5 ο ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ. ΟΥΡΟΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΑΣ & ΔΙΑΤΑΡΑΧΩΝ ΤΟΥ ΠΥΕΛΙΚΟΥ ΕΔΑΦΟΥΣ 5th Greek National Congress in Urogynaecology & Pelvic Floor Disorders

2013 ΟΡΓΑΝΩΣΗ / ORGANIZATION ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΟΥΡΟΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΑΣ GREEK ASSOCIATION OF UROGYNAECOLOGY AND PELVIC FLOOR DISORDERS AFFILIATED WITH IUGA 5 ο ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΟΥΡΟΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΑΣ & ΔΙΑΤΑΡΑΧΩΝ ΤΟΥ ΠΥΕΛΙΚΟΥ ΕΔΑΦΟΥΣ 5th Greek National Congress in Urogynaecology & Pelvic Floor Disorders ΚΛΙΝΙΚΑ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ «ΑΡΕΤΑΙΕΙΟ» ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ 23 Νοεµβρίου 2017 ΒΙΒΛΙΟ ΠΕΡΙΛΗΨΕΩΝ INTERACTIVE WORKSHOPS «ARETAIEIO» HOSPITAL Athens, November 23, 2017 ΠΟΛΕΜΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ, ΑΘΗΝΑ 24 & 25 Νοεµβρίου 2017 WAR MUSEUM Athens, November 24 & 25, 2017 ΣΕ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕ: Β ΜΑΙΕΥΤΙΚΗ-ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΤΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ www.urogyn2017.mdcongress.gr

INVITED SPEAKERS ANTONIOU ANTONIOS (Doha) CARDOZO LINDA (UK) CERVIGNI MAURO (Italy) COSSON MICHEL (France) CUTNER ALFRED (UK) DAVILA WILLY (USA) DOUMOUCHTSIS STERGIOS (UK) KALIS VLADIMIR (Czech Republic) TALLA PASCAL (Switzerland) WOOD DAN (UK) ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΙΑΣ ΟΥΡΟΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΑΣ Πρόεδρος: Παναγιώτης Βάκας Αντιπρόεδρος: Άγγελος Λιάπης Γραμματέας: Μιχαήλ Στραβόλαιμος Ταμίας: Εμμανουήλ Παπαδάκης Μέλη: Οδυσσέας Παπανικολάου Νικόλαος Μαρταβαντζής Εμμανουήλ Χειράκης ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Πρόεδρος: Βάκας Παναγιώτης Μέλη: Doumouchtsis Stergios Αναστασόπουλος Χρήστος Γρηγοριάδης Χαράλαμπος Δελλής Αθανάσιος Δέρπαπας Αλέξανδρος Καραχάλιος Χαράλαμπος Λιάπης Ηλίας Μαθιόπουλος Δημήτριος Μαρταβαντζής Νικόλαος Μπέτα Αναστασία Παπαδάκης Εμμανουήλ Παπανικολάου Οδυσσέας Σιούτης Δήμος Σουμάκης Κωνσταντίνος Στραβόλαιμος Μιχαήλ Σύριος Κωνσταντίνος Χειράκης Εμμανουήλ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Πρόεδρος: Λιάπης Άγγελος Μέλη: Αδαμάκης Ιωάννης Θεοδοσόπουλος Θεοδόσης Μίκος Θεμιστοκλής Αθανασόπουλος Αναστάσιος Καλανταρίδου Σοφία Μιχαλά Λίνα Αναστασίου Ιωάννης Κουρέας Ανδρέας Μπλάνας Κωνσταντίνος Βαϊδάκης Νικόλαος Κουτουκός Ιωάννης Μπούγας Δημήτριος Βλάχος Γεώργιος Κρεατσάς Γεώργιος Οικονομίδης Παναγιώτης Βλάχος Νικόλαος Κωνσταντινίδης Κωνσταντίνος Πανταζής Κωνσταντίνος Γαλάζιος Γεώργιος Λάγαρη Φωτεινή Παπαντωνίου Νικόλαος Γαλάτα Αγγελική Λιάλιος Γεώργιος Πρωτοπαππάς Αθανάσιος Γκριμπίζης Γρηγόριος Λουτράδης Δημήτριος Ροδολάκης Αλέξανδρος Δαπόντε Αλέξανδρος Λυμπέρης Βασίλειος Στέφος Θεόδωρος Δεκαβάλας Γεώργιος Μανούσακας Θεόδωρος Ταντανάσης Θεοχάρης Δεληγεώρογλου Ευθύμιος Μητσογιάννης Ηρακλής Χανδακάς Στέφανος 2

Χαιρετισμός Αγαπητοί Συνάδελφοι, Είμαστε στην ευχάριστη θέση να σας ανακοινώσουμε την διεξαγωγή του «5ου Πανελληνίου Συνεδρίου Ουρογυναικολογίας» που οργανώνεται από την Ελληνική Εταιρεία Ουρογυναικολογίας και Διαταραχών του Πυελικού Εδάφους και την Β Μαιευτική & Γυναικολογική Κλινική του Πανεπιστημίου Αθηνών, στο «Αρεταίειο» Νοσοκομείο (κλινικά φροντιστήρια) στις 23 Νοεμβρίου και στο Πολεμικό Μουσείο, 24-25 Νοεμβρίου 2017. Η βελτίωση της διαγνωστικής προσέγγισης αλλά και η διεύρυνση των δυνατοτήτων συντηρητικής και επεμβατικής αντιμετώπισης των ασθενών έχει καταστήσει απαραίτητη την ανάπτυξη εξειδικεύσεων στις διάφορες ειδικότητες της Ιατρικής επιστήμης. Οι εξειδικεύσεις αυτές αποτελούν πεδίο εκδηλώσεων ιδιαίτερου ενδιαφέροντος από τους θεράποντες ιατρούς αλλά δίνουν και την δυνατότητα εξατομικευμένης φροντίδας στους ασθενείς με την χρήση των δεδομένων που η σύγχρονη επιστήμη μπορεί να προσφέρει. Η ουρογυναικολογία αποτελεί υπο-ειδικότητα της Μαιευτικής & Γυναικολογίας περισσότερο από μια δεκαετία και έχει βοηθήσει στην προαγωγή της βασικής αλλά και κλινικής έρευνας στο γνωστικό της αντικείμενο, ενώ νέες θεραπείες συντηρητικές και χειρουργικές έχουν ανακαλυφθεί βελτιώνοντας την ζωή των ασθενών. Ο σχεδιασμός του προγράμματος του «5ου Πανελληνίου Συνεδρίου Ουρογυναικολογίας και Διαταραχών του Πυελικού Εδάφους», έγινε στοχεύοντας στο να προσφέρει ανακεφαλαίωση των υπάρχουσων γνώσεων για την δημιουργία μιας νέας βάσης αλλά και ερεθισμάτων για τους νέους συναδέλφους προσφέροντας μία τεκμηριωμένη ενημέρωση για της τελευταίες εξελίξεις στην ουρογυναικολογία. Σκοπός του Συνεδρίου είναι η διεύρυνση των γνώσεων αλλά και της κλινικής εμπειρίας των συναδέλφων που ασχολούνται με την αντιμετώπιση ασθενών που εμπίπτουν στο πεδίο αυτής της εξειδίκευσης. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει κλινικά φροντιστήρια, διαλέξεις, στρογγυλά τραπέζια και state of the art διαλέξεις, προσφέροντας ενημέρωση, εμπειρία αλλά και ερεθίσματα για την περαιτέρω προαγωγή της έρευνας στη χώρα μας. Εκ μέρους του Διοικητικού Συμβουλίου της εταιρείας, σας προσκαλούμε να λάβετε ενεργό μέρος στο «5ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ουρογυναικολογίας», έχοντας την πεποίθηση ότι θα στηρίξετε με την παρουσία σας τις επιστημονικές και κλινικές εκδηλώσεις του Συνεδρίου, συμβάλλοντας έτσι στην επιτυχία του. Με συναδελφικούς χαιρετισμούς, Ευθύμιος Δεληγεώρογλου Παναγιώτης Βάκας Καθηγητής, Διευθυντής Αναπληρωτής Καθηγητής ΕΚΠΑ Β Μαιευτικής & Γυναικολογικής Πρόεδρος Ελληνικής Εταιρείας Κλινικής Πανεπιστημίου Αθηνών Ουρογυναικολογίας & Διαταραχών Πυελικού Εδάφους 3

