ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΣΗΜΑΝΣΗ ΙΩΑΝΝΟΥ ΣΑΒΒΑΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΟΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ, ΕΜΠΟΡΙΟΥ, ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ 1
2
Πολιτικές για βιώσιμη ανάπτυξη 3
ΠΡΟΣΦΟΡΑ Θέσπιση υποχρεωτικών απαιτήσεων στο στάδιο του σχεδιασμού των προϊόντων Οικολογικός Σχεδιασμός Αποδοτικά προϊόντα ΖΗΤΗΣΗ Ευαισθητοποίηση των καταναλωτών σχετικά με την ενεργειακή απόδοση των προϊόντων Ενεργειακή Σήμανση Οδηγίες Πλαίσιο 4
Τι είναι? Πεδίο εφαρμογής Στόχος Μέσο Οικολογικός Σχεδιασμός Supply side Ενεργειακή Σήμανση Demand site Οριζόντιες Οδηγίες, Εκδίδονται κοινοτικοί Kανονισμοί με ισχύ σε όλη την ΕΕ χωρίς να χρειάζονται να μεταφερθούν στο εθνικό δίκαιο, χωρίς καθυστερήσεις) Προϊόντα που συνδέονται με την Ενέργεια Απαγόρευση μη αποδοτικών προϊόντων να διατίθενται στην αγορά Ελάχιστες απαιτήσεις ενεργειακής απόδοσης και περιβαλλοντικές απαιτήσεις (όρια εκπομπών, όρια θορύβου κτλ) Προώθηση αποδοτικών προϊόντων στην κοινοτική αγορά Διαχωρισμός προϊόντων σε ενεργειακές κλάσεις ανάλογα με τις αποδόσεις τους, ενεργειακή ετικέτα, δελτίο προϊόντος 5
Οικολογικός Σχεδιασμός Τα συνδεόμενα με την ενέργεια προϊόντα αντιπροσωπεύουν μεγάλο ποσοστό της κατανάλωσης φυσικών πόρων και ενέργειας στην Κοινότητα. 6
Οικολογικός Σχεδιασμός Η ένταξη περιβαλλοντικών πτυχών στο σχεδιασμό του προϊόντος με στόχο τη βελτίωση των περιβαλλοντικών επιδόσεων του, καθ όλη τη διάρκεια του κύκλου ζωής του, διατηρώντας ταυτόχρονα τις λειτουργικές τους ιδιότητες 7
ΟΔΗΓΙΑ ΚΑΙ ΝΟΜΟΣ «Οδηγία 2009/125/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 21/10/2009 για τη θέσπιση πλαισίου για τον καθορισμό απαιτήσεων οικολογικού σχεδιασμού όσον αφορά τα Συνδεόμενα με την Ενέργεια Προϊόντα». «Οδηγίες Νέας Προσέγγισης»: έχουν ως αντικείμενο την απλούστευση των διαδικασιών της εισαγωγής και διακίνησης προϊόντων προς και εντός των ΚΜ της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι Οδηγίες αυτές καθορίζουν: 1. βασικές απαιτήσεις που πρέπει να πληρούν τα προϊόντα 2. τον τρόπο ελέγχου της συμμόρφωσης τους 3. τη σήμανση που οφείλουν να φέρουν Περί Καθορισμού Απαιτήσεων Οικολογικού Σχεδιασμού Προϊόντων που Συνδέονται με την Ενέργεια Νόμος του 2011 (Ν17(Ι)/2011). 9
10
Από 5 Κανονισμούς που αναμένετε να εφαρμοστούν την περίοδο 2015-2017 (θερμαντήρες χώρου & νερού, επαγγελματικά ψυγεία, μετασχηματιστές, βιομηχανικοί φούρνοι, συστήματα εξαερισμού) Ετήσια εξοικονόμηση ενέργειας σε επίπεδο κοινότητας περίπου 160 δισεκατομμύρια kwh. Ηλεκτρική ενέργεια από 16 μικρούς πυρηνικούς σταθμούς, ή περίπου το 25 % της συνολικής παράγωγης από ΑΠΕ σε ολόκληρη την ΕΕ 11
