ΠΣΤΧΙ ΚΗ ΡΓ Ι. Σέ ζκμ: ΠλκΰλΪηηα α Ϊ εβ βμ α σηωθ η φαθδαέα θσ κ. Οθκηα πυθυηκ φκδ β ά : πδίζϋπωθ εαγβΰβ άμ : υαΰΰ ζέα ΚκυΨ ά

ΡΙΣΟΣ Λ ΙΟ Π Ν ΠΙΣΗΜΙΟ Θ ΛΟΝΙΚΗ ΣΜΗΜ ΠΙΣΗΜΗ ΦΤΙΚΗ ΓΩΓΗ Κ Ι ΘΛΗΣΙΜΟΤ ΠΣΤΧΙ ΚΗ ΡΓ Ι Σέ ζκμ: ΠλκΰλΪηηα α Ϊ εβ βμ α σηωθ η φαθδαέα θσ κ Οθκηα πυθυηκ φκδ β ά : υϊΰΰ ζκμ Κα αθ κτλαμ..μ. : 16221 πδίζϋπωθ εαγβΰβ άμ : υαΰΰ ζέα ΚκυΨ ά

Π ΡΙ ΧΟΜ Ν 1. δ αΰπΰδεϊ.2 2.εκπσμ λΰα έαμ...4 3.Μ γκ κζκΰέα..5 4. πκ ζϋ ηα α 6 5.υηπ λϊ ηα α..12 6. δίζδκΰλαφέα..13 1

1. δ αΰπΰδεϊ Η φαθδαέα θσ κμ κυ ηυκεαλ έκυ απκ ζ έ άη λα βθ πλυ β αδ έα γαθϊ κυ δμ πκζδ δ ηϋθ μ ξυλ μ. Μ κηϋθβ ηϊζδ α β ΰάλαθ β κυ πζβγυ ηκτ πκυ γα ξαλαε βλέα δ βηκΰλαφδεϊ βθ υλυπβ, α πση θα Ϋ β αθαηϋθ αδ αεσηα η ΰαζτ λβ ατιβ β πθ γαθϊ πθ απσ κιτ Ϋηφλαΰηα κυ ηυκεαλ έκυ (Amoretti & Brion, 2000). Μ ΰΪζ μ πδ βηδκζκΰδεϋμ Ϋλ υθ μ κ άΰβ αθ κ υηπϋλα ηα σ δ Ϋθαμ απσ κυμ ετλδκυμ <<παλϊΰκθ μ εδθ τθκυ>> ΰδα φαθδαέα θσ κ έθαδ β υπκεδθβ δεσ β α, βζα ά β απκυ έα φυ δεάμ λα βλδσ β αμ απσ β εαγβη λδθά απά κυ τΰξλκθκυ αθγλυπκυ. Άζζκδ παλϊΰκθ μ εδθ τθκυ πκυ πλκ δαγϋ κυθ βθ ηφϊθδ β βμ φαθδαέαμ θσ κυ ηπκλκτθ θα έθαδ κ εϊπθδ ηα, β αλ βλδαεά υπϋλ α β,β υπ λξκζβ λδθαδηέα, κ αεξαλυ βμ δαίά βμ, β παξυ αλεέα, κ πδίαλυηϋθκ κδεκΰ θ δαεσ δ κλδεσ ξ δεϊ η βθ δ ξαδηδεά θσ κ κυ ηυκεαλ έκυ, β βζδεέα ( > 40 ) εαδ κ αθ λδεσ φτζκ(amoretti & Brion, 2000). Η υ βηα δεά φυ δεά Ϊ εβ β, ευλέπμ α λσίδα ηπκλ έ θα πλκεαζϋ δ βηαθ δεϋμ υθκρεϋμ η αίκζϋμ εαδ θα πλκ α τ δ δεαθκπκδβ δεσ ίαγησ κ ηυκεϊλ δκ απσ βθ ηφϊθδ β βμ δ ξαδηδεάμ θσ κυ αφκτ πλκεαζ έ ηδα δλϊ απσ γ δεϋμ φυ δκζκΰδεϋμ η αίκζϋμ. υΰε ελδηϋθα, αυιϊθ δ βθ δεαθσ β α πθ ηυυθ εαδ βμ εαλ δϊμ θα παλϊΰκυθ Ϋλΰκ, β εαλ δϊ πλκ αλησα αδ θα αθ Ϋξ δ αυιβηϋθ μ απαδ ά δμ Ϋλΰκυ, αυιϊθ δ βθ εα αθϊζπ β γ ληέ πθ, ίκβγϊ βθ απυζ δα ίϊλκυμ, Ϋξ δ υθκρεϋμ η αίκζδεϋμ πδ λϊ δμ η δυθκθ αμ β ΰζυεσαβ κυ αέηα κμ εαδ βθ εαεά ξκζβ λσζβ, θυ παλϊζζβζα αυιϊθ δ εαδ βθ εαζά ξκζβ λσζβ. πέ βμ ίκβγϊ β λτγηδ β βμ αλ βλδαεάμ υπϋλ α βμ εαδ κυ αεξϊλκυ. πέ βμ β ηϋ λδαμ Ϋθ α βμ α λσίδα Ϊ εβ β Ϋξ δ ηέα Ϊη β πέ λα β παλϊΰκθ μ βμ αΰΰ δαεάμ ζ δ κυλΰέαμ, σππμ β αλ βλδαεά εζβλέα, πκυ ξ έακθ αδ η βθ πλσκ κ βμ αγβλκ εζάλπ βμ. εσηα, η ζϋ μ Ϋ διαθ σ δ κδ υηη Ϋξκθ μ ηϋ λδαμ Ϋθ α βμ εαγβη λδθά πηα δεά λα βλδσ β α έξαθ εαζτ λβ αΰΰ δαεά ζ δ κυλΰέα απσ σ κυμ θ έξαθ παλεά εαγβη λδθά φυ δεά λα βλδσ β α. Χαλαε βλδ δεσ παλϊ δΰηα απκ ζ έ β παλα άλβ β κυ εαγβΰβ ά Paffenbarger εαδ βμ λ υθβ δεάμ κυ κηϊ αμ κδ κπκέκδ υ ξϋ δ αθ β φυ δεά λα βλδσ β α η κ πκ κ σ ηφϊθδ βμ ηφλϊΰηα κμ κυ ηυκεαλ έκυ 16.936 υπαζζάζκυμ ΰλαφ έκυ δαπδ υθκθ αμ σ δ κ πκ κ σ αυ σ ά αθ η δπηϋθκ σ α Ϊ κηα αθϋίαδθαθ η α πσ δα π λδ σ λκυμ απσ 5 κλσφκυμ βθ βηϋλα ά π λπα κτ αθ π λδ σ λα απσ 5 κδεκ κηδεϊ λϊΰπθα βθ βηϋλα ά υηη έξαθ Ϋθ κθα αγζάηα α κυζϊξδ κθ 3 υλ μ βθ ί κηϊ α. 2

