ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Η.Π.:2.1. 95/Ν.Χ. ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ Αθήνα, 28 Δεκεμβρίου 1994 ΓΕΝ. Δ/ΝΣΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ & Δ.Π Αριθ. Πρωτ. :1112206/8745/0016/δις ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ 16η ( ΕΙΣΠΡ. ΔΗΜ. ΕΣΟΔΩΝ) ΠΟΛ. 1293 ΘΕΜΑ : Kατασχέσεις χρηματικών απαιτήσεων στα χέρια του Δημοσίου, ως τρίτου, εφόσον δεν κοινοποιούνται κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 97 του ν.δ.321/69, παράγουν έννομες συνέπειες για το Δημόσιο. - Υπολογισμός τόκων απαίτησης του κατάσχοντος. - Κατάσχεση επιχορήγησης Αναγνωρισμένων Αθλητικών Ομοσπονδιών. Σας κοινοποποιούμε παρακάτω, όπως έχει, την 433/1994 γνωμοδότηση του Ν.Σ.Κ - Τμήμα Δ', που έγινε αποδεκτή από τον Υφυπουργό Οικονομικών, για να λάβετε γνώση. Με τη γνωμοδότηση αυτή, έγιναν δεκτά τα παρακάτω : Η κατά το άρθρο 97 του ν.δ. 321/69 ( Κώδικα Δημοσίου Λογιστικού) κοινοποίηση του κατασχετηρίου προς την αρμόδια για την πληρωμή της απαίτησης Αρχή, αποτελεί συστατικό στοιχείο της κατάσχεσης στα χέρια του Δημοσίου, ως τρίτου, η παράλειψη της οποίας καθιστά την κατάσχεση ανυπόστατη. Αντίθετα, η παράλειψη οποιασδήποτε από τις υπόλοιπες κοινοποιήσεις του άρθρου αυτού, οι οποίοι επιδιώκουν την ενημέρωση των άλλων Υπηρεσιών προς αποφυγή βλάβης του Δημοσίου, καθιστά την κατάσχεση άκυρη, η οποία δεν παράγει έννομες συνέπειες για το Δημόσιο (σχετική υπέρ του Δημοσίου ακυρότητα), υποχρεούμενο να προχωρήσει στην καταβολή της κατασχεθείσης απαίτησης στον καθού η κατάσχεση, εφόσον αυτή υφίσταται και δεν υπάρχει άλλη έγκυρη κατάσχεση. Αρμόδιο όργανο για να προβεί στη δήλωση του άρθρου 985/Κ.Πολ.Δ. είναι ο Δ/ντής της αρμόδιας για την πληρωμή της απαίτησης Αρχής ή υπάλληλος αυτής που ορίζεται αρμοδίως εφόσον βέβαια το κατασχετήριο κοινοποιηθεί στην υπηρεσία αυτή. (Σχετική με το θέμα της υποχρέωσης του Δημοσίου για υποβολή δήλωσης είναι υπ. αρ. 910/1987 γνωμοδότηση των Ν.Υ.Δ που σας κοινοποιήθηκε με το υπ. αρ. 112099/ΙΙΙ/21/11.3.1988 έγγραφο της τέως 21ης Δ/νσης). Σε περίπτωση που η επιβληθείσα κατάσχεση απαίτησης στα χέρια του Δημοσίου ως Τρίτου, είναι έγκυρη, η αρμόδια για την πληρωμή της απαίτησης Aρχή, έχει την υποχρέωση να καταβάλει το κατασχεθέν ποσό, όπως τούτο επακριβώς εκτίθεται στο κατασχετήριο και όχι να υπολογίσει ή να επαληθεύσει τους τυχόν τόκους της απαίτησης του κατασχόντος (όταν πχ. ο εκτελεστός τίτλος στον οποίο στηρίζεται το κατασχετήριο είναι εκτελεστή δικαστική απόφαση που επιδικάζει στον κατασχόντα συγκεκριμένο ποσό, νομιμότοκα από την άσκηση