Το Επιχειρησιακό Πρόγραµµα «Κοινωνία της Πληροφορίας»: Η Κοινωνία της Πληροφορίας προϋπόθεση της πραγµατικής σύγκλισης- ορόλοςτωνµηχανικών Γιάννης Καλογήρου Ειδικός Γραµµατέας ΚτΠ Υπουργείο Οικονοµίας και Οικονοµικών Αθήνα,, 12/11/2003 secinfosoc@mnec.gr
Τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών Οι τεχνολογίες της Πληροφορικής και των Επικοινωνιών έχουν τέσσερα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά: Είναι τεχνολογίες υποδοµής (επηρεάζουν όλους τους κλάδους και τους τοµείς της οικονοµικής δραστηριότητας) Είναι «αποδιοργανωτικές/ από-διαρθρωτικές» των υφισταµένων δοµών και διαδικασιών (disruptive technologies), Destroy your business (J. Welch, GE) Η χρήση εξίσου σηµαντική µε την παραγωγή τους. ( ανία: «Ο καλύτερος χρήστης ΤΠΕ στον κόσµο» Επιτρέπουν στους νεοεισερχόµενους να ξεπερνούν στάδια εξέλιξης ( leapfrogging ) 2
Ο χαρακτήρας της Κοινωνίας της Πληροφορίας Είναι πρωτίστως Κοινωνία. Η τεχνολογία, όσο εντυπωσιακή και αν είναι, παραµένει το µέσο. Αναδύεται µέσα από ένα σύνολο µετασχηµατισµών που συντελούνται και επηρεάζουν τον τρόπο που εργαζόµαστε, µαθαίνουµε και ζούµε Ο µετασχηµατισµός αυτός που κινείται από τις ΤΠΕ απαιτεί συµπληρωµατικές: Οργανωτικές και θεσµικές αλλαγές στο κράτος και στους οργανισµούς Αλλαγές στην οργάνωση της εργασίας και της επιχείρησης Και κυρίως αλλαγές στις νοοτροπίες και τις συµπεριφορές Η δύναµη της βασίζεται στην αµφίδροµη σχέση της κοινωνίας µε την τεχνολογία και τη διεύρυνση της δυνατότητας πρόσβασης και διαχείρισης της γνώσης 3
Η Ελλάδα- Αργότερα µεν αλλά... ταχύτερα Βασικά µεγέθη της Κοινωνίας της Πληροφορίας στη Ελλάδα Γενικός Πληθυσµός Μικροµεσαίες Επιχειρήσεις Γενικός Πληθυσµός Πολύ µικρές επιχειρήσεις και ΜΜΕ (2002) 2001 2002 Πολύ Ευρ Μ.Ο Growth ΜΜΕ Rate 1 µικρές ΜΜΕ (11-250) (1-10) (11-250) Χρήστες Η/Υ Χρήστες ιαδικτύου Χρήστες email Εταιρική Παρουσία στο διαδίκτυο 20% 10,1% 6,2% NA 28,9% 19,3% 12,5% NA 45% 91% (EU AVG 15,6%) 100% NA 34% 14% 4% 16% 92% 74% 39% 67% 94% 83% 52% 69% Χρήστες κινητής τηλεφωνίας (GP Only) 49,8% 31% (EU AVG 63,6% 5,6%) χάσµα σύγκλιση Πηγή: Εθνική Έρευνα για τη χρήση Νέων Τεχνολογιών στο Γενικό Πληθυσµό για το 2001& 2002, Ε ΕΤ 1:Ευρωπαϊκός Μ.Ο πηγή EITO 2003 2:Πηγή Πηγή: : e Business Watch 2003 4
Η Κοινωνία της Πληροφορίας στη χώρα:ο Στόχος Η «ψηφιακή σύγκλιση»- αναπόσπαστο τµήµα της πραγµατικής σύγκλισης Σπάσιµο του φαύλου κύκλου της χαµηλής χρήσης και του χαµηλού επιπέδου ανάπτυξης των υπηρεσιών Μετασχηµατισµό του κράτους από απλοϊκό συλλέκτη σε ευφυή πάροχο επεξεργασµένων πληροφοριών Ανάπτυξη διαδραστικών υπηρεσιών (Όχι πίνακας ανακοινώσεων) Ανάπτυξη πολλαπλών καναλιών παροχής ηλεκτρονικών υπηρεσιών και κάλυψη των αναγκών των πολιτών και των επιχειρήσεων (αυτοεξυπηρέτηση) 5
