ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΒΙΟΤΟΠΩΝ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΦΥΣΙΚΟΥ ΕΝΔΙΑΙΤΗΜΑΤΟΣ ΤΩΝ ΕΙΔΩΝ ΕΡΓΑ, ΟΧΙ ΛΟΓΙΑ

Transcript

1 ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ ΚΥΝΗΓΕΤΙΚΗ ΣΥΝΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΕΛΛΑΔΟΣ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΒΙΟΤΟΠΩΝ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΦΥΣΙΚΟΥ ΕΝΔΙΑΙΤΗΜΑΤΟΣ ΤΩΝ ΕΙΔΩΝ ΕΡΓΑ, ΟΧΙ ΛΟΓΙΑ 12 ΙΟΥΝΙΟΥ 2016 Ξενοδοχείο Divani Palace Acropolis Αίθουσα «Ερέχθειον»

2 Ο ΒΙΟΤΟΠΟΣ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΤΟΥ ΚΑΘΕ ΑΓΡΙΟΥ ΕΙΔΟΥΣ, ΧΩΡΙΣ ΒΙΟΤΟΠΟ ΔΕΝ ΘΑ ΥΠΑΡΧΕΙ ΑΓΡΙΑ ΖΩΗ ΟΙ ΚΥΝΗΓΟΙ ΕΙΜΑΣΤΕ ΟΙ ΜΟΝΟΙ ΠΟΥ ΕΝΙΣΧΥΟΥΜΕ ΤΟΥΣ ΒΙΟΤΟΠΟΥΣ ΠΟΥ ΑΛΛΟΙ ΚΑΤΑΣΤΡΕΦΟΥΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η συνεχής και διαχρονική αλληλεπίδραση των κυνηγών µε τη φύση και την Άγρια Πανίδα, καθιστά τους κυνηγούς τους πρώτους χρήστες αυτού του φυσικού πόρου οι οποίοι έχουν αντιληφθεί σε βάθος τη σημασία της διατήρησης της βιοποικιλότητας και της υγείας των οικοσυστημάτων. Κατά συνέπεια, το γεγονός αυτό αποτελεί για τις Κυνηγετικές Οργανώσεις της χώρας, τόσο βασικό κίνητρο, όσο και υποχρέωση, οι οποίες υλοποιούν συγκεκριμένες δράσεις για τη διατήρηση και βελτίωση πολλών και σημαντικών βιοτόπων. Μία από τις σημαντικότερες απώλειες εξαιτίας της ανθρώπινης παρεμβατικότητας στη φύση τα τελευταία 50 χρόνια, είναι η μεγάλη υποβάθμιση των φυσικών οικοτόπων. Αυτό έχει ασφαλώς μεγάλη επίπτωση και στους βιότοπους των θηραμάτων. Οι κυριότεροι λόγοι που σχετίζονται άμεσα με την υποβάθμιση των βιοτόπων και την απώλεια της βιοποικιλότητας, είναι η κατάτμηση των ενδιαιτημάτων, η μη αειφορική άσκηση των παραγωγικών δραστηριοτήτων όπως η γεωργία, η κλιματική αλλαγή, η ρύπανση του εδάφους, νερού και της ατμόσφαιρας, και η εισβολή χωροκατακτητικών ξενικών ειδών. Ο κυνηγός, ως καρπωτής της φύσης και συνεπώς ως άμεσος διαχειριστής αυτού του φυσικού πόρου, είναι ο κατεξοχήν ενδιαφερόμενος για την αναστροφή αυτού του φαινομένου. Η Βελτίωση Βιοτόπων αποτελεί μία από τις σημαντικότερες δράσεις της Κυνηγετικής Συνομοσπονδίας Ελλάδος, καθώς μαζί με την προστασία των φυσικών οικοτόπων και των ειδών μέσω του σώματος της Θηροφυλακής αποτελεί τον πυρήνα των δύο σημαντικότερων Ευρωπαϊκών Οδηγιών, τόσο της Οδηγίας για τα Πτηνά (79/409) όπως και τις Οδηγίας για τους Οικοτόπους (92/43). 1

