TEI Aνατολικής Μακεδονίας & Θράκης Τμήμα Λογιστικής & Χρηματοοικομικής Μάθημα: Χρηματοοικονομική Λογιστική ΙΙ Διδάσκων: Αθανάσιος Μανδήλας smand@teiemt.gr 1
Περιγραφή μαθήματος Η Χρηματοοικονομική Λογιστική ΙΙ, εμβαθύνει σε επιμέρους ενότητες της Χρηματοοικονομικής Λογιστικής: Αποσβέσεις Αποθέματα και Μέθοδοι Αποτίμησης Προβλέψεις Επισφαλείς Απαιτήσεις Λογιστικές Εγγραφές Τέλους Χρήσεως 2
Εμπορική Επιχείρηση Χρήμα Προμηθευτές Εμπορεύματα Χρήμα Πελάτες 3
Σύνδεση με τη Χ. Λογιστική Ι Ισολογισμός Η χρηματοοικονομική κατάσταση που εμφανίζει τα στοιχεία του Ενεργητικού και του Παθητικού μιας επιχειρηματικής μονάδας σε δεδομένη χρονική στιγμή. 4
Eνεργητικό To ενεργητικό μιας επιχείρησης περιλαμβάνει τα περιουσιακά στοιχεία που έχει η επιχείρηση στην κυριότητά της και τα ποσά που της οφείλουν οι τρίτοι. 5
ENEΡΓΗΤΙΚΟ Μη κυκλοφορούντα περιουσιακά στοιχεία (ΠΑΓΙΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ) ΚΥΚΛΟΦΟΡΟΥΝ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ: ΕΔΑΦΙΚΕΣ ΕΚΤΑΣΕΙΣ ΜΗΧΑΝΗΜΑΤΑ ΜΕΤΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕΣΑ ΕΠΙΠΛΑ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ: ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΑ ΠΕΛΑΤΕΣ ΧΡΗΜΑΤΙΚΑ ΔΙΑΘΕΣΙΜΑ 6
Παθητικό Το παθητικό μιας επιχείρησης περιλαμβάνει τις υποχρεώσεις, που έχει η επιχείρηση προς τον ιδιοκτήτη επιχειρηματία και προς τους τρίτους. Το παθητικό χωρίζεται σε καθαρή θέση-προβλέψεις μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις και σε βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις. 7
ΠΑΘΗΤΙΚΟ ΙΔΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ ΞΕΝΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ: ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ: ΠΡΟΜΗΘΕΥΤΕΣ ΜΑΚΡΟΠΡΟΘ.ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΒΡΑΧΥΠΡΟΘ.ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ 8
Λογιστική Ισότητα Ενεργητικό=Παθητικό και Παθητικό=Υποχρεώσεις+Καθ.Περιουσία Άρα Ενεργητικό=Υποχρεώσεις+Καθ.Περιουσία και Καθ.Περιουσία=Ενεργητικό-Υποχρεώσεις 9
Ενεργητικό Περιουσιακά Στοιχ. 100.000 Παθητικό Ίδια Κεφάλαια 60.000 Υποχρεώσεις 40.000 Σύνολο 100.000 Σύνολο 100.000 10
Διακρίσεις Λογαριασμών Λογαριασμοί ισολογισμού: Ενεργητικού Υποχρεώσεων Καθαρής Θέσης Λογαριασμοί αποτελεσμάτων χρήσεως: Έσοδα Έξοδα 11
