ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ Επί του σχεδίου Κ.Φ.Ε. 10/7/2013 Εισαγωγικά Ένας απλός λειτουργικός και αποτελεσµατικός Κώδικας Φορολογίας Εισοδήµατος είναι ασφαλώς ένα σηµαντικότατο βήµα στην κατεύθυνση της φορολογικής µεταρρύθµισης. Ο προτεινόµενος Κώδικας έχει χαρακτηριστικά που βελτιώνουν σηµαντικά την κατάσταση σε σχέση µε τα µέχρι σήµερα ισχύοντα, τουλάχιστον ως προς τη δοµή και τη µορφή του. Για να µπορέσει όµως να συνεισφέρει αποτελεσµατικά στη µεταρρύθµιση, πρέπει να ληφθούν σοβαρά υπόψη τόσο οι γενικές, όσο και οι ειδικότερες παρατηρήσεις που παρατίθενται στο παρόν σηµείωµα. Οι περισσότερες από τις παρατηρήσεις αυτές έχουν ήδη υποβληθεί µε επιστολές στο Υπουργείο ή έχουν εισφερθεί σε νοµοπαρασκευαστικές οµάδες. Επειδή η ψήφιση το νοµοσχεδίου αυτού γίνεται κάτω από ασφυκτικά χρονικά περιθώρια, κατ εξαίρεση από τον επιδιωκόµενο κανόνα της σταθερότητας του φορολογικού συστήµατος, θα είχε νόηµα, και προτείνουµε να επανέλθει εντός του εποµένου διµήνου το Υπουργείο µε προσαρµογές σε πολλά σηµεία τα οποία επισηµαίνουµε µε το παρόν σηµείωµα, και σε άλλα που µπορεί να προστεθούν µετά από ενδελεχέστερη µελέτη του κειµένου, στο αµέσως επόµενο διάστηµα.
ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ Ολοκληρωμένο Πρόγραμμα Μεταρρύθμισης Άµεση ανάγκη προγραµµατισµού ολοκληρωµένου Μεταρρυθµιστικού σχεδίου για αλλαγές και στα λοιπά φορολογικά αντικείµενα, τις φορολογικές διαδικασίες, τη στελέχωση και τον τρόπο λειτουργίας των ελεγκτικών αρχών, την επίλυση διαφορών κλπ. Η µεταρρύθµιση, βεβαίως, χρειάζεται µια ολοκληρωµένη προσέγγιση. Πέρα από τα νοµοθετικά κείµενα που είναι απαραίτητο να ακολουθήσουν για κάθε µορφής φόρο και για τις διαδικασίες, ένα φορολογικό σύστηµα στηρίζει την αποτελεσµατικότητά του και στη στελέχωση, οργάνωση και εκπαίδευση του ανθρώπινου δυναµικού, τις εσωτερικές λειτουργικές διαδικασίες και τις υποδοµές ΤΠΕ, τα συστήµατα εσωτερικού ελέγχου, επικοινωνίας µε τους φορολογουµένους, τις διεξόδους επίλυσης διαφορών δικαστικά ή εξωδικαστικά κλπ. Η κατανόησή µας είναι ότι παλαιότερα σχέδια έχουν ξεπεραστεί από τα πράγµατα, και δεν ισχύουν πλέον. Για τον σκοπό αυτό απαιτείται να αναληφθεί µία ολοκληρωµένη και καλά σχεδιασµένη και συντονισµένη προσπάθεια, για την οποία δεν υπάρχουν πλέον περιθώρια αναµονής. 2
Αίτημα Επαναλειτουργίας της «Διαρκούς Επιτροπής Διαβούλευσης» Για να επιτύχει η µεταρρυθµιστική προσπάθεια, αλλά και ειδικότερα η µετάβαση στο νέο ΚΦΕ, είναι σκόπιµη η ενεργή, διαρκής και εµπλοκή των φορέων της αγοράς, και ιδιαίτερα εκείνων που εκπροσωπούν τις πηγές του µεγαλύτερου µέρους των φορολογικών εσόδων, και εποµένως πληρώνουν και το µερίδιο όσων φοροδιαφεύγουν. Ειδικότερα, κατά την εισαγωγή νέων ρυθµίσεων (ιδιαίτερα όταν αυτές έχουν τη µορφή σηµαντικών