Η αποτελεσµατικότητα των εµβολίων µέχρι σήµερα. Μαρία Χατζηστυλιανού Παιδίατρος-Ανοσολόγος Καθηγήτρια Ιατρικής Σχολής ΑΠΘ

Η αποτελεσµατικότητα των εµβολίων µέχρι σήµερα Μαρία Χατζηστυλιανού Παιδίατρος-Ανοσολόγος Καθηγήτρια Ιατρικής Σχολής ΑΠΘ

Η αποτελεσµατικότητα των εµβολίων µέχρι σήµερα Η βελτίωση του επιπέδου υγείας θνησιµότητας και νοσηρότητας κοινωνικές µεταβολές θεραπευτική ιατρική οικονοµικές µεταβολές δηµόσια υγεία (πρόληψη)

Η πρόληψη προσπάθεια των λειτουργών της υγείας εκδήλωση νόσων και των συνεπειών τους το άτοµο την κοινωνία το περιβάλλον µέσω προγραµµάτων προαγωγής της υγείας

Η πρόληψη των λοιµωδών νοσηµάτων δυναµική διαδικασία πρωτογενής πρόληψη ατοµική προστασίας οµαδική προστασία µαζικοί εµβολιασµοί

Τα εµβόλια Τα εµβόλια είναι προληπτικά και θεραπευτικά Λοιµώξεις Νεοπλασµατικά νοσήµατα

Εφαρµογή εµβολιασµών Νοσηρότητα Θνησιµότητα λοιµώξεις Ευλογιά WHO 2003: 2 εκατοµµύρια θάνατοι παιδιών απεφεύχθησαν 100 εκατοµµύρια παιδιά εµβολιάζονται 1 ο χρόνο της ζωής τους προλαµβάνουν 2,5 εκατοµµύρια θανάτους παιδιών ετησίως > δύο εκατοµµύρια παιδιά το χρόνο πεθαίνουν επειδή δεν έχουν εµβολιαστεί

Παράγοντες που συνέβαλαν στην επιτυχία γνώσεις της µικροβιολογίας και της ανοσολογίας πλήρη πρόοδο και αναγέννηση της βιοτεχνολογίας νεότερα εµβόλια ανεπιθύµητες ενέργειες επίπεδο ασφάλειας και αποτελεσµατικότητας

προηγµένη τεχνολογία νέες τεχνικές ακυτταρικό εµβόλιο του κοκκύτη συζευγµένα εµβόλια αντίστροφη µηχανική ανάπτυξη εµβολίων ανασυνδυασµένα εµβόλια

εξάλειψη όλων των νοσηµάτων ΠΟΥ 2020 µείωση των θανάτων παιδιών <5 ετών στα χαµηλότερα επίπεδα όλων των εποχών Η πολιοµυελίτιδα θα πρέπει να εκριζωθεί και η ιλαρά να εξαλειφθεί σε όλες τις χώρες Ο νεογνικός και ο µητρικός τέτανος, αιµόφιλος ινφλουέντζας τύπου b, ηπατίτιδα Β πνευµονιόκοκκου, ρότα ιού, µηνιγγιτιδόκοκκου, HPV η ελονοσία, η φυµατίωση και το AIDS

Η λογική του εµβολιασµού Μηχανισµοί ειδικής ανοσίας ανοσοαπάντηση παραγωγή αντισωµάτων ανοσιακή µνήµη Edward Jenner Μάϊο του 1796 1798 1867 ΠΟΥ: 9 εκεµβρίου1979

Ενιαία πολιτική εµβολιασµών τα εµβόλια το συνιστώµενο χρονοδιάγραµµα εµβολιασµών τρέχουσες επιδηµιολογικές συνθήκες Υπουργείο Υγείας Εθνική Επιτροπή Εµβολιασµών Εθνικό Πρόγραµµα Εµβολιασµών διεθνείς οδηγίες

Νοσήµατα που προλαµβάνονται µε εµβολιασµό ιφθερίτιδα Κοκκύτης Tέτανος Ιλαρά Παρωτίτιδα Ερυθρά Ανεµευλογιά Πολυοµυελίτιδα Hib Ηπατίτιδα B Γρίπη Μηνιγγιτιδόκοκκος Πνευµονιόκοκκος Ηπατίτιδα A Rota-ιοί Tυφοειδής πυρετός Κίτρινος πυρετός Λύσσα Άνθραξ Χολέρα HPV

Τα εµβόλια προστατεύουν ατοµική προστασία προστασία-ανοσία ολόκληρων πληθυσµιακών οµάδων Φαινόµενο συλλογικής ανοσίας

Συλλογική ανοσία : τα άτοµα που δεν έχουν ανοσία γα κάποιο νόσηµα (επίνοσα), προστατεύονται έµµεσα, από την παρουσία άνοσων-απρόσβλητων στη νόσο ατόµων στον πληθυσµό. Τα άνοσα άτοµα δηµιουργούν έναν φυσικό φραγµό στη διασπορά, αφού δε θα «κολλήσουν», άρα και δε θα µεταδώσουν τη νόσο.