ΕΛΕΥΘΕΡΕΣ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ

EA-01. ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΚΑΙ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΚΟΛΠΙΚΗΣ ΤΑΙΝΙΑΣ ΕΛΕΥΘΕΡΗΣ ΤΑΣΗΣ - TVT ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΑΚΡΑΤΕΙΑΣ ΟΥΡΩΝ ΑΠΟ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ ΣΕ 15-ΕΤΕΣ FOLLOW-UP. Βάκας Π., Καραχάλιος Χαρ., Παπαδάκης Εμμ., Μπέτα Αν., Ποτήρης Αν., Παπαχατζοπούλου Ευτ., Δεληγεώρογλου Ευθ. Β Μαιευτική και Γυναικολογική Κλινική Ιατρικής Σχολής Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Αρεταίειο Νοσοκομείο Αθηνών Σκοπός: Οι κολπικές ταινίες ελεύθερης τάσης (tension-free vaginal tape, TFVT) έχουν εφαρμοστεί ευρέως ήδη από τα μέσα της δεκαετίας του 1990 στη χειρουργική αντιμετώπιση της γυναικείας ακράτειας ούρων από προσπάθεια. Παρά την ευρεία διάδοση των διαθυροειδικών ταινιών (transobturator tape, TOT), η TVT παραμένει θεραπευτική επιλογή πρώτης γραμμής. Τα αποτελέσματα της μεθόδου έχουν καταγραφεί στη διεθνή βιβλιογραφία σε πενταετές, επταετές και δεκαετές follow-up. Στην παρούσα μελέτη παρουσιάζεται η δεκαπενταετής αποτελεσματικότητα και ασφάλεια της TFVT, TVT. Υλικό και μέθοδος: Μεταξύ Ιανουαρίου 1998 και Δεκεμβρίου 2002, τοποθετήθηκαν από τον ίδιο ουρογυναικολόγο 81 TVT. Συνυπάρχουσα πρόπτωση πυελικών οργάνων υπήρχε σε 27 γυναίκες, ενώ σε έντεκα ασθενείς παρατηρήθηκε μεικτού τύπου ακράτεια ούρων, με επικρατούντα αυτόν από προσπάθεια. Οι γυναίκες αυτές εκλήθησαν 15 χρόνια μετά το χειρουργείο για επανεκτίμηση των συμπτωμάτων τους, μέσω συμπλήρωσης διεθνώς αναγνωρισμένων ερωτηματολογίων (Incontinence Impact Questionnaire short-form, IIQ-7 και Urogenital Distress Inventory, UDI-6) και διενέργειας νέας κλινικής εξέτασης και ουροδυναμικής μελέτης. Αποτελέσματα - Συμπεράσματα: Η αντικειμενική θεραπεία των ασθενών μετά από 15 έτη υπολογίστηκε στο 87,7% και η υποκειμενική θεραπεία στο 89,4%. Υποτροπή της ακράτειας ούρων από προσπάθεια σημειώθηκε στο 12,3% των γυναικών. De novo αστάθεια του εξωστήρα και υποτροπιάζουσες λοιμώξεις του κατώτερου ουροποιητικού παρατηρήθηκαν στο 11% και στο 3,5% των ασθενών, αντίστοιχα. Μόνο μία γυναίκα παρουσίασε διάβρωση της ταινίας 29 μήνες μετά την τοποθέτησή της. Συμπερασματικά, η ασφάλεια και η αποτελεσματικότητα της τεχνικής TVT στη χειρουργική θεραπεία της ακράτειας ούρων από προσπάθεια είναι ιδιαίτερα υψηλές σε 15ετές follow-up. 5

ΕΑ-02. Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ MIRABEGRON ΣΤΗ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ Ζαχαρίου Αθ. 1, Φιλιπόνη Μ. 2, Δημητριάδης Φ. 1,Γιαννάκης Ι. 1, Lantin P. 1, Martinez M. 1, Τσουνάπη Π. 3, Takenaka A. 3, Σοφικίτης Ν. 1 1 Ουρολογική Κλινική, Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, Ιωάννινα 2 Ουρολογικό Τμήμα, Γενική Κλινική ΕΛΠΙΣ, Βόλος 3Ουρολογική Κλινική, Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Yonago, Ιαπωνία Σκοπός: Το σύνδρομο της υπερλειτουργικής ουροδόχου κύστεως (OAB) συνδέεται με αυξημένη πιθανότητα εμφάνισης γυναικείας σεξουαλικής δυσλειτουργίας. Σκοπός της μελέτης είναι η αξιολόγηση της επίδρασης της mirabegron, θεραπείας για την υπερλειτουργική κύστη, στη γυναικεία σεξουαλική λειτουργία. Υλικό και μέθοδος: Στη μελέτη συμμετείχαν 85 γυναίκες με ενεργή σεξουαλική δραστηριότητα, οι οποίες έπασχαν από το σύνδρομο της υπερλειτουργικής ουροδόχου κύστης. Οι συμμετέχουσες χωρίστηκαν σε 2 ομάδες. Στην ομάδα Α (ομάδα αναφοράς), ανήκαν 48 ασθενείς οι οποίες δεν ελάμβαναν θεραπεία και στην ομάδα Β ανήκαν 37 ασθενείς που ελάμβαναν mirabegron 50 mg/ημερησίως για 3 μήνες. Για την αξιολόγηση των ασθενών χρησιμοποιήθηκε το ειδικό ερωτηματολόγιο FSFI-Gr στην αρχή και στο τέλος της τρίμηνης παρακολούθησης. Αποτελέσματα: Στην ομάδα Β παρατηρήθηκε μία στατιστικά σημαντική αύξηση στους τομείς της επιθυμίας (προ θεραπείας 2.98+0.14 σε 4.49+0.06 μετά τη θεραπεία), της διέγερσης (3.09+0.14 σε 4.65+0.07, αντίστοιχα) και στη συνολική τιμή του FSFI (20.31±0.80 σε 26.73±0.44) μετά τη θεραπεία με mirabegron. Στην ομάδα Α δεν παρατηρήθηκαν στατιστικά σημαντικές μεταβολές στην αξιολόγηση των αποτελεσμάτων πριν και μετά την 3μηνη παρακολούθηση (p>0.05). Συμπεράσματα: Η χρήση της mirabegron βελτιώνει στατιστικά σημαντικά τη σεξουαλική λειτουργία των γυναικών που πάσχουν από υπερλειτουργική ουροδόχο κύστη, βελτιώνοντας κυρίως τους τομείς της διέγερσης και της επιθυμίας. 6

ΕΑ-03. ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΚΑΙ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΔΙΑΘΥΡΟΕΙΔΙΚΩΝ ΚΟΛΠΙΚΩΝ ΤΑΙΝΙΩΝ ΕΛΕΥΘΕΡΗΣ ΤΑΣΗΣ TVT-O ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΑΚΡΑΤΕΙΑΣ ΟΥΡΩΝ ΑΠΟ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ ΣΕ FOLLOW-UP ΑΝΩ ΤΗΣ ΔΕΚΑΕΤΙΑΣ Βάκας Π., Καραχάλιος Χαρ., Μπέτα Αν., Παπαδάκης Εμμ., Μάζης Δ., Ανυφαντάκη Φ., Σαρλή Π., Δεληγεώρογλου Ευθ. Β Μαιευτική και Γυναικολογική Κλινική Ιατρικής Σχολής Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Αρεταίειο Νοσοκομείο Αθηνών Σκοπός: Οι διαθυροειδικές κολπικές ταινίες ελεύθερης τάσης TVT-O (transobturator vaginal tape inside-out) έχουν εφαρμοστεί ευρύτατα από το 2002 στη χειρουργική αντιμετώπιση της γυναικείας ακράτειας ούρων από προσπάθεια. Έχει αποδειχθεί ότι οι TVT-O σχετίζονται με μειωμένο κίνδυνο χειρουργικών επιπλοκών, συγκριτικά με τις κλασικές κολπικές ταινίες ελεύθερης τάσης (tension-free vaginal tape, TVT). Τα αποτελέσματα της τεχνικής TVT-O έχουν καταγραφεί στη διεθνή βιβλιογραφία τόσο βραχυπρόθεσμα, όσο και σε έως πενταετές follow-up. Στην παρούσα μελέτη παρουσιάζεται η αποτελεσματικότητα και ασφάλεια της τεχνικής TVT-O σε χρονικό διάστημα άνω της δεκαετίας. Υλικό και μέθοδος: Μεταξύ Ιανουαρίου 2004 και Δεκεμβρίου 2007, τοποθετήθηκαν από τον ίδιο ουρογυναικολόγο 54 TVT σε ασθενείς της Κλινικής μας. Συνυπάρχουσα πρόπτωση πυελικών οργάνων υπήρχε σε 4 γυναίκες, ενώ σε 2 ασθενείς παρατηρήθηκε μεικτού τύπου ακράτεια ούρων, με επικρατούντα αυτόν από προσπάθεια. Οι γυναίκες αυτές εκλήθησαν από 10 έως και 13 χρόνια μετά το χειρουργείο για επανεκτίμηση των συμπτωμάτων τους, μέσω συμπλήρωσης διεθνώς αναγνωρισμένων ερωτηματολογίων (Incontinence Impact Questionnaire short-form, IIQ-7 και Urogenital Distress Inventory, UDI-6) και διενέργειας νέας κλινικής εξέτασης και ουροδυναμικής μελέτης. Αποτελέσματα - Συμπεράσματα: Η αντικειμενική θεραπεία των ασθενών υπολογίστηκε στο 81,5% και η υποκειμενική θεραπεία τους στο 83,3%. Υποτροπή της ακράτειας ούρων από προσπάθεια σημειώθηκε στο 13,6% των γυναικών. De novo αστάθεια του εξωστήρα και υποτροπιάζουσες λοιμώξεις του κατώτερου ουροποιητικού παρατηρήθηκαν στο 6,8% και στο 4,6% των ασθενών, αντίστοιχα. Συμπερασματικά, η ασφάλεια και η αποτελεσματικότητα της μεθόδου TVT-O στη χειρουργική θεραπεία της ακράτειας ούρων από προσπάθεια είναι ιδιαίτερα υψηλές σε follow-up άνω της δεκαετίας. 7

