1 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΓΡΑΦΕΙΟ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ ΣΚΟΠΙΑ ΓΡΑΦΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ
2 ΕΙΔΗΣΕΙΣ Ξένες εταιρίες στην πγδμ επενδύσεις - εξαγορές Αντιπαράθεση ΕLEM EVN Σύμφωνα με δημοσιογραφικές πληροφορίες, η δικαστική αντιπαράθεση μεταξύ ELEM και EVN είναι πιθανό να διευθετηθεί το Σεπτέμβριο, μολονότι οι δύο εταιρείες δεν επιθυμούν να μιλήσουν δημοσίως. Εμπειρογνώμονες ωστόσο αναφέρουν ότι μία εξώδικος επίλυση της διαφοράς θα ήταν προς το συμφέρον και των δύο πλευρών. Εγχώριες εταιρίες στην πγδμ Δάνεια προς τις ΜΜΕ από το Ευρωπαϊκό Ταμείο για τη Νοτιοανατολική Ευρώπη Το Ευρωπαϊκό Ταμείο για τη Νοτιοανατολική Ευρώπη κατά τα επόμενα πέντε χρόνια πρόκειται να διαθέσει 60 εκατομμύρια ευρώ ως πιστώσεις για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις στην πγδμ καθώς και ως στεγαστικά δάνεια για χαμηλού εισοδήματος νοικοκυριά. Οικονομικές σχέσεις της πγδμ με άλλες χώρες Επιχειρηματικό συνέδριο πγμδ Ρουμανίας στην Αχρίδα Οικονομικό συνέδριο στο οποίο παρουσιάσθηκαν οι οικονομικές και εμπορικές δυνατότητες της Ρουμανίας και της πγδμ διεξήχθη στην Αχρίδα και τα Σκόπια, στις 26 και 27 Μαΐου. Στη ρουμανική αντιπροσωπεία συμμετείχαν επιχειρηματίες και εκπρόσωποι του ρουμανικού Γραφείου για την Εμπορική και Οικονομική Συνεργασία. Στόχος της εν λόγω αντιπροσωπείας ήταν να συγκεντρώσει περισσότερες πληροφορίες για το επιχειρηματικό κλίμα και τις επενδυτικές δυνατότητες της πγδμ, καθώς και να παρουσιάσει στους επιχειρηματίες της τελευταίας τα ρουμανικά λιμάνια στο Δούναβη, το επιχειρηματικό κλίμα στη Ρουμανία και τις δυνατότητες για επενδύσεις από επιχειρηματίες της πγδμ. ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ Ζώνες Ελευθέρου Εμπορίου Βιομηχανικές Ζώνες Αρχίζει η κατασκευή νέας βιομηχανικής ζώνης στο Τέτοβο Σύμφωνα με τοπικά δημοσιεύματα, πρόκειται σύντομα να αρχίσει η κατασκευή βιομηχανικής ζώνης κοντά στο Τέτοβο, καθώς η κυβέρνηση της πγδμ και οι ιδιοκτήτες των ακινήτων όπου θα εκτείνεται η ζώνη, ήλθαν σε συμφωνία για την αγορά της οικοδομήσιμης γης.
3 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Οικονομική κατάσταση στην πγδμ Γενικά Κεντρική Τράπεζα: πτώση της βιομηχανικής παραγωγής και σχετικά σταθερή αγορά συναλλάγματος Σύμφωνα με τα στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας της πγδμ, η βιομηχανική παραγωγή τον Μάρτιο τρέχοντος έτους σημείωσε αύξηση σε σύγκριση με τον Φεβρουάριο, ωστόσο σε σύγκριση με το παρελθόν έτος σημείωσε πτώση 11,2%. Εξ άλλου, το πρώτο τρίμηνο τρέχοντος έτους η βιομηχανική παραγωγή μειώθηκε σε ετήσιο επίπεδο κατά 9,4%. Σύμφωνα επίσης με τα στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας, τον Απρίλιο τρέχοντος έτους ο πληθωρισμός σε μηνιαία βάση ήταν 0,6%, και σε ετήσιο επίπεδο 1,4%. Ακόμη, τον Μάρτιο σημειώθηκε στον τραπεζικό τομέα μείωση του βασικού επιτοκίου και αύξηση του επιπέδου των εγκεκριμένων πιστώσεων. Η ετήσια αύξηση του συνολικού αριθμού