Ιερά Μητρόπολη Μεσογαίας και Λαυρεωτικής Γραφείο Νεότητας ΤΑΠΕΙΝΩΣΗ

Ιερά Μητρόπολη Μεσογαίας και Λαυρεωτικής Θέμα 15ο: Σάββατο 3 / Κυριακή 4 Φεβρουαρίου 2018 ΤΑΠΕΙΝΩΣΗ ΔΙΗΓΗΣΗ Σήμερα θά ἀρχίσουμε τό θέμα μας μέ τήν ἱστορία ἑνός παιδιοῦ τῆς ἡλικίας σας. Τό παιδί αὐτό ἦταν τό μικρότερο ἀπό τά ὀκτώ παιδιά τῆς οἰκογενείας του καί τό πιό μικροκαμωμένο. Αὐτό τό μικρό παιδί ζοῦσε τόν περισσότερο καιρό μακριά ἀπό τό σπίτι. Μέρα - νύχτα νά φυλάει τά πρόβατα τοῦ πατέρα του. Καί ἡ ζωή εἶναι πολύ σκληρή καί τραχιά στίς ἐρημιές τῶν βουνῶν καί τοῦ δάσους... Κανεῖς δέν τό πρόσεχε. Ὅλοι τό περιφρονοῦσαν. Ἀκόμα καί αὐτός ὁ πατέρας του καί τά ἀδέλφια του δέν τό λογάριαζαν γιά τίποτα. Θά περίμενε κανείς νά βλέπει συχνά τοῦτο τό παιδί νά κλαίει μέ παράπονο ἤ καί νά λέει πικρά λόγια γιά τόν πατέρα καί τ ἀδέλφια του. Ομως τίποτε ἀπό αὐτά δέ συνέβαινε! Μά οὔτε καί ζήλεψε ποτέ τό λεπτοκαμωμένο ἀγόρι τούς ἑπτά μεγαλύτερους λεβεντόκορμους ἀδελφούς του μέ τό ζηλευτό παράστημα πού χαν κερδίσει τήν προτίμηση καί τήν ἀγάπη τοῦ πατέρα τους. Κι ὅλα αὐτά δέν εἶναι εὔκολα γιά μιά μικρή εὐαίσθητη καρδιά... Κάποτε ὅμως αὐτό τό μικρό βοσκόπουλο, ὁ ὄγδοος γυιός τοῦ Ιεσσαί, ὁ μικροσκοπικός Δαβίδ, ἔγινε κιόλας πασίγνωστος ἥρωας σέ ὅλη τήν περιοχή τῆς Βηθλεέμ. Αὐτό τό παιδί τοῦ δάσους ἔκανε κάτι πού ὅλοι ὅταν τό ἔμαθαν ἔμειναν «μέ ἀνοιχτό τό στόμα»: ἔπνιξε μέ τά χέρια του μία ἀρκούδα - θηρίο! Δέ θά τό πίστευαν ἄν δέν ἔτρεχαν νά τή δοῦν ριγμένη ψόφια στό χῶμα! Μά πῶς ἔγινε; Νά! Ορμησε ἡ ἀρκούδα στό κοπάδι του. Ρίχτηκε ἄγρια καί ἔμπηξε τά σουβλερά της νύχια στό πιό ὄμορφο κριάρι του, ἕτοιμη νά τό κατασπαράξει. Ὁ Δαβίδ μέ μιά ἀστραπιαία κίνηση χυμᾶ μέ τά χέρια του στό φοβερό θηρίο. Η θηριομαχία ἀρχίζει. Ἦταν μικρόσωμος ἀλλά γερός καί δυνατός. Τανάλιες σιδερένιες τά χέρια του. Μέ σβελτάδα τά τυλίγει γύρω ἀπ τό λαιμό της. Τή σφίγγει. Αδικα ἡ ἀρκούδα ἀνοίγει τό φοβερό της στόμα γιά νά καταπιεῖ τό παιδί. Τό μικρό βοσκόπουλο κατάφερε νά τή σκοτώσει καί νά γλυτώσει καί τόν ἑαυτό του καί τό κοπάδι του! «Κύριος