ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΚΕΦΑΛΑΙΑ 1 & 2 Θέμα Α: Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της καθεμιάς από τις παρακάτω ημιτελείς προτάσεις 1 έως 5 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη λέξη ή τη φράση, η οποία συμπληρώνει σωστά την ημιτελή πρόταση. A1. Το σύμπλοκο έναρξης της μετάφρασης περιλαμβάνει το mrna και α. το ριβόσωμα β. τη μικρή υπομονάδα του ριβοσώματος γ. το trna με το αμινοξύ μεθειονίνη και το ριβόσωμα δ. τίποτα από τα παραπάνω Α2. Με τη μεταγραφή του DNA παράγονται: α. μόνο μόρια m-rna β. όλα τα είδη RNA γ. μόνο μόρια mrna και rrna δ. μόνο μόρια mrna και trna Α3. Στα διάφορα είδη trna τα διαφορετικά αντικωδικόνια είναι: α. 64 β. 61 γ. 60 δ. 20 Α4. Δύο διαδοχικά νουκλεοτίδια μιας πολυνουκλεοτιδικής αλυσίδας συνδέονται μεταξύ τους με δεσμό που ονομάζεται α. 5-3 φωσφοδιεστερικός δεσμός β. δεσμός υδρογόνου γ. πεπτιδικός δεσμός δ. 3-5 φωσφοδιεστερικός δεσμός. Α5. Σε ένα ευκαρυωτικό κύτταρο η διαδικασία που γίνεται αποκλειστικά στον πυρήνα του είναι η: α. Αντιγραφή β. Μεταγραφή γ. Ωρίμανση δ. Μετάφραση 1
Θέμα Β: Β1. Στην Εικόνα 1 απεικονίζεται η διαδικασία της αντιγραφής ενός μορίου DNA. Να μεταφέρετε στο τετράδιο σας την αντιστοιχία των γραμμάτων Α, Β, Γ, Δ, Ε, Ζ με τους όρους που ακολουθούν: υποκινητής, υδροξύλιο, τμήμα αλυσίδας DNA που συντίθεται με ασυνεχή τρόπο, πρωταρχικό τμήμα, θέση έναρξης αντιγραφής, φωσφορική ομάδα, αλυσίδα DNA που συντίθεται με συνεχή τρόπο. Να σημειωθεί ότι ένας όρος περισσεύει. Mονάδες 6 Εικόνα 1. Σε ποιο ή ποια οργανίδια ενός ευκαρυωτικού κυττάρου πραγματοποιείται η διαδικασία της αντιγραφής του μορίου DNA που απεικονίζεται στην Εικόνα 1; Β2. Με ποιο τρόπο καθορίζεται σε ένα mrna ποιο θα είναι το πρώτο AUG που θα έχει το ρόλο του μηνύματος έναρξης; Μονάδες 9 Β3. Προσθέτουμε ραδιενεργά δεοξυριβονουκλεοτίδια σε μια καλλιέργεια βακτηριακών κυττάρων και τα μολύνουμε με βακτηριοφάγους. Αφού οι φάγοι πολλαπλασιαστούν απομονώνουμε έναν από αυτούς προκειμένου να αναλύσουμε το νουκλεϊκό οξύ του. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι: το νουκλεϊκό οξύ του φάγου δεν ήταν ιχνηθετημένο, το νουκλεϊκό οξύ δεν είχε ελεύθερα 5 και 3 άκρα, η αναλογία G/C των βάσεών του ήταν ίση με 1,2. Να δικαιολογείστε ποιος είναι ο τύπος του νουκλεϊκού οξέος του φάγου; 2
