ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ / Γ ΕΠΑΛ 04/11/2018 ΑΝΔΡΕΑΣ ΛΙΤΣΑΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ ΑΟΘ Γ ΕΠΑΛ 4/11/2018 ΟΜΑΔΑ ΠΡΩΤΗ ΘΕΜΑ Α Α1. α) Λάθος β) Σωστό γ) Λάθος δ) Σωστό ε) Λάθος Α2. δ Α3. γ Μονάδες 15 Μονάδες 10 ΟΜΑΔΑ ΔΕΥΤΕΡΗ ΘΕΜΑ Β Β1. α. Η βελτίωση της τεχνολογίας των και και η βελτίωση της υδροδότησης θα μετατοπίσει ολόκληρη την Κ.Π.Δ. προς τα δεξιά β. Η μείωση του εργατικού δυναμικού της χώρας σημαίνει απώλεια παραγωγικών συντελεστών και αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα τη μετατόπιση της Κ.Π.Δ. προς τα αριστερά 1
γ. Η χειροτέρευση της τεχνολογίας στην παραγωγή των θα οδηγήσει σε μικρότερες ποσότητες και η βελτίωση της τεχνολογίας στην παραγωγή μήλων θα επιφέρει μεγαλύτερες ποσότητες αυτών. δ. Η εμφάνιση ανεργίας δε θα μετατοπίσει την Κ.Π.Δ μιας και δεν υπάρξει μεταβολή στην ποσότητα του εργατικό δυναμικό της χώρας 2
ε. Η μελέτη για το ωφέλιμο των μήλων δεν αποτελεί μεταβολή στις ποσότητες των παραγωγικών συντελεστών ούτε και μεταβολή της τεχνολογίας.άρα κι εδώ η ΚΠΔ θα μείνει ανεπηρέαστη. Β2.α. Συνειδητά ή ασυνείδητα το νοικοκυριό παίρνει τρεις οικονομικές αποφάσεις σχετικά με τη χρησιμοποίηση του εισοδήματος του: (α) πόσο μέρος του εισοδήματος θα καταναλώσει, δηλαδή θα δαπανήσει για αγορά διάφορων αγαθών και πόσο θα αποταμιεύσει, δηλαδή θα φυλάξει για να δαπανήσει στο μέλλον, (β) το μέρος που θα καταναλωθεί, σε ποια προϊόντα και σε ποιες αναλογίες θα δαπανηθεί, και (γ) το μέρος του εισοδήματος που θα αποταμιευθεί, πότε θα χρησιμοποιηθεί και για ποιο σκοπό. Μονάδες 6 β. Οι αποφάσεις αυτές του νοικοκυριού επηρεάζονται από πολλούς παράγοντες, όπως: (α) Το μέγεθος του εισοδήματος, (β) το μέγεθος του νοικοκυριού και την ηλικία των μελών του. Όσο μεγαλύτερο είναι το νοικοκυριό, τόσο μεγαλύτερο είναι και το μέγεθος της κατανάλωσης. Επίσης, διαφορετικά προϊόντα αγοράζει μια οικογένεια με μικρά παιδιά απ' ό,τι μια οικογένεια με ηλικιωμένα άτομα, (γ) η γεωγραφική θέση όπου είναι εγκατεστημένο, (δ) Το κοινωνικό περιβάλλον μέσα στο οποίο ζουν τα μέλη του. ΟΜΑΔΑ ΤΡΙΤΗ ΘΕΜΑ Γ Β1.Ο όρος οικονομικό κύκλωμα χαρακτηρίζει το σύνολο των σχέσεων που δημιουργούνται μεταξύ των βασικών μονάδων ενός οικονομικού συστήματος. Στην απλούστερη μορφή του, το οικονομικό κύκλωμα περιλαμβάνει τις σχέσεις μεταξύ επιχειρήσεων, νοικοκυριών και κράτους και δείχνει τις ροές αγαθών, παραγωγικών συντελεστών και χρήματος που παρατηρούνται στην οικονομία. Το παρακάτω διάγραμμα που περιγράφει το οικονομικό κύκλωμα, δείχνει ότι μεταξύ επιχειρήσεων και νοικοκυριών υπάρχουν δύο αντίθετες ροές. Τα προϊόντα που παράγονται από 3