αλλαγών όπως ο νέος ΚΦΕ) είναι συχνά δύσκολο να εκτιµήσει κανείς τις επιπτώσεις σε σωρεία ειδικών περιπτώσεων, ή ακόµη να προβλέψει και τις επιπτώσεις σε νέου τύπου συναλλαγές που θα διαµορφωθούν στο µέλλον. Για τον σκοπό αυτό ε ιναι σκόπιµη η επαναλειτουργία της «ιαρκούς Επιτροπής ιαβούλευσης» που έχει θεσµοθετηθεί µε την Υπουργική Απόφαση ( 6, τµ. Α, αρ. πρωτ.: 1010516/194/Α0006) της 25 ης Φεβρουαρίου 2003 και όπου µπορούσαν σε τακτική βάση να συζητούνται τα επιµέρους ζητήµατα. Πολλά από τα σηµεία του νέου ΚΦΕ όπου σήµερα οι επιχειρήσεις φοβούνται υπερβολικές ερµηνείες εισπρακτικού χαρακτήρα από τη φορολογική αρχή, θα µπορούσαν να επιλυθούν µέσα από αυτή την Επιτροπή, όπως είχε γίνει στο παρελθόν, στη βάση της αµοιβαίας κατανόησης. Σταθερότητα του Συστήματος Ανάγκη επίλυσης του προβλήµατος των διαρκών αλλαγών στα φορολογικά, µε δέσµευση µη αλλαγής κρίσιµων κανόνων ή δίνοντας ικανό χρονικό περιθώριο για την ηµεροµηνία ισχύος τους. Η αβεβαιότητα για τη σταθερότητα του συστήµατος είναι γνωστό ότι δηµιουργεί σύγχυση, εµποδίζει τον επιχειρηµατικό σχεδιασµό και απωθεί τους επενδυτές. Ο ρυθµός των αλλαγών της φορολογικής νοµοθεσίας έχει τελείως εκτροχιαστεί τα τελευταία χρόνια. ηµοσιεύθηκαν στο διάστηµα Σεπτέµβριος 2012 µε Ιούλιο 2013 3
συνολικά 20 νόµοι που περιείχαν φορολογικές διατάξεις. Από αυτόν τον λόγο έχει πλήρως τρωθεί η εµπιστοσύνη των φορολογουµένων. Πρέπει να εξευρεθεί αξιόπιστος τρόπος που να δεσµεύει την εκάστοτε κυβέρνηση είτε στην αποφυγή αλλαγών για ορισµένο διάστηµα, είτε στην υποχρέωση οι φορολογικοί νόµοι να τίθενται σε εφαρµογή τουλάχιστον µια πλήρη χρήση µετά την ψήφισή τους, ώστε να υπάρχει πραγµατική δυνατότητα σχεδιασµού για τις επιχειρήσεις. Στο πνεύµα αυτό, η προβλεπόµενη έναρξη ισχύος του ΚΦΕ την 1 η Ιαν 2014 πρέπει να επανεξεταστεί. Αντικειμενικότητα του Συστήματος Ο προτεινόµενος ΚΦΕ αποµακρύνεται από ένα σύστηµα αντικειµενικότητας που ζητεί η πλευρά των φορολογουµένων. Αυτό αξιολογείται σαν οπισθοδρόµηση σε σχέση µε τα ισχύοντα σήµερα σε καίρια σηµεία. Το νοµοσχέδιο περιλαµβάνει διάφορα σηµεία όπου η κρίση της φορολογικής αρχής µπορεί να οδηγήσει στην πράξη σε ερµηνείες και πρακτικές που δεν ήταν στις προθέσεις του νοµοθέτη. Ενδεικτικά αναφέρουµε σηµεία τα οποία πρέπει να επανεξεταστούν: Τις διατάξεις περί φορολογικής κατοικίας (Άρθρο 4 1 και 4), ιδιαίτερα θέµατα κατοικίας µελών Σ ή µετόχων που µπορεί να είναι και νοµικά πρόσωπα Τις διατάξεις για εκπιπτόµενες δαπάνες (Άρθρο 22 περίπτωση α και β). Η ζώσα πρακτική λέει ότι αυτό θα αποτελέσει το µεγαλύτερο από όλα τα προβλήµατα, και αποτελεί πραγµατική οπισθοδρόµηση εάν δεν έχουν καλυφθεί σωρεία άλλων προυποθέσεων που δεν προβλέπονται σήµερα. Τις διατάξεις για τον έµµεσο προσδιορισµό του εισοδήµατος (Άρθρο 28 2). ιατάξεις όπως η 4 του Άρθρου 27, η 12 του Άρθρου 52 ή το Άρθρου 56 που δίνουν ευχέρεια στη φορολογική αρχή να ερµηνεύει την συµπεριφορά του φορολογουµένου ως σκοπούσα τη φοροαποφυγή και να θεωρήσει ότι οι σχετικές διατάξεις του ΚΦΕ δεν έχουν εφαρµογή. 4