Οδ λ υθβ Ϋμ αυ κέ υπκ βλέακυθ σ δ σ κδ απαθκτθ ζδΰσ λ μ απσ 2000 ξδζδκγ ληέ μ Ϊ εβ β βθ ί κηϊ α παλκυ δϊακυθ 64% η ΰαζτ λκ εέθ υθκ θα υπκ κτθ Ϋηφλαΰηα τΰελδ β η ε έθκυμ πκυ απαθκτθ 3 φκλϋμ π λδ σ λ μ γ ληέ μ. ηδα Ϊζζβ η ζϋ β απσ κ Λκθ έθκ, 16.882 Ϊ κηα, δαπδ υγβε σ δ κ πκ κ σ ηφλϊΰηα κμ κυ ηυκεαλ έκυ ά αθ λαηα δεϊ η δπηϋθκ σ κυμ εα Ϊ κθ ζ τγ λκ ξλσθκ κυ αίία κετλδαεκυ α ξκζκτθ αθ η κπκδα άπκ φυ δεά λα βλδσ β α (Amoretti & Brion, 2000). έθαδ βηαθ δεσ σηπμ θα κθέ κυη σ δ κδ υθκρεϋμ πέ λα βμ βμ Ϊ εβ βμ θ π λδκλέακθ αδ ησθκ υΰδ έμ αθγλυπκυμ η σξκ βθ πλσζβοβ πθ εαλ δαΰΰ δαευθ υηίϊθ πθ αζζϊ εαδ ά β πϊ ξκθ μ απσ εαλ δαΰΰ δαεϊ θκ άηα α. βθ κηϊ α αυ ά πθ α γ θυθ κ σξκμ βμ Ϊ εβ βμ θ έθαδ β πλσζβοβ πθ εαλ δαΰΰ δαευθ υηίϊθ πθ αζζϊ β ί ζ έπ β κυ εαλ δαΰΰ δαεκτ υ άηα κμ υ αφ θσμ θα αθ π ιϋλξ αδ εαζτ λα δμ εαγβη λδθϋμ απαδ ά δμ εαδ αφ Ϋλκυ θα η δπγ έ β πδγαθσ β α ιϋζδιβμ βμ θσ κυ. Οδ α γ θ έμ η φαθδαέα θσ κ ηπκλκτθ θα πφ ζβγκτθ αθ θ αξγκτθ Ϋθα πλσΰλαηηα απκεα Ϊ α βμ η ξλά β α λσίδαμ ευλέπμ Ϊ εβ βμ. κυμ α γ θ έμ αυ κτμ β Ϊ εβ β ηπκλ έ θα η δυ δ δμ ελέ δμ βγϊΰξβμ εαδ βθ αθϊΰεβ θκ βζ έαμ. εσηα, ί ζ δυθ δ βθ δεαθσ β Ϊ κυμ θα ε ζκτθ δμ εαγβη λδθϋμ λα βλδσ β μ ξπλέμ υηπ υηα α εαδ π λδκλδ ηκτμ εαδ αυιϊθ δ βθ πκδσ β α απάμ κυμ εαδ υθκζδεϊ κ πλκ σεδηκ πδίέπ βμ κυμ. 3