ἐρρύσατό με»! συλλογιέται μέ ταπείνωση. Ο Κύριος μέ γλύτωσε. Δέν ὑπερηφανεύθηκε καθόλου ὁ Δαβίδ γι αὐτό τό κατόρθωμα. Δέν κατέβηκε στό χωριό γιά νά μαζέψει τά συγχαρητήρια καί τούς ἐπαίνους. Οὔτε νά δείξει στόν πατέρα καί στά ἀδέλφια του μέ ὕφος τήν ἀξία του. Η ζωή του συνέχισε νά κυλᾶ ἁπλά στήν ἐρημιά μέ τήν ταπεινή δουλειά τοῦ βοσκόπουλου. Σάν νά μήν ἦταν ἱκανός γιά τίποτε ἄλλο! Ὁ ἀγαθός Θεός ὅμως εἶδε τήν ταπείνωση τοῦ Δαβίδ καί μέ θαυμαστό τρόπο τόν ἀνέδειξε καί τόν ξεχώρισε γιά τή μεγάλη του ἀποστολή. Μιά μέρα καθώς ὁ Δαβίδ βρισκόταν κοντά στά πρόβατά του, ξαφνικά βλέπει νά φθάνει λαχανιασμένος ἕνας του ἀδελφός. Δαβίδ, τοῦ λέει. Τρέξε στό σπίτι κάτω στό χωριό. Εχει ἔρθει ὁ τρανός προφήτης Σαμουήλ. Ζητάει νά σέ δεῖ. Σέ θέλει.

Τί εἶχε συμβεῖ; Τί τάχα νά ἤθελε τό Δαβίδ ὁ Σαμουήλ; Ὁ γέροντας προφήτης εἶχε πάρει ἀπό τόν Κύριο εἰδική ἐντολή: Σαμουήλ, σήκω νά πᾶς στή Βηθλεέμ. Εκεῖ θά μυρώσεις μ εὐλογημένο μύρο δεῖγμα πώς θά γίνει μιά μέρα βασιλιάς ἕνα ἀπό τά παιδιά τοῦ Ιεσσαί. Εγώ θά σοῦ δείξω ποιό. Κι ὁ Σαμουήλ ξεκίνησε. Πῆγε στό σπίτι τοῦ Ιεσσαί, τόν πῆρε ἰδιαιτέρως καί τοῦ εἶπε τό σκοπό τῆς ἐπισκέψεώς του: Θέλω νά φέρεις τά παιδιά σου νά τά δῶ, γιατί ἀπ αὐτά κάποιο εἶναι ἐκλεκτός τοῦ Θεοῦ. Ὁ πατέρας ἔτρεξε ὁλόχαρος καί εἰδοποίησε τούς γυιούς του. Μπροστά ἀπ τόν Προφήτη πέρασαν κι οἱ ἑπτά γυιοί τοῦ Ιεσσαί. Ὅλοι ψηλοί, γεροδεμένοι, μέ ἑλκυστική καί ἐπιβλητική ὄψη. Μά κανένας τους δέν ἦταν ἐκεῖνος πού χε ἐκλέξει ὁ Θεός. Ο Σαμουήλ, σάν δέν ἔβλεπε νά ρχεται ἄλλος, μέ ἀπορία ρώτησε τόν πατέρα: Λοιπόν, τέλειωσαν ὅλα τά παιδιά; Αλλος δέν εἶναι; Α, ναί, ἀπάντησε ὁ Ιεσσαί, εἶναι κι ὁ πιό μικρός. Μ αὐτός βόσκει τά πρόβατα μακριά. Στεῖλτε ἀμέσως νά τόν φωνάξετε. Δέν πρόκειται σήμερα νά καθίσουμε σέ τραπέζι νά φᾶμε, ἄν κι αὐτός δέν ἔρθει. Τό καλό τσοπανόπουλο δέν μπόρεσε νά καταλάβει τί ἦταν ἐκεῖνα πού τοῦ ἀράδιαζε γρήγορα-γρήγορα ὁ ἀδελφός του. Κατάλαβε πώς ἔπρεπε νά φθάσει τό γρηγορότερο στό σπίτι. Τρέχει. Ο τρανός Προφήτης τοῦ Κυρίου, ὁ Σαμουήλ, εἶναι στό σπίτι