Πρόσθετα τέτοια παραδείγµατα ανακύπτουν όσο το νοµοσχέδιο εξετάζεται σε µεγαλύτερο βάθος από τα µέλη µας. Άµεση ανάγκη παρέµβασης απέναντι στις καταχρηστικές ερµηνείες και πρακτικές των ελεγκτικών µηχανισµών, που έχουν πάρει χαρακτήρα επιδηµίας επηρεάζοντας ολόκληρους κλάδους, και εντείνουν τη ρήξη εµπιστοσύνης µεταξύ Φορολογικής Αρχής και Επιχειρήσεων. Οι επιφυλάξεις ως προς την αντικειµενικότητα είναι εξόχως σηµαντικές, γιατί πολλές από τις διατάξεις του προτεινόµενου ΚΦΕ έχουν γραφεί ωσάν η φορολογική αρχή να αποκτά αίφνης ιδανική συµπεριφορά από 1 ης Ιανουαρίου 2014, και να χαίρει της αµέριστης εµπιστοσύνης των φορολογουµένων. Το αντίθετο όµως συµβαίνει. Πρόσφατα έχει δραµατικά επιδεινωθεί το πρόβληµα της καχυποψίας των φορολογουµένων για πρόσθετους λόγους. Τους τελευταίους µήνες διαπιστώνεται ότι ελεγκτικές αρχές εφαρµόζουν εκ σχεδιασµού καταχρηστικές πρακτικές. Φέρνουν στην επιφάνεια ρυθµίσεις και λύσεις που έχουν νοµοθετηθεί ή/και παγιωθεί στην πράξη εδώ και µία έως δύο δεκαετίες και που έχουν υποβληθεί στη βάσανο εκατοντάδων, ίσως χιλιάδων, ελέγχων στο παρελθόν, και εφαρµόζουν νεωτεριστικές ερµηνείες δηµιουργώντας τεράστια προβλήµατα ακόµη και σε κλεισµένες χρήσεις. Μέχρι στιγµής έχουµε εντοπίσει τέσσερις τέτοιες περιπτώσεις (εφαρµογή ν. 2166/1992, επιστροφή ΦΠΑ αγροτικών µηχανηµάτων, καταβολή ΦΜΥ σε δεδουλευµένη βάση αντί για τη στιγµή πραγµατικής πληρωµής, υπηρεσίες από Super Markets σε προµηθευτές τους). Ζητείται η ενίσχυση και βελτίωση της επιτροπής εξωδικαστικής επίλυσης διαφορών, αντί για την κατάργησή της. Το βαθύ έλλειµµα εµπιστοσύνης µπορεί να βελτιωθεί µε ένα αποτελεσµατικό σύστηµα εξωδικαστικής επίλυσης των διαφορών. Για το λόγο αυτό είναι επιτακτική η ενίσχυση και βελτίωση της επιτροπής εξωδικαστικής επίλυσης διαφορών ( Επιτροπή του άρθρου 70 Α ) αντί της κατάργησής της και υποκατάστασης από ένα ενδουπηρεσιακό όργανο. Παρόλο ότι η ύπαρξη της επιτροπής θεωρείται θετικό στοιχείο από τους φορολογούµενους, η υφιστάµενη σύνθεση της Επιτροπής µε δεδοµένη την πλειοψηφία των εκπροσώπων του Υπουργείου Οικονοµικών καθιστά δυσχερή και εν 5
πολλοίς άδικη τη λήψη απόφασης αφού δεν υπάρχει ισοδύναµη εκπροσώπηση από πλευράς των φορολογουµένων ή/και ανεξάρτητων προσώπων, στις περιπτώσεις όπου οι έλεγχοι θεωρείται ότι πάσχουν. Επιπλέον, η συσσώρευση ενώπιον της Επιτροπής του άρθρου 70 Α του ισχύοντος ΚΦΕ πολύ µεγάλου αριθµού αιτήσεων για διοικητική επίλυση απαιτεί τη σύσταση µεγαλύτερου αριθµού τέτοιων επιτροπών και την ουσιαστική επιστηµονική και