1 Κανονισμοί Ηλεκτρικός και ηλεκτρονικός εξοπλισμός σε λειτουργία αναμονής ή εκτός λειτουργίας 13 Κλιματιστικά και ανεμιστήρες δροσισμού 2 Απλοί μετατροπείς-αποκωδικοποιητές 14 Υδραντλίες 3 Μη κατευθυντικοί οικιακοί λαμπτήρες 15 Οικιακά στεγνωτήρια ρούχων 4 Φωτισμός Δρόμων και Γραφειακός Φωτισμός 16 Κατευθυντικοί λαμπτήρες, λαμπτήρες LED και συναφή εξοπλισμός 5 Εξωτερικά Τροφοδοτικά Ισχύος 17 Υπολογιστές και εξυπηρετητές υπολογιστών 6 Ηλεκτροκινητήρες 18 Ηλεκτρικές σκούπες 7 Τηλεοράσεις 19 8 Οικιακές ψυκτικές συσκευές 20 9 Οικιακά πλυντήρια ρούχων 21 Θερμαντήρες Χώρου & Θερμαντήρες Συνδυασμένης λειτουργίας Θερμαντήρες Νερού & Δεξαμενές Αποθήκευσης Ζεστού Νερού Οικιακοί φούρνοι, εστίες και απορροφητήρες κουζίνας 10 Οικιακά πλυντήρια πιάτων 22 Μετασχηματιστές 11 Ανεμιστήρες 125W μέχρι 500 ΚW 23 Μονάδες Εξαερισμού 12 Στεγανοί κυκλοφορητές 12
Σήμανση και Δήλωση Συμμόρφωσης Προϊόντα που καλύπτονται από μέτρα εφαρμογής μπορούν να διατίθενται στην αγορά ή/και να τίθενται σε λειτουργία μόνο εφόσον συμμορφώνονται με το Νόμο και τους σχετικούς Κανονισμούς και φέρουν τη σήμανση συμμόρφωσης. Πριν από τη διάθεση στην αγορά ή/και τη θέση σε λειτουργία ενός προϊόντος που καλύπτεται από μέτρα εφαρμογής: εκδίδεται δήλωση συμμόρφωσης, με την οποία ο κατασκευαστής δηλώνει ότι το προϊόν έχει συμμορφωθεί με όλες τις σχετικές διατάξεις της Οδηγίας και των σχετικών Κανονισμών τοποθετείται στο προϊόν η σήμανση συμμόρφωσης CE 13
Υποχρεώσεις Εισαγωγέα Όταν ο κατασκευαστής δεν είναι εγκατεστημένος εντός της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και δεν υπάρχει εξουσιοδοτημένος αντιπρόσωπος, ο εισαγωγέας έχει υποχρέωση να: (α) διασφαλίζει ότι το προϊόν το οποίο διαθέτει στην αγορά ή θέτει σε λειτουργία συμμορφώνεται με το Νόμο και τα ισχύοντα μέτρα εφαρμογής (β) έχει διαθέσιμη τη δήλωση συμμόρφωσης και την τεχνική τεκμηρίωση 14
ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΣΗΜΑΝΣΗ Σύστημα σήμανσης των προϊόντων με βασικό σκοπό την παροχή πληροφοριών στους καταναλωτές, μέσω ενημερωτικού δελτίου και ετικέτας Παρέχει στους καταναλωτές ακριβείς, αναγνωρίσιμες και συγκρίσιμες πληροφορίες για την κατανάλωση ενεργείας, τις επιδόσεις, αλλά και ουσιώδη χαρακτηριστικά των προϊόντων που συνδέονται με την ενέργεια. Η ετικέτα είναι ενιαία για όλα τα προϊόντα μιας συγκεκριμένης κατηγορίας και έχει σκοπό να παρέχει στον καταναλωτή, πριν από την αγορά του προϊόντος, όλες τις απαραίτητες πληροφορίες επιτρέποντας τους να συγκρίνουν εύκολα τα χαρακτηριστικά των συσκευών και να μπορούν να επιλέγουν την ενεργειακά αποδοτικότερη συσκευή, βάσει των αναγκών του. 15
ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΣΗΜΑΝΣΗ Για την ταξινόμηση των προϊόντων χρησιμοποιούνται τα 7 πρώτα γράμματα του λατινικού αλφαβήτου (Α έως το G). Με το νέο σύστημα σήμανσης, μπορούν να χρησιμοποιηθούν έως και 3 πρόσθετες τάξεις (Α+, Α++, και Α+++) Αποτελεί κίνητρο για τους κατασκευαστές να παράγουν προϊόντα τα οποία καταναλώνουν λιγότερη ενέργεια κατά τη χρήση. Η ετικέτα είναι υποχρεωτικό να βρίσκεται αναρτημένη σε εμφανές σημείο Όταν ο προμηθευτής θέτει στην αγορά τις οικιακές συσκευές έχει υποχρέωση να μεριμνά ώστε αυτές να συνοδεύονται από την ετικέτα 16
Εκτός από την ετικέτα, ο προμηθευτής έχει υποχρέωση να παρέχει στον έμπορο ενημερωτικό δελτίο. Για κάθε μοντέλο, ο προμηθευτής έχει υποχρέωση να ετοιμάζει και να διατηρεί τεχνικό φάκελο κατά τρόπο ώστε να καθίσταται δυνατή η εκτίμηση της ακρίβειας των πληροφοριών που περιλαμβάνονται στην ετικέτα και το ενημερωτικό δελτίο. Σε κάθε διαφήμιση, επίσημη προσφορά τιμής ή προσφορά στο πλαίσιο διαγωνισμού με τις οποίες παρέχονται πληροφορίες σχετικές με την ενέργεια ή την τιμή δηλώνεται η τάξη ενεργειακής απόδοσης.
Συχνές Ερωτήσεις Πρέπει οι ετικέτες να παραδίδονται μαζί με το προϊόν ή θα πρέπει να είναι κολλημένες πάνω στο προϊόν; Η ετικέτα πρέπει να συνοδεύει το προϊόν, αλλά δεν είναι απαραίτητο να είναι κολλημένη επάνω. Εναπόκειται στους εμπόρους να αποφασίσουν πώς θα τοποθετήσουν την ετικέτα, με την προϋπόθεση να είναι ορατή στον καταναλωτή. Ποια είναι η κατανομή αρμοδιοτήτων μεταξύ των προμηθευτών και των εμπόρων; Ο προμηθευτής είναι υπεύθυνος να ετοιμάσει την ετικέτα πριν τα προϊόντα διατεθούν στην αγορά και να την παρέχει στον έμπορο. Ο προμηθευτής είναι αποκλειστικά υπεύθυνος για τη σήμανση και ο μόνος που έχει δικαίωμα να την τροποποιεί ή/και να την αντικαταστήσει. Οι έμποροι πρέπει να εξασφαλίσουν ότι η ετικέτα είναι σε ορατή θέση.
Συχνές Ερωτήσεις Ποιος είναι υπεύθυνος στην περίπτωση εσφαλμένων-παραπλανητικών πληροφοριών; Δεδομένου ότι οι προμηθευτές είναι υπεύθυνοι για την ετικέτα, φέρουν επίσης την ευθύνη για το περιεχόμενό της και τις πληροφορίες που παρέχει. Ποιος ελέγχει τις δηλώσεις των προμηθευτών; Υπάρχει κάποιος οργανισμός πιστοποίησης ή εργαστήριο ελέγχου των δηλώσεων; Η ετικέτα ενεργειακής απόδοσης βασίζεται στην αρχή της αυτοδήλωσης η οποία δίνει στους προμηθευτές την πλήρη ευθύνη των τιμών τις οποίες δηλώνουν στην ετικέτα. Ο τεχνικός φάκελος τίθεται από τους προμηθευτές στην διάθεση των Αρχών Εποπτείας της Αγοράς προς επιθεώρηση.