τους. Κύριε Θεέ! Γιά καλό νά χε πάει; Καί ζητοῦσε κι αὐτόν τόν ἴδιο νά τόν δεῖ! Τί τιμή! Τί εὐλογία! Μά πῶς θά τολμοῦσε, μικρός βοσκός αὐτός, νά κοιτάξει τόν Προφήτη; Δέος κυριαρχοῦσε στή σκέψη του καθώς ἀναλογιζόταν ὅτι σέ λίγο θά συναντοῦσε ἕναν Προφήτη. Αὐτόν πού ἤξερε τά κρυφά καί τά μέλλοντα. Αὐτόν πού μιλοῦσε μέ τόν ἴδιο τόν Θεό. Κάποτε τέλος πάντων, ἀναμμένος, ἱδρωμένος, λαχανιασμένος, ἔφθασε στό σπίτι. Ο πατέρας του τόν περίμενε καί τόν ὁδήγησε στόν Προφήτη. Ο Σαμουήλ ἔριξε ἐξεταστικό βλέμμα στό ξανθό τσοπανόπουλο. Τήν ἴδια ὥρα ἄκουσε καί τή φωνή τοῦ Κυρίου. Σαμουήλ, χρίσε τόν μικρόν αὐτόν. Εἶναι ὁ ἐκλεκτός μου. Ελα, μικρέ μου, εἶπε ἁπαλά ὁ ἄνθρωπος τοῦ Θεοῦ στό Δαβίδ. Εκεῖνος σαστισμένος, μέ σκυμμένο τό κεφάλι ἀπό σεβασμό, πλησίασε. Ο πατέρας του καί οἱ ἀδελφοί του ἔβλεπαν μέ περιέργεια. Τί θά γινόταν; Ο Προφήτης σήκωσε τά μάτια ψηλά κάνοντας μυστική προσευχή. Επειτα πῆρε ἕνα δοχεῖο μ εὐλογημένο μύρο καί τ ἄδειασε στό γερμένο κεφάλι τοῦ παιδιοῦ. Ηταν ἐξαιρετικά ἐπίσημη ἡ ὥρα αὐτή. Ο Δαβίδ χριόταν βασιλιάς. Τό εὐλογημένο αὐτό παιδί, πού ζοῦσε μέ τήν προσευχή καί τούς ψαλμούς στά χείλη τό ταπεινό καί ἄκακο, μέ τήν ἀθώα, μεγάλη καί πλούσια καρδιά του ἔγινε ὁ μεγάλος προφήτης καί βασιλιάς Δαβίδ. Σέ ὅλη τή ζωή του ὅμως, εἴτε μέ τά κοπάδια στό βουνό εἴτε στό βασιλικό παλάτι, παντοῦ καί πάντοτε ἔμενε τό ἴδιο ταπεινός, σεμνός, γεμάτος χάρη Θεοῦ. Ποτέ σχέση μέ φανταχτερές ἐπιδείξεις κι ἐγωισμούς ἀνόητους. Ετσι ὁ Θεός τόν σκέπαζε μέ τήν εὐλογία Του καί μέ τή δύναμή Του. Αὐτό ἀποδείχθηκε περίτρανα καί μέ μιά ἄλλη πολύ γνωστή μας

ἡρωική του πράξη, πού τόν ἀνέδειξε ἥρωα στό Ισραήλ! Ἡ θαυμαστή νίκη του ἐναντίον τοῦ γίγαντα Γολιάθ. Μιά νίκη-θαῦμα! Ὁ μικρόσωμος Δαβίδ μόνο μέ μιά σφεντόνα νίκησε τόν πάνοπλο γίγαντα καί τόν νίκησε. Πῶς; Μέ τή βοήθεια καί τή δύναμη τοῦ Θεοῦ. Πόσες παρόμοιες νίκες καί θριάμβους ἔζησε ὁ Δαβίδ! Μά πάντα παρέμενε τό ἴδιο ταπεινός. Δίνοντας μέ ψαλμούς καί ὕμνους τή δόξα στόν Κύριο καί Θεό του! ΣΥΖΗΤΗΣΗ 1. Ποιά εἶναι ἡ πιό χαρακτηριστική ἀρετή πού εἶχε ὁ Δαβίδ ἀπό τά παιδικά του χρόνια; (...) Ἡ ταπείνωση. 