της αγωγής), αφού τέτοια ενέργεια θα ήταν αντίθετη στο άρθρο 987 του Κ. Πολ. Δ., βάσει του οποίου, ο τρίτος δεν δύναται να προσβάλει την κατάσχεση για λόγους ουσιαστικούς, παρά μόνο αν το κατασχετήριο δεν περιέχει τα στοιχεία του άρθρου 983 Κ. Πολ. Δ. ή δεν κοινοποιήθηκε σ' εκείνο κατά του οποίου στρέφεται η εκτέλεση. Επίσης έγινε δεκτό ότι η υποχρέωση της ΓΓΑ προς επιχορήγηση των αναγνωρισμένων Αθλητικών Ομοσπονδιών που προβλέπεται από το άρθρο 1 παρ. 4 περ. β. ν. 3769/1957, καθώς και η αντίστοιχη απαίτηση των δικαιουμένων αυτής, η οποία ( απαίτηση ) υπόκειται σε κατάσχεση, αφού δεν προβλέπεται το ακατάσχετο αυτής, γεννάται μετά την έκδοση της Υπουργικής απόφασης που καθορίζει το δικαιούμενο από κάθε τέτοια Ομοσπονδία ποσό. Κατά συνέπεια η κατάσχεση της κατά τα ανωτέρω επιχορήγησης στα χέρια του Δημοσίου ως τρίτου, που επιβάλλεται σε βάρος αναγνωρισμένος Αθλητικής Ομοσπονδίας, πριν τη ημερομηνία, έκδοσης της σχετικής Υπουργικής απόφασης, είναι άκυρη, αφού κατά το χρόνο της επιβολής της δεν υφίσταται ούτε καν μέλλουσα αξίωση της καθώς η κατάσχεση Ομοσπονδίας, κατά του Δημοσίου, προς επιχορήγηση αυτής. Ακριβές αντίγραφο Με Ε.Υ Ο Προιστάμενος Γραμματείας Ο ΠΡΟΙΣΤΑΜΕΝΟΣ ΤΗΣ Δ/ΝΣΗΣ 1
2 ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΝΟΜΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ Αριθμός Γνωμοδότησης: 433 Αριθμός Πρωτοκόλλου : 9243/94 ΤΟ ΝΟΜΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ ΤΜΗΜΑ Δ' Συνεδρίαση 29.9.1994 Σύνθεση Προεδρεύων : Ευτύχιος Κορουγένης, Νομικός Σύμβουλος του Κράτους Νομικοί Σύμβουλοι : Π. Κυριαζής, Θ. Αμπλανίτης, Χ. Τσεκούρας, Ε. Βολάνης, Π. Κισσούδης,Η. Παπαδόπουλος, Α. Τζεφεράκος, Θ.Ρετζεπέρης. Πάρεδροι (γνώμες χωρίς ψήφο) : Κ. Καποτάς, Α. Φυτράκης, Ι. Διονυσόπουλος. Εισηγητής : Ι. Διονυσόπουλος. Αριθμ. Ερωτήματος : 1094742/7478/0016/5.9.1994 16ης Δ/νσης Είσπραξης Δημ. Εσόδων. Περίληψη ερωτήματος : Εάν 1) η ΔΟΥ Πληρωμών Αθηνών υποχρεούται ν' αποδώσει στην Ελληνική Κωπηλατική Ομοσπονδία Φιλάθλων Ναυτικών Σωματείων (ΕΚΟΦΝΣ) το ποσό των 10.000.000 δρχ., που παρακράτησε κατόπιν της επιβληθείσης την 16.6.1994 από τον Δημοσθένη Γαιτανίδη με το από 13.6.1994 κατασχετήριο του αναγκαστικής κατάσχεσης σε βάρος της ΕΚΟΦΝΣ και εις χείρας της Γενικής Γραμματείας Αθλητισμού ως τρίτης. 2) Σε καταφατική περίπτωση, ποιος είναι αρμόδιος για τον υπολογισμό των τόκων της κατασχεθείσης απαίτησης δεδομένου ότι η απαίτηση αυτή επιδικάσθηκε νομιμότοκα από την υπ' αριθμ. 1846/24.5.94, ήδη, αμετάκλητη απόφαση του Εφετείου Θεσσαλονίκης. Επί του τεθέντος ερωτήματος το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους ενγωμοδότησε ως ακολούθως : Ι.