«Λέγοντας ναι στο Θεό και στην Ορθόδοξη Οικογένεια» Ομιλία του π. Χαραλάμπου Τζιντή ΚΛΗΡΙΚΟΛΑΪΚΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ ΙΕΡΑΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΗΣ ΤΟΡΟΝΤΟ 7 Iουλιου 2015 St. Catharine s, Ontario
Στο μυστήριο του ιερού Βαπτίσματος, που όλοι οι Χριστιανοί δεχόμαστε, καλούμαστε να "αποταξούμε δηλαδή να απαρνηθούμε- την λατρεία του Σατανά και τα έργα του". Αφού επιβεβαιώσουμε μέσω της φωνής του αναδόχου μας ότι αποτασσόμαστε τον Σατανά, φτύνουμε τρεις φορές τον διάβολο ως ένδειξη ότι δεν επιθυμούμε να έχουμε πια καμία σχέση μαζί του. Στη συνέχεια, γυρίζουμε και αντικρίζοντας την ανατολή, προς την Αγία Τράπεζα, ο ιερέας μας ρωτά αν επιθυμούμε να ενωθούμε με τον Χριστό, στον οποίο εμείς απαντούμε τρεις φορές "Συνεταξάμην δηλ. Ναι Θέλω να Ενωθώ Μαζί Του" και διαβάζουμε το Σύμβολο της Πίστεως. Αυτή είναι η πρώτη μας υπόσχεσή προς τον Θεό, ότι δεχόμαστε και λέμε "ΝΑΙ σε Αυτόν και τις Εντολές του, και όχι στον διάβολο και σε ότι ανήκει σ 'αυτόν". Η Ορθόδοξη Εκκλησία μας έχει ευλογήσει με δυο «οδούς» οι οποίες μας βοηθούν να επιτύχουμε την σωτηρία μας: Τον μοναχισμό και τον έγγαμο βίο. Και τα δύο αυτά μονοπάτια είναι δύσκολα και απαιτούν την παράκαμψη της δικής μας θέλησης, διαφορετικές διαδρομές όσο και παρόμοιες. Υπάρχει μια εσφαλμένη αντίληψη από πολλούς ότι αυτά τα δύο μονοπάτια είναι εντελώς ξεχωριστά. «Είμαι παντρεμένος, ζω μέσα στον κόσμο άρα ο μοναχικός βιος δεν έχει τίποτα να κάνει με μένα». Αυτό είναι εντελώς λάθος, καθώς τόσο ο μοναχός όσο και ένα έγγαμο πρόσωπο ακολουθούν το ίδιο Ευαγγέλιο. Ολοι καλούμαστε να "απαρνούμαστε τους εαυτούς μας, να σηκώνουμε το σταυρό μας και να ακολουθούμε τον Χριστό" 1. Κανείς δεν μπορεί να αρνηθεί ότι ο μοναχός και ο έγγαμος έχουν διαφορετικούς τρόπους ζωής. Ωστόσο, αυτό δεν αλλάζει την κοινή τους ευθύνη προς τον Θεό και τις εντολές του. Κάθε ένας από εμάς έχει το δικό του ιδιαίτερο δώρο μέσα στο ένα και αδιαίρετο σώμα της Εκκλησίας του Χριστού. Κάθε τρόπος ζωής, είτε του έγγαμου είτε του μοναχού, υπόκειται εξίσου στο απόλυτο θέλημα του θεού. Ως εκ τούτου κανένας τρόπος ζωής δεν μπορεί να ληφθεί ως δικαιολογία για την αδιαφορία ή επιλεκτικά να μην ανταποκρίνεται στο κάλεσμα του Χριστού και τις εντολές Του. Και οι δύο διαδρομές απαιτούν προσπάθεια και αποφασιστικότητα. 1 Μαρκ 8:34
Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος μας λέει: "κοροϊδεύετε τον εαυτό σας σε μεγάλο βαθμό και σφάλλετε, αν νομίζετε ότι ένα πράγμα απαιτείται από τον κοινό πολίτη και ένα άλλο από τον μοναχό. Δεδομένου ότι η διαφορά μεταξύ τους είναι ότι αν κάποιος είναι παντρεμένος ή όχι. Κατά τα αλλά έχουν τις ίδιες ευθύνες. Γιατί όλοι πρέπει να σταθούν στο ίδιο ύψος, και αυτό που έχει αντιστρέψει τον κόσμο είναι ότι πιστεύουμε πως μόνο ο μοναχός πρέπει να ζει με αυστηρότητα, ενώ οι υπόλοιποι επιτρέπεται να ζουν μια ζωή με ραθυμία." 