2. Ποῦ φάνηκε ἡ ταπείνωσή του; (...) Τό μικροσκοπικό του ἀνάστημα δέν τόν στενοχωροῦσε, οὔτε ζήλευε τ ἀδέλφια του, πού ἦταν ἐντυπωσιακά στήν ἐμφάνιση καί εἶχαν τή συμπάθεια τοῦ πατέρα του. Δέχτηκε ἀδιαμαρτύρητα τήν κάποια περιφρόνηση πού τοῦ δειχναν οἱ δικοί του, χωρίς νά τούς κρατᾶ κακία καί νά σκληρύνει τή στάση του ἀπέναντί τους. Ακριβῶς ἐπειδή ἦταν ταπεινός, ἦταν καί ὑπάκουος. Πρόθυμα ἔβοσκε τά πρόβατα τοῦ πατέρα του, κι ἄς ἔνιωθε μέσα του τόση δύναμη κι ἄς εἶχε τόσα προσόντα! Ὅταν μικρό παιδί αὐτό, ἔπνιξε τήν ἀρκούδα, δέν ὑπερηφανεύθηκε. Δέ βρῆκε εὐκαιρία νά ζητήσει συγχαρητήρια καί ἐπαίνους. Αποσύρθηκε ἥσυχα δοξάζοντας τόν Θεό. Κι οὔτε λόγο ἔκανε κάθε φορά πού σκότωνε ἤ ἔδιωχνε ἀπ τά κοπάδια του λιοντάρια καί ἀρκοῦδες. Πόσο σεμνά δέχθηκε τήν τιμή πού τοῦ ἔκανε ὁ Θεός, νά στείλει στό σπίτι του τό μεγάλο Προφήτη νά χρίσει αὐτόν, τόν μικρότερο ἀπό τά τρανά ἀδέλφια του, μελλοντικό Βασιλιά! Καί τό τελευταῖο πού ἀναφέραμε; Η νίκη του κατά τοῦ Γολιάθ! Ολα τά ἀπέδωσε, ὅπως ἔπρεπε, στή δύναμη καί τή βοήθεια τοῦ Θεοῦ! 3. Τελικά ὁ Δαβίδ ἔχασε ἤ κέρδισε ἀπό τήν ταπείνωσή του; Ἔμεινε παραγκωνισμένος ἤ μήπως τιμήθηκε περισσότερο ἀπό τούς ἄλλους; (...) «Εγινε αὐτός, τό παραγνωρισμένο παιδί τοῦ δάσους, μιά ἀπό τίς μεγαλύτερες προσωπικότητες τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης. Πολεμιστής, στρατηγός ἀπό τούς λίγους τῆς ἱστορίας, βασιλιάς πανένδοξος, προφήτης ξακουστός, ἐμπνευσμένος ποιητής, πρόγονος τοῦ Χριστοῦ». Ετσι συμβαίνει πάντα, παιδιά. Η ἀληθινή δόξα ἀρχίζει ἀπό τήν ταπείνωση. Στήν ταπείνωση θεμελιώνεται. Ο Κύριος μᾶς τό ἔχει πεῖ καθαρά: «Ο ταπεινῶν ἑαυτὸν ὑψωθήσεται» (Λουκ. ιδ 11). Μᾶς τό δίδαξε καί μέ τό θεϊκό Του παράδειγμα. Ταπεινώθηκε. Εγινε ἄνθρωπος, σάν τόν πιό φτωχό. Σταυρώθηκε ὁ Αναμάρτητος σάν κακοῦργος! ΕΦΑΡΜΟΓΗ Ἐμεῖς πῶς τά πᾶμε μέ τήν ταπείνωση; Γιά νά πλησιάσουμε λίγο περισσότερο αὐτή τή μεγάλη ἀρετή. Καί πρῶτα-πρῶτα νά δοῦμε: 1. Τί σημαίνει ταπείνωση; Πῶς φέρεται ὁ ταπεινός ἄνθρωπος; ( )