Κατ Εξουσιοδότηση Κανονισμοί 20
Υποχρεώσεις Προμηθευτών Οι προμηθευτές αφού βεβαιωθούν ότι το προϊόν συμμορφώνεται με τους σχετικούς Κανονισμούς: Εκδίδουν δήλωση συμμόρφωσης Συντάσσουν τις τεχνικές προδιαγραφές, Συντάσσουν το δελτίο προϊόντος (για προϊόντα που χρειάζονται ενεργειακή ετικέτα), Ετοιμάζουν την ετικέτα ενεργειακής απόδοσης Οι τεχνικές προδιαγραφές πρέπει να είναι διαθέσιμες όταν ζητηθούν από τις αρχές. Το δελτίο του προϊόντος θα πρέπει να διανέμετε κατόπιν αιτήματος και στο κοινό Η ετικέτα πρέπει να συμπεριλαμβάνεται στη συσκευασία του προϊόντος. Η ενεργειακή τάξη θα πρέπει να αναφέρετε και σε: o Διαφημίσεις για το προϊόν το οποίο περιλαμβάνει την ενεργειακή απόδοση ή την τιμή, o Τεχνικό διαφημιστικό υλικό για το προϊόν που περιλαμβάνει συγκεκριμένες τεχνικές παραμέτρους. o Πωλήσεις στο διαδίκτυο 21
Υποχρεώσεις εμπόρων Οι έμποροι εξασφαλίζουν ότι στο σημείο πώλησης, τα προϊόντα φέρουν την ετικέτα, σε εύκολα ορατή θέση. Η ενεργειακή τάξη θα πρέπει να αναφέρετε επίσης σε: o Διαφημίσεις για το προϊόν το οποίο περιλαμβάνει την ενεργειακή απόδοση ή την τιμή, o Τεχνικό διαφημιστικό υλικό για το προϊόν που περιλαμβάνει συγκεκριμένες τεχνικές παραμέτρους. o Πωλήσεις στο διαδίκτυο o Kάθε προσφορά για συγκεκριμένο συγκρότημα Στις περιπτώσεις που δεν αναμένεται ότι ο τελικός χρήστης θα δει τα προϊόντα εκτεθειμένα στο σημείο πώλησης, αυτά διατίθενται στην αγορά με σχετικές πληροφορίες που παρέχουν οι προμηθευτές Ένας έμπορος που συναρμολογεί ένα προϊόν με στοιχεία από περισσότερους από έναν προμηθευτές έχει πρόσθετες αρμοδιότητες αφού θεωρείτε ο οικονομικός φορέας που διαθέτει το προϊόν στην αγορά 22
Θερμαντήρες Χώρου Θερμαντήρες Νερού & Δεξαμενές Αποθήκευσης Ζεστού Νερού Energy Label 23
ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΣΗΜΑΝΣΗ 811/2013 Θερμαντήρες χώρου 70KW, θερμαντήρες συνδυασμένης λειτουργίας, συγκροτήματα θερμαντήρων χώρου, ρυθμιστές θερμοκρασίας και ηλιακών συσκευών, συγκροτήματα θερμαντήρα συνδυασμένης λειτουργίας, ρυθμιστή θερμοκρασίας και ηλιακών συσκευών 812/2013 θερμαντήρες νερού, δεξαμενές αποθήκευσης ζεστού νερού <500 Lt συγκροτημάτα θερμαντήρα νερού και ηλιακών συσκευών ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ 813/2013 Θερμαντήρες χώρου 400KW (λέβητες πετρελαίου, λέβητες αερίου, ηλεκτρικοί θερμαντήρες [θερμοπομποί, θερμοσυσσωρευτές, υπέρυθρες], αντλίες θερμότητας) θερμαντήρες συνδυασμένης λειτουργίας 814/2013 θερμαντήρες νερού Δεξαμενές αποθήκευσης ζεστού νερού<2000lt 24