γραµµατειακή στήριξη του έργου τους. Απλότητα του Συστήματος Αξιολογείται σαν αδύνατο σηµείο του προτεινόµενου ΚΦΕ η ύπαρξη πολλαπλών συντελεστών για διαφορετικά αντικείµενα. Ένα σηµείο στο οποίο το σχέδιο διατηρεί πολυπλοκότητα είναι ότι εξακολουθούν να υπάρχουν πολλαπλοί συντελεστές φόρου για διαφορετικά αντικείµενα. Απέχει το προσχέδιο πάρα πολύ από ένα σύστηµα flat tax, όπως είχε παλαιότερα διακηρυχθεί και θα ήταν το ευκταίο, µε σηµαντική αναπτυξιακή διάσταση (βλέπε και σχετική πρόσφατη ανάλυση ΙΟΒΕ). 6
(Β) ΕΙΔΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ Φορολογία Ομίλων (Group Taxation) Η Φορολογία Οµίλων αποτελεί ένα σύγχρονο εργαλείο, ιδιαίτερης σηµασίας στην παρούσα φάση της κρίσης ρευστότητας, όµως ελκυστικό και για µελλοντικούς επενδυτές που είναι σκόπιµο να υιοθετηθεί. Η έννοια της Φορολογίας Οµίλων, σύµφωνα µε την οποία οι εταιρείες που συµµετέχουν σ έναν Όµιλο δεν φορολογούνται αυτοτελώς, αλλά αντιµετωπίζονται ως ενιαία φορολογική οντότητα, προβλέπεται από την εσωτερική νοµοθεσία πολλών κρατών της Ευρώπης. Αντίστοιχη νοµοθεσία προωθείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση για Οµίλους που αναπτύσσουν δραστηριότητες σε διασυνοριακό επίπεδο. Η υιοθέτηση ενός συστήµατος Φορολογίας Οµίλων επιτρέπει το συµψηφισµό µεταξύ των κερδών και των ζηµιών των εταιρειών του Οµίλου. Έτσι, αξιοποιούνται άµεσα οι ζηµίες χωρίς µεταφορά αυτών σε µελλοντική χρήση και επιτυγχάνεται δικαιότερη και απλούστερη φορολόγηση, βάσει των συνολικών πραγµατικών κερδών του Οµίλου. Το σύστηµα αυτό συνιστά έµµεσο κίνητρο για την εγκατάσταση και ανάπτυξη Οµίλων επιχειρήσεων στη χώρα. Επιπλέον, στην παρούσα συγκυρία µπορεί να διευκολύνει και τη διάσωση επιχειρήσεων. Λαµβάνοντας υπόψη τον τρόπο λειτουργίας της Φορολογίας Οµίλων σε άλλα κράτη µέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης (π.χ. Αυστρία, Ολλανδία), τα βασικά χαρακτηριστικά ενός τέτοιου συστήµατος θα ήταν τα εξής: Η µητρική εταιρεία του φορολογικού Οµίλου κατέχει (άµεσα ή έµµεσα) τουλάχιστον το 50% του κεφαλαίου και των δικαιωµάτων ψήφου των θυγατρικών (τα ποσοστά σε ορισµένες χώρες φθάνουν το 75% ή 90%) Στον Όµιλο συµµετέχουν ηµεδαπές εταιρείες (ενδεχοµένως δε και µόνιµες εγκαταστάσεις αλλοδαπών εταιρειών στην Ελλάδα) Η συµµετοχή στον Όµιλο είναι προαιρετική για τις θυγατρικές 7
Απαιτείται minimum διάρκεια του Οµίλου (ενδεικτικά 3 ή 5 έτη) άλλως επιβάλλεται αναδροµικά αυτοτελής φορολόγηση Τα κέρδη και οι ζηµίες των θυγατρικών σχηµατίζουν µία ενοποιηµένη φορολογική βάση. Ο αναλογούν φόρος είτε επιµερίζεται µεταξύ των εταιρειών του Οµίλου είτε καταβάλλεται από την µητρική ενώ οι θυγατρικές ευθύνονται αλληλεγγύως και εις ολόκληρο µε την υπόχρεη µητρική. Προβλέπονται περιορισµοί στη µεταφορά φορολογικών ζηµιών που προέρχονται από χρήσεις πριν τη σύσταση του φορολογικού Οµίλου ή/και από εταιρείες εκτός του Οµίλου (π.