των δανείων είναι 3,3% ενώ από τα τέλη του περασμένου έτους έως τα τέλη Απριλίου τρέχοντος έτους ο συνολικός αριθμός των δανείων παρουσιάζεται υψηλότερος κατά 2,5%. Τα κρατικά συναλλαγματικά αποθέματα στα τέλη Απριλίου ήταν 1,644 δις ευρώ, κατά 46 εκατομμύρια ευρώ περισσότερα σε σύγκριση με τα τέλη του περασμένου έτους. Επιπλέον, το Συμβούλιο της Κεντρικής Τράπεζας ανακοίνωσε ότι στο πρώτο δίμηνο του τρέχοντος έτους συνεχίσθηκε η τάση μείωσης του εμπορικού ελλείμματος και η αύξηση της εισροής των ιδιωτικών μεταβιβάσεων με αποτέλεσμα το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών να ανέλθει στο 0,9% του ΑΕΠ, μειωμένο κατά 2,3% σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του παρελθόντος έτους. Οι μισθοί στην πγδμ Σύμφωνα με την Κρατική Στατιστική Υπηρεσία της πγδμ, οι μέσες μηνιαίες μεικτές και καθαρές αποδοχές τον Μάρτιο τρέχοντος έτους ανήλθαν στα 29.938 δηνάρια (περίπου 488 ευρώ) και στα 20.338 δηνάρια (331 ευρώ) αντιστοίχως, σημειώνοντας αύξηση κατά 1,1% και 3%, αντιστοίχως, σε σύγκριση τον ίδιο μήνα του περασμένου έτους. Βελτίωση των εξαγωγών της πγδμ Βελτίωση φαίνεται ότι παρουσιάζεται αναφορικά με τις εξαγωγές της πγδμ καθώς, όπως υποστηρίζουν οι ιδιοκτήτες επιχειρήσεων, οι παραγγελίες που λαμβάνουν από τις ΗΠΑ, τον Καναδά και την Ευρώπη αυξήθηκαν. Ωστόσο, οι περισσότερες παραγγελίες προέρχονται ακόμα από την περιοχή, δηλαδή τις χώρες της πρώην Γιουγκοσλαβίας, με τις οποίες συνεργάζονταν και πριν από την παγκόσμια οικονομική κρίση. Η μεγαλύτερη πρόοδος έχει παρατηρηθεί στις μεταλλοβιομηχανίες και τις κλωστοϋφαντουργικές επιχειρήσεις, οι οποίες αντιπροσωπεύουν το 60% των εξαγωγών. Σύμφωνα με το γενικό διευθυντή της μεταλλοβιομηχανίας Makstil, υπήρξε αύξηση του αριθμού των παραγγελιών από μόνιμους συνεργάτες της εταιρείας στην Ευρώπη, ωστόσο η εταιρεία δεν είναι ακόμη ικανοποιημένη διότι η οικονομία παραμένει ασταθής. Εξ άλλου, κατά τον ίδιο, ο κλάδος τους εξαρτάται από την τιμή των μετάλλων, η οποία άρχισε μεν να αυξάνεται τους τελευταίους μήνες, κατόπιν όμως σημείωσε ξανά πτωτική τάση. Όσον αφορά πάλι στις κλωστοϋφαντουργικές επιχειρήσεις, ανανέωσαν τις συμβάσεις τους με τους παραδοσιακούς εταίρους από τη Γερμανία και την Αγγλία και επιπλέον επέκτειναν τις παραγγελίες και σε άλλες χώρες. Σύμφωνα με την κα Irena Jakimovska, ιδιοκτήτρια της κλωστοϋφαντουργικής επιχείρησης Komfi Angel, ο κύκλος εργασιών του τρέχοντος έτους αυξήθηκε κατά 40% από το προηγούμενο έτος. Από την άλλη πλευρά, η βιομηχανία
4 τροφίμων παραδοσιακά πλέον πραγματοποιεί κέρδη, ανεξάρτητα από το αν υπάρχει κρίση ή όχι. Σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία της ένωσης των επιχειρήσεων κονσερβοποιίας, οι επιχειρήσεις επεξεργασίας λαχανικών και φρούτων πραγματοποίησαν κέρδη ύψους 40 εκατομμυρίων ευρώ το 2009, εξάγοντας κυρίως στην Ιταλία, την Κροατία και τη Γερμανία. Μεταφορές Οκτώ εταιρείες εκδήλωσαν ενδιαφέρον για το διαγωνισμό των αυτοκινητοδρόμων Οκτώ εταιρείες έχουν υποβάλει αίτηση στο Υπουργείο