2.εκπσμ λΰα έαμ Ο εκπσμ βμ Ϋλ υθαμ έθαδ θα αθα έι δ β γ δεά πέ λα β βμ φυ δεάμ απκεα Ϊ α βμ α γ θ έμ η φαθδαέα θσ κ. Γδα θα πδ υξγ έ κ εκπσμ βμ λΰα έαμ, δ θ λΰάγβε υ λκΰ θάμ Ϋλ υθα βμ υπϊλξκυ αμ ίδίζδκΰλαφέαμ εαδ αλγλκΰλαφέαμ πκυ Ϋξ δ αθαπ υξγ έ ΰδα κθ θ ζσΰπ γϋηα. Σα απκ ζϋ ηα α βμ Ϋλ υθαμ έθκυθ δεαθκπκδβ δεϋμ πζβλκφκλέ μ ξ δεϊ η κ υπσ ιϋ α β γϋηα, εαδ ία έακθ αδ πλπ κΰ θ έμ Ϋλ υθ μ πκυ Ϋξκυθ πλκβΰκυηϋθπμ ΰέθ δ. 4

3.Μ γκ κζκΰέα δ θ λΰάγβε υ λκΰ θάμ λ υθϊ εαδ π ι λΰα έα δμ υπϊλξκυ αμ ίδίζδκΰλαφέαμ εαδ αλγκΰλαφέαμ, α απκ ζϋ ηα α βμ κπκέαμ ία έακθ αδ πλπ κΰ θ έμ Ϋλ υθ μ.h αθααά β β κυμ Ϋΰδθ δμ παλαεϊ π ζέ μ : PubMed Health,google scholar, Ϋθ υπβ ίδίζδκΰλαφέα 5

4. πκ ζϋ ηα α Σα ζ υ αέα ξλσθδα δμ δα λδεϊ αθ π υΰηϋθ μ ξυλ μ Ϋξκυθ εαγδ λπγ έ πλκΰλϊηηα α απκεα Ϊ α βμ εαλ δκπαγυθ, δ δαέ λα η Ϊ απσ Ϋηφλαΰηα ηυκεαλ έκυ, πμ αθαπσ πα κ ηάηα βμ υθκζδεάμ γ λαπ υ δεάμ αθ δη υπδ άμ κυμ. Σα πλκΰλϊηηα α εαλ δαεάμ απκεα Ϊ α βμ (Cardiac Rehabilitation) εκπσ Ϋξκυθ θα ί ζ δυ κυθ βθ εαλ δαΰΰ δαεά ζ δ κυλΰέα,θα η δυ κυθ κθ εέθ υθκ ΰδα θϋκ Ϋηφλαΰηα ά αδφθέ δκ γϊθα κ, θα ί ζ δυ κυθ α υηπ υηα α πθ α γ θυθ, θα αγ λκπκδά κυθ ά εαδ θα αθα λϋοκυθ βθ αγβλκ εζβλυθ δεά δα δεα έα, θα ί ζ δυ κυθ βθ ουξδεά εαδ φυ δεά εα Ϊ α β πθ α γ θυθ εαδ Ϋζκμ θα ίκβγά κυθ κθ α γ θά ΰδα βθ κηαζσ λβ εκδθπθδεά παθϋθ αιβ. Σα πλκΰλϊηηα α φυ δεάμ απκεα Ϊ α βμ π λδζαηίϊθκυθ θβηϋλπ β εαδ επαέ υ β κυ α γ θκτμ εαδ κυμ π λδίϊζζκθ σμ κυ ξ δεϊ η βθ πϊγβ β, βθ γ λαπ έα εαδ βθ πλσΰθπ β, υ βηα δεά φυ δεά λα βλδσ β α, ουξκζκΰδεά υπκ άλδιβ εαδ εαγκ άΰβ β ΰδα βθ φαληκΰά εαθσθπθ υΰδ δθάμ δαίέπ βμ εαδ δα λκφάμ. Χ σ κ, β ΰτηθα β απκ ζ έ κ ία δεσ ηϋλκμ πθ πλκΰλαηηϊ πθ εαγυμ υηίϊζζ δ βθ πδ λκφά πθ α γ θυθ παΰΰ ζηα δεά εαδ εκδθπθδεά λϊ β, η δυθ δ δμ παλ θϋλΰ δ μ βμ υπκεδθβ δεσ β αμ, πλκ φϋλ δ υ ιέα εαδ αυ κπ πκέγβ β. εσηα πδφϋλ δ πλκ αληκΰϋμ κθ κλΰαθδ ησ ΰδα βθ πλκ α έα ά πδίλϊ υθ β απσ υξσθ ηφϊθδ β δα αλαξυθ κ ευεζκφκλδεσ εαδ α Ϊζζα υ άηα α. Σκ κδεκθκηδεσ εσ κμ πθ πλκΰλαηηϊ πθ έθαδ ξ δεϊ ξαηβζσ εαγυμ η δυθ αδ β υξθσ β α παθ δ αΰπΰάμ πθ α γ θυθ κ θκ κεκη έκ εαδ αυιϊθ αδ β λα βλδσ β Ϊ κυμ. Έλ υθ μ Ϋ διαθ σ δ κδ α γ θ έμ η Ϊ απσ κιτ Ϋηφλαΰηα κυ ηυκεαλ έκυ πκυ έξαθ θ αξγ έ πλσΰλαηηα απκεα Ϊ α βμ εαδ ξλ δϊ βε θα θκ βζ υ κτθ ε θϋκυ ά αθ ζϊξδ κδ υΰελδ δεϊ η αυ κτμ πκυ θ ά αθ θ αΰηϋθκδ πλκΰλϊηηα α φυ δεάμ λα βλδσ β αμ (Lenin, Perk, Hedback, 1991). πέ βμ κδ πλυ κδ πϋ λ οαθ η ΰαζτ λκ ίαγησ, ΰλβΰκλσ λα εαδ κηαζσ λα παΰΰ ζηα δεά λϊ β εαδ παλαΰπΰδεά λΰα έα. Σα πλκΰλϊηηα α απκεα Ϊ α βμ εαλ δκπαγυθ π λδζαηίϊθκυθ Ϋ λα Ϊ δα. Σκ πλυ κ ι εδθϊ απσ κ δϊ βηα θκ βζ έαμ εαδ π λδζαηίϊθ δ βθ θβηϋλπ β κυ α γ θά εαδ κυ π λδίϊζζκθ σμ κυ ΰδα β πϊγβ β εαγυμ ΰδα κ πλσΰλαηηα απκεα Ϊ α βμ πκυ γα αεκζκυγβγ έ κ πση θκ δϊ βηα. Γέθ αδ πλκ πϊγ δα θα αθαπ λπγ έ κ πϊ ξκθ αμ ουξκζκΰδεϊ εαδ θα απκε ά δ εδθβ δεά λα βλδσ β α. Σκ α εβ δκζσΰδκ π λδζαηίϊθ δ απζϋμ εδθά δμ υεαηοέαμ (Amoretti & Brion, 2000). 6