ΗΚοινωνία της Πληροφορίας στην Ελλάδα:Η Απάντηση Αποτέλεσµα µεγάλης προγραµµατικής συµφωνίας Κράτος:Ταχεία υλοποίηση, αποδοτική και αποτελεσµατική χρήση των πόρων Ελληνικές εταιρείες ΤΠΕ: Να προσφέρουν λύσεις και υπηρεσίες και καλά έργα Εταιρείες Συµβούλων: Να υποστηρίζουν τους φορείς που υλοποιούν έργα Στοίχηµα ενεργοποίησης και συµµετοχής για όλους Πολιτική ηγεσία ηµόσια ιοίκηση Επιχειρήσεις Ερευνητική κοινότητα Επιστηµονικοί σύλλογοι Κοινωνικοί φορείς Κοινωνία Πολιτών Μέσα επικοινωνίας Πολίτες 6
ΕΠ. Κοινωνία της Πληροφορίας Γ ΚΠΣ Βασικό Εργαλείο Υλοποίησης της ΚτΠ στην Ελλάδα Καινοτόµο οριζόντιο πρόγραµµα που διαπερνά όλους τους φορείς δηµόσιας διοίκησης και απαιτεί την στενή τους συνεργασία ιυπουργικός Συντονισµός Ενιαία σύλληψη στόχων και στρατηγικής 7
Στόχος του Επιχειρησιακού Προγράµµατος «Κοινωνία της Πληροφορίας» Η ηµιουργία µιας κρίσιµης µάζας: Χρηστών των ΤΠΕ και Ιντερνετ Υποδοµών ( ίκτυα και πληροφοριακά συστήµατα στην εκπαίδευση, ηµ. ιοίκηση, υγεία, περιφέρειες, επιχειρήσεις, κλπ) Ηλεκτρονικά παρεχοµένων Υπηρεσιών Μηχανισµών υλοποίησης, υποστήριξης, διάχυσης Ανθρώπινων δικτύων υποστήριξης και προώθησης της ΚτΠ Βελτίωση παραγωγικότητας, ανταγωνιστικότητας, επιπέδου ζωής, των δυνατοτήτων ανάπτυξης ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΗ & ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ: Κλάδος ΤΠΕ πηγή ανάπτυξης για τη χώρα 8
Η συνολική εξέλιξη του Προγράµµατος Φάσεις Έργων Απρίλιος 2002 Νοέµβριος 2003 (ΟΠΣ 7/11/2003) Ενεργοποίηση (Προσκλήσεις) Εντάξεις έργων 40% (1135 Μ ) (ΣΠ) ~80% (Προσκλήσεις ύψους ~2000 Μ ) 13,6% (3180 έργα: 388 Μ ) (ΣΠ) 48% (Μ ) (1.397,1 Μ ΣΠ) 49% (Μ ) (1.161 Μ ) ιπλασιασµός ~ Τετραπλασιασµός Συµβάσεις Έργων 13,4% (380,3Μ ) (ΣΠ) ή 16,8% ( ) ηλωθείσες απάνες 1,2% (35,2 Μ ) (ΣΠ) 8,2 % (231,6 Μ ) (ΣΠ) (221,6 Μ ) ( ) 9,8 % καθαρή απορρόφηση (Μ ) ( ) 16,8% απορρόφηση κοινοτικής συνδροµής ~Επταπλασιασµός ΕΠΙΠΛΕΟΝ Ενεργοποίηση του ΕΠ ΚτΠ µέσα στο 2003 σε έργα και πόρους:(ενηµέρωση 30.10.03) Έργα σε φάση υπογραφής συµβάσεων Έργα σε φάση αξιολόγησης Ανοιχτές προκηρύξεις έργων υπό προκήρυξη (έως 31.12.03) 27% 71 έργα (ΣΠ) 765Μ 7% (195 Μ ) (ΣΠ) (9 έργα) 8 % (216 Μ ) (ΣΠ) (47 έργα) 12% (354 Μ ) (ΣΠ) (15 έργα) 11% (~300Μ ) (ΣΠ) (68 έργα) ~40% του ΕΠ ΚτΠ 140 έργα (ΣΠ) 1100Μ 9
250 200 150 100 Εξέλιξη δηλωθεισών δαπανών Από τον Μάιο του 2003 καλύφθηκε η υποχρέωση απορρόφησης του 2003 Πρόβλεψη υπερκάλυψης κατά 100% της υποχρέωσης απορρόφησης στο τέλος του 2003 256,4 27,729,930,0 37,4 45 50 52 55 50 0,0 0,0 0,0 7,4 7,9 34,6 43 46 48 51 25,627,727,8 0 0,0 0,0 6,9 7,3 0,0 30-Σεπ-01 31- εκ-01 31-Μαρ-02 30-Ιουν-02 ΗΛΩΘΕΙΣΕΣ ΣΥΝΟΛΙΚΕΣ ΑΠΑΝΕΣ (M ) 30-Σεπ-02 73 67 80 90 95 74 82 87 31- εκ-02 231 231,6Προβλεπόµενη ηµ. απ 197 207 στο τέλος του 2003 221,6 221 153 158 163 127 137 188 198 ιαφορά: 130,2 119 129 145 150 154 ΕΣΜΕΥΣΗ ΑΠΟΡΡΟΦΗΣΗΣ ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ 2003 23-Απρ-03 24-Ιουλ 126,2 30-Οκτ ΗΛΩΘΕΙΣΕΣ ΗΜΟΣΙΕΣ ΑΠΑΝΕΣ (M ) Υποχρέωση Απορρόφησης στο τέλος του 2003 10 Ενηµέρωση 7/11/2003