Κατάσταση Αποτελεσμάτων Χρήσεως Η χρηματοοικονομική κατάσταση που εμφανίζει το αποτέλεσμα (κέρδος ή ζημία) μιας χρονικής περιόδου για τις δραστηριότητες μιας επιχειρηματικής μονάδας. Είναι η διαφορά μεταξύ των εσόδων και των εξόδων που πραγματοποιήθηκαν κατά το συγκεκριμένο διάστημα. Aν Εσοδα > Εξοδα τότε κέρδος Αν Εσοδα < Εξοδα τότε ζημία 12
ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΑ ΠΡΟΤΥΠΑ ( N. 4308/2014 )
Κεφ. 1: Πεδίο εφαρμογής - μεγέθη επιχειρήσεων Υποκείμενοι: εταιρείες Οδηγίας 34 (ΑΕ, ΕΠΕ, ΙΚΕ, κλπ) εταιρείες εκτός Οδηγίας (ΟΕ, ΕΕ, ατομική) οντότητες δημοσίου εκτός άρθρου 156 ν. 4270/14 Υποχρεωτικά στα ΔΛΠ: εισηγμένες, ασφαλιστικές, τράπεζες, κλπ. 14
Κατηγορίες οντοτήτων Κριτήρια μεγέθους (κάλυψη 2 από τα 3) Κατηγορίες οντοτήτων Μέσος όρος προσωπικού Σύνολο ενεργητικό Καθαρός κύκλος εργασιών Πολύ μικρές άρθρου 1, παρ. 2γ (δηλαδή ΟΕ, ΕΕ, ατομική, κλπ) - - 1.500.000 Μικρές άρθρου 1, παρ. 2γ, δηλαδή ΟΕ, ΕΕ, ατομική, κλπ) - - > 1.500.000 Πολύ μικρές άρθρου 1 παρ. 2α και 2β 10 350.000 700.000 Μικρές άρθρου 1 παρ. 2α και 2β 50 4.000.000 8.000.000 Μεσαίες (όλες) 250 20.000.000 40.000.000 Μεγάλες (όλες) > 250 >20.000.000 > 40.000.000 15
Δημοσιευόμενες καταστάσεις ανά οντότητα πολύ μικρές εκτός οδηγίας οδηγίας μικρές μεσαίες μεγάλες ΚΑΧ Προσάρτημα Ισολογισμός ΚΜΚΘ ΚΤΡ 16
ΚΑ για πολύ μικρές οντότητες Υπόδειγμα Β.6: Κατάσταση Αποτελεσμάτων για πολύ μικρές οντότητες 20Χ1 20Χ0 Κύκλος εργασιών (καθαρός) Χ Χ Λοιπά συνήθη έσοδα Χ Χ Μεταβολές αποθεμάτων (εμπορεύματα, προϊόντα, ημικατ/μένα) Χ Χ Αγορές εμπορευμάτων και υλικών Χ Χ Παροχές σε εργαζόμενους Χ Χ Αποσβέσεις ενσωμάτων παγίων και άϋλων στοιχείων Χ Χ Λοιπά έξοδα και ζημιές Χ Χ Λοιπά έσοδα και κέρδη Χ Χ Τόκοι και συναφή κονδύλια (καθαρό ποσό) Χ Χ Αποτέλεσμα προ φόρων Χ Χ Φόροι Χ Χ Αποτέλεσμα περιόδου μετά από φόρους Χ Χ 17
Ισολογισμός πολυ μικρών οντοτήτων Υπόδειγμα Β.5: Ισολογισμός πολύ μικρών οντοτήτων 20Χ1 20Χ0 Περιουσιακά στοιχεία Πάγια Χ Χ Μείον: Αποσβεσμένα Χ Χ Απομειωμένα Χ Χ Χ Χ Αποθέματα Χ Χ Απαιτήσεις Χ Χ Προκαταβολές και έσοδα εισπρακτέα Χ Χ Λοιπά Χ Χ Σύνολο ενεργητικού Χ Χ Καθαρή θέση και υποχρεώσεις Κεφάλαια και αποθεματικά Χ Χ Μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις Χ Χ Βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις Χ Χ Σύνολο καθαρής θέσης και υποχρεώσεων Χ Χ 18