ΕΑ-05. ΚΟΛΠΟΚΛΕΙΣΗ. ΠΑΝΤΑ ΕΠΙΚΑΙΡΗ; Μπλάνας Κ., Θεοδωρά Μ. Υγείας Μέλαθρον, Νοσοκομείο Αλεξάνδρα Σκοπός: H αξιολόγηση της θέσης της κολπόκλεισης στην σύγχρονη αντιμετώπιση της πρόπτωσης. Υλικό και μέθοδος: Aνασκόπηση πρόσφατης βιβλιογραφίας και παρουσίαση οικείων περιστατικών. Αποτελέσματα - Συμπεράσματα: H αντιμετώπιση της σοβαρού βαθμού πρόπτωσης αποτελεί πρόκληση για τον γυναικολόγο. Οι επιπλοκές που παρατηρούνται με τα πλέγματα στερούν όπλα από την φαρέτρα των χειρουργικών τεχνικών. Η κολπική χειρουργική αποτελεί προνομιακό πεδίο του γυναικολόγου στην εποχή μας που τα όρια των ιατρικών ειδικοτήτων συγχέονται. Οι αποφρακτικές χειρουργικές τεχνικές για την αντιμετώπιση της πρόπτωσης αποτελούν δοκιμασμένες ιστορικά μεθόδους με ελάχιστα ποσοστά αποτυχίας και τεράστια ποσοστά ικανοποίησης των ασθενών. Μπορούν άριστα να συνδυαστούν με επεμβάσεις θεραπείας ή πρόληψης της ακράτειας ούρων. Είναι ασφαλέστατες από αναισθησιολογικής άποψης. Η διατήρηση της μήτρας είναι στην ευχέρεια της ασθενούς και του χειρουργού. Περιγράφουμε 5 περιστατικά (2 κολπεκτομές, 1 δίκην καπνοσακούλας, 2 le fort) εντός 3ετίας. Σε 2 περιπτώσεις διατηρήθηκε η μήτρα. Είναι δυνατός ο υπερηχογραφικός έλεγχος του ενδομητρίου με τον κολπικό ηχοβολέα στην είσοδο του κόλπου. Δεν σημειώθηκε καμία υποτροπή, εκτός από μία περίπτωση όπου 2 χρόνια μετά από το χειρουργείο παρατηρήθηκε μικρή ουρηθροκήλη χωρίς άλλα ενοχλήματα. 8

ΕΑ-06. Η ΕΚΦΡΑΣΗ ΤΗΣ ΤΕΝΑΣΚΙΝΗΣ ΣΤΟ ΚΟΛΠΙΚΟ ΤΟΙΧΩΜΑ ΣΕ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΜΕ ΠΡΟΠΤΩΣΗ ΚΑΙ ΑΠΩΛΕΙΑ ΟΥΡΩΝ Η ΜΕ ΠΡΟΠΤΩΣΗ ΚΑΙ ΧΩΡΙΣ ΑΠΩΛΕΙΑ ΟΥΡΩΝ Λιάπης Η., Καραχάλιος Χ., Παπαδάκης Εμμ., Βάκας Π. Σκοπός: Να εκτιμήσουμε τις αλλαγές στην Τενασκίνη μετά από ανοσοΐστοχημικης μελέτη, εντόπιση στον συνδετικό ιστό του κολπικού τοιχώματος σε γυναίκες με πρόπτωση και ακράτεια ή χωρίς ακράτεια και με πρόπτωση. Υλικό και μέθοδος: Στρατολογήσαμε Ελληνίδες γυναίκες οι όποιες υπέστησαν κολπική υστερεκτομία για πρόπτωση μήτρας σταδίου 3ου 4ου βαθμού, συμφωνά με το σύστημα ταξινομήσεις του πυελικού εδάφους( POP-Q SYSTEM) και με ακράτεια ουρών από προσπάθεια. Ακολούθησαν γυναίκες με πρόπτωση, 3ου 4ου σταδίου και χωρίς ακράτεια. Ως ομάδα έλεγχου χρησιμοποιήσαμε γυναίκες χωρίς πρόπτωση και χωρίς ακράτεια ουρών από προσπάθεια, οι όποιες υπέστησαν κοιλιακή υστερεκτομία για καλοήθεις καταστάσεις. Γυναίκες με ιστορικό κακοήθειας του ουρογεννητικού συστήματος, ενδομητρίωση, προηγούμενο χειρουργείο στην πύελο, χορήγηση προηγουμένως οιστρογόνων ή προγεστερόνης, αποκλείστηκαν από αυτή τη μελέτη. Η λήψη του ιστολογικού υλικού έγινε αφού αφαιρέθηκε η μήτρα, με ψαλίδι από τον κόλπο (ηβοτραχηλική περιτονία) και από τις θέσεις κατάφυσης των ιερομητρικών και πλαγιών τραχηλικών συνδέσμων της μήτρας. Ακολούθως ο ιστός διακομίστηκε στο παθολογοανατομικό εργαστήριο για ανοσοΐστοχημικης μελέτης της Τενασκινης. Αποτελέσματα: Τα δείγματα των ιστών από το κολπικό τοίχωμα που εξετάστηκαν για εντόπιση (ύπαρξη) και κατανομή της Τενασκίνης χρησιμοποιώντας μικροσκόπιο ανοσοφθορισμού σημειώθηκαν σε όλες τις ασθενείς. Τα δείγματα των ιστών των γυναικών με χαλάρωση έδειξαν μια σημαντική αύξηση (p<0,001) της πυκνότητας της Τενασκίνης με ανοσοφθορική σήμανση σε σύγκριση με την πυκνότητα αυτής που ελήφθη από δείγματα ιστών χωρίς χαλάρωση (εικόνα 1 και εικόνα 2). Εικόνα 1 Εικόνα 2 9

Πίνακας 1. Ανοσοφαινότυπος της εξωκυτταρίου θεμέλιας ουσίας στο κολπικό τοίχωμα του συνδετικού ιστού σε γυναίκες με χαλάρωση και χωρίς χαλάρωση Εξωκυττάριος θεμέλιος ουσία Χωρίς χαλάρωση (Ν=20) Με χαλάρωση (Ν=20) Τενασκίνη + +++ (-) αρνητική (+) αδύναμη (++ ενδιάμεση) (+++) έντονη ανοσοαντίδραση Συμπέρασμα: Η αυξημένη σύνθεση της Τενασκίνης σε γυναίκες με πρόπτωση μπορεί να εξηγήσει την απώλεια της στηρικτικής λειτουργίας στο συνδετικό ιστό της μήτρας. Αυτά τα δεδομένα δείχνουν μια πιθανή δράση αυτής της πρωτεΐνης στην παθογένεση της χαλάρωσης των πυελικών οργάνων καθώς επίσης παρέχει ενδείξεις θεραπείας. 10

