5 ο - ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Θέμα: Από τη μαγεία του παραμυθιού στην πλάνη της μαγείας (κεφ.35) Σχολείο: Περιφερειακό Λύκειο Αγίου Χαραλάμπους, Έμπα Τάξη: Α Λυκείου Καθηγητής:Νικόλαος Καραμπάς Π.Μ.Π.: 16951 Α Σκοπός: Να αντιληφθούν οι μαθητές τη μεγάλη επικινδυνότητα που έχει η ενασχόληση με τη μαγεία, για τη ζωή και τη σωτηρία του ανθρώπου. Β Στόχοι: Οι μαθητές: 1. Να πληροφορηθούν για τις βασικές πτυχές του φαινομένου της μαγείας, 2. Να κατανοήσουν το φαινόμενο όπως το ερμηνεύει η Εκκλησία, 3. Να ευαισθητοποιηθούν και να σταθούν κριτικά στις σύγχρονες μορφές έκφρασης της μαγείας. Γ Πορεία: α. Αξιολόγηση του προηγούμενου μαθήματος (ερωτήσεις). β. Ως αφόρμηση για το νέο μάθημα χρησιμοποιώ την ερώτηση στους μαθητές: Τι σημαίνουν οι λέξεις μαγεύω, μαγεία, «ως δια μαγείας»; Μαγεύω = γοητεύω, ελκύω, επηρεάζω κάποιον με μαγικά μέσα και τεχνάσματα. Μαγεία = χρησιμοποίηση μυστηριωδών μεθόδων με σκοπό την επίδραση υπερφυσικών δυνάμεων επάνω στον άνθρωπο. Πανάρχαιο κοινωνικό και πολιτιστικό φαινόμενο. «Ως δια μαγείας» =σαν να έγινε με υπερφυσικό τρόπο. γ. Ιστορική προέλευση της μαγείας Η μαγεία ήταν γνωστή σε πολλούς αρχαίους λαούς: Πέρσες, Χαλδαίους, Βαβυλώνιους, Ασσύριους, Αιγύπτιους, Έλληνες και Ρωμαίους και ήταν «προνόμιο» των λίγων, όπως οι μάγοι που προσκύνησαν το Χριστό. Γι` αυτό μάγοι θεωρούνταν και οι σοφοί (οι κάτοχοι θεωρητικών και τεχνικών γνώσεων). Στη συνέχεια κάνω στους μαθητές ερωτήσεις και συμπληρλώνω αυτά που δε θα ειπωθούν: Πού συναντούμε τους μάγους μάγισσες και ποιος είναι ο ρόλος τους; ( Παραμύθια έχουν ζώα επιθετικά δύσμορφα μεταφέρονται με σκουπόξυλο θέλουν πάντα το κακό βοηθούν τους κακούς εμποδίζουν την πρόοδο και την ευτυχία των καλών. Στο τέλος του παραμυθιού το καλό κερδίζει με την καλή και όμορφη νεράιδα με το ραβδί της). Ποια είναι τα χαρακτηριστικά και τα είδη της μαγείας; 1. Τελείται από ένα άτομο ( μάγο μάγισσα ) με ξεχωριστές ικανότητες. 2. χρησιμοποιεί ( τεχνικές, αντικείμενα ζώα, κοράκι φίδι, τελετές, γιατροσόφια) για να εξουσιάσει τη βούληση των ανθρώπων και να τους κάνει κακό ( μαύρη μαγεία). Η καλή μάγισσα ( νεράιδα ) κάνει το καλό ( λευκή μαγεία ) με το ραβδί της.