Θέμα Γ: Γ1. Στο παρακάτω σχήμα απεικονίζεται μια διαδικασία σε ένα κύτταρο που συμβαίνει συνεχώς. Εάν τα 1,2 και 3 σχήματα απεικονίζουν ριβοσώματα τότε: α. Πως ονομάζεται η αλυσίδα του DNA; να σημειώστε ποιο από τα Α και Β είναι το 3 και 5 άκρο της και να δικαιολογείστε τις απαντήσεις σας. β. Σε τι είδους κύτταρο γίνεται η παραπάνω διαδικασία και γιατί; γ. Ποιο από τα 3 ριβοσώματα έχει συνθέσει μεγαλύτερο πεπτίδιο και ποιο είναι το άκρο Γ του mrna; Δικαιολογείστε την απάντησή σας. Γ2. Στο παρακάτω σχήμα υπάρχουν δύο γονίδια, το 1 και το 2 με τους υποκινητές τους (Υ). Να βρείτε ποια είναι η κωδική αλυσίδα για κάθε γονίδιο και να δικαιολογείστε την απάντησή σας. Γ3. Στο πυρήνα των απλοειδών κυττάρων της μύγας των φρούτων υπάρχουν 4 χρωμοσώματα τα οποία περιέχουν DNA συνολικού μήκους 1,6 10 8 ζεύγη βάσεων. Το φύλο στη μύγα καθορίζεται όπως και στον άνθρωπο. α. Πόσα αυτοσωμικά χρωμοσώματα υπάρχουν σε κάθε σωματικό κύτταρο της μύγας; β. Πόσα μόρια DNA, πόσα χρωμοσώματα και πόσα ζεύγη βάσεων υπάρχουν στον καρυότυπο της μύγας των φρούτων; γ. Πόσα κεντρομερiδια και πόσοι βραχiονες υπάρχουν σε ένα μεταφασικό σωματικό κύτταρο της μύγας; δ. Πόσα και ποια φυλετικά χρωμοσώματα υπάρχουν σε ένα ωάριο και σε ένα σπερματοζωάριο του οργανισμού αυτού; 3
Θέμα Δ: Στην Εικόνα 2 απεικονίζεται ένα πολύσωμα στο οποίο έχουν προσαρτηθεί τα ριβοσώματα 1, 2 και 3 κινούμενα με κατεύθυνση από τα δεξιά προς τα αριστερά. Λαμβάνοντας υπόψη ότι η αλληλουχία του ολιγοπεπτιδίου που έχει συντεθεί στο ριβόσωμα 1 είναι η εικονιζόμενη και πως μεταξύ των διαδοχικών ριβοσωμάτων υπάρχει η υποθετική απόσταση 6 νουκλεοτιδίων, να απαντήσετε τις παρακάτω ερωτήσεις: Εικόνα 2 Δ1. Αντιστοιχείστε το 5' και το 3' άκρο του mrna με τα Γ και Δ άκρα και δικαιολογείστε την απάντησή σας. Δ2. Ποια είναι η αλληλουχία των αμινοξέων του ολιγοπεπτιδίου που είναι προσαρτημένο στη θέση Β του ριβοσώματος 2 και του ολιγοπεπτιδίου που είναι προσαρτημένο στη θέση Α του ριβοσώματος 3; Να αναφέρετε τα άκρα τους και να δικαιολογείστε την απάντησή σας. Δ3. Στο ριβόσωμα 2 έχει προσέλθει ένα μόριο trna το οποίο μεταφέρει ένα αμινοξύ. Ποιο είναι το αμινοξύ αυτό; Να δικαιολογείστε την απάντησή σας. Δ4. Στο ριβόσωμα 3 έχει μόλις απομακρυνθεί ένα ελεύθερο (χωρίς αμινοξύ) trna. Να παραθέσετε ένα πιθανό αντικωδικόνιο που έχει το μόριο αυτό. Να δικαιολογείστε την απάντησή σας. Δ5. Ένας κλώνος DNA ο οποίος συντίθεται ασυνεχώς αποτελεί τον κωδικό κλώνο ενός βακτηριακού γονιδίου που ελέγχει την σύνθεση ενός ολιγοπεπτιδίου. Κατά τη σύνθεση του κλώνου αυτού το τμήμα: 5' ATGCTAAGCT 3' συντέθηκε πρώτο, ενώ το τμήμα: 5' CGATGCGTCTAGC 3' συντέθηκε δεύτερο. Να βρείτε την αλληλουχία των αμινοξέων που κωδικοποιεί το γονίδιο και να δικαιολογείστε την απάντησή σας. 4
Καλή Επιτυχία 5