Ιερά Μητρόπολη Μεσογαίας και Λαυρεωτικής (Μποροῦμε νά ἀναφερθοῦμε καί ἀρνητικά: τί δέν κάνει ὁ ταπεινός ὅσα κάνει ὁ ἐγωιστής πού εἶναι πιό εὔκολο νά τό ἀντιληφθοῦν τά παιδιά:) Ἡ ταπείνωση ἔχει δύο μέρη: α. ἀπέναντι στούς ἄλλους. Ὁ ταπεινός βάζει τόν ἑαυτό του πιό κάτω ἀπό τούς ἄλλους. Ὅποιος ἔχει ταπείνωση, θεωρεῖ ὅτι οἱ ἄλλοι εἶναι καλύτεροί του, εἶναι πιό ἐνάρετοι. Γι αὐτό καί δέν ζηλεύει, δέν μειονεκτεῖ, δέν αἰσθάνεται ἀδικημένος καί περιφρονημένος. Ἀντίθετα, ὁ ἐγωιστής νομίζει ὅτι αὐτός καί μόνο ἀξίζει. Ὅτι ἔχει σπουδαῖες ἱκανότητες. Θέλει νά ἐπιδεικνύεται, νά κάνει ὅ,τι αὐτός θέλει. Οἱ ἄλλοι αὐτόν καί μόνο νά προσέχουν. β. ἀπέναντι στόν Θεό. Ὁ ταπεινός θεωρεῖ πώς ὅ,τι καλό ἔχει, ἀνήκει στόν Θεό. Ὅποια ἀρετή, ὅποια ἱκανότητα, ὅποιο καλό ἔργο, ὅλα μέ τή δύναμη καί τή χάρη τοῦ Θεοῦ τά ἔχει καί τά ἔκανε. Καί χωρίς αὐτήν δέν μπορεῖ νά κάνει τίποτε. Ἀντίθετα, ὁ ἐγωιστής ὁμιλεῖ γιά τόν ἑαυτό του μέ ὕφος, παρουσιάζει τά κατορθώματά του γιά νά τόν ἐπαινέσουν. Ὑπερηφανεύεται γιά τή δύναμή του, τά χρήματά του, τίς ἱκανότητές του (στά μαθήματα, στά ἀθλήματα κλπ.). 2. Μήπως ὅμως ἡ ταπείνωση εἶναι ἀδυναμία; (...) Ὄχι βέβαια. Ταπείνωση δέν εἶναι τό νά μᾶς βασανίζουν διάφορες σκέψεις μελαγχολίας καί μειονεξίας, ὅτι εἶμαι ἄχρηστος, γεμάτος ἐλαττώματα, οἱ ὁποῖες σκέψεις μᾶς γεμίζουν πικρία, παραλύουν τίς δυνάμεις μας καί μᾶς στεροῦν τή χαρά τῆς ζωῆς. Ἡ ἀληθινή ταπεινοφροσύνη ἔχει ἀχώριστο σύντροφό της τή χαρά καί τήν εἰρήνη. Καί ὅσο πιό πολύ ταπεινώνεται κανείς, τόσο πιό χαρούμενος καί εἰρηνικός εἶναι. Ἄλλωστε ἡ ταπείνωση εἶναι ἡ πιό μεγάλη δύναμη. Τό εἴδαμε στή ζωή τοῦ μικροῦ Δαβίδ πόσα θαυμαστά ἔργα πέτυχε χάρη στήν ταπείνωσή του. Τό βλέπουμε καί στή ζωή μας. Πῶς; Ὁ ταπεινός σέ κάθε πειρασμό ζητᾶ τή βοήθεια τοῦ Θεοῦ. Δέν στηρίζεται στίς δυνάμεις του ἀλλά στόν παντοδύναμο Θεό. Τόν ταπεινό λοιπόν τόν σκεπάζει πλούσια ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ, τό ἀκατανίκητο ὅπλο πού κατακαίει τούς δαίμονες. Ὑπάρχει μεγαλύτερη δύναμη