Ερευνητική δραστηριότητα στην Υπηρεσία Θήρας & Πανίδας
ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΘΗΡΑΣ & ΠΑΝΙΔΑΣ (ΥΘΠ) Η Υπηρεσία Θήρας & Πανίδας υπάγεται στο ΥΠΕΣ και είναι υπεύθυνη για τη διαχείριση της Πανίδας, η οποία περιλαμβάνει τα άγρια πτηνά, τα θηράματα και το ενδημικό αγρινό. Ο Υπουργός Εσωτερικών κηρύσσει τις σημαντικότερες περιοχές για τα πουλιά ως Ζώνες Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ) οι οποίες αποτελούν μέρος του Δικτύου ΝΑΤΟΥΡΑ 2000. Μέρος των δραστηριοτήτων της ΥΘΠ αποτελεί η εκπόνηση & υλοποίηση ερευνητικών προγραμμάτων.
30 ΖΕΠ συνολικής έκτασης σχεδόν 153000 εκταρίων
Η παρακολούθηση των ειδών και ιδιαίτερα αυτών (ειδών του Παρ. Ι της Οδηγίας) για τα οποία τα ΚΜ της ΕΕ έχουν κηρύξει Ζώνες Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ) οι οποίες αποτελούν μέρος του Δικτύου NATOYRA 2000, είναι υποχρέωση όλων των ΚΜ. Τα ΚΜ υποχρεούνται να δίδουν στοιχεία ανά τακτά χρονικά διαστήματα επαρκώς τεκμηριωμένα. Τα ΚΜ είναι υποχρεωμένα να παρακολουθούν και να διατηρούν τις ΖΕΠ (και τα είδη σε αυτές ) κάτω από ευνοϊκό καθεστώς διατήρησης.
Οι πληθυσμιακές καταμετρήσεις ειδών πανίδας (population surveys), θηραματικών και μη, είναι ένα απαραίτητο στοιχείο στη διαχείριση άγριας ζωής. Η παρακολούθηση των πληθυσμιακών τάσεων επιτρέπει στο να καταγράφεται η κατάσταση στην οποία βρίσκεται ένα ή πολλά είδη, οι αλλαγές που μπορεί να φέρει μια αλλαγή στο βιότοπο ή στη χρήση γης, ούτως ώστε να είναι δυνατή η λήψη μέτρων για διόρθωση ή αναστροφή κάποιων πιθανών αρνητικών τάσεων.
Καταμετρήσεις πολλών ειδών (συνδυαζόμενης και της αφθονίας αυτών) αποτελούν ένδειξη της βιολογικής ποικιλομορφίας μιας περιοχής ή / και βιότοπου κάτι που μπορεί να οδηγήσει είτε στην αυστηρότερη προστασία της (π.χ. κήρυξη της σε ΖΕΠ) είτε στη λήψη μέτρων, αν στη περίπτωση που οι τάσεις ποικιλομορφίας είναι πτωτικές, στην αναστροφή τους.
ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ (1) ΑΓΡΙΑ ΠΤΗΝΑ&ΘΗΡΑΜΑΤΑ 2 ημερήσιες/1 νυκτερινή σε ευρεία, παγκύπρια κλίμακα Μηνιαία πληθυσμιακή παρακολούθηση υδροβίων στους κυριότερους υδροβιότοπους Παρακολούθηση ειδών Παρ. Ι στις ΖΕΠ (& εκτός) Εξειδικευμένες καταμετρήσεις ειδών π.χ. (φώλιασμα αρπαχτικών, κλπ) Έρευνα κυνηγετικής κάρπωσης θηραμάτων Γενετικές μελέτες
Καταμετρήσεις κατά τη διάρκεια της μέρας Ευρείας κλίμακας παγκύπρια καταμέτρηση θηραματικών και μη, ειδών Οι πρώτες (χειμερινές) καταμετρήσεις διεξάγονται κατά τη περίοδο Ιανουαρίου Φεβρουαρίου όπου όλα τα είδη (τοπικά και μεταναστευτικά), συμβατά με τη μέθοδο, καταγράφονται. ΟΙ θερινές καταμετρήσεις διεξάγονται μεταξύ Ιουνίου- Ιουλίου. Υπολογίζεται το ποσοστό αναπαραγωγής των τοπικών ειδών (συγκριτικά με τους χειμωνιάτικους τους αριθμούς) καθώς και η τάση (+, ή -) σε σχέση με τα προηγούμενα έτη
Στόχος ο υπολογισμός της πληθυσμιακής κατάστασης του λαγού κατά κύριο λόγο αλλά και της αλεπούς καθώς και κάποιων νυκτόβιων πτηνών. 2006-2013
Μηνιαία πληθυσμιακή παρακολούθηση υδροβίων στους κυριότερους υγρότοπους Χριστουγεννιάτικη καταμέτρηση σε όλους τους υγρότοπους
Έρευνα θνησιμότητας αγρίων πτηνών λόγω προσκρούσεων στο εκτεταμένο σύμπλεγμα κεραιών δίπλα από την αλυκή Ακρωτηρίου
Εκτίμηση πληθυσμού αναπαραγόμενων υδρόβιων ειδών
Δημοσιεύσεις άρθρων σε επ. περιοδικά σχετικά με τη πληθυσμιακή κατάσταση, τάσεις και σημαντικότερες περιοχές εξάπλωσης υδροβίων πτηνών
Έχουν παραχθεί 4 δημοσιεύσεις στην αγγλική που καλύπτουν τις συστηματικές καταγραφές υδροβίων για όλη τη Κύπρο για τα έτη 2007/2008, 2008/2009, 2009/2010, 2010/2011
ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ ΕΙΔΩΝ ΤΟΥ ΠΑΡ. 1 ΤΗΣ ΟΔΗΓΙΑΣ ΕΕ ΓΙΑ ΤΑ ΑΓΡΙΑ ΠΤΗΝΑ ΕΝΤΟΣ & ΕΚΤΟΣ ΖΕΠ
Έρευνα για τη πληθυσμιακή εξάπλωση αναπαραγόμενων πτηνών στα μεγαλύτερα δάση /ΖΕΠ (Δ. Πάφου & Τροόδους) Prepared by Nicolaos Kassinis of the Cyprus Game & Fauna Service (Cyprus Interior Ministry) and Vasiliki Anastasi and Martin Hellicar of BirdLife Cyprus (BirdLife partner in Cyprus) Presented at the 19 th EBCC conference by Martin Hellicar, BirdLife Cyprus C.Papazoglou
Πληθυσμιακές εκτιμήσεις ενδημικών ειδών όπως της Κυπριακής Οινάνθης Cyprus wheatear Paphos forest D.Nye New Paphos forest population estimate: 4,600 16,400 individuals IBA 2004: 10,000 20,000 pairs IBA 2012: 5,000-8,000 pairs
Εξειδικευμένες καταμετρήσεις ειδών π.χ. (φώλιασμα μεγάλων αρπαχτικών, κλπ)
Επανεισαγωγή του Πυρόχρου Γύπα Gyps fulvus στη Κύπρο με άτομα από τη Κρήτη Παρακολούθηση με πομπούς GPS/GSM της εξάπλωσης /προσαρμογής /επιβίωσης /χρήσης ταϊστρών, κ.α. των Κρητικών πουλιών μετά την απελευθέρωση τους στην ύπαιθρο.