ΚΑ κατ είδος Υπόδειγμα Β.2.2: Κατάσταση Αποτελεσμάτων κατ' είδος Ατομικές χρηματοοικονομικές καταστάσεις Σημείωση 20Χ1 20Χ0 Κύκλος εργασιών (καθαρός) Χ Χ Μεταβολές αποθεμάτων (εμπορεύματα, προϊόντα, ημικατ/μένα) Χ Χ Λοιπά συνήθη έσοδα Χ Χ Ιδιοπαραχθέντα πάγια στοιχεία Χ Χ Αγορές εμπορευμάτων και υλικών Χ Χ Παροχές σε εργαζόμενους Χ Χ Αποσβέσεις Χ Χ Λοιπά έξοδα και ζημίες Χ Χ Απομειώσεις περιουσιακών στοιχείων (καθαρό ποσό) Χ Χ Κέρδη & ζημίες από διάθεση μη κυκλοφορούντων στοιχείων Χ Χ Κέρδη & ζημίες από επιμέτρηση στην εύλογη αξία Χ Χ Έσοδα συμμετοχών και επενδύσεων Χ Χ Κέρδος από αγορά οντότητας ή τμήματος σε τιμή ευκαιρίας Χ Χ Λοιπά έσοδα και κέρδη Χ Χ Αποτελέσματα προ τόκων και φόρων Χ Χ Πιστωτικοί τόκοι και συναφή έσοδα Χ Χ Χρεωστικοί τόκοι και συναφή έξοδα Χ Χ Αποτέλεσμα προ φόρων Χ Χ Φόροι εισοδήματος Χ Χ Αποτέλεσμα περιόδου μετά από φόρους Χ Χ 19
ΚΑ κατά λειτουργία Υπόδειγμα Β.2.1: Κατάστασης Αποτελεσμάτων κατά λειτουργία Ατομικές χρηματοοικονομικές καταστάσεις Σημείωση 20Χ1 20Χ0 Κύκλος εργασιών (καθαρός) Χ Χ Κόστος πωλήσεων Χ Χ Μικτό αποτέλεσμα Χ Χ Λοιπά συνήθη έσοδα Χ Χ Χ Χ Έξοδα διοίκησης Χ Χ Έξοδα διάθεσης Χ Χ Λοιπά έξοδα και ζημιές Χ Χ Απομειώσεις περιουσιακών στοιχείων (καθαρό ποσό) Χ Χ Κέρδη & ζημίες από διάθεση μη κυκλοφορούντων στοιχείων Χ Χ Κέρδη & ζημίες από επιμέτρηση στην εύλογη αξία Χ Χ Έσοδα συμμετοχών και επενδύσεων Χ Χ Κέρδος από αγορά οντότητας ή τμήματος σε τιμή ευκαιρίας Χ Χ Λοιπά έσοδα και κέρδη Χ Χ Αποτελέσματα προ τόκων και φόρων Χ Χ Πιστωτικοί τόκοι και συναφή έσοδα Χ Χ Χρεωστικοί τόκοι και συναφή έξοδα Χ Χ Αποτέλεσμα προ φόρων Χ Χ Φόροι εισοδήματος Χ Χ Αποτέλεσμα περιόδου μετά από φόρους Χ Χ 20
Υπόδειγμα Β.1.1: Ισολογισμός - Ατομικές χρηματοοικονομικές καταστάσεις (χρηματοοικονομικά στοιχεία στο κόστος κτήσης) Ποσά σε μονάδες (ή χιλιάδες αναλόγως) νομίσματος παρουσίασης Σημείωση 20Χ1 20Χ0 Μη κυκλοφορούντα περιουσιακά στοιγεία Ενσώματα πάγια Ακίνητα Χ Χ Μηχανολογικός εξοπλισμός Χ Χ Λοιπός εξοπλισμός Χ Χ Επενδύσεις σε ακίνητα Χ Χ Βιολογικά περιουσιακά στοιχεία Χ Χ Λοιπά ενσώματα στοιχεία Χ Χ Σύνολο Χ Χ Άυλα πάγια στοιχεία Δαπάνες ανάπτυξης Χ Χ Υπεραξία Χ Χ Λοιπά άυλα Χ Χ Σύνολο Χ Χ Προκαταβολές και μη κυκλοφορούντα στοιχεία υπό κατασκευή Χ Χ Χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία Δάνεια και απαιτήσεις Χ Χ Χρεωστικοί τίτλοι Χ Χ Συμμετοχές σε θυγατρικές, συγγενείς και κοινοπραξίες Χ Χ Λοιποί συμμετοχικοί τίτλοι Χ Χ Λοιπά Χ Χ Σύνολο Χ Χ Αναβαλλόμενοι φόροι Χ Χ Σύνολο μη κυκλοφορούντων Χ Χ 21
Ισολογισμός συν. Κυκλοφορούντα περιουσιακά στοιγεία Αποθέματα Έτοιμα και ημιτελή προϊόντα Χ Χ Εμπορεύματα Χ Χ Πρώτες ύλες και διάφορα υλικά Χ Χ Βιολογικά περιουσιακά στοιχεία Χ Χ Προκαταβολές για αποθέματα Χ Χ Λοιπά αποθέματα Χ Χ Σύνολο Χ Χ Χρηματοοικονομικά στοιχεία και προκαταβολές Εμπορικές απαιτήσεις Χ Χ Δουλευμένα έσοδα περιόδου Χ Χ Λοιπές απαιτήσεις Χ Χ Λοιπά χρηματοοικονομικά στοιχεία Χ Χ Προπληρωμένα έξοδα Χ Χ Ταμειακά διαθέσιμα και ισοδύναμα Χ Χ Σύνολο Χ Χ Σύνολο κυκλοφορούντων Χ Χ Σύνολο ενεργητικού Χ Χ 22