3 Σε αντίθεση με τις υπόλοιπες περιβαλλοντικές οργανώσεις στη χώρα οι οποίες παραμένουν στη θεωρία και την απραξία, η Κυνηγετική Συνομοσπονδία Ελλάδος είναι η μοναδική οργάνωση η οποία με ιδίους πόρους και όχι με κρατική επιχορήγηση, υλοποιεί οργανωμένα από το 2005 πρόγραμμα βελτίωσης βιοτόπων, σε ολόκληρη την ελληνική επικράτεια. Με αυτό τον τρόπο, αποδεικνύει έμπρακτα, ότι ο ρόλος των Κυνηγετικών Οργανώσεων και των κυνηγών δεν σταματά στο τέλος της κυνηγετικής περιόδου, αλλά εντείνεται και μετά την λήξη της, καθ όλη τη διάρκεια του έτους, με έργα και δράσεις. Η Κυνηγετική Συνομοσπονδία Ελλάδος μέσω των Κυνηγετικών Ομοσπονδιών και των Κυνηγετικών Συλλόγων, υλοποιεί το πρόγραμμα της Βελτίωσης Βιοτόπων, αναπληρώνοντας έτσι το κενό που υπάρχει από την πλευρά της Πολιτείας, χρηματοδοτώντας έργα και δράσεις που υλοποιούν οι Κυνηγετικές Ομοσπονδίες σε όλη την επικράτεια. Στην υλοποίηση των ετήσιων δράσεων για τη βελτίωση βιοτόπων συμμετέχουν Θηροφύλακες των Κυνηγετικών Οργανώσεων αλλά και εθελοντές κυνηγοί. Την καθοδήγηση και εποπτεία των εργασιών στο βιότοπο αναλαμβάνουν οι εξειδικευμένοι επιστημονικοί συνεργάτες των Κυνηγετικών Οργανώσεων. ΣΚΟΠΟΣ Η Κυνηγετική Συνομοσπονδία Ελλάδος έχει ως σκοπό την υλοποίηση ενός εκτεταμένου προγράμματος για την αύξηση της βιοποικιλότητας, μέσω των δράσεων της βελτίωσης των βιοτόπων των θηραμάτων σε όλη της Ελληνική επικράτεια, με έμφαση στο ενδημικό θήραμα, αλλά και στην ανάσχεση της απώλειας της βιοποικιλότητας. Χρηματοδοτούνται όλες εκείνες οι ενέργειες που στοχεύουν στην άρση όλων ή μερικών από τους λόγους που υποβάθμισαν τους βιοτόπους, ανάλογα με την κάθε περιοχή της χώρας με σκοπό : Την εξασφάλιση των βασικών προϋποθέσεων διαβίωσης των φυσικών θηραματικών πληθυσμών και την περαιτέρω ανάπτυξη τους. 2

4 Τον εντοπισμό και περιορισμό παραγόντων που δυσχεραίνουν τη διαβίωση και ανάπτυξη ενός θηραματικού πληθυσμού σ έναν βιότοπο. Την εξασφάλιση των βασικών προϋποθέσεων που πρέπει να πληροί ο βιότοπος ώστε να μπορεί να πραγματοποιηθεί εμπλουτισμός ή επανεισαγωγή θηραμάτων όπου κριθεί αναγκαίο. Εισαγωγή του φασιανού σε κατάλληλους βιοτόπους σε όλη την χώρα, με σκοπό την ανάπτυξη εύρωστων πληθυσμών και την ελάττωση της κυνηγετικής πίεσης στα υπόλοιπα θηράματα. Τη συνεργασία μεταξύ των κυνηγών και των άλλων ενδιαφερόμενων για τη διατήρηση και τη διαχείριση της βιοποικιλότητας. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ Πολύ βασικός παράγοντας για τη σωστή κατανομή των δαπανών και την υλοποίηση των κατά τόπους ενεργειών θεωρήθηκε ο συντονισμός των εμπλεκομένων σε όλα τα επίπεδα του προγράμματος. Ο συντονισμός και η κεντρική καθοδήγηση αποσκοπούν στην καλύτερη δυνατή πραγματοποίηση του προγράμματος, με την μεγαλύτερη οικονομία χρόνου και δαπανών, καθώς και τον πολλαπλασιασμό του αναμενόμενου αποτελέσματος. Ο κεντρικός συντονισμός των δράσεων γίνεται από την Κυνηγετική Συνομοσπονδία Ελλάδος, εγκρίνοντας και χρηματοδοτώντας προγράμματα για τις επτά Ομοσπονδίες που σε συνεργασία με τους 250 κυνηγετικούς συλλόγους σε όλη την Ελλάδα πραγματοποιούν τοπικές δράσεις για την αύξηση της βιοποικιλότητας, μέσω δράσεων και έργων βελτίωσης βιοτόπων. Κατά την εφαρμογή του προγράμματος δίνεται μεγάλη βαρύτητα στην τήρηση «Τεχνικού Οδηγού» που εκδόθηκε από την ΚΣΕ και αφορά τόσο τις ενέργειες για την βελτίωση των βιοτόπων, όσο και τη συγκεκριμένη μέθοδο και διαδικασία εφαρμογής και υλοποίησης του προγράμματος. Συγκεκριμένα, με ετήσιο προγραμματισμό, οργανώνουμε, σπορές, δενδροφυτεύσεις, αναδασώσεις, κατασκευή υδατοσυλλογών, αλλά και εκτροφή και 3