Βασικές Αρχές ανάπτυξης της Κοινωνίας της Πληροφορίας Όχι ανακάλυψη του τροχού. Η αξιοποίηση εµπειριών των άλλων χωρών της ΕΕ είναι πολλαπλά χρήσιµη. Τι έχουµε µάθει από προηγούµενες προσπάθειες εισαγωγής της πληροφορικής στην Υγεία την τελευταία 15ετία (βλπ Β ΚΠΣ); Τι µπορούµε να µάθουµε από την εµπειρία άλλων ευρωπαϊκών χωρών Συστήµατα Πληροφορικής της δηµόσιας διοίκησης: Dolphins not whales (ΟΟΣΑ). Από την κουλτούρα των «µεγάλων συστηµάτων µηχανοργάνωσης» στην κουλτούρα του Ιντερνέτ Βασικές κατευθυντήριες αρχές Think big Start small Move fast Maximize efficiency and effectiveness Develop once, apply more Όχι όλα µε την µια: Σταδιακή και σπονδυλωτή προσέγγιση 11
Εµπόδια για την ανάπτυξη της Κοινωνίας της Πληροφορίας Όχι αυτόµατη και οµοιόµορφη διάδοση και διάχυση των τεχνολογιών της πληροφορικής και του Ιντερνετ Τεχνοφοβία: Υστέρηση σε επενδύσεις σε νέες τεχνολογίες και στην αξιοποίηση τους υσκολία κατανόηση της σηµασίας τους Περιορισµένη ικανότητα χρήσης, λόγω ελλείψεων στις τεχνολογικές δεξιότητες Θεώρηση ότι οι νέες τεχνολογίες είναι κάτι πέρα και πάνω από την καθηµερινή δραστηριότητα που απαιτεί επιπλέον πόρους Ενδοπεριφερειακές ανισότητες ΑΠΑΙΤΕΙΤΑΙ: Αλλαγή των νοοτροπιών και της στάσης απέναντι στην τεχνολογία και ακόµη περισσότερο την καλλιέργεια και την ανάπτυξη µιας νέας επιχειρηµατικής κουλτούρας, Ανάπτυξη ευρυζωνικής πρόσβασης- των υπερλεωφόρων της γνώσης 12
Συγκερασµός της ανάγκης ισχυρού συντονισµού αλλά και της αποκεντρωµένης υλοποίησης Ειδ Γραµ για την ΚτΠ Συντονισµός όλων των φορέων που συµµετέχουν στο Πρόγραµµα Έγκριση της χρηµατοδότησης των έργων Φορείς Ευθύνη για την υλοποίηση Των έργων ιεξαγωγή διαγωνισµών για την ανάθεση Των έργων Ιδιωτικός Τοµέας Ευθύνη για την καλή εκτέλεση και Κάλυψη των λειτουργικών αναγκών του φορέα ΚτΠ Α.Ε Τεχνική στήριξη στους φορείς που δεν έχουν επάρκεια να υλοποιήσουν τα έργα µε ίδιες δυνάµεις Παρατηρητήριο ΚτΠ ηµόσιος εκτιµητής της πορείας της Κοινωνία της Πληροφορίας Παρακολούθηση της υλοποίησης των έργων Ευθύνη για την αξιοποίηση των έργων 13
Κινητήριες δυνάµεις: Ο λόγος στους χρήστες Πολιτική Βούληση ΤΕΕ- Μηχανικοί Κόσµος της Έρευνας και της\ Τεχνολογίας Επιχειρήσεις πληροφορικής και επικοινωνιών (Συλλογικοί φορείς, ΜΜΕ Μηχανικών ) ΤΕΕ- Μηχανικοί Χρήστες ( ηµόσια διοίκηση, επιχειρήσεις, πολίτες) 14
Απτά αποτελέσµατα για τους χρήστες Ηλεκτρονική Κυβέρνηση 700 ΚΕΠ σε λειτουργία, 12 Υπηρεσίες e-oikonomia Παιδεία ικτύωση 100% της δευτεροβάθµιας, &> 60% πρωτοβάθµιας 6714 εργαστήρια πληροφορικής 76.000 εκπαιδευτικοί καταρτίστηκαν σε ΤΠΕ 70 τίτλοι εκπαιδευτικού λογισµικού ίκτυα υπερυψηλών ταχυτήτων 32 αίθουσες τηλεκπαίδευσης Απασχόληση 3550 άνεργοι (STAGE) ΜΜΕ 13.000 ολοκλήρωσαν «ικτυωθείτε» 9.000 ολοκλήρωσαν «Εκπαιδευτείτε για να ικτυωθείτε» 800 επιχειρήσεις υλοποιούν «Επιχειρείτε Ηλεκτρονικά» 45 Κοινοπραξίες στα Ερευνητικά Προγράµµατα e- business, e-learning 15
ΟΡόλος των µηχανικών στην ανάπτυξη της Κοινωνία της Πληροφορίας Ανάπτυξη των τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών Παραγωγή των τεχνολογικών εργαλείων (µηχανικοί στον τοµέας της βιοµηχανίας) Ερευνητική διερεύνηση νέων τεχνολογικών εργαλείων (µηχανικοί στον τοµέα της έρευνας) Αξιοποίηση των τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών -Υιοθέτηση τους για τη διάχυση και διαχείριση της γνώσης Εγκατάσταση των τεχνολογικών εργαλείων σε τρίτους (µηχανικοί ως εργαζόµενοι ή εργοδότες σε εταιρείες πληροφορικής) Χρήση και αξιοποίηση τους (µηχανικοί είτε στο δηµόσιο ή στον ιδιωτικό τοµέα ως υπάλληλοι, προϊστάµενοι ή πολιτικοί ή ακόµα και ως πολίτες) Συµµετοχή στη χάραξη πολιτικής για την ανάπτυξη της Κοινωνίας της Πληροφορίας Συµβολή στις απαιτούµενες οργανωτικές και θεσµικές αλλαγές που απαιτούνται στο δηµόσιο τοµέα ηµιουργία τµήµατος πληροφορικής στου δηµόσιους τοµείς σε υψηλό επίπεδο λήψης αποφάσεων Ενηµέρωση και Ευαισθητοποίηση των εν δυνάµει χρηστών για τα οφέλη από την ενσωµάτωση των νέων λειτουργιών 16
Ορόλος του κόσµου των επιχειρήσεων και της έρευνας Οιδιωτικός συµµετέχει ενεργά στην οργανική ενσωµάτωση των τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών στο σύνολο των οικονοµικών και επιχειρηµατικών δραστηριοτήτων και των κοινωνικών λειτουργιών των επιχειρήσεων χρηστών: Εταιρείες πληροφορικής και επικοινωνιών: Φορείς υλοποίησης έργων πληροφορικής Ανάπτυξη εύχρηστων και προσιτών εργαλείων ηλεκτρονικού επιχειρείν προσαρµοσµέων στις ανάγκες των χρηστών Επιχειρήσεις χρήστες: Ενσωµάτωση των νέων τεχνολογιών στην επιχειρηµατική τους λειτουργία Υποδοχή και αποδοχή των νέων τεχνολογιών Προώθηση απαιτούµενων οργανωτικών και διοικητικών αλλαγών Ερευνητικά ιδρύµατα: Εφαρµοσµένη έρευνα για την ανάπτυξη προϊόντων ηλεκτρονικού επιχειρείν και ηλεκτρονικής µάθησης 17
Κρίσιµα Θέµατα Ανάπτυξη ευρυζωνικής πρόσβασης- Έχει ολοκληρωθεί και διατίθεται κείµενο στρατηγικής για την ευρυζωνική πρόσβαση Χρηµατοδοτούνται έργα για την ανάπτυξη της ευρυζωνικής πρόσβαση ύψους πάνω από 340 εκατ ευρώ Ανάπτυξη ψηφιακού περιεχοµένου Ψηφιοποίηση του µεγάλου ιστορικού, πολιτισµικού αποθέµατος της χώρας Αύξηση των ηλεκτρονικά παρεχόµενων υπηρεσιών προς τον πολίτη και τις επιχειρήσεις Ανάπτυξη των δεξιοτήτων του ανθρώπινου δυναµικού για χρήση και αξιοποίηση των δεξιοτήτων ΤΠΕ ιαλειτουργικότητα µεταξύ των πληροφοριακών συστηµάτων του δηµόσιου τοµέα(g2g ως διευκολυντής του G2C) Προετοιµάστηκε πλαίσιο ιαλειτουργικότητας Ηλεκτρονικής ιακυβέρνησης ( ιαλειτουργικότητα Πληροφοριακών Συστηµάτων του ηµοσίου Τοµέα) 18