Σκ τ λκ Ϊ δκ αλξέα δ η βθ Ϋικ κ κυ α γ θά απσ κ θκ κεκη έκ εαδ δαλε έ π λέπκυ λ δμ ηάθ μ. Γέθ αδ θβηϋλπ β εαδ πλκ λκπά ΰδα υδκγϋ β β εαθσθπθ υΰδ δθάμ δαίέπ βμ, ουξκζκΰδεά θγϊλλυθ β εαδ ί ζ έπ β φυ δεάμ εα Ϊ α βμ η απζϋμ λα βλδσ β μ λ δμ φκλϋμ βθ ί κηϊ α, σππμ α εά δμ πλκγϋληαθ βμ ίϊ δ ηα, πκ άζα κ, εκζτηίβ β, α λσίδ μ α εά δμ δμ κπκέ μ υηη Ϋξκυθ κδ η ΰΪζ μ ηυρεϋμ κηϊ μ ξπλέμ θα πδίαλτθ αδ βηαθ δεϊ κ εαλ δαΰΰ δαεσ τ βηα (Amoretti & Brion, 2000). Σκ λέ κ Ϊ δκ δαλε έ 6-24 ηάθ μ εαδ Ϋξ δ πμ εκπσ βθ ηπϋ π β κυ υΰδ δθκτ λσπκυ δαίέπ βμ, βθ ουξκζκΰδεά θγϊλλυθ β εαδ β ί ζ έπ β βμ ζ δ κυλΰέαμ κυ εαλ δκαθαπθ υ δεκτ εαδ ηυκ ε ζ δεκτ υ άηα κμ. Σκ πλσΰλαηηα φυ δεάμ λα βλδσ β αμ γα πλϋπ δ θα ΰέθ αδ 3-5 φκλϋμ βθ ί κηϊ α. Π λδϋξκθ αδ α εά δμ πλκγϋληαθ βμ, α λσίδ μ α εά δμ, ηυρεϋμ δα Ϊ δμ η αθ δ Ϊ δμ ά α εά δμ η ίαλϊεδα ΰδα βθ ατιβ β ηυρεάμ τθαηβμ. Η Ϋθ α β ευηαέθ αδ κ 60-90% βμ ηϋΰδ βμ εαλ δαεάμ υξθσ β αμ ά κ 50-85% βμ ηϋΰδ βμ πλσ ζβοβμ Ο2 (Amoretti & Brion, 2000). Σκ Ϋ αλ κ Ϊ δκ απκ εκπ έ βθ υδκγϋ β β δα ίέκυ υΰδ δθκτ λσπκυ απάμ, ί ζ έπ β εαδ δα άλβ β πλκ αληκΰυθ, πζάλβμ εκδθπθδεά παθϋθ αιβ εαδ λα βλδσ β α, εαγυμ εαδ υξσθ παΰΰ ζηα δεά λϊ β. Π λδζαηίϊθ δ ΰτηθα β ΰ θδεϊ ΰυηθα άλδα ά δμ κδε έ μ α γ θυθ (Amoretti & Brion, 2000). τηφπθα η κθ Rouse (2009) 30 ζ π Ϊ ηϋ λδαμ Ϋθ α βμ λα βλδσ β α δμ π λδ σ λ μ ηϋλ μ δμ ί κηϊ αμ, σππμ κ απβλσ π λπϊ βηα, η δυθ δ κ λέ εκ α γ θ έμ η εαλ δαΰΰ δαεϊ πλκίζάηα α θα παλκυ δϊ κυθ πδ έθπ β. Η υξθά Ϊ εβ β υθ υα ησ η β δα άλβ β φυ δκζκΰδεκτ ίϊλκυμ γα ηπκλκτ θα ίκβγά δ β η έπ β κυ αεξαλυ β δαίά β, β κπκέα γ πλ έ αδ ία δεσμ παλϊΰκθ αμ ηφϊθδ βμ εαλ δαΰΰ δαευθ θκ βηϊ πθ εαδ ελέ πθ (Rouse, 2009). ΜΪζδ α παλα βλ έ αδ σ δ κ αεξαλυ βμ δαίά βμ απκ ζ έ αδ έα εαλ δαευθ πλκίζβηϊ πθ η ΰαζτ λκ πκ κ σ κ ΰυθαδε έκ πζβγυ ησ απσ σ δ κυμ Ϊθ λ μ (Rouse, 2009). Η Ϊ εβ β ΰδα α γ θ έμ η φαθδαέα θσ κ ε σμ απσ εαγβη λδθϋμ λα βλδσ β μ έθαδ αθαΰεαέκ θα π λδζαηίϊθ δ εαδ υθ λέ μ Ϊ εβ βμ η βθ εαγκ άΰβ β εαδ βθ πέίζ οβ παΰΰ ζηα έα (Ades, Huang & Weaver, 1992). έθαδ αθαΰεαέκ θα έθ αδ Ϋηφα β κ τπκ βμ Ϊ εβ βμ, β υξθσ β α, β δϊλε δα, βθ Ϋθ α β εαδ β α δαεά ιϋζδιβμ βμ Ϊ εβ βμ απσ τεκζβ πδκ απαδ β δεά (Ades, Huang & Weaver, 1992). 7