ΕΑ-07. ΜΠΟΡΕΙ Η ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΤΟΥ ΜΕΤΕΓΧΕΙΡΗΤΙΚΟΥ ΥΠΟΛΕΙΠΟΜΕΝΟΥ ΟΥΡΩΝ ΝΑ ΠΡΟΒΛΕΨΕΙ ΤΗΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΤΑΙΝΙΑΣ ΕΛΕΥΘΕΡΗΣ ΤΑΣΗΣ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΓΝΗΣΙΑΣ ΑΚΡΑΤΕΙΑΣ ΟΥΡΩΝ; Βάκας Π.ς, Μπέτα Αν., Παπαδάκης Εμμ., Μάζης Δ., Παναγόπουλος Ν., Σαρλή Π.-Μ., Αρτόπουλος Αλ., Δεληγεώρογλου Ευθ. Β Μαιευτική και Γυναικολογική Κλινική Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Αρεταίειο Νοσοκομείο Εισαγωγή: Η τοποθέτηση ταινίας ακράτειας αποτελεί τη gold standard θεραπεία για την αντιμετώπιση της αμιγούς ακράτειας ούρων από προσπάθεια στις γυναίκες. Συχνά συνδυάζεται με ταυτόχρονη αποκατάσταση πιθανής συνυπάρχουσας χαλάρωσης του πυελικού εδάφους. Μετεγχειρητικά, εκτιμάται το υπόλειμμα μετά την ούρηση, με ποσότητα <100 ml να θεωρείται ότι αποτελεί ένδειξη επαρκούς κένωσης της ουροδόχου κύστεως. Σκοπός: Σκοπός της παρούσας αναδρομικής μελέτης είναι η διερεύνηση της συσχέτισης του μετεγχειρητικού υπολείμματος μετά την ούρηση (PVR) με την αποτελεσματικότητα της χειρουργικής παρέμβασης. Υλικό και μέθοδος: Μελετήθηκαν αναδρομικά 120 περιπτώσεις ασθενών με αμιγή ακράτεια ούρων από προσπάθεια που αντιμετωπίστηκαν με τοποθέτηση ταινίας TVT-O με παράλληλη ή όχι παρουσία άλλης παθολογίας στο κολπικό τοίχωμα και αντιμετώπιση αυτής (πρόσθια κολπορραφία, οπίσθια κολποπερινεορραφία).μετεγχειρητικά, σε κάθε ασθενή έγινε ακριβής μέτρηση του υπολείμματος μετά την ούρηση με καθετηριασμό. Προϋπόθεση εισαγωγής στη μελέτη ήταν υπόλειμμα <100ml. Έγινε αξιολόγηση των ασθενών σε μέσο χρονικό διάστημα 2.5 ετών με τη χρήση των ερωτηματολογίων UDI6 και ΙΙQ7. Αποτελέσματα: Μετά τη στατιστική ανάλυση των αποτελεσμάτων δεν προέκυψε στατιστικά σημαντική διαφορά μεταξύ του άμεσου μετεγχειρητικού υπολείμματος μετά την ούρηση και του βαθμού εγκράτειας (p=0.4712). Στατιστική συσχέτιση δεν προέκυψε επίσης και με την πιθανότητα εμφάνισης απώτερων αποφρακτικών φαινομένων κατά την ούρηση (p=0.9726). Συμπεράσματα: Τα αποτελέσματα αυτής της μελέτης δείχνουν πως η πιθανότητα επιτυχίας της επέμβασης (εκτιμώμενη υποκειμενικά) είναι ανεξάρτητη από το μετεγχειρητικό υπολειπόμενο ούρων, εφόσον αυτό είναι <100ml όπως περιγράφεται στη διεθνή βιβλιογραφία. Ωστόσο περαιτέρω μελέτες χρειάζονται για να επιβεβαιώσουν αυτά τα αποτελέσματα. 11

ΕΑ-08. Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΡΕΛΑΞΙΝΗΣ -2 ΣΤΗΝ ΠΡΟΠΤΩΣΗ ΤΟΥ ΠΥΕΛΙΚΟΥ ΕΔΑΦΟΥΣ (POP) ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΚΡΑΤΕΙΑ ΟΥΡΩΝ ΑΠΟ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ (SUI) Λιάπης Η., Παπαδάκης Εμμ., Καραχάλιος Χ., Βάκας Π. Σκοπός: Να δείξει τον ρόλο της Ρελαξίνης-2 στην πρόπτωση του πυελικού εδάφους με την παρουσία υποδοχέων Ρελαξίνης στα κύτταρα του κολπικού επιθηλίου και τις λείες μυϊκές ίνες. Υλικό και μέθοδος: Στρατολογήσαμε Ελληνίδες γυναίκες οι όποιες υπέστησαν κολπική υστερεκτομία για πρόπτωση μήτρας σταδίου 3ου - 4ου βαθμού, συμφωνά με το σύστημα ταξινομήσεις του πυελικού εδάφους( POP-Q SYSTEM) και με ακράτεια ουρών από προσπάθεια. Ακολούθησαν γυναίκες με πρόπτωση, 3ου έως 4ου σταδίου και χωρίς ακράτεια. Ως ομάδα έλεγχου χρησιμοποιήσαμε γυναίκες χωρίς πρόπτωση και χωρίς ακράτεια ουρών από προσπάθεια, οι όποιες υπέστησαν κοιλιακή υστερεκτομία για καλοήθεις καταστάσεις. Γυναίκες με ιστορικό κακοήθειας του ουρογεννητικού συστήματος, ενδομητρίωση, προηγούμενο χειρουργείο στην πύελο, χορήγηση προηγουμένως οιστρογόνων ή προγεστερόνης, αποκλείστηκαν από αυτή τη μελέτη. Η λήψη του ιστολογικού υλικού έγινε αφού αφαιρέθηκε η μήτρα, με ψαλίδι από τον κόλπο (ηβοτραχηλική περιτονία) και από τις θέσεις κατάφυσης των ιερομητρικών και πλαγιών τραχηλικών συνδέσμων της μήτρας. Ακολούθως ο ιστός διακομίστηκε στο παθολογοανατομικό εργαστήριο για ανοσοΐστοχημικης μελέτης της Ρελαξινης-2. Αποτελέσματα: Εξετάσαμε 20 ασθενείς με πρόπτωση της μήτρας 3ου 4ου βαθμού με απώλεια ούρων και 20 ασθενείς με πρόπτωση 3ου 4ου βαθμού χωρίς ακράτεια ούρων με αναφορά στην ομάδα ελέγχου. Η ηλικία των ασθενών ήταν η ίδια περίπου στις γυναίκες με πρόπτωση, απώλεια ούρων και σε γυναίκες με πρόπτωση, χωρίς απώλεια με μέση ηλικία 53,2 +/-4,8 έτη με διακύμανση 48-58 έτη και 48,3 +/- 5,0 έτη με διακύμανση 43-53 έτη αντίστοιχα. Η ανοσοϊστοχημική μελέτη έδειξε ότι η Ρελαξίνη-2 και οι υποδοχείς της ήταν παρόντες στα ενδοθηλιακά κύτταρα, τις λείες μυϊκές ίνες, τις αρτηρίες, τις φλέβες και τα νεύρα (εικόνα 1). Η πυκνότητα της Ρελαξίνης-2 ήταν σημαντικώς υψηλότερη στις γυναίκες με πρόπτωση. Εικόνα 1 Συμπέρασμα: Από την ανοσοϊστοχημική μελέτη των ιστολογικών παρασκευασμάτων δείχθηκε ότι η Ρελαξίνη-2 είχε μια αυξημένη παρουσία στo κολπικό τοίχωμα των γυναικών με POP υποδηλώνοντας ένα ρόλο της Ρελαξίνης στην παθογένεση των πυελικών οργάνων και επιβεβαιώνοντας την Ρελαξίνη σαν έναν πιθανό θεραπευτικό στόχο για τη φαρμακολογική θεραπεία της πρόπτωσης των πυελικών οργάνων. 12