Ισολογισμός συν. Σημείωση 20Χ1 20Χ0 Καθαρή θέση Καταβλημένα κεφάλαια Κεφάλαιο Χ Χ Υπέρ το άρτιο Χ Χ Καταθέσεις ιδιοκτητών Χ Χ Ίδιοι τίτλοι Χ Χ Σύνολο Χ Χ Διαφορές εύλογης αξίας Διαφορές αξίας ενσωμάτων παγίων Χ Χ Διαφορές αξίας διαθέσιμων για πώληση Χ Χ Διαφορές αξίας στοιχείων αντιστάθμισης ταμειακών ροών Χ Χ Σύνολο Χ Χ Αποθεματικά και αποτελέσματα εις νέο Αποθεματικά νόμων ή καταστατικού Χ Χ Αφορολόγητα αποθεματικά Χ Χ Αποτελέσματα εις νέο Χ Χ Σύνολο Χ Χ Συναλλαγματικές διαφορές Χ Χ Σύνολο καθαρής θέσης Χ Χ Προβλέψεις Προβλέψεις για παροχές σε εργαζομένους Χ Χ Λοιπές προβλέψεις Χ Χ Σύνολο Χ Χ 23
Ισολογισμός συν. Υπογρεώσεις Μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις Δάνεια Χ Χ Λοιπές μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις Χ Χ Κρατικές επιχορηγήσεις Χ Χ Αναβαλλόμενοι φόροι Χ Χ Σύνολο Χ Χ Βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις Τραπεζικά δάνεια Χ Χ Βραχυπρόθεσμο μέρος μακροπροθέσμων δανείων Χ Χ Εμπορικές υποχρεώσεις Χ Χ Φόρος εισοδήματος Χ Χ Λοιποί φόροι και τέλη Χ Χ Οργανισμοί κοινωνικής ασφάλισης Χ Χ Λοιπές υποχρεώσεις Χ Χ Έξοδα χρήσεως δουλευμένα Χ Χ Έσοδα επόμενων χρήσεων Χ Χ Σύνολο Χ Χ Σύνολο υποχρεώσεων Χ Χ Σύνολο καθαρής θέσης, προβλέψεων και υποχρεώσεων Χ Χ 24
Πρωτοβάθμιοι Λογαριασμοί Ισολογισμού Αποτελέσματος Ενεργητικό Παθητικό Έξοδα Έσοδα Αμοιβές & έξοδα προσωπικού Αμοιβές & έξοδα τρίτων Γραμμάτια εισπρακτέα Γραμμάτια πληρωτέα Διάφορα έξοδα Εδαφικές εκτάσεις Εμπορεύματα Έπιπλα & λοιπός εξοπλισμός Κεφάλαιο Κτίρια Μεταφορικά μέσα Μηχανήματα Παροχές τρίτων Πελάτες Προμηθευτές Πωλήσεις Εμπορευμάτων Πωλήσεις Υπηρεσιών Χρηματικά διαθέσιμα 25
Πρωτοβάθμιοι Λογαριασμοί Ισολογισμού Αποτελέσματος Ενεργητικό Παθητικό Έξοδα Έσοδα Αμοιβές & έξοδα προσωπικού x Αμοιβές & έξοδα τρίτων x Γραμμάτια εισπρακτέα x Γραμμάτια πληρωτέα x Διάφορα έξοδα x Εδαφικές εκτάσεις x Εμπορεύματα x Έπιπλα & λοιπός εξοπλισμός x Κεφάλαιο x Κτίρια x Μεταφορικά μέσα x Μηχανήματα x Παροχές τρίτων x Πελάτες x Προμηθευτές x Πωλήσεις Εμπορευμάτων x Πωλήσεις Υπηρεσιών x Χρηματικά διαθέσιμα x 26