α Στο Ν.Δ. 321/69 ''περί Κώδικος Δημοσίου Λογιστικού'' ορίσθηκε, στο άρθρο 97, ότι ''Δια πάσαν κατάσχεσην χρηματικής απαιτήσεως εις χείρας του Δημοσίου ως τρίτου, το κατασχετήριο και η αναγγελία επί εκχωρήσεως χρηματικής απαιτήσεως κατά του Δημοσίου κοινοποιούνται εις το αρμόδιον δια την πληρωμήν Δημόσιον Ταμείον ή χρηματική διαχείρισιν και εις την κατά το άρθρο 26 του παρόντος αρμοδίαν δια την αναγνώρισιν της δαπάνης Αρχήν. Το κατασχετήριο κοινοποιείται και εις το Δημόσιον Ταμείον, εις ο υπάγεται φορολογικώς ο καθ' ού η κατάσχεσις και εις την κατά το άρθρο 27 του παρόντος αρμοδίαν δια την εκκαθάρισιν και εντολήν πληρωμής της δαπάνης Αρχήν εντός δεκαπέντε ημερών από της επιδόσεως του εις την αρμοδίαν δια την πληρωμήν υπηρεσίαν. Η προθεσμία προς δήλωσιν εκ μέρους του Δημοσίου άρχεται από της τελευταίας των άνω κοινοποιήσεων. Πάσα κατάσχεσις η εκχώρησις δια την οποίαν δεν ετηρήθησαν οι ως άνω διατυπώσεις είναι άκυροι''. β. Στον Ν 3769/1957 ''περί λήψεως μέτρων δια την οργάνωσιν του εξωσχολικού Αθλητισμού ''ωρίσθη στο άρθρο 1 παρ. 4 ότι ''εις την αρμοδιότητα της Γενικής Γραμματείας υπάγονται μεταξύ των άλλων α)... β) Η οικονομική ενίσχυσις των ανεγνωρισμένων Αθλητικών Ομοσπονδιών γ)... '' ΙΙ. Από τις ανωτέρω διατάξεις συνάγεται ότι α. η κοινοποίηση του κατασχετηρίου προς την αρμόδια για την πληρωμή της απαίτησης Αρχή αποτελεί συστατικό στοιχείο της κατάσχεσης εις χείρας του Δημοσίου ως τρίτου, η δε παράλειψη της κοινοποίησης αυτής καθιστά την κατάσχεση ανυπόστατη. Αντίθετα οι υπόλοιπες κοινοποιήσεις επιδιώκουν την ενημέρωση των άλλων Υπηρεσιών προς αποφυγή βλάβης του Δημοσίου (ΕΑ 7947/74 ΝοΒ 23.767, Γνωμ. 3
ΝΥΔ 222/90, ΝΣΚ 55/70, Ι. Μπρίνιας, Αναγκαστική εκτέλεση, υπό το άρθρο 982 σελ. 1294-1296, ) και η παράλειψη οιασδήποτε από τις κοινοποιήσεις αυτές του άρθρ. 97 ΝΔ 321/69 καθιστά την κατάσχεση άκυρη, η οποία δεν παράγει έννομες συνέπειες για το Δημόσιο, υποχρεούμενο να προχωρήσει στην καταβολή της κατασχεθείσης απαίτησης στον καθ' ου η κατάσχεση εάν αυτή υφίσταται και δεν υπάρχει άλλη έγκυρη κατάσχεση (βλ. Γνωμ. ΝΥΔ 321/69). β) Το όργανο, που είναι αρμόδιο να προβεί στην δήλωση του αρθρου 985 ΚΠΟΛΔ, είναι ο Διευθυντής της Αρχής που είναι αρμόδια για την πληρωμή της απαίτησης (Γν. ΝΣΚ 55/70 Δ 7.81, Ι. Μπρίνιας έα σελ. 1296) η υπάλληλος της Αρχής αυτής που θα ορισθεί αρμοδίως, αφού το ποιος θα υποβάλει την δήλωση εκ μέρους της Αρχής, είναι εσωτερικό θέμα της, χωρίς ν απαιτείται προς τούτο ειδική εντολή ή εξουσιοδότηση (Γν. ΝΣΚ 43/92). γ) Από την διάταξη του άρθρου 