τις επιχειρήσεις ρέουν προς τα νοικοκυριά όπου και καταναλίσκονται. Οι παραγωγικοί συντελεστές που κατέχουν Τα νοικοκυριά ρέουν προς τις επιχειρήσεις όπου μετατρέπονται σε προϊόντα. Για καθεμία από τις ροές αυτές υπάρχει μια αντίθετη ροή χρήματος. Βέβαια υπάρχουν και συναλλαγές μεταξύ επιχειρήσεων, οι οποίες όμως δεν εμφανίζονται στο διάγραμμα. Το Κράτος εμφανίζεται να δημιουργεί ροές και με τις επιχειρήσεις και με τα νοικοκυριά προς τα οποία προσφέρει υπηρεσίες και υλικά αγαθά και από τα οποία εισπράττει χρηματικά ποσά. Μονάδες 12 Το οικονομικό κύκλωμα του διαγράμματος μπορεί εύκολα να γίνει πολύ περίπλοκο, αν προστεθούν οι διάφορες ροές που στην πραγματικότητα συμβαίνουν. Μπορούμε π.χ. να προσθέσουμε τις συναλλαγές που γίνονται μεταξύ επιχειρήσεων, νοικοκυριών και Κράτους με άλλες χώρες. Κάτι τέτοιο όμως θα έκανε το διάγραμμα δυσνόητο, χωρίς να προσθέσει τίποτα στην κατανόηση του οικονομικού κυκλώματος. Πρέπει όμως να γίνουν δύο σχόλια: Πρώτο, ότι οι ροές είναι συνεχείς, δηλαδή συμβαίνουν σε κάθε χρονική στιγμή. Δεύτερο, ότι οι ροές αυτές δεν έχουν πάντοτε το ίδιο μέγεθος, δηλαδή ο όγκος των συναλλαγών μπορεί να μεταβάλλεται, καθώς η παραγωγική δραστηριότητα αυξάνεται ή μειώνεται. Μονάδες 5 ΘΕΜΑ Δ. ΟΜΑΔΑ ΤΕΤΑΡΤΗ Δ1. 120 2 130 5 0 90 50 5 15 23 4
120 90 3 15 5 50 0 10 28 23 Ο πίνακας συμπληρωμένος είναι ο εξής: Συνδυασμοί ποσοτήτων Ποσότητα Αγαθού Χ Ποσότητα Αγαθού Ψ Α 0 130 Β 5 120 Γ 15 90 Δ 23 50 Ε 28 0 Κόστος Ευκαιρίας του Αγαθού Χ σε όρους του Αγαθού Ψ 2 3 5 10 Δ2. Παρατηρούμε πως καθώς αυξάνεται η παραγωγή του Αγαθού Χ το κόστος ευκαιρίας του Συνεχώς αυξάνεται. Αυτό συμβαίνει διότι οι συντελεστές παραγωγής δεν είναι εξίσου κατάλληλοι για την παραγωγή και των αγαθών. Καθώς αυξάνεται η παραγωγή του αγαθού Χ, αποσπώνται από την παραγωγή του αγαθού Ψ συντελεστές που είναι όλο και λιγότερο κατάλληλοι για την παραγωγή του αγαθού Χ. Απαιτούνται, δηλαδή, ολοένα και περισσότερες μονάδες από το άλλο αγαθό για την παραγωγή κάθε επιπλέον μονάδας του συγκεκριμένου αγαθού, πράγμα που σημαίνει αυξανόμενο κόστος ευκαιρίας. Δ3. Μονάδες 6 Ψ 140 120 Α Β 100 Γ 80 60 40 Δ 20 Ε 0 0 5 10 15 20 25 30 35 Χ 5
Δ4. 90 5 65 20 15 Άρα ο συνδυασμός (Χ=20, Ψ=60) είναι εφικτός και αυτό σημαίνει ότι η οικονομία δε χρησιμοποιεί όλες τις παραγωγικές της δυνατότητες και ότι ορισμένοι ή όλοι οι παραγωγικοί συντελεστές υποαπασχολούνται. Μονάδες 6 Δ5. α.ο συνδυασμός (Χ=5, Ψ=125) είναι ανέφικτος (από πίνακα) και βρίσκεται πάνω από την Κ.Π.Δ. β. Ένας ανέφικτος συνδυασμός μπορεί να παραχθεί άν αυξηθούν αρκετά οι ποσότητες των παραγωγικών συντελεστών της οικονομίας ή αν βελτιωθεί αρκετά η τεχνολογία της παραγωγής ή αν υπάρξει συνδυασμός των δύο. Μονάδες 5 6