διάστημα τόσο σε πολιτικό επίπεδο όσο και σε επίπεδο της κοινωνίας των πολιτών. Γιατί μεγάλη σημασία δεν έχουν μόνο οι ταχύτητες αλλά και η κατεύθυνση της πορείας της Ένωσης. Στην διάρκεια του χρόνου η Επιτροπή θα συμβάλλει σε αυτή τη διαδικασία με μία σειρά εγγράφων προβληματισμού, όπου θα αναπτύσσονται συγκεκριμένες προτάσεις πολιτικής και τεχνικής φύσεως για θέματα όπως η ανάπτυξη μιας πιο κοινωνικής Ευρώπης, η εμβάθυνση της ΟΝΕ ή η τιθάσευση της παγκοσμιοποίησης. Το θέμα της οικονομικής διακυβέρνησης είναι ένα θέμα που σίγουρα καίει την Ελλάδα, μιας και πλήρωσε 5
ακριβά την "ελλειμματική" ενοποίηση σε αυτόν τον τομέα και την αδυναμία της χώρας μας να το διακρίνει και να προφυλαχθεί εγκαίρως. Ποιες θεσμικές αλλαγές λοιπόν χρειάζεται να γίνουν για να μιλάμε για μια πιο δημοκρατική και ενδεχομένως κοινωνική οικονομική διακυβέρνηση; Η συνεδρία αργότερα σήμερα επί αυτού του θέματος θα έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Κλείνοντας δυο λόγια για το επικείμενο Brexit. Πολλοί από όσους προασπίζονταν με σθένος την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ έχουν φύγει τρέχοντας από τις θέσεις ευθύνης της Βρετανικής πολιτικής σκηνής. Και είναι εύκολο να καταλάβουμε γιατί. Πολύ απλά γιατί καμία μελλοντική σχέση μεταξύ ΕΕ και ΗΒ δεν θα είναι το ίδιο επικερδής με το "ντιλ" που είχε μέχρι τώρα η Βρετανία ως κράτος μέλος. Φαντάζομαι λοιπόν με δέος τις συνέπειες που θα είχε μια τέτοια εξέλιξη για ένα κράτος, πιο μικρό, πιο αδύναμο από το ΗΒ. Η επετειακή Σύνοδος Κορυφής της Ρώμης όμως δεν πρέπει να χαντακωθεί στην σκιά του διαζυγίου. Το Ευρωπαϊκό όραμα θέλει μια νέα πνοή και είναι στο χέρι μας να φανούμε αντάξιοι της ιστορικής αυτής στιγμής. 6
Εύχομαι μια ουσιαστική και παραγωγική ημερίδα σε όλες και όλους. Ευχαριστώ πολύ. 7