5 απελευθέρωση ενδημικών θηραμάτων που εμπλουτίζουν την υπάρχουσα πανίδα. Οι προσπάθειες είναι βασικό να γίνονται σε όλα τα επίπεδα για να επιτύχουμε το μέγιστο όφελος για τη βιοποικιλότητα μέσω του κυνηγίου. Οι δράσεις αυτές επαναλαμβάνονται σε ετήσια βάση εδώ και πολλά χρόνια, ώστε να πετύχουμε καλύτερα αποτελέσματα, με κύριο στόχο την αύξηση της βιοποικιλότητας. Στην υλοποίηση των ετήσιων δράσεων για τη βιοποικιλότητα μέσω της βελτίωσης βιοτόπων συμμετέχουν θηροφύλακες των Κυνηγετικών Οργανώσεων, αλλά και εθελοντές κυνηγοί. Την καθοδήγηση και εποπτεία των εργασιών στο βιότοπο αναλαμβάνουν οι εξειδικευμένοι επιστημονικοί συνεργάτες των Κυνηγετικών Οργανώσεων. Πρέπει να τονιστεί ότι εργαζόμαστε πάνω στην ανάπτυξη προσαρμοστικών μεθόδων διαχείρισης, ώστε να υπάρχει αειφορία στην κάρπωση, αλλά και διατήρηση του πληθυσμού στα βέλτιστα επίπεδα, σε σχέση με τις δυνατότητες του βιοτόπου και τους στόχους που έχουν τεθεί από εμάς. ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ Το πρόγραμμα Βελτίωσης Βιοτόπων χρηματοδοτείται κάθε χρόνο αποκλειστικά και μόνο από την Κυνηγετική Συνομοσπονδία Ελλάδος. Κάθε χρόνο χρηματοδοτούνται δράσεις κόστους Τονίζεται ότι τα χρήματα αυτά προέρχονται από τους ίδιους τους κυνηγούς και δεν υπάρχει καμία απολύτως συμμετοχή από το κράτος. Οι πιο σημαντικές επεμβάσεις που υλοποιούνται είναι οι εξής: Σπορές Ίσως να προκαλεί εντύπωση, πως είναι δυνατόν, απλές επεμβάσεις όπως αυτές των σπορών, να έχουν θετικά αποτελέσματα. Διασπάμε την ομοιομορφία των κλασικών αγροτικών καλλιεργειών από άποψη ειδών, αλλά και από άποψη επεμβάσεων, δημιουργώντας με αυτό τον τρόπο ένα μωσαϊκό σπορών στην αγροτική ύπαιθρο. Μια δράση που αποδεικνύεται ιδιαίτερα ωφέλιμη για τη βιοποικιλότητα Επίσης, με τη μέθοδο των σπορών παρέχουμε τροφή σε πληθυσμούς όπως η πέρδικα, που πλέoν δεν μπορεί να βρει εύκολα, λόγω της εγκατάλειψης των ορεινών περιοχών. 4

6 Κάθε χρόνο κάποιες χιλιάδες στρέμματα σπέρνονται και δεν συγκομίζονται προς όφελος της άγριας πανίδας. Εικόνα 1: Σπορά από θηροφύλακα σε βιότοπο Εικόνα 2: Προετοιμασία για σπορά Εγκατάσταση φυσικών φρακτών. Για τη διάσπαση της ομοιομορφίας των σπορών και των φυτικών ειδών, με απώτερο σκοπό την παροχή τροφής, κάλυψης και θέσεων φωλεοποίησης για τα θηρεύσιμα είδη και την άγρια πανίδα γενικότερα. Φύτευση καρποφόρων δέντρων. Για την παροχή τροφής και κάλυψης στην άγρια πανίδα. 5