1 παρ. 4 περ. β Ν. 3769/1957, που προβλέπει επιχορήγηση από την ΓΓΑ των ανεγνωρισμένων Αθλητικών Ομοσπονδιών, δεν γεννάται υποχρέωση της ΓΓΑ προς επιχορήγηση των Αθλητικών ομοσποδιών και επομένως από την άποψη αυτή δεν υπάρχει αντίστοιχα απαίτηση τούτων κατά την ΓΓΑ ούτε καν μέλλουσα. Μετά όμως την έκδοση της Υπουργικής απόφασης, που καθορίζει το δικαιούμενο από κάθε τέτοια ομοσπονδία ποσό, δημιουργείται απαίτηση της Ομοσπονδίας υποκείμενη σε κατάσχεση από τους δανειστές της, μη προβλεπομένου ακατασχέτου. ΙΙΙ. Από το διδόμενο ιστορικό προκύπτει ότι α) ο Δημοσθένης Γαιτανίδης, κάτοικος Θεσσαλονίκης με το από 13-6-1994 κατασχετήριο του κατά της ΕΚΟΦΝΣ, το οποίο επέδωσε την 16/6/1994 μόνο στη Γενική Γραμματεία Αθλητισμού (ΓΓΑ), επέβαλε εις χείρας της Γ.Γ.Α. ως τρίτης αναγκαστική κατάσχεση των όσων αυτή οφείλει προς την ΕΚΟΦΝΣ, από ετήσιες και σε τακτά χρονικά διαστήματα επιχορηγήσεις της προς την ΕΚΟΦΝΣ, δηλ. ''δρχ. 7.174.336 ( τα επιταχθέντα ποσά (7.092.640 ) συν τους τόκους 41.960 από της επιδόσεως '') και επέταξε την Γ.Γ.Α. να μη καταβάλει τα κατασχεθέντα ποσά στη καθ' ης η εκτέλεση ΕΚΟΦΝΣ. Εκτελεστός τίτλος, στο οποίο στηρίζεται το πιο πάνω κατασχετήριο είναι η υπ' αριθ. 1846/94 ήδη αμετάκλητη απόφαση του Εφετείου Θεσσαλονίκης, η οποία επεδίκασε στον κατασχόντα δρχ. 2.552.000 νομιμότοκα από την άσκηση της αγωγής του, καθώς και δρχ. 50.000 για δικαστική δαπάνη. β) Η ΓΓΑ (Τμήμα Σωματείων και Γυμν/ρίων ) με το υπ' αριθ. Γ/21268/28-6-1994 έγγραφό της διαβίβασε το ανωτέρω κατασχετήριο προς τον Ο.Π.Α.Π. και την ΔΟΥ Πληρωμών Αθηνών με την εντολή να παρακρατήσουν το κατασχεθέν ποσόν από οποιοδήποτε ποσόν πρόκειται να πληρώσουν στην εν λόγω Ομοσπονδία ΕΚΟΦΝΣ και να το αποδόσουν στον κατασχόντα. γ) Δυνάμει της υπ' αριθμ. 25042/28-7-1994 απόφασης του Υπουργού Πολιτισμού, που εκδόθηκε δυνάμει το ΝΔ 3769/57 ''περί λήψεως μέτρων για την οργάνωση εξωσχολικού Αθλητισμού'' κλπ. εγκρίθηκε η επιχορήγηση της ΕΚΟΦΝΣ με το ποσο των 30.000.000 δρχ. και ακολούθως από την Υπηρεσία Εντελλομένων Εξόδων του Υπουργείου Πολιτισμού εκδόθηκε υπέρ της ΕΚΟΦΝΣ το υπ' αριθ. 2737/4-8-94 χρηματικό ένταλμα πληρωμής της ανωτέρω ''επιχορήγησης των 30.000.000 δρχ. Ηδη η ΔΟΥ Πληρωμών Αθηνών προέβη σε μερική εξόφληση του ανωτέρω χρηματικού εντάλματος και κατέβαλε στην ΕΚΟΦΝΣ 20.000.000 δρχ., παραμένει δε εις χείρας της το ένταλμα αυτό ανεξόφλητο για το υπόλοιπο ποσό των 10.000.000 δρχ. δ) Την 12-8-1994 η ΕΚΟΦΝΣ επέδωσε στην ΔΟΥ Πληρωμών Αθηνών την από 12-8-1994 εξώδικο δήλωση και πρόσκληση της με την οποία προσάπτει στην ΔΟΥ Πληρωμών ότι παρακρατεί παράνομα τα 10.000.000 δρχ. από την πιο πάνω επιχορήγηση. ΙV. Συνεπώς από τ' ανωτέρω εκτιθέμενα συνάγεται ότι 1) η υπό κρίση αναγκαστική κατάσχεση εις χείρας της ΓΓΑ ως τρίτης είναι ανυπόστατη, αφού το κατασχετήριο δεν επεδόθη ακόμη στην αρμόδια αρχή για την πληρωμή της κατασχεθείσης απαίτησης Αρχή 4