Συσχετισμός Εσόδων-Εξόδων Το έσοδο πάντα συσχετίζεται με τα αντίστοιχα έξοδα. Από το συσχετισμό αυτό προκύπτει ένα αποτέλεσμα. Εάν το έσοδο είναι μεγαλύτερο από το έξοδο τότε το αποτέλεσμα είναι θετικό και ονομάζεται κέρδος. Π.χ. εάν μια επιχείρηση αγόρασε εμπορεύματα αξίας 10.000 ευρώ τα οποία, στη συνέχεια, τα πούλησε μετρητοίς αντί 15.000 ευρώ τότε το έσοδο είναι 15.000 ευρώ και το έξοδο 10.000 ευρώ άρα το κέρδος είναι 5.000 ευρώ. 27
Πως λειτουργούν οι Λογαριασμοί; Λογαριασμός Αυξάνεται Μειώνεται Ενεργητικού Χρεώνεται Πιστώνεται Εξόδων/Ζημιών Χρεώνεται Πιστώνεται Παθητικού Πιστώνεται Χρεώνεται Εσόδων/Κερδών Πιστώνεται Χρεώνεται 28
Πως συνδέεται η παραπάνω διαφάνεια με την λογιστική ισότητα; Ενεργητικό=Παθητικό 29
O τρόπος με τον οποίο καταχωρείται το λογιστικό γεγονός στο λογαριασμό ώστε ο τελευταίος να απεικονίσει τις μεταβολές της βασικής λογιστικής ισότητας. Ο Μηχανισμός λειτουργίας των λογαριασμών βασίζεται στην ισότητα του Ισολογισμού, δηλαδή στη σχέση : ΕΝΕΡΓHΤΙΚΟ = ΠΑΘHΤΙΚΟ ΧΡΕΩΣH = ΠΙΣΤΩΣH 30
Λογιστικές Εγγραφές Οι μεταβολές των στοιχείων της οικονομικής μονάδας παρακολουθούνται με λογιστικές εγγραφές. Η πρώτη εγγραφή στη χρέωση ή την πίστωση ενός λογαριασμού αποτελεί και τη δημιουργία ή το άνοιγμα του Λογαριασμού. 31
Ημερολόγιο Ημερολόγιο είναι το λογιστικό βιβλίο στο οποίο καταγράφονται κατά χρονολογική σειρά τα λογιστικά γεγονότα με τη μορφή χρεώσεων και πιστώσεων. 32
Γενικό Καθολικό Μετά τις εγγραφές στο Ημερολόγιο, τα ποσά των ημερολογιακών άρθρων μεταφέρονται στους οικείους λογαριασμούς που παρακολουθούν τις περιουσιακές μεταβολές και τηρούνται στο Γενικό Καθολικό. Στο καθολικό ενημερώνονται όλοι οι λογαριασμοί με βάση το ημερολόγιο το οποίο αποτελεί το βιβλίο των αρχικών εγγραφών. 33
Έλεγχος της Λογιστικής Ισότητας Ο έλεγχος της ισότητας μεταξύ των συνόλων των χρεώσεων και των πιστώσεων στο Ημερολόγιο γίνεται με απλή άθροιση των ποσών. Στο Γενικό Καθολικό για την εξακρίβωση των ισοτήτων χρησιμοποιούνται τα ισοζύγια. 34
Μπορείτε με βάση το παρακάτω υπόδειγμα από το Ισοζύγιο να καταρτίσετε τον Ισολογισμό και τα Αποτελέσματα Χρήσεως; Ισοζύγιο Α/Α ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ ΠΟΣΑ ΥΠΟΛΟΙΠΑ Χ Π Χ Π 1 Πελάτες 300 200 100 2 Χρηματικά Διαθέσιμα 300 290 10 3 Κεφάλαιο 100 100 Αμοιβές & Έξοδα 4 Προσωπικού 290 290 Πωλήσεις 5 Εμπορευμάτων 300 300 Σύνολα 890 890 400 400 35
Κατάσταση Αποτελεσμάτων Χρήσης Πωλήσεις 300 Αμοιβές Προσωπικού -290 Κέρδος 10 36
Ισολογισμός 31/12 Eνεργητικό Κυκλοφορούν Ενεργητικό Απαιτήσεις Ίδια Κεφάλαια Παθητικό Πελάτες 10 Κεφάλαιο 100 Διαθέσιμα Κέρδος 10 Ταμείο 100 Σύνολο 110 Σύνολο 110 37