Μεταφορών και Επικοινωνιών της πγδμ για συμμετοχή στο δημόσιο διαγωνισμό που αφορά στην εκχώρηση της διαχείρισης «πακέτων» αυτοκινητοδρόμων στην πγδμ. Το Υπουργείο θα πρέπει σύντομα να αποφανθεί ποιες από αυτές τις εταιρείες πληρούν τις προϋποθέσεις για τη συμμετοχή στο διαγωνισμό. Ο νικητής του διαγωνισμού θα αναλάβει τη συντήρηση, την ανακατασκευή και την ολοκληρωμένη κατασκευή των οδών, καθώς και την επιβολή οδικών τελών. Στο πρώτο «πακέτο» αυτοκινητοδρόμων του διαγωνισμού συμπεριλαμβάνονται οι αυτοκινητόδρομοι Kriva Palanka-Romanovce, Kocani-Stip και Miladinovci-Stip, και στo δεύτερο «πακέτο» οι αυτοκινητόδρομοι Stenkovec-Blace, Gostivar-Kjafasan και Gostivar-Tetovo-Σκόπια. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, οι εταιρείες στις οποίες θα δοθούν οι εκχωρήσεις θα πρέπει να επενδύσουν περίπου 1,2 δισ. ευρώ ενώ θα έχουν κέρδη 2,3 δισ. ευρώ. Οι εμπειρογνώμονες θεωρούν ότι το μέγεθος του εν λόγω έργου και το μικρό κέρδος είναι οι κύριοι λόγοι για το μειωμένο ενδιαφέρον των εταιρειών και συνεπώς για τις συνεχείς παρατάσεις της προθεσμίας υποβολής αιτήσεων στο πλαίσιο του σχετικού διαγωνισμού. Η TAV εξασφάλισε μέρος των χρημάτων για την ανακατασκευή των αεροδρομίων Η τουρκική εταιρεία TAV εξασφάλισε 77.000.000 από τις τράπεζες Standard Bank και Halk Bank προκειμένου να χρηματοδοτήσει την ανακατασκευή των αεροδρομίων στα Σκόπια και την Αχρίδα. Πρόκειται για μέρος των χρημάτων που απαιτούνται για την προβλεπόμενη επένδυση, συνολικού ύψους 200.000.000. Σε αναμονή της άδειας πτήσεων η ΜΑΤ Airways Η αεροπορική εταιρεία ΜΑΤ Airways βρίσκεται σε αναμονή για τη χορήγηση άδειας από την Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας προκειμένου να ξεκινήσει την πραγματοποίηση πτήσεων. Η εν λόγω εταιρεία, η οποία ιδρύθηκε στα Σκόπια από το ταξιδιωτικό πρακτορείο Travel Kontiki και τη σερβική εταιρία Metropolitan Investment Group, πρόκειται να πραγματοποιεί πτήσεις τσάρτερ. Οικονομική κατάσταση Άλλο Αύξηση των τιμών των διαμερισμάτων Σύμφωνα με την Κεντρική Τράπεζα της πγδμ, η τιμή των διαμερισμάτων στη χώρα αυξήθηκε κατά 47% το διάστημα των ετών 2000 έως 2007.
5 Οικονομική πολιτική στην πγδμ Γενικά Η κυβέρνηση της πγδμ θα συνεχίσει να δανείζεται από διεθνή χρηματοπιστωτικά ιδρύματα Όπως δήλωσε ο Υπουργός Οικονομικών της πγδμ Zoran Stavrevski, η κυβέρνηση θα συνεχίσει να δανείζεται από διεθνή χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, καθώς το συνολικό δημόσιο χρέος της χώρας δεν βρίσκεται σε επικίνδυνο επίπεδο. Συγκεκριμένα, κατά τον κ. Stavrevski το δημόσιο χρέος της πγδμ ανέρχεται στο 32% του ΑΕΠ, ενώ οι οικονομικοί αναλυτές θεωρούν ότι η χώρα θα εισέλθει σε επικίνδυνη ζώνη, εάν τα δάνεια της υπερβούν το 40% από το ΑΕΠ. Σύμφωνα με τα τοπικά ΜΜΕ, το συνολικό δημόσιο χρέος της πγδμ κατά τα τελευταία τρία χρόνια έχει σημειώσει σημαντική αύξηση και, εάν συμπεριληφθεί και ο Μάρτιος του τρέχοντος έτους, ανέρχεται στα 2,2 δις ευρώ ή στο 32,75% του ΑΕΠ (χρέος 1,4 δισ. ευρώ προς το εξωτερικό και 