θαζυ δεκέ πέθαε μ φυ δεάμ απκεα Ϊ α βμ α γ θυθ η φαθδαέα θσ κ. Πέθαεαμ 1 - εά δμ πκυ θ λΰκπκδκτθ δμ η ΰΪζ μ ηυρεϋμ κηϊ μ (Franklin, 1991). Στπκμ α εά ωθ υχθσ β α δϊλε δα - εά δμ η υθ ξση θκ λυγησ σππμ π λπϊ βηα, jogging, α λσίδ μ α εά δμ, πκ βζα έα, εκζτηίβ β, εππβζα έα γ πλκτθ αδ εα Ϊζζβζκδ τπκδ α εά πθ ΰδα βθ θ υθϊηπ β α σηπθ η φαθδαέα θσ κ (Franklin, 1991). - εά δμ θ υθϊηπ βμ Ϊθπ Ϊελπθ η δ δεϊ λΰση λα γα ηπκλκτ αθ θα ξλβ δηκπκδβγκτθ ΰδα αυ κτμ πκυ θ ηπκλκτθ θα υηη Ϋξκυθ α εά δμ πκυ απαδ κτθ β ξλά β πθ εϊ π Ϊελπθ ΰδα κλγκπαδ δεκτμ ζσΰκυμ (Franklin, 1991). - εά δμ η αθ δ Ϊ δμ γα πλϋπ δ θα πλαΰηα κπκδκτθ αδ η ηκλφά ευεζδεάμ πλκπσθβ βμ. ΜΫξλδ 10-12 α εά δμ ε ζυθ αμ 10-12 παθαζάο δμ ηπκλκτθ θα πλαΰηα κπκδβγκτθ η Ϊθ β εαδ ξπλέμ εέθ υθκ (Franklin, 1991). - ζϊξδ κ 3 φκλϋμ βθ ί κηϊ α αζζϊ σξδ υθ ξση θ μ ηϋλ μ (Rowell, 1986). -εϊπκδκδ α γ θ έμ πλκ δηκτθ θα ΰυηθΪακθ αδ εαγβη λδθϊ, εϊ δ πκυ αυιϊθ δ σηπμ κ εέθ υθκ ΰδα ηυκ ε ζ δεκτμ λαυηα δ ηκτμ (Rowell, 1986). -ΠλκγΫληαθ β εαδ α εά δμ απκγ λαπ έαμ κ Ϋζκμ κυζϊξδ κθ 10 ζ π Ϊ κδ κπκέ μ π λδζαηίϊθκυθ δα Ϊ δμ εαδ α εά δμ ζα δεσ β αμ (Pollock, Gettman, Milesis, Bah, Durstine & Johnson, 1977). - εκζκυγκτθ 20-40 α εά δμ δ δεϊ ΰδα α γ θ έμ η φαθδαέα θσ κ, κδ κπκέ μ ε ζκτθ αδ έ υθ ξση θα έ ηϋ α απσ δαζζ δηα δεά πλκπσθβ β. Η δαζζ δηα δεά πλκπσθβ β ηπκλ έ θα Ϋξ δ δ δαέ λα υθκρεϊ απκ ζϋ ηα αΰδα α γ θ έμ η εαλ δαΰΰ δαεϊ πλκίζάηα α (Pollock, Gettman, Milesis, Bah, Durstine & Johnson, 1977). 8