χ. στα πλαίσια αναδιοργάνωσης). Μεταξύ των κρατών της Ευρωπαϊκής Ένωσης µόνο δύο και συγκεκριµένα το Βέλγιο και η Ελλάδα δεν έχουν ακόµη αναγνωρίσει την έννοια της φορολογικής ενοποίησης και δεν έχουν θεσπίσει νοµοθεσία περί φορολογίας οµίλων. Κατά συνέπεια στην περίπτωση της ύπαρξης συνδεδεµένων εταιρειών εφαρµόζεται η αρχή της αυτοτελούς φορολόγησης των εταιρειών αυτών και εποµένως κάθε εταιρεία µέλος του οµίλου φορολογείται ξεχωριστά για τα εισοδήµατά της. Η µέχρι σήµερα άρνηση του Υπουργείου να αξιολογήσει µε ουσιαστικό τρόπο το θέµα εκλαµβάνεται από την αγορά σαν άρνηση συζήτησης για ένα «άγνωστο» πεδίο, και θεωρείται στείρα καθόσον δεν έχουν αντιταχθεί εύλογα αντεπιχειρήµατα. Φορολογικό Πιστοποιητικό Επέκταση του φορολογικού πιστοποιητικού και για τις µέχρι σήµερα ανέλεγκτες χρήσεις εδοµένου ότι η έκδοση φορολογικού πιστοποιητικού από τους νόµιµους ελεγκτές, µε την οποία τροποποιήθηκε ο τρόπος διενέργειας των φορολογικών ελέγχων ( 1 ), 1 Με το άρθρο 17 3 του Ν.3842/200 θεσπίσθηκε η υποχρέωση των νόµιµων ελεγκτών και ελεγκτικών γραφείων που είναι εγγεγραµµένοι στο µητρώο του Ν.3693/2008 και διενεργούν υποχρεωτικούς ελέγχους σε ΑΕ και ΕΠΕ να εκδίδουν, µετά από έλεγχο, για αυτές ετήσιο πιστοποιητικό που περιέχει παρατηρήσεις και διαπιστώσεις παραβάσεων της φορολογικής νοµοθεσίας. Η πρώτη εφαρµογή 8
ισχύει για τις χρήσεις 2011 και επόµενες, είναι σκόπιµη η τακτοποίηση των ανέλεγκτων χρήσεων, προκειµένου να µην λειτουργούν παράλληλα δύο διαφορετικοί µηχανισµοί. Προτείνεται, η επέκταση της έκδοσης φορολογικού πιστοποιητικού και για τις φορολογικά ανέλεγκτες µέχρι σήµερα χρήσεις. Με τον τρόπο αυτό θα διασφαλισθούν από τη µία πλευρά τα δηµόσια έσοδα σε µία τόσο κρίσιµη λόγω της οικονοµικής κρίσης περίοδο λόγω της άµεσης είσπραξης από το ηµόσιο φόρων που ενδεχοµένως δεν έχουν αποδοθεί και από την άλλη θα αντιµετωπισθεί σε µεγάλο βαθµό το πρόβληµα του ελέγχου των χρήσεων αυτών µε µεγάλη χρονική καθυστέρηση, γεγονός που δηµιουργεί πολλαπλά προβλήµατα στις επιχειρήσεις και αρνητική εικόνα στους ξένους επενδυτές. Συµπλήρωση των διατάξεων για το φορολογικό πιστοποιητικό για την περίπτωση επιστροφής στο φορολογούµενο ποσών από το δηµόσιο Όπως προβλέπεται ρητά σε περίπτωση που το πιστοποιητικό δεν περιλαµβάνει παρατηρήσεις ή διαπιστώσεις παραβάσεων της φορολογικής νοµοθεσίας, δεν διενεργείται φορολογικός έλεγχος ( 2 ). Ωστόσο, από την σχετική υπουργική απόφαση (πολ. 1159/22-7-2011) δεν καλύπτεται η περίπτωση όπου προκύπτει ποσό προς επιστροφή στους ελεγχόµενους και ειδικότερα δεν καθορίζεται εάν απαιτείται προσωρινός έλεγχος από τις φορολογικές αρχές για την επιστροφή των επίµαχων ποσών. Προτείνεται η θέσπιση διάταξης, µε την οποία θα ορίζεται ότι σε περίπτωση έκδοσης έκθεσης φορολογικής συµµόρφωσης χωρίς επιφύλαξη, τότε τα κρίθηκε επιτυχής, µε σηµαντική αύξηση εσόδων για το δηµόσιο, παρά τη µείωση των κερδών την ίδια περίοδο. 