ΕΑ-10. ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΛΑΣΙΚΗ «ΔΙΑ ΖΩΣΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ» ΣΤΗ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΑΙΘΟΥΣΑ ΜΕ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΤΕΣ ΛΑΠΑΡΟΣΚΟΠΙΚΗΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ: ΠΟΙΑ ΤΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΟΦΕΛΗ ΣΤΗ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΝΔΟΣΚΟΠΙΚΗ ΟΥΡΟΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΑ; Παπανικολάου I. Α Μαιευτικη-Γυναικολογική Κλινική, Πανεπιστημίου Αθηνών, Νοσοκομείο Aλεξάνδρα Σκοπός: Η ραγδαία εξέλιξη της Χειρουργικής που συντελείται τα τελευταία χρόνια δεν άφησε ανεπηρέαστο το μείζον κεφάλαιο στην ειδίκευση των Χειρουργών όλων των ειδικοτήτων, που είναι αναμφισβήτητα η άρτια και σφαιρική εκπαίδευσή τους. Ωστόσο, είναι γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια η Ιατρική Εκπαίδευση παρουσιάζει μια διαφορετική προσέγγιση τόσο από το παραδοσιακό μοντέλο διδασκαλίας, όσο και από την κλινική εξάσκηση μέσω της αντιμετώπισης περιστατικών χαμηλού κινδύνου και πολυπλοκότητας, υπό την καθοδήγηση ενός εκπαιδευτή. Τα τελευταία χρόνια οι προσομοιωτές καταλαμβάνουν πρωταγωνιστική θέση στην εκπαίδευση των χειρουργών στην ελάχιστα επεμβατική χειρουργική. Αυτή η νέα μορφή εκπαίδευσης είναι σίγουρα μια ασφαλής μεθοδολογία με πολλά οφέλη και στη λαπαροενδοσκοπική χειρουργική του πυελικού εδάφους Υλικό και μέθοδος: Επιλέχτηκαν και αξιολογήθηκαν πρωτότυπα άρθρα στην αγγλική γλώσσα χρησιμοποιώντας τη μηχανή αναζήτησης pubmed με έμφαση στα είδη προσομοιωτών στη χειρουργική και στη σύγκριση της καμπύλης εκμάθησης και της χειρουργικής ασφάλειας μεταξύ εκπαίδευσης με προσομοιωτές και άνευ. Αποτελέσματα: Η εκπαίδευση με προσομοιωτές υπερτερεί σε σύγκριση με την κλασσική εκπαίδευση γιατί επιτυγχάνεται: Aσφάλεια για τον ασθενή και τον εκπαιδευόμενο, εκπαίδευση σε «δύσκολα» σενάρια που σπανίζουν στην καθημερινή πράξη καθώς και η δυνατότητα καταγραφής και ανασκόπησης της απόδοσης μετά από κάθε σενάριο και στη συνέχεια η βελτίωση των επιδόσεων και δεξιοτήτων του εκπαιδευομένου. Στο ιδιόμορφο πεδίο της λαπαροενδοσκοπικής χειρουργικής πυελικού εδάφους, η εξάσκηση σε μοντέλα προσομοιωτών, σήμερα περισσότερο από ποτέ, γίνεται ολοένα και πιό επιτακτική για τους Γυναικολόγους που αποφασίζουν να ασχοληθούν με τη λαπαροενδοσκοπική χειρουργική στην Ουρογυναικολογία. Συμπεράσματα: H εκπαίδευση με προσομοιωτές δύναται να προσφέρει πολλά ως μεθοδολογία εκπαίδευσης και στη λαπαροενδοσκοπική χειρουργική του πυελικού εδάφους. 13

ΕΑ-11. ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΜΕΘΟΔΟΣ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗΣ ΔΙΕΓΧΕΙΡΗΤΙΚΑ ΤΗΣ ΤΑΙΝΙΑΣ ΕΛΕΥΘΕΡΗΣ ΤΑΣΗΣ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΑΚΡΑΤΕΙΑΣ ΟΥΡΩΝ ΑΠΟ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ; Βάκας Π., Μπέτα Αν., Παπαδάκης Εμμ., Ανυφαντάκη Φ., Παναγόπουλος Ν., Ποτήρης Αν., Δεληγεώρογλου Ευθ. Β Μαιευτική και Γυναικολογική Κλινική Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Αρεταίειο Νοσοκομείο Εισαγωγή: Η τοποθέτηση ταινίας ακράτειας αποτελεί τη gold standard θεραπεία για την αντιμετώπιση της αμιγούς ακράτειας από προσπάθεια στις γυναίκες. Διεγχειρητικά, η τοποθέτηση και ρύθμιση της ταινίας μπορεί να γίνει με το τεστ του βήχα ή με τη χρήση της μύτης ενός ψαλιδιού Metzenbaum. Σκοπός : Σκοπός της παρούσας αναδρομικής μελέτης είναι η σύγκριση της αποτελεσματικότητας των δύο αυτών τεχνικών τοποθέτησης της ταινίας ΤVT-O. Υλικό και μέθοδος: Μελετήθηκαν αναδρομικά 120 περιπτώσεις ασθενών με αμιγή ακράτεια ούρων από προσπάθεια που αντιμετωπίστηκαν με τοποθέτηση ταινίας TVT-O με παράλληλη ή όχι παρουσία άλλης παθολογίας στο κολπικό τοίχωμα και αντιμετώπιση αυτής (πρόσθια κολπορραφία, οπίσθια κολποπερινεοραφία). Στις 65 περιπτώσεις η τοποθέτηση της ταινίας έγινε με την μέθοδο χρήσης του ψαλιδιού Metzenbaum ενώ στις υπόλοιπες 55 περιπτώσεις η τοποθέτηση έγινε με το τεστ του βήχα. Οι ασθενείς αξιολογήθηκαν στα 2.5 έτη παρακολούθησης ( κατά μέσο όρο) απαντώντας σε ερωτηματολόγια ποιότητας ζωής, όπως το UDI6 και το ΙΙQ7. Αποτελέσματα: Στην ομάδα τοποθέτησης της ταινίας με την μέθοδο χρήσης του ψαλιδιού Metzenbaum, ίαση αναφέρεται στο 60% των ασθενών και σημαντική βελτίωση στο 26%, ενώ στην δεύτερη ομάδα τα ποσοστά είναι 82% και 16% αντίστοιχα (p=0.0090, p=0.0193). Συμπεράσματα: Τα αποτελέσματα αυτής της μελέτης δείχνουν μια στατιστικά σημαντική υπεροχή της τεχνικής του βήχα σε σχέση με την μέθοδος χρήσης του ψαλιδιού Metzenbaum όσον αφορά τα μετεγχειρητικά αποτελέσματα της τοποθέτησης ταινίας τύπου TVT-O. Ωστόσο περαιτέρω μελέτες χρειάζονται για να επιβεβαιώσουν αυτά τα αποτελέσματα. 14