Υπολογισμός κάρπωσης Κάθε χρόνο μετά το τέλος της κυνηγετικής περιόδου, μέσω τηλεφωνικής επικοινωνίας με τυχαίο δείγμα 1% των κυνηγών (περί τα 450 άτομα) γίνεται εκτίμηση της κάρπωσης καθώς και άλλων κυνηγετικών παραμέτρων
Όσον αφορά τα θηράματα, η παρακολούθηση των πληθυσμιακών τάσεων σε συνάρτηση με έρευνα κάρπωσης θηραμάτων (η οποία αποτελεί και η ίδια ένα είδος παρακολούθησης του πληθυσμού των θηραμάτων) αποτελούν μαζί ένα διαχειριστικό εργαλείο ελέγχου των πληθυσμιακών τάσεων των θηραμάτων. Επιπλέον, εποχιακές καταμετρήσεις δίδουν στοιχεία και για την επιτυχία αναπαραγωγής κάποιου είδους.
1. Ερευνα για τη γενετική καθαρότητα της κυπριακής πέρδικας (κυπριακά άγρια περδίκια, περδίκια από εκτροφεία, σύγκριση με της ευρύτερης περιοχής της Μεσογείου κλπ.) Έρευνα για τη γενετική ταυτοποίηση της κυπριακής φραγκολίνας (έλεγχος δειγμάτων από διάφορες περιοχές της Κύπρου και μέτρα διαχείρισης)
ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΟΥ ΑΓΡΙΝΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΙΑΚΕΣ ΚΑΤΑΜΕΤΡΗΣΕΙΣ ΡΑΔΙΟΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΥΓΕΙΑΣ ΕΙΔΟΥΣ ΣΕ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕ ΤΙΣ ΚΤΗΝ.ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑΣ ΔΙΑΧΕΙΡ. ΔΡΑΣΕΩΝ
-Φθινοπωρινές καταμετρήσεις -Εαρινές παρακολουθήσεις γεννήσεων
Ραδιοπαρακολούθηση δεκάδων αγρινών και υπολογισμού περιοχής εξάπλωσης, εποχιακών κινήσεων, % και αιτίων θνησιμότητας, κ.α. Ave Home range : 240-150 ha Range span: 2500 1700 m
Ταυτοποίηση των αιτίων θανάτου των αγρινών σε συνεργασία με τις Κτηνιατρικές Υπηρεσίες
Έρευνες για ασθένειες που δύναται να μεταφέρουν μέσω των εκτοπαρασίτων τους τα αγρινά. Κτην. Υπηρ., ΥΘΠ, Παν.Κρήτης TICK-BORNE BACTERIA IN MOUFLON AND THEIR ECTOPARASITES IN CYPRUS. JOURNAL OF WILDLIFE DISEASES, 47(2). 2011.
Γενετική ταυτοποίηση του Κυπριακού Αγρινού και έρευνα που υποβοηθά στην εξιχνίαση υποθέσεων λαθροθηρίας αγρινού.
ΕΡΕΥΝΑ % ΧΡΗΣΗΣ ΤΕΧΝΗΤΩΝ ΠΟΤΙΣΤΡΩΝ ΣΤΟ ΔΑΣΟΣ ΠΑΦΟΥ
Η ΕΡΕΥΝΑ ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΑΝΑΠΟΣΠΑΣΤΟ ΜΕΡΟΣ ΤΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΤΗΣ ΠΑΝΙΔΑΣ ΚΑΙ ΥΠΟΧΡΕΩΣΗ ΚΑΘΕ ΚΡΑΤΟΥΣ ΝΑ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΕΙ ΚΑΙ ΝΑ ΛΑΜΒΑΝΕΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΙΚΕΣ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ΒΑΣΙΖΟΜΕΝΟ ΣΕ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ
Υπάρχει προοπτική διεύρυνσης της ερευνητικής δραστηριότητας με αντικείμενο τη διατήρηση της πανίδας στη Κύπρο, θα πρέπει όμως να γίνουν στενότερες συνέργιες είτε μεταξύ των κρατικών υπηρεσιών αλλά και με την ακαδημαϊκή κοινότητα η οποία μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο.