Συνέντευξη: Νόρα Πυλόρωφ στην Μαρία Τσακίρη για το vivlio-life April 29, 2018 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ ΣΥΓΓΡΑΦΕΩΝ Γέννημα θρέμμα Θεσσαλονικιά η Νόρα Πυλόρωφ, δεν αλλάζει την πόλη της, όπως δηλώνει, με καμία άλλη πόλη του κόσμου. Μιλά σήμερα στο Vivliolife.gr, για το τελευταίο της βιβλίο «Συνένοχοι», για την εμπειρία της μετάφρασης Γερμανόφωνων συγγραφέων αλλά και τη σχέση της με τους αναγνώστες των βιβλίων της. -«Πέντε επιβάτες στο κουπέ ενός τρένου σ ένα ταξίδι του χαμού. Και η έκτη επιβάτιδα, η πέτρα του σκανδάλου, το φιτίλι που βάζει φωτιά», διαβάζει ο αναγνώστης στο οπισθόφυλλο. Πόσο θα μπλεχτούν οι ιστορίες τους στις εσωτερικές σελίδες; Οι επιμέρους ιστορίες των πέντε επιβατών τα χρόνια που θα ακολουθήσουν είναι επάλληλες, διασταυρώνονται, συμπλέουν, αποκλίνουν μεταξύ τους, μπλέκονται στα γρανάζια της Μεγάλης Ιστορίας που ορίζει την μοίρα τους. Υπάρχει όμως πάντοτε η μνήμη του τραγικού συμβάντος που τους ενώνει. -«Η ιστορία είναι αληθινή. Σχεδόν. Με στοιχεία μυθοπλασίας», μας ξεκαθαρίζετε πριν ξεκινήσουμε τη διήγηση της Έλλης. Κρατώντας στο μυαλό το «σχεδόν», αναρωτιέμαι σε ποιο βαθμό χρησιμοποιήσατε αληθινές μνήμες για τη συγγραφή του. Πολλά κομμάτια του βιβλίου ξεπήδησαν από αληθινές μνήμες ή από θραύσματα μνήμης αν θέλετε. Μπλέχτηκαν με τη μυθοπλασία κι έγινε το βιβλίο. -Χαλκιδική στα χρόνια της κρίσης, Τούμπα του χθες με σακιά αλεύρι, ρεβίθια και αλίπαστα στα μπακάλικα της εποχής. Ως γέννημα θρέμμα
Θεσσαλονικιά φαντάζομαι πως δεν ήταν τυχαίο που ο Βαγγέλης τριγυρίζει στις γειτονιές αυτής της πόλης. Το καταλάβατε κι εσείς, ε; Δεν μπορεί να ξεφύγει. Η μάλλον ο συγκεκριμένος δε θέλει να ξεφύγει. Άτομα σαν δαύτον χρειάζονται τις ρίζες τους. Απ αυτές τρέφονται. Δεν έχουν απ αλλού. -Το νέο σας μυθιστόρημα μας ταξιδεύει σε εποχές δύσκολες, μέσα από τη διήγηση του Μωύς. Εποχές ταραγμένες που ακόμη και η ιστορία θα ήθελε να λησμονήσει. Άουσβιτς, Εβραίοι Δυο λέξεις που από μόνες τους μας γεμίζουν θλίψη. Πού αναζητήσατε τα στοιχεία της έρευνάς σας; Λόγω της επαγγελματικής απασχόλησής μου στο Ινστιτούτο Goethe, δίδαξα επανειλημμένα λογοτεχνία του Ολοκαυτώματος. Πολλές εικόνες υπάρχουν μέσα μου. Που συμπληρώθηκαν από διηγήσεις δικών μου, και από την τοπογραφία μέσα στην πόλη της Θεσσαλονίκης, από τα σημεία-μνημεία που συνδέθηκαν με τις εκτοπίσεις των Εβραίων συμπολιτών μας. Από κει και πέρα υπήρξε βιβλιογραφική έρευνα. -Η παρουσία σας στο χώρο των γραμμάτων είναι πολύχρονη και σημαντική. Αλήθεια πώς αντιμετώπισαν οι Έλληνες αναγνώστες τους γερμανόφωνους συγγραφείς Χάντκε, Μπέρνχαρντ και ο Εντσεσμπέργκερ που πρωτοπαρουσιάστηκαν στη χώρα μας χάρη στη δική σας μετάφραση; Στην αρχή χλιαρά, αργότερα με πολύ περισσότερο ενδιαφέρον. Σήμερα τα τεύχη του Ausblicke που εξέδιδε η Ανελόρε Οξ και μετέφραζα εγώ, και η Ανθολογία Γερμανών ποιητών από τις εκδόσεις Διαγώνιος του Χριστιανόπουλου θεωρούνται συλλεκτικά κομμάτια. -Πάντα αναρωτιόμουν πόσο δύσκολο είναι να μεταφραστεί ένα ποίημα μιας δύσκολης γλώσσας όπως είναι τα γερμανικά, στα Ελληνικά αλλά και το αντίστροφο. Υπάρχουν αντίστοιχες λέξεις που θα μπορούσαν να αποδώσουν την έμπνευση ενός Έλληνα ποιητή; Και ναι και όχι. Μετάφραση είναι η μεταφορά μιας κουλτούρας από μια γλώσσα σε μια άλλη. Αν κάποια πράγματα υπάρχουν στον ένα πολιτισμικό χώρο και δεν υπάρχουν στον άλλο προκύπτουν μεγάλες δυσκολίες για τον μεταφραστή, καμιά φορά ανυπέρβλητες.
-Τα χρόνια που σπουδάζατε στη Χαϊδελβέργη, προτιμούσατε ελληνικά ή ξένα μυθιστορήματα για τον ελεύθερο χρόνο σας; Σχεδόν πάντοτε ξένα. Ασχολήθηκα με την Ελληνική λογοτεχνία πολύ αργότερα. Και τότε μου αποκαλύφθηκε ένας θαυμαστός κόσμος, στον οποίο περιδιαβαίνω και απολαμβάνω ακόμα. -Από το 2004 που μπήκατε στο συγγραφικό κόσμο με τη συλλογή διηγημάτων, τραβήξατε το ενδιαφέρον και την προσοχή του αναγνωστικού κοινού. Έχετε επαφή μαζί τους; Επικοινωνούν μαζί σας για να ρωτήσουν, να ζητήσουν διευκρινίσεις ή απλά για να σας γνωρίσουν;
Η πιο καλή μου στιγμή είναι η επαφή μου με ομάδες βιβλίου που έχουν διαβάσει και δουλέψει το βιβλίο μου. Εισπράττω πολλά πράγματα από αυτές τις συναντήσεις, πολύ περισσότερα απ ό,τι προσφέρω. Τυχαίνει να μου πουν κάποιες αλήθειες που εγώ δεν τις είχα μέχρι εκείνη τη στιγμή συνειδητοποιήσει. -Θα γράφατε την αληθινή ιστορία κάποιου από τους αναγνώστες σας αν σας την εμπιστευόταν και διακρίνατε πώς παρουσιάζει ενδιαφέρον; Οπωσδήποτε. Και με μεγάλη χαρά, γιατί θα ήταν αυθεντική.
-Αν σας δινόταν η ευκαιρία να μπείτε σήμερα σ ένα τρένο, όπως οι πρωταγωνιστές του βιβλίου σας ποια διαδρομή θα επιλέγατε; Κοντινή, παρακαλώ, κοντινή. Πάνω από πέντε ώρες είναι εξουθενωτικό. Είναι βέβαια και θέμα ηλικίας. Λιγοστεύουν οι αντοχές για πολύ μακρινά ταξίδια. -Οι «Συνένοχοι» βρίσκονται ήδη στα βιβλιοπωλεία. Έχετε σκεφτεί το επόμενο συγγραφικό βήμα; Ένα μυθιστόρημα για τις ανθρώπινες σχέσεις και την πολυπλοκότητά τους.
Βιογραφικό Η Νόρα Πυλόρωφ γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη, όπου και ζει. Σπούδασε διερμηνέας μεταφράστρια στις γλώσσες Γερμανικά, Ιταλικά και Αγγλικά και μαθήματα επιλογής Οικονομία και Λογοτεχνία στο Ινστιτούτο Διερμηνέων-Μεταφραστών του Πανεπιστημίου της Χαϊδελβέργης. Ασχολήθηκε για μεγάλο χρονικό διάστημα με την μετάφραση λογοτεχνικών κειμένων από τα Γερμανικά, με όλα τα είδη, μυθιστόρημα, ποίηση, διήγημα, δοκίμιο. Εργάστηκε στο Ινστιτούτο Goethe, όπου δίδαξε κυρίως λογοτεχνία και μετάφραση. Έχει μεταφράσει από τα γερμανικά δύο μυθιστορήματα, μία ποιητική συλλογή, μία ανθολογία Γερμανών ποιητών και έναν τόμο διηγημάτων. Υπήρξε βασική μεταφράστρια του λογοτεχνικού περιοδικού Αusblicke (1970-1979). Επίσης συνεργάζεται με το λογοτεχνικό περιοδικό Εντευκτήριο.