7 Εικόνα 3: Φύτευση καρποφόρων δέντρων Εγκατάσταση ποτίστρων. Για την παροχή νερού κατά τους θερινούς μήνες, ιδιαίτερα όταν αυτοί συμπίπτουν με την περίοδο αναπαραγωγής. Η τεχνητή παροχή νερού ή η εκμετάλλευση των λιγοστών βροχοπτώσεων (ομβροσυλλέκτες), δίνουν θαυμάσια αποτελέσματα στην επιτυχία της αναπαραγωγής και αυξάνουν τη ζωοχωρητικότητα του βιοτόπου. Πρέπει να τονιστεί ότι η εγκατάσταση ποτίστρων δεν ευνοεί μόνο τα θηρεύσιμα είδη, αλλά και την άγρια πανίδα γενικότερα. Εικόνα 4: Ποτίστρα για την παροχή νερού κατά τους θερινούς μήνες 6

8 Εικόνα 5: Ομβροσυλλέκτης για τη συλλογή νερού και την εκμετάλλευση των ελάχιστων βροχοπτώσεων Με επιστημονικό προσωπικό, μελέτες και τεχνογνωσία, η Κυνηγετική Συνομοσπονδία Ελλάδος κάνει έργα για την αύξηση της βιοποικιλότητας μέσω των δράσεων της βελτίωσης βιοτόπων, σύμφωνα με αυστηρές προδιαγραφές, όπως επίσης σύμφωνα και με τις επιταγές των Ευρωπαϊκών Οδηγιών. Προσπαθεί να εξασφαλίσει ότι τα διαχειριστικά μέτρα έχουν ξεκάθαρους και αντικειμενικούς στόχους, που θα λαμβάνουν υπόψη τη συμπεριφορά, την οικολογία, καθώς και τη μακροπρόθεσμη κατάσταση διατήρησης των ειδών και της άγριας πανίδας (συμπεριλαμβανομένης της αρπακτικότητας και των εποχιακών διακυμάνσεων). Η συνεργασία των ιδιοκτητών γης και των Κυνηγετικών Συλλόγων κρίνεται απαραίτητη για τη λειτουργία του προγράμματος της βελτίωσης βιοτόπων και κατ επέκταση προς όφελος της βιοποικιλότητας. Οι δράσεις που πραγματοποιούνται ετησίως και έργα που πραγματοποιήθηκαν στα πλαίσια του προγράμματος βελτίωσης βιοτόπων από τις Κυνηγετικές Οργανώσεις απεικονίζονται στον κάτωθι πίνακα. 7

9 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΒΕΛΤΙΩΣΗΣ ΒΙΟΤΟΠΩΝ ΚΑΙ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ ΤΟΥ ΕΝΔΗΜΙΚΟΥ ΘΗΡΑΜΑΤΟΣ ΔΡΑΣΕΙΣ ΕΙΔΗ ΠΟΥ ΕΝΙΣΧΥΟΝΤΑΙ Λαγός Πέρδικα Αγριόχοιρος Φασιανός Τρυγόνι Ορτύκι Λοιπά είδη άγριας πανίδας Σπορές Φύτευση καρποφόρων δέντρων Τοποθέτηση ποτιστρών Απελευθερώσεις Βίκος, σιτάρι κριθάρι μπιζέλι κουκιά βρώμη ηλιόσπορο κ.α ανάλογα με το ενισχυόμενο θήραμα Παρατηρώντας τον παραπάνω πίνακα βλέπουμε τα είδη που επωφελούνται από τις σπορές και τη φύτευση καρποφόρων δένδρων. Δράσεις που αποδεικνύονται ιδιαίτερα ωφέλιμες για την άγρια πανίδα και για την αύξηση της βιοποικιλότητας. Οι εκτάσεις αυτές ανήκουν είτε στο δημόσιο είτε σε ιδιώτες. Οι σπορές ως σκοπό έχουν την παροχή τροφής σε άγριους πληθυσμούς, αλλά και την προετοιμασία βιοτόπων για την υποδοχή απελευθερώσεων. Εκτός από τις παραπάνω ωφέλειες, σπάνε την ομοιομορφία των απέραντων γεωργικών εκτάσεων και δημιουργούν ένα μωσαϊκό καλλιεργειών. Τονίζεται ότι οι απελευθερώσεις γίνονται κάτω από συγκριμένες οδηγίες και με πιστή εφαρμογή στις επιστημονικές μελέτες που εκπονούνται από εξειδικευμένους επιστημονικούς συνεργάτες των Κυνηγετικών Ομοσπονδιών. 8