2 Με την επιφύλαξη των διατάξεων του άρθρου 80 του Ν. 3842/2010 περί δειγµατοληπτικών ελέγχων. Όπως αναλυτικότερα ορίζεται στην κατ εξουσιοδότηση εκδοθείσα απόφαση πολ. 1159/22-7-2011, στην περίπτωση έκδοσης από τους νόµιµους ελεγκτές και τα ελεγκτικά γραφεία έκθεσης φορολογικής συµµόρφωσης χωρίς επιφύλαξη αποστέλλεται στην εταιρεία επιστολή, στην οποία αναφέρεται ότι το γεγονός ότι σύµφωνα µε τον έλεγχο των ελεγκτών δεν προέκυψαν παραβάσεις της φορολογικής νοµοθεσίας και ότι αυτό γίνεται καταρχήν δεκτό από το Υπουργείο Οικονοµικών. Περαιτέρω, ορίζεται ότι οι φορολογικές εγγραφές οριστικοποιούνται µετά την ολοκλήρωση των δειγµατοληπτικών ελέγχων που διενεργούνται από το Υπουργείο Οικονοµικών, ενώ σε δεκαοκτώ µήνες µετά την έκδοση της χωρίς επιφύλαξη έκθεσης φορολογικής συµµόρφωσης ο έλεγχος της συγκεκριµένης εταιρικής χρήσης θεωρείται περαιωµένος. 9
προκύπτοντα προς επιστροφή ποσά θα επιστρέφονται στις ελεγχόµενες εταιρείες ή θα συµψηφίζονται µε απαιτήσεις τους προς το ηµόσιο άµεσα χωρίς την ανάγκη προηγούµενης διενέργειας ελέγχου από τις φορολογικές αρχές, αφού ο έλεγχος ακόµη και εάν θεωρηθεί προσωρινός έχει διενεργηθεί από τους νόµιµους ελεγκτές. Μεταφορά ζημιών Προτείνεται η τροποποίηση της διάταξης του ΚΦΕ για τη µεταφορά ζηµιών στο µέλλον απεριόριστα, ή υιοθέτηση άλλης εναλλακτικής λύσης µετακύλισης του χρονικού ορίου. εν επιτρέπεται η µεταφορά της ζηµίας απεριόριστα στο µέλλον µέχρι την πλήρη απορρόφησή της, όπως συµβαίνει σε ορισµένα αλλοδαπά δίκαια, αλλά µόνο για καθορισµένο αριθµό χρήσεων (πέντε έτη), ακόµη και αν στο διάστηµα αυτό δεν επιτεύχθηκε ο πλήρης συµψηφισµός της ζηµίας. Προτείνεται η τροποποίηση της διάταξης του ΚΦΕ για τη µεταφορά ζηµιών στο µέλλον απεριόριστα. Η τροποποίηση αυτή αποσκοπεί στην αύξηση της ανταγωνιστικότητας των ελληνικών επιχειρήσεων και γενικότερα στην ώθηση της επιχειρηµατικότητας, καθώς και για την αντιµετώπιση των συνεπειών της οικονοµικής κρίσης. Είναι γεγονός ότι λόγω της οικονοµικής κρίσης στην Ελλάδα, πολλές ελληνικές επιχειρήσεις κινδυνεύουν να απολέσουν το δικαίωµα συµψηφισµού των ζηµιών τους µε µελλοντικά κέρδη λόγω της διάρκειας της κρίσης, που πλησιάζει να γίνει πρωτοφανής στα διεθνή χρονικά. Εναλλακτικά, προτείνεται τουλάχιστον η αύξηση του χρονικού διαστήµατος, εντός του οποίου θα είναι δυνατή η µεταφορά, δίνοντας την ευκαιρία στις επιχειρήσεις να υπολογίζουν το χρονικό αυτό διάστηµα από την ύπαρξη κερδοφόρων χρήσεων. Θα µπορούσε επίσης να προβλεφθεί η περιορισµένη εφαρµογή της δυνατότητας µεταφοράς στο µέλλον απεριόριστα ή για περισσότερα