Έθ α β ιϋζδιβ -Οδ α εά δμ πκυ πλαΰηα κπκδκτθ αδ υπσ βθ πέίζ οβ δ δευθ, ΰέθκθ αδ η ηϋ β, Ϊθ β Ϋθ α β π λέπκυ κ 40-85% βμ ηϋΰδ βμ πλσζβοβμ κιυΰσθκυ(vo2max) ά κ 55-95% βμ ηϋΰδ βμ εαλ δαεάμ υξθσ β αμ. Η αιδκζσΰβ β απσ κ βμ βμ Ϊ εβ βμ ξλβ δηκπκδ έ αδ ΰδα θα πδίζϋπ αδ β Ϋθ α β βμ Ϊ εβ βμ η ία δεσ εκπσ θα δα βλ έ αδ η αέκ πέπ κ (Thompson, 1988). -Η Ϋθ α β βμ Ϊ εβ βμ γα πλϋπ δ θα ίλέ ε ξαηβζσ λα πέπ α απσ αυ Ϊ πκυ πλκεαζκτθ ηυκεαλ δαεκέ δ ξαδηέα εαδ βηαθ δεϋμ αλλυγηέ μ (Thompson, 1988). - Η πλκ δθση θβ Ϋθ α β πθ α εά πθ πκδεέζ δ αθϊζκΰα η βθ δαγϋ δηβ πέίζ οβ εαδ κ πέπ κ λέ εκυ πθ α γ θυθ (Thompson, 1988). -Οπκδκ άπκ πλσΰλαηηα α εά πθ ΰδα πκτ υπκφϋλκυθ απσ εαλ δαΰΰ δαεϊ θκ άηα α γα πλϋπ δ θα π λδζαηίϊθ δ ηδα αλΰά αζζϊ αγ λά ιϋζδιβ πθ α εά πθ σ κθ αφκλϊ β δϊλε δα εαδ βθ Ϋθ α ά κυμ (Hartuno & Rangel, 1981). Πέθαεαμ 2 Στπκμ α εά ωθ - λσίδ μ α εά δμ. Οδ α εά δμ αυ Ϋμ ξλβ δηκπκδκτθ κυμ πθ τηκθ μ εαδ βθ εαλ δϊ ΰδα η ΰαζτ λβ ξλκθδεά π λέκ κ. πέ βμ ίκβγκτθ β εαλ δϊ θα ξλβ δηκπκδ έ εαζτ λα κ κιυΰσθκ εαδ ί ζ δυθκυθ β ευεζκφκλέα κυ αέηα κμ (Briffa, Maiorana, Sheerin NJ, et al, 2006) (Fraker, Fihn, Gibbons RJ, et al, 2007) (Ridker, Libby,Buring, 2015) (Thompson, 2015) (Vandvik, Lincoff, Gore, et al, 2012). -Πλκπσθβ β η αθ δ Ϊ δμ ά ίϊλβ ηπκλκτθ θα ί ζ δυθκυθ β τθαηβ εαδ ίκβγκτθ θα κυζ τκυθ ηααέ εαζτ λα. Έλ υθ μ σηπμ Ϋξκυθ έι δ σ δ θ Ϋξκυθ βθ έ δα γ δεά πέ λα β β εαλ δϊ σππμ β α λσίδα Ϊ εβ β (Pollock, Franklin, Balady, Chaitman, Fleg, Fletcher, Limacher, Pina, Stein, Williams, Bazzarre, 2000). 9

υχθσ β α δϊλε δα -α λσίδ μ α εά δμ σππμ κ απβλσ π λπϊ βηα, εκζτηίβ β, ζαφλτ jogging ά πκ βζα έα 3-4 φκλϋμ βθ ί κηϊ α. - λΰσ λα πλκ έγ θ αδ εαδ α εά δμ η αθ δ Ϊ δμ ΰδα β ί ζ έπ β βμ ηυρεάμ δ ξτκμ αθϊζκΰα η κ πέπ κ φυ δεάμ πϊλε δαμ πθ α γ θυθ.έλ υθ μ Ϋξκυθ έι δ σ δ κδ α εά δμ αυ Ϋμ πλκ έθκθ αδ ΰδα α γ θ έμ η εαλ δκπϊγ δ μ (Briffa, Maiorana, Sheerin NJ, et al, 2006) (Fraker, Fihn, Gibbons RJ, et al, 2007) (Ridker, Libby,Buring, 2015) (Thompson, 2015) (Vandvik, Lincoff, Gore, et al, 2012). -ΠΪθ α εϊθκυη κυζϊξδ κθ 5 ζ π Ϊ πλκγϋληαθ βμ ΰδα θα θ λΰκπκδά κυη β εαλ δϊ εαδ κυμ ητ μ. φάθκυη ξλσθκ η Ϊ απσ βθ Ϊ εβ β ΰδα θα ξαζϊλπ β. Μπκλκτη θα πλαΰηα κπκδά κυη βθ έ δα λα βλδσ β α η πκδκ ξαηβζσ λυγησ θυ κλέακυη π λδσ κυμ ξαζϊλπ βμ πλδθ πϋζγ δ υπ λίκζδεά εσππ β εαδ πλκ δηκτηαδ Ϊθ α θ τηα α. - Οδ α γ θ έμ η εαλ δαεϊ πλκίζάηα α αθ θδυ κυθ εκυλα ηϋθκδ ά παλκυ δϊ κυθ υηπ υηα α βμ θσ κυ πδίϊζζ αδ θα αηα ά κυθ αηϋ πμ. Ό αθ κ εαδλσμ έθαδ α σμ κδ α γ θ έμ γα πλϋπ δ θα ΰυηθΪακθ αδ πλπέ ά ίλϊ υ θυ σ αθ κ εαδλσμ έθαδ ελτκμ γα πλϋπ δ θα εαζτπ κυθ κ σηα εαδ β ητ β κυμ σ αθ αγζκτθ αδ ιπ λδεσ ξυλκ ά θα φλκθ έ κυθ θα αγζκτθ αδ π λδεσ ξυλκ (Briffa, Maiorana, Sheerin NJ, et al, 2006) (Fraker, Fihn, Gibbons RJ, et al, 2007) (Ridker, Libby,Buring, 2015) (Thompson, 2015) (Vandvik, Lincoff, Gore, et al, 2012). -Όζκδ κδ α γ θ έμ ηπκλκτθ θα κεδηϊ κυθ η αέαμ Ϋθ α βμ α λσίδα Ϊ εβ β κυζϊξδ κθ 2 υλ μ εαδ 30 ζ π Ϊ βθ ί κηϊ α ά πδκ Ϋθ κθβ α λσίδα Ϊ εβ β 1 υλα εαδ 15 ζ π Ϊ βθ ί κηϊ α. Η α λσίδα Ϊ εβ β σππμ κ απβλσ π λπϊ βηα έθαδ Ϋθα έ κμ Ϊ εβ βμ εα Ϊ 10