Ποιες είναι οι αιτίες που οδηγούν στη μαγεία; 1. Ο φόβος του ανθρώπου για το άγνωστο. 2. Η ανάγκη να εξηγήσει ή να εξευμενήσει τα φυσικά φαινόμενα. 3. Η επιθυμία να εξουσιάσει τη βούληση των ανθρώπων. Ποια είναι η τελετουργία της μαγείας; 1. Επίκληση απρόσωπης δύναμης για υλοποίηση του σκοπού στόχου. 2. Μουσική( που διαρκώς επαναλαμβάνονται μουσικές φράσεις, επωδοί). 3. Χορός (ρυθμικός οργιαστικός εκστατικός). 4. Ξεχωριστή περιβολή (έντονα χρώματα κοσμήματα σύμβολα μάσκες). 5. Χρήση αντικειμένων ( σύμβολα γιατροσόφια). Με τη μορφή αυτή η μαγεία έχει διασωθεί μέχρι τις μέρες μας σε απομονομένους, μη χριστιανικούς λαούς ( Ινδιάνους, αφρικανικές φυλές, γηγενής κατοίκους της Ωκεανίας ). δ. Μαγεία και χριστιανική πίστη διαφορές. Emile Durkheim (γάλλος κοινωνιολόγος) «Ένας ιερέας έχει ποίμνιο, ο μάγος έχει πελατεία). Μαγεία Ο μάγος επικαλείται εξωτερικές απρόσωπες ανύπαρκτες δυνάμεις Στη μαγεία ο καθένας έχει τις ατομικές του επιδιώξεις Η μαγεία διαταράσσει τις σχέσεις των ανθρώπων, τους απομακρύνει από το Θεό και μεταβάλλει τη δημιουργία σε υποχείριο (υπόδουλη) Χριστιανική πίστη Η Εκκλησία ιερείς επικαλούνται τον Ιησού Χριστό (πρόσωπο αληθινό) Η χριστιανική λατρεία μας οδηγεί στην αληθινή κοινωνία, η οποία μας ενώνει, με κέντρο το πρόσωπο του Χριστού Η Εκκλησία δημιουργεί σχέσεις αγάπης με το Θεό, το συνάνθρωπο και τη δημιουργία (φύση) Συμπέρασμα:Η μαγεία είναι φαινόμενο αντιχριστιανικό και αντικοινωνικό. ε. Η θέση της Εκκλησίας Αφού επισημάνουμε τις διαφορές της χριστιανικής πίστης με τη μαγεία, θα αναφερθούμε στη θέση της Εκκλησίας απέναντι στη μαγεία, όπως αυτή καταγράφηκε στην Παλαιά και Καινή Διαθήκη. Παλαιά Διαθήκη: Η παραδοχή ή η άσκηση μαγείας ισοδυναμεί με περιφρόνηση του Θεού (Ιεζεκίας 13, 17 23). Καινή Διαθήκη: Η μαγεία οφείλεται στη δράση των πονηρών και ακαθάρτων πνευμάτων που εμποδίζουν τον άνθρωπο να πιστέψει. Η Εκκλησία απορρίπτει τη μαγεία και την καταπολεμά. Ενημερώνει τους πιστούς και τους προσφέρει πνευματικά εφόδια για να την αντιμετωπίσουν (Άγιο Βάπτισμα, Άγιο Χρίσμα, Θεία Ευχαριστία, Νηστεία, Προσευχή και πολλές ευχές: Αγίου Βασιλείου, Αγίου Χρυσοστόμου, Αγίου Κυπριανού κ.ά.).σ` αυτό το σημείο διαβάζουμε τα κείμενα του βιβλίου, επιμένοντας ιδιαίτερα στο δεύτερο (Πράξ.13, 6 12) που αναφέρεται στην επίσκεψη των αποστόλων Παύλου και Βαρνάβα στην Κύπρο και το επισόδιο με το μάγο Ελίμα. Τέλος κλείνουμε επισημαίνοντας, ότι η χριστιανική ζωή είναι ένας αγώνας και ο Θεός που μας κάλεσε σ` αυτόν, μας έδωσε και τα εφόδια: τα μυστήρια και τα χαρίσματά μας. Έτσι αν έχουμε εκκλησιαστική και μυστηριακή ζωή και καλλιεργούμε τα