ΕΑ-12. ΞΕΠΕΡΝΩΝΤΑΣ ΤΟ ΠΑΛΑΙΟ ΚΑΙ ΑΝΑΖΗΤΩΝΤΑΣ ΤΟ ΚΑΙΝΟΥΡΓΙΟ: ΕΧΕΙ ΘΕΣΗ Η ΡΟΜΠΟΤΙΚΗ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΣΤΗ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΟΥΡΟΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΑ Η ΚΑΙ ΣΗΜΕΡΑ Η ΕΛΑΧΙΣΤΑ ΕΠΕΜΒΑΤΙΚΗ ΠΡΟΣΠΕΛΑΣΗ ΤΑΥΤΙΖΕΤΑΙ ΜΕ ΤΗ ΛΑΠΑΡΟΣΚΟΠΗΣΗ; Παπανικολάου I. Α Μαιευτικη-Γυναικολογική Κλινική, Πανεπιστημίου Αθηνών, Νοσοκομείο Aλεξάνδρα Σκοπός: Οι τεχνολογικές εξελίξεις καθώς και η μετάβαση από την ανοιχτή στην Ελάχιστα Επεμβατική Χειρουργική έχουν αλλάξει ριζικά την προσέγγιση σε πολλά είδη Ουρογυναικολογικών επεμβάσεων. Η Λαπαροσκοπική Χειρουργική καθώς και η Ρομποτική Χειρουργική αποτελούν ελπιδοφόρες προσεγγίσεις για πολλές παθήσεις. Ο ρόλος αμφότερων στην χειρουργική αποκατάσταση των διαταραχών πυελικού εδάφους είναι αδιαμφισβήτητος. Υλικό και μέθοδος: Στην παρούσα μελέτη αξιολογήθηκαν δημοσιευμένες μελέτες για τη Λαπαροσκοπική και Ρομποτική Χειρουργικής στις Ουρογυναικολογικές παθήσεις. Η συλλογή των δεδομένων, διενεργήθηκε μέσω αναζήτησης συναφών άρθρων στο σύνδεσμο PubMed. Αποτελέσματα: Σε σύγκριση με τη Λαπαροσκοπική Χειρουργική, οι δημοσιευμένες μελέτες δείχνουν ότι η Ρομποτική Χειρουργική είναι τεχνικά ευκολότερη στο στενό και δύσκολα προσβάσιμο χώρο της γυναικείας πυέλου. Με την 2D οπτική κάμερα της Λαπαροσκοπικής Χειρουργικής, φαίνεται η έλλειψη εργονομίας στις κινήσεις του χεριού του χειρουργού, η έλλειψη της τεχνολογίας ενδοκαρπού, απουσία δυνατότητας υποβιβασμού κινήσεων και μεγέθυνσης του πεδίου. Λόγω όλων αυτών των τεχνικών δυσκολιών της Λαπαροσκοπικής Χειρουργικής, η Ρομποτική καλείται να ξεπεράσει τα εμπόδια αυτά και το επιτυγχάνει, παρά το υψηλότερο κόστος της και τη δυσκολία κτήσης του ρομποτικού συστήματος Da Vinci. Η ρομποτική προσπέλαση προσφέρει πραγματικά οφέλη στη χειρουργική της πυέλου και αυτό οφείλεται κυρίως στην τρισδιάστατη απεικόνιση του εγχειρητικού πεδίου και τον μεγάλο βαθμό ελευθερίας κινήσεων των ρομποτικών βραχιόνων, που μοιάζουν με αυτές του ανθρώπινου καρπού. Ελάχιστες μελέτες συγκρίνουν απευθείας τη λαπαροσκοπική με τη ρομποτική χειρουργική. Όσες το πράττουν δε βρίσκουν καμμία στατιστικώς σημαντική διαφορά από τη σύγκριση. Αυτό γιατί συγκρίνονται δύο τεχνικές Ελάχιστα Επεμβατικής Χειρουργικής. Συμπεράσματα: Το ρομποτικό σύστημα προσφέρει πραγματικά οφέλη στη χειρουργική αποκατάσταση των διαταραχών του πυελικού εδάφους του θήλεος αλλά πέρα από το ότι διευκολύνει το χειρουργό τεχνικά δεν υπερέχει σε αποτελέσματα από τη συμβατική λαπαροσκοπική χειρουργική. 15

ΕΑ-13. ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΤΩΝ ΜΕΘΟΔΩΝ ΑΝΑΡΤΗΣΗΣ ΚΟΛΠΙΚΟΥ ΚΟΛΟΒΩΜΑΤΟΣ ΣΤΟΥΣ ΙΕΡΟΑΚΑΝΘΩΔΕΙΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥΣ ΜΕ ΤΗ ΣΥΝΟΔΟ Ή ΜΗ ΧΡΗΣΗ ΠΛΕΓΜΑΤΟΣ Βάκας Π., Παναγόπουλος Ν., Μπέτα Α., Παπαδάκης Ε., Καραχάλιος Χ., Ρίζου Ν., Ποτήρης Α., Δεληγεώρογλου Ε. Β Μαιευτική και Γυναικολογική Κλινική Πανεπιστημίου Αθηνών, Αρεταίειον Νοσοκομείο Εισαγωγή: Σε περιπτώσεις μεγάλου βαθμού προπτώσεως υπάρχει η ανάγκη στήριξης του κολπικού κολοβώματος. Μια συχνά χρησιμοποιούμενη μέθοδο αποτελεί η ανάρτηση με χρήση της συσκευής capio στους ιεροακανθώδεις συνδέσμους. Σκοπός: H διερεύνηση της συσχέτισης του μετεγχειρητικού αποτελέσματος με τη χρήση ή όχι ενισχυτικού πλέγματος στο σημείο πρόσφυσης των ραμμάτων ανάρτησης επί του κολπικού τοιχώματος Υλικό και μέθοδος: Μελετήθηκαν αναδρομικά 16 περιπτώσεις ασθενών με πρόπτωση μήτρας ή πρόπτωση κολπικού κολοβώματος. Οι ασθενείς που έφεραν μήτρα υπεβλήθησαν σε κολπική υστερεκτομή, κολπορραφίες όπου υπήρχε ανάγκη καθώς και στήριξη του κολπικού κολοβώματος ενώ οι ασθενείς με πρόπτωση κολοβώματος σε ανάρτηση αυτού και πιθανή κολπορραφία. Ταινία ακράτειας ούρων ετέθη αναλόγως των ενδείξεων. Οι επεμβάσεις έγιναν στο διάστημα από τον 6/2016 έως τον 6/2017. Σε 8 ασθενείς ετέθη ενισχυτικό πλέγμα, ενώ στις υπόλοιπες 8 έγινε ανάρτηση χωρίς πλέγμα. Έγινε αξιολόγηση των ασθενών με τη χρήση των ερωτηματολογίων UDI6 και ΙΙQ7. Αποτελέσματα: Οι τιμές προεγχειρητικά στην υποομάδα όπου ετέθη πλέγμα ήταν από 0-12 (μ.ο 5,75) στο UDI6 και 7-21 (μ.ο. 13,25) στο ΙΙQ7. Οι αντίστοιχες μετεγχειρητικές ήταν 0-4 (μ.ο 1,125) και 0. Στην υποομάδα που δεν ετέθη πλέγμα οι προεγχειρητικές τιμές ήταν 3-9 (μ.ο 5,75) για το UDI6 και 2-15 (μ.ο 6,5) για το ΙΙQ7. Οι αντίστοιχες μετεγχειρητικές ήταν 0-2 (μ.ο 0,875) και 0-2 (μ.ο 0,5) Συμπεράσματα: Η τεχνική χρησιμοποίησης πλέγματος δείχνει να έχει παρόμοια αποτελεσματικότητα με τη συμβατική μέθοδο ανάρτησης, γεγονός το οποίο συνδυάζεται με πλήρη ικανοποίηση (μετεγχειρητικός μ.ο 0 στο ΙΙQ7) των γυναικών που υπεβλήθησαν στην ανωτέρω τεχνική. Ωστόσο, περαιτέρω μελέτες, μεγαλύτερος αριθμός ασθενών και μακροχρόνια παρακολούθηση χρειάζονται για να εξαχθούν σαφή και ασφαλή συμπεράσματα. 16

ΕΑ-14. ΡΟΜΠΟΤΙΚΗ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΥΠΟ ΤΟ ΠΡΙΣΜΑ ΤΗΣ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΟΥΡΟΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΑΣ: ΣΕ ΠΟΙΕΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΦΑΡΜΟΖΕΤΑΙ ΣΗΜΕΡΑ; Παπανικολάου I. Α Μαιευτικη-Γυναικολογική Κλινική, Πανεπιστημίου Αθηνών, Νοσοκομείο Aλεξάνδρα Σκοπός: Σήμερα, η αλματώδης εξέλιξη της Ελάχιστα Επεμβατικής Χειρουργικής, απαιτεί διαρκή ενημέρωση και εκπαίδευση του σύγχρονου χειρουργού. H ραγδαία ανάπτυξη και εξέλιξη των ρομποτικών συστημάτων λαπαροσκοπικής τηλεχειρουργικής και η γρήγορη εξάπλωσή τους σε Ευρώπη και Αμερική ανοίγει νέους δρόμους σε πολλές χειρουργικές ειδικότητες, μεταξύ των οποίων και η Γυναικολογία. Υλικό και μέθοδος: Συστηματική βιβλιογραφική ανασκόπηση ξενόγλωσσων άρθρων στην αγγλική γλώσσα συναφή με το θέμα, μέσω της μηχανής αναζήτησης Pub Med (Medline). Αποτελέσματα: Η Ρομποτική Χειρουργική προσφέρει πραγματικά οφέλη στη χειρουργική της πυέλου, σε ουρογυναικολογικές επεμβάσεις αποκατάστασης διαταραχών του πυελικού εδάφους, όπου, παρουσιάζει ιδιαίτερα πλεονεκτήματα λόγω της δύσκολης χειρουργικής προσπέλασης στο στενό χώρο της πυέλου. Αυτό οφείλεται κυρίως στην τρισδιάστατη απεικόνιση του εγχειρητικού πεδίου και τον μεγάλο βαθμό ελευθερίας κινήσεων των ρομποτικών βραχιόνων, που μοιάζουν με αυτές του ανθρώπινου καρπού. Ουρογυναικολογικές επεμβάσεις στις οποίες ήδη έχει υιοθετηθεί είναι η αποκατάσταση κυστεοκήλης και η ιεροκολποπηξία στην οποία παρουσιάζει πραγματικά οφέλη στην ευκολότερη διενέργεια ενδοσωματικής συρραφής. Τα αποτελέσματα των περισσότερων μελετών τη συγκρίνουν με την ανοιχτή προσπέλαση και δείχνουν ότι προσφέρει όλα τα τυπικά πλεονεκτήματα της Ελάχιστα Επεμβατικής Χειρουργικής και επιπρόσθετα λιγότερη απώλεια αίματος, λιγότερη διάρκεια της μετεγχειρητικής νοσηλείας, λιγότερο πόνο μετεγχειρητικά, ωστόσο διαρκεί περισσότερο το χειρουργείο και κοστίζει κατά πολλούς συγγραφείς παραπάνω. Συμπεράσματα: Το ρομποτικό σύστημα Da Vinci είναι πραγματικά ευεργετικό εργαλείο για τον ασθενή και τους χειρουργούς όταν αυτό χρησιμοποιείται από έμπειρη, εξειδικευμένη και κατάλληλα εκπαιδευμένη χειρουργική ομάδα. Προσφέρει πραγματικά οφέλη στη χειρουργική αποκατάσταση των διαταραχών του πυελικού εδάφους του θήλεος. 17