2 Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, λέει επίσης, «ένας άνθρωπος δεν καθορίζεται από το αν είναι λαϊκός ή ένας μοναχός, αλλά από τον τρόπο που σκέφτεται" 3. Οι διαφορές μεταξύ των δύο είναι πολύ συγκεκριμένες: Ο μοναχός αφιερώνει όλη του την ύπαρξή στο Θεό, δεν είναι κτητικός, ζει σε μια αυστηρή υπακοή και ζει στην αγνότητα, ενώ ένα έγγαμο άτομο αφιερώνει τη ζωή του στο Θεό και στην οικογένειά του. Ωστόσο, οι βασικές αρχές της νηστείας, προσευχής, και ο ασκητισμός είναι βασικά οι ίδιες. Αυτό μπορεί να δώσει την εντύπωση ότι το έγγαμο άτομο έχει «δύο αγάπες», και αυτό δεν είναι εφικτό, αφού ο Χριστός μας λέει «δεν μπορείτε να υπηρετείτε δύο κυρίους» 4. Αυτό μπορεί να ισχύει όταν η οικογένεια ζει «έξω από τον Χριστό». Ωστόσο, αυτό απέχει πολύ από την Ορθόδοξη πραγματικότητα. Στο μυστήριο του γάμου, το ζευγάρι ενώνεται με τον Θεό οι δύο εις σάρκα μίαν 5 και δεσμεύουν τον εαυτό τους ο ένας με τον άλλον με τον Χριστό στο κέντρο της ζωής τους. Ο σκοπός του γάμου, όπως με κάθε Μυστήριο της Εκκλησιας μας, είναι η 2 Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου, Προς Πιστόν Πατέρα 3, 14, PG47, 372- - 74 3 Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου, Προς πιστών Πατέρα 3, 14, PG47, 373 4 Ματθ. 6:24 5 Γεν. 2:24
επίτευξη της σωτηρίας μας. Οι σύζυγοι πρέπει να βοηθούν ο ένας τον άλλον και να εκπληρώνουν αυτές τις υποσχέσεις που δόθηκαν στο Βάπτισμα. Αν ο γάμος έχει την ευλογία του Θεού είναι η προ- δημιουργία και η οικοδόμηση μιας οικογένειας. Η οικογένεια είναι ο ακρογωνιαίος λίθος της κοινωνίας. Όταν η οικογένεια έχει καταστραφεί, καταστρέφεται και η κοινωνία. Ο διάβολος γνωρίζοντας αυτό συνεχώς επιτίθεται στην οικογενειακή ενότητα, έτσι ώστε να οδηγήσει την οικογένεια στο διαζύγιο ή απλά να μειωθούν ως συν υπάρξεις. Το Ορθόδοξο σπίτι είναι μια «κατ'οικον εκκλησία», μια «Εκκλησία στο Σπίτι». Όταν το σπίτι γίνεται ένα "ξενοδοχείο", όπου τα μέλη της οικογένειας απλά έρχονται για φαγητό και για ύπνο, η οικογένεια μπορεί εύκολα να καταστραφεί. Αυτό είναι ένα μεγάλο πρόβλημα σήμερα: σπάνια οι οικογένειες περνούν το χρόνο τους τρώγοντας μαζί η συζητώντας την ημέρα τους. Η τεχνολογία έχει παίξει σημαντικό ρόλο σε αυτό εφόσον όλοι γύρω από το τραπέζι της κουζίνας είναι με ένα smartphone ή με ενα τάπλετ. Πόσες οικογένειες ξυπνάνε το πρωί και προσφέρουν τις προσευχές στο Θεό από κοινού, έστω και για λίγα λεπτά; Πόσες οικογένειες έχουν «Αντιδωρο» και Αγιασμό πριν από το πρωινό; Πόσες οικογένειες προσεύχονται πριν και μετά τα γεύματα τους; Πόσες οικογένειες θα προσευχηθούν το βράδυ, και πάλι ως μονάδα; Πόσες οικογένειες πηγαίνουν μαζί στο Μυστήριο της Ιεράς Εξομολογήσεως και στη συνέχεια προετοιμάζονται κατάλληλα για να λάβουν τη Θεία Κοινωνία; Είναι λυπηρό όταν η μητέρα έρχεται στην Εκκλησία μόνη με κάποια από τα παιδιά της, γιατί τα άλλα της παιδιά είναι με τον πατέρα σε κάποια αθλητική