χαρίσματά μας, τίποτε δε μας ακουμπά και δε μας φοβίζει και η μαγεία θα παραμείνει στο φανταστικό κόσμο των παραμυθιών. Μέθοδος Διδασκαλίας:Επαγωγική, διαλογική Εποπτικά Μέσα:Διαφάνειες, εικόνες από περιοδικά και εφημερίδες σχετικές με το θέμα της μαγείας. Δ Αξιολόγηση: Η υπακοή στο θέλημα του Θεού καταργεί ή αναδεικνύει την ελευθερία μας;
ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Όνομα:... ΚΕΦ. 35. Από τη μαγεία του παραμυθιού στην πλάνη της μαγείας 1.Να βάλετε σε κύκλο το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. Α. Η μαγεία είναι φαινόμενο α. θρησκευτικό. β. Πολιτιστικό. γ. τελετουργικό. Β. Η μαγεία είναι ένα φαινόμενο που εμφανίστηκε α. Από τα πανάρχαια χρόνια. β. Την εποχή Του Χριστού γ. Κατά τις τελευταίες εκατονταετίες. Γ. Η μαγεία ήταν γνωστή κατά το παρελθόν α. Στους Ασσύριους β. Στους Ινδούς. γ. Στους Ίβηρες. Δ. Βασικά στοιχεία των τελετουργιών είναι α. Η μουσική, ο χορός, το τραγούδι. β. Η ξεχωριστή περιβολή, η χρήση αντικειμένων, το τραγούδι. γ. Η μουσική, ο χορός, η χρήση αντικειμένων και η ξεχωριστή περιβολή.. Ε. Στη μαγεία ο άνθρωπος απευθύνεται α. Στο Χριστό. β. Σε μια απρόσωπη δύναμη. γ. Στις δυνάμεις της φύσης. 2.Να αντιστοιχίσετε τα στοιχεία της στήλης Α με εκείνα που ταιριάζουν στη στήλη Β. Α 1. χαρίσματα 2. μάγος 3. καλή μάγισσα 4. ιερέας 5. τρεις μάγοι 1... 2... 3... 4... 5... Β α. σοφός β. λευκή μαγεία γ. εφόδια δ. προσευχή ε. μυστήρια ς.αφρικάνικες φυλές ζ. αστρονόμοι και κάτοχοι γνώσεων
3. Σημειώστε δίπλα από κάθε πρόταση ΣΩΣΤΟ ή ΛΑΘΟΣ α.οι μάγισσες των παραμυθιών είναι όμορφες νεράιδες... β. Οι μάγισσες εμποδίζουν την πρόοδο και την ευτυχία των καλών ανθρώπων... γ. Βασικά στοιχεία της τελετουργίας της μαγείας είναι ο χορός και η μουσική.... δ. Η μαγεία συνδέεται με το φόβο του ανθρώπου για το άγνωστο... ε. Ο μάγος απευθύνεται σε ένα συγκεκριμένο πρόσωπο.... στ.ο Emile Durkheim είπε «Ένας ιερέας έχει ποίμνιο, ο μάγος έχει οπαδούς»... 4. Να συμπληρώσετε τα κενά του παρακάτω κειμένου βάζοντας στην κατάλληλη θέση τις λέξεις: μυστήρια, σωτηρία, ζωή, μαγεία, βοηθήσει, αγώνας, Εκκλησία, προσκολλημένος, Ευχαριστία, πιστοί, εφόδια, κάλεσε. Η... απορρίπτει τη...και την καταπολεμά. Ενημερώνει τους..., και προσπαθεί να...όσους είναι... σ` αυτή. Η χριστιανική ζωή είναι.... Ο Θεός που μας... σ` αυτόν μας έδωσε...: τα χαρίσματά μας, τα... και κυρίως, το μυστήριο της Θείας....Είναι πάντοτε παρόν στη... μας και θέλει τη... μας. ΔΙΑΦΑΝΕΙΕΣ