από πέντε έτη (συνήθως ο κανόνας σε αλλοδαπά δίκαια είναι δέκα έτη) για τις ζηµίες που προέκυψαν κατά τα έτη 2009 έως σήµερα που διαρκεί η κρίση ή θα προκύψουν στα επόµενα έτη µέχρι η Ελλάδα να µπει σε ρυθµούς ανάπτυξης. Επίσης, θα µπορούσε εναλλακτικά να προβλεφθεί η δυνατότητα υπολογισµού του χρονικού διαστήµατος των πέντε ετών, εντός των οποίων είναι δυνατός ο συµψηφισµός των ζηµιών, από την ύπαρξη κερδοφόρων χρήσεων. 10
Να απαλειφθεί η 4 του Άρθρου 27 για τη µη µεταφορά ζηµιών σε συνδυασµό µε αλλαγή µετοχικής σύνθεσης. Οι επιχειρήσεις πιστεύουν ότι η διάταξη αυτή θα τύχει καταχρηστικής ερµηνείας από τις ελεγκτικές αρχές, και αυτό το ενδεχόµενο λόγω του κινδύνου που υποκρύπτεται, είτε πραγµατοποιηθεί είτε όχι, δηµιουργεί οξύ και αξεπέραστο εµπόδιο, µειώνοντας δραµατική την προδιάθεση σε συγκεκριµένες εύλογες και διαφανείς συναλλαγές. Ιδιαίτερη διάσταση έχει σήµερα το πρόβληµα λόγω του υψηλότατου ποσοστού των επιχειρήσεων που έχουν ζηµιογόνες χρήσεις, και ελπίζουν να εξαγοραστούν για να διασφαλίσουν τη βιωσιµότητά τους και τις θέσεις εργασίας. Ενδοομιλικές συναλλαγές Προτείνεται η διατήρηση της ρύθµισης για προέγκριση της µεθοδολογίας συγκεκριµένων µελλοντικών ενδοοµιλικών συναλλαγών και η άµεση έκδοση της σχετικής υπουργικής απόφασης. Προ µηνών, µε το άρθρο 11 του Ν. 4110/2013 θεσπίσθηκε η δυνατότητα προέγκρισης της µεθοδολογίας συγκεκριµένων µελλοντικών ενδοοµιλικών συναλλαγών, µετά από αίτηση που υποβάλλεται στη Γενική ιεύθυνση Φορολογικών Ελέγχων και Είσπραξης ηµοσίων Εσόδων του Υπουργείου Οικονοµικών. Το άρθρο 39Γ 9 του ισχύοντος ΚΦΕ προβλέπει την έκδοση απόφασης του Υπουργού Οικονοµικών, µε την οποία θα καθορίζεται η διαδικασία για την προέγκριση της µεθοδολογίας ενδοοµιλικής τιµολόγησης, την αναθεώρηση, την ανανέωσή της και την ανάκλησή της, το ειδικότερο περιεχόµενο της αίτησης προέγκρισης και της αίτησης ανανέωσης, τα σχετικά παράβολα, η διαδικασία συνεννόησης µε τις αρµόδιες αρχές άλλων εµπλεκόµενων κρατών, ο τύπος και το περιεχόµενο των αποφάσεων της αρµόδιας υπηρεσίας. Ενόψει του µεγάλου ενδιαφέροντος από την πλευρά των εταιρειών για την υπαγωγή τους στη σχετική ρύθµιση για την προέγκριση της µεθοδολογίας των ενδοοµιλικών συναλλαγών τους, κρίνεται σκόπιµη η διατήρηση αυτής της ρύθµισης και η άµεση έκδοση της σχετικής υπουργικής απόφασης. 11
Ειδικά θέματα που επιδρούν αρνητικά στην ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων και τις επενδύσεις Υψηλή προκαταβολή φόρου (Αρ. 71), 80% για τις επιχειρήσεις και 100% για τις τράπεζες. Προτείνεται η µείωση στο 55%. Ο περιορισµός στην έκπτωση τόκων από την έκδοση εταιρικών οµολόγων έξω από επίσηµες αγορές (Αρ. 23 α), που όσο διαρκεί η ασφυξία στις τράπεζες αποτελεί ουσιαστική διέξοδο χρηµατοδότησης για επιχειρήσεις και έργα. Υψηλός