Έθ α β ιϋζδιβ κ κπκέκ β εαλ δϊ ξ υπϊ π λδ σ λκ εαδ ξλβ δηκπκδ έ π λδ σ λκ κιυΰσθκ απσ σ δ υθάγπμ. Ό κ πδκ λα άλδκμ έθαδ εϊπκδκμ σ κ π λδ σ λκ πφ ζ έ αδ. Σκ ζϊξδ κ πκυ ηπκλκτθ θα πλαΰηα κπκδά κυθ κδ α γ θ έμ έθαδ κυζϊξδ κθ 10 ζ π Ϊ βμ φκλϊ α λσίδαμ Ϊ εβ βμ εαγ σζβ β δϊλε δα βμ ί κηϊ αμ. - έθαδ αθαΰεαέκ κδ α γ θ έμ θα υθ δ β κπκδά κυθ σ δ πλϋπ δ θα ΰυηθΪακθ αδ η σξδ Ϋθ κθκ λυγησ εαδ θα ηβθ κ βΰκτθ κθ κλΰαθδ ησ κυμ α Ϊελα. έθαδ πλκ δησ λκ θα ε ζκτθ ηδα Ϊ εβ β η άλ ηκ λσπκ παλϊ θα κυζ τκυθ υπ λίκζδεϊ εζβλϊ. έθαδ αθαΰεαέκ θα αθαπθϋκυθ αγ λϊ εαδ θα πλαΰηα κπκδκτθ θαζζα ση θ μ α εά δμ Ϊθπ εαδ εϊ π Ϊελπθ (Briffa, Maiorana, Sheerin NJ, et al, 2006) (Fraker, Fihn, Gibbons RJ, et al, 2007) (Ridker, Libby,Buring, 2015) (Thompson, 2015) (Vandvik, Lincoff, Gore, et al, 2012). -Η Ϊ εβ β γα πλϋπ δ θα έθαδ πδίζ πση θβ εαδ εαγκ βΰκτη θβ απσ εϊπκδκθ δ δεσ. β δϊλε δα βμ Ϊ εβ βμ ΰέθ αδ παλαεκζκτγβ β κυ βζ ε λκεαλ δκΰλαφάηα κμ κυ α γ θά. Ολέακυη π λδσ κυμ αιδκζσΰβ βμ εαδ ε έηβ βμ βμ φυ δεάμ πϊλε δαμ πθ α γ θυθ, πκυ εαγκλέακυθ κ η Ϋπ δ α ξ δα ησ πθ πλκΰλαηηϊ πθ φυ δεάμ απκεα Ϊ α βμ σ κθ αφκλϊ κθ τπκ, βθ δϊλε δα, β υξθσ β α εαδ βθ Ϋθ α β πθ α εά πθ (Briffa, Maiorana, Sheerin NJ, et al, 2006) (Fraker, Fihn, Gibbons RJ, et al, 2007) (Ridker, Libby,Buring, 2015) (Thompson, 2015) (Vandvik, Lincoff, Gore, et al, 2012). 11