(ΔΟΥ πληρωμών Αθηνών), και εν πάση περιπτώσει άκυρη, διότι α) δεν ετηρήθηκαν οι διατυπώσεις του άρθρ. 321/69 και β) κατά το χρόνο επιβολής της την 16.6.1994, ως προκύπτει από διδόμενο ιστορικό, δεν υπήρχε κατά του Δημοσίου ούτε καν μέλλουσα αξίωση της ΕΚΟΦΝΣ προς επιχορήγηση της, αφού η απόφαση του ΓΓΑ υπ' αριθμ. 25042/94, που ενέκρινε την επιχορήγηση, εκδόθηκε την 28.7.94, εγεννήθη δηλ. η αξίωση της ΕΚΟΦΝΣ μετά την επιβολή της κατάσχεσης (16.6.94). 2) Η ΔΟΥ Πληρωμών, σε περίπτωση που η ανωτέρω κατάσχεση θα ήτο έγκυρη θα είχε μόνο την υποχρέωση να καταβάλει το κατασχεθέν ποσόν, ως τούτο επακριβώς εκτίθεται στο προαναφερθέν κατασχετήριο, και όχι να υπολογίσει ή να επαληθεύσει τους τόκους της απαίτησης του κατασχόντος, αφού τέτοια ενέργεια της θα ήταν αντίθετη στο άρθρο 987 ΚΠΟΛΔ, βάση του οποίου ο τρίτος δεν δύναται να προσβάλει την κατάσχεση για λόγους ουσιαστικούς παρά μόνον αν το κατασχετήριο δεν περιέχει τα στοιχεία του άρθρου 983 ΚΠΟΛΔ ή δεν κοινοποιήθηκε σ' εκείνον κατά του οποίου στρέφεται η εκτέλεση. 3. Η ΔΟΥ Πληρωμών δεν έχει υποχρέωση να υποβάλει δήλωση του άρθρου 985 ΚΠΟΛΔ στην Γραμματεία του Ειρηνοδικείου Αθηνών διότι δεν της επιδόθηκε ακόμη το ως άνω κατασχετήριο. Εάν όμως της επιδοθεί το ανωτέρω κατασχετήριο, οφείλει να υποβάλει την ως άνω δήλωση εκθέτουσα τ' ανωτέρω υπό στοιχείου ΙV. 1 και με την πρόσθετο μνεία στην Δήλωση, εάν έχει επιβληθεί εις χείρας της ετέρα κατάσχεση μετά μνείας του κατασχόντος και του ποσού για το οποίο έγινε η κατάσχεση. V. Οθεν στο τεθέν ερώτημα προσήκει η απάντηση ότι η υπό κρίση κατάσχεση είναι ανυπόστατη και εν πάση περιπτώσει άκυρη, η δε ΔΟΥ Πληρωμών δεν έχει νόμιμο υποχρέωση να υποβάλει δήλωση του άρθρου 985 ΚΠΟΛΔ, παρά μόνο αν της επιδοθεί το από 13-6-1994 ως άνω κατασχετήριο, υποχρεουμένη συνάμα ν' αποδώσει στην ΕΚΟΦΝΣ τα 10.000.000 δρχ. από την ανωτέρω επιχορήγηση, εκτός εάν μέχρι τον χρόνο της πληρωμής της επιχορήγησης στην ΕΚΟΦΝΣ επιβληθεί νομότυπος κατά άρθρο 97 ΝΔ 321/69 κατάσχεση της ανωτέρω επιχορήσησης εις χείρας του Δημοσίου ως τρίτου, δηλ. αν γίνουν οι κοινοποιήσεις, που ορίζει το ως άνω άρθρο, σε χρόνο αναγόμενο μετά την 28.7.94. ΕΘΕΩΡΗΘΗ ΔΕΚΤΗ Ο Εισηγητής Αθήνα, 14/11/94 Πάρεδρος ΝΣΚ Ο Προεδρεύων Ιωάννης Διονυσόπουλος Ευτύχιος Κορουγένης Νομικός Σύμβουλος Κράτους 5