ΕΑ-15. ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΑΚΡΑΤΕΙΑΣ ΟΥΡΩΝ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΤΑΙΝΙΑΣ TVT-O ΚΑΙ ΚΥΣΤΕΟΚΗΛΗΣ. ΠΟΙΑ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΠΡΑΞΗ ΟΦΕΙΛΕΙ ΝΑ ΠΡΟΗΓΗΘΕΙ. Βάκας Π., Παναγόπουλος Ν., Μπέτα Α., Παπαδάκης Ε., Καραχάλιος Χ., Σαρλή Π., Μάζης Δ., Ποτήρης Α., Δεληγεώρογλου Ε. Β Μαιευτική και Γυναικολογική Κλινική Πανεπιστημίου Αθηνών, Αρεταίειον Νοσοκομείο Εισαγωγή: Η τοποθέτηση ταινίας ακράτειας ούρων αποτελεί τη gold standard θεραπεία για την αντιμετώπιση της αμιγούς ακράτειας ούρων από προσπάθεια στις γυναίκες. Συχνά συνδυάζεται με ταυτόχρονη αποκατάσταση πιθανής συνυπάρχουσας κυστεοκήλης. Υπάρχει όμως έλλειψη μελετών που να εξετάζουν τη σειρά που πρέπει να γίνονται αυτές οι χειρουργικές πράξεις. Σκοπός: Η διερεύνηση της συσχέτισης της σειράς εκτέλεσης των χειρουργικών πράξεων (κολπορραφία προ ή μετά την τοποθέτηση ταινίας TVT-O) με την αποτελεσματικότητα της χειρουργικής παρέμβασης. Υλικό και μέθοδος: Μελετήθηκαν αναδρομικά 20 περιπτώσεις ασθενών με αμιγή ακράτεια ούρων από προσπάθεια που αντιμετωπίστηκαν με τοποθέτηση ταινίας TVT-O με σύγχρονη αντιμετώπιση κυστεοκήλης στο διάστημα 9/2015 έως 6/2017. Σε 10 ασθενείς προηγήθηκε η τοποθέτηση ταινίας και ακολούθησε η κολπορραφία ενώ στις άλλες 10 η σειρά ήταν αντίστροφη. Έγινε αξιολόγηση των ασθενών με τη χρήση των ερωτηματολογίων UDI6 και ΙΙQ7. Αποτελέσματα: Οι ασθενείς στις οποίες ετέθη TVT-O προ της κολπορραφίας είχαν τιμές 0-6 (μ.ο 1,4) στο UDI-6 και 0-5 (μ.ο. 0,5) στο IIQ7. Οι ασθενείς στις οποίες ετέθη TVT-O μετά την κολπορραφία είχαν τιμές 0-7 (μ.ο 1,5) στο UDI -6 και 0-14 (μ.ο. 1,8) στο IIQ7. Οι τιμές αφορούν την μετεγχειρητική αξιολόγηση των ασθενών. Συμπεράσματα :Τα αποτελέσματα αυτής της μελέτης δείχνουν πως οι δύο τεχνικές έχουν παρόμοια αποτελεσματικότητα και βαθμό ικανοποίησης των ασθενών. Ωστόσο, περαιτέρω μελέτες, μεγαλύτερος αριθμός ασθενών και μακροχρόνια παρακολούθηση χρειάζονται για να εξαχθούν σαφή και ασφαλή συμπεράσματα. Οι εργασίες ΕΑ-04 και ΕΑ-09 αποσύρθηκαν από τους συγγραφείς. 18

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ ΑΝΑΡΤΗΜΕΝΕΣ ΑΝΑΚΟΙΝΩΝΣΕΙΣ

EP-3. Η ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΘΕΜΑΤΟΣ UPHOLD ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΠΡΟΠΤΩΣΗΣ ΠΥΕΛΙΚΟΥ ΕΔΑΦΟΥΣ Εκατομάτη Μ., Τalla P. Γυναικολογική κλινική Ηôpital Cantonal Neuchâtelois Pourtalès, Suissse. Σκοπός: Η πρόπτωση πυελικού εδάφους οδηγεί σε χειρουργική παρέμβαση στο 11% των γυναικών μετά τα 50 έτη, εκ των οποίων το 30% θα υποβληθεί και σε δεύτερη παρέμβαση για τον ίδιο λόγο. Ενώ η λαπαροσκοπική οδός αποτελεί τη χρυσή σταθερά για τις νέες γυναίκες, η διακολπική οδός με ή χωρίς προθέματα συνιστάται για ασθενείς άνω των 60 ετών. Ανάμεσα στα διάφορα χρησιμοποιούμενα πλέγματα, το uphold αποτελεί ένα νέο υποσχόμενο πρόθεμα. Σκοπός της εργασίας είναι η παρουσίαση της εμπειρίας της γυναικολογικής κλινικής του νοσοκομείου Pourtalès στο καντόνι του Neuchâtel της Ελβετίας σχετικά με τη χρήση του uphold σε 120 ασθενεις μεταξύ των ετών 2014-2017. Υλικό και μέθοδος: Ο μέσος όρος ηλικίας των γυναικών ήταν τα 55 έτη με μέτρια ή σοβαρή πρόπτωση πυελικού εδάφους. Όλες οι ασθενείς είχαν προεγχειρητική ουροδυναμική αξιολόγηση. Το χειρουργείο περιελάμβανε την τοποθέτηση προθέματος τύπου uphold με σύγχρονη αντιμετώπιση ενδεχόμενης συνυπάρχουσας ακράτειας ούρων. Τα αποτελέσματα εξετάστηκαν σε διάστημα ενός, έξι, δώδεκα, εικοσιτεσσάρων και τριαντα εξι μηνών ως προς την ανάκτηση ορθής ανατομίας, την εξαφάνιση των συμπτωμάτων και με βαση τη μαρτυρία των ασθενών. Ο πρώτος μετεγχειρητικός έλεγχος έγινε στην κλινική ενώ η περαιτέρω αξιολόγηση πραγματοποιήθηκε από το θεράποντα γυναικολόγο κ μεσω τυποποιημένου ερωτηματολογίου που εστάλη στις ασθενείς. Αποτελέσματα: Τα αποτελέσματα ήταν άκρως ικανοποιητικά με ελάχιστο ποσοστό πρόωρων και όψιμων επιπλοκών, κατώτερο του 3% ευρισκόμενου στη βιβλιογραφία για τη διακολπική θεραπεία με τη βοήθεια πλεγμάτων της πρόπτωσης του πυελικού εδάφους κ καμμια υποτροπη. 20