ἀπό αὐτή; 3. Πῶς θ ἀποκτήσουμε τήν ταπεινοφροσύνη; ( ) Ὑπάρχουν πολλοί τρόποι πού ταιριάζουν στήν ἡλικία μας καί τήν ἀντοχή μας, μέ τούς ὁποίους σιγά-σιγά μέ τή χάρη τοῦ Θεοῦ θά ἀποκτοῦμε ταπείνωση. α. Προσευχή. Νά τή ζητᾶμε στήν προσευχή μας. Κάθε ἀρετή τελικά εἶναι δῶρο τοῦ Θεοῦ. Ἐπιπλέον, γιά ὅ,τι κατορθώνουμε, νά συνηθίζουμε νά εὐχαριστοῦμε τόν Θεό καί ν ἀναγνωρίζουμε ὅτι μέ τή δική Του δύναμη τό πετύχαμε. β. Ὑπακοή. Εἶναι ἡ ἐφαρμοσμένη ταπείνωση. Ὀφείλουμε ὑπακοή πρώτιστα στόν πνευματικό μας, τούς γονεῖς, τούς καθηγητές καί γενικῶς σέ πρόσωπα σεβαστά λόγῳ ἡλικίας ἤ θέσεως. γ. Διάθεση διακονίας τῶν ἄλλων, κατά τόν λόγο καί τό ὑπόδειγμα τοῦ Κυρίου: «Καὶ ὑμεῖς ὀφείλετε ἀλλήλων νίπτειν τοὺς πόδας» (Ἰω. ιγ 1-17). Ὁ ἐγωιστής λέει τό ἀντίθετο: «Ὑπηρέτης σου εἶμαι νά σέ βοηθήσω;».

δ. Προσοχή στόν ἑαυτό μας. Ἄν συνηθίζουμε νά ἐξετάζουμε τόν ἑαυτό μας καί τή συμπεριφορά μας, θά διαπιστώσουμε ὅτι ἔχουμε πολλές ἀδυναμίες. Ὁ ἄνθρωπος συνήθως ξεχνᾶ τίς δικές του καί κατακρίνει τούς ἄλλους γιά τίς δικές τους. Ἡ προσοχή στόν ἑαυτό μας καί ἡ μνήμη τῶν ἀδυναμιῶν μας θά μᾶς βοηθήσει πολύ στήν καλλιέργεια ταπεινοῦ φρονήματος. ε. Γενικῶς νά κάνουμε τά ἀντίθετα ἀπό αὐτά πού μᾶς λέει ὁ ἐγωισμός μας: Ν ἀποφεύγουμε τήν ἐπίδειξη ἱκανοτήτων, γνώσεων, ρούχων Νά μή θέλουμε νά γίνεται πάντοτε τό δικό μας, νά μαστε ἐμεῖς οἱ ἀρχηγοί στήν παρέα, ν ἀγοράζουν οἱ γονεῖς μας πάντοτε αὐτό πού εμεῖς θέλουμε ΕΠΙΛΟΓΟΣ Ὁ Κύριος εἶπε κατηγορηματικά ὅτι, ἄν δέν ταπεινώσουμε τόν ἑαυτό μας σάν τό μικρό παιδί, δέν θά μποῦμε στή βασιλεία τῶν οὐρανῶν (Ματθ. ιη 3-4). Ἄς ἀγωνισθοῦμε λοιπόν, παιδιά, νά ταπεινωθοῦμε. Δέν εἶναι εὔκολο. Ὁ ἐγωισμός εἶναι θηρίο πού ἀντιδρᾶ. Μέ τή χάρη τοῦ Θεοῦ ὅμως σιγά-σιγά ὅλο καί θά ἀδυνατίζει. Καί ὅσο θά ταπεινωνόμαστε, τόσο θά μᾶς ὑψώνει ὁ Θεός. Ἐάν ἀντίθετα ὑψώνουμε τόν ἑαυτό μας, περιφρονοῦμε τή βοήθεια τοῦ Θεοῦ καί νομίζουμε ὅτι θά τά καταφέρουμε μόνοι μας, θά καταντροπιαστοῦμε (Ἰακ. δ 10, Α Πέτρ. ε 6, Λουκ. ιη 14). ΣΥΝΘΗΜΑ: Ὁ Θεός δίνει τή χάρη Του στούς ταπεινούς.