συντελεστής παρακράτησης στα εισοδήµατα εργοληπτικών εταιρειών. Προτείνεται από 3% να επανέλθει στο 1% όπως ίσχυε µέχρι 31/12/2010 (αρ. 3 ν. 3763/2009). Από τις µη εκπιπτόµενες δαπάνες που ορίζονται στο Αρ. 23 ζ να εξαιρεθεί η έκτακτη εισφορά των ΑΠΕ (παρ.12 αρ.1 του ν. 4093/2012), της οποίας η σκοπιµότητα δεν ήταν να δηµιουργήσει έσοδα για το δηµόσιο αλλά για να λύσει άλλα προβλήµατα, εποµένως πρέπει να θεωρηθεί στοιχείο κόστους ή αποµείωσης εσόδου. Συµπληρωµατικά προς τον νέο ΚΦΕ πρέπει να καταργηθεί ο φόρος συγκέντρωσης κεφαλαίου (ή να ανασταλεί η ισχύς του µέχρι να επανέλθει η ανάπτυξη), να καταργηθούν τα τέλη χαρτοσήµου στα δάνεια προς τις επιχειρήσεις και να εκκαθαριστεί πλήρως το πεδίο από τους Φόρους Υπέρ Τρίτων. Κρίσιμα δικονομικά ζητήματα που άπτονται της φορολογίας εισοδήματος Επαναφορά του ποσοστού προβεβαίωσης στο 10%, από το 50% που είναι σήµερα (Ν 2238/1994 άρθρο 74, όπως τροποποιήθηκε µε το Ν 3943/2011 άρθρο 21) Το υψηλότατο αυτό ποσοστό δηµιουργεί εξαιρετικά προβλήµατα ρευστότητος και δέσµευσης ποσών, καθιστώντας ασύµφορη τη χρήση ένδικων µέσων. Επιπλέον σε συνδυασµό µε το παραπάνω ζήτηµα των εγγυητικών για επιστροφή ποσών, καθιστά επαχθή τη διεκδίκηση των καταλογισθέντων και αχρεωστήτως καταβληθέντων. 12
Επαναφορά του χρόνου άσκησης προσφυγής από 30 στις 60 ηµέρες (Ν 4079/2012, άρθρο 5 κεφ. Β) Ειδικά για αποκεντρωµένες λειτουργίες εταιρειών σε όλη την Επικράτεια, ο χρόνος αντίδρασης µετά την κοινοποίηση είναι ιδιαίτερα σύντοµος, µε αποτέλεσµα ουσιαστικά να µην υπάρχει δυνατότητα έγκαιρης προετοιµασίας άσκησης ένδικων µέσων και παρέλευσης των προθεσµιών. Αποδοχή εταιρικών εγγυητικών επιστολών για την επιστροφή χρηµάτων από το ηµόσιο (Ν. 4072/2012 άρθρο 326 παρ. 5) Η επιστροφή αχρεωστήτως καταβληθέντων ποσών από έκδοση δικαστικών αποφάσεων, απαιτεί ισόποση τραπεζική εγγυητική. Εφόσον υπάρχουν ήδη κατατεθειµένες εγγυητικές, να καλύπτουν το σκοπό αυτό και να δίδεται η δυνατότητα παροχής εταιρικών εγγυήσεων µεταξύ εταιρειών Οµίλων. Καταργούμενες διατάξεις, Κωδικοποίηση, Εξουσιοδοτικές διατάξεις Λόγω του λαβυρίνθου των διατάξεων που σήµερα ισχύουν για τον φόρο εισοδήµατος, αλλά επίσης και των άλλων διατάξεων της ευρύτερης φορολογικής νοµοθεσίας που είναι συνδεδεµένοι µε τον Φ.Ε., είναι απολύτως αναγκαίο, για µία τέτοιας έκτασης αλλαγή, να αποτυπωθούν εξαντλητικά στον νόµο οι καταργούµενες διατάξεις. Να προβλέπεται µε εξουσιοδοτική διάταξη η συνεχής κωδικοποίηση του ΚΦΕ σε κάθε µελλοντική νοµοθετική αλλαγή. Για τα επίµαχα σηµεία όπου κρίνεται ότι πρέπει να υπάρξει εξειδίκευση προς τα ελεγκτικά όργανα, ιδίως σε σχέση µε την αντικειµενικοποίηση των ελέγχων, πρέπει να προστεθούν εξουσιοδοτικές διατάξεις που να προβλέπουν την υποχρέωση προηγούµενης γνώµης από τους φορείς της αγοράς. 13