800 εκατ. ευρώ εσωτερικό χρέος). Ωστόσο, κάποιοι άλλοι οικονομικοί αναλυτές θεωρούν ότι πρόκειται ήδη για υψηλό ποσοστό χρέους, το οποίο κανονικά δεν θα πρέπει να υπερβαίνει το 25% του ΑΕΠ. Τραπεζικά Νομισματικά Η χαλαρή νομισματική πολιτική απέτυχε να μειώσει τα επιτόκια δανεισμού Όπως σχολιάζουν τοπικά δημοσιεύματα, ακόμη και η πιο πρόσφατη, πέμπτη στη σειρά, η μείωση των επιτοκίων για τα έντοκα γραμμάτια του Δημοσίου της Κεντρικής Τράπεζας της πγδμ, δεν οδήγησε τις εμπορικές τράπεζες στο να προσφέρουν φθηνότερα δάνεια. Μάλιστα, οι περισσότερες εξ αυτών δηλώνουν ότι δεν θα μειώσουν τα βασικά επιτόκια περισσότερο από μισή εκατοστιαία μονάδα. Προκειμένου δε να μειώσουν περισσότερο τις τιμές των επιτοκίων, ζητούν πρόσθετη μείωση των υποχρεωτικών αποθεματικών που καταθέτουν στην Κεντρική Τράπεζα, ενώ ακόμη και στην περίπτωση αυτή, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, δεν πρέπει να αναμένεται θεαματική άνοδος των πιστώσεων λόγω της οικονομικής κατάστασης. Σημειώνεται ότι στις αρχές του τρέχοντος μηνός η Κεντρική Τράπεζα μείωσε το επιτόκιο αναφοράς για πέμπτη συνεχή φορά, από 6,5 σε 6%, ενώ ο Διοικητής της Petar Gosev δήλωσε ότι, μολονότι υπάρχουν δυνατότητες για μεγαλύτερη χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής, το ύψος του υποχρεωτικού αποθεματικού θα παραμείνει προς το παρόν το ίδιο, λόγω της ελληνικής κρίσης και της πιθανότητας μεταφοράς της στις άλλες χώρες της ζώνης του ευρώ. Εξ άλλου, ο διευθύνων σύμβουλος της Tutunska Βanka Gjorgji Jancevski εξηγεί ότι οι τράπεζες εγκρίνουν δάνεια σύμφωνα με τον αριθμό των πελατών. Ωστόσο όλο και περισσότερες επιχειρήσεις χάνουν τη ρευστότητά τους και έχουν προβλήματα αποπληρωμής των δανείων ενώ από την άλλη πλευρά, οι επιτυχείς επιχειρήσεις φοβούνται να προβούν σε σημαντικές επενδύσεις. Στο τέλος του περασμένου έτους, 200 εκατομμύρια ευρώ διατηρούνταν στην Κεντρική Τράπεζα ως αποθεματικά των εμπορικών τραπεζών, ποσό το οποίο ανέρχεται σχεδόν στο ήμισυ του ποσού που έχουν εγκρίνει οι τελευταίες για δάνεια. Συγκεκριμένα, οι τράπεζες οφείλουν να καταθέτουν ως αποθεματικό στην Κεντρική Τράπεζα το 10% των καταθέσεων σε δηνάρια και το 13% των καταθέσεων σε ξένο νόμισμα.
6 Αγορά γραμματίων του Δημοσίου από τις τράπεζες της πγδμ Οι τράπεζες της πγδμ αγόρασαν προσφάτως από την Κεντρική Τράπεζα της χώρας έντοκα γραμμάτια του Δημοσίου ύψους 190 εκατ. ευρώ, ένα από τα μεγαλύτερα ποσά που διατέθηκαν στις σχετικές δημοπρασίες των τελευταίων ετών. Η Κεντρική Τράπεζα θα πρέπει να αποπληρώσει το δάνειο σε 28 ημέρες με επιτόκιο 6%. Οι τραπεζίτες είναι κατηγορηματικοί ως προς το ότι θα συνεχίσουν να επενδύουν τα διαθέσιμα κεφάλαια σε έντοκα γραμμάτια του Δημοσίου, παρά το χαμηλό επιτόκιο, το οποίο σε ορισμένες περιπτώσεις φτάνει μόλις στο ήμισυ του επιτοκίου των πιστώσεων, έως ότου βελτιωθεί η κατάσταση των επιχειρήσεων, δηλαδή έως ότου δημιουργηθούν οι συνθήκες για χρηματοδότηση των τελευταίων με χαμηλότερο βαθμό επικινδυνότητας από ό,τι στην παρούσα περίοδο.