Δυναμικό Εξοικονόμησης Θερμαντήρες χώρου Εκτιμώμενη Κατανάλωση Ενέργειας στην ΕΕ το 2020 χωρίς τους Κανονισμούς Εκτιμώμενη Κατανάλωση Ενέργειας στην ΕΕ το 2020 με την εφαρμογή των Κανονισμών Θερμαντήρες νερού Εκτιμώμενη Κατανάλωση Ενέργειας στην ΕΕ το 2020 χωρίς τους Κανονισμούς Εκτιμώμενη Κατανάλωση Ενέργειας στην ΕΕ το 2020 με την εφαρμογή των Κανονισμών 255 εκ.toe 210 εκ.toe 53 εκ.toe 43 εκ.toe ετήσια εξοικονόμηση ενέργειας το 2020, 45 εκατ. ΤΙΠ μείωση περίπου 110 εκατ. τόνων CO2 και των ετήσιων εκπομπών NOx κατά περίπου 270000 tn ισοδύναμου SΟx. ετήσια εξοικονόμηση ενέργειας το 2020, 10 εκατ. ΤΙΠ 25
Προκαταρκτική μελέτη Οι περιβαλλοντικές πτυχές των θερμαντήρων χώρου που χαρακτηρίστηκαν σημαντικές είναι η κατανάλωση ενέργειας και για τις αντλίες θερμότητας η στάθμη ηχητικής ισχύος. Επιπλέον, για θερμαντήρες που χρησιμοποιούν ορυκτά καύσιμα, οι αέριες εκπομπές (ΝΟx, CO και PM). 26
27
Ενεργειακές κλάσεις Καθορίστηκαν έχοντας υπόψη τις ακόλουθες προϋποθέσεις : Ένας συμβατικός θερμαντήρας δεν θα υπερβαίνει την κλάση Α. Οι ανώτερες κλάσεις προορίζονται για τεχνολογίες ΑΠΕ Οι κλάσεις Α +, Α ++ και Α +++ είναι αρκετά διακριτές ώστε να μπορούν αξιολογηθούν τα ηλιακά συστήματα θέρμανσης για την απόδοσή τους 28
Δυο είδη ενεργειακών σημάνσεων Σήμανση ενός προϊόντος Προϊόντα από ένα προμηθευτή, πλήρως λειτουργικό από μόνο του Σήμανση συγκροτημάτων (package) Συστήματα αποτελούμενα από διαφορετικά προϊόντα τα οποία συναρμολογούνται από τον έμπορο/εγκαταστάτη.
Πιθανοί συνδυασμοί 30
Δεν υπάρχει τέλειος Κανονισμός!!!! Ασαφή θέματα και γκρίζες ζώνες έχουν ήδη εντοπιστεί και σε αυτούς τους Κανονισμούς και στα συνοδευτικά έγγραφα και έχουν ήδη κοινοποιηθεί στην Ε.Επ από διάφορους εμπλεκόμενους φορείς Αναμένεται ότι όσο πλησιάζουμε στην ημερομηνία εφαρμογής και όλο και περισσότερα άτομα ασχολούνται με τους Κανονισμούς θα εντοπίζονται και άλλα θέματα προς συζήτηση. Τρόποι βελτιώσεις των Κανονισμων Κοιτάμε μπροστά Συναντήσεις ADCO (κοινή αντίληψη μεταξύ των Αρχών Εποπτείας της Αγοράς) Αναθεώρηση Κανονισμού (άρθρο 7): Το αργότερο 5 έτη από την έναρξη ισχύος του παρόντος Kανονισμού 31
Ευχαριστώ, για την προσοχή σας... 32