«κρίσιµο ποσοστό εµβολιασµού» Το ποσοστό των ατόµων ενός πληθυσµού που αν καταστεί άνοσο (µε εµβολιασµό στην προκείµενη περίπτωση), θα σταµατήσει η διασπορά ενός νοσήµατος και µακροπρόθεσµα αυτό θα εκριζωθεί.

Incidence of Haemophilus influenzae type b (Hib) meningitis before and after widespread introduction of the Hib conjugate vaccine in different regions.

Ετήσια Επίπτωση ιεισδυτικών Πνευµονιοκοκκικών Λοιµώξεων σε <5 ετών (Απρίλιος 1996 έως Μάρτιος 2006) Ορότυποι µόνο του εµβολίου

Ετήσια Επίπτωση ιεισδυτικών Πνευµονιοκοκκικών Λοιµώξεων σε <5 ετών (Απρίλιος 1996 έως Μάρτιος 2006) Όλοι οι Ορότυποι

Ετήσια Επίπτωση ιεισδυτικών Πνευµονιοκοκκικών Λοιµώξεων σε <5 ετών (Απρίλιος 1996 έως Μάρτιος 2006) Ορότυποι εκτός εµβολίου

Laboratory confirmed cases of Meningococcal disease in England andwales, five weekly moving averages: January 1, 1997 to December 31, 2008.

Οι στόχοι των εµβολιασµών ευρεία εµβολιαστική κάλυψη και παροχή προστασίας στη µικρότερη δυνατή ηλικία. Η καθυστέρηση εµβολιασµών έχει αρνητικές επιπτώσεις σε ατοµικό επίπεδο αλλά και εµµέσως στην κοινότητα, αφού δηµιουργούνται συνθήκες εµφάνισης επιδηµικών εξάρσεων όπως π.χ. κοκκύτης

Παρά τη δραµατική µείωση της επίπτωσης του κοκκύτη στις ΗΠΑ µετά την εισαγωγή του µαζικού εµβολιασµού των παιδιών έναντι του κοκκύτη τη δεκαετία του 1940, παρατηρήθηκε επανεµφάνιση της νόσου από τη δεκαετία του 1980 300,000 Αριθµός περιστατικών 250,000 200,000 150,000 100,000 DTP Επανεµφάνιση κοκκύτη 50,000 1922 1930 1940 1950 1960 1970 1980 1990 2000 Έτος Αριθµός αναφερόµενων περιστατικών κοκκύτη ανά χρόνο στις ΗΠΑ (1922-2005) 2005 MMWR. 2006, http://www.cdc.gov/mmwr/pdf/rr/rr5517.pdf, last accessed: July 24, 2009.

ίκτυο επιδηµιολογικής παρακολούθησης σε Νοσοκοµεία της Γαλλίας αποκάλυψε επανεµφάνιση του κοκκύτη σε άτοµα <16 ετών Αριθµός περιστατικών 600 400 200 0 199619971998199920002001 200220032004200520062007 'Ετος Ετήσια περιστατικά κοκκύτη σε άτοµα <16 ετών (Renacoq, 1996-2007) Renacoq = παιδιατρικό Νοσοκοµειακό δίκτυο παρακολούθησης κοκκύτη στη Γαλλία από το 1996 Bonmarin et al. Médecine et Maladies Infectieuses. 2009.

Η κατανοµή ανά ηλικία των περιστατικών κοκκύτη που αναφέρονται στο Ηνωµένο Βασίλειο είναι παρόµοια µε αυτή που παρατηρήθηκε στη Γαλλία Αριθµός περισ τατικών 150 100 50 0 <3 mo 3-5 mo 6-11 mo 1-4 y 5-9 y 10-14 y Ηλικιακή οµάδα 15 y Κατανοµή ανά ηλικία των περιστατικών κοκκύτη σε Αγγλία και Ουαλία (Απρίλιος-Ιούνιος 2008) http://www.hpa.org.uk/hpr/archives/2008/hpr0808.pdf,

Οι ενήλικες αντιπροσωπεύουν τη δεξαµενή µετάδοσης του κοκκύτη (B. pertussis) στα ευάλωτα βρέφη Βασικός εµβολιασµός: Προστασία Αναµνηστικός εµβολιασµός : Παράταση προστασίας Μη εµβολιασµένα ή µερικώς εµβολιασµένα: Ευάλωτα βρέφη Όχι επιπρόσθετος αναµνηστικός εµβολιασµός: Εξασθένηση ανοσίας Ευάλωτοι ενήλικες: εξαµενή της B pertussis Κύκλος µετάδοσης του κοκκύτη ανάµεσα σε ενήλικες και βρέφη Von Konig. The Lancet Inf Dis. 2002.