5.υηπ λϊ ηα α σζα α δα λδεϊ αθ π υΰηϋθα ελϊ β πλϋπ δ θα δ λυγκτθ δ δεϊ εϋθ λα απκεα Ϊ α βμ σπκυ β φυ δεά απκεα Ϊ α β εαδ λα βλδσ β α γα απκ ζκτθ ία δεκτμ παλϊΰκθ μ β υθκζδεά γ λαπ έα πθ α γ θυθ η φαθδαέα θσ κ. Η πδζκΰά πθ α γ θυθ α πλκΰλϊηηα α απκεα Ϊ α βμ ΰέθ αδ η Ϊ απσ πζάλβ δα λδεσ Ϋζ ΰξκ, υ θα π λδκλδ κτθ βηαθ δεϊ κδ πδπζκεϋμ πκυ ηπκλκτθ θα ηφαθδ κτθ εαδ βλκτθ αδ κδ εαθσθ μ α φαζ έαμ. Σκ κδεκθκηδεσ εσ κμ πθ πλκΰλαηηϊ πθ θ γα πλϋπ δ θα έθαδ δ δαέ λα υοβζσ, υ θα έθαδ πλκ δ Ϊ κυμ π λδ σ λκυμ α γ θ έμ. Σα πλκΰλϊηηα α αυ Ϊ έθαδ αθαΰεαέκ θα απκ εκπκτθ βθ πζάλβ πδ λκφά πθ α γ θυθ παΰΰ ζηα δεά λα βλδσ β α εαδ εκδθπθδεά Ϋθ αιβ. Κα αζάΰκυη πέ βμ κ υηπϋλα ηα σ δ β ατιβ β βμ δεαθσ β αμ ΰδα ε Ϋζ β ηυρεκτ Ϋλΰκυ υθκ τ αδ απσ ζϊ π β βμ υξθσ β αμ ε άζπ βμ βμ φαθδαέαμ θσ κυ. Ϋίαδα κλδ ηϋθα λπ βηα δεϊ παλαηϋθκυθ αεσηβ. Μ ζζκθ δεϋμ Ϋλ υθ μ ηπκλκτθ θα δ λ υθά κυθ α κφϋζβ βμ φυ δεάμ απκεα Ϊ α βμ ηϋ α απσ δμ Ϊ δμ εαδ δμ απσο δμ α γ θυθ η φαθδαέα θσ κ πκυ υηη έξαθ πλκΰλϊηηα α φυ δεάμ λα βλδσ β αμ. 12

6. δίζδκΰλαφέα Ades, P. A., D. Huang, and S. O. Weaver. Cardiac rehabilitation and participation predicts lower rehospitalization costs. Am. Heart J. 123:916-921, 1992. Amoretti, R. and Brion, R. (2000). Cardiologie du sport. Masson: Paris. Briffa TG, Maiorana A, Sheerin NJ, et al. Physical activity for people with cardiovascular disease: recommendations of the National Heart Foundation of Australia. Med J Aust. 2006;184(2):71-75. PMID: 16411872 www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16411872. Fraker TD Jr, Fihn SD, Gibbons RJ, et al. 2007 chronic angina focused update of the ACC/AHA 2002 Guidelines for the management of patients with chronic stable angina: a report of the American College of Cardiology/American Heart Association Task Force on Practice Guidelines Writing Group to develop the focused update of the 2002 Guidelines for the management of patients with chronic stable angina. Circulation. 2007;116(23):2762-2772. PMID: 17998462 www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17998462. Franklin, B. A. Exercise training and coronary collateral circula tion. Med. Sci. Sports Exerc. 23:648-653, 1991. Hartuno, G. H. and R. Rangel. Exercise training in post-myocar-dial infarction patients: comparison of results with high risk coro nary and post-bypass patients. Arch. Phys, Med. Rehabil. 62:147-150, 1981. Lenin, L.E., Perk, J., Hedback, B. Cardiac rehabilitation: a cost analysis. J Intern Med 1991: 230:427-434. Pollock, M. L. Franklin, B. A. Balady, G. J. Chaitman, B. L. Fleg, J.L. Fletcher, B. F. Limacher, M. Pina, I. L. Stein, R. A. Williams, M. Bazzarre, T. Resistance exercise in individuals with and without cardiovascular disease: benefits, rationale, safety and prescription. An advisory from the committee on exercise rehabilitation and prevention, council on clinical cardiology, American heart association. Circulation. 2000;101:828-833. Pollock, M. L., L. R. Gettman, C. A. Milesis, M. D. Bah, J. L. Durstine, and R. B. Johnson. Effects of frequency and duration of training on attrition and incidence of injury. Med. Sci. Sports 9:31-36, 1977. 13

Ridker PM, Libby P, Buring JE. Risk markers and primary prevention of coronary heart disease. In: Mann DL, Zipes DP, Libby P, Bonow RO, Braunwald E, eds. Braunwald's Heart Disease: A Textbook of Cardiovascular Medicine. 10th ed. Philadelphia, PA: Elsevier Saunders; 2015:chap 42. Rouse, J. (2009). 9 Ways to Reduce Your Risk of Heart Disease. Retrieved from http://www.gaiam.com/discover/258/article/top-10-ways-reduce-riskheart-disease. Rowell, L. B. Human Circulation: Regulation During Physical Stress. New York, Oxford University Press Inc., 1986, pp. 213-286. Thompson, P. D. The benefits and risks of exercise training in patients with chronic coronary artery disease. JAMA 259:1537-1540, 1988. Thompson PD. Exercise-based, comprehensive cardiac rehabilitation. In: Mann DL, Zipes DP, Libby P, Bonow RO, Braunwald E, eds. Braunwald's Heart Disease: A Textbook of Cardiovascular Medicine. 10th ed. Philadelphia, PA: Elsevier Saunders; 2015:chap 47. Vandvik PO, Lincoff AM, Gore JM, et al. Primary and secondary prevention of cardiovascular disease: Antithrombotic Therapy and Prevention of Thrombosis, 9th ed: American College of Chest Physicians evidence-based clinical practice guidelines. Chest. 2012;141(2 Suppl):e637S-e668S. PMID: 22315274 www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22315274. 14