δραστηριότητα, την Κυριακή το πρωί. Και ακόμη και σε αυτό, μόνο τα παιδιά κοινωνούν των Αχράντων Μυστυρίων. Όταν πηγαίνουμε στην εκκλησία προσφέρουμε προσευχές προς τον Θεό ως σύνολο, ως μια κοινότητα, όπως μια μεγάλη οικογένεια. Το ίδιο πρέπει να γίνεται σε κάθε σπίτι, σε μικρότερη κλίμακα. Υπάρχει μια λανθασμένη αντίληψη σε πολλούς ανθρώπους ότι αρκεί απλά να πάνε στην εκκλησία τις Κυριακές και τις μεγάλες γιορτές και δεν υπάρχει καμία ανάγκη να έχουν κοινή προσευχή στο σπίτι. Το ορθόδοξο σπίτι, όπου η οικογένεια περνά τον περισσότερο χρόνο της μαζί, θα πρέπει να είναι
πνευματική "όχι εκ του κόσμου τούτου" και θα πρέπει να προσπαθούν να κρατούν έξω την κοσμική ζωή. Το ορθόδοξο σπίτι θα πρέπει να είναι ένα καταφύγιο. Δεν πρέπει ποτέ να ξεχνάμε ότι ο σκοπός μας σε αυτή τη ζωή είναι να επιτευχθεί η Αγιότητα. Σε κάθε Θεία Λειτουργία ακούμε Χριστώ το Θεό παραθώμεθα..., ας «δεσμεύσουμε ολόκληρη τη ζωή μας στον Χριστό...». Για άλλη μια φορά, επιβεβαιώνουμε την Υπόσχεση μας στο Αγιο Βάπτισμα, το "ναι" στο Θεό. Αυτό δεν αποτελεί εξαίρεση στην ορθόδοξη οικογένεια, ειδικά στην ανατροφή των παιδιών μας. Οι γονείς πρέπει να είναι παιδαγωγοί πρώτα, όχι φίλοι. Ως παιδαγωγοί οι γονείς πρέπει να διδάξουν στα παιδιά τους το σωστό από το λάθος, το καλό από το κακό, πώς να έχουν τρόπους, αλλά επίσης να τους διδάξουν και για την Ορθόδοξη Πίστη μας. Δεν αρκεί οι γονείς να στείλουν τα παιδιά τους (αν το κάνουν και αυτό) στο κατηχητικό σχολείο για μια ώρα νομίζοντας ότι αυτό είναι αρκετό. Όπως είπα και παραπάνω, η πνευματική ζωή αρχίζει και τελειώνει στο σπίτι. Εκείνοι οι γονείς που στέλνουν τα παιδιά τους στο κατηχητικό σχολειό ενισχύουν τις αρχές που διδάσκονται στο σπίτι; Μήπως ρωτούν τα παιδιά τους τι έμαθαν; Ο Επίσκοπος και οι κληρικοί έχουν την υποχρέωση να διδάξουν το λόγο του Χριστού. Αλλά αν οι γονείς δεν καλλιεργούν τις καρδιές των παιδιών τους ώστε οι κληρικοί να σπείρουν τον λόγο του Θεού για να ευδοκιμήσει και στη συνέχεια οι γονείς να τον θρέψουν, δεν θα υπάρξουν θετικά αποτελέσματα. Αλλά σήμερα, οι γονείς δεν θέλουν να είναι παιδαγωγοί. Θέλουν να είναι "αρεστοί " στα παιδιά τους και να είναι φίλοι τους αντί να τα μεγαλώνουν εν Χριστώ, εν νουθεσία Κυρίου. Δεν θέλουμε να τα απογοητεύσουμε. Ο πατέρας θα κάνει τα πάντα για να είναι αρεστός από το παιδί περισσότερο από την μητέρα και το αντίστροφο. Αυτό το είδος νοοτροπίας και ανατροφής οδηγεί στην «αλλοίωση τους» και έχει καταστροφικές συνέπειες. Ως γονείς, πρέπει να είμαστε πρότυπα. Πρέπει να ενθαρρύνουμε τα παιδιά μας μέσα από την αγάπη, το καλό παράδειγμα και όχι απαραίτητα μέσω αυστηρότητας. Όταν τα παιδιά είναι μικρά, οι γονείς μπορούν να επιβάλλουν κάπως τα πράγματα μόνο με λέξεις: νηστεία, προσευχές, να πηγαίνουν στην εκκλησία. Καθώς τα παιδιά μεγαλώνουν, αυτά τα πράγματα θα είναι δυσκολότερο να επιβληθούν μόνο με λέξεις, άρα οδηγώντας με παράδειγμα είναι η μοναδίκη λύση.