Σκοπός των εµβολιασµών εξάλειψη της νόσου, τέλεια εκρίζωση του αιτιολογικού παράγοντα υψηλά επίπεδα ανοσίας στον πληθυσµό σε όλες τις περιοχές του κόσµου για µια µεγάλη χρονική περίοδο Νοσήµατα µπορεί να εξαλειφθούν τοπικά χωρίς να εκριζωθούν παγκοσµίως. Παράδειγµα ιλαρά ερυθρά παρωτίτιδα και αιµόφιλος

Τοπική εξάλειψη επανεισαγωγή Botswana: Πολιοµυελίτιδα 1991 εισαγωγή του στελέχους 1 του ιού της πολυοµυελίτιδας από τη Νιγηρία το 2004 ΗΠΑ : ιλαρά που επανεισήχθη στην Ιντιάνα το 2005 από έναν ταξιδιώτη από τη Ρουµανία Για νοσήµατα µε περιβαλλοντικά αποθέµατα όπως είναι ο τέτανος η εκρίζωση δεν είναι δυνατή παγκόσµια εξάλειψη είναι εφικτός στόχος αν ο εµβολιασµός παραµένει σε υψηλά επίπεδα.

το εµβόλιο HPV Πλήρη πρόληψη µετά από επίµονο εµβολιασµό

Τα εµβόλια προστατεύουν έναντι των νόσων που σχετίζονται µε την νόσο στόχο Φιλανδία, ΗΠΑ και αλλού το εµβόλιο της ινφλουέντζας προστατεύει από την οξεία µέση ωτίτιδα µε µια αποτελεσµατικότητα του εµβολίου >30%.. Το εµβόλιο κατά της ιλαράς προστατεύει έναντι πολλαπλών επιπλοκών όπως βακτηριακή πνευµονία, κερατοµαλακία και δυστροφία

8, 9N, 10A, 11A, 12F, 15B, 17F, 20, 22F, 33F

Μείωση στην ανάπτυξη ανθεκτικών στελεχών Η ελάττωση της χρήσης των αντιβιοτικών. ΗΠΑ το 2000: πνευµονιοκοκικό εµβόλιο στα παιδιά ελάττωση κατά 57% της νόσου που είναι η αιτία ανθεκτικών στη πενικιλλίνη στελεχών και µια ελάττωση 59% σε στελέχη ανθεκτικά σε πολλαπλά αντιβιοτικά

Αύξηση του προσδόκιµου επιβίωσης προστασία έναντι νοσηµάτων έναντι των οποίων δεν αναµένεται όφελος Το εµβόλιο της γρίπης: Ηλικιωµένα άτοµα <20% πιθανότητες να εκδηλώσουν καρδιαγγειακές και αγγειακές νόσους και µειώνεται 50% κίνδυνο θανάτου από όλες τις αιτίες που συγκρίνονται µε τα µη εµβολιασµένα άτοµα Στη Σουηδία πνευµονιοκοκικό + αντιγριπικό εµβόλιο ελάττωσαν σηµαντικά τον κίνδυνο της ενδονοσοκοµειακής θνησιµότητας από πνευµονία και καρδιακά προβλήµατα µεταξύ ηλικιωµένων ατόµων

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤA Η εξάλειψη της νόσου και η τέλεια εκρίζωση του αιτιολογικού παράγοντα. Νοσήµατα µπορεί να εξαλειφθούν τοπικά χωρίς να εκριζωθούν παγκοσµίως. Για νοσήµατα µε περιβαλλοντικά αποθέµατα η εκρίζωση δεν είναι δυνατή αλλά η παγκόσµια εξάλειψη είναι εφικτός στόχος Τα προγράµµατα εµβολιασµών έχουν συµβάλλει αποτελεσµατικά στην µείωση της επίπτωσης πολλών και σοβαρών νοσηµάτων

Τα εµβόλια µπορεί να προστατεύσουν έναντι των νόσων που σχετίζονται µε την νόσο στόχο. Η ελάττωση της χρήσης των αντιβιοτικών εξ αιτίας των εµβολιασµών µειώνει την ανάπτυξη ανθεκτικών στελεχών. Τα εµβόλια µπορεί να αυξήσουν το προσδόκιµο επιβίωσης προστατεύοντας έναντι νοσηµάτων έναντι των οποίων δεν αναµένεται όφελος.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Πρέπει να είµαστε επιφυλακτικοί για την εντυπωσιακή πορεία των ανεπτυγµένων χωρών «προς το µέλλον», η µετανάστευση, η γήρανση του πληθυσµού, η αντοχή των µικροοργανισµών στα φάρµακα, η επιβίωση ανοσοκατεσταλµένων-εξασθενηµένων ασθενών, το AIDS και η απειλή βιολογικών πολέµων είναι µερικές κύριες αιτίες επανεµφάνισης «παλαιών» ασθενειών που κρούουν τον κώδωνα της επαγρύπνησης για νέες στρατηγικές εµβολιασµών.

ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