EP-4. ΡΥΘΜΙΣΗ ΤΑΙΝΙΑΣ ΕΛΕΥΘΕΡΗΣ ΤΑΣΗΣ ΜΕΣΩ ΤΟΥ ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΥΣ ΤΡΗΜΑΤΟΣ Γαλάνη Απ., Δήμας Α., Καραμάνης Γ, Παπανικολάου Αν., Παπανικολάου Οδ., Πασχόπουλος Μ. Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Ιωαννίνων Σκοπός: Η παρουσίαση ενός περιστατικού με ιστορικό ακράτειας ούρων προσπαθείας στα οποία εκτελέστηκε επιτυχώς η επαναρύθμιση της κολπικής ταινίας ελεύθερης τάσης (ΤVΤ-O), λόγω εμμένουσας ακράτεια ούρων προσπαθείας άμεσα μετεγχειρητικά, μετά την αρχική επέμβαση τοποθέτησής της. Υλικό και μέθοδος: Η τοποθέτηση κολπικών ταινιών ελεύθερης τάσης (TVT-Ο) είναι μία καθιερωμένη επέμβαση ευρέως διαδεδομένη για ακράτεια ούρων προσπαθείας. Η τοποθέτηση TVT-Ο είναι απλή, ασφαλής και αποτελεσματική με ποσοστό αποτυχίας 5-15%. Αυτό μπορεί να αποδοθεί σε διάφορες αιτιολογίες, μία εκ των οποίων είναι η χαλαρή τοποθέτηση της ταινίας, με αποτέλεσμα την αποτυχία διόρθωσης της γωνίωσης της ουρήθρας, κατά τη διάρκεια επεισοδίων αυξημένης ενδοκοιλιακής πίεσης για παράδειγμα κατά το φτέρνισμα ή το βήχα. Η επαναρρύθμιση της TVT-O πραγματοποιήθηκε μέσω της αρχικής τομής και όχι μέσω πλάγιας, τη δεύτερη εβδομάδα μετεγχειρητικά. Η επέμβαση επαναρύθμισης εκτελέστηκε υπό τοπική αναισθησία, ώστε να ελέγχεται η θέση της ταινίας και η σωστή γωνίωση της ουρήθρας κατά την αύξηση της ενδοκοιλιακής πίεσης (βήχας). Τέλος, επισημαίνεται η αξία της κυστεομετρίας κατά τη διάγνωση της ακράτειας ούρων προσπαθείας, καθώς και του μετεγχειρητικού U/S περιναίου για την εκτίμηση της διόρθωσης της γωνίωσης της ουρήθρας από τη κολπική ταινία. Αποτελέσματα - Συμπεράσματα: Η επαναρύθμιση της TVT-O λόγω εμμένουσας ακράτειας ούρων προσπαθείας, λόγω χαλαρής τοποθετησής της κατά την άμεση μετεγχειρητική περίοδο, ίσως θα μπορούσε να αποτελέσει έναν αποδεκτό τρόπο διόρθωσης του μετεγχειρητικού αποτελέσματος, σε επιλεγμένες ασθενείς. 21

EP-5. ΣΥΡΡΑΦΗ ΠΕΡΙΝΕΟΤΟΜΗΣ: ΣΥΝΕΧΟΜΕΝΗ VS. ΔΙΑΚΕΚΟΜΜΕΝΗ Νταβέλα Ηρ., Χαρατσή Δ., Μπουρνούδη Ι., Σούκου Ελ., Κούκουρα Ο., Λιάλιος Γ. Μαιευτική και Γυναικολογική Κλινική, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Λάρισας, Λάρισα Εισαγωγή: H περινεοτομή αποτελεί μία συνήθη διαδικασία στη μαιευτική. Σημεία φλεγμονής όπως οίδημα, εκχύμωση, ερυθρότητα και πόνος περινέου, συμβαίνουν από τις πρώτες ώρες και μπορούν να παραμείνουν έως και μήνες μετά τη νοσηλεία της λεχωίδος. για την αξιολόγηση των παραπάνω επιπλοκών δημιουργήθηκε από τον davidson και αναθεωρήθηκε από τον carey η κλίμακα reeda. Σκοπός: H εκτίμηση της αποτελεσματικότητας καθώς επίσης και της ασφάλειας της συρραφής της περινεοτομής μετά από κολπικό τοκετό με συνεχόμενη ραφή vs με μεμονωμένες ραφές. Υλικό και μέθοδος: Πρόκειται για μία μελέτη εγκύων γυναικών που γέννησαν στη μαιευτική και γυναικολογική κλινική του πανεπιστημιακού νοσοκομείου λάρισας με περινεοτομή κατά τον κολπικό τοκετό, κατά το χρονικό διάστημα από 01/2016 έως και 12/2016. Τα κριτήρια επιλογής ήταν: α,). Ηλικία 19 ετών, β). Μονήρης κύηση, γ). Αυτόματη έναρξη τοκετού, δ). Αριστερή πλάγια περινεοτομή. Στις γυναίκες που πληρούσαν τα κριτήρια επιλογής δόθηκαν τυποποιημένα ερωτηματολόγια. Στο δείγμα μας εκτιμήθηκε το αποτέλεσμα της περινεοτομής με τη χρήση της κλίμακας βαθμονόμησης reeda σε τρεις διαφορετικές χρονικές στιγμές μετά τον τοκετό: 6 ώρες μετά τον τοκετό, 2 ημέρες και σαράντα ημέρες μετά τον τοκετό. Επίσης εκτιμήθηκε ο χειρουργικός χρόνος και το κόστος της συρραφής της περινεοτομής. Αποτελέσματα: Κατά το χρονικό διάστημα της μελέτης ο συνολικός αριθμός των γυναικών που γέννησαν ήταν 710. Στις 274 από αυτές έγινε πλάγια περινεοτομή, συρραφείσα με συνεχές ράμμα. Από τις υπόλοιπες 436, οι 348 είχαν διακεκομμένη συρραφή περινεοτομής και οι 88 γέννησαν χωρίς περινεοτομή. Λιγότερος πόνος, ερυθρότητα, εκχύμωση, οίδημα και λιγότερες εκκρίσεις σύμφωνα με την κλίμακα βαθμονόμησης reeda σε τρεις διαφορετικές χρονικές στιγμές μετά τον τοκετό, παρατηρήθηκαν στην πρώτη ομάδα γυναικών. Επίσης ο χειρουργικός χρόνος ήταν μικρότερος κατά 4-5 λεπτά και λιγότερα τα ράμματα που χρησιμοποιήθηκαν στη συνεχή τεχνική. Συμπεράσματα: H συνεχής συρραφή περινεοτομής φαίνεται να έχει καλύτερα αποτελέσματα στον πόνο, στο χειρουργικό χρόνο και στο κόστος 22

EP-6. ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ DIGITEX ΓΙΑ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΚΥΣΤΕΟΚΗΛΗΣ. ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΤΗΣ ΚΛΙΝΙΚΗΣ Ταντανάσης Θ., Δαμπάλη Ρ., Κόλβατζης Χ., Φουντουκτσή Ογλού Γ., Γρηγοροπούλου Λ., Αναμπούσι Κ., Χορόζογλου Γ., Σαρρή Μ., Δίνας Κ. Γ.Ν.Θ. ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ Β Μαιευτική- Γυναικολογική κλινική Σκοπός: Η εκπαίδευση χρήσης και τοποθέτησης και η αξιολόγηση του ατραυματικού συστήματος Digitex για αντιμετώπιση κυστεοκήλης. Υλικό και μέθοδος: Έξι ασθενείς της κλινικής με κυστεοκήλη III-IV βαθμού επιλέχθηκαν για την τοποθέτηση του ατραυματικού πλέγματος Digitex (Coloplast ) σε διάστημα έντεκα μηνών. Αποτέλεσμα: Το μεγαλύτερο follow up ήταν έντεκα μήνες, το συντομότερο τρείς μήνες. Το αποτέλεσμα ήταν ικανοποιητικό. Δεν υπήρξε διάβρωση κολπικού τοιχώματος ή άλλη επιπλοκή. Συμπέρασμα: Το σύστημα Digitex για αντιμετώπιση της κυστεοκήλης στο υλικό της κλινικής που χρησιμοποιήθηκε δείχνει ικανοποιητικά αποτελέσματα. Αναμένεται μεγαλύτερος αριθμός ασθενών και μακρύτερο follow up. Οι εργασίες ΕP-01 και ΕP-02 αποσύρθηκαν από τους συγγραφείς. 23

ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ congress Αλ. Παναγούλη 118, Αγ. Παρασκευή 153 43 Τηλ.: 210.60.74.200, Fax: 210.60.74.222 e-mail: md@mdcongress.gr site: www.mdcongress.gr