Μια μέρα ένα νεαρό αγόρι, ο Άγιος Παντελεήμονας, - του οποίου ο πατέρας ήταν ειδωλολάτρης αλλά η μητέρα ήταν Χριστιανή-, την είδε να προσεύχεται στα γόνατά της με δάκρυα στα μάτια. Αυτό τον συγκίνησε. Εκείνη δεν του είπε τίποτα, ωστόσο του έδειξε με το παράδειγμά της. Εμείς ως γονείς κάνουμε κάτι παρόμοιο σήμερα; Οι γονείς έχουν μια τεράστια υποχρέωση στα παιδιά και στην οικογένεια τους. Αν εμπνεόμαστε να ζήσουμε τη ζωή μας Εν Χριστώ, τότε θα εμπνεύσουμε και τα παιδιά μας. Ένας τρόπος για να έχουμε την έμπνευση αυτή είναι η ανάγνωση των βίων των Αγίων μας. Οι Άγιοι είναι πρότυπα μας. Θα πρέπει να τους μιμηθούμε, αλλά να μην είμαστε εις διπλούν. Προφανώς δεν μπορούμε να κάνουμε αυτό που έκανε ο Άγιος Αντώνιος στην έρημο σε μια μεγάλη πόλη στον 21ο αιώνα. Αλλά μπορούμε βεβαίως να μάθουμε από την αγάπη και την αφοσίωσή του στο Θεό. Αλλά ποια οικογένεια παίρνει χρόνο για να διαβάσει την ζωή του Αγίου, ποσό μάλιστα να μιμηθούν τον Άγιο; Σήμερα, περισσότερο από ποτέ, αυτές οι ζωές των Αγίων είναι εύκολα προσβάσιμες και μπορούν εύκολα να βρεθούν. Αντί να παρακολουθούμε τηλεόραση ή να σπαταλάμε χρόνο στο Facebook, γιατί να μην πάρουμε 5 λεπτά και να διαβάσουμε τη ζωή του αγίου της ημέρας στα παιδιά μας; Κλείνοντας, θα ήθελα να διαβάσω κάτι απο τον Αγιο Πορφυρίο, έναν Άγιο που έζησε στην εποχή μας και αυτο μας δείχνει ότι είναι ακόμα δυνατό να επιτευχθεί η Αγιότητα και πράγματι να πούμε "ναι" στον Θεό: Ο Άγιος Πορφύριος είπε: «Η ζωή των γονέων είναι το μόνο πράγμα που δημιουργεί καλά παιδιά. Οι γονείς θα πρέπει να είναι πολύ υπομονετικοί και πρότυπα αγίων για τα παιδιά τους. Θα πρέπει να αγαπούν πραγματικά τα παιδιά τους. Και τα παιδιά θα μοιραστούν αυτήν την αγάπη! Για την κακή συμπεριφορά των παιδιών, αυτοί που είναι συνήθως υπεύθυνοι είναι οι ίδιοι οι γονείς. Οι γονείς δεν βοηθούν τα παιδιά τους με διαλέξεις και επαναλαμβάνοντας τους «συμβουλές», ή κάνοντας τους να υπακούν σε αυστηρούς κανόνες προκειμένου να επιβάλλουν την πειθαρχία. Αν οι γονείς δεν γίνουν άγιοι, δεν αγαπούν πραγματικά τα παιδιά
τους και αν δεν αγωνίζονται για αυτό, τότε κάνουν ένα τεράστιο λάθος. Με λάθος ή / και αρνητική στάση οι γονείς μεταφέρουν στα παιδιά τους αρνητικά συναισθήματα. Στη συνέχεια, τα παιδιά τους γίνονται αντιδραστικά και ανασφαλή, όχι μόνο στο σπίτι, αλλά επίσης και στην κοινωνία 6 6 Αγίου Πορφυρίου, «Πληγωμένος από την Αγάπη"